Inicjatywa Breakthrough Listen z budżetem 100 mln USD publicznie udostępni dane z niecodziennego poszukiwania inteligentnych form życia w kosmosie

Wielkość: px
Rozpocząć pokaz od strony:

Download "Inicjatywa Breakthrough Listen z budżetem 100 mln USD publicznie udostępni dane z niecodziennego poszukiwania inteligentnych form życia w kosmosie"

Transkrypt

1 :16 Inicjatywa Breakthrough Listen z budżetem 100 mln USD publicznie udostępni dane z niecodziennego poszukiwania inteligentnych form życia w kosmosie "Pierwsze światło" dla sieci teleskopów przeczesujących kosmos. Ogłoszono ogromne poszukiwania w trakcie nadchodzących miesięcy. Dane źródłowe udostępniono do pobrania na witrynie Breakthrough Initiatives. San Francisco, 13 kwietnia 2016 r. /PRNewswire / - Firma Breaktrhough Initiatives oświadczyła dziś, iż Breaktrhough Listen - inicjatywa o wartości 100 mln USD, mająca na celu znalezienie oznak inteligentnych form życia w kosmosie udostępni całemu światu zbiory danych, pochodzących z obserwacji. Miesiąc styczeń 2016 r. oznaczał "pierwsze światło" dla Breakthrough Listen, kiedy to rozpoczęto dziesięcioletni okres obserwacji, zapowiedziany w lipcu 2015 r. w Towarzystwie Królewskim w Londynie przez Jurija Milnera, Stephena Hawkinga, Lorda Martina Reesa, Ann Druyan i Franka Drake'a. Przeprowadzono setki godzin obserwacji za pomocą radioteleskopu Green Bank w Wirginii Zachodniej oraz za pomocą automatycznej wyszukiwarki planet w obserwatorium Lick na kalifornijskim wzniesieniu Mt. Hamilton. Dzisiaj Breakthrough Listen udostępni pierwszy zestaw danych do użytku publicznego na witrynie Breakthrough Initiatives ( Dane z teleskopu Green Bank są również dostępne dla użytkowników oprogramowania SETI@home stworzonego przez Uniwersytet Kalifornijski w Berkeley. Dotychczasowe obserwacje przeprowadzane przez Breakthrough Listen zawierają większość gwiazd w promieniu 16 lat świetlnych (w tym gwiazd takich jak 51 Pegasi, o których wiadomo, że w ich pobliżu znajdują się planety spoza układu słonecznego) oraz kilka gwiazd w odległości 16 i 160 lat świetlnych. Wśród nich znajdują się gwiazdy podobne do słońca, gwiazdy olbrzymie i szereg gwiazd binarnych. Obserwacje ukierunkowano na 40 najbliższych galaktyk spiralnych, w tym na galaktyki należące do grupy Maffei w kierunku gwiazdozbioru Kasjopeja. Gwiazdy w promieniu 16 lat świetlnych, widoczne tylko z półkuli południowej, na przykład Alpha Centauri, będą obserwowane pod koniec roku za pomocą teleskopu Parkes.

2 Tegoroczny plan obserwacji dla wszystkich trzech teleskopów został opublikowany i można go znaleźć na Plan obserwacji zawiera: 1. Radioteleskop Green Bank Wyszukiwanie sygnałów sztucznych o najszerszym zakresie na świecie w pięciu kluczowych próbkach (półkula północna). - Wszystkie 43 gwiazdy w promieniu 5 parseków, na częstotliwości 1-15 GHz. Pierwsze kompletne badanie SETI (poszukiwanie form życia w kosmosie) w promieniu 5 parseków. Wrażliwe na transmisję fali radiowych na poziomie "przecieków do Ziemi" gwiazd wszystkich typów spektralnych (OBAFGKM). W promieniu 50 parseków (1-15 GHz). - Milion pobliskich gwiazd. W 2016 r. pierwszych gwiazd; 1 minuta ekspozycji (1-15 GHz). - Środki 100 najbliższych galaktyk: spiralne, eliptyczne, karłowate, nieregularne (1-15 GHz). - Gwiazdy egzotyczne: 20 gwiazd białych karłowatych, 20 gwiazd neutronowych, 20 czarnych dziur. 2. Radioteleskop Parkes Wyszukiwanie sygnałów sztucznych o najszerszym zakresie na świecie w sześciu kluczowych próbkach (półkula południowa). - Wszystkie 43 gwiazd (w deklinacji południowej) w promieniu 5 parseków, 1-15 GHz. Pierwsze kompletne badanie SETI w promieniu 5 parseków. Wrażliwe na transmisję fali radiowych na poziomie "przecieków do Ziemi gwiazd (południowych) wszystkich typów spektralnych (OBAFGKM). W promieniu 50 parseków (1-4 GHz). - Milion pobliskich gwiazd (południowych). W latach pierwszych gwiazd, 1 minuta ekspozycji (1-4 GHz). - Płaszczyzna galaktyki i centrum (1-4 GHz).

3 - Środki 100 pobliskich galaktyk (deklinacje południowe): spiralne, eliptyczne, karłowate, nieregularne (1-4 GHz). - Gwiazdy egzotyczne: 20 gwiazd białych karłowatych, 20 gwiazd neutronowych, 20 czarnych dziur. 3. Zautomatyzowana wyszukiwarka planet (Automated Planet Finder): Optyczne wyszukiwanie spektroskopowe SETI Cele zostaną blisko dopasowane do celi radioteleskopu BL Green Bank, z drobnym dostosowaniem z uwagi na o wiele mniejsze pole widzenia automatycznej wyszukiwarki planet. Jej cele to: - wszystkie 43 gwiazdy w promieniu 5 parseków dostępnych w zakresie teleskopu APF (deklinacja północna -20 stopni), pobliskich gwiazd wszystkich typów spektralnych, sekwencja główna klas spektralnych OBAFGKM i gwiazdy olbrzymie, najbliższych galaktyk (środki, deklinacja północna -20 stopni). "Breakthrough Listen działa oficjalnie i przeczesuje niebo, poszukując oznak form życia inteligentnego - powiedział Milner. - To kompleksowe działanie, które jest możliwe, dzięki ogromnemu postępowi naukowemu i technologicznemu, którego świadkami jesteśmy od samych początków podobnych starań. Teraz możemy dołączyć do naszych kolegów - prekursorów i zwrócić się do ludzi z całego świata z prośbą o wspólne przeglądanie zebranych przez nas danych i badanie kosmosu wraz z nami". "Breakthrough Listen już w pełni funkcjonuje - powiedział Pete Worden, dyrektor wykonawczy Breakthrough Initiatives. - Po raz pierwszy uzyskamy kompleksowy wynik badania SETI nad sąsiadami naszej galaktyki. Równie ważne jest również to, że społeczeństwo i eksperci na całym świecie mogą otrzymać dane i pomóc w ich analizie i stwierdzeniu, czy naprawdę jesteśmy sami". "Breakthrough Listen to duży krok w przód w ramach naszych zdolności do systematycznego przeczesywania nieba w poszukiwaniu dowodów rozwiniętego poziomu życia poza Ziemią - oświadczył Andrew Siemion, dyrektor Centrum Badawczego SETI w Berkeley. - W miarę wzrostu naszej zdolności do przetwarzania danych w ciągu najbliższych miesięcy oraz po udostępnieniu kolejnych danych w sposób znaczący wzrosną możliwości dokonania odkryć".

4 Dane z teleskopów udostępniono na witrynie internetowej Breakthrough Initiatives ( Zostały sklasyfikowane według daty załadowania, nazwy obiektu i innych parametrów. Naukowcy i osoby z zaawansowanymi zdolnościami informatycznymi mają możliwość analizy danych z teleskopów i opracowanie własnego oprogramowania do zarządzania tak ogromnymi i obszernymi zbiorami danych. Każda osoba posiadające komputer lub smartfon może przetwarzać dane Breakthrough Listen za pomocą oprogramowania darmowego SETI@home ( Uniwersytet Kalifornijski w Berkeley pracuje nad materiałami dydaktycznymi do teleskopów, narzędziami i danymi Breakthrough Listen ( Breakthrough Listen otrzyma dane z okresu 10 lat z sieci najmocniejszych radioteleskopów oraz teleskopów optycznych, by doprowadzić do kompletnego monitoringu całego nieba pod względem sygnałów. W ciągu jednego dnia jest w stanie zgromadzić więcej danych niż wcześniej w trakcie jednego roku. Potencjał monitorowania będzie 50 razy bardziej wrażliwy, obejmie dziesięciokrotnie większy obszar nieba, pięciokrotnie większe spektrum radiowe, ponadto badanie będzie 100-krotnie szybsze. Teleskop Green Bank W październiku w teleskopie Green Bank zainstalowano cyfrowe narzędzia o częstotliwości 1.5 GHz. Modernizacja ta szacunkowo podwoi poprzedni zakres pasmowy urządzenia Green Bank. Zmodernizowany system podwoi również pojemność do zapisu danych w całym obserwatorium Green Bank. Obserwatorium Lick Automatyczna wyszukiwarka planet APF w obserwatorium Lick rozpoczęła automatyczne monitorowanie pobliskich gwiazd pod kątem emisji laserowych z możliwych sekwencji technologicznych spoza Ziemi. Teleskop zbadał 130 gwiazd, a wszystkie nieprzetworzone dane są dostępne w archiwum on-line. Radioteleskop Parkes Radioteleskop Parkes w australijskiej miejscowości Parkes, znany ze swej roli w umożliwieniu transmisji na żywo z lądowania Apollo 11 na księżycu, dołączy w październiku 2016 do teleskopu Green Bank i automatycznej wyszukiwarki planet APF w Lick. Podczas gdy teleskop Green Bank skupia się na natężonym obserwowaniu obiecujących celi, Parkes podejmie się szerokiego przeczesywania dużych obszarów nieba. Sprzęt do przetwarzania danych do testów i analiz zainstalowano w Parkes w lutym. Dla celów testów i analiz zarejestrowano ograniczoną ilość danych. SETI@Home

5 realizowany nieprzerwanie od 1999 roku zaciekawił przez ten okres miliony uczestników. Wolontariusze mogą zarejestrować się na witrynie Użytkownicy tego bezpłatnego oprogramowania oddają do dyspozycji swoje wolne moce przerobowe, by pomóc w analizie ogromnych zasobów danych, zebranych w ramach astronomicznego poszukiwania inteligentnych form życia. Dodanie danych z Green Bank ponad dwukrotnie powiększy obszar nieba udostępniony obecnie dla wolontariuszy w ramach projektu SETI@home. Kontynuacja monitorowania w obserwatorium Parkes od października udostępni wolontariuszom całe niebo. Ze względu na stopniowe poszerzanie zakresu obserwacji prowadzonych przez Breakthrough Listen, przedstawiciele szerokiego ogółu społeczeństwa, w tym osoby bez wykształcenia technicznego, mają możliwość uczestniczenia w tym niezwykle fascynującym poszukiwaniu odpowiedzi na pytanie Czy naprawdę jesteśmy sami w kosmosie? Kierownictwo projektu: - Martin Rees, astronom królewski, członek Trinity College, profesor emerytowany kosmologii i astrofizyki na Uniwersytecie Cambridge; - Pete Worden, prezes, Fundacja Nagrody Breakthrough; - Frank Drake, emerytowany prezes, Instytut SETI; emerytowany profesor astronomii i astrofizyki, Uniwersytet Kalifornijski w Santa Cruz; pierwszy dyrektor Narodowego Centrum Astronomii i Jonosfery; były profesor astronomii odznaczony nagrodą Goldwina Smitha, Uniwersytet Cornell; - Dan Werthimer, współzałożyciel i główny naukowiec projektu SETI@home; dyrektor SERENDIP; główny badacz CASPER; - Andrew Siemion, dyrektor, Centrum Badawcze SETI w Berkeley. Źródło: Breakthrough Initiatives

Plan Pracy Sekcji Astronomicznej w 2012/13 roku Cel główny: Poznajemy świat galaktyk jako podstawowego zbiorowiska gwiazd we Wszechświecie.

Plan Pracy Sekcji Astronomicznej w 2012/13 roku Cel główny: Poznajemy świat galaktyk jako podstawowego zbiorowiska gwiazd we Wszechświecie. Plan Pracy Sekcji Astronomicznej w 2012/13 roku Cel główny: Poznajemy świat galaktyk jako podstawowego zbiorowiska gwiazd we Wszechświecie. Cele pomocnicze: 1. Galaktyka jako zbiorowisko gwiazd 2. Obiekty

Bardziej szczegółowo

Wkład Polaków w rozwój współczesnej cywilizacji...

Wkład Polaków w rozwój współczesnej cywilizacji... Wkład Polaków w rozwój współczesnej cywilizacji... Autor: Mateusz Pietrzak Gim. nr 39 w Warszawie Aleksander Wolszczan: Życiorys Astronomia całym jego życiem Miejsca Pracy Dokonania Osiągnięcia, odznaczenia

Bardziej szczegółowo

Fizyka z astronomią. Klasa I C Profil matematyczny

Fizyka z astronomią. Klasa I C Profil matematyczny Fizyka z astronomią Klasa I C Profil matematyczny Klasa matematyczna Przedmioty rozszerzone matematyka, fizyka Języki obce: język angielski, do wyboru język niemiecki lub rosyjski Obowiązkowe przedmioty

Bardziej szczegółowo

POSZUKIWANIE CYWILIZACJI TECHNICZNYCH

POSZUKIWANIE CYWILIZACJI TECHNICZNYCH POSZUKIWANIE CYWILIZACJI TECHNICZNYCH SETI SEARCH FOR EXTRA- TERRESTRIAL INTELLIGENCE Częstotliwośd SETI: 1420 MHz TRUDNOŚCI W POSZUKIWANIU SYGNAŁOW Kodowanie Źródła zakłóceo Częstotliwośd wysyłanych fal

Bardziej szczegółowo

Jaki jest Wszechświat?

Jaki jest Wszechświat? 1 Jaki jest Wszechświat? Od najmłodszych lat posługujemy się terminem KOSMOS. Lubimy gry komputerowe czy filmy, których akcja rozgrywa się w Kosmosie, na przykład Gwiezdne Wojny. Znamy takie słowa, jak

Bardziej szczegółowo

Odległość mierzy się zerami

Odległość mierzy się zerami Odległość mierzy się zerami Jednostki odległości w astronomii jednostka astronomiczna AU, j.a. rok świetlny l.y., r.św. parsek pc średnia odległość Ziemi od Słońca odległość przebyta przez światło w próżni

Bardziej szczegółowo

Zderzenie galaktyki Andromedy z Drogą Mleczną

Zderzenie galaktyki Andromedy z Drogą Mleczną Zderzenie galaktyki Andromedy z Drogą Mleczną Katarzyna Mikulska Zimowe Warsztaty Naukowe Naukowe w Żninie, luty 2014 Wszyscy doskonale znamy teorię Wielkiego Wybuchu. Wiemy, że Wszechświat się rozszerza,

Bardziej szczegółowo

Metody badania kosmosu

Metody badania kosmosu Metody badania kosmosu Zakres widzialny Fale radiowe i mikrofale Promieniowanie wysokoenergetyczne Detektory cząstek Pomiar sił grawitacyjnych Obserwacje prehistoryczne Obserwatorium słoneczne w Goseck

Bardziej szczegółowo

Elementy astronomii w nauczaniu przyrody. dr Krzysztof Rochowicz Zakład Dydaktyki Fizyki UMK 2011

Elementy astronomii w nauczaniu przyrody. dr Krzysztof Rochowicz Zakład Dydaktyki Fizyki UMK 2011 Elementy astronomii w nauczaniu przyrody dr Krzysztof Rochowicz Zakład Dydaktyki Fizyki UMK 2011 Szkic referatu Krótki przegląd wątków tematycznych przedmiotu Przyroda w podstawie MEN Astronomiczne zasoby

Bardziej szczegółowo

BIULETYN SEKCJI OBSERWACJI SŁOŃCA PTMA

BIULETYN SEKCJI OBSERWACJI SŁOŃCA PTMA BIULETYN SEKCJI OBSERWACJI SŁOŃCA PTMA pnrm1o/2ą01m w rozwiązywaniu Biuletyn dla obserwatorów Słońca Kwiecień 2016 problemów. o. 0g i 6 Słońce nikogo nie minie obojętnie. Zauważy i Ciebie, jeżeli tylko

Bardziej szczegółowo

Czarna dziura obszar czasoprzestrzeni, którego, z uwagi na wpływ grawitacji, nic, łącznie ze światłem, nie może opuścić.

Czarna dziura obszar czasoprzestrzeni, którego, z uwagi na wpływ grawitacji, nic, łącznie ze światłem, nie może opuścić. Czarna dziura obszar czasoprzestrzeni, którego, z uwagi na wpływ grawitacji, nic, łącznie ze światłem, nie może opuścić. Czarne dziury są to obiekty nie do końca nam zrozumiałe. Dlatego budzą ciekawość

Bardziej szczegółowo

Gdzie się znajdujemy na Ziemi i w Kosmosie

Gdzie się znajdujemy na Ziemi i w Kosmosie Gdzie się znajdujemy na Ziemi i w Kosmosie Realizując ten temat wspólnie z uczniami zajęliśmy się określeniem położenia Ziemi w Kosmosie. Cele: Rozwijanie umiejętności określania kierunków geograficznych

Bardziej szczegółowo

REGULAMIN I WOJEWÓDZKIEGO KONKURSU WIEDZY ASTRONOMICZNEJ KASJOPEJA

REGULAMIN I WOJEWÓDZKIEGO KONKURSU WIEDZY ASTRONOMICZNEJ KASJOPEJA REGULAMIN I WOJEWÓDZKIEGO KONKURSU WIEDZY ASTRONOMICZNEJ KASJOPEJA ORGANIZOWANEGO W WOJEWÓDZTWIE LUBUSKIM W ROKU SZKOLNYM 2012/2013 DLA UCZNIÓW SZKÓŁ GIMNZJALNYCH I PONADGIMNAZJALYCH 1 Konkurs z astronomii

Bardziej szczegółowo

Jak w Toruniu zaobserwowano najbliższe zjawisko mikrosoczewkowania grawitacyjnego

Jak w Toruniu zaobserwowano najbliższe zjawisko mikrosoczewkowania grawitacyjnego Jak w Toruniu zaobserwowano najbliższe zjawisko mikrosoczewkowania grawitacyjnego Krzysztof Czart Centrum Astronomii UMK Załęcze Wielkie, 2007-08-05 Miłośnicy >> zawodowcy Miłośnicy astronomii mają lepiej

Bardziej szczegółowo

Elementy astronomii w geografii

Elementy astronomii w geografii Elementy astronomii w geografii Prowadzący: Marcin Kiraga kiraga@astrouw.edu.pl Podstawowe podręczniki: Jan Mietelski, Astronomia w geografii Eugeniusz Rybka, Astronomia ogólna Podręczniki uzupełniające:

Bardziej szczegółowo

Po co wymyślono ciemną materię i ciemną energię. Artykuł pobrano ze strony eioba.pl

Po co wymyślono ciemną materię i ciemną energię. Artykuł pobrano ze strony eioba.pl Po co wymyślono ciemną materię i ciemną energię. Artykuł pobrano ze strony eioba.pl Oto powód dla którego wymyślono ciemną materię i ciemną energię. Jest nim galaktyka spiralna. Potrzebna była naukowcom

Bardziej szczegółowo

Astronomiczny elementarz

Astronomiczny elementarz Astronomiczny elementarz Pokaz dla uczniów klasy 5B Szkoły nr 175 Agnieszka Janiuk 25.06.2013 r. Astronomia najstarsza nauka przyrodnicza Stonehenge w Anglii budowla z okresu 3000 lat p.n.e. Starożytni

Bardziej szczegółowo

GRAWITACJA I ELEMENTY ASTRONOMII

GRAWITACJA I ELEMENTY ASTRONOMII MODUŁ 1 SCENARIUSZ TEMATYCZNY GRAWITACJA I ELEMENTY ASTRONOMII OPRACOWANE W RAMACH PROJEKTU: FIZYKA ZAKRES PODSTAWOWY WIRTUALNE LABORATORIA FIZYCZNE NOWOCZESNĄ METODĄ NAUCZANIA. PROGRAM NAUCZANIA FIZYKI

Bardziej szczegółowo

1. Obserwacje nieba 2. Gwiazdozbiór na północnej strefie niebieskiej 3. Gwiazdozbiór na południowej strefie niebieskiej 4. Ruch gwiazd 5.

1. Obserwacje nieba 2. Gwiazdozbiór na północnej strefie niebieskiej 3. Gwiazdozbiór na południowej strefie niebieskiej 4. Ruch gwiazd 5. Budowa i ewolucja Wszechświata Autor: Weronika Gawrych Spis treści: 1. Obserwacje nieba 2. Gwiazdozbiór na północnej strefie niebieskiej 3. Gwiazdozbiór na południowej strefie niebieskiej 4. Ruch gwiazd

Bardziej szczegółowo

Konkurs Astronomiczny Astrolabium III Edycja 25 marca 2015 roku Klasy I III Liceum Ogólnokształcącego Test Konkursowy

Konkurs Astronomiczny Astrolabium III Edycja 25 marca 2015 roku Klasy I III Liceum Ogólnokształcącego Test Konkursowy Instrukcja Zaznacz prawidłową odpowiedź. Tylko jedna odpowiedź jest poprawna. Czas na rozwiązanie testu wynosi 75 minut. 1. Przyszłość. Ludzie mieszkają w stacjach kosmicznych w kształcie okręgu o promieniu

Bardziej szczegółowo

Pracuj.pl. Wyższy standard rekrutacji

Pracuj.pl. Wyższy standard rekrutacji Pracuj.pl Wyższy standard rekrutacji Rekrutacja dopasowana do Twoich potrzeb Pracuj.pl - Wyższy standard rekrutacji Intuicyjność i prostota Pracuj.pl Strona główna Pracuj.pl jest zaprojektowana tak, by

Bardziej szczegółowo

Naukowiec NASA zasugerował, że żyjemy w sztucznej rzeczywistości stworzonej przez zaawansowaną obcą cywilizację

Naukowiec NASA zasugerował, że żyjemy w sztucznej rzeczywistości stworzonej przez zaawansowaną obcą cywilizację Naukowiec NASA zasugerował, że żyjemy w sztucznej rzeczywistości stworzonej przez zaawansowaną obcą cywilizację Coraz więcej dowodów wskazuje na to, że nasza rzeczywistość nie jest tak realna jak wydaje

Bardziej szczegółowo

Projekt π of the Sky. Katarzyna Małek. Centrum Fizyki Teoretycznej PAN

Projekt π of the Sky. Katarzyna Małek. Centrum Fizyki Teoretycznej PAN Projekt π of the Sky Katarzyna Małek Centrum Fizyki Teoretycznej PAN Zespół π of the Sky Centrum Fizyki Teoretycznej PAN, Warszawa, Instytut Problemów Jądrowych, Warszawa i Świerk, Instytut Fizyki Doświadczalnej

Bardziej szczegółowo

Nauka, inżynieria i innowacyjność

Nauka, inżynieria i innowacyjność Bałtycki festiwal Nauki - zapraszamy do zapoznania się z harmonogramem imprez! Gorąco zapraszamy do uczestnictwa w imprezach naukowych zorganizowanych przez Samorząd Studentów oraz organizatorów Bałtyckiego

Bardziej szczegółowo

Wstęp do astrofizyki I

Wstęp do astrofizyki I Wstęp do astrofizyki I Wykład 9 Tomasz Kwiatkowski 1 grudnia 2010 r. Tomasz Kwiatkowski, Wstęp do astrofizyki I, Wykład 9 1/1 Plan wykładu Tomasz Kwiatkowski, Wstęp do astrofizyki I, Wykład 9 2/1 Odkrycie

Bardziej szczegółowo

Wirtualny Hogwart im. Syriusza Croucha

Wirtualny Hogwart im. Syriusza Croucha Wirtualny Hogwart im. Syriusza Croucha Arkusz zawiera informacje prawnie chronione do momentu rozpoczęcia egzaminu. EGZAMIN STANDARDOWYCH UMIEJĘTNOŚCI MAGICZNYCH ASTRONOMIA LISTOPAD 2013 Instrukcja dla

Bardziej szczegółowo

Wstęp do astrofizyki I

Wstęp do astrofizyki I Wstęp do astrofizyki I Wykład 10 Tomasz Kwiatkowski 8 grudzień 2010 r. Tomasz Kwiatkowski, Wstęp do astrofizyki I, Wykład 10 1/36 Plan wykładu Wyznaczanie mas ciał niebieskich Gwiazdy podwójne Optycznie

Bardziej szczegółowo

Astrofizyka promieniowania gamma najwyższych energii w IFJ PAN. Jacek Niemiec (NZ-43)

Astrofizyka promieniowania gamma najwyższych energii w IFJ PAN. Jacek Niemiec (NZ-43) Astrofizyka promieniowania gamma najwyższych energii w IFJ PAN Jacek Niemiec (NZ-43) Astrofizyka promieniowania gamma najwyższych energii w IFJ PAN: dr Jacek Niemiec dr Michał Dyrda - badania teoretyczne

Bardziej szczegółowo

Pożegnania. Mapa nieba, miedzioryt, XIX w.

Pożegnania. Mapa nieba, miedzioryt, XIX w. Pożegnania Opustoszałe gniazda bocianie, coraz wcześniejsze zachody Słońca, zimne noce i zmieniające barwy liście na drzewach i krzewach to zapowiedź pory jesiennej pożegnanie pięknego w tym roku gorącego

Bardziej szczegółowo

INNOWACYJNA METODA PROMOCJI TECHNOLOGII GIS I ZASOBU GEODEZYJNEGO I KARTOGRAFICZNEGO SKIEROWANA DO UŻYTKOWNIKÓW Z BRANŻ POKREWNYCH

INNOWACYJNA METODA PROMOCJI TECHNOLOGII GIS I ZASOBU GEODEZYJNEGO I KARTOGRAFICZNEGO SKIEROWANA DO UŻYTKOWNIKÓW Z BRANŻ POKREWNYCH INNOWACYJNA METODA PROMOCJI TECHNOLOGII GIS I ZASOBU GEODEZYJNEGO I KARTOGRAFICZNEGO SKIEROWANA DO UŻYTKOWNIKÓW Z BRANŻ POKREWNYCH Tomasz Berezowski, XII Podlaskie Forum GIS, 18.06.2015 PRZEDSTAWIENIE

Bardziej szczegółowo

Lutowe niebo. Wszechświat Kopernika, De revolutinibus, 1566 r.

Lutowe niebo. Wszechświat Kopernika, De revolutinibus, 1566 r. Lutowe niebo I znowu możemy nieco uwagi poświęcić Mikołajowi Kopernikowi, którego 545 rocznica urodzin przypada 19 lutego. Postać ta do dziś stanowi inspirację nie tylko dla astronomów, ale i osób związanych

Bardziej szczegółowo

CADIS. Centrum Archiwizacji i Digitalizacji Materiałów Foto- i Fonograficznych. Centre for Archivisation and Digitisation of Image and Sound

CADIS. Centrum Archiwizacji i Digitalizacji Materiałów Foto- i Fonograficznych. Centre for Archivisation and Digitisation of Image and Sound CADIS Centrum Archiwizacji i Digitalizacji Materiałów Foto- i Fonograficznych Centre for Archivisation and Digitisation of Image and Sound CADIS to system informatyczny umożliwiający korzystanie on-line

Bardziej szczegółowo

Sprawdzian 2. Fizyka Świat fizyki. Astronomia. Sprawdziany podsumowujące. sin = 0,0166 cos = 0,9999 tg = 0,01659 ctg = 60,3058

Sprawdzian 2. Fizyka Świat fizyki. Astronomia. Sprawdziany podsumowujące. sin = 0,0166 cos = 0,9999 tg = 0,01659 ctg = 60,3058 Imię i nazwisko Data Klasa Wersja A Sprawdzian.. Jedna jednostka astronomiczna to odległość jaką przebywa światło (biegnące z szybkością 300 000 km/h) w ciągu jednego roku. jaką przebywa światło (biegnące

Bardziej szczegółowo

Promieniowanie 21 cm rys i narracja: Struktura nadsubtelna atomu wodoru Procesy wzbudzenia Widmo sygnału z całego nieba Tomografia 21 cm Las 21 cm

Promieniowanie 21 cm rys i narracja: Struktura nadsubtelna atomu wodoru Procesy wzbudzenia Widmo sygnału z całego nieba Tomografia 21 cm Las 21 cm Promieniowanie 21 cm rys i narracja: Struktura nadsubtelna atomu wodoru Procesy wzbudzenia Widmo sygnału z całego nieba Tomografia 21 cm Las 21 cm Obłoki HI Struktura nadsubtelna atomu wodoru ==> możliwe

Bardziej szczegółowo

Dyfrakcja to zdolność fali do uginania się na krawędziach przeszkód. Dyfrakcja światła stanowi dowód na to, że światło ma charakter falowy.

Dyfrakcja to zdolność fali do uginania się na krawędziach przeszkód. Dyfrakcja światła stanowi dowód na to, że światło ma charakter falowy. ZAŁĄCZNIK V. SŁOWNICZEK. Czas uniwersalny Czas uniwersalny (skróty: UT lub UTC) jest taki sam, jak Greenwich Mean Time (skrót: GMT), tzn. średni czas słoneczny na południku zerowym w Greenwich, Anglia

Bardziej szczegółowo

Gimnazjum klasy I-III

Gimnazjum klasy I-III Tytuł pokazu /filmu ASTRONAWIGATORZY doświadczenia wiąże przyczynę ze skutkiem; - uczeń podaje przybliżoną prędkość światła w próżni, wskazuje prędkość światła jako - nazywa rodzaje fal elektromagnetycznych;

Bardziej szczegółowo

ETAP II. Astronomia to nauka. pochodzeniem i ewolucją. planet i gwiazd. na wydarzenia na Ziemi.

ETAP II. Astronomia to nauka. pochodzeniem i ewolucją. planet i gwiazd. na wydarzenia na Ziemi. ETAP II Konkurencja I Ach te definicje! (każda poprawnie ułożona definicja warta jest aż dwa punkty) Astronomia to nauka o ciałach niebieskich zajmująca się badaniem ich położenia, ruchów, odległości i

Bardziej szczegółowo

Galaktyki i Gwiazdozbiory

Galaktyki i Gwiazdozbiory Galaktyki i Gwiazdozbiory Co to jest Galaktyka? Galaktyka (z gr. γαλα mleko) duży, grawitacyjnie związany układ gwiazd, pyłu i gazu międzygwiazdowego oraz niewidocznej ciemnej materii. Typowa galaktyka

Bardziej szczegółowo

mapa kursów Szukaj www.kursy-jezykowe.nf.pl oferta na pozyskanie uczestników kursów językowych medium wiedzy dla biznesu

mapa kursów Szukaj www.kursy-jezykowe.nf.pl oferta na pozyskanie uczestników kursów językowych medium wiedzy dla biznesu www.kursy-jezykowe.nf.pl Szukaj oferta na pozyskanie uczestników kursów platforma zakupu kursów wyszukiwarka kursów inteligentna wyszukiwarka z podpowiedziami mapa branży interaktywna mapa szkół platforma

Bardziej szczegółowo

Wstęp do astrofizyki I

Wstęp do astrofizyki I Wstęp do astrofizyki I Wykład 15 Tomasz Kwiatkowski Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu Wydział Fizyki Instytut Obserwatorium Astronomiczne Tomasz Kwiatkowski, OA UAM Wstęp do astrofizyki I, Wykład

Bardziej szczegółowo

ALMA. Atacama Large (sub)millimeter Array

ALMA. Atacama Large (sub)millimeter Array Atacama Large (sub)millimeter Array Największy na świecie Interferometr Radiowy - znajdujący się na płaskowyżu Chajnantor w Chilijskich Andach na wysokości ok. 5000 m n.p.m. 66 anten o średnicy 12m i

Bardziej szczegółowo

ASTRONOMIA Klasa Ia Rok szkolny 2012/2013

ASTRONOMIA Klasa Ia Rok szkolny 2012/2013 1 ASTRONOMIA Klasa Ia Rok szkolny 2012/2013 NR Temat Konieczne 1 Niebo w oczach dawnych kultur i cywilizacji - wie, jakie były wyobrażenia starożytnych (zwłaszcza starożytnych Greków) na budowę Podstawowe

Bardziej szczegółowo

Co to jest promieniowanie grawitacyjne? Szymon Charzyński KMMF UW

Co to jest promieniowanie grawitacyjne? Szymon Charzyński KMMF UW Co to jest promieniowanie grawitacyjne? Szymon Charzyński KMMF UW Odziaływania elementarne elektromagnetyczne silne grawitacyjne słabe Obserwacje promieniowania elektromagnetycznego Obserwacje promieniowania

Bardziej szczegółowo

Czarne dziury. Grażyna Karmeluk

Czarne dziury. Grażyna Karmeluk Czarne dziury Grażyna Karmeluk Termin czarna dziura Termin czarna dziura powstał stosunkowo niedawno w 1969 roku. Po raz pierwszy użył go amerykański uczony John Wheeler, przedstawiając za jego pomocą

Bardziej szczegółowo

Odległość kątowa. Liceum Klasy I III Doświadczenie konkursowe 1

Odległość kątowa. Liceum Klasy I III Doświadczenie konkursowe 1 Liceum Klasy I III Doświadczenie konkursowe 1 Rok 2015 1. Wstęp teoretyczny Patrząc na niebo po zachodzie Słońca mamy wrażenie, że znajdujemy się pod rozgwieżdżoną kopułą. Kopuła ta stanowi połowę tzw.

Bardziej szczegółowo

Skala jasności w astronomii. Krzysztof Kamiński

Skala jasności w astronomii. Krzysztof Kamiński Skala jasności w astronomii Krzysztof Kamiński Obserwowana wielkość gwiazdowa (magnitudo) Skala wymyślona prawdopodobnie przez Hipparcha, który podzielił gwiazdy pod względem jasności na 6 grup (najjaśniejsze:

Bardziej szczegółowo

PROJEKT KOSMOLOGIA PROJEKT KOSMOLOGIA. Aleksander Gendarz Mateusz Łukasik Paweł Stolorz

PROJEKT KOSMOLOGIA PROJEKT KOSMOLOGIA. Aleksander Gendarz Mateusz Łukasik Paweł Stolorz PROJEKT KOSMOLOGIA Aleksander Gendarz Mateusz Łukasik Paweł Stolorz 1 1. Definicja kosmologii. Kosmologia dział astronomii, obejmujący budowę i ewolucję wszechświata. Kosmolodzy starają się odpowiedzieć

Bardziej szczegółowo

LX Olimpiada Astronomiczna 2016/2017 Zadania z zawodów III stopnia. S= L 4π r L

LX Olimpiada Astronomiczna 2016/2017 Zadania z zawodów III stopnia. S= L 4π r L LX Olimpiada Astronomiczna 2016/2017 Zadania z zawodów III stopnia 1. Przyjmij, że prędkość rotacji różnicowej Słońca, wyrażoną w stopniach na dobę, można opisać wzorem: gdzie φ jest szerokością heliograficzną.

Bardziej szczegółowo

Mikrosoczewkowanie grawitacyjne. Dr Tomasz Mrozek Instytut Astronomiczny Uniwersytet Wrocławski

Mikrosoczewkowanie grawitacyjne. Dr Tomasz Mrozek Instytut Astronomiczny Uniwersytet Wrocławski Mikrosoczewkowanie grawitacyjne Dr Tomasz Mrozek Instytut Astronomiczny Uniwersytet Wrocławski Ogólna teoria względności OTW została ogłoszona w 1915. Podstawowa idea względności: nie możemy mówid o takich

Bardziej szczegółowo

CERRO TOLOLO INTER-AMERICAN OBSERVATORY

CERRO TOLOLO INTER-AMERICAN OBSERVATORY Lokalizacja: 87 km od miasta La Serena, region Coquimbo, Chile Położenie: 2 207 m npm Koordynaty: 30 10 10.78 S 70 48 23.49 W Organizacja: National Optical Astronomy Observatory (NOAO) USA Uruchomienie:

Bardziej szczegółowo

Teleskopy w Edukacji

Teleskopy w Edukacji Teleskopy w Edukacji Telescopes in Education Co to jest? Co można zobaczy ć przez teleskop o średnicy 35cm/14 cali? Jak można uczestniczy ć? Copyright 2002/3 G.S.Stachowski. Wszystkie prawa zastrzeżone.

Bardziej szczegółowo

Cyfryzacja w całej Polsce

Cyfryzacja w całej Polsce NASK http://www.nask.pl/pl/aktualnosci/wydarzenia/wydarzenia-2018/1076,cyfryzacja-polskich-szkol-z-prestizowa-miedzynar odowa-nagroda.html 2019-03-30, 07:37 Cyfryzacja polskich szkół z prestiżową, międzynarodową

Bardziej szczegółowo

Inwestor internetowy i naukowy filantrop Yuri Milner wraz z fizykiem Stephenem Hawkingiem ogłaszają inicjatywę Breakthrough Starshot

Inwestor internetowy i naukowy filantrop Yuri Milner wraz z fizykiem Stephenem Hawkingiem ogłaszają inicjatywę Breakthrough Starshot 2016-04-14 13:27 Inwestor internetowy i naukowy filantrop Yuri Milner wraz z fizykiem Stephenem Hawkingiem ogłaszają inicjatywę Breakthrough Starshot Program badawczy i inżynieryjny zasilony 100 mln USD

Bardziej szczegółowo

Wędrówki między układami współrzędnych

Wędrówki między układami współrzędnych Wykład udostępniam na licencji Creative Commons: Wędrówki między układami współrzędnych Piotr A. Dybczyński Układ równikowy godzinny i układ horyzontalny zenit północny biegun świata Z punkt wschodu szerokość

Bardziej szczegółowo

Zapisy podstawy programowej Uczeń: 2. 1) wyjaśnia cechy budowy i określa położenie różnych ciał niebieskich we Wszechświecie;

Zapisy podstawy programowej Uczeń: 2. 1) wyjaśnia cechy budowy i określa położenie różnych ciał niebieskich we Wszechświecie; Geografia listopad Liceum klasa I, poziom rozszerzony XI Ziemia we wszechświecie Zapisy podstawy programowej Uczeń: 2. 1) wyjaśnia cechy budowy i określa położenie różnych ciał niebieskich we Wszechświecie;

Bardziej szczegółowo

Baza danych zbiorów Instytutu Sztuki PAN dostępna jest na stronie JAK KORZYSTAĆ?

Baza danych zbiorów Instytutu Sztuki PAN dostępna jest na stronie  JAK KORZYSTAĆ? Baza danych zbiorów Instytutu Sztuki PAN dostępna jest na stronie http://cadis.ispan.pl JAK KORZYSTAĆ? WYSZUKIWANIE PROSTE REJESTRACJA WYSZUKIWANIE ZAAWANSOWANE KRYTERIA WYSZUKIWANIA JAK SZUKAĆ? UTWÓR

Bardziej szczegółowo

Jowisz i jego księŝyce

Jowisz i jego księŝyce Jowisz i jego księŝyce Obserwacje przez niewielką lunetkę np: Galileoskop Międzynarodowy Rok Astronomii 2009 Projekt Jesteś Galileuszem Imię i Nazwisko 1 :... Adres:... Wiek:... Jowisza łatwo odnaleźć

Bardziej szczegółowo

OPIS MODUŁ KSZTAŁCENIA (SYLABUS)

OPIS MODUŁ KSZTAŁCENIA (SYLABUS) OPIS MODUŁ KSZTAŁCENIA (SYLABUS) I. Informacje ogólne: 1 Nazwa modułu Astronomia ogólna 2 Kod modułu 04-A-AOG-90-1Z 3 Rodzaj modułu obowiązkowy 4 Kierunek studiów astronomia 5 Poziom studiów I stopień

Bardziej szczegółowo

DZIAŁANIA BIBLIOTEKI PK NA RZECZ OPEN ACCESS WŚRÓD SPOŁECZNOŚCI AKADEMICKIEJ POLITECHNIKI KRAKOWSKIEJ

DZIAŁANIA BIBLIOTEKI PK NA RZECZ OPEN ACCESS WŚRÓD SPOŁECZNOŚCI AKADEMICKIEJ POLITECHNIKI KRAKOWSKIEJ DZIAŁANIA BIBLIOTEKI PK NA RZECZ OPEN ACCESS WŚRÓD SPOŁECZNOŚCI AKADEMICKIEJ POLITECHNIKI KRAKOWSKIEJ Dorota Buzdygan, Dorota Lipińska Biblioteka Politechniki Krakowskiej POLBIT Częstochowa 2011 PLAN PREZENTACJI

Bardziej szczegółowo

Konkurs Astronomiczny Astrolabium IV Edycja 26 kwietnia 2017 roku Klasy I III Gimnazjum Test Konkursowy

Konkurs Astronomiczny Astrolabium IV Edycja 26 kwietnia 2017 roku Klasy I III Gimnazjum Test Konkursowy Instrukcja Zaznacz prawidłową odpowiedź. Tylko jedna odpowiedź jest poprawna. Czas na rozwiązanie testu wynosi 60 minut. 1. 11 kwietnia 2017 roku była pełnia Księżyca. Pełnia w dniu 11 kwietnia będzie

Bardziej szczegółowo

OPIS MODUŁ KSZTAŁCENIA (SYLABUS)

OPIS MODUŁ KSZTAŁCENIA (SYLABUS) OPIS MODUŁ KSZTAŁCENIA (SYLABUS) I. Informacje ogólne: 1 Nazwa modułu kształcenia Astronomia ogólna 2 Kod modułu kształcenia 04-ASTR1-ASTROG90-1Z 3 Rodzaj modułu kształcenia obowiązkowy 4 Kierunek studiów

Bardziej szczegółowo

Polska Szerokopasmowa Raport Cisco: Czterokrotny wzrost ruchu w Internecie w ciągu czterech lat

Polska Szerokopasmowa Raport Cisco: Czterokrotny wzrost ruchu w Internecie w ciągu czterech lat Raport Cisco: Czterokrotny wzrost ruchu w Internecie w ciągu czterech lat Strona 1/5 Autorzy dorocznego raportu Cisco VNI Forecast szacują, że liczba urządzeń i połączeń internetowych ulegnie w latach

Bardziej szczegółowo

Liczby półpierwsze (Semiprimes)

Liczby półpierwsze (Semiprimes) Agnieszka Szczepańska Liczby półpierwsze (Semiprimes) Liczby półpierwsze (ang. semiprimes w bazach danych przyjęto uŝywać pisowni "semiprime", nie "semi-prime".) - liczby posiadające dokładnie dwa czynniki

Bardziej szczegółowo

Politechnika Warszawska Wydział Samochodów i Maszyn Roboczych

Politechnika Warszawska Wydział Samochodów i Maszyn Roboczych Politechnika Warszawska Wydział Samochodów i Maszyn Roboczych Mateusz Bednarski nr albumu 228973 1 Teleskop kosmiczny Teleskop wyniesiony w przestrzeń kosmiczną w celu zwiększenia precyzji lub umożliwienia

Bardziej szczegółowo

W poszukiwaniu nowej Ziemi. Andrzej Udalski Obserwatorium Astronomiczne Uniwersytetu Warszawskiego

W poszukiwaniu nowej Ziemi. Andrzej Udalski Obserwatorium Astronomiczne Uniwersytetu Warszawskiego W poszukiwaniu nowej Ziemi Andrzej Udalski Obserwatorium Astronomiczne Uniwersytetu Warszawskiego Gdzie mieszkamy? Ziemia: Masa = 1 M E Średnica = 1 R E Słońce: 1 M S = 333950 M E Średnica = 109 R E Jowisz

Bardziej szczegółowo

KONKURS ASTRONOMICZNY

KONKURS ASTRONOMICZNY SZKOLNY KLUB PRZYRODNICZY ALTAIR KONKURS ASTRONOMICZNY ETAP PIERWSZY 1. Jakie znasz ciała niebieskie? Gwiazdy, planety, planety karłowate, księŝyce, planetoidy, komety, kwazary, czarne dziury, ciemna materia....

Bardziej szczegółowo

Wszechświat w mojej kieszeni. Wszechświat mgławic. Grażyna Stasińska. Nr. 1. Obserwatorium paryskie ES 001

Wszechświat w mojej kieszeni. Wszechświat mgławic. Grażyna Stasińska. Nr. 1. Obserwatorium paryskie ES 001 Wszechświat w mojej kieszeni Wszechświat mgławic Nr. 1 ES 001 Grażyna Stasińska Obserwatorium paryskie Każdy z nas obserwował nocą gwiazdy. Wyglądają one odizolowane w ciemnościach nieba! Ale jest to tylko

Bardziej szczegółowo

Copernicus Open Access Hub

Copernicus Open Access Hub Copernicus Open Access Hub Copernicus Open Access Hub (dawniej Sentinels Scientific Data Hub) jest wyszukiwarką przeznaczoną do wyszukiwania i pobierania zdjęć satelitarnych pochodzących z misji satelitarnej

Bardziej szczegółowo

Liceum dla Dorosłych semestr 1 FIZYKA MAŁGORZATA OLĘDZKA

Liceum dla Dorosłych semestr 1 FIZYKA MAŁGORZATA OLĘDZKA Liceum dla Dorosłych semestr 1 FIZYKA MAŁGORZATA OLĘDZKA Temat 10 : PRAWO HUBBLE A. TEORIA WIELKIEGO WYBUCHU. 1) Prawo Hubble a [czyt. habla] 1929r. Edwin Hubble, USA, (1889-1953) Jedno z największych

Bardziej szczegółowo

TEST DIAGNOSTYCZNY. w ramach projektu TIK? tak! - na kompetencje cyfrowe najwyższy czas!

TEST DIAGNOSTYCZNY. w ramach projektu TIK? tak! - na kompetencje cyfrowe najwyższy czas! TEST DIAGNOSTYCZNY w ramach projektu TIK? tak! - na kompetencje cyfrowe najwyższy czas! ZASADY OCENY TESTU 1. Test diagnostyczny składa się z 20 pytań. 2. Każde pytanie zawiera cztery propozycje odpowiedzi.

Bardziej szczegółowo

Jak szukać ofert pracy przez Internet?

Jak szukać ofert pracy przez Internet? Jak szukać ofert pracy Nota Materiał powstał w ramach realizacji projektu e-kompetencje bez barier dofinansowanego z Programu Operacyjnego Polska Cyfrowa działanie 3.1 Działania szkoleniowe na rzecz rozwoju

Bardziej szczegółowo

Obserwatoria Astronomiczne

Obserwatoria Astronomiczne Obserwatoria Astronomiczne Zdjęcia i miejsce zainstalowania kopuły Zdjęcie z lotu ptaka na obserwatorium na górze Lubomir Obserwatorium Uniwersytetu Jagiellońskiego i Mikołaja Kopernika w Toruniu z kopułami

Bardziej szczegółowo

V KONKURS ASTRONOMICZNY FASCYNUJĄCE ZJAWISKA ASTRONOMICZNE (poszukiwania, obserwacje, prezentacje)

V KONKURS ASTRONOMICZNY FASCYNUJĄCE ZJAWISKA ASTRONOMICZNE (poszukiwania, obserwacje, prezentacje) V KONKURS ASTRONOMICZNY FASCYNUJĄCE ZJAWISKA ASTRONOMICZNE (poszukiwania, obserwacje, prezentacje) Organizatorzy: 1. Stowarzyszenie Nauczycieli Fizyki Ziemi Łódzkiej, 2. Wydział Elektrotechniki, Elektroniki,

Bardziej szczegółowo

Wszechświat: spis inwentarza. Typy obiektów Rozmieszczenie w przestrzeni Symetrie

Wszechświat: spis inwentarza. Typy obiektów Rozmieszczenie w przestrzeni Symetrie Wszechświat: spis inwentarza Typy obiektów Rozmieszczenie w przestrzeni Symetrie Curtis i Shapley 1920 Heber D. Curtis 1872-1942 Mgławice spiralne są układami gwiazd równoważnymi Drodze Mlecznej Mgławice

Bardziej szczegółowo

Klasa I Część wspólna Klasa II Kształtowane dyspozycja Temat tygodniowy Temat dnia Mikołaj Kopernik. Mikołaj Kopernik.

Klasa I Część wspólna Klasa II Kształtowane dyspozycja Temat tygodniowy Temat dnia Mikołaj Kopernik. Mikołaj Kopernik. SCENARIUSZ ZAJĘĆ W KLASACH ŁĄCZONYCH I i II Klasa I Część wspólna Klasa II Kształtowane dyspozycja Temat Znani Polacy. Znani Polacy. tygodniowy Temat dnia Mikołaj Kopernik. Mikołaj Kopernik. Zagadnienia

Bardziej szczegółowo

WSZECHŚWIAT = KOSMOS

WSZECHŚWIAT = KOSMOS Wszechświat czyli po łacinie Uniwersum jest tym samym co Kosmos w języku i rozumieniu Greków. WSZECHŚWIAT = KOSMOS Grecy i my dziś definiujemy: KOSMOS to WSZYSTKO Nie wolno wskazywać lub wyobrażać sobie

Bardziej szczegółowo

Analiza danych. 7 th International Olympiad on Astronomy & Astrophysics 27 July 5 August 2013, Volos Greece. Zadanie 1.

Analiza danych. 7 th International Olympiad on Astronomy & Astrophysics 27 July 5 August 2013, Volos Greece. Zadanie 1. Analiza danych Zadanie 1. Zdjęcie 1 przedstawiające część gwiazdozbioru Wielkiej Niedźwiedzicy, zostało zarejestrowane kamerą CCD o rozmiarze chipu 17mm 22mm. Wyznacz ogniskową f systemu optycznego oraz

Bardziej szczegółowo

Zintegrowany system usług dla nauki etap II (ZSUN II)

Zintegrowany system usług dla nauki etap II (ZSUN II) Zintegrowany system usług dla nauki etap II (ZSUN II) Ośrodek Przetwarzania Informacji Państwowy Instytut Badawczy Jarosław Protasiewicz jaroslaw.protasiewicz@opi.org.pl Warszawa, 5 czerwca 2017 r. Geneza

Bardziej szczegółowo

Wydawca BIS Sport Sebastian Krystek ul. Chwiałkowskiego 22/6 61-571 Poznań. e-mail: biuro@bissport.pl

Wydawca BIS Sport Sebastian Krystek ul. Chwiałkowskiego 22/6 61-571 Poznań. e-mail: biuro@bissport.pl Wydawca BIS Sport Sebastian Krystek ul. Chwiałkowskiego 22/6 61-571 Poznań e-mail: biuro@bissport.pl Redaktor Naczelny Sebastian Krystek tel: 783-426-277 e-mail: sebastiankrystek@wp.pl reklama Biathlon.pl

Bardziej szczegółowo

E-Urzędnik, pomysł na bardziej przyjazne strony e-urzędów. Dobra praktyka. Wpisany przez RR Nie, 12 lut 2012

E-Urzędnik, pomysł na bardziej przyjazne strony e-urzędów. Dobra praktyka. Wpisany przez RR Nie, 12 lut 2012 Czy ponad 74 tysiące obywateli zadających co miesiąc pytania dotyczące "becikowego" na stronach e-urzędów znajdzie odpowiedź? Tylko wówczas, kiedy te strony staną się naprawdę przyjazne. Istnieje szereg

Bardziej szczegółowo

WZORY NA WYSOKOŚĆ SŁOŃCA. Wzory na wysokość Słońca

WZORY NA WYSOKOŚĆ SŁOŃCA. Wzory na wysokość Słońca TEMAT: Obliczanie wysokości Słońca. Daty WZORY NA WYSOKOŚĆ SŁOŃCA Wzory dla półkuli północnej 21 III i 23 IX h= 90 -φ h= 90 -φ Wzory dla półkuli południowej 22 VI h= 90 -φ+ 23 27 h= 90 -φ- 23 27 22 XII

Bardziej szczegółowo

Konkurs Astronomiczny Astrolabium V Edycja 29 kwietnia 2019 roku Klasy IV VI Szkoły Podstawowej Odpowiedzi

Konkurs Astronomiczny Astrolabium V Edycja 29 kwietnia 2019 roku Klasy IV VI Szkoły Podstawowej Odpowiedzi Instrukcja Zaznacz prawidłową odpowiedź. W każdym pytaniu tylko jedna odpowiedź jest poprawna. Liczba punktów przyznawanych za właściwą odpowiedź na pytanie jest różna i uzależniona od stopnia trudności

Bardziej szczegółowo

Badania Amerykanie prowadzą. została w satelicie Sputnik 2. w NASA (Narodowej Agencji. Amerykańscy naukowcy. kosmicznej.

Badania Amerykanie prowadzą. została w satelicie Sputnik 2. w NASA (Narodowej Agencji. Amerykańscy naukowcy. kosmicznej. karta pracy nr 1 (część 3, grupa 1) kwiecień 1961 Gagarin lipiec 1958 NASA Nikt nie wiedział, czy Gagarin przeżyje tę misję. Sputnik1 wystrzelili na orbitę naukowcy ze Związku Radzieckiego. Amerykańscy

Bardziej szczegółowo

BEZPIECZNE OBSERWACJE SŁOŃCA

BEZPIECZNE OBSERWACJE SŁOŃCA BEZPIECZNE OBSERWACJE SŁOŃCA Słońce to jeden z najciekawszych obiektów do amatorskich badań astronomicznych. W porównaniu do innych jest to obiekt wyjątkowo łatwy do znalezienia każdy potrafi wskazać położenie

Bardziej szczegółowo

Podsumowanie finansowe I kwartał 2014

Podsumowanie finansowe I kwartał 2014 Podsumowanie finansowe I kwartał 2014 Warszawa, 20 maja 2014 r. Struktura właścicielska i operacyjna Zygmunt Solorz-Żak* ING OFE ok. 5% ok. 66% ok. 29% Pozostali akcjonariusze 100% 100% Sprzedaż pojemności

Bardziej szczegółowo

Szukaj miejsc i wydarzeń pozytywnie nakręconych!

Szukaj miejsc i wydarzeń pozytywnie nakręconych! Szukaj miejsc i wydarzeń pozytywnie nakręconych! Oferta dla partnerów biznesowych Historia Jesteśmy rodzicami i często szukamy sposobu na zorganizowanie czasu naszym dzieciom. Zauważyliśmy, że znalezienie

Bardziej szczegółowo

III PROGRAM STUDIÓW. 1) Liczba punktów ECTS konieczna do uzyskania kwalifikacji: 120 2) Liczba semestrów: 4 3) Opis poszczególnych modułów kształcenia

III PROGRAM STUDIÓW. 1) Liczba punktów ECTS konieczna do uzyskania kwalifikacji: 120 2) Liczba semestrów: 4 3) Opis poszczególnych modułów kształcenia III PROGRAM STUDIÓW 1) Liczba punktów konieczna do uzyskania kwalifikacji: 120 2) Liczba semestrów: 4 3) Opis poszczególnych modułów kształcenia 1. Moduł: Język angielski (obowiązkowy 90 h, 5 ). Moduł

Bardziej szczegółowo

Wykład 10 - Charakterystyka podstawowych systemów gwiazdowych: otoczenie Słońca, Galaktyka, gromady gwiazd, galaktyki, grupy i gromady galaktyk

Wykład 10 - Charakterystyka podstawowych systemów gwiazdowych: otoczenie Słońca, Galaktyka, gromady gwiazd, galaktyki, grupy i gromady galaktyk Wykład 10 - Charakterystyka podstawowych systemów gwiazdowych: otoczenie Słońca, Galaktyka, gromady gwiazd, galaktyki, grupy i gromady galaktyk 28.04.2014 Dane o kinematyce gwiazd Ruchy własne gwiazd (Halley

Bardziej szczegółowo

Nokaut.pl mobilna rewolucja na rynku zakupów internetowych. Dziś ostatni dzień zapisów na akcje Grupy Nokaut

Nokaut.pl mobilna rewolucja na rynku zakupów internetowych. Dziś ostatni dzień zapisów na akcje Grupy Nokaut Warszawa, 8 grudnia 2011 Nokaut.pl mobilna rewolucja na rynku zakupów internetowych Dziś ostatni dzień zapisów na akcje Grupy Nokaut czołowy gracz e-commerce w Polsce, właściciel internetowych porównywarek

Bardziej szczegółowo

Ruch obiegowy Ziemi. Ruch obiegowy Ziemi. Cechy ruchu obiegowego. Cechy ruchu obiegowego

Ruch obiegowy Ziemi. Ruch obiegowy Ziemi. Cechy ruchu obiegowego. Cechy ruchu obiegowego Ruch obiegowy Ziemi Ruch obiegowy Ziemi Ziemia obiega Słońce po drodze zwanej orbitą ma ona kształt lekko wydłużonej elipsy Czas pełnego obiegu wynosi 365 dni 5 godzin 48 minut i 46 sekund okres ten nazywamy

Bardziej szczegółowo

Rozproszona korelacja w radioastronomii

Rozproszona korelacja w radioastronomii Rozproszona korelacja w radioastronomii Dominik Stokłosa Poznańskie Centrum Superkomputerowo Sieciowe Konferencja I3: internet infrastruktury innowacje, Poznań 4-6 listopada 2009 Obserwacje radiowe i optyczne

Bardziej szczegółowo

Jest ZMIANA TREŚCI SIWZ

Jest ZMIANA TREŚCI SIWZ Poznań, dnia 20 lipca 2012 r. Zamawiający: Instytut Zachodni Instytut Naukowo-Badawczy Im.Z.Wojciechowskiego Ul. Mostowa 27 61-854 Poznań ZMIANA TREŚCI SIWZ Dot.: Przetarg nieograniczony na : przeprowadzenie

Bardziej szczegółowo

Piotr Brych Wzajemne zakrycia planet Układu Słonecznego

Piotr Brych Wzajemne zakrycia planet Układu Słonecznego Piotr Brych Wzajemne zakrycia planet Układu Słonecznego 27 sierpnia 2006 roku nastąpiło zbliżenie Wenus do Saturna na odległość 0,07 czyli 4'. Odległość ta była kilkanaście razy większa niż średnica tarcz

Bardziej szczegółowo

udostępnianie zasobów naukowych i dydaktycznych Uniwersytetu Rzeszowskiego

udostępnianie zasobów naukowych i dydaktycznych Uniwersytetu Rzeszowskiego Wiedz@UR udostępnianie zasobów naukowych i dydaktycznych Uniwersytetu Rzeszowskiego Program Operacyjny Polska Cyfrowa na lata 2014-2020 Działanie 2.3. Cyfrowa dostępność i użyteczność informacji sektora

Bardziej szczegółowo

Wszechświat nie cierpi na chorobę Alzheimera...

Wszechświat nie cierpi na chorobę Alzheimera... Wszechświat nie cierpi na chorobę Alzheimera... Ta straszna choroba, pozbawiająca poczucia własnej tożsamości, zawieszająca człowieka niemalże w pustce niebytu - nie dotyczy Wszechświata. Ten pamięta chwilę

Bardziej szczegółowo

Metody wyznaczania masy Drogi Mlecznej

Metody wyznaczania masy Drogi Mlecznej Metody wyznaczania masy Drogi Mlecznej Nasz grupa : Łukasz Bratek, Joanna Jałocha, Marek Kutschera, Szymon Sikora, Piotr Skindzier IFJ PAN, IF UJ Dla poznania masy Galaktyki, kluczową sprawą jest wyznaczenie

Bardziej szczegółowo

LVII Olimpiada Astronomiczna 2013/2014 Zadania zawodów III stopnia

LVII Olimpiada Astronomiczna 2013/2014 Zadania zawodów III stopnia Zadanie 1. LVII Olimpiada Astronomiczna 2013/2014 Zadania zawodów III stopnia Z północnego bieguna księżycowego wystrzelono pocisk, nadając mu prędkość początkową równą lokalnej pierwszej prędkości kosmicznej.

Bardziej szczegółowo

Analiza spektralna widma gwiezdnego

Analiza spektralna widma gwiezdnego Analiza spektralna widma gwiezdnego JG &WJ 13 kwietnia 2007 Wprowadzenie Wprowadzenie- światło- podstawowe źródło informacji Wprowadzenie- światło- podstawowe źródło informacji Wprowadzenie- światło- podstawowe

Bardziej szczegółowo

Publikowanie strony WWW

Publikowanie strony WWW Danuta ROZPŁOCH-NOWAKOWSKA Strona 1 2007-10-11 Moduł 2 (1. część) Publikowanie strony WWW Do publikowania stron WWW wykorzystywany był dotychczas w ramach zajęć wydziałowy serwer WWW. Kroki publikacji

Bardziej szczegółowo