Dziecko z SLI w szkole - diagnoza i postępowanie Agnieszka Maryniak

Transkrypt

1 Dziecko z SLI w szkole - diagnoza i postępowanie Agnieszka Maryniak Wydział Psychologii, Uniwersytet Warszawski

2 U dzieci w wieku szkolnym zaburzenia językowe mogą być trudne do rozpoznania Poprawa w zakresie artykulacji i zasobu słownika Maskowanie trudności przez dziecko (ograniczanie wypowiedzi, posługiwanie się w komunikacji wyuczonymi schematami) Brak świadomości swoich trudności w rozumieniu Łatwiej spostrzegane i interpretowane są przejawy niepokojącego zachowania

3 Gdzie ukrywają się dzieci z SLI Niedojrzałość emocjonalna Zaburzenia uwagi, ADHD

4

5 Opinia nauczyciela języka angielskiego o uczniu z SLI

6 Gdzie ukrywają się dzieci z SLI Niedojrzałość emocjonalna Zaburzenia uwagi, ADHD Zachowania opozycyjno buntownicze

7

8 W szkole jest zakaz używania komórek. Uczeń na przerwie trzyma telefon w ręku, coś na nim klika. Podchodzi dyżurująca nauczycielka i mówi: "Ja bym tego nie robiła." Uczeń nie rozumie, że odnosi się to do niego, myśli, ze Pani mówi rzeczywiście o sobie, dalej klika na komórce. Dostaje uwagę, za lekceważenie nauczyciela. Informacje od matki chłopca

9 Gdzie ukrywają się dzieci z SLI Niedojrzałość emocjonalna Zaburzenia uwagi, ADHD Zachowania opozycyjno buntownicze Zaburzenia ze spektrum autyzmu

10 Specyfika kontaktu wzrokowego Unikanie kontaktu wzrokowego, szczególnie podczas rozmowy w większej grupie Odwracanie wzroku, gdy ktoś patrzy Podczas rozmowy koncentracja wzroku na ustach osoby mówiącej (Hosozawa i in. 2012) Hosozawa M et al. Pediatrics 2012;129:e1453-e1460

11 Trudności w rozumieniu homonimów Jakie przedmioty masz w szkole? Kredki, długopisy, książki, plecak Zapnij zamek. Zamek? Królewski? Cierpieć to znaczy kogoś bardzo lubić, bo niecierpieć to nienawidzieć.

12 1. Im bardziej dbasz, tym lepiej się czujesz. 2. Ten, kto umiera, chce własnej śmierci. 3. Jeśli kopiesz pod kimś, sam w nim wpadasz. 4. Nie załatwisz drugiego. 5. Nie ma ciebie bez twojej zalety lub wady. 6. Mało dajesz, dużo robić. 7. Najcenniejsze jest niewidoczne. 8. Coś twardego czymś miękkim nie da przebić. 9. Najlepiej skończ, zanim będzie niemożliwe 10. Jak gadasz, pani każe ci się uczyć. 11. Jeżeli ktoś nosi coś, to nosi aż się rozwali. Trudności w rozumieniu metafor i przysłów

13 Gdzie ukrywają się dzieci z SLI Niedojrzałość emocjonalna Zaburzenia uwagi, ADHD Zachowania opozycyjno buntownicze Zaburzenia ze spektrum autyzmu Obniżona sprawność intelektualna

14

15 Gdzie ukrywają się dzieci z SLI Niedojrzałość emocjonalna Zaburzenia uwagi, ADHD Zachowania opozycyjno buntownicze Zaburzenia ze spektrum autyzmu Obniżona sprawność intelektualna Dysleksja

16 W opowiadaniu dominacja dialogu tworzenie dialogu jest prostsze niż użycie mowy zależnej.

17 Gdzie ukrywają się dzieci z SLI Niedojrzałość emocjonalna Zaburzenia uwagi, ADHD Zachowania opozycyjno buntownicze Zaburzenia ze spektrum autyzmu Obniżona sprawność intelektualna Dysleksja Trudności w relacjach z rówieśnikami

18 Trudności w nawiązywaniu satysfakcjonujących relacji społecznych wysokie ryzyko przemocy ze strony rówieśników (Redmond: Language, Speech and Hearing Services in Schools, 2011, 42, ) podwyższony poziom lęku społecznego i stresu podczas kontaktów społecznych (Wadman i in.; Journal of Adolescence, 2011,34, )

19 Trudności w nawiązywaniu satysfakcjonujących relacji społecznych Clair, Pickles i in.; Journal of Communication Disorders, 2011, 44,

20 Gdzie ukrywają się dzieci z SLI Niedojrzałość emocjonalna Zaburzenia uwagi, ADHD Zachowania opozycyjno buntownicze Zaburzenia ze spektrum autyzmu Obniżona sprawność intelektualna Dysleksja Trudności w relacjach z rówieśnikami Zaburzenia emocjonalne, depresja

21

22 To, co na pierwszy rzut oka może sprawiać wrażenie zbioru różnorodnych niepowodzeń, przy bliższym przyjrzeniu się może okazać się przejawem jakiegoś jednego zaburzenia, które przyczynia się do niepowodzeń w pozornie różnych testach......(lub obszarach funkcjonowania). K.W.Walsh

23 Życie ludzkie jest życiem słowa i w słowie... G.Herling-Grudzieński

24 Co może pomóc w rozpoznaniu SLI? Wyniki Testu Rozwoju Językowego Wywiad od rodziców historia rozwoju mowy jeżeli opóźniony / zaburzony rozwój mowy, to jak dziecko radziło sobie z trudnościami w komunikacji Uważność w kontakcie z dzieckiem zwracanie uwagi na sposób mówienia: konstrukcja zdań, błędy, dobór słów, trudności w ich aktualizacji nieporozumienia mogące wynikać z niewłaściwego rozumienia Próby eksperymentalno kliniczne z tradycji neuropsychologicznej

25 SLI... i co dalej? Uczeń z SLI często ma doświadczenia niepowodzeń w nauce konfliktów z nauczycielami trudnych relacji społecznych poczucia braku zrozumienia ze strony rodziców spędzania długiego czasu na aktywności nie dającej satysfakcji wzmocnienie poczucia własnej kompetencji

26 Wzmacnianie poczucia własnej kompetencji Odkrycie obszarów dobrego funkcjonowania dziecka Aprobata dla nietypowych metod wykonywania zadań Umożliwienie podejmowania aktywności zgodnych z zainteresowaniami Z opinii o uczniu trzeciej klasy

27 Zrozumienie problemów dziecka adekwatna interpretacja zachowania dostosowanie przekazu do możliwości komunikacyjnych ucznia: wykorzystywanie pozawerbalnych metod prezentacji gdy jest to konieczne upraszczanie wypowiedzi pomoc dziecku w zrozumieniu własnych trudności: wskazanie obszarów wymagających szczególnej uwagi ćwiczenia sprawności językowej Stworzenie przestrzeni bezpiecznej komunikacji

28 Dziękuję za uwagę