Wymagania edukacyjne z języka polskiego

Transkrypt

1 Wymagania edukacyjne z języka polskiego KLASA IV OCENA CELUJĄCA: Wiedza ucznia znacznie wykracza poza obowiązujący program nauczania. Twórczo i samodzielnie rozwija własne uzdolnienia u zainteresowania; proponuje rozwiązania wykraczające poza materiał programowy; wypowiedzi ustne i pisemne są bezbłędne; nie powiela cudzych słów i poglądów. Osiąga sukcesy w konkursach literackich, ortograficznych i teatralnych itp. w szkole i poza szkołą. Podejmuje działalność literacką lub kulturalną i prezentuje wysoki poziom merytoryczny oraz artystyczny (udział w akademiach, współpracuje z gazetką szkolną, udział w imprezach artystycznych itp.). Wykazuje się umiejętnościami z zakresu kształcenia kulturowo-literackiego i językowego wykraczającymi poza program nauczania klasy IV. OCENA BARDZO DOBRA Uczeń opanował wiadomości i umiejętności na ocenę dobrą, a ponadto opanował minimum 75% poniższych umiejętności: Treści ujęte w Podstawie Programowej Pojęcia nadawcy i odbiorcy, sposoby rozpoznawania interpretacji wypowiedzi (np. pytam, odpowiadam, informuję, proszę np.). Właściwości opowiadania, opisu, dialogu oraz prostych Osiągnięcia-uczeń: Formułuje i zapisuje wypowiedź skierowaną do konkretnego odbiorcy w imieniu różnych nadawców; dokonuje przedstawienia innych osób; Podtrzymuje kontakt z rozmówcą za pomocą środków językowych o funkcji kontaktowej; Planuje własną wypowiedź; Czyta nowy tekst płynnie, wyraźnie, biegle z uwzględnieniem intencji Elementy Standardów egzaminacyjnych związane z językiem polskim (obowiązujące po klasie VI)-uczeń: charakterystycznych dla danego tekstu; Rozumie pojęcia: nadawca, odbiorca; Formułuje wypowiedzi ze świadomością celu (intencji): pyta i odpowiada, potwierdza i zaprzecza, poleca i prosi, przyrzeka i obiecuje, zachęca i zniechęca, zaprasza, przeprasza, współczuje, żartuje, wątpi, odmawia; Odczytuje różne teksty kultury (w tym kształtujące tożsamość narodową i

2 form użytkowych. nadawcy i akcentów logicznych; Buduje przewidziane programem nauczania poprawne pod względem merytorycznym, logicznym, ortograficznym oraz stylistycznojęzykowym formy wypowiedzi, uwzględniając właściwe dla tych form środki językowe (np. dialog, życzenia, przepis, instrukcja, rozmowa telefoniczna, opis przedmiotu, osoby, list prywatny, opowiadanie ustne); postawę obywatelską) Odczytuje teksty użytkowe, w tym: telegram, zaproszenie, zawiadomienie, instrukcję, przepis, ogłoszenie, kartkę pocztową, list prywatny i oficjalny, tabelę, notatkę; charakterystycznych dla danego tekstu; Pisze na temat i zgodnie z celem, posługując się następującymi formami wypowiedzi: opowiadanie, opis przedmiotu, krajobrazu, postaci rzeczywistej i literackiej, dzieła sztuki, sprawozdanie z uroczystości szkolnej, wycieczki, notatka w formie planu, tabeli, wykresu, streszczenia, kartka pocztowa, list prywatny i oficjalny, telegram, zaproszenie, zawiadomienie, ogłoszenie, instrukcja, przepis; Buduje tekst poprawny kompozycyjnie (np. 1 strony formatu A4), celowo stosując środki językowe i przestrzegając norm gramatycznych, ortograficznych i interpunkcyjnych; Dba o układ graficzny, czytelność i estetykę zapisu; dostosowuje zapis do formy wypowiedzi, wyróżnia część tekstu zgodnie z jego strukturą, pisze czytelnie; Posługuje się kategoriami czasu i przestrzeni w celu

3 Wypowiedzenia oznajmujące, pytające i rozkazujące, w tym zdania w równoważniki zdań. Związki wyrazów w zdaniu, w tym rola podmiotu i orzeczenia. Odmienne i nieodmienne części mowy oraz podstawowe kategorie fleksyjne. Związki znaczeniowe między wyrazami. Rozróżnia rodzaje wypowiedzeń; Formułuje różne rodzaje wypowiedzeń, biorąc pod uwagę ich funkcję; Przekształca zdania ze względu na zmianę nadawcy lub odbiorcy; Rozpoznaje w zdaniu podmiot i orzeczenie (za pomocą pytań); ustala związki składniowe w zdaniu, wskazuje wyrazy określane i określające; Rozróżnia i nazywa części mowy (czasownik, rzeczownik, przymiotnik, przysłówek, przyimek, spójnik w zdaniu pojedynczym oraz kategorie fleksyjne części mowy odmiennych-zgodnie z przyjętym programem nauczania); Wskazuje różnice między osobową, a nieosobową formą czasownika; odczytuje informacje o nadawcy i o sytuacji mówienia na podstawie formy czasownika; Wyróżnia wyrazy bliskoznaczne porządkowania wydarzeń: sytuuje je w przestrzenie, umieszcza daty w przedziałach czasowych, oblicza upływ czasu pomiędzy wydarzeniami, porządkuje wydarzenia w kolejności chronologicznej, przedstawia przyczyny i skutki wydarzeń i zjawisk, domyśla się przyczyn, przewiduje skutki wydarzeń bliskich życiu i swoim doświadczeniom; Buduje tekst poprawny kompozycyjnie (np. 1 strony formatu A4), celowo stosując środki językowe i przestrzegając norm gramatycznych, ortograficznych i interpunkcyjnych;

4 Budowa słowotwórcza wyrazów Rodzaje zgłosek Akcent wyrazowy, intonacja. Pojęcia: fikcja literacka, świat przedstawiony, nadawca, odbiorca, podmiot mówiący, narracja, przenośnia, rytm. Terminy: Bohater, wątek, akcja, autor, narrator, epitet, porównanie, wyraz dźwiękonaśladowczy, rym, zwrotka, refren, baśń, opowiadanie, powieść, proza, poezja. Rozpoznaje i tworzy rodzinę wyrazów; Rozróżnia zwroty od wyrażeń; rozróżnia temat i końcówkę wyrazu jako powtarzającą się i zmienną cząstkę wyrazu; Rozróżnia samogłoski i spółgłoski Poprawnie artykułuje głoski w wypowiedzi ustnej, w czasie czytania i recytacji Wykazuje się bardzo dobrą znajomością przeczytanego tekstu. Dokonuje selekcji informacji według stopnia ich ważności. Na podstawie lektury ustnie opisuje postać literacką, ocenia postępowanie bohatera, stosuje słownictwo związane z określoną tematyką, np. baśń, formułuje prawdy baśniowe jako pouczenia wypływające z treści, odróżnia bajkę od baśni i legendy, lirykę od prozy na podstawie wyróżników gatunkowych. Odróżnia fikcję literacką od rzeczywistości. Wskazuje elementy świata przedstawionego utworu literackiego (bohaterowie, czas, przestrzeń, wydarzenia). Wskazuje rymy w wierszu, epitety, porównania; dobiera epitety do wskazanych rzeczowników. Odczytuje różne teksty kultury (w tym kształtujące tożsamość narodową i postawę obywatelską), teksty literackie, w tym: baśnie, legendy, mity, opowiadania, utwory poetyckie i prozatorskie z klasyki dziecięcej i młodzieżowej-polskiej i światowej, rozpoznaje ich cechy charakterystyczne, dostrzega znaczenia dosłowne i odkrywa sensy przenośne. charakterystycznych dla danego tekstu. Rozumie pojęcia: fikcja literacka, świat przedstawiony, nadawca, odbiorca, podmiot mówiący, narracja, przenośnia, rytm.

5 Różnice między językiem potocznym a językiem literatury oraz językiem regionu. Terminy związane z przekazami ikonicznymi, radiem, telewizją, filmem, teatrem, prasą. Dostrzega funkcję poetycką środków artystycznych. Dostrzega różnicę między uosobieniem a ożywieniem. Dostrzega i rozpoznaje charakterystyczne elementy języka potocznego i gwarowego w tekstach literackich. Wskazuje różnice w sposobie przekazu między radiem, filmem, teatrem, literaturą. Rozróżnia rodzaje audycji radiowych i telewizyjnych oraz niektóre gatunki filmuzgodnie z przyjętym programem nauczania. Odróżnia reklamę od innych informacji, pisze tekst reklamowy. charakterystycznych dla danego tekstu. Odczytuje różne teksty kultury (w tym kształtujące tożsamość narodową i postawę obywatelską), proste teksty podręcznikowe, a także publicystyczne i popularnonaukowe, w tym: audycję radiową i telewizyjną artykuł prasowy, przedstawienia teatralne i filmy, przekazy ikoniczne, w tym: komiksy, dzieła malarskie, rzeźby. Rozpoznaje ich cechy charakterystyczne, dostrzega znaczenia dosłowne i odkrywa sensy przenośne. Wskazuje źródła informacji, posługuje się nimi. Analizuje oferty mediów kierowane do dzieci i młodzieży, wybiera spośród różnych ofert, kierując się wskazanymi kryteriami (osadzonymi także w wartościach). OCENA DOBRA Uczeń opanował wiadomości i umiejętności na ocenę dostateczną, a ponadto opanował minimum 50% poniższych umiejętności: Elementy Standardów egzaminacyjnych związane z

6 Treści ujęte w Podstawie Programowej Pojęcia nadawcy i odbiorcy, sposoby rozpoznawania intencji wypowiedzi (np. pytam, odpowiadam, informuję, proszę itp.). Właściwości opowiadania, opisu, dialogu oraz prostych form użytkowych. Osiągnięcia-uczeń: Recytuje wiersz lub fragment prozy, wykazując przy tym bardzo dobre opanowanie pamięciowe tekstu, z właściwą ekspresją, tempem i artykulacją. Podejmuje rozmowę w określonym celu, używa zwrotów grzecznościowych. Czyta głośno płynnie, wyraźnie wcześniej poznany tekst literacki, stosując znaki prawidłowego przestankowanie; czyta cicho w celu wyszukania najważniejszych informacji. Buduje poprawne pod względem logicznym, merytorycznym, ortograficznym stylistycznym formy wypowiedzi ustnych i pisemnych przewidzianych w podstawie programowej; Stosuje akapit wypowiedzi pisemnej; Dokonuje przekładu intersemiotycznego; Zapisuje prosty dialog na podstawie tekstu; ustnie opowiada o zdarzeniach z lektury; rozumie relację autor- czytelnik na podstawie baśni, legendy opowiadania; Dostrzega w tekście osobę językiem polskim (obowiązujące po klasie VI)- uczeń: charakterystycznych dla danego testu. Rozumie pojęcia: nadawca, odbiorca. Formułuje wypowiedzi ze świadomością celu (intencji): pyta i odpowiada, potwierdza i zaprzecza, poleca i prosi, przyrzeka i obiecuje, zachęca i zniechęca, zaprasza, przeprasza, współczuje, żartuje, wątpi, odmawia. Odczytuje różne teksty kultury (w tym kształtujące tożsamość narodową i postawę obywatelską) Odczytuje teksty użytkowe, w tym: telegram, zaproszenie, zawiadomienie, instrukcję, przepis, ogłoszenie, kartkę pocztową, list prywatny i oficjalny, tabelę, notatkę; charakterystycznych dla danego tekstu; Pisze na temat i zgodnie z celem, posługując się następującymi formami wypowiedzi: opowiadanie, opis przedmiotu, krajobrazu, postaci rzeczywistej i literackiej, dzieła sztuki, sprawozdanie z uroczystości szkolnej, wycieczki, notatka w formie planu, tabeli, wykresu, streszczenia, kartka pocztowa, list prywatny i oficjalny, telegram, zaproszenie, zawiadomienie, ogłoszenie, instrukcja,

7 Wypowiedzenia oznajmujące, pytające i rozkazujące, w tym zdania w równoważniki zdań. Związki wyrazów w zdaniu, w tym rola podmiotu i orzeczenia. opowiadającą; Wskazuje realistyczne i fantastyczne elementy świata przedstawionego w baśni; Porządkuje wydarzenia zgodnie z chronologią; Wyodrębnia cechy gatunkowe baśni; Zapisuje poprawnie formy grzecznościowe w liście, prawidłowo pisze datę i miejscowość; Rozróżnia rodzaje wypowiedzeń; Formułuje różne rodzaje wypowiedzeń, biorąc pod uwagę ich funkcję; Przekształca zdania ze względu na zmianę nadawcy lub odbiorcy; Rozpoznaje w zdaniu podmiot i orzeczenie (za pomocą pytań); ustala związki składniowe w zdaniu, wskazuje wyrazy określane i określające; przepis; Buduje tekst poprawny kompozycyjnie (np. 1 strony formatu A4), celowo stosując środki językowe i przestrzegając norm gramatycznych, ortograficznych i interpunkcyjnych; Dba o układ graficzny, czytelność i estetykę zapisu; dostosowuje zapis do formy wypowiedzi, wyróżnia część tekstu zgodnie z jego strukturą, pisze czytelnie; Posługuje się kategoriami czasu i przestrzeni w celu porządkowania wydarzeń: sytuuje je w przestrzeni, umieszcza daty w przedziałach czasowych, oblicza upływ czasu pomiędzy wydarzeniami, porządkuje wydarzenia w kolejności chronologicznej, przedstawia przyczyny i skutki wydarzeń i zjawisk, domyśla się przyczyn, przewiduje skutki wydarzeń bliskich życiu i swoim doświadczeniom; Buduje tekst poprawny kompozycyjnie (np. 1 strony formatu A4), celowo stosując środki językowe i przestrzegając norm gramatycznych, ortograficznych i interpunkcyjnych;

8 Odmienne i nieodmienne części mowy oraz podstawowe kategorie fleksyjne. Związki znaczeniowe między wyrazami. Określa formy czasu, osoby, liczby czasownika; przypadek liczbę i rodzaj rzeczownika; poprawnie stosuje przyimki przy określaniu stosunków przestrzennych Tworzy wyrazy bliskoznaczne; Wyjaśnia znaczenie związków wyrazowych; Wyjaśnia znaczenie wyrazu na podstawie kontekstu Budowa słowotwórcza Rozpoznaje w tekście wyrazów wyrazy pokrewne; wskazuje podobieństwa i różnice między wyrazami; Rozróżnia zwroty od wyrażeń; rozróżnia temat i końcówkę wyrazu jako powtarzającą się i zmienną cząstkę wyrazu; Rodzaje głosek Rozróżnia samogłoski i spółgłoski Akcent wyrazowy, intonacja. Poprawnie artykułuje głoski Pojęcia: Wykazuje się bardzo dobrą fikcja literacka, świat znajomością przeczytanego przedstawiony, nadawca, tekstu. odbiorca, podmiot mówiący, Wskazuje zdarzenia tworzące narracja, przenośnia, rytm. akcję; Terminy: Bohater, wątek, akcja, autor, narrator, epitet, porównanie, wyraz dźwiękonaśladowczy, rym, zwrotka, refren, baśń, opowiadanie, powieść, proza, poezja. Na podstawie lektury ustnie opisuje postać literacką, ocenia postępowanie bohatera, stosuje słownictwo związane z określoną tematyką, np. baśń, formułuje prawdy baśniowe jako pouczenia wypływające z treści, odróżnia bajkę od baśni i legendy, lirykę od prozy na podstawie wyróżników gatunkowych. Odczytuje różne teksty kultury (w tym kształtujące tożsamość narodową i postawę obywatelską), teksty literackie, w tym: baśnie, legendy, mity, opowiadania, utwory poetyckie i prozatorskie z klasyki dziecięcej i młodzieżowejpolskiej i światowej, rozpoznaje ich cechy charakterystyczne, dostrzega znaczenia dosłowne i odkrywa sensy przenośne. charakterystycznych dla danego tekstu. Odróżnia fikcję literacką od rzeczywistości. Rozumie pojęcia: fikcja literacka, świat przedstawiony, nadawca,

9 Wskazuje elementy świata przedstawionego utworu literackiego (bohaterowie, czas, przestrzeń, wydarzenia). odbiorca, podmiot mówiący, narracja, przenośnia, rytm. Różnice między językiem potocznym a językiem literatury oraz językiem regionu. Terminy związane z przekazami ikonicznymi, radiem, telewizją, filmem, teatrem, prasą. Rozpoznaje linijkę wiersza jako wers; posługuje się terminami: zwrotka, refren, rym; oznacza literowo wersy rymujące się; Rozumie refren jako powtarzającą się część piosenki, wiersza; Potrafi wskazać w wierszu epitet, postrzega go jako środek poetyckiego wyrazu; Dostrzega różnice między językiem literackim a potocznym Zauważa różnice w sposobie przekazu między radiem, filmem, teatrem, literaturą; Korzysta z pism dziecięcych; odczytuje ilustracje w piśmie; Tworzy komiks; Ocenia krytycznie reklamę; charakterystycznych dla danego tekstu. Odczytuje różne teksty kultury (w tym kształtujące tożsamość narodową i postawę obywatelską), proste teksty podręcznikowe, a także publicystyczne i popularnonaukowe, w tym: audycję radiową i telewizyjną artykuł prasowy, przedstawienia teatralne i filmy, przekazy ikoniczne, w tym: komiksy, dzieła malarskie, rzeźby. Rozpoznaje ich cechy charakterystyczne, dostrzega znaczenia dosłowne i odkrywa sensy przenośne. Wskazuje źródła informacji, posługuje się nimi. Analizuje oferty mediów kierowane do dzieci i młodzieży, wybiera spośród różnych ofert, kierując się wskazanymi kryteriami

10 (osadzonymi także w wartościach). OCENA DOSTATECZNA Uczeń opanował wiadomości i umiejętności na ocenę dopuszczającą, a ponadto opanował następujące umiejętności: Treści ujęte w Podstawie Programowej Pojęcia nadawcy i odbiorcy, sposoby rozpoznawania intencji wypowiedzi (np. pytam, odpowiadam, informuję, proszę itp.). Właściwości opowiadania, opisu, dialogu oraz prostych form użytkowych. Osiągnięcia-uczeń: Recytuje wiersz lub fragment prozy ze zrozumieniem. W wypowiedziach ustnych na ogół przestrzega zasad poprawnościowych w zakresie budowy zdań, precyzyjnego stosowania poznanego słownictwa i ortografii; Wchodzi w rolę rozmówcy, skupiając uwagę na temacie rozmowy; uczestniczy w rozmowach, w których raz jest nadawcą, raz odbiorcą; Rozpoznaje zamierzony przez nadawcę cel wypowiedzi; Czyta głośno poprawnie wcześniej poznany tekst; Czyta cicho w celu wyszukania najważniejszych informacji. Własnymi słowami przekazuje przebieg wydarzeń w utworze; W opowiadaniu ustnym Elementy Standardów egzaminacyjnych związane z językiem polskim (obowiązujące po klasie VI)-uczeń: charakterystycznych dla danego testu. Rozumie pojęcia: nadawca, odbiorca. Formułuje wypowiedzi ze świadomością celu (intencji): pyta i odpowiada, potwierdza i zaprzecza, poleca i prosi, przyrzeka i obiecuje, zachęca i zniechęca, zaprasza, przeprasza, współczuje, żartuje, wątpi, odmawia. Odczytuje różne teksty kultury (w tym kształtujące tożsamość narodową i postawę obywatelską) Odczytuje teksty użytkowe, w tym: telegram, zaproszenie, zawiadomienie, instrukcję, przepis, ogłoszenie, kartkę pocztową, list prywatny i oficjalny, tabelę, notatkę; charakterystycznych dla danego

11 wykorzystuje środki językowe właściwe tej formie Ustnie formułuje proste formy użytkowe; podziękowanie, życzenia, zapytania, przeprosiny; Wykonuje projekt graficzny, np. życzeń lub instrukcji; tekstu; Pisze na temat i zgodnie z celem, posługując się następującymi formami wypowiedzi: opowiadanie, opis przedmiotu, krajobrazu, postaci rzeczywistej i literackiej, dzieła sztuki, sprawozdanie z uroczystości szkolnej, wycieczki, notatka w formie planu, tabeli, wykresu, streszczenia, kartka pocztowa, list prywatny i oficjalny, telegram, zaproszenie, zawiadomienie, ogłoszenie, instrukcja, przepis; Wypowiedzenia oznajmujące, pytające i rozkazujące, w tym zdania w równoważniki zdań. Rozpoznaje zdanie pojedyncze i złożone po ilości orzeczeń; Buduje tekst poprawny kompozycyjnie (np. 1 strony formatu A4), celowo stosując środki językowe i przestrzegając norm gramatycznych, ortograficznych i interpunkcyjnych; Dba o układ graficzny, czytelność i estetykę zapisu; dostosowuje zapis do formy wypowiedzi, wyróżnia część tekstu zgodnie z jego strukturą, pisze czytelnie; Posługuje się kategoriami czasu i przestrzeni w celu porządkowania wydarzeń: sytuuje je w przestrzeni, umieszcza daty w przedziałach czasowych, oblicza upływ czasu pomiędzy wydarzeniami, porządkuje wydarzenia w kolejności chronologicznej, przedstawia przyczyny i skutki wydarzeń i zjawisk, domyśla się przyczyn, przewiduje skutki wydarzeń bliskich życiu i swoim doświadczeniom; Buduje tekst poprawny kompozycyjnie (np. 1 strony formatu A4), celowo stosując środki językowe i przestrzegając norm gramatycznych, ortograficznych i interpunkcyjnych;

12 Związki wyrazów w zdaniu, w tym rola podmiotu i orzeczenia. Odmienne i nieodmienne części mowy oraz podstawowe kategorie fleksyjne. Związki znaczeniowe między wyrazami. Budowa słowotwórcza wyrazów Rodzaje głosek Akcent wyrazowy, intonacja. Pojęcia: fikcja literacka, świat przedstawiony, nadawca, odbiorca, podmiot mówiący, narracja, przenośnia, rytm. Terminy: Bohater, wątek, akcja, autor, narrator, epitet, porównanie, wyraz dźwiękonaśladowczy, rym, zwrotka, refren, baśń, opowiadanie, powieść, proza, poezja. Dostrzega związki między wyrazami w zdaniu Rozpoznaje czasownik w funkcji orzeczenia; Rozpoznaje rzeczownik w funkcji podmiotu; Rozpoznaje formy czasu, osoby, liczby; Rozumie kategorie gramatyczne przypadków, liczby i rodzaju rzeczownika; Wyróżnia przyimek jako nieodmienną część mowy, wskazującą na relacje przestrzenne i czasowe; Rozpoznaje w tekście stałe związki frazeologiczne; Wyodrębnia część wspólną powtarzającą się oraz część nową tworzącą wyraz; Rozumie różnicę między głoską a literą; Rozpoznaje intonację, barwę, siłę głosu; Rozpoznaje porównanie na podstawie połączenia jak ; Na podstawie baśni rozpoznaje ożywienie i uosobienie; Rozpoznaje cechy gatunkowe baśni: fantastyka, motywy wędrowne, ludzkie cechy przyrody; Odczytuje różne teksty kultury (w tym kształtujące tożsamość narodową i postawę obywatelską), teksty literackie, w tym: baśnie, legendy, mity, opowiadania, utwory poetyckie i prozatorskie z klasyki dziecięcej i młodzieżowejpolskiej i światowej, rozpoznaje ich cechy charakterystyczne, dostrzega znaczenia dosłowne i odkrywa sensy przenośne. charakterystycznych dla danego tekstu. Rozumie pojęcia: fikcja literacka, świat przedstawiony, nadawca,

13 Różnice między językiem potocznym a językiem literatury oraz językiem regionu. Terminy związane z przekazami ikonicznymi, radiem, telewizją, filmem, teatrem, prasą. Rozumie sytuacje, w których można się posłużyć językiem gwarowym; Zauważa różnice miedzy baśnią literacką a jej konkretyzacją sceniczną Rozumie, że radio jest swoistym sposobem użycia słowa; Wskazuje elementy tworzywa dźwiękowego; odbiorca, podmiot mówiący, narracja, przenośnia, rytm. charakterystycznych dla danego tekstu. Odczytuje różne teksty kultury (w tym kształtujące tożsamość narodową i postawę obywatelską), proste teksty podręcznikowe, a także publicystyczne i popularnonaukowe, w tym: audycję radiową i telewizyjną artykuł prasowy, przedstawienia teatralne i filmy, przekazy ikoniczne, w tym: komiksy, dzieła malarskie, rzeźby. Rozpoznaje ich cechy charakterystyczne, dostrzega znaczenia dosłowne i odkrywa sensy przenośne. Wskazuje źródła informacji, posługuje się nimi. Analizuje oferty mediów kierowane do dzieci i młodzieży, wybiera spośród różnych ofert, kierując się wskazanymi kryteriami (osadzonymi także w wartościach). OCENA DOPUSZCZAJĄCA Uczeń samodzielnie lub z pomocą nauczyciela wykonuje zadania o niewielkim stopniu trudności oraz opanował następujące umiejętności: Treści ujęte w Podstawie Programowej Pojęcia nadawcy i odbiorcy, sposoby rozpoznawania intencji wypowiedzi (np. pytam, odpowiadam, informuję, proszę itp.). Osiągnięcia-uczeń: Ustnie formułuje prośbę, zapytanie, przeprosiny; Ustnie opowiada o zdarzeniach, w których uczestniczył; Elementy Standardów egzaminacyjnych związane z językiem polskim (obowiązujące po klasie VI)-uczeń: charakterystycznych dla danego testu. Rozumie pojęcia: nadawca, odbiorca.

14 Rozróżnia funkcje zdań wyrażających prośbę i rozkaz; Poprawnie się przedstawia; Przeprowadza rozmowę telefoniczną Formułuje wypowiedzi ze świadomością celu (intencji): pyta i odpowiada, potwierdza i zaprzecza, poleca i prosi, przyrzeka i obiecuje, zachęca i zniechęca, zaprasza, przeprasza, współczuje, żartuje, wątpi, odmawia. Właściwości opowiadania, opisu, dialogu oraz prostych form użytkowych. Czyta głośno poprawnie wcześniej poznany tekst; nie zachowuje właściwego tempa, logicznego przestankowania; technika czytania pozwala mu jednak zrozumieć tekst; W wypowiedziach pisemnych popełnia błędy językowe, stylistyczne, logiczne i ortograficzne, które jednak nie przekreślają wartości pracy i wysiłku, jaki uczeń włożył w ich napisanie; Ustnie formułuje niektóre formy wypowiedzi przewidziane programem, z pomocą nauczyciela potrafi je zapisać; Redaguje list prywatny do rzeczywistego odbiorcy; stosuje różne typy zdań, uwzględnia nagłówek; Odczytuje różne teksty kultury (w tym kształtujące tożsamość narodową i postawę obywatelską) Odczytuje teksty użytkowe, w tym: telegram, zaproszenie, zawiadomienie, instrukcję, przepis, ogłoszenie, kartkę pocztową, list prywatny i oficjalny, tabelę, notatkę; charakterystycznych dla danego tekstu; Pisze na temat i zgodnie z celem, posługując się następującymi formami wypowiedzi: opowiadanie, opis przedmiotu, krajobrazu, postaci rzeczywistej i literackiej, dzieła sztuki, sprawozdanie z uroczystości szkolnej, wycieczki, notatka w formie planu, tabeli, wykresu, streszczenia, kartka pocztowa, list prywatny i oficjalny, telegram, zaproszenie, zawiadomienie, ogłoszenie, instrukcja, przepis; Buduje tekst poprawny kompozycyjnie (np. 1 strony formatu A4), celowo stosując środki językowe i przestrzegając norm gramatycznych, ortograficznych i interpunkcyjnych; Dba o układ graficzny, czytelność i estetykę zapisu; dostosowuje zapis do formy wypowiedzi, wyróżnia

15 Wypowiedzenia oznajmujące, pytające i rozkazujące, w tym zdania w równoważniki zdań. Związki wyrazów w zdaniu, w tym rola podmiotu i orzeczenia. Odmienne i nieodmienne części mowy oraz podstawowe kategorie fleksyjne. Stosuje różne rodzaje zdań ze względu na cel wypowiedzi; Zna i stosuje kropkę, znak zapytania, wykrzyknik na końcu zdania; Rozpoznaje zdania pojedyncze; Rozwija zdanie pojedyncze nierozwinięte; Wydziela zdania z tekstu; Dostrzega związki między wyrazami w zdaniu Rozpoznaje czasownik w funkcji orzeczenia; Rozpoznaje rzeczownik w funkcji podmiotu; Wyróżnia przymiotnik jako określenie rzeczownika Wyróżnia przysłówek utworzony od przymiotnika jako określenie czasownika; część tekstu zgodnie z jego strukturą, pisze czytelnie; Posługuje się kategoriami czasu i przestrzeni w celu porządkowania wydarzeń: sytuuje je w przestrzeni, umieszcza daty w przedziałach czasowych, oblicza upływ czasu pomiędzy wydarzeniami, porządkuje wydarzenia w kolejności chronologicznej, przedstawia przyczyny i skutki wydarzeń i zjawisk, domyśla się przyczyn, przewiduje skutki wydarzeń bliskich życiu i swoim doświadczeniom; Buduje tekst poprawny kompozycyjnie (np. 1 strony formatu A4), celowo stosując środki językowe i przestrzegając norm gramatycznych, ortograficznych i interpunkcyjnych;

16 Związki znaczeniowe między wyrazami. Budowa słowotwórcza wyrazów Rodzaje głosek Akcent wyrazowy, intonacja. Pojęcia: fikcja literacka, świat przedstawiony, nadawca, odbiorca, podmiot mówiący, narracja, przenośnia, rytm. Terminy: Bohater, wątek, akcja, autor, narrator, epitet, porównanie, wyraz dźwiękonaśladowczy, rym, zwrotka, refren, baśń, opowiadanie, powieść, proza, poezja. Używa spójników; Zna wyrazy związane z tematyką tekstów, rozumie ich znaczenie; Dzieli wyraz na sylaby, określa ilość sylab w wyrazie; Prawidłowo dzieli wyraz na sylaby przy przenoszeniu; Porządkuje wyrazy w kolejności alfabetycznej; Odszukuje w słowniku potrzebny wyraz; Prawidłowo akcentuje wyrazy; Wypowiada się na temat lektury; Rozumie pojęcie autora jako twórcy tekstu; Rozpoznaje utwór prozatorski na podstawie znanych elementów; Dostrzega różnice między tekstem prozatorskim a poetyckim; Dostrzega motywy wędrowne w baśni; Rozumie pojęcia: wydarzenia, postać zmyślona; Wskazuje bohaterów literackich w baśni, wyodrębnia z tekstu główne wydarzenia; Postrzega zwrotkę jako graficznie wydzieloną część wiersza; Odczytuje różne teksty kultury (w tym kształtujące tożsamość narodową i postawę obywatelską), teksty literackie, w tym: baśnie, legendy, mity, opowiadania, utwory poetyckie i prozatorskie z klasyki dziecięcej i młodzieżowejpolskiej i światowej, rozpoznaje ich cechy charakterystyczne, dostrzega znaczenia dosłowne i odkrywa sensy przenośne. charakterystycznych dla danego tekstu. Rozumie pojęcia: fikcja literacka, świat przedstawiony, nadawca, odbiorca, podmiot mówiący, narracja, przenośnia, rytm.

17 Różnice między językiem potocznym a językiem literatury oraz językiem regionu. Terminy związane z przekazami ikonicznymi, radiem, telewizją, filmem, teatrem, prasą. Dostrzega niektóre wyróżniki wiersza, np. wers, zwrotka, rym Posługuje się językiem ogólnym na lekcjach; Rozróżnia rodzaje teatru: lalkowy, aktorski; charakterystycznych dla danego tekstu. Odczytuje różne teksty kultury (w tym kształtujące tożsamość narodową i postawę obywatelską), proste teksty podręcznikowe, a także publicystyczne i popularnonaukowe, w tym: audycję radiową i telewizyjną artykuł prasowy, przedstawienia teatralne i filmy, przekazy ikoniczne, w tym: komiksy, dzieła malarskie, rzeźby. Rozpoznaje ich cechy charakterystyczne, dostrzega znaczenia dosłowne i odkrywa sensy przenośne. Wskazuje źródła informacji, posługuje się nimi. Analizuje oferty mediów kierowane do dzieci i młodzieży, wybiera spośród różnych ofert, kierując się wskazanymi kryteriami (osadzonymi także w wartościach). OCENĘ NIEDOSTATECZNĄ OTRZYMUJE UCZEŃ, KTÓRY 1. Nie opanował podstawowych wiadomości w zakresie fleksji i składni, słownictwa, frazeologii i redagowania tekstów oraz elementarnych wiadomości z zakresu budowy i analizy utworu literackiego, przewidzianych podstawą programową. 2. Nie opanował techniki czytania głośnego i cichego. 3. Nie potrafi sformułować poprawnej pod względem językowym i rzeczowym wypowiedzi. 4. W wypowiedziach pisemnych nie przestrzega reguł ortograficznych. 5. Nawet z pomocą nauczyciela nie jest w stanie rozwiązać zagadnienia o elementarnym stopniu trudności.