INFORMACJA Podlaskiego Wojewódzkiego Inspektora Ochrony Środowiska o stanie środowiska na terenie powiatu monieckiego

Transkrypt

1 Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Białymstoku Białystok, ul. Ciołkowskiego 2/3 tel fax sekretariat@wios.bialystok.pl INFORMACJA Podlaskiego Wojewódzkiego Inspektora Ochrony Środowiska o stanie środowiska na terenie powiatu monieckiego WIOŚ BIAŁYSTOK, czerwiec 2013

2 spis treści WSTĘP... 3 PODSTAWOWE INFORMACJE O POWIECIE... 3 DZIAŁALNOŚĆ INSPEKCYJNO KONTROLNA I BADAWCZA... 4 POWIETRZE... 5 PRESJE EMISJA ZANIECZYSZCZEŃ DO POWIETRZA... 5 STAN OCENA JAKOŚCI POWIETRZA... 6 PRZECIWDZIAŁANIA DZIAŁALNOŚĆ KONTROLNA... 7 STAN CZYSTOŚCI WÓD POWIERZCHNIOWYCH... 8 PRESJE ŹRÓDŁA ZANIECZYSZCZEŃ WÓD... 8 STAN OCENA JAKOŚCI WÓD POWIERZCHNIOWYCH... 9 PRZECIWDZIAŁANIA DZIAŁALNOŚĆ KONTROLNA WODY PODZIEMNE GOSPODARKA ODPADAMI PRESJE STAN PRZECIWDZIAŁANIA KONTROLE SKŁADOWISK I ZAKŁADÓW PRZEMYSŁOWYCH HAŁAS KOMUNIKACYJNY I PRZEMYSŁOWY PRESJE ŹRÓDŁA HAŁASU POLA ELEKTROMAGNETYCZNE PRESJE ŹRÓDŁA PROMIENIOWANIA ELEKTROMAGNETYCZNEGO STAN POMIARY MONITORINGOWE OCHRONA ŚRODOWISKA PRZED AWARIAMI NIEBEZPIECZNE SUBSTANCJE CHEMICZNE W ZAKŁADACH PRZEMYSŁOWYCH NIEBEZPIECZNE SUBSTANCJE CHEMICZNE W ZAKŁADACH PRZEMYSŁOWYCH TRANSPORT

3 WSTĘP PODSTAWOWE INFORMACJE O POWIECIE Położenie Powiat moniecki leży w centralnej części województwa podlaskiego, wśród bardzo cennych pod względem przyrodniczym obszarów. Powierzchnia powiatu wynosi 138,2 km², co stanowi 6,8 % powierzchni województwa. Od zachodu znaczną cześć powiatu obejmuje Biebrzański Park Narodowy, część wschodnia wchodzi w skład Parku Krajobrazowego Puszczy Knyszyńskiej, krańce południowe stanowią natomiast fragment Obszaru Chronionego Krajobrazu Dolina Narwi i stykają się z otuliną Narwiańskiego Parku Narodowego. Obiekty o szczególnym znaczeniu przyrodniczym zajmują ponad 32,1% ogólnej powierzchni. Struktura administracyjna i ludność W skład powiatu wchodzi 7 gmin: miejsko-wiejskie (Goniądz, Knyszyn, Mońki) i wiejskie (Jasionówka, Jaświły, Krypno, Trzcianne). Na terenie powiatu położone są trzy miasta: Goniądz, Knyszyn i Mońki. Całkowita liczba ludności wynosi 42,606 osób (3,6 % ludności województwa). Gęstość zaludnienia 32 os./km 2. Jednostki samorządowe powiatu białostockiego Powierzchnia [km 2 ] Ludność [tys.] Gminy miejsko-wiejskie: Goniądz 377 5,206 Knyszyn 127 4,945 Mońki ,488 Gminy wiejskie: Jasionówka 97 2,989 Jaświły 175 5,423 Krypno 112 4,110 Trzcianne 332 4,584 dane: GUS Gospodarka Powiat jest typowo rolniczy, którego około 60% powierzchni stanowią użytki rolne, a blisko 21% pokrywają lasy. Rozwojowi rolnictwa sprzyja nieznacznie zanieczyszczone środowisko i dogodne warunki klimatyczno - glebowe. Uprawia się głównie zboża i ziemniaki oraz hoduje bydło mleczne i trzodę chlewną. Rozwija się tu drobny przemysł przetwórstwa rolnego oraz przemysł spożywczy. W Mońkach znajdują się między innymi spółdzielnia mleczarska, piekarnie oraz zakłady mięsne, w Knyszynie zaś rozlewnia napojów. Wg stanu na koniec 2012 roku zarejestrowanych było podmiotów gospodarczych w tym 142 z publicznego sektora własności i z sektora prywatnego. W powiecie działa rozwinięte zaplecze biznesowe (m. in.: Centrum Wspierania Biznesu, banki, urząd skarbowy, Powiatowy Zespół Doradztwa Rolniczego, Fundacja na Rzecz Rozwoju Powiatu Monieckiego. Regularnie organizowane się liczne imprezy o charakterze gospodarczym i zasięgu ogólnokrajowym m.in.: Biebrzańskie Targi Twórczości i Sztuki Sto Pomysłów dla Biebrzy, Mistrzostwa Europy i Mistrzostwa Polski w Koszeniu Bagiennych Łąk Biebrzańskie Sianokosy, Dni Moniek, Święto Ziemniaka w Mońkach Jarmark Kresowy - seminaria i wykłady dla producentów ziemniaków, poletka demonstracyjne z różnymi odmianami ziemniaków. 3

4 Walory turystyczne powiatu Powiat moniecki posiada unikalne walory przyrodniczo - krajobrazowe. Znaczna cześć 32,1% powierzchni powiatu stanowią obszary cenne przyrodniczo. Szczególne atrakcje turystyczne stanowią: Biebrzański Park Narodowy - jedyny w tej części kontynentu naturalny obszar bagienny, z unikalną, charakterystyczną dla tego typu terenów florą i fauną. Największy w Polsce park narodowy leży w dorzeczu Biebrzy, drugim pod względem wielkości po Bugu dopływu Narwi. Obszar ma rekomendacje do uznania go za obiekt Światowego Dziedzictwa Ludzkości wydany przez Komisję Parków Narodowych i Obszarów Chronionych IUCON. Park Krajobrazowy Puszczy Knyszyńskiej - wielki kompleks leśny, stanowiący pozostałość rozległych puszcz oddzielających niegdyś Koronę Polską od Wielkiego Księstwa Litewskiego. Posiada wiele gatunków borealnych. Na uwagę zasługuje Wielki Las - rezerwat przyrody utworzony w roku 1990 w celu zachowania fragmentów Puszczy Knyszyńskiej charakteryzującej się dużym stopniem naturalności z roślinnością o charakterze borowym. Szczególnie cenne przyrodniczo tereny objęto siecią Natura W jej skład wchodzą tereny najważniejsze dla zachowania zagrożonych lub bardzo rzadkich gatunków roślin, zwierząt czy charakterystycznych siedlisk przyrodniczych, mających znaczenie dla ochrony wartości przyrodniczych Europy. Podstawą utworzenia sieci są unijne dyrektywy tzw. Dyrektywa Ptasia i Dyrektywa Siedliskowa. Na terenie powiatu, postanowieniem Ustawy o ochronie przyrody, utworzono następujące obszary Natura 2000: Obszary specjalnej ochrony ptaków (OSO): Ostoja Biebrzańska ( ha), Puszcza Knyszyńska ( ha), Bagienna Dolina Narwi ( ha). Specjalne Obszary Ochrony Siedlisk (SOO) to: Dolina Biebrzy ( ha), Narwiańskie Bagna (6 823 ha), Ostoja Knyszyńska ( ha). W pobliżu miejscowości Osowiec-Twierdza znajduje się Twierdza Osowiec, zespół XIX-wiecznych carskich fortyfikacji. Obecnie jest ona częściowo odnowiona i dostępna do zwiedzania. Do rejestru zabytków wpisane są cztery forty. Na terenie powiatu znajduje się szereg zabytkowych kościołów oraz budynków przykościelnych, między innymi w Knyszynie i w Kalinówce Kościelnej. We wsi Morusy znajduje się dom pamięci po Włodzimierzu Puchalskim, polskim przyrodniku. DZIAŁALNOŚĆ INSPEKCYJNO KONTROLNA I BADAWCZA Prawne podstawy funkcjonowania Inspekcji Ochrony Środowiska określono w ustawie z dnia 20 lipca 1991 r., która nałożyła na nią obowiązek: kontrolowania przestrzegania przepisów prawa o ochronie środowiska przez podmioty gospodarcze, prowadzenia badania stanu środowiska, informowania społeczeństwa o wynikach tych badań. Szczegółowe cele działalności inspekcyjno kontrolnej WIOŚ są corocznie ustalane w planach pracy, tworzonych na podstawie wytycznych Głównego Inspektoratu Ochrony Środowiska, analizy wyników dotychczasowej działalności, propozycji przekazanych przez Marszałka, Wojewodę oraz przez organy samorządowe. ZAKRES DZIAŁALNOŚCI INSPEKCYJNO-KONTROLNEJ Podstawowym celem kontroli jest wymuszenie na jednostkach organizacyjnych podejmowania działań, które w konsekwencji mają spowodować zmniejszenie ich negatywnego wpływu na środowisko. Inspekcja Ochrony Środowiska zgodnie z przysługującymi kompetencjami może zastosować różnego rodzaju środki dyscyplinujące, między innymi: wydać zarządzenia pokontrolne, wydać decyzję wyznaczającą termin usunięcia zaniedbań, a w przypadku stwierdzenia zagrożenia życia lub zdrowia czy znacznych szkód w środowisku, w porozumieniu z Wojewodą, decyzję wstrzymującą działalność zakładu, wymierzyć karę pieniężną za naruszanie warunków korzystania ze środowiska, 4

5 skierować wystąpienia do innych organów administracji państwowej, rządowej i samorządu terytorialnego z wnioskiem o podjęcie działań związanych z ich właściwością, zastosować karę grzywny (mandat karny), skierować wniosek do sądu i organów ścigania. W tym miejscu należy zwrócić uwagę na możliwości prawnych działań własnych samorządów, zbieżnych z kompetencjami lub celami działań przypisanymi Inspekcji Ochrony Środowiska, które pozwalają przeciwdziałać negatywnemu oddziaływaniu na środowisko, a także minimalizować problemy środowiskowe. W okresie od czerwca 2012 do maja 2013 r. na terenie powiatu przeprowadzono łącznie 38 kontroli w najbardziej uciążliwych podmiotach i obiektach. W przypadkach stwierdzanych przekroczeń, wydawano stosowne zarządzenia, a także wymierzono kary pieniężne za naruszenie warunków korzystania ze środowiska. MONITORING ŚRODOWISKA W ramach działalności badawczej, główny zakres prac Inspekcji Ochrony Środowiska prowadzony jest w oparciu o Program Państwowego Monitoringu Środowiska (PMŚ), którego koordynatorem jest Główny Inspektorat Ochrony Środowiska. System PMŚ składa się z 3 głównych bloków - zagadnień: jakość środowiska, emisja oraz oceny i prognozy. Zadania PMŚ realizowane są przez różnorodne instytucje w kraju, a w znacznym zakresie przez Wojewódzkie Inspektoraty Ochrony Środowiska. Dane uzyskiwane w Programie PMŚ tworzą wojewódzką bazę informacji o stanie środowiska. Program badawczy realizowany przez WIOŚ obejmuje następujące komponenty środowiska: monitoring powierza atmosferycznego, monitoring wód powierzchniowych płynących i stojących, monitoring wód podziemnych, monitoring hałasu, monitoring pól elektromagnetycznych, monitoring odpadów niebezpiecznych. W każdym podsystemie badawczym, na potrzeby wykonywanych ocen, wyszczególnia się 3 elementy: presje, stan i przeciwdziałanie. POWIETRZE PRESJE EMISJA ZANIECZYSZCZEŃ DO POWIETRZA Substancjami zanieczyszczającymi, mającymi największy udział w emisji zanieczyszczeń, pochodzącymi głównie z procesów spalania energetycznego są: tlenki azotu (NO-NO 2 ), dwutlenek siarki (SO 2 ), tlenek węgla (CO) i pyły. Od środków transportu największy udział w emisji zanieczyszczeń mają: tlenek węgla (CO), tlenki azotu (NO- NO 2 ) i benzen (C 6 H 6 ). Głównymi źródłami zanieczyszczeń atmosfery na terenie powiatu są rozproszone źródła emisji z sektora komunalno bytowego, a także zanieczyszczenia komunikacyjne związane z ruchem pojazdów, głównie na trasie samochodowej Białystok Mońki Grajewo. Według danych GUS w 2012 r. emisja zanieczyszczeń pyłowych ogółem z terenu powiatu monieckiego wyniosła 20 ton. Pomimo wzrostui w ostatnim roku, od 2006 r. obserwuje się pozytywny trend malejący (wykres). 5

6 Emisja zanieczyszczeń gazowych ogółem w 2012 r. wynosiła ton. Od 2006 roku obserwuje się trend malejący (wykres). dane: GUS Emisje podstawowych zanieczyszczeń z powiatu na tle województwa przedstawiono w tabeli. EMISJA ZANIECZYSZCZEŃ POWIETRZA Z ZAKŁADÓW SZCZEGÓLNIE UCIĄŻLIWYCH J. m. Emisja zanieczyszczeń pyłowych woj. podlaskie ogółem powiat moniecki ogółem t/r t/r ze spalania paliw t/r Emisja zanieczyszczeń gazowych woj. podlaskie ogółem t/r powiat moniecki ogółem ogółem (bez dwutlenku węgla) t/r t/r dwutlenek siarki t/r tlenki azotu t/r tlenek węgla t/r dwutlenek węgla t/r Zanieczyszczenia zatrzymane lub zneutralizowane w urządzeniach do redukcji woj.podlaskie ogółem powiat moniecki t/r pyłowe t/r dane: GUS STAN OCENA JAKOŚCI POWIETRZA Ocena stopnia zanieczyszczenia powietrza na terenie woj. podlaskiego dokonywana jest w oparciu o pomiary kontrolne głównych zanieczyszczeń bezpośrednio emitowanych do atmosfery (emisja) oraz badania monitoringowe substancji powstających w atmosferze (imisja). Na terenie strefy podlaskiej która obejmuje wszystkie, za wyjątkiem Aglomeracji Białostockiej, powiaty województwa podlaskiego, wykonywana corocznie (zgodnie art. 89 Ustawy Prawo ochrony środowiska) Ocena poziomów substancji w powietrzu i klasyfikacji stref województwa podlaskiego wykazała za rok 2012 przekroczenia normy pyłu PM2,5 dla kryterium oceny - ochrona zdrowia. 6

7 Do oceny jakości powietrza na terenie całego województwa służą również pomiary na potrzeby oceny narażenia ekosystemów. Badania prowadzone są na stacji tła wiejskiego w m. Borsukowizna (gm. Krynki). Wykonywany jest tam pomiar automatyczny dwutlenku siarki, tlenków azotu i ozonu. W 2011 r. stwierdzono przekroczenia poziomów celów długoterminowych dla ozonu zarówno dla kryteriów: ochrony zdrowia i ochrona roślin. Taką ocenę potwierdzają wyniki badań prowadzone w latach poprzednich (od 2004 r.). PRZECIWDZIAŁANIA DZIAŁALNOŚĆ KONTROLNA Na terenie powiatu największymi źródłami zanieczyszczenia powietrza atmosferycznego są ciepłownie miejskie i osiedlowe oraz zakłady przemysłowe zlokalizowane w Mońkach. Wyniki ktontroli opisano poniżej: Ferma Drobiu L. Prończuk, Wojszki (kontrola: maj/czerwiec 2012 r.) Źródłem emisji zanieczyszczeń są wyloty systemów wentylacyjnych funkcjonujących w obiektach inwentarskich. Poprzez układy wentylacji odprowadzane są gazy i pyły powstające podczas chowu drobiu oraz w wyniku spalania gazu propan w nagrzewnicach w celu ogrzania pomieszczeń. Kontrola nie wykazała nieprawidłowości. Ferma Drobiu K. Poliński w m. Świerzbienie (kontrola: maj/czerwiec 2012 r.) Źródłem emisji zanieczyszczeń są wloty systemów wentylacyjnych funkcjonujących w obiektach inwestorskich. Poprzez układy wentylacji odprowadzane są gazy i pyły powstające podczas chowu drobiu oraz w wyniku spalania gazu propan w nagrzewnicach w celu ogrzania pomieszczeń. Kontrola nie wykazała nieprawidłowości. Przedsiębiorstwo Prywatne "WILAMOWSCY" Zakład Silikatowy Żodzie (kontrola: czerwiec 2012 r.) Źródłem emisji zanieczyszczeń jest kocioł o mocy 1,2 MW. Zakład dokonał zgłoszenia instalacji do Starostwa Powiatowego w Mońkach. W czasie oględzin nie stwierdzono emisji czarnego, duszącego dymu z obiektów na terenie zakładu ani intensywnego dymienia z istniejącego emitora. Kontrola nie wykazała nieprawidłowości. Moniecka Spółdzielnia Mleczarska w Mońkach (kontrola: czerwiec/lipiec 2012 r.) Źródłem emisji zanieczyszczeń są trzy kotły węglowe z rusztem mechanicznym: 2 o mocy nominalnej 3,3 MW każdy oraz 1 o mocy nominalnej 4,6 MW. Zakład posiada pozwolenie zintegrowane na eksploatację instalacji przetwórstwa mleka i produkcji wyrobów mleczarskich. Wywiązuje się z obowiązku prowadzenia, dwukrotnie w ciągu roku pomiarów stężeń substancji zanieczyszczających w gazach odlotowych z eksploatowanych kotłów. Ostanie pomiary nie wykazały przekroczeń w stosunku do wartości dopuszczalnych. Kontrola nie wykazała nieprawidłowości. Zakład Mięsny PODLASIE S.C. Zaścianki, Zakład Produkcyjny w Mońkach (kontrola: listopad 2012r.) Źródłem emisji zanieczyszczeń są: dwa kotły (o mocy cieplnej 1,31 MW i 65 kw) oraz procesy technologiczne (procesy wędzenia). Zakład dokonał zgłoszenia kotłowni do Starostwa Powiatowego w Mońkach. Kontrolowana jednostka ma pozwolenie na wprowadzanie gazów i pyłów do powietrza z eksploatowanej na terenie zakładu w Mońkach, instalacji wędzarniczej. Z uwagi na niewielkie wymiary emitorów, małe prędkości gazów i pyłów oraz na spadzistą konstrukcję dachu nie ma możliwości technicznych wykonania stanowiska pomiarowego, zgodnego z warunkami określonymi w metodykach pomiarowych. W związku z powyższym WIOŚ odstąpił od prowadzenia kontrolnych pomiarów emisji zanieczyszczeń do powietrza. Kontrola nie wykazała nieprawidłowości. Hodowla Zagrodowa Zwierząt "KNYSZYN" Sp. z. o.o., Zakład Rolny Ogrodniki, Chlewnia Macior Ogrodniki Knyszyn (kontrola: grudzień 2012 r.) Źródłem emisji zanieczyszczeń do powietrza są wyloty systemów wentylacyjnych funkcjonujące w obiektach inwentarskich. Budynki gospodarcze wyposażone są w wentylatory mechaniczne (30 szt.). Na potrzeby wytwarzania c. o. i c.w.u. wykorzystywany jest jeden piec o mocy 95 kw. Kontrola wykazała, że zakład nie posiada decyzji w zakresie emisji zanieczyszczeń do powietrza z instalacji hodowli trzody chlewnej. Wydano zarządzenie pokontrolne nakazujące uregulowanie nieprawidłowości. Ferma Drobiu K. Frankowski, Krypno Wielkie (kontrola:listopad/grudzień 2012 r.) Źródłem emisji zanieczyszczeń są wyloty systemów wentylacyjnych funkcjonujących w obiektach inwentarskich. Poprzez układy wentylacji odprowadzane są gazy i pyły powstające podczas chowu drobiu oraz w wyniku spalania gazu propan w nagrzewnicach w celu ogrzania pomieszczeń. Kontrola nie wykazała nieprawidłowości. 7

8 STAN CZYSTOŚCI WÓD POWIERZCHNIOWYCH PRESJE ŹRÓDŁA ZANIECZYSZCZEŃ WÓD Wielkość presji na wody prezentuje stopień wyposażenia w infrastrukturę wodno-ściekową. Długość czynnej sieci wodociągowej w 2011 roku w powiecie monieckim wynosiła 699,2 km. 79,2% ludności powiatu korzystało z sieci wodociągowej, najwięcej w gminie Knyszyn 86,5%, najmniej w gminie Trzcianne 67,8%. Wyposażenie w wodociąg w gminach w poprzednich latach prezentuje tabela poniżej. Korzystający z sieci wodociągowej w % ogółu ludności Jednostka terytorialna Powiat moniecki 75,5 76,0 76,5 77,5 77,8 78,1 78,3 78,4 78,6 79,2 Mońki 80,9 81,3 81,6 81,7 82,1 82,3 82,5 82,6 82,7 82,9 Goniądz 71,1 71,2 71,3 71,2 71,5 71,6 72,0 72,1 72,2 72,2 Jasionówka 61,1 62,6 63,5 64,5 66,2 68,0 68,4 68,5 68,9 71,8 Jaświły 69,9 71,2 72,8 74,5 74,8 74,9 74,9 75,0 75,4 78,4 Knyszyn 84,5 84,7 85,2 85,6 86,0 86,1 86,1 86,3 86,4 86,5 Krypno 83,7 83,9 84,0 84,1 84,2 84,4 84,5 84,9 85,0 85,2 Trzcianne 61,7 62,2 62,2 67,3 67,3 67,4 67,5 67,6 67,7 67,8 Długość czynnej sieci kanalizacyjnej w 2011 roku w powiecie monieckim wynosiła 174 km. 42,0% ludności powiatu było podłączonych do sieci kanalizacyjnej, najwięcej w gminie Mońki 60,7%, natomiast najmniej w gminie Trzcianne 21%. Wyposażenie w sieć kanalizacyjną w gminach prezentuje tabela poniżej. Korzystający z sieci kanalizacyjnej w % ogółu ludności Jednostka terytorialna Powiat moniecki 34,3 34,9 35,2 36,3 37,3 37,8 38,0 38,8 39,7 42,0 Mońki 60,2 60,3 60,2 60,1 60,3 60,4 60,6 60,6 60,7 61,0 Goniądz 19,4 19,7 19,7 19,7 20,3 20,6 20,7 20,9 22,9 25,8 Jasionówka 14,9 14,9 14,9 14,9 14,9 15,1 15,1 15,1 15,8 20,9 Jaświły 15,4 15,5 16,4 19,4 19,7 20,0 20,3 20,3 21,1 26,8 Knyszyn 38,3 42,5 42,7 45,2 45,3 45,7 46,0 46,2 46,4 46,7 Krypno 15,6 15,7 17,4 21,3 29,2 32,2 32,9 33,6 34,5 37,1 Trzcianne 11,7 11,7 11,7 12,5 12,5 12,7 12,7 18,7 21,0 27,2 W 2011 roku na obszarze powiatu funkcjonowało 10 komunalnych oczyszczalni ścieków. Trzy oczyszczalnie komunalne i jedna przemysłowa były zaopatrzone w system podwyższonego usuwania biogenów. Komunalne i przemysłowe oczyszczalnie ścieków - ogółem ilość obiektów - dane GUS Jednostka terytorialna Powiat moniecki Mońki Goniądz Jasionówka Jaświły Knyszyn Krypno Trzcianne

9 W 2011 roku ponad 43% mieszkańców powiatu korzystało z oczyszczalni ścieków. Ludność korzystająca z oczyszczalni ścieków w % ogólnej liczby ludności Jednostka terytorialna Powiat moniecki 33,71 34,80 38,91 39,85 41,01 40,64 40,72 41,90 42,2 43,2 Ogólna liczba mieszkańców obsługiwana przez oczyszczalnie ścieków - dane GUS Jednostka terytorialna Powiat moniecki Mońki Goniądz Jasionówka Jaświły Knyszyn Krypno Trzcianne dane: GUS STAN OCENA JAKOŚCI WÓD POWIERZCHNIOWYCH Zasady monitoringu wód uwzględniają badania i ocenę jakości wód w sposób odpowiedni do celów jej użytkowania i prowadzonej działalności na obszarze zlewni. Badania objęły: monitoring wód dla celów ogólnej oceny jakości wody, w tym stopnia eutrofizacji poprzez badania stężeń związków azotu i fosforu oraz w celu określenia odcinków wód wrażliwych na zanieczyszczenie związkami azotu ze źródeł rolniczych. monitoring jakości wód przeznaczonych do bytowania ryb, skorupiaków i mięczaków w warunkach naturalnych, monitoring wód prowadzony w ujęciach zaopatrujących ludność w wodę do spożycia oraz w obszarach ochronnych zbiorników wód śródlądowych. KLASYFIKACJE WÓD OCENA STANU WÓD 1. Stan wód jest definiowany jako dobry lub zły. Aby stan wód uznano za dobry musi być spełniony warunek, iż oceniony stan/potencjał ekologiczny jest dobry lub powyżej dobrego oraz stan chemiczny oceniono jako dobry STAN EKOLOGICZNY Jednolitych Części Wód (JCW) powierzchniowych w ciekach naturalnych, jeziorach lub innych zbiornikach naturalnych, wodach przejściowych oraz przybrzeżnych oceniany jest na podstawie wyników klasyfikacji elementów biologicznych, hydromorfologicznych 2 i fizykochemicznych, Stan ekologiczny wód naturalnych jest definiowany w 5 klasach (bardzo dobry, dobry, umiarkowany, słaby i zły). POTENCJAŁ EKOLOGICZNY (określany dla wód sztucznych lub silnie zmienionych) ocenia się na podstawie wyników klasyfikacji zbadanych elementów biologicznych, fizykochemicznych i hydromorfologicznych. Potencjał ekologiczny jest definiowany w 5 klasach (maksymalny, dobry, umiarkowany, słaby, zły). STAN CHEMICZNY wód oceniany jest na podstawie chemicznych wskaźników jakości. Stan chemiczny jest definiowany jest w 2 klasach (dobry oraz poniżej stanu dobrego). OMÓWIENIE WYNIKÓW BADAŃ RZEK W latach na terenie powiatu monieckiego w ramach programu monitoringu wód płynących prowadzono badania następujących rzek: 1 Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 9 listopada 2011 r. w sprawie klasyfikacji stanu ekologicznego, potencjału ekologicznego i stanu chemicznego jednolitych części wód powierzchniowych (Dz. U r. Nr 258, poz. 1549) 2 nieuwzględnione w ocenie ze względu na trwające prace nad ich klasyfikacją 9

10 Narew Strękowa Góra, Jaskranka Góra Ruda. Nereśl do Rumejki (most), Biebrza Osowiec, Ełk Osowiec, Czarna Struga Goniądz. Kosódka Dobarz, Wyniki aktualnej klasyfikacji rzek w powiecie przedstawia tabela poniżej. Klasyfikacja stanu/potencjału ekologicznego, stanu chemicznego i stanu wód za lata Lp. Nazwa punktu pomiarowego Kod ppk Kod jcw STAN / POTENCJAŁ EKOLOGICZNY STAN CHEMICZNY Narew - Strękowa Góra PLRW PL01S0801_1344 Narew - Bokiny PLRW PL01S0801_3314 STAN jcw SŁABY DOBRY ZŁY 2 Jaskranka - Góra Ruda PLRW PL01S0801_1325 UMIARKOWANY ZŁY 3 Nereśl - do Rumejki (most) PLRW PL01S0801_2068 UMIARKOWANY ZŁY 4 Biebrza - Osowiec PLRW PL01S0801_1321 UMIARKOWANY ZŁY 5 Ełk - Osowiec PLRW PL01S0801_1368 UMIARKOWANY DOBRY ZŁY 6 Czarna Struga - Goniądz PLRW PL01S0801_1322 UMIARKOWANY ZŁY 7 Kosódka - Dobarz PLRW PL01S0801_1323 UMIARKOWANY ZŁY Legenda: Stan / potencjał ekologiczny stan ekologiczny potencjał ekologiczny potencjał ekologiczny (jcw (jcw sztuczne) silnie zmienione) BARDZO DOBRY stan bdb / potencjał maks. DOBRY I POWYŻEJ DOBRY stan db / potencjał db DOBREGO DOBRY I POWYŻEJ DOBREGO UMIARKOWANY stan / potencjał umiarkowany UMIARKOWANY UMIARKOWANY SŁABY stan / potencjał słaby SŁABY SŁABY ZŁY stan / potencjał zły ZŁY ZŁY Stan chemiczny DOBRY stan dobry PSD_sr przekroczone stężenia średnioroczne PSD_max poniżej stanu dobrego przekroczone stężenia maksymalne PSD przekroczone stężenia średnioroczne i maksymalne Stan DOBRY stan dobry ZŁY stan zły Poniżej omówiono klasyfikację jakości wód w jednolitych częściach wód (jcw) na terenie powiatu: NAREW jest prawostronnym dopływem Wisły I rzędu o powierzchni zlewni 75175,2 km 2. Długość całkowita rzeki wynosi 484 km, w tym długość odcinka płynącego na terenie Polski 455 km. Rzeka bierze początek na terenie Białorusi w bagnach wschodniego skraju Puszczy Białowieskiej. Zlewnię górnej Narwi stanowią tereny stosunkowo słabo uprzemysłowione o charakterze typowo rolniczym oraz duże obszary leśne. Przy granicy białoruskiej zlokalizowano zbiornik zaporowy Siemianówka, pełniący obecnie funkcje rekreacyjne. Ocena jakości wód w jcw: PLRW , Narew Strękowa Góra, Narew - Bokiny Ocena stanu ekologicznego jcw - wody zakwalifikowano do IV klasy stan słaby. O klasyfikacji zadecydowały wskaźniki biologiczne: makrobezkręgowce bentosowe (indeks MMI) i ichtiofauna. Ocena stanu chemicznego jcw - wskazała stan dobry. Stan wód ze względu na uzyskaną klasyfikację stanu ekologicznego i stanu chemicznego określono jako zły. 10

11 Ocena przydatności do bytowania ryb wykazała, iż wody spełniają kryteria bytowania ryb w warunkach naturalnych. JASKRANKA jest prawobrzeżnym dopływem Narwi o długości 22,2 km i powierzchni zlewni 120 km 2. W zlewni dominują tereny użytkowane rolniczo (33% grunty orne, 41% pastwiska). Zalesienie zlewni jest niskie i wynosi 15%. Powierzchnia zurbanizowana - 8%. Ocena jakości wód w jcw: PLRW , Jaskranka - Góra Ruda (ocena dziedziczona z 2010 roku). Ocena stanu ekologicznego jcw wody zakwalifikowano do III klasy stan umiarkowany. O klasyfikacji zadecydował wskaźnik biologiczny: wskaźnik okrzemkowy (IO). Stan wód - oceniono jako zły. NEREŚL jest prawobrzeżnym dopływem Narwi, o całkowitej długości 40,4km i powierzchni zlewni 291 km 2. Zlewnia rzeki jest typowo rolniczą: 60% stanowią grunty orne i 22% pastwiska. Zalesienie sięga 10%, a powierzchnia zurbanizowana 10%. Ocena jakości wód w jcw: PLRW , Nereśl - do Rumejki (most) (ocena dziedziczona z 2010 roku). Ocena potencjału ekologicznego jcw wody zakwalifikowano do III klasy potencjał umiarkowany. O klasyfikacji zadecydował wskaźnik biologiczny: wskaźnik okrzemkowy (IO). Stężenia wskaźników fizykochemicznych potwierdziły tę klasyfikację. Stan wód - oceniono jako zły. BIEBRZA jest prawobrzeżnym dopływem Narwi o długości ok. 165km, powierzchnia dorzecza wynosi 7051km². Biebrza ma swoje źródła na południe od Nowego Dworu, uchodzi do Narwi w okolicy Wizny. Biebrzę charakteryzuje asymetria dorzecza, bardziej rozwinięte jest dorzecze prawobrzeżne. Biebrza i jej dorzecze stanowi największy w Polsce region bagien. Jest to miejsce występowania wielu rzadkich zbiorowisk roślinnych oraz gatunków zwierząt, zwłaszcza ptaków. Dolina rzeki jest lęgowiskiem ptaków związanych ze środowiskiem bagiennym. Większość tego terenu jest objęta ochroną - znajduje się w Biebrzańskim Parku Narodowym. Ocena jakości wód w jcw: PLRW , Biebrza Osowiec (ocena dziedziczona z 2011 roku) Ocena stanu ekologicznego jcw wody zakwalifikowano do III klasy stan umiarkowany. O klasyfikacji zadecydował wskaźnik biologiczny: ichtiofauna Stan wód - oceniono jako zły. EŁK jest prawobrzeżnym dopływem Biebrzy o długości 113,6 km i powierzchni zlewni 1524,5 km 2. Swój początek bierze w okolicach Gołdapi a uchodzi do Biebrzy w okolicach miejscowości Osowiec. Do głównych lewobrzeżnych dopływów Ełku należą: Mazurka, Połomska Młynówka, Karmelówka, Kanał Kuwasy, a prawobrzeżnych: Gawlik, Różanica i Binduga. W strukturze użytkowania zlewni największy udział mają lasy oraz grunty orne. Ocena jakości wód w jcw: PLRW , Ełk Osowiec Ocena stanu ekologicznego jcw wody zakwalifikowano do III klasy stan umiarkowany. O klasyfikacji zadecydowały wskaźniki biologiczne: makrofitowy indeks rzeczny i makrobezkręgowce bentosowe. Ocena stanu chemicznego jcw - wskazała stan dobry. Stan jcw - będący wypadkową stanu ekologicznego i stanu chemicznego oceniono jako zły. CZARNA STRUGA jest lewobrzeżnym dopływem Biebrzy, płynie przez obszar Biebrzańskiego Parku Narodowego. Ocena jakości wód w jcw: PLRW , Czarna Struga - Goniądz Ocena stanu ekologicznego jcw wody zakwalifikowano do III klasy stan umiarkowany. O klasyfikacji zadecydowały wskaźniki biologiczne: makrobezkręgowce bentosowe i indeks okrzemkowy (IO). Stan jcw - oceniono jako zły. KOSÓDKA jest lewobrzeżnym dopływem Biebrzy, płynie przez obszar Biebrzańskiego Parku Narodowego. Ocena jakości wód w jcw: PLRW , Kosódka Dobarz 11

12 Ocena stanu ekologicznego jcw wody zakwalifikowano do III klasy stan umiarkowany. O klasyfikacji zadecydował wskaźnik biologiczny: makrobezkręgowce bentosowe. Stan jcw - oceniono jako zły. PRZECIWDZIAŁANIA DZIAŁALNOŚĆ KONTROLNA W okresie od czerwca 2012 do maja 2013 roku przeprowadzono 10 kontroli podmiotów zlokalizowanych w powiecie monieckim w zakresie gospodarki wodno-ściekowej. Wyniki kontroli opisano poniżej: Oczyszczalnia ścieków w Mońkach - Zakład Gospodarki Komunalnej i Mieszkaniowej w Mońkach (kontrola: marzec 2013 r.). Stan formalnoprawny w zakresie eksploatacji oczyszczalni był uregulowany do dnia r. W dniu r. ZGKiM wystąpił do Starostwa Powiatowego w Mońkach z wnioskiem o wydanie nowego pozwolenia wodnoprawnego na szczególne korzystanie z wód - eksploatację miejskiej oczyszczalni ścieków w Mońkach i odprowadzanie ścieków oczyszczonych do cieku Targonka. Do wniosku dołączono operat wodnoprawny wykonany w kwietniu 2012 r. Starostwo Powiatowe w Mońkach wezwaniem z dnia r. zwróciło się o uzupełnienie braków formalnych w postaci m.in. uzgodnień ze wszystkimi właścicielami działek przylegających do odbiornika ścieków. W związku z nieuregulowanym stanem prawnym odcinka cieku Targonka przepływającego przez Mońki, sprawa uregulowania go została skierowana do Sadu Rejonowego w Białymstoku. Ze względu na toczące się postępowanie w powyższej sprawie wydanie decyzji udzielającej pozwolenia wodnoprawnego ZGKiM Mońki zostało odsunięte do czasu uregulowania stanu prawnego przedmiotowego cieku. W dniu r. Sąd Rejonowy w Białymstoku wydał wyrok ustalający, że prawo własności cieku Targonka położonego na obszarze gminy Mońki przysługuje Skarbowi Państwa, a uprawnienia właścicielskie powinny być wykonywane przez Marszałka Województwa Podlaskiego. W wyniku kontroli ustalono, iż ścieki powstające w oczyszczalni badano we własnym laboratorium w miarę potrzeb oraz w laboratoriach akredytowanych zgodnie z pozwoleniem wodnoprawnym. Analiza wszystkich przedstawionych wyników nie wykazała przekroczeń w zakresie wskaźników zanieczyszczeń określonych w obowiązującym do dnia r. pozwoleniu wodnoprawnym. W wyniku kontroli stwierdzono nieprawidłowości brak ważnego pozwolenia wodnoprawnego na odprowadzanie oczyszczonych ścieków do odbiornika. Podmiot pouczono. Moniecka Spółdzielnia Mleczarska w Mońkach (kontrola: czerwiec 2012 r.). Stan formalnoprawny w zakresie poboru wody z własnego ujęcia i odprowadzania oczyszczonych ścieków z terenu zakładu był uregulowany pozwoleniem zintegrowanym. Wodę na potrzeby zakładu pobierano z własnego ujęcia, składającego się z dwóch studni głębinowych. Firma posiadała podłączenie do miejskiej sieci wodociągowej, stanowiące awaryjne źródło wody. Pobierana woda była zużywana na cele technologiczne, socjalno-bytowe pracowników, do płukania odżelaziaczy, do kotłów centralnego ogrzewania i do podlewania zieleni. Wodę uzdatniano poprzez odżelazianie i odmanganianie. Zakład prowadził codzienne odczyty wskazań wodomierzy w studniach i zapisywał je w rejestrze. Woda ze studni i zbiornika wyrównawczego była badana średnio 2 razy w roku przez Wojewódzką Stację Sanitarno-Epidemiologiczną w Białymstoku. Do dnia kontroli wyniki monitoringu wód nie wykazały przekroczeń dopuszczalnych stężeń zanieczyszczeń. Spółdzielna nie przekraczała limitów ilości poboru wody. W wyniku działalności powstawały ścieki technologiczne, socjalno-bytowe, z myjni samochodowej, z płukania odżelaziaczy, opadowe i roztopowe. Wszystkie powstające na terenie zakładu ścieki (oprócz ścieków deszczowych i roztopowych) odprowadzano na własną mechaniczno-biologiczną oczyszczalnię ścieków, a następnie do cieku Targonka. Zakład prowadził monitoring ścieków poprzez pomiar ilości i jakości ścieków surowych i oczyszczonych odprowadzanych z zakładu minimum raz na dwa miesiące oraz jakości ścieków deszczowych dwa razy w roku. W trakcie kontroli przedstawiono wyniki badań ścieków przemysłowych i deszczowych z okresu objętego kontrolą. Wyniki badań nie wykazywały przekroczeń wskaźników dopuszczalnych. Wody opadowe i roztopowe z terenu MSM odpływały, poprzez sieć deszczową uzbrojoną w studzienki rewizyjne i wpusty deszczowe z osadnikami, kanałem krytym do cieku Targonka. Stan formalnoprawny w zakresie odprowadzania wód opadowych i roztopowych z terenu zakładu do odbiornika był uregulowany. W wyniku kontroli nie stwierdzono nieprawidłowości w zakresie gospodarki wodno-ściekowej. Oczyszczalnia ścieków w Trzciannem - Urząd Gminy Trzcianne (kontrola interwencyjna: luty 2013 r.). W dniu r. otrzymano zgłoszenie dotyczące zanieczyszczania rzeki Biebrzy ściekami oraz złej pracy oczyszczalni ścieków w Trzciannem. W toku podjętej kontroli ustalono, że stan formalnoprawny w zakresie 12

13 odprowadzania ścieków z oczyszczalni ścieków w Trzciannem był uregulowany pozwoleniem wodnoprawnym. Odbiornikiem ścieków był ciek Muchawiec (dopływ Biebrzy). Podmiot przedłożył wyniki badań ścieków z 2012 r. które nie wykazywały naruszeń warunków obowiązującego pozwolenia wodnoprawnego. W trakcie czynności kontrolnych przeprowadzonych w dniu r. pobrano do badań próby ścieków oczyszczonych odprowadzanych z oczyszczalni w Trzciannem, wodę z cieku Muchawiec powyżej i poniżej ujścia ścieków z oczyszczalni. Wyniki badań ścieków oczyszczonych odprowadzanych do odbiornika (CHZT, BZT 5 i zawiesina) wykazywały przekroczenia warunków dopuszczalnych. Badania wody z cieku Muchawiec nie wykazywały przekroczeń. Oględziny cieku poniżej ujścia ścieków w odległości około 1 km od oczyszczalni nie wykazały widocznych zanieczyszczeń lub odczuwalnych zapachów. Według informacji udzielonej w czasie kontroli przez Wójta Gminy, ze względu na fakt, iż oczyszczalnia była budowana w latach dziewięćdziesiątych i zastosowana technologia jest w chwili obecnej przestarzała, jak też ze względu na niewielką przepustowość oczyszczalni, planowana jest modernizacja i rozbudowa oczyszczalni. W trakcie kontroli wykonywana była dokumentacja dotycząca tego przedsięwzięcia. W wyniku stwierdzonych nieprawidłowości wydano zarządzenie pokontrolne obligujące do podjęcia działań mających na celu przywrócenie właściwiej pracy oczyszczalni ścieków w Trzciannem oraz przekazanie do WIOŚ informacji o osiągniętych efektach. Oczyszczalnia ścieków w Jaświłach Urząd Gminy Jaświły (kontrola: kwiecień 2013 r.). Stan formalnoprawny w zakresie poboru wód podziemnych na potrzeby wodociągu zbiorczego w Jaświłach i odprowadzanie ścieków oczyszczonych do rowu melioracyjnego był uregulowany. Ujęcie wód podziemnych składało się z dwóch studni. Ilości pobieranej wody nie przekraczały wartości dopuszczalnych określonych w pozwoleniu. Oczyszczone ścieki odprowadzano do rowu melioracyjnego, a następnie do rzeki Biebły. W dniu kontroli urządzenia oczyszczające ścieki pracowały prawidłowo. Podczas zrzutu ścieków oczyszczonych z komory B reaktora dokonano poboru prób. Wyniki badań nie przekraczały wartości dopuszczalnych. Podmiot przedstawił wyniki badań automonitoringowych odprowadzanych ścieków, które także nie wykazały przekroczeń. Podczas kontroli ustalono, że w kwietniu 2013 r. kilkakrotnie miało miejsce przekroczenie dopuszczalnej ilości odprowadzanych ściekówna skutek wzmożonego napływu do sieci kanalizacyjnej wód roztopowych. Pomimo tego praca oczyszczalni nie została zakłócona gdyż ścieki dopływające w tym okresie były silnie rozcieńczone. Wydano zalecenia dotyczące przekazywania wyników badań automonitoringowych zgodnie wymogami Rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 19 listopada 2008 r., w sprawie rodzajów wyników pomiarów prowadzonych w związku z eksploatacją instalacji lub urządzenia i innych danych oraz terminów i sposobów ich prezentacji. Przedsiębiorstwo TOOLCO, oddział w Mońkach (kontrola: luty 2013 r.). Wodę na potrzeby zakładu pobierano z miejskiej sieci wodociągowej. Stan formalnoprawny w zakresie odprowadzania ścieków szczególnie szkodliwych dla środowiska wodnego wprowadzanych wraz ze ściekami bytowymi do urządzeń kanalizacyjnych był uregulowany. Przed wprowadzeniem do urządzeń kanalizacyjnych ścieki technologiczne pochodzące z procesów płukania elementów poddawanych obróbce oraz z wymian kąpieli technologicznych były neutralizowane. Neutralizacja polegała na strącaniu metali ciężkich i doprowadzaniu ścieków do odpowiedniego ph. Oczyszczone z jonów metali ciężkich ścieki, od sierpnia 2010 r. wprowadzano bezpośrednio do systemu kanalizacyjnego. Zgodnie z pozwoleniem wodnoprawnym kontrolowana jednostka zobowiązana była do prowadzenia badań jakości wprowadzanych do systemu kanalizacyjnego ścieków zawierających substancje szczególnie szkodliwe dla środowiska wodnego w zakresie: rtęć, kadm, cynk, chrom, miedź, nikiel, ołów i fosfor ogólny nie rzadziej niż raz na kwartał. Kontrolowana jednostka w 2011 r. wykonała dwukrotnie badania ścieków, a w 2012 r. trzykrotnie, co byłoniezgodne z warunkami pozwolenia. Ponadto stwierdzono przekroczenie dopuszczalnych stężeń zanieczyszczeń: w 2011 r. fosforu ogólnego a w 2012 rr. cynku. Wydano zarządzenie pokontrolne obligujące zakład do prowadzenia nie rzadziej niż raz na kwartał badań jakości wprowadzanych do kanalizacji ścieków zawierających substancje szczególnie szkodliwe dla środowiska wodnego oraz przywrócenie właściwej pracy urządzeń do zbierania i oczyszczania ścieków w zakładzie celem przestrzegania warunków posiadanego pozwolenia wodnoprawnego w zakresie wartości stężeń zanieczyszczeń substancjami szczególnie szkodliwymi dla środowiska wodnego w ściekach wprowadzanych do kanalizacji. BIOM sp. z o.o., Składowisko Odpadów Komunalnych Świerzbienie, Gmina Mońki (kontrola: lipiec 2012 r.). Wodę dowożono beczkowozem i wykorzystywano na cele socjalno-bytowe pracowników oraz do przygotowania roztworu dezynfekcyjnego. W wyniku funkcjonowania instalacji wytwarzane były odcieki z pól składowych i ścieki socjalno-bytowe. Odcieki poprzez system drenarski ułożony w podłożu składowiska odpływały do szczelnych zbiorników żelbetowych, które opróżniano okresowo poprzez ponowne 13

14 wtłoczenie odcieków w masę składowanych odpadów, w celu utrzymania właściwej wilgotności złoża. Nadmiar odcieków a także ścieki socjalno bytowe wywożono wozami asenizacyjnymi do oczyszczalni ścieków w Mońkach. Wody opadowe z utwardzonych dróg i placów były odprowadzne do kanałów zbiorczych, a następnie do szczelnego zbiornika, z którego wywożono je do oczyszczalni ścieków w Mońkach. W wyniku kontroli nie stwierdzono nieprawidłowości w zakresie gospodarki wodno-ściekowej. Zakład Mięsny Podlasie s.c. Krzysztof Cimaszewski, Krzysztof Hanusiak, zakład produkcyjny w Mońkach (kontrola: listopad 2012 r.). Kontrolowana jednostka zaopatrywana była w wodę z miejskiej sieci wodociągowej. Zużywano ją na cele socjalno-bytowe, w procesie produkcji wędlin i do mycia pojemników. Powstające ścieki odprowadzano, po podczyszczeniu do kanalizacji miejskiej. Osady z podczyszczania były odbierane przez ZGKiM w Mońkach. Wody opadowe z terenu zakładu spływały z powierzchni utwardzonej i wsiąkały do gruntu. W wyniku kontroli nie stwierdzono nieprawidłowości w zakresie gospodarki wodnościekowej. Ferma Drobiu Krzysztof Frankowski, Krypno Wielkie, gm. Krypno (kontrola: czerwiec 2012 r.). Woda do pojenia drobiu, na cele porządkowe oraz na potrzeby socjalno-bytowe pracowników była pobierana z wodociągu wiejskiego. W wyniku eksploatacji instalacji powstawały jedynie ścieki socjalno-bytowe, które gromadzono w zbiorniku bezodpływowym. W miarę potrzeb ścieki ze zbiornika wywożono na oczyszczalnię ścieków w Krypnie. Czyszczenie kurników odbywało się za pomocą myjki ciśnieniowej przy użyciu niewielkiej ilości wody, którą następnie zbierana za pomocą czystej słomy. Stosowane czynności nie wytwarzały ścieków technologicznych. Słoma nasączona wodą z płukania kurników wraz z pomiotem była oddawana rolnikom do nawożenia. W wyniku kontroli nie stwierdzono nieprawidłowości w zakresie gospodarki wodno-ściekowej. Ferma Drobiu Alfred Głuszyński, Zastocze, gm. Krypno (kontrola: styczeń 2013 r.). Ferma była zaopatrywana w wodę z gminnej sieci wodociągowej. W sytuacjach awaryjnych wykorzystywano wodę z własnej studni kopanej. Pobór wody z własnego ujęcia nie przekracza 5m 3 /d. Wodę zużywano do pojenia drobiu, i do celów porządkowych i socjalno-bytowych. Na terenie hodowli powstawały ścieki technologiczne z mycia budynków oraz ścieki socjalno-bytowe. Budynki były wyposażone w zbiorniki bezodpływowe służące do gromadzenia nieczystości. Nieczystości były odbierane przez firmę asenizacyjną w miarę potrzeb i wywożone na oczyszczalnię ścieków. W wyniku kontroli nie stwierdzono nieprawidłowości w zakresie gospodarki wodno-ściekowej. Ferma Drobiu Karol Poliński, Świerzbienie, gm. Mońki (kontrola: czerwiec 2012 r.). Wodę pobierano z sieci wodociągowej i zużywano do pojenia drobiu oraz na potrzeby socjalno-bytowe. W wyniku eksploatacji instalacji powstawały ścieki technologiczne z mycia budynków inwentarskich, gromadzone w okresowo opróżnianych zbiornikach. Mycie budynków inwentarskich odbywało się przy użyciu ciepłej wody. Popłuczyny wraz z mycia kurników wraz z pomiotem ptasim były odbierane przez rolników i stosowane jako nawóz. W wyniku kontroli nie stwierdzono nieprawidłowości w zakresie gospodarki wodno-ściekowej. WODY PODZIEMNE PRESJE Wody podziemne należą do zasobów naturalnych coraz bardziej zagrożonych zanieczyszczeniami z powierzchni ziemi. Konieczna jest ich szczególna ochrona, gdyż są to zasoby nieodnawialne. W szczególności niezbędna jest ochrona znacznych obszarów, pod którymi znajdują się Główne Zbiorniki Wód Podziemnych. W Polsce jest ich około 180, a obszar obejmuje ponad 52 % powierzchni naszego kraju. Wody podziemne zanieczyszczone są rozmaitymi substancjami chemicznymi, najczęściej są to: azotany, fosforany, substancje ropopochodne, chlorki, siarczany i inne. Najpowszechniej występującymi przyczynami zanieczyszczeń wód podziemnych są wycieki z nieizolowanych wysypisk odpadów, z baz paliwowych i stacji sprzedaży paliw do pojazdów samochodowych. Zanieczyszczenia siarczanami występują przede wszystkim na terenach uprzemysłowionych, azotanami i fosforanami na terenach rolniczych (są one także przyczyną degradacji zbiorników wodnych). 14

15 KLASYFIKACJA WÓD PODZIEMNYCH Ocena wód podziemnych jest wykonywana na podstawie Rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 23 lipca 2008r. w sprawie kryteriów i sposobu oceny stanu wód podziemnych (Dz.U. Nr 143 poz. 896). Klasyfikacja elementów fizykochemicznych stanu wód podziemnych obejmuje pięć klas jakości: Klasa I wody bardzo dobrej jakości, w których: wartości elementów fizykochemicznych są kształtowane wyłącznie w efekcie naturalnych procesów zachodzących w wodach podziemnych i mieszczą się w zakresie wartości stężeń charakterystycznych dla badanych wód podziemnych ( tła hydrogeochemicznego) b)wartości elementów fizykochemicznych nie wskazują na wpływ działalności człowieka Klasa II wody dobrej jakości, w których: wartości niektórych elementów fizykochemicznych są podwyższone w wyniku naturalnych procesów zachodzących w wodach podziemnych wartości elementów fizykochemicznych nie wskazują na wpływ działalności człowieka albo jest to wpływ bardzo słaby Klasa III wody zadowalającej jakości, w których wartości elementów fizykochemicznych są podwyższone w wyniku naturalnych procesów zachodzących w wodach podziemnych lub słabego wpływu działalności człowieka Klasa IV wody niezadowalającej jakości, w których wartości elementów fizykochemicznych są podwyższone w wyniku naturalnych procesów zachodzących w wodach podziemnych oraz wyraźnego wpływu działalności człowieka Klasa V wody złej jakości, w których wartości elementów fizykochemicznych potwierdzają znaczący wpływ działalności człowieka Oceny stanu chemicznego wód podziemnych w Jednolitej Części Wód Podziemnych (JCWPd) dokonuje się porównując wartości średnich arytmetycznych stężeń badanych elementów fizykochemicznych w zadanych punktów pomiarowych, które są reprezentatywne dla jednolitej części wód podziemnych, z wartościami granicznymi elementów fizykochemicznych określonych w załączniku do rozporządzenia. Klasy jakości wód podziemnych I, II, III oznaczają dobry stan chemiczny, a klasy jakości wód podziemnych IV, V oznaczają słaby stan chemiczny. Monitoring jakości wód podziemnych prowadzi Państwowy Instytut Geologiczny w sieci otworów badawczych obejmujących wszystkie JCWPd. W 2012 roku w powiecie sokólskim badania prowadzone były w Mońkach. Klasyfikacja stanu chemicznego wód podziemnych w powiecie białostockim w 2012 roku wg badań PIG. Numer otworu Miejscowość Gmina JCWPd Głębokość do stropu warstwy wodonośnej [m] Użytkowanie Klasa jakości wody w punkcie wskaźniki w granicach stężeń III klasy jakości wskaźniki w granicach stężeń IV klasy jakości 126 Mońki Mońki 55 5 Obszary zabudowane III NO3, Ca, HCO3 - - wskaźniki w granicach stężeń V klasy jakości Klasyfikacja elementów fizykochemicznych wód podziemnych w Mońkach pozwoliła zakwalifikować te elementy do III klasy wody zadowalającej jakości. W wyniku przeprowadzonych badań stwierdzono podwyższoną zawartość wapnia, jonów wodorowęglanu i azotanów. Stan chemiczny wód podziemnych w Mońkach oceniono jako dobry. Należy podkreślić, że przedstawiona klasyfikacja wód podziemnych skierowana jest na ocenę stopnia zanieczyszczenia wód i nie obejmuje oceny stanu sanitarnego oraz badań pod kątem przydatności wody do picia (po uzdatnieniu). Oceny te wykonuje Państwowa Inspekcja Sanitarna. 15

16 GOSPODARKA ODPADAMI PRESJE ODPADY PRZEMYSŁOWE Ilość odpadów wytworzonych (z wyłączeniem odpadów komunalnych), na terenie powiatu monieckiego w 2012 r. wyniosła 123,1 tys. Mg co stanowiło 8,4 % odpadów wytworzonych na terenie całego województwa Jednostka terytorialna [tys. Mg] [tys. Mg] [tys. Mg] [tys. Mg] [tys. Mg] [tys. Mg] [tys. Mg] [tys. Mg] [tys. Mg] [tys. Mg] [tys. Mg] [tys. Mg] powiat moniecki 69,2 71,9 77,5 76,4 77,6 100,2 102,0 106,2 118,2 112,2 112,5 123,1 woj. podlaskie 744,6 807,1 927,5 887,4 927,9 957,4 1057,2 838,3 737,9 713,5 707,6 1467,5 Odpady wytworzone (z wyłączeniem odpadów komunalnych) w ciągu roku źródło: GUS W 2012 r. ilość odpadów przemysłowych poddanych procesom odzysku wyniosła 99,5%. ODPADY KOMUNALNE Głównymi źródłami wytwarzania odpadów komunalnych są gospodarstwa domowe oraz obiekty handlowousługowe, szkoły, przedszkola, obiekty turystyczne i targowiska. W 2011 r. zebrano 4965,64 ton zmieszanych odpadów komunalnych, co w przeliczeniu na jednego mieszkańca wyniosło 116 kg/rok. Podstawowym sposobem unieszkodliwiania odpadów komunalnych jest ich kierowanie na składowiska. Ilość zmieszanych odpadów komunalnych zebranych na terenie powiatu monieckiego w latach źródło: GUS 16

17 Od 1 stycznia 2012 r. zaczęła obowiązywać nowa ustawa o utrzymaniu czystości i porządku w gminach. Gmina ma za zadanie zapewnić odbieranie i właściwe - ekologicznie bezpieczne zagospodarowanie wszystkich odpadów komunalnych z możliwością selektywnego zbierania. Zgodnie z głównymi założeniami nowelizacji przepisów, zmieszane odpady komunalne, odpady zielone (z pielęgnacji terenów zielonych oraz targowisk), pozostałości po sortowaniu odpadów komunalnych przeznaczone do składowania należy kierować do regionalnych instalacji do przetwarzania odpadów komunalnych (tzw. RIPOK). Odpady te powinny zostać zagospodarowane w regionie gospodarki odpadami (z wyjątkiem kierowania ich do instalacji zastępczej wyznaczonej w WPGO w sytuacji awaryjnej lub braku RIPOK). Odpady od mieszkańców odbierane będą przez wyłonioną w drodze przetargu firmę. Istnieją dwa modele wyboru instalacji przez gminę ze względu na rodzaj ogłoszonego przetargu. W przypadku przetargu na odbieranie odpadów podmiot odbierający będzie przewoził je do instalacji wskazanych przez gminę. W przypadku przetargu na odbieranie i zagospodarowanie podmiot odbierający będzie wybierał i wskazywał w ofercie instalację, do której przekazywał będzie odebrane odpady komunalne (akceptacja instalacji poprzez wybór oferty przez gminę). Za odbiór odpadów wszyscy mieszkańcy uiszczają jedną podstawową stawkę, dzięki czemu nikomu nie powinno opłacać się wyrzucanie odpadów do lasu. Ponadto osoby segregujące odpady będą płacić mniej. Gminy mają termin do połowy 2013 r. na wprowadzenie na swoim terenie nowego sposobu zarządzania odpadami oraz poinformowanie mieszkańców o tych zasadach. Dzięki nowej ustawie zyskują nowe kompetencje i narzędzia do działania. Dysponując środkami z opłat za odpady od mieszkańców, gminy pokryją z nich koszty obsługi systemu gospodarowania odpadami komunalnymi, w tym np. punkty selektywnego zbierania odpadów komunalnych. STAN SKŁADOWISKA Na terenie powiatu monieckiego obecnie eksploatowane jest 1 składowisko odpadów innych niż niebezpieczne i obojętne przyjmujących odpady komunalne w m. Zastocze. Żadne z eksploatowanych składowisk nie jest przystosowane do przyjmowania odpadów niebezpiecznych. Na terenie powiatu nie ma składowisk odpadów przemysłowych, brak jest również wyznaczonego miejsca do wywożenia produktów zneutralizowanych w wyniku przeprowadzonych akcji ratowniczych o znamionach poważnych awarii. Monitoring składowisk Zgodnie z art. 147a ustawy Prawo ochrony środowiska (Dz. U Nr 25 poz. 150 z póź. zm.) prowadzący instalację jest zobowiązany do prowadzenia monitoringu składowiska. Za 2012 rok Inspektorat otrzymał wyniki badań z 5 składowisk odpadów. Wyniki badań wód podziemnych przy składowiskach na terenie powiatu w 2012 roku Lp. Nazwa składowiska Data pobrań prób do badań Monitoring wód podziemnych 1 SOK w Zastoczu III, VI, IX, XII 2012 r. Wody podziemne w najbliższym otoczeniu składowiska monitorowane były za pomocą 3 piezometrów: P1, P2 oraz P3 w czterech seriach badań. Analizy laboratoryjne pobranych próbek wody obejmowały podstawowy zakres wskaźników (Dz. U. 2002, Nr 220, poz.1858). Odczyn badanych wód wahał się od 6,19 do 7,5. Jest to wartość charakterystyczna dla wód podziemnych I klasy. W p1 wartości przewodności elektrolitycznej właściwej (PEW) odpowiadały II klasie jakości, natomiast wartości ogólnego węgla organicznego (OWO) cechowały wody V klasy jakości. Pozostałe oznaczenia posiadały wartości mieszczące się w granicach klasy I. W P1 i P2 na całej sieci monitoringowej wszystkie analizowane parametry cechowały się wartościami odpowiednimi dla I klasy jakości wód podziemnych. 2 SOK w m. Świerzbienie (zamknięte) III, VI 2012 r. Wody podziemne w najbliższym otoczeniu składowiska monitorowane były za pomocą 3 piezometrów: P1, P2 oraz P3 w dwóch seriach badań. Analizy laboratoryjne pobranych próbek wody obejmowały podstawowy zakres wskaźników (Dz. U. 2002, Nr 220, poz.1858). Odczyn 17

18 badanych wód wahał się od 6,9 do 7,6. Jest to wartość charakterystyczna dla wód podziemnych I klasy. W P1 wartości przewodności elektrolitycznej właściwej (PEW) odpowiadały II klasie, a wartości ogólnego węgla organicznego (OWO) - klasie I. W P2 wartości PEW odpowiadały klasie I natomiast wartości OWO klasie II. W P3 wartości PEW oraz OWO mieściły się w granicach I klasy jakości wód. Na całej sieci monitoringowej wartości chromu (Cr), cynku (Zn), miedzi (Cu) oraz wielopierścieniowych węglowodorów aromatycznych (WWA) kształtowały się na poziomie właściwym dla wód I klasy jakości. Wartości ołowiu (Pb) poniżej granicy właściwej dla klasy III oraz rtęci (Hg) poniżej granicy charakteryzującą klasę IV. W ocenie nie brano pod uwagę oznaczeń dla kadmu (Cd), ponieważ zawartość tego pierwiastka była niejednoznaczna odnośnie granic oznaczalności. 3 SOK w Knyszynie (zamknięte) III, VI, VIII, IX 2012 r. Wody podziemne w najbliższym otoczeniu składowiska monitorowane były za pomocą trzech piezometrów: P1, P2 i P3 w 2012 r. w czterech seriach badań. Analizy laboratoryjne wody obejmowały podstawowy zakres wskaźników (Dz. U. 2002, Nr 220, poz.1858). W P1 odczyn w II serii badań posiadał wartość odpowiadającą V klasie, ponadto stwierdzono nieco podwyższoną zawartość cynku (Zn) w IV serii badań oraz ogólnego węgla organicznego (OWO ) w II serii kształtującej się na poziomie właściwym dla II klasy jakości wód. Pozostałe wskaźniki w I klasie. W P2 stwierdzono podwyższoną wartość wielopierścieniowych węglowodorów aromatycznych (WWA) odpowiadającą II klasie III serii pomiarowej oraz odczynu w klasie V w II serii. Pozostałe parametry odpowiadały klasie I. W P3 odnotowano wysoką wartość OWO w I, II i IV serii badań kształtującej się na poziomie IV klasy jakości, w III serii odpowiadającej klasie III. Do II klasy w II serii badań zaliczono wartości: ołowiu (Pb), kadmu (Cd), miedzi (Cu) oraz Zn. Pozostałe wskaźniki w I klasie jakości wód. 4 SOK w Jasionówce (zamknięte) IV, X.2012 r. Wody podziemne w najbliższym otoczeniu składowiska odpadów monitorowane były za pomocą piezometrów: P1, P2 i P3 w dwóch seriach badań. Analizy laboratoryjne pobranych próbek wody obejmowały podstawowy zakres wskaźników (Dz. U. 2002, Nr 220, poz.1858). Wartości wszystkich analizowanych wskaźników mieściły się w granicach odpowiadających I klasie jakości wód. 5 SOK w Jaświłach (zamknięte) V, XI 2012 r. Wody podziemne w najbliższym otoczeniu składowiska monitorowane były za pomocą 3 piezometrów: P1, P2 oraz P3 w dwóch seriach badań. Analizy laboratoryjne pobranych próbek wody obejmowały podstawowy zakres wskaźników (Dz. U. 2002, Nr 220, poz.1858). Odczyn badanych wód wahał się od 7,0 do 7,1. Jest to wartość charakterystyczna dla wód podziemnych I klasy. Na całej sieci monitoringowej wartości miedzi (Cu) mieściły się poniżej granicy klasy II, wartości ołowiu (Pb) poniżej granicy właściwej dla klasy III oraz rtęci (Hg) poniżej granicy charakteryzującą klasę IV. Do II klasy jakości zaliczono wartości cynku (Zn) we wszystkich piezometrach oraz wartości przewodności elektrolitycznej właściwej (PEW) w P1. W ocenie nie brano pod uwagę oznaczeń dla kadmu (Cd), ponieważ zawartość tego pierwiastka była niejednoznaczna odnośnie granic oznaczalności. Pozostałe analizowane wskaźniki posiadały wartości na poziomie wód I klasy jakości. opracowanie: WIOŚ na podstawie klasyfikacji wg RMŚ z dnia 23 lipca 2008 r. w sprawie kryteriów i sposobu oceny stanu wód podziemnych (Dz. U. 2008, Nr 143, poz. 896). ODPADY NIEBEZPIECZNE W bazie WSO 3 w roku zgromadzono informacje o 59 producentach odpadów niebezpiecznych. Pod względem ilości najwięcej odpadów wytworzyło przedsiębiorstwo Środowisko i Innowacje z gmin: Goniądz, Knyszyn, Krypno i Mońki w sumie 223 Mg oraz Zakład Gospodarki Komunalnej GRONEKO w Jaświłach 130 Mg. Do znaczących wytwórców odpadów należało również Przedsiębiorstwo TOOLCO Kazimierz Mitroszewski w Mońkach 25 Mg oraz Samodzielny Publiczny Zakład Opieki Zdrowotnej w Mońkach 15 Mg. Na terenie powiatu wytworzono 410 Mg odpadów niebezpiecznych, zebrano 4 Mg. Największą grupę stanowiły materiały konstrukcyjne zawierające azbest 355 Mg. Z uwagi na fakt, iż wyroby azbestowe należy usunąć z terenu kraju do końca 2032 roku szacuje się, że powstająca ilość będzie sukcesywnie wzrastać w następnych latach. Proces usuwania pokryć dachowych i innych instalacji na bazie azbestu jest stosunkowo kosztowny, jednak większość gmin umożliwia swoim mieszkańcom uzyskanie dofinansowania do demontażu w 3 Wojewódzki System Odpadowy; Urząd Marszałkowski Województwa Podlaskiego 4 brak pełnych danych za rok

19 domkach jednorodzinnych. Zarówno to, kto może się ubiegać o dotację, jak i jej wysokość uzależnione są od uchwały podjętej przez Radę Gminy, jest to więc kwestia indywidualna. Dużą grupą były również szlamy i osady pofiltracyjne zawierające substancje niebezpieczne w ilości 25 Mg oraz odpady medyczne w ilości 17 Mg. PRZECIWDZIAŁANIA KONTROLE SKŁADOWISK I ZAKŁADÓW PRZEMYSŁOWYCH Od czasu wydania poprzedniego raportu Inspektorat przeprowadził następujące kontrole podmiotów pod kątem gospodarki odpadami: Rzeźnia Braci Szypcio w Mońkach (kontrola: maj-czerwiec 2012 r.). Stan formalnoprawny w zakresie gospodarki odpadami został uregulowany. Ewidencję odpadów prowadzono prawidłowo. Zbiorcze zestawienie danych zostało przedłożone do Urzędu Marszałkowskiego Województwa Podlaskiego. Zgodnie ze sprawozdaniem za 2011 rok kontrolowany naruszył warunki pozwolenia wytwarzając odpady w ilościach przekraczających wartości określone w posiadanym pozwoleniu. W wyniku stwierdzonej nieprawidłowości nałożono grzywnę w drodze mandatu karnego. Przedsiębiorstwo Produkcyjno Handlowe REVMOD Sp. z o.o. w Mońkach (kontrola: maj-czerwiec 2012 r.). Stan formalnoprawny w zakresie gospodarki odpadami niebezpiecznymi został uregulowany. Kontrolowany prowadził uproszczoną ewidencję wytwarzanych odpadów z zastosowaniem karty przekazania odpadu. Podmiot nie okazał w trakcie kontroli wszystkich kart za 2011 rok w odniesieniu do pozycji które zostały wymienione w zbiorczym sprawozdaniu. Kontrolowany przedłożył analizowane w/w zestawienie danych po terminie ustawowym. Przedsiębiorstwo realizowało obowiązek wypełnienia przepisów prawa dotyczących opłaty produktowej 5, przedłożyło zawiadomienie o wprowadzaniu na rynek produktów w opakowaniach oraz prowadziło ewidencję opakowań. W wyniku stwierdzonych nieprawidłowości pouczono kontrolowanego oraz wydano zarządzenie pokontrolne mające na celu usunięcie naruszeń. Przedsiębiorstwo Handlowo-Usługowe Anna Wojciechowska w Knyszynie (kontrola interwencyjna: lipiec 2012 r.). W trakcie oględzin nieruchomości stwierdzono zbieranie złomu stalowego i kolorowego, zużytego sprzętu elektrycznego i elektronicznego oraz zaleganie pojazdów wycofanych z eksploatacji, na co kontrolowany nie posiadał stosownych pozwoleń (brak uregulowanego stanu formalnoprawnego). Ponadto ustalono nieprawidłowe magazynowanie odpadów olejowych, demontaż pojazdów wycofanych z eksploatacji poza stacją demontażu oraz brak wpisu do rejestru prowadzonego przez GIOŚ dot. zbierających zużyty sprzęt elektryczny i elektroniczny. Przedsiębiorstwo nie prowadziło ewidencji zbieranych odpadów, nie przekazywało zbiorczych zestawień do Urzędu Marszałkowskiego Województwa Podlaskiego i Wojewódzkiego Inspektora Ochrony Środowiska w Białymstoku dot. zakresu korzystania ze środowiska oraz sprawozdań dot. ilości zebranych odpadów. W wyniku stwierdzonych nieprawidłowości pouczono kontrolowanego, nałożono grzywnę w drodze mandatu karnego, wydano zarządzenie pokontrolne oraz decyzję o karze. Składowisko odpadów komunalnych Świerzbienie, gm. Mońki (kontrola: lipiec-sierpień 2012 r.). Właścicielem składowiska jest Gmina Mońki a dzierżawcą Spółka BIOM z siedzibą w Dolistowie Starym I, która zobowiązała się objąć zarząd nad składowiskiem celem przeprowadzenia jego rekultywacji oraz monitoringu. W skład instalacji do składowania odpadów wchodzą: dwie kwatery oznaczone jako etap I i etap II, system ujmowania odcieków, studnie do odgazowania składowiska z emisją do atmosfery, 3 piezometry, 2 zbiorniki żelbetowe na odcieki wraz z dwoma zbiornikami przepływowymi, uszczelnienie kwater, budynki socjalno-gospodarcze dla pracowników obsługi składowiska, garaż na pojazdy, waga samochodowa, drogi i plac postojowy, ogrodzenie, brama wjazdowa oraz pojazdy do transportowania, plantowania i ugniatania odpadów (spycharka gąsienicowa, koparka, ciągnik kołowy, samochód ciężarowy). Nie jest doprowadzona sieć wodno-kanalizacyjna oraz gaz, natomiast doprowadzone jest przyłącze energetyczne. Na terenie składowiska zrealizowana została inwestycja polegająca na budowie stacji przeładunkowej odpadów. W dniu kontroli stwierdzono, że teren składowiska był ogrodzony i 5 Ustawa z dnia 11 maja 2001 r. o obowiązkach przedsiębiorców w zakresie gospodarowania niektórymi odpadami oraz o opłacie produktowej i opłacie depozytowej (Dz. U. z 2007 r. Nr 90 poz. 607 z późniejszymi zmianami). 19

20 dozorowany. Wjazd był zabezpieczony zamykaną bramą, na której nie umieszczono tablicy informującej o zaprzestaniu przyjmowania odpadów do składowania. Przygotowano do zawieszenia tablicę informującą o realizacji II etapu przedsięwzięcia pt. Biebrzański System Gospodarki Odpadami, który zakłada m.in. rekultywację przedmiotowego składowiska. Sposób zabezpieczenia składowiska uniemożliwiał dostęp osób nieuprawnionych czy zwierząt. Waga była sprawna, brodzik nie był wypełniony płynem i nie był użytkowany (dojazd do brodzika zastawiony kontenerem). Wszystkie odpady unieszkodliwione w 2011 r. i w I półroczu 2012 r. na składowisku zostały dopuszczone do składowania w decyzji zatwierdzającej instrukcję eksploatacji. Nie zostały przekroczone ilości odpadów poszczególnych rodzajów dopuszczonych do unieszkodliwiania oraz do odzysku w ciągu roku. Ilościowa i jakościowa ewidencja prowadzona była prawidłowo. Zarządzający składowiskiem w 2011 r. prowadził monitoring zgodnie z posiadaną decyzją. Wyniki badań nie nie wykazały przekroczeń. Zostały przekazane do WIOŚ w obowiązującym terminie. W wyniku kontroli nie stwierdzono nieprawidłowości. Agrotech Jarosław Caban w Krypnie Kościelnym, gm. Krypno (kontrola: listopad-grudzień 2012 r.). Zakład wyposażony został w nieprzepuszczalne podłoże w magazynie przyjmowanego zużytego sprzętu elektrycznego i elektronicznego, wagę elektroniczną i najazdową, magazyn na zdemontowane części składowe oraz pojemniki do magazynowania baterii i kondensatorów. Brak urządzenia do oczyszczania wód opadowych i roztopowych z uwagi na to, że odpady pochodzące ze zużytego sprzętu elektrycznego i elektronicznego nie były przechowywane na zewnątrz magazynów. Prawidłowo prowadzono ewidencję odpadów. Stan formalnoprawny w zakresie gospodarki odpadami został uregulowany. Zbiorcze zestawienie danych nie zostało przedłożone do Urzędu Marszałkowskiego Województwa Podlaskiego. Brak sprawozdania do GIOŚ za II półrocze 2011 r. o masie zebranego i przekazanego do prowadzącego zakład przetwarzania zużytego sprzętu oraz o przetworzonym zużytym sprzęcie. W wyniku stwierdzonych w toku kontroli nieprawidłowości pouczono kontrolowanego, nałożono grzywnę w drodze mandatu karnego oraz wydano zarządzenie pokontrolne obligujące do wyeliminowania naruszeń. Hodowla Zagrodowa Zwierząt "KNYSZYN" Sp. z.o.o, Zakład Rolny Ogrodniki - Chlewnia macior w Ogrodnikach, gm. Knyszyn (kontrola: grudzień 2012 r.). Wytwarzane w trakcie działalności odpady przekazywano specjalistycznym firmom posiadającym odpowiednie zezwolenia. Prawidłowo prowadzono ewidencję odpadów, tj. z zastosowaniem kart przekazania oraz ewidencji odpadów. Kontrolowany sporządzał oraz przedkładał zbiorcze zestawienie danych do Urzędu Marszałkowskiego Województwa Podlaskiego. Podmiot naruszył warunki posiadanego pozwolenia wytwarzając odpady w nim nieujęte, w wyniku czego pouczono kontrolowanego, oraz wydano zarządzenie pokontrolne mające na celu wyeliminowanie w/w nieprawidłowości. Pozostałe skontrolowane zakłady, w których nie stwierdzono nieprawidłowości w zakresie gospodarki odpadami: Ferma Drobiu Leszek Prończuk w Wojszkach, gm. Mońki (kontrola: maj-czerwiec 2012 r.), Ferma Drobiu Karol Poliński w m. Świerzbienie, gm. Mońki (kontrola: maj-czerwiec 2012 r.), Moniecka Spółdzielnia Mleczarska w Mońkach (kontrola: czerwiec-lipiec 2012 r.), Departament Obrotu Biomasą KAMIL GÓRNIAK magazyn biomasy w Krypnie Kościelnym, gm. Krypno (kontrola: październik-listopad 2012 r.), Ferma Drobiu Krzysztof Frankowski w Krypnie Wielkim, gm. Krypno (kontrola: listopad-grudzień 2012 r.), EKO PASZ Wytwórnia Pasz Zbigniew Kropiewnicki w Mońkach (kontrola: grudzień 2012 r.), Przedsiębiorstwo TOOLCO w Mońkach (kontrola: luty-marzec 2013 r.) PHU SEBA Andrzej Polecki w Mońkach (kontrola: czerwiec 2012). HAŁAS KOMUNIKACYJNY I PRZEMYSŁOWY PRESJE ŹRÓDŁA HAŁASU Hałas jest jednym z najbardziej odczuwalnych zagrożeń środowiska. Z akustycznego punktu widzenia, hałasem określa się każdy niepożądany dźwięk, który w pewien sposób wpływa na tło akustyczne. Do głównych źródeł hałasu wpływających na zwiększenie uciążliwości akustycznej dla środowiska zewnętrznego należą: ruch drogowy, ruch kolejowy, transport lotniczy oraz zakłady przemysłowe. Na terenie województwa podlaskiego najistotniejsze źródła hałasu to transport drogowy (hałas komunikacyjny) oraz w niedużym stopniu zakłady przemysłowe (hałas przemysłowy). 20