WYMAGANIA NA POSZCZEGÓLNE STOPNIE SZKOLNE W KLASYFIKACJI ŚRÓDROCZNEJ I ROCZNEJ. KLASA V I półrocze

Transkrypt

1 WYMAGANIA NA POSZCZEGÓLNE STOPNIE SZKOLNE W KLASYFIKACJI ŚRÓDROCZNEJ I ROCZNEJ KLASA V I półrocze OCENA CELUJĄCA Wiedza ucznia znacznie wykracza poza obowiązujący program nauczania. Twórczo i samodzielnie rozwija własne uzdolnienia i zainteresowania; proponuje rozwiązania wykraczające poza materiał programowy; wypowiedzi ustne i pisemne są bezbłędne; nie powiela cudzych poglądów i słów, potrafi krytycznie ustosunkować się do językowej, literackiej i kulturalnej rzeczywistości; Osiąga sukcesy w konkursach literackich, ortograficznych i teatralnych itp. W szkole o poza szkołą. Podejmuje działalność literacką lub kulturalną i prezentuje wysoki poziom merytoryczny oraz artystyczny (udział w akademiach, współpraca z gazetką szkolną, udział w imprezach artystycznych itp.). Wykazuje się umiejętnościami z zakresu kształcenia kulturowo literackiego i językowego wykraczającymi poza program nauczania klasy V. OCENA BARDZO DOBRA Uczeń opanował wiadomości i umiejętności na oceną dobrą, a ponadto opanował minimum 75% poniższych umiejętności: Treści ujęte w Podstawie programowej Osiągnięcia uczeń: Szczegółowe umiejętności ucznia: Pojęcia nadawcy i odbiorcy, sposoby *odczytuje relacje nadawczo odbiorcze w związku z poznawaniem * określa funkcje elementów charakterystycznych rozpoznawania intencji wypowiedzi (np. różnych tekstów kultury; pytam, odpowiadam, informują, proszę) *interpretuje wiersz barwa głosu i siła głosu, intonacja; * rozumie pojęcia: nadawca, odbiorca; * formułuje wypowiedź ze świadomością celu: pyta, odpowiada, potwierdza, zaprzecza, poleca, prosi, przyrzeka, obiecuje, zachęca, zniechęca, zaprasza, przeprasza, współczuje, żartuje, wątpi, Właściwości opowiadania, opisu, dialogu oraz prostych form użytkowych. *czyta płynnie z uwzględnieniem znaków interpunkcyjnych, intonacji zdaniowej; *buduje formy wypowiedzi (ustne i pisemne), uwzględniając właściwe dla tych form środki językowe (plan, tytuł, opis postaci rzeczywistej i literackiej, opowiadanie, zawiadomienie, relacja z wycieczki, zaproszenie, ogłoszenie, list) oraz te, które poznał w klasie IV (dialog, życzenia, przepis, instrukcja, opowiadanie); *wypowiedzi ustne i pisemne są całkowicie poprawne pod względem stylistycznym, ortograficznym, merytorycznym i logicznym; *wyszukuje potrzebne informacje z kilku tekstów o charakterze informacyjnym; odmawia. *odczytuje różne teksty kultury (w tym kształtuje tożsamość narodową i postawę obywatelską); *odczytuje teksty użytkowe: zaproszenie, telegram, zawiadomienie, instrukcję, przepis, ogłoszenie, kartkę pocztową, list, tabelę, notatkę; *pisze na temat i zgodnie z celem, posługując się następującymi formami wypowiedzi: opowiadanie, opis przedmiotu, krajobrazu, postaci rzeczywistej i literackiej; dzieła sztuki,

2 Wypowiedzenia oznajmujące, pytające i rozkazujące, zdania i równoważniki zdań. Związki wyrazów w zdaniu, rola podmiotu i orzeczenia. Odmienne i nieodmienne części mowy oraz podstawowe kategorie fleksyjne. Związki znaczeniowe między wyrazami. *zmienia dialog na opowiadanie i odwrotnie; *dokonuje oceny postaci; *uzasadnia własne sądy; *ustala zakres treści, wybiera formę i styl wypowiedzi, np. opowiadanie wesołe, smutne; *redaguje notatkę jako krótki wniosek wypływający z przebiegu lekcji i prezentuje jej zapis na lekcji; *dostrzega symboliczne sensy w micie i opowieści biblijnej; *rozpoznaje i tworzy różne rodzaje zdań pojedynczych i złożonych; *rozumie funkcję równoważników w różnych formach użytkowych; *porządkuje składniki zdania ze względu na ich kolejność; *tworzy zdania synonimiczne; *wskazuje i tworzy zdania, uwzględniając stosunki między wyrazami; *wyróżnia antonimy; *rozpoznaje tematy oboczne rzeczownika i czasownika; *poprawnie pisze często używane wyrażenia przyimkowe; *rozróżnia liczebniki główne i porządkowe; *poprawnie stosuje znane związki frazeologiczne; *posługuje się frazeologizmami; sprawozdanie z uroczystości, notatka w formie planu, tabeli, wykresu, streszczenia, kartka pocztowa, telegram, zaproszenie, zawiadomienie, ogłoszenie, instrukcja, przepis; *buduje tekst poprawny kompozycyjnie (1 strona A4), celowo stosując środki językowe i przestrzegając norm gramatycznych, ortograficznych i interpunkcyjnych; *dba o układ graficzny, czytelności i estetykę zapisu: dostosowuje zapis do formy wypowiedzi, wyróżnia części tekstu zgodnie z jego strukturą, pisze czytelnie; *posługuje się kategoriami czasu i przestrzeni w celu porządkowania wydarzeń: sytuuje w przestrzeni, umieszcza daty w przedziałach czasowych, oblicza upływ czasu między wydarzeniami, porządkuje wydarzenia w kolejności chronologicznej, przedstawia przyczyny i skutki wydarzeń i zjawisk, domyśla się przyczyn, przewiduje skutki wydarzeń bliskich życiu i swoim doświadczeniom; *buduje tekst poprawny kompozycyjnie, celowo stosując środki językowe i przestrzegając norm gramatycznych, ortograficznych i interpunkcyjnych;

3 Pojęcia: Fikcja literacka, świat przedstawiony, nadawca, odbiorca, podmiot mówiący, narracja, przenośnia, rym. Terminy: wątek, akcja, autor, narrator, epitet, porównanie, wyraz dźwiękonaśladowczy, rym, zwrotka, refren, baśń, opowiadanie, powieść, proza, poezja. Terminy związane z przekazami ikonicznymi, radiem, telewizją, filmem, teatrem, prasą. *rozumie pojęcie akcji; *rozumie rytm jako powtarzalność elementów, podejmuje próby tworzenia własnych wierszy; *rozumie przenośny sens opowieści biblijnej; *omawia funkcje uosobienia w tekście, dostrzega funkcję wyrazów dźwiękonaśladowczych w tekście; *wskazuje różnice w sposobie przekazu między radiem, filmem, teatrem, literaturą; *zna terminy związane z filmem (aktor, gra aktorska, reżyser, scenograf, kostium) *rozróżnia film animowany, aktorski, dokumentalny; *opisuje tekst prasowy ze względu na jego funkcję; *odczytuje różne teksty kultury, teksty literackie: baśnie, legendy, mity, opowiadania, utwory poetyckie i prozatorskie, rozpoznaje ich cechy charakterystyczne, dostrzega znaczenia dosłowne i odkrywa sensy przenośne; *określa funkcję elementów charakterystycznych *rozumie pojęcia: fikcja literacka, świat przedstawiony, nadawca, odbiorca, podmiot mówiący, narracja, przenośnia; *odczytuje różne testy kultury, proste teksty podręcznikowe, a także publicystyczne i popularnonaukowe: artykuł prasowy, przedstawienie teatralne, filmy, przekazy ikoniczne komiksy, rzeźby, dzieła malarskie; *rozpoznaje ich cechy charakterystyczne, dostrzega znaczenie dosłowne i przenośne; *wskazuje źródła informacji, posługuje się nimi; *analizuje oferty mediów kierowane do dzieci, wybiera oferty, kierując się kryteriami. OCENA DOBRA Uczeń opanował wiadomości i umiejętności na oceną dostateczną, a ponadto opanował minimum 50% poniższych umiejętności: Treści ujęte w Podstawie programowej Osiągnięcia uczeń: Szczegółowe umiejętności ucznia: Pojęcia nadawcy i odbiorcy, sposoby rozpoznawania intencji wypowiedzi (np. pytam, odpowiadam, informują, proszę) Właściwości opowiadania, opisu, dialogu oraz prostych form użytkowych. * ustala o kim lub o czym mówi nadawca; *formułuje pytania ogólne i szczegółowe dotyczące tekstu; *czyta poprawnie, stosując zasady prawidłowej intonacji i akcentowania, czyta teksty prasowe ze zrozumieniem; * określa funkcje elementów charakterystycznych * rozumie pojęcia: nadawca, odbiorca; * formułuje wypowiedź ze świadomością celu: pyta, odpowiada, potwierdza, zaprzecza, poleca, prosi, przyrzeka, obiecuje, zachęca, zniechęca, zaprasza, przeprasza, współczuje, żartuje, wątpi, odmawia. *odczytuje różne teksty kultury (w tym kształtuje tożsamość narodową i postawę obywatelską);

4 Wypowiedzenia oznajmujące, pytające i rozkazujące, zdania i równoważniki zdań. Związki wyrazów w zdaniu, rola podmiotu i orzeczenia. Odmienne i nieodmienne części mowy oraz podstawowe kategorie fleksyjne. *buduje formy wypowiedzi (ustne i pisemne), uwzględniając właściwe dla tych form środki językowe (plan, tytuł, opis postaci rzeczywistej i literackiej, opowiadanie, zawiadomienie, relacja z wycieczki, zaproszenie, ogłoszenie, list) oraz te, które poznał w klasie IV (dialog, życzenia, przepis, instrukcja, opowiadanie); *wykonuje projekty graficzne zaproszenia, ogłoszenia; *zapisuje dialog, stosując właściwą interpunkcję; *zestawia cechy przeciwstawne, tworząc opisy kontrastowe; *w opisach wykorzystuje przymiotniki i przysłówki; *redaguje plan wydarzeń; *planuje własną wypowiedź ustną i ciemną; *dzieli tekst na części w porządku logicznym (akapity), nadaje tytuły akapitom, rozumie sens tytułu; *odtwarza skrótowo zdarzenia przedstawione w cudzym tekście; *rozróżnia formy wypowiedzi w tekście: dialog, opis, opowiadanie; *tworzy proste teksty informacyjne; *przekształca zdanie na równoważnik i odwrotnie; *oddziela przecinkami jednorodne człony zdania; *wskazuje w zdaniu grupę orzeczenia i podmiotu; *odmienia poprawnie czasownik o nieregularnej odmianie tematu; *rozumie różnice między bezokolicznikiem a osobową formą czasownika; *wyróżnia przysłówek, liczebnik, wykrzyknik, spójnik, przyimek, zaimek; *odczytuje teksty użytkowe: zaproszenie, telegram, zawiadomienie, instrukcję, przepis, ogłoszenie, kartkę pocztową, list, tabelę, notatkę; *pisze na temat i zgodnie z celem, posługując się następującymi formami wypowiedzi: opowiadanie, opis przedmiotu, krajobrazu, postaci rzeczywistej i literackiej; dzieła sztuki, sprawozdanie z uroczystości, notatka w formie planu, tabeli, wykresu, streszczenia, kartka pocztowa, telegram, zaproszenie, zawiadomienie, ogłoszenie, instrukcja, przepis; *buduje tekst poprawny kompozycyjnie (1 strona A4), celowo stosując środki językowe i przestrzegając norm gramatycznych, ortograficznych i interpunkcyjnych; *dba o układ graficzny, czytelności i estetykę zapisu: dostosowuje zapis do formy wypowiedzi, wyróżnia części tekstu zgodnie z jego strukturą, pisze czytelnie; *posługuje się kategoriami czasu i przestrzeni w celu porządkowania wydarzeń: sytuuje w przestrzeni, umieszcza daty w przedziałach czasowych, oblicza upływ czasu między wydarzeniami, porządkuje wydarzenia w kolejności chronologicznej, przedstawia przyczyny i skutki wydarzeń i zjawisk, domyśla się przyczyn, przewiduje skutki wydarzeń bliskich życiu i swoim doświadczeniom; *buduje tekst poprawny kompozycyjnie, celowo stosując środki językowe i przestrzegając norm gramatycznych, ortograficznych i interpunkcyjnych;

5 *tworzy czasowniki dokonane i niedokonane; *poprawnie pisze cząstki: - bym, - byś, - by w czasownikach; *stopniuje przymiotniki; Związki znaczeniowe między wyrazami. *wykorzystuje wyrazy bliskoznaczne w tworzonych tekstach; Pojęcia: Fikcja literacka, świat przedstawiony, nadawca, odbiorca, podmiot mówiący, narracja, przenośnia, rym. Terminy: wątek, akcja, autor, narrator, epitet, porównanie, wyraz dźwiękonaśladowczy, rym, zwrotka, refren, baśń, opowiadanie, powieść, proza, poezja. Terminy związane z przekazami ikonicznymi, radiem, telewizją, filmem, teatrem, prasą. *rozróżnia pojęcia pisarz poeta; *łączy poznanych autorów z utworami; *odróżnia autora od narratora; *określa czas, przestrzeń, sytuację mówienia w tekście, dostrzega przyczynowo skutkową strukturę utworu; *zauważa różnicę między prawdą w życiu a prawdą sztuki; *wskazuje w legendzie elementy prawdziwe i fantastyczne; *rozpoznaje cechy opowiadania; *rozpoznaje powieść na podstawie elementów świta przedstawionego: narrator, bohater, akcja, czas, przestrzeń; *wskazuje cechy utworu poetyckiego (budowa, podmiot mówiący, środki artystyczne); *odczytuje wiersz jako całość treściową, rozpoznaje uosobienie; *odróżnia film dokumentalny od fabularnego; *odczytuje różne teksty kultury, teksty literackie: baśnie, legendy, mity, opowiadania, utwory poetyckie i prozatorskie, rozpoznaje ich cechy charakterystyczne, dostrzega znaczenia dosłowne i odkrywa sensy przenośne; *określa funkcję elementów charakterystycznych *rozumie pojęcia: fikcja literacka, świat przedstawiony, nadawca, odbiorca, podmiot mówiący, narracja, przenośnia; *odczytuje różne testy kultury, proste teksty podręcznikowe, a także publicystyczne i popularnonaukowe: artykuł prasowy, przedstawienie teatralne, filmy, przekazy ikoniczne komiksy, rzeźby, dzieła malarskie; *rozpoznaje ich cechy charakterystyczne, dostrzega znaczenie dosłowne i przenośne; *wskazuje źródła informacji, posługuje się nimi; *analizuje oferty mediów kierowane do dzieci, wybiera oferty, kierując się kryteriami. OCENA DOSTATECZNA Uczeń opanował wiadomości i umiejętności na oceną dopuszczającą, a ponadto opanował następujące umiejętności: Treści ujęte w Podstawie programowej Osiągnięcia uczeń: Szczegółowe umiejętności ucznia: Pojęcia nadawcy i odbiorcy, sposoby *formułuje pytania i odpowiedzi, przeprasza, prosi, rozkazuje, odmawia; rozpoznawania intencji wypowiedzi (np. *wskazuje kto do kogo mówi; pytam, odpowiadam, informują, proszę) * określa funkcje elementów charakterystycznych * rozumie pojęcia: nadawca, odbiorca; * formułuje wypowiedź ze świadomością celu: pyta, odpowiada, potwierdza, zaprzecza, poleca, prosi, przyrzeka, obiecuje, zachęca, zniechęca,

6 Właściwości opowiadania, opisu, dialogu oraz prostych form użytkowych. Wypowiedzenia oznajmujące, pytające i rozkazujące, zdania i równoważniki zdań. *czyta głośno wcześniej poznany tekst; błędnie odczytuje niektóre wyrazy, nie zachowuje odpowiedniego tempa i intonacji, technika czytania pozwala mu jednak na rozumienie tekstu; *redaguje zaproszenie, ogłoszenie i zawiadomienie; *opisuje postać literacką, opisuje elementy świata przedstawionego; *tworzy i odtwarza dialogi rzeczywiste i wyobrażone, przekształca dialog w narrację; *tworzy opowiadanie (ustnie i pisemnie) uwzględniając: chronologię wydarzeń; związki przyczynowo skutkowe między elementami wypowiedzi, wyrazy i wyrażenia sygnalizujące następstwo w czasie; *ustnie i pisemnie opisuje wygląd zewnętrzny postaci; *redaguje list; *dba o estetykę i układ graficzny; *swobodnie redaguje notatkę z lektury (wspólnie z nauczycielem lub w zespole), samodzielnie redaguje zdania do wspólnego zapisu notatki; *odnajduje w tekście fragment potrzebny do argumentacji; *dzieli się z innymi opiniami na temat przeczytanego tekstu; *poszukuje w tekście odpowiedzi na postawione pytania; *tworzy zdanie złożone ukazując różne zależności między faktami; *dostrzega potrzebę używania znaków interpunkcyjnych w zdaniu złożonym; zaprasza, przeprasza, współczuje, żartuje, wątpi, odmawia. *odczytuje różne teksty kultury (w tym kształtuje tożsamość narodową i postawę obywatelską); *odczytuje teksty użytkowe: zaproszenie, telegram, zawiadomienie, instrukcję, przepis, ogłoszenie, kartkę pocztową, list, tabelę, notatkę; *pisze na temat i zgodnie z celem, posługując się następującymi formami wypowiedzi: opowiadanie, opis przedmiotu, krajobrazu, postaci rzeczywistej i literackiej; dzieła sztuki, sprawozdanie z uroczystości, notatka w formie planu, tabeli, wykresu, streszczenia, kartka pocztowa, telegram, zaproszenie, zawiadomienie, ogłoszenie, instrukcja, przepis; *buduje tekst poprawny kompozycyjnie (1 strona A4), celowo stosując środki językowe i przestrzegając norm gramatycznych, ortograficznych i interpunkcyjnych; *dba o układ graficzny, czytelności i estetykę zapisu: dostosowuje zapis do formy wypowiedzi, wyróżnia części tekstu zgodnie z jego strukturą, pisze czytelnie; *posługuje się kategoriami czasu i przestrzeni w celu porządkowania wydarzeń: sytuuje w przestrzeni, umieszcza daty w przedziałach czasowych, oblicza upływ czasu między wydarzeniami, porządkuje wydarzenia w kolejności chronologicznej, przedstawia przyczyny i skutki wydarzeń i zjawisk, domyśla się przyczyn, przewiduje skutki wydarzeń bliskich życiu i swoim doświadczeniom; *buduje tekst poprawny kompozycyjnie, celowo stosując środki językowe i przestrzegając norm gramatycznych, ortograficznych i interpunkcyjnych;

7 Związki wyrazów w zdaniu, rola podmiotu *tworzy szeregi wyrazowe; i orzeczenia. *wskazuje wyrazy określane i określające; Odmienne i nieodmienne części mowy oraz *odróżnia części mowy odmienne od nieodmiennych; podstawowe kategorie fleksyjne. *rozpoznaje formy trybu oznajmującego, rozkazującego i przypuszczającego; *posługuje się kategoriami rzeczowników: własne, pospolite, osobowe, nieosobowe, żywotne, nieżywotne; *określa przypadek, rodzaj i liczbę przymiotnika i rzeczownika; *poprawnie pisze wyrażenia przyimkowe; *poprawnie stosuje spójnik w zdani pojedynczym; *rozumie znaczenie zaimków; Związki znaczeniowe między wyrazami. *dostrzega rolę wyrazów określających w uszczegółowieniu i uplastycznieniu opisów; Pojęcia: Fikcja literacka, świat *określa układ rymów w zwrotkach; *odczytuje różne teksty kultury, teksty literackie: przedstawiony, nadawca, odbiorca, *dostrzega powtarzalność: układu zwrotek, liczy wersów w zwrotkach, baśnie, legendy, mity, opowiadania, utwory podmiot mówiący, narracja, przenośnia, liczby sylab w wersie; poetyckie i prozatorskie, rozpoznaje ich cechy rym. *wygłasza tekst ze świadomością budowy wiersza; charakterystyczne, dostrzega znaczenia dosłowne Terminy: wątek, akcja, autor, narrator, *rozpoznaje legendę jako utwór łączący treści historyczne lub religijne z i odkrywa sensy przenośne; epitet, porównanie, wyraz fantastycznymi; *określa funkcję elementów charakterystycznych dźwiękonaśladowczy, rym, zwrotka, refren, *rozumie słowo poezja jako utwory wierszowane mówiące o uczuciach, baśń, opowiadanie, powieść, proza, poezja. przeżyciach; *rozumie pojęcia: fikcja literacka, świat *zna budowę Biblii; przedstawiony, nadawca, odbiorca, podmiot *dostrzega związek mitów z baśniami; mówiący, narracja, przenośnia; Terminy związane z przekazami ikonicznymi, radiem, telewizją, filmem, teatrem, prasą. *dostrzega podstawowe środki wyrazu sztuki filmowej; *dostrzega swoistość przekazu ikonicznego i muzycznego *gromadzi i notuje informacje z tekstu prasowego; *odczytuje różne testy kultury, proste teksty podręcznikowe, a także publicystyczne i popularnonaukowe: artykuł prasowy, przedstawienie teatralne, filmy, przekazy ikoniczne komiksy, rzeźby, dzieła malarskie; *rozpoznaje ich cechy charakterystyczne, dostrzega znaczenie dosłowne i przenośne; *wskazuje źródła informacji, posługuje się nimi; *analizuje oferty mediów kierowane do dzieci, wybiera oferty, kierując się kryteriami. OCENA DOPUSZCZAJĄCA Uczeń opanował wiadomości i umiejętności na oceną dopuszczającą, a ponadto wykonuje zadania o niewielkim stopniu trudności oraz opanował następujące umiejętności:

8 Treści ujęte w Podstawie programowej Osiągnięcia uczeń: Szczegółowe umiejętności ucznia: Pojęcia nadawcy i odbiorcy, sposoby *pracując w zespole prowadzi rozmowę na określony temat; * określa funkcje elementów charakterystycznych rozpoznawania intencji wypowiedzi (np. pytam, odpowiadam, informują, proszę) * rozumie pojęcia: nadawca, odbiorca; * formułuje wypowiedź ze świadomością celu: pyta, odpowiada, potwierdza, zaprzecza, poleca, prosi, przyrzeka, obiecuje, zachęca, zniechęca, zaprasza, przeprasza, współczuje, żartuje, wątpi, Właściwości opowiadania, opisu, dialogu oraz prostych form użytkowych. *czyta głośno w sposób ułatwiający zrozumienie tekstu; *czyta cicho pod kątem określonego problemu; *podejmuje próby redagowania pisemnie zaproszenia, ogłoszenia, zawiadomienia, opowiadania, opisu postaci, relacji z wycieczki, redaguje te formy wypowiedzi ustnie; *popranie zapisuje dialog; *opowiada treść przeczytanych tekstów; *relacjonuje wydarzenia z wycieczki; *uczestniczy we wspólnej redakcji planu wydarzeń; *porządkuje wydarzenia w tekście; *nadaje tekstowi tytuł; *zwraca uwagę na pisownię zwrotów grzecznościowych; *wskazuje dialogi w tekście; *rozpoznaje mit jako opowieść o wierzeniach starożytnych Greków i Rzymian; *zna wybrane mity; *rozpoznaje opowieść biblijną i dostrzega jej religijny charakter; odmawia. *odczytuje różne teksty kultury (w tym kształtuje tożsamość narodową i postawę obywatelską); *odczytuje teksty użytkowe: zaproszenie, telegram, zawiadomienie, instrukcję, przepis, ogłoszenie, kartkę pocztową, list, tabelę, notatkę; *pisze na temat i zgodnie z celem, posługując się następującymi formami wypowiedzi: opowiadanie, opis przedmiotu, krajobrazu, postaci rzeczywistej i literackiej; dzieła sztuki, sprawozdanie z uroczystości, notatka w formie planu, tabeli, wykresu, streszczenia, kartka pocztowa, telegram, zaproszenie, zawiadomienie, ogłoszenie, instrukcja, przepis; *buduje tekst poprawny kompozycyjnie (1 strona A4), celowo stosując środki językowe i przestrzegając norm gramatycznych, ortograficznych i interpunkcyjnych; *dba o układ graficzny, czytelności i estetykę zapisu: dostosowuje zapis do formy wypowiedzi, wyróżnia części tekstu zgodnie z jego strukturą, pisze czytelnie; *posługuje się kategoriami czasu i przestrzeni w celu porządkowania wydarzeń: sytuuje w przestrzeni, umieszcza daty w przedziałach czasowych, oblicza upływ czasu między wydarzeniami, porządkuje wydarzenia w kolejności chronologicznej, przedstawia przyczyny i skutki wydarzeń i zjawisk, domyśla

9 Wypowiedzenia oznajmujące, pytające i rozkazujące, zdania i równoważniki zdań. Związki wyrazów w zdaniu, rola podmiotu i orzeczenia. Odmienne i nieodmienne części mowy oraz podstawowe kategorie fleksyjne. Związki znaczeniowe między wyrazami. Pojęcia: Fikcja literacka, świat przedstawiony, nadawca, odbiorca, podmiot mówiący, narracja, przenośnia, rym. Terminy: wątek, akcja, autor, narrator, epitet, porównanie, wyraz dźwiękonaśladowczy, rym, zwrotka, refren, baśń, opowiadanie, powieść, proza, poezja. Terminy związane z przekazami ikonicznymi, radiem, telewizją, filmem, teatrem, prasą. *poprawnie stosuje przecinki przy wyliczaniu; *poprawnie używa form czasu, osoby, liczby; *odróżnia zdanie i równoważnik zdania; rozpoznaje zdanie złożone na podstawie liczby orzeczeń; *rozpoznaje w zdaniu czynność i wykonawcę czynności; *wskazuje określenia podmiotu i orzeczenia; *wskazuje końcówkę i temat; *stopniuje regularnie przymiotniki i przysłówki; *rozpoznaje podstawowe spójniki w zdaniu; *wyróżnia liczebnik spośród pozostałych części mowy *wyjaśnia znaczenie niektórych związków frazeologicznych związanych z mitami i Biblią; *rozumie pojęcia nadawca odbiorca; *odnajduje w tekście fragmenty wskazujące czas i miejsce wydarzeń; *wskazuje bohaterów pierwszoplanowych i drugoplanowych; *opowiada o zdarzeniach tworzących akcję; *zauważ wyrazy języka codziennego, które naśladujące dźwięki; *rozpoznaje wyrazy dźwiękonaśladowcze w poezji; *rozpoznaje uosobienie w bajce; *dostrzega związek budowy piosenki z wierszem; *orientuje się w programach telewizyjnych młodzieży; się przyczyn, przewiduje skutki wydarzeń bliskich życiu i swoim doświadczeniom; *buduje tekst poprawny kompozycyjnie, celowo stosując środki językowe i przestrzegając norm gramatycznych, ortograficznych i interpunkcyjnych; *odczytuje różne teksty kultury, teksty literackie: baśnie, legendy, mity, opowiadania, utwory poetyckie i prozatorskie, rozpoznaje ich cechy charakterystyczne, dostrzega znaczenia dosłowne i odkrywa sensy przenośne; *określa funkcję elementów charakterystycznych *rozumie pojęcia: fikcja literacka, świat przedstawiony, nadawca, odbiorca, podmiot mówiący, narracja, przenośnia; *odczytuje różne testy kultury, proste teksty podręcznikowe, a także publicystyczne i popularnonaukowe: artykuł prasowy, przedstawienie teatralne, filmy, przekazy ikoniczne komiksy, rzeźby, dzieła malarskie; *rozpoznaje ich cechy charakterystyczne, dostrzega znaczenie dosłowne i przenośne; *wskazuje źródła informacji, posługuje się nimi; *analizuje oferty mediów kierowane do dzieci, wybiera oferty, kierując się kryteriami. OCENA NIEDOSTATECZNĄ OTRZYMUJE UCZEŃ, KTÓRY nie opanował podstawowych wiadomości w zakresie fleksji i składni, słownictwa, frazeologii i redagowania wypowiedzi oraz elementarnych wiadomości z zakresu budowy i analizy utworu literackiego, przewidzianych podstawą programową; nie opanował techniki głośnego i cichego czytania;

10 nie potrafi sformułować poprawnej pod względem językowym i rzeczowym wypowiedzi; w wypowiedziach pisemnych nie przestrzega reguł ortograficznych, nawet z pomocą nauczyciela nie jest w stanie rozwiązać zagadnienia o elementarnym stopniu trudności. KLASA V II półrocze OCENA CELUJĄCA Wiedza ucznia znacznie wykracza poza obowiązujący program nauczania. Twórczo i samodzielnie rozwija własne uzdolnienia i zainteresowania; proponuje rozwiązania wykraczające poza materiał programowy; wypowiedzi ustne i pisemne są bezbłędne; nie powiela cudzych poglądów i słów. Osiąga sukcesy w konkursach literackich, ortograficznych i teatralnych itp. W szkole o poza szkołą. Podejmuje działalność literacką lub kulturalną i prezentuje wysoki poziom merytoryczny oraz artystyczny (udział w akademiach, współpraca z gazetką szkolną, udział w imprezach artystycznych itp.). Wykazuje się umiejętnościami z zakresu kształcenia kulturowo literackiego i językowego wykraczającymi poza program nauczania klasy IV. OCENA BARDZO DOBRA Uczeń opanował wiadomości i umiejętności na oceną dobrą, a ponadto opanował minimum 75% poniższych umiejętności: Treści ujęte w Podstawie programowej Osiągnięcia uczeń: Szczegółowe umiejętności ucznia: Pojęcia nadawcy i odbiorcy, sposoby *odczytuje relacje nadawczo odbiorcze w związku z poznawaniem * określa funkcje elementów charakterystycznych rozpoznawania intencji wypowiedzi (np. różnych tekstów kultury; pytam, odpowiadam, informują, proszę) *interpretuje wiersz barwa głosu i siła głosu, intonacja; * rozumie pojęcia: nadawca, odbiorca; * formułuje wypowiedź ze świadomością celu: pyta, odpowiada, potwierdza, zaprzecza, poleca, prosi, przyrzeka, obiecuje, zachęca, zniechęca, zaprasza, przeprasza, współczuje, żartuje, wątpi, Właściwości opowiadania, opisu, dialogu oraz prostych form użytkowych. *czyta płynnie z uwzględnieniem znaków interpunkcyjnych, intonacji zdaniowej; *buduje formy wypowiedzi (ustne i pisemne), uwzględniając właściwe dla tych form środki językowe (plan, tytuł, opis postaci rzeczywistej i literackiej, opowiadanie, zawiadomienie, relacja z wycieczki, zaproszenie, odmawia. *odczytuje różne teksty kultury (w tym kształtuje tożsamość narodową i postawę obywatelską); *odczytuje teksty użytkowe: zaproszenie, telegram, zawiadomienie, instrukcję, przepis, ogłoszenie, kartkę pocztową, list, tabelę, notatkę;

11 Wypowiedzenia oznajmujące, pytające i rozkazujące, zdania i równoważniki zdań. Związki wyrazów w zdaniu, rola podmiotu i orzeczenia. Odmienne i nieodmienne części mowy oraz podstawowe kategorie fleksyjne. ogłoszenie, list) oraz te, które poznał w klasie IV (dialog, życzenia, przepis, instrukcja, opowiadanie); *wypowiedzi ustne i pisemne są całkowicie poprawne pod względem stylistycznym, ortograficznym, merytorycznym i logicznym; *wyszukuje potrzebne informacje z kilku tekstów o charakterze informacyjnym; *zmienia dialog na opowiadanie i odwrotnie; *dokonuje oceny postaci; *uzasadnia własne sądy; *ustala zakres treści, wybiera formę i styl wypowiedzi, np. opowiadanie wesołe, smutne; *redaguje notatkę jako krótki wniosek wypływający z przebiegu lekcji i prezentuje jej zapis na lekcji; *dostrzega symboliczne sensy w micie i opowieści biblijnej; *rozpoznaje i tworzy różne rodzaje zdań pojedynczych i złożonych; *rozumie funkcję równoważników w różnych formach użytkowych; *porządkuje składniki zdania ze względu na ich kolejność; *tworzy zdania synonimiczne; *wskazuje i tworzy zdania, uwzględniając stosunki między wyrazami; *wyróżnia antonimy; *rozróżnia i nazywa części mowy (czasownik, rzeczownik, przymiotnik, przysłówek, przyimek, spójnik z zdaniu pojedynczym oraz kategorie fleksyjne części mowy odmiennych); *wskazuje różnicę między osobową, a nieosobową formą czasownika; odczytuje informacje o nadawcy i o sytuacji mówienia na podstawie czasownika; *pisze na temat i zgodnie z celem, posługując się następującymi formami wypowiedzi: opowiadanie, opis przedmiotu, krajobrazu, postaci rzeczywistej i literackiej; dzieła sztuki, sprawozdanie z uroczystości, notatka w formie planu, tabeli, wykresu, streszczenia, kartka pocztowa, telegram, zaproszenie, zawiadomienie, ogłoszenie, instrukcja, przepis; *buduje tekst poprawny kompozycyjnie (1 strona A4), celowo stosując środki językowe i przestrzegając norm gramatycznych, ortograficznych i interpunkcyjnych; *dba o układ graficzny, czytelności i estetykę zapisu: dostosowuje zapis do formy wypowiedzi, wyróżnia części tekstu zgodnie z jego strukturą, pisze czytelnie; *posługuje się kategoriami czasu i przestrzeni w celu porządkowania wydarzeń: sytuuje w przestrzeni, umieszcza daty w przedziałach czasowych, oblicza upływ czasu między wydarzeniami, porządkuje wydarzenia w kolejności chronologicznej, przedstawia przyczyny i skutki wydarzeń i zjawisk, domyśla się przyczyn, przewiduje skutki wydarzeń bliskich życiu i swoim doświadczeniom; *buduje tekst poprawny kompozycyjnie, celowo stosując środki językowe i przestrzegając norm gramatycznych, ortograficznych i interpunkcyjnych;

12 Związki znaczeniowe między wyrazami. Budowa słowotwórcza wyrazów. Rodzaje głosek. Akcent wyrazowy, intonacja. Pojęcia: Fikcja literacka, świat przedstawiony, nadawca, odbiorca, podmiot mówiący, narracja, przenośnia, rym. Terminy: wątek, akcja, autor, narrator, epitet, porównanie, wyraz dźwiękonaśladowczy, rym, zwrotka, refren, baśń, opowiadanie, powieść, proza, poezja. *poprawnie stosuje znane związki frazeologiczne; *posługuje się frazeologizmami; *wskazuje i tworzy wyraz podstawowy i pochodny, wyróżnia ich cześć wspólną i różniącą się; *rozumie funkcje głoski i ; *dostrzega zależność między doborem określonych głosek na naśladowaniem dźwięków; *poprawnie akcentuje formy trybu; *poprawnie akcentuje formy liczebników; *rozumie pojęcie akcji; *rozumie rytm jako powtarzalność elementów, podejmuje próby tworzenia własnych wierszy; *rozumie przenośny sens opowieści biblijnej; *omawia funkcje uosobienia w tekście, dostrzega funkcję wyrazów dźwiękonaśladowczych w tekście; *odczytuje różne teksty kultury, teksty literackie: baśnie, legendy, mity, opowiadania, utwory poetyckie i prozatorskie, rozpoznaje ich cechy charakterystyczne, dostrzega znaczenia dosłowne i odkrywa sensy przenośne; *określa funkcję elementów charakterystycznych *rozumie pojęcia: fikcja literacka, świat przedstawiony, nadawca, odbiorca, podmiot mówiący, narracja, przenośnia; Różnice między językiem potocznym a językiem literatury oraz językiem regionu. *odszukuje w tekstach cechy charakterystyczne dla języka potocznego, literackiego gwarowego; Terminy związane z przekazami ikonicznymi, radiem, telewizją, filmem, teatrem, prasą. *wskazuje różnice w sposobie przekazu między radiem, filmem, teatrem, literaturą; *zna terminy związane z filmem (aktor, gra aktorska, reżyser, scenograf, kostium) *rozróżnia film animowany, aktorski, dokumentalny; *opisuje tekst prasowy ze względu na jego funkcję; *odczytuje różne testy kultury, proste teksty podręcznikowe, a także publicystyczne i popularnonaukowe: artykuł prasowy, przedstawienie teatralne, filmy, przekazy ikoniczne komiksy, rzeźby, dzieła malarskie; *rozpoznaje ich cechy charakterystyczne, dostrzega znaczenie dosłowne i przenośne; *wskazuje źródła informacji, posługuje się nimi; *analizuje oferty mediów kierowane do dzieci, wybiera oferty, kierując się kryteriami.

13 OCENA DOBRA Uczeń opanował wiadomości i umiejętności na oceną dostateczną, a ponadto opanował minimum 50% poniższych umiejętności: Treści ujęte w Podstawie programowej Osiągnięcia uczeń: Szczegółowe umiejętności ucznia: Pojęcia nadawcy i odbiorcy, sposoby * ustala o kim lub o czym mówi nadawca; rozpoznawania intencji wypowiedzi (np. *formułuje pytania ogólne i szczegółowe dotyczące tekstu; pytam, odpowiadam, informują, proszę) * określa funkcje elementów charakterystycznych * rozumie pojęcia: nadawca, odbiorca; * formułuje wypowiedź ze świadomością celu: pyta, odpowiada, potwierdza, zaprzecza, poleca, prosi, przyrzeka, obiecuje, zachęca, zniechęca, zaprasza, przeprasza, współczuje, żartuje, wątpi, Właściwości opowiadania, opisu, dialogu oraz prostych form użytkowych. * czyta głośno płynnie, wyraźnie wcześniej poznany tekst literacki, stosując znaki przestankowe; czyta cicho w celu wyszukania najważniejszych informacji; * buduje poprawne pod względem merytorycznym, logicznym, ortograficznym oraz stylistyczno językowym formy wypowiedzi, uwzględniając właściwe dla tych form środki językowe (np. dialog, życzenia, przepis, instrukcja, rozmowa telefoniczna, opis przedmiotu, osoby, opowiadanie); * stosuje akapit w wypowiedzi pisemnej; *dokonuje przekładu intersemiotycznego; *wskazuje realistyczne i fantastyczne elementy świat przedstawionego baśni; *zapisuje prosty dialog na podstawie tekstu; ustnie opowiada o zdarzeniach z lektury; rozumie relację autor czytelnik na podstawie baśni, legendy, opowiadania; *dostrzega w tekście osobę opowiadającą; *porządkuje wydarzenia zgodnie z chronologią; *wyodrębnia cechy gatunkowe baśni; odmawia. *odczytuje różne teksty kultury (w tym kształtuje tożsamość narodową i postawę obywatelską); *odczytuje teksty użytkowe: zaproszenie, telegram, zawiadomienie, instrukcję, przepis, ogłoszenie, kartkę pocztową, list, tabelę, notatkę; *pisze na temat i zgodnie z celem, posługując się następującymi formami wypowiedzi: opowiadanie, opis przedmiotu, krajobrazu, postaci rzeczywistej i literackiej; dzieła sztuki, sprawozdanie z uroczystości, notatka w formie planu, tabeli, wykresu, streszczenia, kartka pocztowa, telegram, zaproszenie, zawiadomienie, ogłoszenie, instrukcja, przepis; *buduje tekst poprawny kompozycyjnie (1 strona A4), celowo stosując środki językowe i przestrzegając norm gramatycznych, ortograficznych i interpunkcyjnych; *dba o układ graficzny, czytelności i estetykę zapisu: dostosowuje zapis do formy wypowiedzi, wyróżnia części tekstu zgodnie z jego strukturą, pisze czytelnie; *posługuje się kategoriami czasu i przestrzeni w celu porządkowania wydarzeń: sytuuje w przestrzeni, umieszcza daty w przedziałach

14 Wypowiedzenia oznajmujące, pytające i rozkazujące, zdania i równoważniki zdań. Związki wyrazów w zdaniu, rola podmiotu i orzeczenia. Odmienne i nieodmienne części mowy oraz podstawowe kategorie fleksyjne. Związki znaczeniowe między wyrazami. *rozróżnia rodzaje wypowiedzeń; *formułuje różne rodzaje wypowiedzeń, biorąc pod uwagę ich funkcję; *przekształca zdania ze względu na zmianę nadawcy lub odbiorcy; *rozpoznaje w zdaniu podmiot i orzeczenie (za pomocą pytań) wskazuje wyrazy określane i określające; *określa formy czasu, liczby, osoby czasownika; przypadek, liczbę i rodzaj rzeczownika; poprawnie stosuje przyimki przy określaniu stosunków przestrzennych; *tworzy wyrazy bliskoznaczne; *wyjaśnia znaczenie związków wyrazowych; *wyjaśnia znaczenie wyrazu na podstawie kontekstu; czasowych, oblicza upływ czasu między wydarzeniami, porządkuje wydarzenia w kolejności chronologicznej, przedstawia przyczyny i skutki wydarzeń i zjawisk, domyśla się przyczyn, przewiduje skutki wydarzeń bliskich życiu i swoim doświadczeniom; *buduje tekst poprawny kompozycyjnie, celowo stosując środki językowe i przestrzegając norm gramatycznych, ortograficznych i interpunkcyjnych; Budowa słowotwórcza wyrazów. *rozumie budowę słowotwórczą wyrazów; Rodzaje głosek. *poprawnie zapisuje spółgłoski dźwięczne w wyrazach, poprawnie oznacza miękkość spółgłosek; Akcent wyrazowy, intonacja. *rozumie pojęcie akcentu; Pojęcia: Fikcja literacka, świat przedstawiony, nadawca, odbiorca, podmiot mówiący, narracja, przenośnia, rym. Terminy: wątek, akcja, autor, narrator, epitet, porównanie, wyraz dźwiękonaśladowczy, rym, zwrotka, refren, baśń, opowiadanie, powieść, proza, poezja. Różnice między językiem potocznym a językiem literatury oraz językiem regionu. *wykazuje się bardzo dobrą znajomością przeczytanego tekstu; *wskazuje zdarzenia tworzące akcję; *na podstawie lektury ustnie opisuje postać literacką, omawia postępowanie bohatera, stosuje słownictwo związane z określoną tematyką, np. baśnią, formułuje prawdy baśniowe jako pouczanie; odróżnia bajkę od baśni i legendy, lirykę od prozy; *odróżnia fikcję literacką od rzeczywistości; *wskazuje elementy świata przedstawionego utworu literackiego (bohaterowie, czas, przestrzeń, wydarzenia); *rozpoznaje linijkę wiersza jako wers; posługuje się terminami: zwrotka, refren, rym, oznacza literowo wersy rymujące się; *rozumie refren jako powtarzającą się część piosenki, wiersza; *potrafi wskazać w wierszu epitet, postrzega go jako środek poetycki wyrazu; *tworzy wypowiedź na ten sam temat w różnych odmianach językowych; *odczytuje różne teksty kultury, teksty literackie: baśnie, legendy, mity, opowiadania, utwory poetyckie i prozatorskie, rozpoznaje ich cechy charakterystyczne, dostrzega znaczenia dosłowne i odkrywa sensy przenośne; *określa funkcję elementów charakterystycznych *rozumie pojęcia: fikcja literacka, świat przedstawiony, nadawca, odbiorca, podmiot mówiący, narracja, przenośnia;

15 Terminy związane z przekazami ikonicznymi, radiem, telewizją, filmem, teatrem, prasą. *zauważa różnice w sposobie przekazu między radiem, filmem, teatrem, literaturą; *korzysta z pism dziecięcych; odczytuje ilustracje w piśmie; *ocenia reklamę; *odczytuje różne testy kultury, proste teksty podręcznikowe, a także publicystyczne i popularnonaukowe: artykuł prasowy, przedstawienie teatralne, filmy, przekazy ikoniczne komiksy, rzeźby, dzieła malarskie; *rozpoznaje ich cechy charakterystyczne, dostrzega znaczenie dosłowne i przenośne; *wskazuje źródła informacji, posługuje się nimi; *analizuje oferty mediów kierowane do dzieci, wybiera oferty, kierując się kryteriami. OCENA DOSTATECZNA Uczeń opanował wiadomości i umiejętności na oceną dopuszczającą, a ponadto opanował następujące umiejętności: Treści ujęte w Podstawie programowej Osiągnięcia uczeń: Szczegółowe umiejętności ucznia: Pojęcia nadawcy i odbiorcy, sposoby rozpoznawania intencji wypowiedzi (np. pytam, odpowiadam, informują, proszę) Właściwości opowiadania, opisu, dialogu oraz prostych form użytkowych. *recytuje wiersz lub fragment prozy ze zrozumieniem; *w wypowiedziach ustnych na ogół postrzega zasad poprawnościowych w zakresie budowy zdań, precyzyjnego stosowania poznanego słownictwa i ortografii; *wchodzi w rolę rozmówcy, skupiając uwagę na temacie; uczestniczy w rozmowach, w których raz jest nadawcą, raz odbiorcą; *rozpoznaje zamierzony przez nadaję cel wypowiedzi; *czyta głośno wcześniej poznany tekst; *czyta cicho w celu wyszukania najistotniejszych informacji; *własnymi słowami przekazuje przebieg zdarzeń w utworze; *w opowiadaniu ustnym wykorzystuje środki językowe właściwej tej formie; *ustnie formułuje proste formy użytkowe: podziękowania, życzenia, zapytania, przeprosiny; *wykonuje projekt graficzny, np. życzeń lub zaproszenia; * określa funkcje elementów charakterystycznych * rozumie pojęcia: nadawca, odbiorca; * formułuje wypowiedź ze świadomością celu: pyta, odpowiada, potwierdza, zaprzecza, poleca, prosi, przyrzeka, obiecuje, zachęca, zniechęca, zaprasza, przeprasza, współczuje, żartuje, wątpi, odmawia. *odczytuje różne teksty kultury (w tym kształtuje tożsamość narodową i postawę obywatelską); *odczytuje teksty użytkowe: zaproszenie, telegram, zawiadomienie, instrukcję, przepis, ogłoszenie, kartkę pocztową, list, tabelę, notatkę; *pisze na temat i zgodnie z celem, posługując się następującymi formami wypowiedzi: opowiadanie, opis przedmiotu, krajobrazu, postaci rzeczywistej i literackiej; dzieła sztuki, sprawozdanie z uroczystości, notatka w formie

16 Wypowiedzenia oznajmujące, pytające i rozkazujące, zdania i równoważniki zdań. Związki wyrazów w zdaniu, rola podmiotu i orzeczenia. Odmienne i nieodmienne części mowy oraz podstawowe kategorie fleksyjne. *rozpoznaje zdanie pojedyncze i zdanie złożone po ilości orzeczeń; *rozpoznaje czasownik w funkcji orzeczenia; rozpoznaje rzeczownik w funkcji podmiotu; *rozpoznaje formy czasu, osoby, liczby; *rozumie kategorie gramatyczne przypadków, liczby i rodzaju rzeczownika; *wyróżnia przyimek jako nieodmienną część mowy, wskazującą relacje przestrzenne i czasowe; planu, tabeli, wykresu, streszczenia, kartka pocztowa, telegram, zaproszenie, zawiadomienie, ogłoszenie, instrukcja, przepis; *buduje tekst poprawny kompozycyjnie (1 strona A4), celowo stosując środki językowe i przestrzegając norm gramatycznych, ortograficznych i interpunkcyjnych; *dba o układ graficzny, czytelności i estetykę zapisu: dostosowuje zapis do formy wypowiedzi, wyróżnia części tekstu zgodnie z jego strukturą, pisze czytelnie; *posługuje się kategoriami czasu i przestrzeni w celu porządkowania wydarzeń: sytuuje w przestrzeni, umieszcza daty w przedziałach czasowych, oblicza upływ czasu między wydarzeniami, porządkuje wydarzenia w kolejności chronologicznej, przedstawia przyczyny i skutki wydarzeń i zjawisk, domyśla się przyczyn, przewiduje skutki wydarzeń bliskich życiu i swoim doświadczeniom; *buduje tekst poprawny kompozycyjnie, celowo stosując środki językowe i przestrzegając norm gramatycznych, ortograficznych i interpunkcyjnych; Związki znaczeniowe między wyrazami. *rozpoznaje w tekście stałe związki frazeologiczne; Budowa słowotwórcza wyrazów. *dzieli wyrazy na sylaby; *określa liczbę sylab; *wskazuje wyraz podstawowy i pochodny na prostych przykładach; Rodzaje głosek. *rozróżnia spółgłoski dźwięczne i bezdźwięczne, twarde i miękkie, głoski nosowe i ustne; Akcent, intonacja. *poprawnie artykułuje głoski i poprawnie akcentuje;

17 Pojęcia: Fikcja literacka, świat przedstawiony, nadawca, odbiorca, podmiot mówiący, narracja, przenośnia, rym. Terminy: wątek, akcja, autor, narrator, epitet, porównanie, wyraz dźwiękonaśladowczy, rym, zwrotka, refren, baśń, opowiadanie, powieść, proza, poezja. *rozpoznaje porównanie na podstawie połączenia jak ; *na podstawie baśni rozpoznaje uosobienie i ożywienie; *rozpoznaje cechy gatunkowe baśni: fantastyka, motywy wędrowne, ludzkie cechy przyrody; *odczytuje różne teksty kultury, teksty literackie: baśnie, legendy, mity, opowiadania, utwory poetyckie i prozatorskie, rozpoznaje ich cechy charakterystyczne, dostrzega znaczenia dosłowne i odkrywa sensy przenośne; *określa funkcję elementów charakterystycznych *rozumie pojęcia: fikcja literacka, świat przedstawiony, nadawca, odbiorca, podmiot mówiący, narracja, przenośnia; Różnice między językiem potocznym a językiem literatury oraz językiem regionu. Terminy związane z przekazami ikonicznymi, radiem, telewizją, filmem, teatrem, prasą. *dostrzega charakterystyczne elementy języka potocznego i gwarowego; *zauważa różnice między baśnią literacką a jej konkretyzacją sceniczną (teatr: słowo, autor, scenografia, rekwizyty) *wskazuje elementy tworzywa dźwiękowego; *odczytuje różne testy kultury, proste teksty podręcznikowe, a także publicystyczne i popularnonaukowe: artykuł prasowy, przedstawienie teatralne, filmy, przekazy ikoniczne komiksy, rzeźby, dzieła malarskie; *rozpoznaje ich cechy charakterystyczne, dostrzega znaczenie dosłowne i przenośne; *wskazuje źródła informacji, posługuje się nimi; *analizuje oferty mediów kierowane do dzieci, wybiera oferty, kierując się kryteriami. OCENA DOPUSZCZAJĄCA Uczeń opanował wiadomości i umiejętności na oceną dopuszczającą, a ponadto wykonuje zadania o niewielkim stopniu trudności oraz opanował następujące umiejętności: Treści ujęte w Podstawie programowej Osiągnięcia uczeń: Szczegółowe umiejętności ucznia: Pojęcia nadawcy i odbiorcy, sposoby rozpoznawania intencji wypowiedzi (np. pytam, odpowiadam, informują, proszę) *ustnie formułuje prośbę, zapytanie, przeprosiny; *ustnie opowiada o zdarzeniach, których sam był uczestnikiem; *rozróżnia funkcje zdań wyrażających prośbę i rozkaz; *poprawianie przedstawia się; *przeprowadza rozmowę telefoniczną; * określa funkcje elementów charakterystycznych * rozumie pojęcia: nadawca, odbiorca; * formułuje wypowiedź ze świadomością celu: pyta, odpowiada, potwierdza, zaprzecza, poleca, prosi, przyrzeka, obiecuje, zachęca, zniechęca, zaprasza, przeprasza, współczuje, żartuje, wątpi, odmawia.

18 Właściwości opowiadania, opisu, dialogu oraz prostych form użytkowych. Wypowiedzenia oznajmujące, pytające i rozkazujące, zdania i równoważniki zdań. Związki wyrazów w zdaniu, rola podmiotu i orzeczenia. *czyta głośno wcześniej poznany tekst; nie zachowuje właściwego tempa, logicznego przestankowania; technika czytania pozwala mu jednak na rozumienie tekstu; *w wypowiedziach pisemnych popełnia błędy językowe, stylistyczne, logiczne i ortograficzne, które jednak nie przekreślają wartości pracy i wysiłku, jaki uczeń włożył w ich napisanie; *ustnie formułuje niektóre formy wypowiedzi przewidziane programem, z pomocą nauczyciela potrafi je zapisać; *stosuje różne typy zdań; *stosuje różne rodzaje zdań ze względu na cel wypowiedz; *zna i stosuje kropkę, znak zapytania, wykrzyknik na końcu zdania; *rozpoznaje zdanie pojedyncze; *rozwija zdanie pojedyncze nierozwinięte; *wydziela zdanie z tekstu (w piśmie i mowie); *wyróżnia przymiotnik jako określenie rzeczownika; *wyróżnia przysłówek utworzony od przymiotnika jako określenie *odczytuje różne teksty kultury (w tym kształtuje tożsamość narodową i postawę obywatelską); *odczytuje teksty użytkowe: zaproszenie, telegram, zawiadomienie, instrukcję, przepis, ogłoszenie, kartkę pocztową, list, tabelę, notatkę; *pisze na temat i zgodnie z celem, posługując się następującymi formami wypowiedzi: opowiadanie, opis przedmiotu, krajobrazu, postaci rzeczywistej i literackiej; dzieła sztuki, sprawozdanie z uroczystości, notatka w formie planu, tabeli, wykresu, streszczenia, kartka pocztowa, telegram, zaproszenie, zawiadomienie, ogłoszenie, instrukcja, przepis; *buduje tekst poprawny kompozycyjnie (1 strona A4), celowo stosując środki językowe i przestrzegając norm gramatycznych, ortograficznych i interpunkcyjnych; *dba o układ graficzny, czytelności i estetykę zapisu: dostosowuje zapis do formy wypowiedzi, wyróżnia części tekstu zgodnie z jego strukturą, pisze czytelnie; *posługuje się kategoriami czasu i przestrzeni w celu porządkowania wydarzeń: sytuuje w przestrzeni, umieszcza daty w przedziałach czasowych, oblicza upływ czasu między wydarzeniami, porządkuje wydarzenia w kolejności chronologicznej, przedstawia przyczyny i skutki wydarzeń i zjawisk, domyśla się przyczyn, przewiduje skutki wydarzeń bliskich życiu i swoim doświadczeniom; *buduje tekst poprawny kompozycyjnie, celowo stosując środki językowe i przestrzegając norm gramatycznych, ortograficznych i interpunkcyjnych;

19 Odmienne i nieodmienne części mowy oraz podstawowe kategorie fleksyjne. Związki znaczeniowe między wyrazami. czasownika; *dostosowuje formę orzeczenia do formy podmiotu we własnych wypowiedziach; *wskazuje, kto jest wykonawcą czynności, kto lub co jej podlega; *odróżnia czasownik i rzeczownik od innych części mowy; *stosuje w zdaniu wskazaną formę rzeczownika; *używa spójników w zdaniu; *zna wyrazy związane z tematyką tekstu, rozumie ich znaczenie, wyjaśnia ich sensy; Budowa słowotwórcza wyrazów. * wyjaśnia znaczenie wyrazu na podstawie słownika; Rodzaje głosek. *dostrzega różnice między pisownią a wymową spółgłosek dźwięcznych i bezdźwięcznych; *poprawnie wymawia głoski nosowe; Akcent, intonacja. *prawidłowo artykułuje wyrazy; Pojęcia: Fikcja literacka, świat *wypowiada się na temat lektury; przedstawiony, nadawca, odbiorca, *rozumie pojęcie autora jako twórcy dzieła; podmiot mówiący, narracja, przenośnia, *rozpoznaje utwór prozatorski na podstawie znanych elementów, np. rym. opowiadający, bohater, zdarzenie; Terminy: wątek, akcja, autor, narrator, *dostrzega różnice między utworem prozatorskim a poetyckim; epitet, porównanie, wyraz *dostrzega motywy baśniowe; dźwiękonaśladowczy, rym, zwrotka, refren, rozumie pojęcia wydarzenia, postać zmyślona; baśń, opowiadanie, powieść, proza, poezja. wskazuje bohaterów literackich baśni, wyodrębnia główne wydarzenia; *postrzega zwrotkę jako graficznie wydzieloną część wiersza; Różnice między językiem potocznym a językiem literatury oraz językiem regionu. Terminy związane z przekazami ikonicznymi, radiem, telewizją, filmem, teatrem, prasą. *dostrzega niektóre wyróżniki wiersza, np. zwrotka, wers, rym; *odróżnia język mówiony i gwarę od języka literackiego; *rozróżnia rodzaje teatru lalkowy, aktorski; *odczytuje różne teksty kultury, teksty literackie: baśnie, legendy, mity, opowiadania, utwory poetyckie i prozatorskie, rozpoznaje ich cechy charakterystyczne, dostrzega znaczenia dosłowne i odkrywa sensy przenośne; *określa funkcję elementów charakterystycznych *rozumie pojęcia: fikcja literacka, świat przedstawiony, nadawca, odbiorca, podmiot mówiący, narracja, przenośnia; *odczytuje różne testy kultury, proste teksty podręcznikowe, a także publicystyczne i popularnonaukowe: artykuł prasowy, przedstawienie teatralne, filmy, przekazy ikoniczne komiksy, rzeźby, dzieła malarskie; *rozpoznaje ich cechy charakterystyczne, dostrzega znaczenie dosłowne i przenośne; *wskazuje źródła informacji, posługuje się nimi; *analizuje oferty mediów kierowane do dzieci, wybiera oferty, kierując się kryteriami.

20 OCENA NIEDOSTATECZNĄ OTRZYMUJE UCZEŃ, KTÓRY nie opanował podstawowych wiadomości w zakresie fleksji i składni, słownictwa, frazeologii i redagowania wypowiedzi oraz elementarnych wiadomości z zakresu budowy i analizy utworu literackiego, przewidzianych podstawą programową; nie opanował techniki głośnego i cichego czytania; nie potrafi sformułować poprawnej pod względem językowym i rzeczowym wypowiedzi; w wypowiedziach pisemnych nie przestrzega reguł ortograficznych, nawet z pomocą nauczyciela nie jest w stanie rozwiązać zagadnienia o elementarnym stopniu trudności.