PRAWO PODATKOWE I FINANSE PUBLICZNE

Transkrypt

1 PLANSZE BECKA Anna Partyka PRAWO PODATKOWE I FINANSE PUBLICZNE Wydawnictwo C. H. BECK

2 PLANSZE BECKA Prawo podatkowe i finanse publiczne

3 W sprzedaży: R. Mastalski PRAWO PODATKOWE, wyd. 5 Studia Prawnicze W. Wójtowicz PRAWO PODATKOWE CZĘŚĆ OGÓLNA I SZCZEGÓŁOWA Podręczniki Prawnicze Z. Ofiarski PRAWO FINANSOWE, wyd. 2 Podręczniki Prawnicze P. Zapadka, A. Mikos-Sitek PRAWO FINANSÓW PUBLICZNYCH Skrypty Becka H. Dzwonkowski (red.) PRAWO PODATKOWE Skrypty Becka A. Mikos-Sitek PRAWO FINANSÓW PUBLICZNYCH Testy Becka USTAWA O FINANSACH PUBLICZNYCH ORAZ PRZEPISY WPROWADZAJĄCE, wyd. 4 Twoje Prawo VAT, wyd. 8 Twoje Prawo

4 Anna Partyka PRAWO PODATKOWE I FINANSE PUBLICZNE Wydawnictwo C.H. BECK Warszawa 2011

5 Redakcja: Ksenia Rzepka, Katarzyna Iwaniuk Projekt okładki: Robert Rogiński Wydawnictwo C.H. Beck 2011 Wydawnictwo C.H. Beck Sp. z o.o. ul. Bonifraterska 17, Warszawa Skład i łamanie: INFODATACONSULTING Druk i oprawa: Cyfrowe Centrum Druku, Bydgoszcz ISBN ISBN e-book

6 Spis treści Wykaz skrótów Wykaz podstawowej literatury Przedmowa XI XIII XV Podatki część ogólna Tabl. 1. Defi nicja podatku 3 Tabl. 2. Elementy podatku 4 Tabl. 3. Rodzaje podatów 5 Tabl. 4. Regulacja Ordynacji podatkowej 6 Tabl. 5. Ordynacja podatkowa podstawowe pojęcia 7 Tabl. 6. Podstawowe pojęcia organy podatkowe (1) 8 Tabl. 7. Podstawowe pojęcia organy podatkowe (2) 8 Tabl. 8. Podstawowe pojęcia obowiązek podatkowy i zobowiązanie podatkowe (1) 9 Tabl. 9. Podstawowe pojęcia obowiązek podatkowy i zobowiązanie podatkowe (2) 9 Tabl. 10. Podstawowe pojęcia obowiązek podatkowy i zobowiązanie podatkowe (3) 10 Tabl. 11. Przekształcenie obowiązku podatkowego w zobowiązanie podatkowe 10 Tabl. 12. Sposoby wygasania zobowiązań podatkowych 11 Tabl. 13. Przedawnienie 11 Tabl. 14. Terminy przedawnienia 12 Tabl. 15. Zabezpieczenie wykonania zobowiązań podatkowych 13 Tabl. 16. Odpowiedzialność za zobowiązania podatkowe (1) 14 Tabl. 17. Odpowiedzialność za zobowiązania podatkowe (2) 14 Tabl. 18. Postępowanie podatkowe (1) 15 Tabl. 19. Postępowanie podatkowe (2) 16 Podatki dochodowe Tabl. 20. Cechy charakterystyczne podatków dochodowych 19 Tabl. 21. Podatki dochodowe istota 19 Tabl. 22. Polski system podatków dochodowych 20 Tabl. 23. Zryczałtowany podatek dochodowy 20 Tabl. 24. Zryczałtowany podatek dochodowy formy 21 Tabl. 25. Podatnicy PIT 21 Tabl. 26. Obowiązek podatkowy w PIT 21 Tabl. 27. Nieograniczony obowiązek podatkowy 22 Tabl. 28. Ograniczony obowiązek podatkowy 23 Tabl. 29. Kto płaci CIT? 24 V

7 Spis treści Tabl. 30. Podatkowa grupa kapitałowa (1) 25 Tabl. 31. Podatkowa grupa kapitałowa (2) 26 Tabl. 32. Podatnicy CIT 26 Tabl. 33. Unikanie podwójnego opodatkowania (1) 27 Tabl. 34. Unikanie podwójnego opodatkowania (2) 27 Tabl. 35. Podstawa opodatkowania 28 Tabl. 36. Koszty uzyskania przychodów 28 Tabl. 37. Defi nicja kosztu uzyskania przychodu 29 Tabl. 38. Przykładowy mechanizm obliczania podatku CIT 29 Tabl. 39. Stawki 29 Tabl. 40. Stawki PIT zasady ogólne 30 Tabl. 41. Stawki PIT inne 30 Tabl. 42. Stawki CIT 31 Tabl. 43. Stawki CIT zryczałtowany podatek od przychodów 31 Tabl. 44. Wpływy z podatków dochodowych 32 Podatki obrotowe VAT Tabl. 45. Istota podatków obrotowych 35 Tabl. 46. Podatki konsumpcyjne w Polsce 35 Tabl. 47. Cechy podatku VAT 36 Tabl. 48. Podatnicy VAT 36 Tabl. 49. Przedmiot opodatkowania 37 Tabl. 50. Czynności podlegające opodatkowaniu 38 Tabl. 51. Odpłatna dostawa towarów (1) 39 Tabl. 52. Odpłatna dostawa towarów (2) 40 Tabl. 53. Odpłatne świadczenie usług 41 Tabl. 54. WNT wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów 42 Tabl. 55. WDT wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów 42 Tabl. 56. Import i eksport 43 Tabl. 57. Czynności niepodlegającego opodatkowaniu 43 Tabl. 58. Obowiązek podatkowy 44 Tabl. 59. Podstawa opodatkowania 45 Tabl. 60. Stawki podatku 45 Tabl. 61. Mechanizm naliczania VAT (1) 46 Tabl. 62. Mechanizm naliczania VAT (2) 47 Tabl. 63. Mechanizm naliczania VAT (3) 48 Podatki obrotowe podatek akcyzowy Tabl. 64. Cechy charakterystyczne podatku akcyzowego 51 Tabl. 65. Przedmiot opodatkowania podatkiem akcyzowym 52 Tabl. 66. Podmiot podatku akcyzowego 53 Tabl. 67. Inne podmioty zobowiązane w podatku akcyzowym 54 Tabl. 68. Podstawa opodatkowania i stawki 55 Tabl. 69. Zasady wymiaru i poboru akcyzy 56 VI

8 Podatek od gier hazardowych Tabl. 70. Gry i zakłady wzajemne 59 Tabl. 71. Zezwolenia 60 Tabl. 72. Przedmiot i podstawa opodatkowania 61 Tabl. 73. Podmiot opodatkowania 61 Tabl. 74. Obowiązek podatkowy i stawki podatkowe 62 Tabl. 75. Zakłady wzajemne 62 Podatek od czynności cywilnoprawnych Tabl. 76. Podatek od czynności cywilnoprawnych 65 Tabl. 77. Przedmiot opodatkowania 66 Tabl. 78. Podstawa opodatkowania 67 Tabl. 79. Podmiot opodatkowania 68 Tabl. 80. Stawki podatkowe 69 Podatki majątkowe Tabl. 81. Podatek rolny przedmiot opodatkowania 73 Tabl. 82. Podatek rolny podatnicy 74 Tabl. 83. Podatek rolny podstawa opodatkowania 75 Tabl. 84. Podatek rolny stawki 75 Tabl. 85. Podatek rolny obowiązek podatkowy 76 Tabl. 86. Podatek rolny tryb poboru 77 Tabl. 87. Podatek leśny przedmiot opodatkowania 78 Tabl. 88. Podatek leśny podatnicy 78 Tabl. 89. Podatek leśny podstawa opodatkowania 79 Tabl. 90. Podatek leśny obowiązek podatkowy 79 Tabl. 91. Podatek leśny tryb poboru podatku 80 Tabl. 92. Podatek od nieruchomości przedmiot opodatkowania 81 Tabl. 93. Podatek od nieruchomości podatnicy 81 Tabl. 94. Podatek od nieruchomości podstawa opodatkowania 82 Tabl. 95. Podatek od nieruchomości stawki 83 Tabl. 96. Podatek od nieruchomości obowiązek podatkowy 84 Tabl. 97. Podatek od nieruchomości tryb poboru podatku 85 Podatek od spadków i darowizn Spis treści Tabl. 98. Przedmiot opodatkowania 89 Tabl. 99. Zwolnienie od podatku od spadków i darowizn (1) 90 Tabl Zwolnienie od podatku od spadków i darowizn (2) 91 Tabl Podstawa opodatkowania 92 Tabl Określenie wartości podatku od spadku i darowizn 93 Tabl Podatek od spadków i darowizn opodatkowanie 94 Tabl Wysokość podatku 95 Tabl Podatek od spadków i darowizn skala podatkowa 96 VII

9 Spis treści Podatki i opłaty lokalne Tabl Podatki i opłaty lokalne (1) 99 Tabl Podatki i opłaty lokalne (2) 99 Polityka pienię na Tabl Pieniądz 103 Tabl Prawo dewizowe obrót dewizowy 104 Tabl Prawo dewizowe podmioty obrotu dewizowego 105 Tabl Prawo dewizowe wartości dewizowe 106 Tabl Prawo dewizowe krajowe środki płatnicze 106 Tabl Prawo dewizowe ograniczenia obrotu dewizowego 107 Tabl Prawo dewizowe zezwolenia dewizowe 107 Tabl Narodowy Bank Polski 108 Tabl Narodowy Bank Polski zadania (1) 109 Tabl Narodowy Bank Polski zadania (2) 110 Tabl Narodowy Bank Polski organy 111 Tabl Funkcje Prezesa NBP 111 Tabl Rada Polityki Pienię nej 112 Tabl Instrumenty polityki pienię nej Narodowego Banku Polskiego (1) 113 Tabl Rezerwy obowiązkowe Narodowego Banku Polskiego 114 Tabl Instrumenty polityki pienię nej Narodowego Banku Polskiego (2) 114 Tabl Stopy procentowe 115 Tabl Operacje otwartego rynku 116 Tabl Europejski System Banków Centralnych (1) 117 Tabl Europejski System Banków Centralnych (2) 117 Tabl Europejski Bank Centralny struktura organizacyjna 118 Tabl Narzędzia realizacji polityki pienię nej Europejskiego Systemu Banków Centralnych 119 Tabl Kryteria konwergencji Europejskiego Systemu Banków Centralnych 119 Finanse publiczne Tabl Pojęcie fi nansów publicznych (1) 123 Tabl Pojęcie fi nansów publicznych (2) 123 Tabl Funkcje fi nansów publicznych (1) 124 Tabl Funkcje fi nansów publicznych (2) 124 Tabl Zakres przedmiotowy ustawy o fi nansach publicznych 125 Tabl Wyjątki od stosowania ustawy o fi nansach publicznych 126 Tabl Sektor fi nansów publicznych 127 Tabl Zakres podmiotowy ustawy o fi nansach publicznych kto tworzy sektor fi nansów publicznych (1) 127 Tabl Zakres podmiotowy ustawy o fi nansach publicznych kto tworzy sektor fi nansów publicznych (2) 128 Tabl Pojęcie środków publicznych (1) 129 Tabl Pojęcie środków publicznych (2) 130 Tabl Pojęcie danin publicznych 131 Tabl Przeznaczenie środków publicznych 132 Tabl Zasady fi nansów publicznych 133 Tabl Zasada jawności fi nansów publicznych 134 VIII

10 Tabl Metody bud etowania 135 Tabl Formy organizacyjno-prawne JSFP 136 Tabl Defi cyt i nadwy ka podstawowe pojęcia 137 Tabl Defi cyt bud etowy 137 Tabl Źródła fi nansowania defi cytu bud etowego (1) 138 Tabl Źródła fi nansowania defi cytu bud etowego (2) 138 Tabl Dług publiczny podstawowe pojęcia 139 Tabl Limity 139 Tabl Państwowy dług publiczny zobowiązania 140 Tabl Państwowy dług publiczny 140 Tabl Dług publiczny podział 141 Tabl Finansowanie potrzeb po yczkowych bud etu państwa 142 Tabl Zaciąganie zobowiązań przez jednostki samorządu (1) 142 Tabl Zaciąganie zobowiązań przez jednostki samorządu (2) 143 Tabl Skarbowe papiery wartościowe 144 Tabl Skarbowe papiery wartościowe termin wykupu 144 Tabl Rodzaje skarbowych papierów wartościowych 145 Tabl Procedury ostro nościowe 146 Tabl Procedury sanacyjne 147 Tabl Procedury ostro nościowe i sanacyjne 147 Bud et państwa i Wieloletni Plan Finansowy Spis treści Tabl Wieloletni Plan Finansowy Państwa (1) 151 Tabl Wieloletni Plan Finansowy Państwa (2) 152 Tabl Wieloletni Plan Finansowy Państwa prognoza dochodów 153 Tabl Wieloletni Plan Finansowy Państwa prognoza wydatków bud etowych 154 Tabl Bud et defi nicja 155 Tabl System bud etowy w Polsce 155 Tabl Funkcje bud etu (1) 155 Tabl Funkcje bud etu (2) 156 Tabl Zasady bud etowe 157 Tabl Klasyfi kacja bud etowa 158 Tabl Funkcje klasyfi kacji bud etowej 159 Tabl Budowa ustawy bud etowej 159 Tabl Zawartość ustawy bud etowej 160 Tabl Wydatki bud etu państwa (1) 161 Tabl Wydatki bud etu państwa (2) 162 Tabl Wydatki bud etu państwa (3) 163 Tabl Po yczki 164 Tabl Rezerwy 165 Tabl Procedura opracowania bud etu państwa 166 Tabl Procedura uchwalenia bud etu państwa 167 Tabl Wykonanie bud etu (1) 168 Tabl Wykonanie bud etu (2) 168 Tabl Wykonanie bud etu (3) 169 Tabl Blokowanie wydatków bud etowych (1) 170 Tabl Blokowanie wydatków bud etowych (2) 170 Tabl Zmiany w bud ecie 171 Tabl Kontrola wykonania bud etu 172 IX

11 Spis treści Bud et jednostek samorządu terytorialnego Tabl Bud et JST 175 Tabl Uchwała bud etowa 176 Tabl Dochody i wydatki bud etowe 177 Tabl Dochody JST 178 Tabl Uchwalanie bud etu JST 179 Tabl Wieloletnia prognoza fi nansowa JST 180 Indeks rzeczowy 181 X

12 Wykaz skrótów 1. Akty prawne AkcyzaU FinPublU GryU KC KSH NBPU ustawa z r. o podatku akcyzowym (Dz.U. z 2009 r. Nr 3, poz. 11 ze zm.) ustawa z r. o fi nansach publicznych (Dz.U. Nr 157, poz ze zm.) ustawa z r. o grach hazardowych (Dz.U. Nr 201, poz ze zm.) Kodeks cywilny Kodeks spółek handlowych ustawa z r. o Narodowym Banku Polskim (tekst jedn. Dz.U. z 2004 r. Nr 1, poz. 2 ze zm.) OrdPodU ustawa z r. Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz.U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) PCCU ustawa z r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (tekst jedn. Dz.U. z 2010 r. Nr 101, poz. 649 ze zm.) PDOFizU ustawa z r. o podatku dochodowym od osób fi zycznych (tekst jedn. Dz.U. z 2010 r. Nr 51, poz. 307 ze zm.) PDOPrU ustawa z r. o podatku dochodowym od osób prawnych (tekst jedn. Dz.U. z 2000 r. Nr 54, poz. 654 ze zm.) PodLeśU ustawa z r. o podatku leśnym (Dz.U. Nr 200, poz ze zm.) PodLokU ustawa z r. o podatkach i opłatach lokalnych (tekst jedn. Dz.U. z 2010 r. Nr 95, poz. 613 ze zm.) PodRolU ustawa z r. o podatku rolnym (tekst jedn. Dz.U. z 2006 r. Nr 136, poz. 969 ze zm.) PrDew ustawa z r. Prawo dewizowe (Dz.U. Nr 141, poz ze zm.) SpadkiU ustawa z r. o podatku od spadków i darowizn (tekst jedn. Dz.U. z 2009 r. Nr 93, poz. 768 ze zm.) VATU ustawa z r. o podatku od towarów i usług (Dz.U. Nr 54, poz. 535 ze zm.) 2. Instytucje, organy i organizacje EBC EFTA JSFP JST KRUS NBP PRL Europejski Bank Centralny Europejskie Stowarzyszenie Wolnego Handlu (ang. European Free Trade Association) jednostka(-i) sektora fi nansów publicznych jednostka(-i) samorządu terytorialnego Kasa Rolniczego Ubezpieczenia Rolniczego Narodowy Bank Polski Polska Rzeczpospolita Ludowa XI

13 Wykaz skrótów 3. Inne skróty CIT KUP PIT PKB spółka z o.o. WDT WNT VAT zł podatek dochodowy od osób prawnych (ang. Corporate Income Tax) koszt uzyskania przychodu podatek dochodowy od osób fi zycznych (ang. Personal Income Tax) produkt krajowy bru o spółka z ograniczoną odpowiedzialnością wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów podatek od wartości dodanej (ang. Value Added Tax) złoty (-ch) XII

14 Wykaz podstawowej literatury W. Baka, Bankowość centralna. Funkcje. Metody. Organizacja, Warszawa 2001 W. Baka, Bankowość europejska, Warszawa 2005 B. Banaszak, Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz, Warszawa 2009 A. Borodo, Prawo bud etowe, Warszawa 2008 A. Borodo, Samorząd terytorialny. System prawnofi nansowy, Warszawa 2008 E. Chojna-Duch, Polskie prawo fi nansowe. Finanse publiczne, Warszawa 2007 W. Czachórski, Zobowiązania. Zarys wykładu, Warszawa 1995 H. Dzwonkowski (red.), Ordynacja podatkowa. Komentarz, Warszawa 2006 E. Fojcik-Mastalska (red.), Prawo bankowe. Komentarz, Warszawa 2002 P. M. Gaudemet, J. Molinier, Finanse publiczne, Warszawa 2000 J. Głuchowski, Polskie prawo podatkowe, Warszawa 2002 E. Gniewek (red.), Kodeks cywilny. Komentarz, Warszawa 2006 A. Gomułowicz, J. Małecki, Podatki i prawo podatkowe, Warszawa 2004 W. Góralczyk, Prawo bankowe. Komentarz, Warszawa 1999 F. Grądalski, System podatkowy w świetle teorii optymalnego opodatkowania, Warszawa 2006 M. Iwanicz-Drozdowska, W. L. Jaworski, Z. Zawadzka, Bankowość. Zagadnienia podstawowe, Warszawa 2008 C. Kosikowski, Finanse publiczne i prawo fi nansowe, Warszawa 2003 C. Kosikowski, Finanse publiczne. Komentarz, Warszawa 2007 C. Kosikowski, Publiczne prawo bankowe, Warszawa 1999 C. Kosikowski, E. Ruśkowski, Finanse publiczne i prawo fi nansowe, Warszawa 2008 R. Mastalski, Prawo podatkowe, Warszawa 2004 A. Mikos, Ustrojowa pozycja banku centralnego w Polsce, Warszawa 2006 A. Mikos-Sitek, P. Zapadka, Polskie prawo bankowe, Warszawa 2009 A. Mikos-Sitek, P. Zapadka, Prawo fi nansów publicznych, Warszawa 2010 R. A. Musgrave, P. B. Musgrave, Public Finance In the Theory and Practice, New York 1989 Z. Ofi arski, Prawo bankowe, Warszawa 2008 Z. Ofi arski, Prawo fi nansowe, Warszawa 2007 XIII

15 Wykaz podstawowej literatury S. Owsiak, Finanse publiczne. Teoria i praktyka, Warszawa 1997 A. Partyka-Szewczyk, P. Zapadka, Zarys prawa podatkowego. Wybrane zagadnienia, Warszawa 2007 Z. Radwański, Zobowiązania część ogólna, Warszawa 1998 B. Smykla, Prawo bankowe. Komentarz, Warszawa 2005 A. Szumański (red.), Prawo papierów wartościowych, t. 18, Warszawa 2005 W. Wojtowicz (red.), Prawo podatkowe. Część ogólna i szczegółowa, Bydgoszcz Lublin 2005 A. Wolter, Prawo cywilne zarys części ogólnej, Warszawa 1998 F. Zoll (red.), Prawo bankowe. Komentarz, Kraków 2005 XIV

16 Przedmowa Ze względu na skomplikowanie zagadnień zarówno fi nansów publicznych, jak i prawa podatkowego, autonomiczność prawa podatkowego, a tak e ze względu na częste zmiany prawa w tym obszarze dobre rozumienie przedmiotu niniejszego opracowania jest niezmiernie interesujące, tak z punktu widzenia relacji państwo obywatel, jak równie z punktu widzenia poprawnego i efektywnego fi nansowo dokonywania przez nas codziennych czynności rodzących skutki prawnopodatkowe. Aby przybli yć niniejszą materię, Autorka opracowania zdecydowała się zebrać kluczowe informacje dotyczące przedmiotowej tematyki, kierując się przede wszystkim doświadczeniami dydaktycznymi zdobytymi podczas pracy w Katedrze Prawa Finansowego i Ekonomii Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie. Praca i dobry kontakt ze studentami tego wydziału pozwoliły Autorce wyselekcjonować te zagadnienia, które stanowią o istocie prawa podatkowego i fi nansów publicznych, a tym samym pozwalają na dobre zrozumienie obu dziedzin. Żyjemy w czasach, w których umiejętność dokonywania trafnych syntez jest nieocenioną wartością, zatem niniejsza publikacja jest propozycją kompleksowego, acz syntetycznego spojrzenia na przedmiot prawa podatkowego i fi nansów publicznych przy pełnym zrozumieniu dla jego rozciągłości oraz potrzeby dokonywania niezbędnej selekcji. Autorka ma nadzieję, e publikacja pozwoli na uchwycenie istoty tego przedmiotu, a tak e zrozumienie celowości przyjętych przez ustawodawcę rozwiązań prawnych, a tak e będzie stanowiła chętnie u ywaną przez studentów pomoc do nauki prawa podatkowego oraz fi nansów publicznych. Autorka pragnie podziękować dr. Piotrowi Zapadce, prodziekanowi Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego, za wieloletnią współpracę autorską, a tak e za bezustanną motywację do dalszego rozwoju naukowego. Wrocław, marzec 2011 r. dr Anna Partyka XV

17

18 Podatki część ogólna

19

20 Podatki część ogólna Tabl. 1 Tabl. 1. Definicja podatku Podatek danina, świadczenie pieniężne określone ustawowo, przymusowe, nieodpłatne i bezzwrotne, ponoszone na rzecz związków publicznych (art. 6 OrdPodU) ELEMENTY PODATKU stałe zmienne Elementy (cechy) stałe podatku umożliwiają odróżnienie podatku od innych świadczeń na rzecz państwa lub jednostek samorządu terytorialnego. Wśród nich wyróżniamy: charakter pieniężny podatku wyłącznie świadczenie pieniężne; wynika to z faktu, iż w systemie gospodarki towarowo- -pieniężnej pieniądz jest najdogodniejsza formą realizacji dochodów związków publicznoprawnych charakter bezzwrotny podatku ostateczne, deinitywne przekazanie, środków pieniężnych przez podmiot zobowiązany na rzecz budżetu państwa; cecha ta pozwala na rozróżnienie podatku od innych dochodów budżetowych, które noszą inne cechy podatku, ale mają charakter zwrotny, np. emisja skarbowych papierów wartościowych charakter nieodpłatny podatku brak jest świadczenia wzajemnego ze strony państwa dla podmiotu zobowiązanego do płacenia podatku charakter jednostronny podatku państwo posiada szczególną legitymację prawną do zadania świadczenia pieniężnego ze strony podatnika charakter przymusowy podatku państwo dysponuje określonymi instrumentami prawnymi pozwalającymi na realizację należnego mu świadczenia pieniężnego (podatku), np. poprzez zastosowanie środków egzekucyjnych ustawowy charakter podatku: nakładanie podatków może odbywać się jedynie w drodze ustawy, jednostki samorządu terytorialnego nie posiadają uprawnienia do wprowadzania własnych podatków (mogą jedynie ustalić wysokość podatków i opłat lokalnych w zakresie wynikającym z ustawy), prawowodawca jest zobowiązany do określenia istotnych elementy konstrukcji podatku w ustawie Elementy (cechy) zmienne podatku towarzyszą zawsze podatkom, jednak różnią się swą treścią w poszczególnych podatkach. Wśród nich wyróżniamy: podmiot czynny ten, na rzecz którego pobiera się podatek; do tej grupy zaliczamy przede wszystkim państwo i gminę; jakikolwiek podmiot prywatny nie może być podmiotem czynnym stawki podatkowe liczbowy stosunek pomiędzy podstawą opodatkowania a wysokością podatku, służący obliczeniu kwoty podatku zwolnienie podatkowe całkowite odstąpienie od pobrania podatku od danego podmiotu (zwolnienie podmiotowe) lub od danego przedmiotu (zwolnienie przedmiotowe) w przypadku zwolnienia podatkowego na podatniku ciąży obowiązek podatkowy, ale na mocy konkretnej normy prawa podatkowego odstępuje się od poboru podatku podmiot podatku podmiot bierny ten, który został zobowiązany do uiszczania podatku, (np. podatnik, płatnik, inkasent) przedmiot opodatkowania stan faktyczny lub prawny, który łączy się z powstaniem obowiązku podatkowego, np. uzyskanie dochodu czy też nabycie nieruchomości podstawa opodatkowania wartościowo lub ilościowo ujęty przedmiot opodatkowania, np. do obliczenia podatku od nieruchomości podstawą opodatkowania będzie w przypadku gruntu powierzchnia tego gruntu ulgi częściowe zwolnienia podatkowe, powodujące zmniejszenie kwoty należnego podatku; mają one postać odliczenia albo od podstawy opodatkowania, albo od kwoty podatku, albo też obniżenia stawki podatkowej warunki oraz tryb płatności podatku określone przez ustawodawcę reguły dotyczące uiszczania podatku, w tym: termin, sposób, forma oraz miejsce zapłaty podatku 3