Wsparcie żywieniowe chorych na nowotwory złośliwe
|
|
- Henryka Stachowiak
- 8 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 Wsparcie żywieniowe chorych na nowotwory złośliwe Nutritional support in cancer patients Stanisław Kłęk, PL
2
3 Wsparcie żywieniowe chorych na nowotwory złośliwe Stanisław Kłęk Szpital Specjalistyczny im. Stanleya Dudricka, Skawina Polskie Towarzystwo Żywienia Pozajelitowego, Dojelitowego i Metabolizmu Czy chcemy walczyć ć z chorobą nowotworową? Tak? Czy rzeczywiście? Zaawansowany rak trzustki Odsetek przeżyć ż ć w protokole: rate nab-paclitaxel + gemcitabina vs gemcitabina nab+paclitaxel+gemcitabina: 35% gemcitabina: 22% von Hoff DD et al. N Engl J Med 2013; 369: Stanisław Kłęk, PL 95 1
4 Djulbegovic B et al. Nature 2013; 500: A może należy zwrócić uwagę na stan odżywienia? Wpływ niedożywienia na toksyczność chemioterapii K. Sanchez-Lara et al.., Albumin serum levels and malnutrition are associated with toxicity secondary to paclitaxel-cisplatin chemotherapy in patients with advanced non-small cell lung cancer: A prospective study. J. Clin Oncol Wsparcie żywieniowe chorych na nowotwory złośliwe 2
5 Wpływ niedożywienia na toksyczność chemioterapii Utrata masy ciała a zapalenie błon śluzowych jamy ustnej po chemioterapii H.J.N. Andreyev i wsp. Why do patients with weight loss have a worse outcome when undergoing chemotherapy for gastrointestinal malignancies? EJC 1998 Wpływ niedożywienia na toksyczność radioterapii ii Hill A, Kiss N, Hodgson B, Crowe TC, Walsh AD. Associations between nutritional status, weight loss, radiotherapy treatment toxicity and treatment outcomes in gastrointestinal cancer patients. Clin Nutr Żywienie a powikłania chirurgiczne Federico Bozzetti, Luca Gianotti, Mario Braga, Valerio Di Carlo, Luigi Mariani Postoperative complications in gastrointestinal cancer patients: The joint role of the nutritional status and the nutritional support Clinical Nutrition 2007 Stanisław Kłęk, PL 97 3
6 Bozzetti F, Gianotti L, Braga M, Di Carlo V, Mariani L. Postoperative complications in gastrointestinal cancer patients: t the joint role of the nutritional status t and the nutritional support. Clin Nutr Leczenie żywieniowe a jakość życia i Mónica María Marín Caro, Alessandro Laviano, Claude Pichard Nutritional intervention and quality of life in adult oncology patients. Reviev. ClinNutr Wsparcie żywieniowe chorych na nowotwory złośliwe 4
7 To dlaczego mamy takich chorych? Stopień utraty masy ciała u chorych z ch. nowotworową 0% Colon Prostate Lung small cell Lung non-small cell Non- measurable Measurable Pancreas gastric gastric oss h Weight Lo Patients With % P -20% -40% -60% -80% 26% 28% 23% 18% 29% 14% 18% 20% 21% 28% 14% 10% 14% 15% Weight loss in previous 6 months 26% 0% 5% 5% 10% >10% 21% 20% 29% 32% 30% 38% DeWys et al: Am J Med 1980;69: Stanisław Kłęk, PL 99 5
8 NIEDOŻYWIENIE Niedożywieni chorzy zawsze mają więcej powikłań! NIEDOŻYWIENIE Leczenie chorych niedożywionych kosztuje dwa razy więcej! Żywienie y a wzrost guza Wzrost guza ZALECENIE ESPEN Chociaż składniki żywienia dostarczają także substancji odżywczych komórkom nowotworowym, to nie ma dowodów, dó aby żywienie miało szkodliwy wpływ na rokowanie. Dlatego, gdy istnieją wskazania do leczenia żywieniowego, możliwość odżywiania guza nie powinna mieć wpływu na włączenie leczenia żywieniowego. STOPIEŃ WIARYGODNOŚCI C 100 Wsparcie żywieniowe chorych na nowotwory złośliwe 6
9 Z czego wynikają problemy? KACHEKSJA NOWOTWOROWA Spowodowana jest: zmniejszonym dostarczaniem składników odżywczych (zajęcie przewodu pokarmowego przez nowotwór, działanie cytokin prozapalnych i innych mediatorów powodujących anoreksję) zwiększonym obrotem białek z utratą masy mięśniowej ś i j( (zwiększona produkcja białek ł ostrej jf fazy) opornością na insulinę, zwiększoną lipolizą Fearon K et al. Lancet Oncol 2011; 12: Stanisław Kłęk, PL 101 7
10 Prekacheksja: definicja Prekacheksja = wieloczynnikowy zespół, towarzyszący przewlekłym chorobom, charakteryzujący się: - niezamierzoną utratą masy ciała <5% w ciągu ostatnich 6 miesięcy - anoreksją - przewlekłą lub nawracającą uogólnioną reakcją zapalną ESPEN, 2010 Definicja: kacheksja Kacheksja: - zmniejszenie masy ciała >10% - podaż energii z pożywienia <1500 kcal/d - CRP >10 mg/dl Fearon et al., 2006 Kacheksja: definicja Kacheksja = złożony zespół metaboliczny spowodowany przewlekłą chorobą, charakteryzujący się: - zmniejszeniem masy ciała - anoreksją - zapaleniem (wzrost IL-6, CRP) - opornością na insulinę - rozpadem białek mięśni - niedokrwistością niedobarwliwą (Hb <12 g/dl) - zmniejszeniem stężenia albumin <3,2 g/dl Evans et al., Wsparcie żywieniowe chorych na nowotwory złośliwe 8
11 Kacheksja: definicja Kacheksja = wieloczynnikowy zespół, charakteryzujący się: - znaczną utratą masy ciała, tkanki tłuszczowej i mięśniowej - anoreksją - uogólnioną reakcją zapalną - proteolizą białek mięśni - upośledzonym metabolizmem węglowodanów ESPEN, 2010 Cytokiny Eikosanoidy Hormony Neurotransmitery Anoreksja Tlenek azotu Peptydy Niedożywienie/wyniszczenie Wzrost chorobowości i śmiertelności Pogorszenie jakości życia Nasilenie anoreksji % of pat atients niewielka 25 średnia 20 ciężka Donnelly & Walsh. Seminars in Oncology 1995; 22(2, suppl.3):67-72 Stanisław Kłęk, PL 103 9
12 Czynniki decydujące o jakości życia: - lokalizacja nowotworu (30%) - przyjmowanie posiłków (20%) - utrata masy ciała (30%) - chemioterapia (10%) - operacja (6%) - czas trwania choroby (3%) - zaawansowanie choroby (1%) Utrata masy ciała a jakość życia QOL score (EORTC QLQ C-30) QOL score 50 * * * 0 Esophageal Gastric Pancreatic Colorectal Type of cancer Patients with weight loss Patients without weight loss *P< for each comparison P< for all groups combined Andreyev et al Eur J Cancer 34: Kiedy? 104 Wsparcie żywieniowe chorych na nowotwory złośliwe 10
13 Wskazania do leczenia żywieniowegoi i Istnieją dwa wskazania do leczenia żywieniowego: 1) spodziewany brak możliwości włączenia diety doustnej jprzez ponad 7 dni 2) obecne lub zagrażające niedożywienie Wytyczne ESPEN Żywienie enteralne powinno się rozpocząć, gdy spodziewana jest niedostateczna podaż pokarmów (<60% szacowanego wydatku energetycznego) przez >10 dni. ESPEN GUIDELINES ON ENTERAL& PARENTERAL NUTRITION 2006/2009 Jak? Stanisław Kłęk, PL
14 Definicja: leczenie żywieniowe Leczenie żywieniowe (żywienie kliniczne) jest to: postępowanie lekarskie obejmujące ocenę stanu odżywienia, ocenę zapotrzebowania na substancje odżywcze, zlecanie i podawanie odpowiednich dawek energii, g, białka, elektrolitów, witamin, pierwiastków śladowych i wody w postaci zwykłych produktów odżywczych, płynnych diet doustnych lub sztucznego odżywiania, monitorowanie stanu klinicznego i zapewnienie optymalnego wykorzystania wybranej drogi karmienia. WYBÓR DROGI LECZENIA CZY CHORY MUSI BYĆ SZTUCZNIE ODŻYWIANY? (TAK) Czy można zastosować żywienie dojelitowe? Czy musi się ę stosować żywienie y pozajelitowe? TAK NIE ŻYWIENIE ŻYWIENIE POZAJELITOWE DOJELITOWE Żywienie dojelitowe (enteral nutrition) = żywienie drogą przewodu pokarmowego Wskazania do żywienia pozajelitowego Żywienie drogą przewodu pokarmowego jest niemożliwe. Żywienie drogą przewodu pokarmowego jest niewystarczające. Całkowite żywienie pozajelitowe Częściowe żywienie pozajelitowe 106 Wsparcie żywieniowe chorych na nowotwory złośliwe 12
15 Zagadnienia żywieniowe y w onkologii Onkologia chirurgiczna Onkologia niechirurgiczna Etap leczniczy Etap paliatywny Zagadnienia żywieniowe w onkologii Onkologia chirurgiczna Onkologia niechirurgiczna Etap leczniczy Etap paliatywny Żywienie a powikłania chirurgiczne Federico Bozzetti, Luca Gianotti, Mario Braga, Valerio Di Carlo, Luigi Mariani Postoperative complications in gastrointestinal cancer patients: The joint role of the nutritional status and the nutritional support Clinical Nutrition Stanisław Kłęk, PL 107
16 Jakich pacjentów operujemy? PACJENCI PRAWIDŁOWO ODŻYWIENI PACJENCI NIEDOŻYWIENI Powikłania ropne: do 10% Śmiertelność: do 5% Powikłania ropne: do 75% Śmiertelność: do 30% Kogo trzeba operować? PACJENCI C PACJENCI C PRAWIDŁOWO NIEDOŻYWIENI ODŻYWIENI Kogo trzeba operować? PACJENCI PRAWIDŁOWO ODZYWIENI PACJENCI NIEDOŻYWIENI 108 Wsparcie żywieniowe chorych na nowotwory złośliwe 14
17 Enhanced recovery after surgery (ERAS, Fast Track) - dokładne wyjaśnienie choremu zasad leczenia - brak klasycznego przygotowania jelita - poprzeczne cięcia i - szybkie usunięcie zgłębnika nosowo-żołądkowego, cewnika w pęcherzu moczowym, drenów - zabezpieczenie chorego przed hipotermią, niedrożnością porażenną - dieta doustna od doby zabiegowej - doustna podaż płynów do 2 godzin przed zabiegiem - terapia płynowa niskosodowa i małoobjętościowa - wczesne uruchomienie chorego Żywienie w okresie okołooperacyjnym ESPEN po zabiegu operacyjnym przerwa w doustnym przyjmowaniu pokarmów jest u większości chorych niepotrzebna (A) po zabiegu operacyjnym y żywienie y powinno być dopasowane do możliwości ś ichorego id do rodzaju zabiegu, jakiemu został poddany (C) u większości chorych, którzy zostali poddani resekcji okrężnicy, można rozpocząć doustną podaż czystych płynów w przeciągu kilku godzin po zabiegu (A) OPIEKA TRADYCYJNA DZIEŃ 1 ERAS DZIEŃ1 15 Stanisław Kłęk, PL 109
18 W t Wytyczne ESPEN U chorych poddanych rozległym operacjom, u których planuje się żywienie w okresie pooperacyjnym przez zgłębnik, należy założyć zgłębnik nosowo-jelitowy lub wytworzyć mikroprzetokę odżywczą. ESPEN GUIDELINES ON ENTERAL& PARENTERAL NUTRITION 2006/2009 Przełyk Żołądek Część wątroby Trzustka z dwunastnicą Śledziona Nerka Nadnercze Okrężnica Odbytnica Pęcherz moczowy Jelito cienkie Dzięki uprzejmości dr M.Misiak Roux-en-Y+ Roux en Y zgłębnik NŻ 110 Wsparcie żywieniowe chorych na nowotwory złośliwe Wsparcie żywieniowe chorych na nowotwory złośliwe 16
19 Wytyczne ESPEN U wszystkich chorych na nowotwory poddawanych dużym operacjom w obrębie jamy brzusznej zaleca się ę przedoperacyjne p ŻD, najlepiej j z dodatkami immunomodulującymi (arginina, kwasy tłuszczowe ω-3 i nukleotydy) przez 5 7 dni, niezależnie od ich stanu odżywienia. i POZIOM ZALECENIA: A ESPEN GUIDELINES ON ENTERAL& PARENTERAL NUTRITION 2006/2009 Kogo trzeba operować? PACJENCI C PACJENCI C PRAWIDŁOWO NIEDOŻYWIENI ODŻYWIENI Wytyczne ESPEN W okresie przedoperacyjnym: u chorych z dużym ryzykiem żywieniowym należy włączyć leczenie żywieniowe na okres dni NAWET kosztem odroczenia zabiegu operacyjnego. ESPEN GUIDELINES ON ENTERAL& PARENTERAL NUTRITION 2006/2009 Duże ryzyko żywieniowe: - zmniejszenie masy ciała o 10 15% w ciągu 6 miesięcy - BMI <18,5 kg/m 2, stopień C wg SGA - stężenie albuminy w osoczu <30 g/l 17 Stanisław Kłęk, PL 111
20 ZAPOTRZEBOWANIE NA SKŁADNIKI ODŻYWCZE Energia: kcal/kg mc/dobę Białko: 1 1,5 g/kg mc/dobę Woda: 30 40/kg mc/dobę Należne dobowe dawki: elektrolitów, witamin i pierwiastków śladowych Zagadnienia żywieniowe y w onkologii Onkologia chirurgiczna Onkologia niechirurgiczna Etap leczniczy Etap paliatywny Czynniki wpływające na rozwój niedożywienia w chirurgii onkologicznej Pacjenci onkologiczni i = kachesja i anoreksja hipermetabolizm, zaburzenia metaboliczne w gospodarce węglowodanowej, białkowej, tłuszczowej, obecność cytokin i czynników krążących 112 Wsparcie żywieniowe chorych na nowotwory złośliwe 18
21 Chemioterapia i radioterapia Przyczyny niedożywienia w trakcie chemioterapii ii 1. Zespół anoreksja/kacheksja 2. Działanie uboczne chemioterapeutyków Uszkodzenie śluzówek ó k przewodu pokarmowego przez chemioterapeutyki upośledzenie trawienia i wchłaniania: - mucositis, owrzodzenia jelit (metotreksat, antybiotyki, np. aktinomycyna D, 5-fluorouracyl fluorouracyl, winkrystyna, winblastyna) - biegunka, bóle brzucha, enteropatia wysiękowa (arabinozyd cytozyny, 5-fluorouracyl) Skala WHO stopień ń toksyczności ś STOPIEŃ MUCOSITIS OBJAWY 0 brak 1 zaczerwienienie, rumień 2 rumień, owrzodzenia, może spożywać pokarmy stałe 3 owrzodzenia, wymaga diety płynnej 4 odżywianie doustne niemożliwe (!) Dzięki uprzejmości dr M.Misiak 19 Stanisław Kłęk, PL 113
22 Przyczyny niedożywienia w trakcie chemioterapii ii Nudności, wymioty nasilenie anoreksji (daktynomycyna, daunorubicyna, cisplatyna, cyklofosfamid, ifosfamid, chlorambucyl, streptozotocyna, mechloretamina, hydroksymocznik, dakarbazyna, doksorubicyna, fluorouracyl) Zaburzenia smaku nasilenie anoreksji (metotreksat, cyklofosfamid) Xerostomia, zmniejszona produkcja śliny (prokarbazyna) Zaparcia niedrożność porażenna (winkrystyna, winblastyna) nasilane przez opioidy, antycholinergiczne leki przeciwwymiotne Wpływ niedożywienia na toksyczność chemioterapii Utrata m.c. a zapalenie błon śluzowych jamy ustnej po chemioterapii H.J.N. Andreyev i wsp. Why do patients with weight loss have a worse outcome when undergoing chemotherapy for gastrointestinal malignancies? EJC 1998 ŻYWIENIE A CHEMIOTERAPIA 114 Wsparcie żywieniowe chorych na nowotwory złośliwe 20
23 Radioterapia działania niepożądane Zależą od Okolicy ciała poddanej napromienianiu Dawki Zdolności zdrowych komórek do regeneracji Wspólne Sucha skóra Zmęczenie/znużenie Nudności Suchość śluzówek (m. in. jamy ustnej) Brak apetytu Biegunki Zaburzenia połykania Zaburzenia smaku i zapachu Wyłysienie Niepłodność Niedożywienie podczas radioterapii Curative doses of radiotherapy, when directed to any portion of the gastrointestinal tract, may result in serious nutritional consequences from the effects of radiation on the altered function of normal tissues. [ ] These effects directly related to radiation may be enhanced by other associated cancer therapy, e.g., surgery on chemotherapy. Careful observation and prompt attention to supportive therapy are mandatory to minimize the nutritional consequences of radiation injury. [ ] It is one of the ironies of modern cancer medicine that, as greaten emphasis has been placed on means of destroying neoplastic cells, little attention has been directed to the general and nutritional consequences of such drastic forms of treatment. Sarah S. Donaldson, Department of Radiology, Division of Radiation Therapy, Stanford University it Medical Center, Stanford, California i Nutritional Consequences of Radiotherapy Cancer Res 1977 Wpływ niedożywienia na toksyczność radioterapii Hill A, Kiss N, Hodgson B, Crowe TC, Walsh AD. Associations between nutritional status, weight loss, radiotherapy treatment toxicity and treatment outcomes in gastrointestinal cancer patients. Clin Nutr Stanisław Kłęk, PL 115
24 Cele leczenia żywieniowego chorych w trakcie chemio- i radioterapii ZALECENIE ESPEN STOPIEŃ WIARYGODNOŚCI Wk Wskazania Celem żywienia i i u chorych h onkologicznych C jest poprawa wyników leczenia poprzez: zapobieganie i leczenie niedożywienia/wyniszczenia uzupełnianie leczenia przeciwnowotworowego ograniczanie działań niepożądanych terapii p-nowotworowej poprawę jakości życia. Wytyczne ESPEN Nie ma wskazań do rutynowego prowadzenia żywienia enteralnego u chorych w trakcie radioterapii. Rutynowe stosowanie żywienia enteralnego w trakcie chemioterapii nie wpływa na odpowiedź nowotworu na to leczenie ani na jego działania niepożądane, dlatego nie uważa się takiego postępowania za korzystne. ESPEN GUIDELINES ON ENTERAL& PARENTERAL NUTRITION 2006/2009 Żywienie w chth i rtgth Należy stosować intensywne poradnictwo dietetyczne i ONS, aby zwiększyć przyjmowanie pokarmów, przez co zapobiega się utracie wagi spowodowanej chemioterapią i przerwaniu leczenia (A) Rutynowe stosowanie EN w czasie chemioterapii nie wpływa na reakcję guza na leczenie ani na niepożądane skutki uboczne chemioterapii, dlatego nie stwierdzono jego przydatności (C) 116 Wsparcie żywieniowe chorych na nowotwory złośliwe 22
25 Wytyczne ESPEN Żywienie enteralne powinno się rozpocząć, gdy spodziewana jest niedostateczna podaż pokarmów (<60% szacowanego wydatku energetycznego) przez >10 dni. U chorych, którzy tracą masę ciała wskutek niedostatecznego poboru pożywienia, powinno się stosować żywienie enteralne w celu utrzymania lub poprawy stanu odżywienia. Należy ż stosować ć intensywne poradnictwo żywieniowe i i i doustne suplementy pokarmowe w celu zwiększenia ilości przyjmowanego pokarmu oraz zapobiegania związanej ą z leczeniem przeciwnowotworowym utracie masy ciała i przerwaniu napromieniania. ESPEN GUIDELINES ON ENTERAL& PARENTERAL NUTRITION 2006/2009 Algorytm postępowaniaę Charles Mueller et al. and the American Society for Parenteral and Enteral Nutrition (A.S.P.E.N.) Board of Directors A.S.P.E.N. Clinical Guidelines: Nutrition Screening, Assessment, and Intervention in Adults Journal of Parenteral and Enteral Nutrition 2011 Zagadnienia żywieniowe y w onkologii Onkologia chirurgiczna Onkologia niechirurgiczna Etap leczniczy Etap paliatywny 23 Stanisław Kłęk, PL 117
26 Cechy niedożywienia stwierdza się u ponad 80% chorych h przebywających w opiece paliatywnej. Karthaus M, Frieler F. Maj 2004 Temel JS et al. N Engl J Med 2010; 363: Wytyczne ESPEN Żywienie enteralne powinno się rozpocząć, gdy spodziewana jest niedostateczna podaż pokarmów (<60% szacowanego wydatku energetycznego) przez >10 dni. ESPEN GUIDELINES ON ENTERAL& PARENTERAL NUTRITION 2006/ Wsparcie żywieniowe chorych na nowotwory złośliwe 24
27 Leczenie żywieniowe w u chorych bez możliwości ś i wyleczenia DROGA DOUSTNA (ZAWSZE, jeśli tylko możliwa) ŻYWIENIE DOJELITOWE (większość chorych: zgłębnik, stomia) ŻYWIENIE POZAJELITOWE (pojedyncze, bardzo uzasadnione przypadki) PODSUMOWANIE Pacjenci z chorobą nowotworową są narażeni na występowanie niedożywienia. Obecność niedożywienia na wpływ na wyniki leczenia przeciwnowotworowego. W większości przypadków możliwa jest skuteczna interwencja żywieniowa, nawet w przypadku zaawansowanych zmian. 25 Stanisław Kłęk, PL 119
28 Notatki
Żywienie w okresie okołooperacyjnym - kiedy skończyć i kiedy zacząć. Irena Kruczyk Oddział Kliniczny Anestezjologii i Intensywnej Terapii
Żywienie w okresie okołooperacyjnym - kiedy skończyć i kiedy zacząć Irena Kruczyk Oddział Kliniczny Anestezjologii i Intensywnej Terapii Cel żywienia żywienie - podstawowy element leczenia chorego przygotowanie
Bardziej szczegółowoPLANOWANIE INTERWENCJI ŻYWIENIOWEJ
Kurs Zespołów Żywieniowych PLANOWANIE INTERWENCJI ŻYWIENIOWEJ Stanisław Kłęk Polskie Towarzystwo Żywienia Pozajelitowego, Dojelitowego i Metabolizmu Szpital Specjalistyczny im. Stanley Dudrick a, Skawina
Bardziej szczegółowoŻywienie w Onkologii 2011. Wskazania do żywienia do- i pozajelitowego u chorych leczonych w szpitalu Rola szpitalnych zespołów żywieniowych
Żywienie w Onkologii 2011 Wskazania do żywienia do- i pozajelitowego u chorych leczonych w szpitalu Rola szpitalnych zespołów żywieniowych Stanisław Kłęk Polskie Towarzystwo Żywienia Pozajelitowego i Dojelitowego
Bardziej szczegółowoŻywienie chorego z chorobą nowotworową
Polska Szkoła Żywienia Klinicznego i Metabolizmu Żywienie chorego z chorobą nowotworową Stanisław Kłęk Tematy do dyskusji 1. Definicje: kacheksja, prekacheksja, leczenie żywieniowe (ONS) 2. Ocena stanu
Bardziej szczegółowoPrzypadek kliniczny Akademia Żywienia w Onkologii. Małgorzata Misiak
Przypadek kliniczny Akademia Żywienia w Onkologii Małgorzata Misiak Pacjentka TP l.61 Wzrost 154 cm Wyjściowa masa ciała 47 kg BMI 19.8 Hb 9.8 g/dl; Lym 1.66 G/l TP 56.2 g/l; Alb 28.5 g/l; Prealb 14.0
Bardziej szczegółowoPLANOWANIE INTERWENCJI ŻYWIENIOWEJ
Kurs Zespołów Żywieniowych PLANOWANIE INTERWENCJI ŻYWIENIOWEJ Stanisław Kłęk Polskie Towarzystwo Żywienia Pozajelitowego i Dojelitowego Szpital Specjalistyczny im. Stanley Dudrick a, Skawina Definicja:
Bardziej szczegółowoPlanowanie interwencji żywieniowej: wybór drogi leczenia, określenie zapotrzebowania. Stanisław Kłęk
Planowanie interwencji żywieniowej: wybór drogi leczenia, określenie zapotrzebowania Stanisław Kłęk Gdynia, 8 IV 2016 PLANOWANIE INTERWENCJI ŻYWIENIOWEJ Definicja: leczenie żywieniowe Leczenie żywieniowe
Bardziej szczegółowoPLANOWANIE INTERWENCJI ŻYWIENIOWEJ (1)
Kurs Zespołów Żywieniowych PLANOWANIE INTERWENCJI ŻYWIENIOWEJ (1) Stanisław Kłęk Polskie Towarzystwo Żywienia Pozajelitowego i Dojelitowego Szpital Specjalistyczny im. Stanley Dudrick a, Skawina Definicja:
Bardziej szczegółowoŻywienie Dojelitowe. Tomasz Olesiński Klinika Gastroenterologii Onkologicznej
Tomasz Olesiński Klinika Gastroenterologii Onkologicznej ESPEN Guidelines on Enteral Nutrition (2006) Leczenie żywieniowe Wzbogacanie diety Żywienie pozajelitowe Żywienie dojelitowe Żywienie przez zgłębnik
Bardziej szczegółowoWSKAZANIA DO DOMOWEGO ŻYWIENIA POZA- i DOJELITOWEGO. Stanisław Kłęk
WSKAZANIA DO DOMOWEGO ŻYWIENIA POZA- i DOJELITOWEGO Stanisław Kłęk ROZWÓJ HPN I Początek HPN: zarezerwowane wyłącznie dla nienowotworowej niewydolności jelit II Szybki wzrost ilości ośrodków i liczby chorych
Bardziej szczegółowoPLANOWANIE INTERWENCJI ŻYWIENIOWEJ (2)
Kurs Zespołów Żywieniowych PLANOWANIE INTERWENCJI ŻYWIENIOWEJ (2) Stanisław Kłęk Polskie Towarzystwo Żywienia Pozajelitowego i Dojelitowego Szpital Specjalistyczny im. Stanley Dudrick a, Skawina Planowanie:
Bardziej szczegółowoPROGRAM STUDIÓW PODYPLOMOWYCH ŻYWIENIE KLINICZNE
1. Ramowe treści kształcenia PROGRAM STUDIÓW PODYPLOMOWYCH ŻYWIENIE KLINICZNE L.p. DATA TEMAT ZAJĘĆ LICZBA GODZIN: FORMA ZALI- CZENIA PUNKTY ECTS 1. 2. 22.09.2012 23.09.2012 20.10.2012 21.10.2012 Żywienie
Bardziej szczegółowoDuże ryzyko żywieniowe
Zespoły żywieniowe Tomasz Kowalczyk Szpital Uniwersytecki w Krakowie Oddział Kliniczny Kliniki Chirurgii Ogólnej, Onkologicznej i Gastroenterologicznej 1 Niedożywienie Stan odżywienia będący skutkiem,
Bardziej szczegółowo2 Leczenie żywieniowe
2 Leczenie żywieniowe Określenie planowe podawanie odpowiednio dobranych składników pożywienia. Składniki pożywienia podaje się przez przewód pokarmowy (żywienie dojelitowe) lub drogą pozajelitową (żywienie
Bardziej szczegółowoŻywienie Dojelitowe. Tomasz Olesiński Klinika Gastroenterologii Onkologicznej
Tomasz Olesiński Klinika Gastroenterologii Onkologicznej Każda forma wsparcia żywieniowego z użyciem produktów żywieniowych o specjalnym przeznaczeniu medycznym Obejmuje: Doustne suplementy żywieniowe
Bardziej szczegółowoDIETA W PRZEWLEKŁEJ CHOROBIE NEREK
KURS 15.04.2016 Szczecinek DIETA W PRZEWLEKŁEJ CHOROBIE NEREK dr hab. n. med. Sylwia Małgorzewicz, prof.nadzw. Katedra Żywienia Klinicznego Klinika Nefrologii, Transplantologii i Chorób Wewnętrznych Gdański
Bardziej szczegółowoWIEDZA. K_W01 Zna definicje, cele i metody żywienia klinicznego oraz sposoby oceny odżywienia w oparciu o metody kliniczne.
Opis zakładanych efektów kształcenia na studiach podyplomowych Nazwa studiów: Żywienie kliniczne Typ studiów: doskonalące Symbol Efekty kształcenia dla studiów podyplomowych WIEDZA K_W01 Zna definicje,
Bardziej szczegółowoOpis zakładanych efektów kształcenia na studiach podyplomowych ŻYWIENIE KLINICZNE I OPIEKA METABOLICZNA WIEDZA
Załącznik nr 8 do zarządzenia nr 68 Rektora UJ z 18 czerwca 2015 r. Opis zakładanych efektów kształcenia na studiach podyplomowych ŻYWIENIE KLINICZNE I OPIEKA METABOLICZNA Nazwa studiów: ŻYWIENIE KLINICZNE
Bardziej szczegółowoLeczenie żywieniowe w onkologii
PRACA PRZEGLĄDOWA Stanisław Kłęk Oddział Chirurgii Ogólnej i Onkologicznej, Szpital Specjalistyczny im. Stanley Dudricka w Skawinie Leczenie żywieniowe w onkologii Clinical nutrition in oncology Adres
Bardziej szczegółowo50% pacjentów z chorobą onkologiczną nie uczestniczy w żadnej formie poradnictwa dietetycznego 50% pacjentów z chorobą onkologiczną nie uczestniczy w żadnej formie poradnictwa dietetycznego 20-50% sięga
Bardziej szczegółowoDomowe żywienie enteralne dzieci w praktyce. dr hab. n. med. Jarosław Kierkuś
Domowe żywienie enteralne dzieci w praktyce. dr hab. n. med. Jarosław Kierkuś Klinika Gastroenterologii, Hepatologii, Zaburzeń Odżywiania i Pediatrii IPCZD, Warszawa HEN program domowego żywienia enteralnego
Bardziej szczegółowoZALECENIA ŻYWIENIOWE, LECZENIE. dr n. med. Małgorzata Kaczkan dietetyk Katedra Żywienia Klinicznego GUMed
ZALECENIA ŻYWIENIOWE, LECZENIE dr n. med. Małgorzata Kaczkan dietetyk Katedra Żywienia Klinicznego GUMed AKTUALNE ZALECENIA I NOWE MOŻLIWOŚCI LECZENIA NIEDOŻYWIENIA CELE LECZENIA ŻYWIENIOWEGO: zapobieganie
Bardziej szczegółowoŻywienie w Onkologii 2011
Żywienie w Onkologii 2011 Wskazania do żywienia w warunkach domowych. Wsparcie żywieniowe, poradnictwo dietetyczne, całkowite żywienie do- i pozajelitowe Stanisław Kłęk Polskie Towarzystwo Żywienia Pozajelitowego
Bardziej szczegółowoOcena Pracy Doktorskiej mgr Moniki Aleksandry Ziętarskiej
Prof. dr hab. n. med. Robert Słotwiński Warszawa 30.07.2018 Zakład Immunologii Biochemii i Żywienia Wydziału Nauki o Zdrowiu Warszawski Uniwersytet Medyczny Ocena Pracy Doktorskiej mgr Moniki Aleksandry
Bardziej szczegółowoWSKAZANIA DO LECZENIA CHIRURGICZNEGO W CHOROBACH ZAPALNYCH JELIT. Zuzanna Kaszycka Klinika Chirurgii Gastroenterologicznej i Transplantologii
WSKAZANIA DO LECZENIA CHIRURGICZNEGO W CHOROBACH ZAPALNYCH JELIT Zuzanna Kaszycka Klinika Chirurgii Gastroenterologicznej i Transplantologii Choroba Crohna Zapalenie przewodu pokarmowego w chorobie Crohna
Bardziej szczegółowoWYDZIAŁ ZDROWIA PUBLICZNEGO STUDIA STACJONARNE I STOPNIA KIERUNEK DIETETYKA ROK III SEMESTR ZIMOWY ROK AKADEMICKI 2016/2017 ŻYWIENIE KLINICZNE
WYDZIAŁ ZDROWIA PUBLICZNEGO STUDIA STACJONARNE I STOPNIA KIERUNEK DIETETYKA ROK III SEMESTR ZIMOWY ROK AKADEMICKI 2016/2017 ŻYWIENIE KLINICZNE WYKŁADY: Sala wykładowa - Budynek WZP SUM w Bytomiu, ul. Piekarska
Bardziej szczegółowoOdżywianie osób starszych (konspekt)
Prof. dr hab. med. Tomasz Kostka Odżywianie osób starszych (konspekt) GŁÓWNE CZYNNIKI RYZYKA CHOROBY WIEŃCOWEJ (CHD) wg. Framingham Heart Study (Circulation, 1999, 100: 1481-1492) Palenie papierosów Nadciśnienie
Bardziej szczegółowoFinansowanie żywienia dojelitowego
Polska Szkoła Żywienia Klinicznego i Metabolizmu Finansowanie żywienia dojelitowego Stanisław Kłęk Kraków, 4 II 2012 REFUNDOWANE LECZENIE ŻYWIENIOWE SZPITAL DOM HOSPICJUM ZOL LECZENIE ŻYWIENIOWE SZPITALNE
Bardziej szczegółowoOcena pracy doktorskiej. mgr Beaty Jakusik. pt. Ocena żywienia dojelitowego według programu Fast Track u chorych
Ocena pracy doktorskiej mgr Beaty Jakusik pt. Ocena żywienia dojelitowego według programu Fast Track u chorych operowanych z powodu nowotworów jelita grubego Przedstawiona do recenzji praca porusza bardzo
Bardziej szczegółowoLeczenie żywieniowe pacjentów to obowiązek, nie przywilej
działy Leczenie żywieniowe pacjentów to obowiązek, nie przywilej fot istockphoto.com Leczenie żywieniowe wraz z preparatami do żywienia poza- i dojelitowego w praktyce klinicznej wprowadzono już ponad
Bardziej szczegółowoFinansowanie leczenia żywieniowego
Polskie Towarzystwo Żywienia Pozajelitowego i Dojelitowego Finansowanie leczenia żywieniowego Stanisław Kłęk REFUNDOWANE LECZENIE ŻYWIENIOWE SZPITAL DOM HOSPICJUM ZOL LECZENIE ŻYWIENIOWE SZPITALNE Zarządzenie
Bardziej szczegółowoSpecyfika żywienia i leczenia żywieniowego chorych na nowotwory układu krwiotwórczego
Podstawy Żywienia Klinicznego w Onkologii, Warszawa 8 grudnia 2018 Specyfika żywienia i leczenia żywieniowego chorych na nowotwory układu krwiotwórczego Joanna Krawczyk-Lipiec Plan Najczęstsze problemy
Bardziej szczegółowoDiety do żywienia medycznego do podaży przez zgłębnik
Diety do żywienia medycznego do podaży przez zgłębnik Dieta kompletna pod względem odżywczym, gotowa do użycia, zawierająca DHA/EPA, bezresztkowa, przeznaczona do stosowania przez zgłębnik Wskazania: okres
Bardziej szczegółowoZAŁĄCZNIK NR 6 do SIWZ - postępowanie AG.ZP OPIS PRZEDMIOTU ZAMÓWIENIA
ZAŁĄCZNIK NR 6 do SIWZ - postępowanie AG.ZP.3320.65.16 OPIS PRZEDMIOTU ZAMÓWIENIA ZADANIE 1 przedmiotu zamówienia Dawka Postać/Status/Opakowanie Ilość opak. 1 Dieta kompletna pod względem w 100ml: nie
Bardziej szczegółowoA co po wypisie ze szpitala? Czyli domowe żywienie do i pozajelitowe chorego z chorobą onkologiczną oraz żywienie chorych paliatywnych
A co po wypisie ze szpitala? Czyli domowe żywienie do i pozajelitowe chorego z chorobą onkologiczną oraz żywienie chorych paliatywnych Marlena Jakubczyk Zespół Żywieniowy Szpital Uniwersytecki nr 1 w BydgoszczyKatedra
Bardziej szczegółowoSpecyfika leczenia żywieniowego pacjenta z nowotworem przewodu pokarmowego: spojrzenie chirurga
Warszawa, 8 grudnia 2018 Specyfika leczenia żywieniowego pacjenta z nowotworem przewodu pokarmowego: spojrzenie chirurga Stanisław Kłęk Polskie Towarzystwo Żywienia Pozajelitowego, Dojelitowego i Metabolizmu
Bardziej szczegółowoŻywienie w gastroenterologii i chirurgii przewodu pokarmowego
Żywienie w gastroenterologii i chirurgii przewodu 1. Metryczka Nazwa Wydziału: Program kształcenia (Kierunek studiów, poziom i profil kształcenia, forma studiów np.: Zdrowie publiczne I stopnia profil
Bardziej szczegółowoPLANOWANIE INTERWENCJI ŻYWIENIOWEJ (2)
Kurs Zespołów Żywieniowych PLANOWANIE INTERWENCJI ŻYWIENIOWEJ (2) Stanisław Kłęk Polskie Towarzystwo Żywienia Pozajelitowego, Dojelitowego i Metabolizmu Szpital Specjalistyczny im. Stanley Dudrick a, Skawina
Bardziej szczegółowoŻywienie w chorobie nowotworowej zasady postępowania diagnostyczno- -terapeutycznego w 2013 roku
STANOWISKO EKSPERTÓW Stanisław Kłęk 1, Małgorzata Misiak 2, Aleksandra Kapała 2, Jerzy Jarosz 2 1 Oddział Chirurgii Ogólnej i Onkologicznej, Szpital Specjalistyczny im. Stanleya Dudricka w Skawinie 2 Centrum
Bardziej szczegółowoZaburzenia glikemiiw OIT -skąd się biorą i jak sobie z nimi radzimy
GDAŃSK 21.IX.2011 Zaburzenia glikemiiw OIT -skąd się biorą i jak sobie z nimi radzimy Kinga Szczepanek Katedra Anestezjologii i Intensywnej Terapii CM UJ w Krakowie U zdrowych osób insulina jest głównym
Bardziej szczegółowoUrologiczne leczenie paliatywne zaawansowanych raków nerki. Dr n. med. Roman Sosnowski Klinika Nowotworów Układu Moczowego, COI, Warszawa
Urologiczne leczenie paliatywne zaawansowanych raków nerki Dr n. med. Roman Sosnowski Klinika Nowotworów Układu Moczowego, COI, Warszawa Nefrektomia Nefrektomia jest metodą umożliwiającą całkowite wyleczenie
Bardziej szczegółowoWSKAZANIA DO. Stanisław Kłęk. Kraków, 7-9 III 2011
WSKAZANIA DO DOMOWEGO śywienia POZAJELITOWEGO Stanisław Kłęk Kraków, 7-9 III 2011 ROZWÓJ HPN I Początek HPN: zarezerwowane wyłącznie dla nienowotworowej niewydolności jelit II Szybki wzrost ilości ośrodków
Bardziej szczegółowoOrganizacja Zespołu Żywieniowego w szpitalu
LECZENIE ŻYWIENIOWE DLA ZESPOŁÓW ŻYWIENIOWYCH Kurs pod patronatem POLSPEN. Gdynia, dnia 8.04.2015 Organizacja Zespołu Żywieniowego w szpitalu Jarosław Szefel Zakład Propedeutyki Onkologii Wydział Nauk
Bardziej szczegółowoŻywienie dojelitowe - wskazania
Żywienie dojelitowe - wskazania Tomasz Kowalczyk Oddział Chirurgii Ogólnej, Onkologicznej i Gastroenterologicznej, Szpital Uniwersytecki, Kraków Poradnia Żywieniowa, Nutricare, Kraków 1 Leczenie żywieniowe
Bardziej szczegółowoRAK PŁUCA A CHOROBY WSPÓŁISTNIEJĄCE
Beata Brajer-Luftmann Katedra i Klinika Pulmonologii, Alergologii i Onkologii Pulmonologicznej UM w Poznaniu TPT 30.11.2013r. Najczęstszy nowotwór na świecie (ok. 1,2 mln zachorowań i ok. 1,1ml zgonów)
Bardziej szczegółowoPLANOWANIE LECZENIA ŻYWIENIOWEGO I JEGO STOPNIOWE WDRAŻANIE U DOROSŁEGO
PLANOWANIE LECZENIA ŻYWIENIOWEGO I JEGO STOPNIOWE WDRAŻANIE U DOROSŁEGO Gdańsk 2011 Teresa Korta II Klinika Anestezjologii i Intensywnej Terapii Warszawski Uniwersytet Medyczny WSKAZANIA DO LECZENIA ŻYWIENIOWEGO
Bardziej szczegółowoŻywienie pacjenta w opiece paliatywnej przeciwdziałanie zaparciom
VI WARSZTATY SZKOLENIOWE 29 maja 2015 Żywienie pacjenta w opiece paliatywnej przeciwdziałanie zaparciom Agata Zając Zaspakajanie głodu należy do podstawowych potrzeb człowieka. Jedzenie jest jednak ważne
Bardziej szczegółowoZARZĄDZENIE NR 9/2013/DSOZ PREZESA NARODOWEGO FUNDUSZU ZDROWIA. z dnia 12 marca 2013 r.
ZARZĄDZENIE NR 9/2013/DSOZ PREZESA NARODOWEGO FUNDUSZU ZDROWIA z dnia 12 marca 2013 r. zmieniające zarządzenie w sprawie określenia warunków zawierania i realizacji umów w rodzaju rehabilitacja lecznicza
Bardziej szczegółowoŻYWIENIE KLINICZNE CHORYCH Z NOWOTWORAMI PRZEWODU POKARMOWEGO SPOJRZENIE OKIEM ONKOLOGA
ŻYWIENIE KLINICZNE CHORYCH Z NOWOTWORAMI PRZEWODU POKARMOWEGO SPOJRZENIE OKIEM ONKOLOGA ALEKSANDRA KAPAŁA CENTRUM ONKOLOGII INSTYTUT IM. M. SKŁODOWSKIEJ CURIE W WARSZAWIE ONS W CHOROBIE NOWOTWOROWEJ PP
Bardziej szczegółowoCUKRZYCA U OSOBY W WIEKU STARCZYM. Klinika Diabetologii i Chorób Wewnętrznych Dr med. Ewa Janeczko-Sosnowska
CUKRZYCA U OSOBY W WIEKU STARCZYM Klinika Diabetologii i Chorób Wewnętrznych Dr med. Ewa Janeczko-Sosnowska CHARAKTERYSTYKA PACJENTA Wiek 82 lata Cukrzyca typu 2 leczona insuliną Choroba wieńcowa, stan
Bardziej szczegółowoRak trzustki - chemioterapia i inne metody leczenia nieoperacyjnego. Piotr Wysocki Klinika Onkologiczna Centrum Onkologii Instytut Warszawa
Rak trzustki - chemioterapia i inne metody leczenia nieoperacyjnego Piotr Wysocki Klinika Onkologiczna Centrum Onkologii Instytut Warszawa RAK TRZUSTKI U 50% chorych w momencie rozpoznania stwierdza się
Bardziej szczegółowo8.2. Wartość odżywcza produktów spożywczych Czynniki kształtujące wartość odżywczą produktów spożywczych...185
SpiS treści 1. Znaczenie nauki o żywieniu człowieka...9 1.1. Cele i zadania nauki o żywieniu...9 1.2. Rozwój nauki o żywieniu człowieka...9 1.3. Problemy żywieniowe Polski i świata...11 1.4. Organizacje
Bardziej szczegółowoŻywienie dojelitowe w. Tomasz Kowalczyk Szpital Uniwersytecki w Krakowie Oddział Kliniczny Kliniki Chirurgii Ogólnej i Gastroenterologicznej
Żywienie dojelitowe w warunkach domowych Tomasz Kowalczyk Szpital Uniwersytecki w Krakowie Oddział Kliniczny Kliniki Chirurgii Ogólnej i Gastroenterologicznej 1 Leczenie żywieniowe Podaż drogą dojelitową
Bardziej szczegółowoWYBRANE ZACHOWANIA ŻYWIENIOWE OSÓB LECZONYCH PRZECIWNOWOTWOROWO
WYBRANE ZACHOWANIA ŻYWIENIOWE OSÓB LECZONYCH PRZECIWNOWOTWOROWO Ewa Lange, Jolanta Krusiec, Bronisława Tymolewska-Niebuda, Aleksandra Skrzypkowska Katedra Dietetyki, Wydział Nauk o Żywieniu Człowieka i
Bardziej szczegółowoPogłębiona ocena stanu odżywienia. Badania biochemiczne
5 Pogłębiona ocena stanu odżywienia. Badania biochemiczne Bruno Szczygieł Badania biochemiczne są niezmiernie przydatne w roz poznawaniu niedożywienia białkowo-kalorycznego (nbk), w kwalifikowaniu chorych
Bardziej szczegółowoOBJAWY WYSTĘPOWANIA ZESPOŁU KRÓTKIEGO JELITA: przewlekła, wyniszczająca biegunka
Żywienie pozajelitowe w zespole krótkiego jelita ZESPÓŁ KRÓTKIEGO JELITA (z ang. Short Bowel Syndrome - SBS) to rzadka dysfunkcja przewodu pokarmowego, która może mieć charakter czasowy lub przewlekły.
Bardziej szczegółowoLeczenie żywieniowe w chorobach nowotworowych
Wydawnictwo UR 2010 ISSN 1730-3524 Przegląd Medyczny Uniwersytetu Rzeszowskiego Rzeszów 2010, 2, 221 226 PRACA POGLĄDOWA Bożenna Karczmarek-Borowska 1, Izabela Hoczela 2 Leczenie żywieniowe w chorobach
Bardziej szczegółowoREPRINT. Polskie Rekomendacje Żywienia Dojelitowego i Pozajelitowego w Onkologii część II: żywienie drogą przewodu pokarmowego (żywienie dojelitowe)
2013, tom 9 numer 6, s. 209 215 ISBN 978 83 7599 718 7 REPRINT Stanisław Kłęk, Jerzy Jarosz, Jacek Jassem, Aleksandra Kapała, Joanna Krawczyk, Maciej Krzakowski, Małgorzata Misiak, Kinga Szczepanek Polskie
Bardziej szczegółowoOPIS PRZEDMIOTU ZAMÓWIENIA AG.ZP
OPIS PRZEDMIOTU ZAMÓWIENIA AG.ZP.3320.19.19 Załącznik nr 5 do SIWZ ZADANIE 1 1 Dieta kompletna pod względem w 100ml: nie mniej niż 7,5g Dietetyczny środek spożywczy 1450 odżywczym, dedykowana pacjentom
Bardziej szczegółowoSpis treści. śelazo... 46 Wapń i witamina D... 47 Cynk... 47
Spis treści Przedmowa... 9 1. Ustalanie zapotrzebowania energetycznego w róŝnych stanach chorobowych (Danuta Gajewska)... 11 Wiadomości ogólne... 11 Całkowita przemiana materii... 12 Wprowadzenie... 12
Bardziej szczegółowoANNALES UNIVERSITATIS MARIAE CURIE-SKŁODOWSKA LUBLIN - POLONIA VOL.LX, SUPPL. XVI, 339 SECTIO D 2005
ANNALES UNIVERSITATIS MARIAE CURIE-SKŁODOWSKA LUBLIN - POLONIA VOL.LX, SUPPL. XVI, 339 SECTIO D 5 Zakład Pielęgniarstwa Chirurgicznego WP i NoZ AM w Lublinie, p.o. kierownika Zakładu: Prof. dr hab. n.
Bardziej szczegółowoKidney Diseases, Urinary Deposits, and Calculous Disorders; Their Nature and Treatment
1 Kidney Diseases, Urinary Deposits, and Calculous Disorders; Their Nature and Treatment Duża część nadmiaru przyjętego mięsa przechodzi w organizmie w postać mocznika i innych składników moczu, które
Bardziej szczegółowoPowikłania nefrologiczne u dzieci z chorobami onkologicznymi i hamatologicznymi
Powikłania nefrologiczne u dzieci z chorobami onkologicznymi i hamatologicznymi Wojciech Młynarski Klinika Pediatrii, Onkologii, Hematologii i Diabetolologii, Uniwersytet Medyczny w Łodzi Nowotwory u dzieci
Bardziej szczegółowoPLANOWANIE INTERWENCJI ŻYWIENIOWEJ (2)
Kurs Zespołów Żywieniowych PLANOWANIE INTERWENCJI ŻYWIENIOWEJ (2) Stanisław Kłęk Polskie Towarzystwo Żywienia Pozajelitowego i Dojelitowego Szpital Specjalistyczny im. Stanley Dudrick a, Skawina Planowanie:
Bardziej szczegółowoGdański Uniwersytet Medyczny. Beata Jakusik. Rozprawa na stopień doktora nauk o zdrowiu. Promotor - prof. dr hab.
Gdański Uniwersytet Medyczny Ocena żywienia dojelitowego według programu Fast Track u chorych operowanych z powodu nowotworów jelita grubego Beata Jakusik Rozprawa na stopień doktora nauk o zdrowiu Promotor
Bardziej szczegółowoZESPÓŁ ANOREKSJA KACHEKSJA ASTENIA U CHORYCH NA NOWOTWORY
ZESPÓŁ ANOREKSJA KACHEKSJA ASTENIA U CHORYCH NA NOWOTWORY Wojciech Leppert Katedra i Klinika Medycyny Paliatywnej Uniwersytet Medyczny im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu Konferencja Opieka Paliatywna
Bardziej szczegółowoŻywienie. w chorobie nowotworowej. Poradnik dla pacjentów i opiekunów. Żywienie w chorobie nowotworowej 1
Żywienie w chorobie nowotworowej Poradnik dla pacjentów i opiekunów Żywienie w chorobie nowotworowej 1 SPIS TREŚCI Rola stanu odżywienia w przebiegu oraz terapii choroby nowotworowej Zaburzenia odżywiania
Bardziej szczegółowoVIII KONGRES POLSKIEGO TOWARZYSTWA ŻYWIENIA KLINICZNEGO IŁAWA GRANDHOTEL TIFFI PROGRAM
PROGRAM 2 CZWARTEK 11.10.2018 08.00-14.45 KURS ŻYWIENIOWY 15.00-15.05 OTWARCIE KONGRESU 15.05-15.30 Wykład inauguracyjny poświęcony pamięci Prof. Marka Pertkiewicza Onkogeneza a insulina 15.30-17.30 15.30-15.55
Bardziej szczegółowoSheet1. netto 300 spożywczy specjalnego. przeznaczenia medycznego, przeznaczony do żywienia
ZAŁĄCZNIK NR 2 LAP.6150-U/09/.../2017 ZADANIE 1 Ilość Cena Łączna Stawka Łączna Producent jednostkowa cena netto Vat % cena brutto netto 1 Dieta kompletna pod w 100ml: nie mniej niż Dietetyczny środek
Bardziej szczegółowoBadania przesiewowe w ocenie stanu odżywienia
LECZENIE ŻYWIENIOWE DLA ZESPOŁÓW ŻYWIENIOWYCH Kurs pod patronatem POLSPEN. Gdynia, dnia 8.04.2015 Badania przesiewowe w ocenie stanu odżywienia Sylwia Małgorzewicz Katedra Żywienia Klinicznego GUMed Celem
Bardziej szczegółowoŻywienie dojelitowe powikłania. Piotr Hevelke Klinika Gastroenterologii Onkologicznej Centrum Onkologii -Instytut
Żywienie dojelitowe powikłania Piotr Hevelke Klinika Gastroenterologii Onkologicznej Centrum Onkologii -Instytut Powikłania żywienia dojelitowego Powikłania linii żywieniowej występujące w czasie zakładania
Bardziej szczegółowoŻywienie drogą przewodu pokarmowego (żywienie dojelitowe)
Rekomendacje Recommendations NOWOTWORY Journal of Oncology 2014, volume 64, number 5, 436 442 DOI: 10.5603/NJO.2014.0071 Polskie Towarzystwo Onkologiczne ISSN 0029-540X www.nowotwory.viamedica.pl Żywienie
Bardziej szczegółowoNiedożywienie a wyniki leczenia chorych po przeszczepieniu narządów co możemy poprawić?
Niedożywienie a wyniki leczenia chorych po przeszczepieniu narządów co możemy poprawić? Które narzędzia oceny stanu odżywienia wybrać monitorując chorego w okresie okołoprzeszczepowym? dr. n. zdr. Magdalena
Bardziej szczegółowoZastosowanie kalorymetrii w codziennej praktyce OIT
Zastosowanie kalorymetrii w codziennej praktyce OIT dr hab. med. Jacek Sobocki Klinika Chirurgii Ogólnej i Żywienia Klinicznego Warszawski Uniwersytet Medyczny Kalorymetria pośrednia Wady koszty zakupu
Bardziej szczegółowoLeki antykachektyczne. lek. med. Marta Bijak-Ulejczyk Oddział Anestezjologii i Intensywnej Terapii
Leki antykachektyczne lek. med. Marta Bijak-Ulejczyk Oddział Anestezjologii i Intensywnej Terapii Grupy leków czyli co mamy środki stymulujące apetyt leki modulujące pracę przewodu pokarmowego leki anaboliczne/antykataboliczne
Bardziej szczegółowoTERAPEUTYCZNE ASPEKTY ŻYWIENIA PACJENTÓW W SZPITALACH czy obecne stawki na żywienie są wystarczające
TERAPEUTYCZNE ASPEKTY ŻYWIENIA PACJENTÓW W SZPITALACH czy obecne stawki na żywienie są wystarczające dr hab. inż. Monika Bronkowska, prof. nadzw. UP Konferencja firm cateringowych - CATERING SZPITALNY
Bardziej szczegółowoLeki antykachektyczne. lek. med. Marta Bijak-Ulejczyk Oddział Anestezjologii i Intensywnej Terapii
Leki antykachektyczne lek. med. Marta Bijak-Ulejczyk Oddział Anestezjologii i Intensywnej Terapii Grupy leków czyli co mamy środki stymulujące apetyt leki modulujące pracę przewodu pokarmowego leki anaboliczne/antykataboliczne
Bardziej szczegółowo25 marca 2017, godz. 9.00
ZAKŁAD ŻYWIENIA CZŁOWIEKA oraz SEKCJA DIETETYKI MEDYCZNEJ POLSKIEGO TOWARZYSTWA ŻYWIENIA POZAJELITOWEGO, DOJELITOWEGO I METABOLIZMU POLSPEN Kurs specjalistyczny ŻYWIENIE OSÓB STARSZYCH 25 marca 2017, godz.
Bardziej szczegółowoStandardy leczenia żywieniowego w onkologii
STANOWISKO EKSPERTÓW Stanisław Kłęk 1, Michał Jankowski 2, Wiesław Janusz Kruszewski 3, Jacek Fijuth 4, Aleksandra Kapała 5, Paweł Kabata 6, Piotr Wysocki 7, Maciej Krzakowski 5, Piotr Rutkowski 8 1 Oddział
Bardziej szczegółowoINTESTA jedyny. oryginalny maślan sodu w chronionej patentem matrycy trójglicerydowej
INTESTA jedyny oryginalny maślan sodu w chronionej patentem matrycy trójglicerydowej Dlaczego INTESTA? kwas masłowy jest podstawowym materiałem energetycznym dla nabłonka przewodu pokarmowego, zastosowanie,
Bardziej szczegółowoRola zespołów wielodyscyplinarnych w leczeniu nowotworów przewodu pokarmowego
Rola zespołów wielodyscyplinarnych w leczeniu nowotworów przewodu pokarmowego Lucjan Wyrwicz Klinika Gastroenterologii Onkologicznej Centrum Onkologii Instytut im. M. Skłodowskiej-Curie w Warszawie Multi-disciplinary
Bardziej szczegółowoStandardy leczenia żywieniowego w onkologii
STANOWISKO EKSPERTÓW Stanisław Kłęk 1, Michał Jankowski 2, Wiesław Janusz Kruszewski 3, Jacek Fijuth 4, Aleksandra Kapała 5, Paweł Kabata 6, Piotr Wysocki 7, Maciej Krzakowski 5, Piotr Rutkowski 8 1 Oddział
Bardziej szczegółowoOcena czynników rokowniczych w raku płaskonabłonkowym przełyku w materiale Kliniki Chirurgii Onkologicznej AM w Gdańsku doniesienie wstępne
Ocena czynników rokowniczych w raku płaskonabłonkowym przełyku w materiale Kliniki Chirurgii Onkologicznej AM w Gdańsku doniesienie wstępne Świerblewski M. 1, Kopacz A. 1, Jastrzębski T. 1 1 Katedra i
Bardziej szczegółowobiałka Osmolarność mosm/l żywienia dojelitowego przez zgłębnik mechanicznej 395 mosm/l
Szczegółowy opis przedmiotu zamówienia - Postępowanie AG.ZP.3320.1.18 ZAŁĄCZNIK NR 5 do SIWZ ZADANIE 1 Poz. przedmiotu zamówienia Dawka Postać/Status/Opakowanie Ilość 1 Dieta kompletna pod względem odżywczym,
Bardziej szczegółowoSkale i wskaźniki jakości leczenia w OIT
Skale i wskaźniki jakości leczenia w OIT Katarzyna Rutkowska Szpital Kliniczny Nr 1 w Zabrzu Wyniki leczenia (clinical outcome) śmiertelność (survival) sprawność funkcjonowania (functional outcome) jakość
Bardziej szczegółowoROZPORZĄDZENIE MINISTRA ZDROWIA 1) z dnia 15 września 2011 r.
ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ZDROWIA 1) z dnia 15 września 2011 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie świadczeń gwarantowanych z zakresu ambulatoryjnej opieki specjalistycznej Na podstawie art. 31d ustawy
Bardziej szczegółowoStandardy leczenia żywieniowego w onkologii
Rekomendacje Recommendations NOWOTWORY Journal of Oncology 2015, volume 65, number 4, 320 337 DOI: 10.5603/NJO.2015.0062 Polskie Towarzystwo Onkologiczne ISSN 0029 540X www.nowotwory.viamedica.pl Standardy
Bardziej szczegółowoZBYT PÓŹNE WYKRYWANIE RAKA NERKI ROLA LEKARZA PIERWSZEGO KONTAKTU
ZBYT PÓŹNE WYKRYWANIE RAKA NERKI ROLA LEKARZA PIERWSZEGO KONTAKTU 14 czerwca 2012 r dr n. med. Piotr Tomczak Klinika Onkologii U.M. Poznań Epidemiologia raka nerki RCC stanowi 2 3% nowotworów złośliwych
Bardziej szczegółowoROLA WŁAŚCIWEGO ODŻYWIANIA W TRAKCIE CHOROBY NOWOTWOROWEJ.
ENERGIA WITAMINY I MINERAŁY BIAŁKO TŁUSZCZE ROLA WŁAŚCIWEGO ODŻYWIANIA W TRAKCIE CHOROBY NOWOTWOROWEJ. wejdź na www.posilkiwchorobie.pl DIAGNOZA: NOWOTWÓR Dla chorego i jego bliskich należy do najbardziej
Bardziej szczegółowoNOWOTWORY TRZUSTKI KLUCZOWE DANE, EPIDEMIOLOGIA. Dr n. med. Janusz Meder Prezes Polskiej Unii Onkologii 4 listopada 2014 r.
NOWOTWORY TRZUSTKI KLUCZOWE DANE, EPIDEMIOLOGIA Dr n. med. Janusz Meder Prezes Polskiej Unii Onkologii 4 listopada 2014 r. Najczęstsza postać raka trzustki Gruczolakorak przewodowy trzustki to najczęstsza
Bardziej szczegółowoROZPORZĄDZENIE MINISTRA ZDROWIA 1) z dnia 15 września 2011 r.
Dziennik Ustaw Nr 206 12175 Poz. 1225 1225 ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ZDROWIA 1) z dnia 15 września 2011 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie świadczeń gwarantowanych z zakresu ambulatoryjnej opieki specjalistycznej
Bardziej szczegółowoPolskie Rekomendacje Żywienia Dojelitowego i Pozajelitowego w Onkologii część II: żywienie drogą przewodu pokarmowego (żywienie dojelitowe)
STANOWISKO EKSPERTÓW Stanisław Kłęk 1, Jerzy Jarosz 2, Jacek Jassem 3, Aleksandra Kapała 2, Joanna Krawczyk 4, Maciej Krzakowski 4, Małgorzata Misiak 5, Kinga Szczepanek 1 1 Oddział Chirurgii Ogólnej i
Bardziej szczegółowodr hab. Paweł Bogdański, prof. UM
dr hab. Paweł Bogdański, prof. UM Zakład Edukacji i Leczenia Otyłości oraz Zaburzeń Metabolicznych Uniwersytetu Medycznego im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu 0% 5% 6% do 5 tys. mieszkańców 5-50
Bardziej szczegółowoWpływ suplementacji żywieniowej na przygotowanie pacjenta do zabiegu u chorych bez klinicznych cech niedożywienia badanie prospektywne randomizowane
Gdański Uniwersytet Medyczny Wydział Lekarski Wpływ suplementacji żywieniowej na przygotowanie pacjenta do zabiegu u chorych bez klinicznych cech niedożywienia badanie prospektywne randomizowane Praca
Bardziej szczegółowoPROGRAM VII KONGRES POLSKIEGO TOWARZYSTWA ŻYWIENIA KLINICZNEGO SEROCK
PROGRAM VII KONGRES POLSKIEGO TOWARZYSTWA ŻYWIENIA KLINICZNEGO CZWARTEK, 05.10.2017 PROGRAM 14.20 Inauguracja Kongresu 14.30-16.50 SESJA IM. PROF. MARKA PERTKIEWICZA ZABURZENIA METABOLICZNE W STRESIE,
Bardziej szczegółowoCo Polacy wiedzą na temat żywienia w chorobach onkologicznych?
Co Polacy wiedzą na temat żywienia w chorobach onkologicznych? Wprowadzenie do raportu Choroba nowotworowa ma bardzo duży wpływ na odżywianie się pacjentów. Terapia często powoduje osłabienie apetytu,
Bardziej szczegółowoCHARAKTERYSTYKA PRODUKTU LECZNICZEGO 1. NAZWA PRODUKTU LECZNICZEGO. PRIMENE 10% roztwór do infuzji 2. SKŁAD JAKOŚCIOWY I ILOŚCIOWY
CHARAKTERYSTYKA PRODUKTU LECZNICZEGO 1. NAZWA PRODUKTU LECZNICZEGO PRIMENE 10% roztwór do infuzji 2. SKŁAD JAKOŚCIOWY I ILOŚCIOWY 100 ml roztworu do infuzji zawiera: L-Izoleucyna... L-Leucyna... L-Walina...
Bardziej szczegółowoInterwencje żywieniowe u dzieci otyłych aktualne spojrzenie
Interwencje żywieniowe u dzieci otyłych aktualne spojrzenie H. Dyląg, 1 H. Weker 1, M. Barańska 2 1 Zakład Żywienia 2 Zakład Wczesnej Interwencji Psychologicznej karmienie na żądanie 7-5 posiłków 3 posiłki
Bardziej szczegółowoArtykuły przeglądowe Review articles
NOWOTWORY Journal of Oncology 2010 volume 60 Number 5 436 441 Artykuły przeglądowe Review articles Niedożywienie u chorych na raka przełyku: występowanie, przyczyny, następstwa, rozpoznanie, leczenie Bruno
Bardziej szczegółowoJAK DZIAŁA WĄTROBA? Wątroba spełnia cztery funkcje. Najczęstsze przyczyny chorób wątroby. Objawy towarzyszące chorobom wątroby
SPIS TREŚCI JAK DZIAŁA WĄTROBA? Wątroba spełnia cztery funkcje Wątroba jest największym narządem wewnętrznym naszego organizmu. Wątroba jest kluczowym organem regulującym nasz metabolizm (każda substancja
Bardziej szczegółowo