Takie podejście jest podejściem racjonalnym, przy uznaniu, iż

Transkrypt

1 Aktualny stan prawny wdrożenia Dyrektywy 2002/91/WE i rola audytorów energetycznych w realizacji jej postanowień Anna SAS-MICUŃ *) Wdrażanie Dyrektywy Europejskiej ma w Polsce długą historię i nie można powiedzieć, że jest to chlubna historia. Wybory parlamentarne z jesieni 2007 r. dały pewną nadzieję, środowisku, że wreszcie problematyka energooszczędności po 3 latach marginalizacji znajdzie swoje istotne miejsce. Stan obecny pokazuje, iż działania resortowe idą w kierunku wypełnienia najpierw ustaleń legislacyjnych wykonawczych, zapewniających uruchomienie systemu oceny energetycznej. Istotne i niezbędnie konieczne usunięcie sprzeczności, z postanowieniami dyrektywy, części regulacji zawartych w znowelizowanej ustawie Prawo budowlane oraz uzupełnienie polskiego porządku prawnego systemu oceny energetycznej, w celu całościowego wdrożenia dyrektywy, będzie realizowane przez Sejm RP dopiero z końcem roku. Takie podejście jest podejściem racjonalnym, przy uznaniu, iż przygotowywane akty wykonawcze mają charakter uniwersalny i mogą stanowić wypełnienie zarówno ustawy Prawo budowlane, jaki i ustawy odrębnej o systemie oceny energetycznej budynków oraz kontroli niektórych urządzeń w zakresie efektywności energetycznej, o którą bezskutecznie wnioskują różne środowiska, w tym środowisko audytorów energetycznych, zasadnie uznając iż nie da się w zadowalający merytorycznie sposób naprawić istniejących rozwiązań ustawowych. Stan prawny Wdrożenie dyrektywy jest zadaniem realizowanym przez Ministerstwo Infrastruktury pod nadzorem Ministerstwa Gospodarki. Resort gospodarki odpowiada bowiem za całość problematyki energetycznej, w tym prowadzonej polityki w tym zakresie. Porządek wdrażania w Polsce dyrektywy opiera się na akcie ustawowym oraz na aktach wykonawczych. 19 września 2007 r. Parlament RP przyjął ustawę o zmianie ustawy Prawo budowlane. Ustawa ta określa zasady tworzenia systemu oceny energetycznej budynków oraz kontroli efektywności energetycznej urządzeń zainstalowanych w budynkach, regulując: 1) sytuacje prawne w których powstaje obowiązek świadectw charakterystyki energetycznej dla budynków i lokali mieszkalnych, poprzez wprowadzenie nowych obowiązków dla inwestorów, zarządców oraz właścicieli budynków, 2) warunki tworzenia grupy ekspertów uprawnionych do sporządzania świadectw charakterystyki energetycznej, 3) warunki okresowych kontroli kotłów i systemów klimatyzacji oraz jednorazowej kontroli instalacji ogrzewczych, w których pracują kotły mające ponad 15 lat. *) mgr inż. Anna SAS-MICUŃ Naczelnik Wydziału Oceny Energetycznej Budynków w Departamencie Rynku Budowlanego i Techniki w Ministerstwie Infrastruktury Od 1 stycznia 2009 r. zgodnie z przepisami w/w ustawy świadectwo charakterystyki energetycznej będzie wymagane dla budynku: - oddawanego do użytkowania; - modernizowanego lub remontowanego, jeśli nastąpiła zmiana charakterystyki energetycznej w wyniku tych działań; - sprzedawanego lub wynajmowanego. Odpowiednio także od 1 stycznia 2009 r. wprowadza się wymóg sporządzania świadectwa charakterystyki energetycznej dla lokalu mieszkalnego wprowadzanego do obrotu. Z dniem 1 stycznia 2009 r. wprowadza się obowiązek okresowych kontroli efektywności energetycznej kotłów, systemów klimatyzacji oraz jednorazowej kontroli instalacji ogrzewczych, w których pracują kotły o mocy cieplnej nominalnej powyżej 20 kw starsze niż 15 lat. Z uwagi na określone w art. 5 ust. 9 oraz art. 55a ustawy Prawo budowlane dwie nowe delegacje do wydania aktów wykonawczych: 1) z dniem 21 stycznia 2008 r. Minister Infrastruktury podpisał przygotowane rozporządzenie w sprawie przeprowadzania szkolenia oraz egzaminu dla osób ubiegających się o uprawnienia do sporządzania świadectw charakterystyki energetycznej budynków, lokali mieszkalnych oraz części budynku stanowiących samodzielną cześć techniczno-użytkową (Dz. U. nr 17, poz. 104); 2) trwają intensywne prace nad zakończeniem działań legislacyjnych związanych z : - projektem nowego rozporządzenia dotyczącego metodologii obliczania charakterystyki energetycznej budynku i lokalu mieszkalnego lub części budynku stanowiącej samodzielną całość techniczno-użytkową oraz sposobu i wzoru świadectw ich charakterystyki energetycznej; - projektem nowelizacji rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie; - projektem nowelizacji rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 3 lipca 2003 r. w sprawie szczegółowego zakresu i formy projektu budowlanego. 12 Energia i Budynek

2 Jaka metodologia główne elementy rozporządzenia w tej sprawie Proponowane regulacje prawne dotyczące metodologii obliczania charakterystyki energetycznej oraz wzoru świadectw, łącznie z regulacjami ustawowymi zawartymi w art. 5 ust. 3-5 oraz art. 63a ustawy Prawo budowlane, mają wdrożyć ustalenia art. 3 i 7 Dyrektywy. Projekt w/w rozporządzenia określa optymalną, spełniającą wymagania Dyrektywy i wraźliwą na zróżnicowany standard energetyczny budynków nowowznoszonych i istniejących, metodologię oceny energetycznej budynków/ lokali mieszkalnych, prowadzącej do sporządzania w oparciu o wykonaną ocenę świadectw ich charakterystyki. Ponadto określa sposób i wzór sporządzania świadectw charakterystyki energetycznej. Projekt rozporządzenia podzielono na tekst podstawowy zawierający przepisy ogólne, przepisy dotyczące formy świadectwa charakterystyki energetycznej, przepisy dotyczące sposobu jego sporządzania i wzoru, oraz przepisy dotyczące metodologii obliczania charakterystyki energetycznej, które należy rozpatrywać wraz z załącznikami 1 5. Do najistotniejszych regulacji ogólnych należą: - słowniczek pojęć oceny energetycznej; - ustalenie, iż świadectwo charakterystyki energetycznej powinno być sporządzane w oparciu o dane i wskaźniki techniczno-użytkowe oraz energetyczne, obliczone na podstawie dokumentacji technicznej lub wykonanej inwentaryzacji, przy poszanowaniu zasady, iż dla każdej samodzielnej części o określonym przeznaczeniu należy wykonać autonomiczna ocenę; - ustalenie uzupełniające powyższą zasadę, iż przepisy rozporządzenia odnoszące się do budynku o określonym przeznaczeniu stosować należy także do każdej części budynku stanowiącej samodzielną części budynku o tym przeznaczeniu; - ustalenie, iż do świadectwa charakterystyki energetycznej należy dołączyć przyjęte dane i wykonane obliczenia w trakcie jego sporządzania; - ustalenie, iż dla potrzeb oceny energetycznej nie uwzględnia się ilości energii dostarczanej do budynku dla celów technologicznoprodukcyjnych, przy czym energię odpadową uzyskaną z tych procesów można uwzględniać w bilansie energetycznym przy określaniu energii dostarczanej do budynku na potrzeby bytowe; - ustalenie, iż świadectwo lokalu mieszkalnego należącego do grupy lokali mieszkalnych o jednakowych rozwiązaniach konstrukcyjnomateriałowych i instalacyjnych oraz o takim samym stopniu zużycia, mającym wpływ na jakość energetyczną lokalu mieszkalnego i stwierdzonym na podstawie inwentaryzacji techniczno-budowlanej, może być opracowane z wykorzystaniem wykonanej dla jednego z tych lokali charakterystyki energetycznej oraz oceny energetycznej lokalu mieszkalnego; - ustalenie, iż obliczanie zapotrzebowania na energię wykonuje się dla normatywnych warunków użytkowania, przyjmując jednakowe warunki użytkowania dla referencyjnego budynku/lokalu mieszkalnego i ocenianego budynku/lokalu mieszkalnego; - ustalenie, iż obliczenia zapotrzebowania na energię wykonuje się przy pomocy metody bilansów miesięcznych ( dla lokali mieszkalnych i wyłącznie budynków tyko z lokalami mieszkalnymi, nie wyposażonych w instalację chłodzenia), a przy pomocy uproszczonej metody bilansów godzinowych dla pozostałych przypadków; 5 (15) ustalenie, iż do obliczeń wykorzystuje się dane klimatyczne z 2 baz danych klimatycznych, ustalonej liczby stacji meteorologicznych, przygotowanych w tym celu i udostępnianych nieodpłatnie przez ministerstwo infrastruktury. Załącznik nr 1 - określa metodę obliczania i oceny charakterystyki energetycznej budynku przeznaczonego wyłącznie do mieszkania lub części budynku stanowiącej samodzielną całość techniczno użytkową o takim przeznaczeniu, a także lokalu mieszkalnego nie wyposażonych w instalację chłodzenia. Załącznik nr 2 - określa metodę obliczania i oceny charakterystyki energetycznej dla pozostałych typów budynków. Metodologia oceny energetycznej budynków przedstawiona w załączniku nr 1 i 2 oraz wzór świadectwa charakterystyki energetycznej zostały przyjęte w oparciu o ustalenia EN Charakterystyka energetyczna budynków Metody wyrażania charakterystyki energetycznej i certyfikacji energetycznej budynków. Przy tworzeniu modelu oceny energetycznej świadomie odrzucono wykorzystanie metody pomiarowej, bowiem trudno poddawać obiektywnej ocenie sposób użytkowania budynku przez użytkowników, jest to sprawa indywidualnych preferencji, oraz traktować wynik takiej oceny jako normatywną informację dla przyszłego nabywcy budynku/lokalu mieszkalnego czy też użytkownika na zasadach najmu. Świadomie odrzucono też zapotrzebowania energii na poziomie energii pierwotnej t.zn. wg wartości energetycznej surowców energetycznych z uwzględnieniem strat przesyłowych, uznając, iż to rozwiązanie jest mało zrozumiałe dla właścicieli i użytkowników budynków. Do obliczania charakterystyki energetycznej budynku rozpatruje się zapotrzebowanie energii dostarczanej do budynku, to znaczy energii praktycznie wykorzystywanej z uwzględnieniem strat i zysków w budynku. Ocenie podlega więc energetyczna gotowość budynku do spełniania funkcji, zgodnie z jego przeznaczeniem. Załącznik nr 3 - określa zasady wyznaczania klasy energetycznej budynku, lokalu mieszkalnego lub części budynku stanowiącej samodzielną całość techniczno-użytkową na podstawie przyjętej skali w oparciu o wartość wskaźnika zintegrowanej oceny charakterystyki energetycznej (WZE). Załącznik nr 4 wzór świadectwa charakterystyki energetycznej budynku. Przyjęty wzór świadectwa energetycznego budynku w formie 4 stron obejmuje niezbędny zakres informacji dla jego użytkowników oraz ewentualnej ewidencji (rejestru) i kontroli jakości wykonywanych świadectw. Na świadectwo składają się: a) strona tytułowa zawierająca podstawowe dane o budynku i jego klasie energetycznej; b) strona zawierająca charakterystykę techniczno-użytkową, czyli opis techniczny budynku; c) strona zawierająca charakterystykę energetyczną, która zawiera cząstkowe wskaźniki stanowiące podstawę określenia zintegrowanej charakterystyki i klasy energetycznej budynku. Dane podawane na tej stronie zawierają dla użytkownika świadectwa uzupełniające informacje o zapotrzebowaniu energii w poszczególnych dziedzinach (ogrzewanie i wentylacja, ciepła woda, klimatyzacja, oświetlenie), a dla organów nadzoru tworzą możliwość skontrolowania prawidłowości określenia klasy energetycznej budynku; 13

3 d) strona zawierająca wskazówki dla właściciela dotyczące możliwości zmniejszenia zużycia energii w budynku przez poprawienie sposobu eksploatacji i przez ewentualną modernizację. Na tej stronie przewidziane są także uwagi wyjaśniające podstawę prawną świadectwa i zasady określenia klasy energetycznej. Załącznik 5 - Przyjęty wzór świadectwa energetycznego lokalu mieszkalnego w formie 2 stron obejmuje niezbędny zakres informacji dla użytkowników oraz organów ewidencji i kontroli świadectw. Na świadectwo składają się: a) strona tytułowa zawierająca podstawowe dane o lokalu i jego klasie energetycznej; b) strona zawierająca charakterystykę techniczno-użytkową oraz charakterystykę energetyczną, która zawiera cząstkowe wskaźniki stanowiące podstawę określenia zintegrowanej charakterystyki i klasy energetycznej budynku. Dane podawane na tej stronie zawierają dla użytkownika świadectwa uzupełniające informacje o zapotrzebowaniu energii na poszczególne cele (ogrzewanie i wentylacja oraz ciepła woda użytkowa). Nowelizacja warunków technicznych jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie Celem nowelizacji rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (Dz. U. nr 75, poz. 690 z późn. zm.) jest określenie skorygowanych, zaostrzonych wymagań techniczno-budowlanych w zakresie standardu energetycznego, niezbędne również do wykorzystania na potrzeby opracowywanej metodologii oceny energetycznej tj. definiowania standardu energetycznego budynku referencyjnego. Bezwzględny obowiązek spełnienia zaostrzonych wymagań techniczno-budowlanych odnosić się będzie także do budynków istniejących, których łączna powierzchnia użytkowa wynosi powyżej 1000 m2 poddawanych odbudowie, przebudowie, rozbudowie oraz nadbudowie. Projekt stanowić będzie wypełnienie na poziomie wykonawczym ustaleń art. 4 i 6 Dyrektywy odnośnie określenia wymagań charakterystyki energetycznej budynków. Proponowane zmiany istniejących przepisów techniczno-budowlanych są następujące: - zmiana w 2 brzmienia ust.2 oraz dodany ust. 3 jest wypełnieniem postanowień art. 6 dyrektywy europejskiej 2002/91/WE w sprawie charakterystyki energetycznej budynków odnośnie obowiązku poprawy standardu energetycznego budynków istniejących o powierzchni użytkowej przekraczającej 1000 m2 przy ich nadbudowie, przebudowie i zmianie sposobu użytkowania. Z obowiązku tego zwolnione są budynki zwolnione z obowiązku wykonywania oceny energetycznej i sporządzania świadectw charakterystyki energetycznej, o których mowa w art. 5 ust. 7 pkt 1-4 i 6 ustawy Prawo budowlane; - dodanie nowego ust.3 w 118 ma na celu określenie szczegółowego wymagania minimalnego dla celów projektowaniu instalacji wody ciepłej w budynkach, mającego wpływ na ograniczenie zużywanej energii na potrzeby przygotowania ciepłej wody użytkowej, bez limitowania ilości zużywanej wody, pozostawiając ilość jej zużycia do uznania przez użytkownika. Ponadto wymaganie to umożliwia dokonanie określenia zapotrzebowania na energię wykorzystywaną do przygotowania ciepłej wody w tych budynkach niezbędnej do wyznaczenia zintegrowanej charakterystyki energetycznej stanowiącej podstawę do sporządzanego świadectwa energetycznego według określonego w przepisach odrębnych standardu; - dodanie nowego ust. 9 w 133 ma na celu podniesienie efektywności energetycznej instalacji ogrzewczej zaopatrującej w ciepło budynek. Postawione wymaganie umożliwia dokonanie oceny energetycznej budynku pod kątem zapotrzebowania na energię na cele grzewcze według określonej w przepisach odrębnych metodyki. - zmiany w 151 i 154 precyzują warunki stosowania, dla rozwiązań instalacji wentylacji mechanicznej i klimatyzacji, urządzeń do odzyskiwania ciepła oraz recyrkulacji powietrza, a także warunki efektywnego stosowania wentylatorów poprzez określenie dopuszczalnej mocy właściwej wentylatorów; - zmiany w 155 ust.3 oraz w załączniku nr 2 w pkt mają na celu wyeliminowanie możliwości stosowania okien z opcją mikroszczelin, która nie zapewnia na skutek powszechny brak korzystania z tej opcji - właściwego przepływu powietrza w pomieszczeniu. Niewykorzystywanie przez użytkowników okien i drzwi balkonowych z opcją mikroszczelin prowadzi do zawilgocenia pomieszczeń, czego skutkiem jest pojawianie się pleśni i grzybów prowadzących do trwałej destrukcji zasobów budowlanych; - dodanie nowego paragrafu 180a ma na celu określenie szczegółowego wymagania precyzującego zasady projektowania instalacji oświetleniowej w budynkach użyteczności publicznej, prowadzące do limitowania energii zużywanej w tych budynkach na potrzeby oświetlenia, przy zachowaniu jako nadrzędnych potrzeb zdrowotno-użytkowych, a także umożliwiającego dokonanie określenia zapotrzebowania na energię na oświetlenie w tych budynkach z punktu widzenia wymagań standardu świadectwa energetycznego określonego w przepisach odrębnych; - uzupełnienie 328 o nowy przepis ma na celu postawienie wymagania podstawowego odnośnie ograniczania zjawiska przegrzewania budynków w okresie letnim tzn. zalecenie stosowania takich rozwiązań konstrukcyjno-instalacyjnych umożliwiających zminimalizowanie ryzyka ich przegrzewania; - zmiana dotychczasowego brzmienia 329 wynika z potrzeby usunięcia wymagania w zakresie limitowanego wskaźnika sezonowego zapotrzebowania energii na cele grzewcze i ustalenia dla wszystkich budynków jednolitego wymagania w postaci izolacyjności cieplnej przegród. Podyktowane jest to potrzebą określania całkowitego zapotrzebowania budynku na energię na cele ogrzewania, wentylacji i przygotowania ciepłej wody, które następnie jest przedmiotem analizy i oceny z punktu widzenia sporządzanego świadectwa energetycznego, w którym zostanie określona klasa energetyczna budynku; - zmiany w załączniku nr 1 do rozporządzenia mają na celu dostosowanie wymagań do aktualnego stanu normalizacji polskiej; - zmiany w załączniku nr 2 do rozporządzenia mają na celu: zaostrzenie wymagań w zakresie izolacyjności ścian i okien; 14 Energia i Budynek

4 ograniczenie kondensacji pary wodnej poprzez wprowadzenie wymagania wartości krytycznej współczynnika temperaturowego w pomieszczeniach ogrzewanych; doprecyzowania wymagań odnośnie właściwej izolacyjności cieplnej podłóg na gruncie w ogrzewanym pomieszczeniu; uszczegółowienie wymagania odnośnie ograniczania ryzyka przegrzewania budynków w postaci zdefiniowania warunków ograniczenia transmisji promieniowania słonecznego przez okna, przegrody szklane i przezroczyste; zaostrzenie wymagania w zakresie szczelności przegród okiennych i drzwiowych na przenikanie powietrza, przez co eliminuje się zjawisko ograniczonego i niekontrolowanego dopływu powietrza do pomieszczeń przez nieszczelności w tych przegrodach, na rzecz wprowadzenia regulowanego dopływu powietrza do pomieszczeń przez nawiewniki, zgodnie z ustaleniami 155 ust.3; umożliwienie oceny energetycznej budynków z punktu widzenia ustaleń ustawy Prawo budowlane. Zmiany w reformie i zakresie projektu budowlanego Celem nowelizacji rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 3 lipca 2003 r. w sprawie szczegółowego zakresu i formy projektu budowlanego (Dz. U. nr 120, poz. 1133) jest zapewnienie wdrożenia ustalenia zawartego w art. 5 Dyrektywy odnośnie obowiązku, w ramach prac projektowych, dokonywania analizy możliwości wykorzystania alternatywnych źródeł energii, na potrzeby ogrzewania lub chłodzenia czy przygotowania ciepłej wody użytkowej, w przypadku budynków nowowznoszonych o powierzchni użytkowej przekraczającej 1000 m 2. Ponadto w ramach pozostałych regulacji proponuje się dookreślenie standardu projektu budowlanego, mające wpływ na podniesienie bezpieczeństwa zachowania wymagań higieniczno-zdrowotnych oraz racjonalizację użytkowania energii w budynkach, a także inwentaryzację i weryfikację wskaźników standardu energetycznego na potrzeby wykonania świadectw energetycznych dla budynków nowowznoszonych. I tak: - zmiana w 11 w ust.2 w pkt 7, 9, 10a, 10b wynika z potrzeby jednoznacznego uregulowania obowiązku projektowania instalacji wentylacji grawitacyjnej, podyktowanej koniecznością zapewnienia spełniania odpowiednich wymagań higieniczno-zdrowotnych w budynkach w zakresie wymiany powietrza dostosowanej do potrzeb użytkowych oraz jakości środowiska wewnętrznego; - wprowadzenie w nowym 11a obowiązku sporządzania, w ramach projektu budowlanego, projektowanej charakterystyki energetycznej według wzoru podanego w załączniku nr 1 do rozporządzenia. Obowiązek ten ma na celu inwentaryzację wskaźników oraz danych projektowych niezbędnych do sporządzenia świadectwa charakterystyki energetycznej dla nowo wznoszonego budynku. Projektowane przepisy wykonawcze omówione w pkt 4 i 5 proponuje się wprowadzić w życie z dniem 1 października 2008 r. Natomiast przepisy dotyczące metodologii z dniem 1 stycznia 2009 r. Wcześniejsze wejście w życie tych przepisów nie jest możliwe z uwagi na ustalenia przepisów końcowych ustawy z dnia 19 września 2007 r. o zmianie ustawy Prawo budowlane. Zgodnie z ustaleniami art. 2 przepisy zawarte w ustawie wchodzą w życie z dniem 1 stycznia 2009 r., z wyjątkiem regulacji dotyczących utworzenia grupy specjalistów uprawnionych do wykonywania oceny energetycznej oraz sporządzania świadectw charakterystyki energetycznej, które weszły w życie z dniem 18 stycznia 2008 r. Ta sytuacja prawna powoduje, iż mimo, iż do końca roku spora grupa osób zdobędzie uprawnienia do sporządzania świadectw charakterystyki energetycznej, to jednak formalne ich sporządzanie będzie możliwe dopiero po 1 stycznia 2009 r. Innymi słowy aby nie wystąpił paraliż w procesie oddawania budynków do użytkowania oraz w obrocie budynków i lokali mieszkalnych na rynku pierwotnym i wtórnym audytorzy energetyczni będą je mogli sporządzać wcześniej jednakże moc prawną nabiorą one z dniem 1 stycznia 2009 r. Rola audytorów energetycznych W opinii wielu znawców zapis ów formalno-prawnych dotyczących zawodów regulowanych przepisy ustawy z dnia 19 września 2007 r. zmieniającej Prawo budowlane wprowadzają de facto do systemu prawnego nowy zawód, mimo, iż ustawodawca usiłował uciec od problemu poprzez używanie w ustawie Prawo budowlane pojęcia osoba sporządzająca świadectwo charakterystyki energetycznej. Sytuacja prawna, w tym także grup osób uprawnionych, które można wyróżnić na podstawie określonych w ustawie kryteriów nie jest jednakowa. Jedni uzyskują uprawnienia automatycznie (posiadane uprawnienia budowlane do projektowania), inni po weryfikacji wiedzy uzyskiwanej w zakresie oceny energetycznej (szkolenie+egzamin lub studia podyplomowe). Jednocześnie istotna kwestia niezależności ekspertów wykonujących ocenę energetyczną, o której mowa w dyrektywie, w polskich przepisach została całkowicie pominięta. W świetle polskich przepisów można być sędzią we własnej sprawie tj. projektować budynek i oceniać energetycznie, budować budynek i go oceniać energetycznie, czy też zarządzać nim lub być jego właścicielem i jednocześnie wykonywać dla niego świadectwo charakterystyki energetycznej. Liberalne podejście polskiego ustawodawcy nie będzie trwało długo, bowiem przewidywane zmiany rozwiązań ustawowych, w postaci projektu ustawy usuwającej wszystkie uchybienia transpozycji, powinny być przygotowane do końca czerwca br., tak aby uzgodnić je z ministrem gospodarki oraz przedstawić projekt stosowanych zmian najpóźniej do 31 lipca br.. Do takiego porządku legislacyjnego i takiego terminu zobowiązał nas Komitet Europejski Rady Ministrów. Specyfikując konieczne zmiany legislacyjne dotyczące wykonywania czynności oceny energetycznej sporządzania świadectw charakterystyki energetycznej nie powinno zabraknąć propozycji: - określenia sytuacji prawnych zobowiązujących do wykreślenia z rejestru osób uprawnionych do sporządzania świadectw energetycznych: na wniosek własny osoby, na skutek skazania prawomocnym wyrokiem za popełnienie przestępstwa związanego z wykonywaną pracą, w razie pozbawienia praw publicznych, w razie całkowitego lub częściowego ubezwłasnowolnienia, na skutek śmierci, w przypadku niedopełnienia obowiązku zawarcia umowy ubezpieczenia, po ustaniu przyczyny będącej powodem wykreślenia z rejestru wpis powinien być ponownie dokonany; - określenia obowiązku niezwłocznego przekazania w formie elektronicznej, kopii sporządzonego świadectwa charakterystyki 5 (15)

5 energetycznego do ministra infrastruktury, który powinien prowadzić centralny rejestr takich świadectw; - określenia obowiązku przechowywania przez okres 10 lat kopii sporządzonych świadectw charakterystyki energetycznej; - określenia obowiązku wykonywania czynności ze szczególną staranności właściwą dla charakteru tych czynność oraz systematycznego podnoszenia swoich kwalifikacji, mając na uwadze rozwój wiedzy technicznej oraz zmiany w przepisach prawa dotyczących oceny energetycznej. Uregulowanie wszystkich tych kwestii spowodowałoby, iż od 1 stycznia 2009 r. pozycja zawodowa i rynkowa osób sporządzających świadectwa charakterystyki energetycznej, jako niezależnych i wykwalifikowanych ekspertów może przedstawiać się inaczej niż ma to miejsce obecnie, powinna ulec znacznemu wzmocnieniu. Nadanie rangi zawodowi zaufania publicznego, jakim jest zawód wykonującego ocenę energetyczną, precyzyjne określenie obowiązków, jego odpowiedzialności w stosunku do klienta którym jest: inwestor, zarządca budynku czy też jego właściciel powinno wpłynąć korzystnie na transparentność i obiektywizm świadczonych usług w ramach systemu oceny energetycznej budynków, poprawić jakość i zagwarantować bezpieczeństwo świadczonych usług. Należy bowiem pamiętać, iż wykonywanie oceny energetycznej powinno opierać się na systemie ubezpieczeń odpowiedzialności cywilnej. Wykonywanie czynności oceny będzie działaniem wysokiego ryzyka choćby z powody istnienia regulacji ustawowej, iż świadectwo charakterystyki energetycznej zawierające nieprawdziwe informacje o wielkości energii jest wadą fizyczną rzeczy w rozumieniu przepisów Kodeksu cywilnego. Przede wszystkim jednak z powodu przewidywanej rangi dokumentu (świadectwa charakterystyki energetycznej), mającego charakter papieru wartościowego i wpływającego na rynek obrotu nieruchomości. Zakończenie Ministerstwo Infrastruktury mając świadomość jaki ogrom zadań do realizacji spoczywa na osobach uprawnionych do sporządzania świadectw charakterystyki energetycznej usiłuje ich wesprzeć, na miarę swoich możliwości. Wsparcie polegać ma na stworzeniu platformy komunikacji oraz przygotowaniu nieodpłatnych narzędzi ułatwiających i upraszczających czynności. I tak pod zakładką świadectwa energetyczne umieszczoną na stronie pod zakładką Departamentu Rynku Budowlanego i Techniki już umieszczony został wykaz uczelni, dla których minister nauki i szkolnictwa wyższego zatwierdził program studiów podyplomowych w zakresie auditingu energetycznego i oceny energetycznej, ukończenie których skutkuje uzyskaniem uprawnień do sporządzania świadectw charakterystyki energetycznej. Wykaz ten ma charakter rozwojowy. W czerwcu br. pod zakładką świadectwa energetyczne znajdzie się dostęp do baz klimatycznych, z których bezpłatnie będzie można pobierać dane klimatyczne niezbędne do obliczeń zapotrzebowania na energię. W dalszej kolejności szykowane jest bezpłatne oprogramowanie, w celu ułatwienia procesu oceny. Ponadto oprogramowanie to ma wesprzeć prace nad stworzeniem centralnego rejestru świadectw charakterystyki energetycznej. W ramach programu informacyjno-edukacyjnego Dom przyjazny przewiduje się stworzenie wsparcia wydawniczego, niezbędnego przy bezpośredniej komunikacji z klientem oraz edukacji społecznej. W latach przewiduje się opracowanie wydawnictw dla: - zarządców i właścicieli budynków oraz administracji samorządowej, dotyczące problematyki oceny energetycznej w postaci broszur i ulotek, plakatów, - notariuszy oraz biur wyceny i obrotu nieruchomościami na temat korzyści wynikających ze sporządzania świadectw charakterystyki energetycznej, będą to ulotki i plakaty. Uzupełnieniem mają być wydawnictwa dla projektantów i kierowników budów broszury edukacyjne wspierające ich samokształcenie w dziedzinie wznoszenia budynków energooszczędnych i pasywnych. Ponadto ministerstwo infrastruktury planuje: 1) przygotowanie krótkiego filmu emitowanego przez telewizję TVP, 2) zorganizowanie międzynarodowej eksperckiej konferencji poświęconej doświadczeniom i problemom państw członkowskich związanym z wdrażaniem dyrektywy, 3) zorganizowanie konferencji dla przemysłu wyrobów budowlanych dotyczącej osiągania celów w zakresie efektywności energetycznej oraz kwestii związanych z przestrzeganiem uregulowań. Jednocześnie z przygotowaniem zmian ustawowym resort infrastruktury zamierza opracować nowelizację rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 3 lipca 2003 r. w sprawie książki obiektu budowlanego w celu wypełnienia wszystkich ustaleń dyrektywy odnośnie kontroli efektywności energetycznej urządzeń. Opracowane zostaną wzory protokołów kontroli, mające stanowić załączniki do w/w rozporządzenia. Zamierzenie to pozwoli na unifikację procesu okresowych kontroli efektywności energetycznej oraz postawienie wymagania ustawowego w zakresie spełniania obowiązku prowadzenia centralnego rejestru protokołów kontroli. Czy uda się wszystkie zamierzenia zrealizować, trudno teraz to oceniać, mając w pamięci dotychczasowe doświadczenia. Nadzieja na realizację tych zamierzeń powinna jednak umrzeć ostatnia. LITERATURA 1. Dyrektywa Europejska 2002/91/WE w sprawie charakterystyki energetycznej budynków 2. Ustawa z dnia 19 września 2007 r. o zmianie ustawy Prawo budowlane (Dz. U. nr 191, poz. 1373). 3. Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 21 stycznia 2008 r. w sprawie przeprowadzania szkolenia oraz egzaminu dla osób ubiegających się o uprawnienie do sporządzania świadectwa charakterystyki energetycznej budynku, lokalu mieszkalnego oraz części budynku stanowiącej samodzielną całość techniczno-użytkową (Dz. U. nr 17, poz. 104). 4. Projekt rozporządzenia w sprawie metodologii obliczania charakterystyki energetycznej budynku i lokalu mieszkalnego lub części budynku stanowiącej samodzielną całość techniczno-użytkową oraz sposobu i wzoru świadectw ich charakterystyki energetycznej (wersja marzec 2008). 5. Projekt nowelizacja rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (wersja marzec 2008). 6. Projekt nowelizacji rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 3 lipca 2003 r. w sprawie zakresu i formy projektu budowlanego (wersja marzec 2008). 16 Energia i Budynek