Na pierwszych lekcjach fizyki w Liceum Ogólnokształcącym im. Mikołaja Kopernika w Żywcu uczniowie zgłębiają wiedzę z dziedziny astronomii.

Transkrypt

1

2 Na pierwszych lekcjach fizyki w Liceum Ogólnokształcącym im. Mikołaja Kopernika w Żywcu uczniowie zgłębiają wiedzę z dziedziny astronomii. Najważniejsze pytania, jakie im się wtedy nasuwają, to: kiedy, w jaki sposób i dlaczego powstał Wszechświat? Dzięki istnieniu Koła Astronomicznego "Copernicus" uczniowie mogą poszerzać swoją wiedzę w zakresie tej interesującej dziedziny fizyki.

3 Koło to powstało w 2003 r. i od początku jego opiekunką jest Pani mgr Zofia Pajestka Jurasz. Członkowie koła mają do dyspozycji obserwatorium mieszczące się na dachu Liceum Ogólnokształcącego. Obserwatorium powstało w 2007 r. dzięki znacznemu wsparciu finansowemu absolwenta szkoły z 1935 r. Pana A.K.Velana.

4

5 Wyposażenie obserwatorium stanowią: teleskop MEADE 10 wraz ze sterowaniem komputerowym (posiada system GPS i funkcję go to ), kamera CCD Deep Sky Imager, dzięki której obserwowany obraz może byd widoczny na ekranie komputera zlokalizowanego w dowolnym miejscu szkoły, komputer PC do rejestracji obrazów, obróbki danych podłączony do szkolnej sieci komputerowej, dwa refraktory: z filtrem słonecznym H-alfa i filtrem wapniowym - CaK, które umożliwiają obserwacje Słooca. Filtr wapniowy został zakupiony z funduszy unijnych.

6 Teleskop firmy MEAD10 pod kopułą obserwatorium.

7 Refraktor 50/500 z zamontowanym filtrem H

8 Filtr Ha firmy Coronado

9 Pryzmat zenitalny stanowi jeden z dwóch elementów filtru Ha.

10

11 Wschód Słońca zaćmionego na Wielkiej Raczy ( r.)

12

13 Zaćmienie Słońca ( r.)

14 Zaćmienie Księżyca ( r.)

15 Zaćmienie Księżyca ( r.) Zaćmienie Księżyca ( r.)

16 Tranzyt Wenus na tle tarczy Słońca ( r.)

17 Zdjęcia Księżyca ( r.)

18

19 Zdjęcia Księżyca ( r.)

20 Słońce obserwowane przez filtr h-alfa ( r.)

21 Zdjęcie prześwietlone, widoczna chłodniejsza protuberancja.

22 r. Słońce w linii CaK.

23 Saturn ( r.)

24 Zdobywanie i pogłębianie wiedzy astronomicznej odbywa się na wiele sposobów. Dużą popularnością cieszą się wykłady w auli szkolnej ludzi nauki, absolwentów szkoły:

25 dr Stanisław Bajtlik Ciemna materia i ciemna energia we Wszechświecie ( r.) - astrofizyk, kosmolog, pracownik PAN-u w Warszawie, absolwent naszej szkoły.

26

27 r. - Ilustracja do wykładu A. K. Velana, poświęconego kosmologii, teorii Wielkiego Wybuchu i autorskiej teorii Multiwszechświatowy Kosmos.

28 Znana rycina, portret z konwalią, symbolem wiedzy przyrodniczej, przedstawiający Mikołaja Kopernika, astronoma amatora (!). Ilustracja do wykładu Wielcy amatorzy miłośnicy astronomii wygłoszonego przez dr. Stanisława Bajtlika r.

29 prof. dr hab. inż. Piotr Wolański "50 lat ery kosmicznej" r. -(Wydział Mechaniczny Energetyki i Lotnictwa, Przewodniczący Komitetu Badań Kosmicznych i Satelitarnych PAN)

30 Michał Kusiak "12 lat misji sondy SOHO r. - student astronomii, badacz i odkrywca komet

31 Projekt IRAM", czyli jak powstały komety? r. - wykład Michała Kusiaka (absolwent szkoły), który odkrył ponad 50 komet obserwując zdjęcia sondy SOHO.

32 r.- Ilustracje do wykładu Skale odległości we Wszechświecie, przedstawionego przez absolwenta liceum, dr. Marcina Kolonko i dr Joannę Jałochę-Bratek, astronomów z Instytutu Fizyki Jądrowej PAN w Krakowie.

33 22 kwietnia 2008 r. - W ramach koła dwukrotnie badaliśmy otyłość Ziemi, czyli wyznaczaliśmy promień Ziemi, współpracując ze szkołami położonymi na północ od Żywca.

34 r. - Poznaliśmy działanie zegarów słonecznych, w tym także historię zabytkowego zegara słonecznego, znajdującego się na ścianie pałacu Habsburgów. Pałac ten mieści się nieopodal Liceum, w pięknie zrewitalizowanym Żywieckim Parku.

35 Członkowie koła uczestniczą w różnych wycieczkach. Oprócz corocznego wyjazdu do Planetarium w Chorzowie w 2009 r. zorganizowaliśmy również wycieczkę do Krakowa, gdzie w Collegium Maius Uniwersytetu Jagiellońskiego zwiedziliśmy wystawę pt. Od lunety Galileusza do teleskopów kosmicznych oraz wysłuchaliśmy wykładu o budowie Układu Słonecznego. Można więc łączyć przyjemne z pożytecznym: uczyć się i jednocześnie rozwijać swoje pasje.

36 Podczas wycieczki Koła Astronomicznego w góry przeszliśmy 12 km szlakiem Beskidzkiej Ścieżki Planetarnej, który wiedzie z Kubalonki na Pietraszonkę. Nasza koleżanka, Ania Kubera, opisując wrażenia z tej wyprawy przygotowała reportaż na konkurs zorganizowany przez Instytut Fizyki UP i Obserwatorium Astronomiczne UJ w Krakowie oraz Centrum Astronomii PAN w Warszawie pt. Na tropach astronomii i zajęła w nim II miejsce w Polsce.

37 Nasz projekt We live under the same Sky Mieszkamy pod tym samym niebem, realizowany wraz z partnerami z Litwy, Portugalii i Rumunii w ramach programu etwinning w roku szkolnym 2008/2009, zdobył wyróżnienie! Ogólnopolska ceremonia wręczenia nagród w konkursach programów Comenius i etwinning odbyła się we Wrocławiu w dniach 5 6 czerwca 2009 r.

38 Miniony rok był dla nas szczególnie ciekawy, bo dał nam okazję do wielu działań. Międzynarodowa Unia Astronomiczna dla uczczenia 400 rocznicy przeprowadzenia przez Galileusza pierwszych obserwacji nieba za pomocą lunety ustanowiła rok 2009 Rokiem Astronomii. Jego hasło brzmiało: Poznaj swój Wszechświat. Uczyniono wiele dla popularyzacji astronomii. Żywiecki Kopernik bardzo aktywnie włączył się w obchody MRA 2009.

39 Celebrowanie roku astronomii rozpoczęto od organizacji Międzyszkolnego Konkursu na Pracę z Astronomii. Wyniki konkursu zostały ogłoszone podczas Dnia Patrona Szkoły tj. 19 lutego, kiedy to świętujemy rocznicę urodzin Mikołaja Kopernika. W auli szkolnej przygotowaliśmy Wystawę Astronomiczną. Tworzyły ją: ekspozycja zdjęd astronomicznych wykonanych przez koło astronomiczne COPERNICUS, ekspozycja prac wykonanych przez uczniów na konkurs astronomiczny, ekspozycja filatelistyczna, ukazująca znaczki o tematyce astronomicznej, ekspozycja teleskopów i lunet Zakładu Optyki Instrumentalnej "Uniwersał" oraz ciekawa, bo praktycznie uświadamiająca wielkośd kosmosu, ekspozycja modelu Układu Słonecznego wykonanego z zachowaniem skali wielkości Słooca i planet. Bardzo ciekawym elementem wystawy była prezentacja modelu Układu Słonecznego wykonanego tym razem z uwzględnieniem proporcji odległości między poszczególnymi planetami. Rolę Słooca pełniła kopuła szkolnego obserwatorium, planety zaś zostały odpowiednio zaznaczone na mapie Żywca i Powiatu Żywieckiego. Obydwa modele wizualnie uświadamiały ogrom wszechświata, w którym żyjemy.

40

41 Na Międzyszkolny Konkurs na Pracę z Astronomii wpłynęło łącznie 11 prac. Podczas finału najlepsi zaprezentowali wyróżnione prace. Nagrodą główną w konkursie na pracę z astronomii była luneta, ufundowana przez żywiecką firmę - Zakład Optyki Instrumentalnej "Uniwersał". Otrzymał ją Dominik Szewczyk, uczeń kl. I w I LO. Laureat przedstawił pracę Obserwacje faz Księżyca, Jowisza i Wenus. II miejsce zajął Bartłomiej Kastelik z ZSAiO w Moszczanicy. Tematem jego pracy było Co kryje się pod pojęciem Analizy Widmowej. III miejsce przypadło Jakubowi Pytlarzowi z I LO, który pisał o gwiazdozbiorach.

42

43 Kolejnym wydarzeniem tego dnia był wykład Pana Jakuba Nowaka, nauczyciela ZSAiO im. J. Piłsudzkiego w Żywcu - Moszczanicy, szkoły, która włączyła się w organizację konkursu. Tematem tego wykładu było życie i działalność naukowa Galileusza.

44

45 W pierwszy dzień wiosny, tj. 21-go marca, szkoła jak co roku zorganizowała Dzień Twórczości Uczniowskiej. W 2009 roku wpisał się on tematycznie w Międzynarodowy Rok Astronomii. Jego hasło brzmiało Od gnomonu do Co to jest gnomon? - stało się podstawowym pytaniem w badaniach, które uczniowie przeprowadzali jako ankieterzy na ulicach, w galeriach handlowych- miejscach, w jakich spotkać można wiele osób w różnym wieku. w rzeczywistości definicja jest bardzo prosta, lecz niewielu znana.

46

47 Gnomon to najprostszy przyrząd astronomiczny - prekursor zegarów słonecznych. Jest to prosty kij ustawiony pionowo na gładkiej powierzchni wskazujący porę dnia lub przesilenie letnie czy zimowe. Pod warunkiem, że świeci oczywiście Słońce i możemy obserwować cień kija. Prawidłowych odpowiedzi było niewiele, co bardzo dowcipnie przedstawiały klasy w swoich prezentacjach. Powstały pomysłowe programy prezentujące humor na dobrym poziomie. Dowiedliśmy sobie, że bawiąc się (i to nie raz bardzo wesoło), równocześnie się uczyliśmy.

48 Nasze astronomiczne koło wzięło też udział w licznych, ogólnopolskich konkursach. W konkursie Odkryj swój Wszechświat, organizowanym przez "Polskie Towarzystwo Astronomiczne", Uniwersytet im. M. Kopernika w Toruniu, PAN w Warszawie, i miesięcznik popularnonaukowy "Wiedza i Życie", nasz Piotr Łopatka zajął II miejsce, za zdjęcia Słońca obserwowane w linii H-alfa oraz ich opis. W konkursie Ciemne niebo nad Polską, którego organizatorem był Uniwersytet Pedagogiczny w Krakowie i Stowarzyszenie Polaris w Sopotni, Jakub Pytlarz zajął II miejsce, a Wojciech Niemiec wyróżnienie. Przygotowali oni prace, zgodnie z wymogami organizatorów poszukując przykładów zanieczyszczenia nieba światłem emitowanym przez obiekty w naszej bliskiej okolicy.

49 Laureat konkursu - Odkryj swój Wszechświat Piotr Łopatka - Międzynarodowy Rok Astronomii 2009 r.

50 Konkurs Ciemne niebo nad Polską autor zdjęcia Jakub Pytlarz - Międzynarodowy Rok Astronomii 2009.

51 Podobną tematykę, ale nieco inny charakter, miał konkurs Zaginione niebo, organizowany przez Centrum Kultury AGORA, w ramach obchodów Międzynarodowego Roku Astronomii W tym konkursie nasz kolega Marcin Jurasz został wyróżniony, w kategorii merytorycznej, za pracę Gwiazda Polarna i obrót sfery niebieskiej.

52 Od roku 2007 prowadzimy własną stronę internetową. Do końca 2009 r. opiekował się nią Jan Tlałka. Nad wszystkim stale czuwała opiekunka koła, Pani mgr Zofia Pajestka- Jurasz, nasza nauczycielka fizyki. Ogłoszony w 2009 roku Ogólnopolski Konkurs Astronomiczne okno, mający za cel wskazanie najlepszej witryny o tematyce astronomicznej w polskich szkołach, stał się więc dla nas wyzwaniem. Nasza strona internetowa zajęła II miejsce. Jesteśmy dumni z tego wyniku. Zachęcamy do czytania:

53

54 Obecnie nową stronę naszego koła prowadzą dwaj koledzy : Jakub Pytlarz i Sławomir Polak

55

56 W dniach 2-3 kwietnia 2009 roku podczas realizacji projektu 100 Hours of Astronomy Event - The admiring sky odbywały się całonocne obserwacje. Przekonaliśmy się, jaka cudowna jest szkoła nocą; cisza, ciemno i tylko my w obserwatorium lub w sali kinowej, w którą zamienił się jeden z gabinetów fizycznych. Na dużym ekranie za pomocą rzutnika multimedialnego i laptopa mieliśmy okazję zobaczyć najciekawsze filmy o tematyce astronomicznej: Eyes on the skies, Hubble 15 years of discovery. Oprócz Certyfikatu pozostaną w pamięci fantastyczne przeżycia.

57

58 W październiku 2009 r. wzięlismy udział w projekcie Noce Galileusza. Podczas całonocnych obserwacji nie dopisała tylko aura.

59 W Programie GLOBE at Night należało dopasować widok nocnego nieba do jednej z mapek jasności, a następnie przesłać raport przez Internet.

60 Braliśmy też udział w wielu innych konkursach i programach organizowanych w ramach obchodów MRA Dwa certyfikaty w Dzień dobry, nazywam się Galileusz zdobyli: Natalia Lach i Marcin Jurasz.

61

62 W Ogólnopolskim Konkursie Przewodnik Astronomiczny po Polsce (zorganizowany przez PTA, PAN w W-wie, UP w Krakowie, z okazji obchodów MRA 2009) praca zbiorowa Koła została oceniona najwyżej w Polsce. Zajęliśmy I miejsce i zdobyliśmy cenne nagrody.

63

64 Główna nagroda - Zestaw srebrnych numizmatów Systema Solare, przedstawiający Układ Słoneczny, wyemitowany specjalnie z okazji MRA 2009 przez Skarbiec Mennicy Polskiej.

65 Na zakończenie MRA 2009, wspólnie z Kołem Turystyki Górskiej i Krajoznawstwa "Kangchendzonga" przy I LO w Żywcu, zorganizowaliśmy Powiatowy Konkurs Astrofotograficzny. Jego wyniki zostały ogłoszone podczas imprezy "Bliżej gwiazd...". Nagrodą główną była lunetka ufundowana przez firmę Uniwersał z Żywca. Wszystkim 29 uczestnikom zostały rozdane dyplomy i nagrody książkowe. Na zakończenie spotkania wystąpił Michał Kusiak z wykładem - Projekt KREUTZA AIRAM- czyli jak powstały komety?, który spotkał się z dużym zainteresowaniem uczestników.

66 Laureaci Konkursu Astrofotograficznego.

67 W 2009 roku, dzięki pomocy Samorządu Uczniowskiego, Szkolne Obserwatorium Astronomiczne wzbogaciło swe zbiory o dwa niecodzienne kamienie z nieba, czyli meteoryty. Teraz możemy nie tylko oglądać kosmos, ale i bezpośrednio go dotykać. To bardzo niezwykłe i zarazem interesujące, móc dotykać czegoś, co w żaden sposób nie powstało na Ziemi, ani nie zostało z niej wykopane. Nasz jeden kawałek kosmosu to Sikhote-Alin, żelazny meteoryt, który spadł w Rosji 12 lutego 1947 r. Drugi meteoryt to Gao- Guenie. Został znaleziony w Burkina Faso, 60 km na północ od Leo, przy granicy z Ghaną w Afryce.

68 8 marca 2010 roku, w Planetarium Akademii im. Jana Długosza w Częstochowie, odbyło się XXVI Wojewódzkie Seminarium Astronomiczno Astronautyczne. Na konkurs zgłosiliśmy 4 prace. Referat pt. Obserwacje nieba wygłoszony przez Stanisława Janoszka znalazł się wśród wyróżnionych. Wspaniała uczta astronomiczna została zakończona pokazem możliwości cyfrowego planetarium.

69 W celu poszerzenia wiedzy społeczności uczniowskiej na temat naszego towarzysza w Kosmosie Księżyca, 20 kwietnia 2010 r. Koło zorganizowało w Szkole "Dzień Księżyca" Okazją do obchodów "Lunar Day" był "Lunar Week" ( ) ogłoszony przez Astronomy Without Borders, w ramach Światowego Miesiąca Astronomii. W tym dniu, w auli szkolnej, wszystkie klasy miały okazję zobaczyć: prezentację o naszym najbliższym kosmicznym sąsiedzie, wystawę zdjęć na temat Księżyca, oraz poznać sentencje sławnych ludzi mówiące o Księżycu.

70 Niebiańskiej atmosfery dodawała dekoracja auli. Ważnym elementem obchodów Dnia Księżyca były dwa konkursy astronomiczne: Konkurs astrofotograficzny Lunar Day, Konkurs wiedzy o Księżycu. Dopełnieniem obchodów Lunar Day były obserwacje wieczorne Księżyca, prowadzone w obserwatorium szkolnym.

71 W roku szkolnym 2009/2010 Koło rozpoczęło obserwacje nieba za pomocą zdalnie sterowanych teleskopów: Ironwood North Observatory w Arizonie, dzięki Programowi Hands - On Universe, MicroObservatory sieć automatycznych teleskopów umożliwiających oglądanie obiektów nieba głębokiego Program opracowany przez naukowców z Uniwersytetu Harvarda i pracowników NASA.

72 "Kiedy stworzenia inne w ziemię patrzą, dał człowiekowi postać wzniosłą, kazał oczy ku niebu podnosić, ku gwiazdom "Przemiany" Owidiusz I to staramy się czynid w Szkolnym Obserwatorium Astronomicznym Copernicus w I Liceum Ogólnokształcącym im. M. Kopernika w Żywcu. Dzięki posiadaniu profesjonalnego sprzętu do obserwacji Słooca chcemy prowadzid systematyczne obserwacje naszej gwiazdy dziennej. Planujemy nawiązad kontakt z Polskim Towarzystwem Obserwatorów Słooca. Czerwiec 2010

73 Prezentację wykonali : pod kierunkiem: Sławomir Polak, Natalia Kocińska, Joanna Dziergas Zofii Pajestki Jurasz przy współpracy: Aleksandry Bury Rodzice (opiekunowie prawni) małoletnich uczniów wyrazili zgodę na rozpowszechnianie wizerunku swoich dzieci oraz na przetwarzanie ich danych osobowych.