INFORMACJA Podlaskiego Wojewódzkiego Inspektora Ochrony Środowiska o stanie środowiska na terenie powiatu monieckiego

Transkrypt

1 Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Białymstoku Białystok, ul. Ciołkowskiego 2/3 tel fax sekretariat@wios.bialystok.pl INFORMACJA Podlaskiego Wojewódzkiego Inspektora Ochrony Środowiska o stanie środowiska na terenie powiatu monieckiego WIOŚ BIAŁYSTOK, lipiec 2012

2 spis treści WSTĘP... 3 PODSTAWOWE INFORMACJE O POWIECIE... 3 DZIAŁALNOŚĆ INSPEKCYJNO KONTROLNA I BADAWCZA... 4 POWIETRZE... 5 PRESJE EMISJA ZANIECZYSZCZEŃ DO POWIETRZA... 5 STAN OCENA JAKOŚCI POWIETRZA... 6 PRZECIWDZIAŁANIA DZIAŁALNOŚĆ KONTROLNA... 6 STAN CZYSTOŚCI WÓD POWIERZCHNIOWYCH... 7 PRESJE ŹRÓDŁA ZANIECZYSZCZEŃ WÓD... 7 STAN OCENA JAKOŚCI WÓD POWIERZCHNIOWYCH... 8 PRZECIWDZIAŁANIA DZIAŁALNOŚĆ KONTROLNA WODY PODZIEMNE GOSPODARKA ODPADAMI PRESJE STAN PRZECIWDZIAŁANIA KONTROLE SKŁADOWISK I ZAKŁADÓW PRZEMYSŁOWYCH HAŁAS KOMUNIKACYJNY I PRZEMYSŁOWY PRESJE ŹRÓDŁA HAŁASU STAN POMIARY HAŁASU PRZECIWDZIAŁANIA POLA ELEKTROMAGNETYCZNE PRESJE ŹRÓDŁA PROMIENIOWANIA ELEKTROMAGNETYCZNEGO STAN POMIARY MONITORINGOWE OCHRONA ŚRODOWISKA PRZED AWARIAMI NIEBEZPIECZNE SUBSTANCJE CHEMICZNE W ZAKŁADACH PRZEMYSŁOWYCH TRANSPORT WYBRANE OBOWIĄZKI SAMORZĄDÓW W ZAKRESIE SPRAW ZWIĄZANYCH Z OCHRONĄ ŚRODOWISKA ORGANY SAMORZĄDU POWIATOWEGO ORGANY SAMORZĄDU GMINNEGO

3 WSTĘP PODSTAWOWE INFORMACJE O POWIECIE Położenie Powiat moniecki leży w centralnej części województwa podlaskiego, wśród bardzo cennych pod względem przyrodniczym obszarów. Powierzchnia powiatu wynosi 138,179 km², co stanowi 7% powierzchni województwa. Od zachodu znaczną cześć powiatu obejmuje Biebrzański Park Narodowy, część wschodnia wchodzi w skład Parku Krajobrazowego Puszczy Knyszyńskiej, krańce południowe stanowią natomiast fragment Obszaru Chronionego Krajobrazu Dolina Narwi i stykają się z otuliną Narwiańskiego Parku Narodowego. Obiekty o szczególnym znaczeniu przyrodniczym zajmują ponad 32,1% ogólnej powierzchni. Struktura administracyjna i ludność W skład powiatu wchodzi 7 gmin: miejsko-wiejskie (Goniądz, Knyszyn, Mońki) i wiejskie (Jasionówka, Jaświły, Krypno, Trzcianne). Na terenie powiatu położone są trzy miasta: Goniądz, Knyszyn i Mońki. Całkowita liczba ludności wynosi 41,991 osób (3,5% ludności województwa). Gęstość zaludnienia 30 os./km 2. Jednostki samorządowe powiatu białostockiego Powierzchnia [km 2 ] Ludność [tys.] Gminy miejsko-wiejskie: Goniądz 377 5,119 Knyszyn 127 4,797 Mońki ,383 Gminy wiejskie: Jasionówka 97 2,890 Jaświły 175 5,225 Krypno 112 4,005 Trzcianne 332 4,572 dane: US w Białymstoku Gospodarka Powiat jest typowo rolniczy, którego około 60% powierzchni stanowią użytki rolne, a blisko 21% pokrywają lasy. Rozwojowi rolnictwa sprzyja nieznacznie zanieczyszczone środowisko i dogodne warunki klimatyczno - glebowe. Uprawia się głównie zboża i ziemniaki oraz hoduje bydło mleczne i trzodę chlewną. Rozwija się tu drobny przemysł przetwórstwa rolnego. Wg stanu na koniec 2010 roku zarejestrowane były podmioty gospodarcze w tym 130 z publicznego sektora własności i 2105 sektora prywatnego. W powiecie działa rozwinięte zaplecze biznesowe (m. in.: Centrum Wspierania Biznesu, banki, urząd skarbowy, Powiatowy Zespół Doradztwa Rolniczego, Fundacja na Rzecz Rozwoju Powiatu Monieckiego. Regularnie organizowane się liczne imprezy o charakterze gospodarczym i zasięgu ogólnokrajowym m.in.: Biebrzańskie Targi Twórczości i Sztuki Sto Pomysłów dla Biebrzy, Mistrzostwa Europy i Mistrzostwa Polski w Koszeniu Bagiennych Łąk Biebrzańskie Sianokosy, Dni Moniek, Święto Ziemniaka w Mońkach Jarmark Kresowy - seminaria i wykłady dla producentów ziemniaków, poletka demonstracyjne z różnymi odmianami ziemniaków. 3

4 Walory turystyczne powiatu Powiat moniecki posiada unikalne walory przyrodniczo - krajobrazowe. Znaczna cześć 32,1% powierzchni powiatu stanowią obszary cenne przyrodniczo. Szczególne atrakcje turystyczne stanowią: Biebrzański Park Narodowy - jedyny w tej części kontynentu naturalny obszar bagienny, z unikalną, charakterystyczną dla tego typu terenów florą i fauną. Największy w Polsce park narodowy leży w dorzeczu Biebrzy, drugim pod względem wielkości po Bugu dopływu Narwi. Obszar ma rekomendacje do uznania go za obiekt Światowego Dziedzictwa Ludzkości wydany przez Komisję Parków Narodowych i Obszarów Chronionych IUCON. Park Krajobrazowy Puszczy Knyszyńskiej - wielki kompleks leśny, stanowiący pozostałość rozległych puszcz oddzielających niegdyś Koronę Polską od Wielkiego Księstwa Litewskiego. Posiada wiele gatunków borealnych. Na uwagę zasługuje Wielki Las - rezerwat przyrody utworzony w roku 1990 w celu zachowania fragmentów Puszczy Knyszyńskiej charakteryzującej się dużym stopniem naturalności z roślinnością o charakterze borowym. Szczególnie cenne przyrodniczo tereny objęto siecią Natura W jej skład wchodzą tereny najważniejsze dla zachowania zagrożonych lub bardzo rzadkich gatunków roślin, zwierząt czy charakterystycznych siedlisk przyrodniczych, mających znaczenie dla ochrony wartości przyrodniczych Europy. Podstawą utworzenia sieci są unijne dyrektywy tzw. Dyrektywa Ptasia i Dyrektywa Siedliskowa. Na terenie powiatu znajdują się następujące obszary Natura 2000: Obszary specjalnej ochrony ptaków (OSO): Ostoja Biebrzańska ( ha), Puszcza Knyszyńska ( ha), Bagienna Dolina Narwi ( ha) Specjalne Obszary Ochrony Siedlisk (SOO) to: Dolina Biebrzy ( ha), Narwiańskie Bagna (6 823 ha), Ostoja Knyszyńska ( ha). DZIAŁALNOŚĆ INSPEKCYJNO KONTROLNA I BADAWCZA Prawne podstawy funkcjonowania Inspekcji Ochrony Środowiska określono w ustawie z dnia 20 lipca 1991 r., która nałożyła na nią obowiązek: kontrolowania przestrzegania przepisów prawa o ochronie środowiska przez podmioty gospodarcze, prowadzenia badania stanu środowiska, informowania społeczeństwa o wynikach tych badań. Szczegółowe cele działalności inspekcyjno kontrolnej WIOŚ są corocznie ustalane w planach pracy, tworzonych na podstawie wytycznych Głównego Inspektoratu Ochrony Środowiska, analizy wyników dotychczasowej działalności, propozycji przekazanych przez Marszałka, Wojewodę oraz przez organy samorządowe. ZAKRES DZIAŁALNOŚCI INSPEKCYJNO-KONTROLNEJ Podstawowym celem kontroli jest wymuszenie na jednostkach organizacyjnych podejmowania działań, które w konsekwencji mają spowodować zmniejszenie ich negatywnego wpływu na środowisko. Inspekcja Ochrony Środowiska zgodnie z przysługującymi kompetencjami może zastosować różnego rodzaju środki dyscyplinujące, między innymi: wydać zarządzenia pokontrolne, wydać decyzję wyznaczającą termin usunięcia zaniedbań, a w przypadku stwierdzenia zagrożenia życia lub zdrowia czy znacznych szkód w środowisku, w porozumieniu z Wojewodą, decyzję wstrzymującą działalność zakładu, wymierzyć karę pieniężną za naruszanie warunków korzystania ze środowiska, skierować wystąpienia do innych organów administracji państwowej, rządowej i samorządu terytorialnego z wnioskiem o podjęcie działań związanych z ich właściwością, zastosować karę grzywny (mandat karny), skierować wniosek do sądu i organów ścigania. 4

5 W tym miejscu należy zwrócić uwagę na możliwości prawnych działań własnych samorządów, zbieżnych z kompetencjami lub celami działań przypisanymi Inspekcji Ochrony Środowiska, które pozwalają przeciwdziałać negatywnemu oddziaływaniu na środowisko, a także minimalizować problemy środowiskowe. Kompetencje samorządów powiatowych i gminnych zamieszczono na końcu niniejszego opracowania. W okresie od 2011 I połowa 2012 r. na terenie powiatu przeprowadzono łącznie 40 kontroli w najbardziej uciążliwych podmiotach i obiektach. W przypadkach stwierdzanych przekroczeń, wydawano stosowne zarządzenia, a także wymierzono kary pieniężne za naruszenie warunków korzystania ze środowiska. MONITORING ŚRODOWISKA W ramach działalności badawczej, główny zakres prac Inspekcji Ochrony Środowiska prowadzony jest w oparciu o Program Państwowego Monitoringu Środowiska (PMŚ), którego koordynatorem jest Główny Inspektorat Ochrony Środowiska. System PMŚ składa się z 3 głównych bloków - zagadnień: jakość środowiska, emisja oraz oceny i prognozy. Zadania PMŚ realizowane są przez różnorodne instytucje w kraju, a w znacznym zakresie przez Wojewódzkie Inspektoraty Ochrony Środowiska. Dane uzyskiwane w Programie PMŚ tworzą wojewódzką bazę informacji o stanie środowiska. Program badawczy realizowany przez WIOŚ obejmuje następujące komponenty środowiska: monitoring powierza atmosferycznego, monitoring wód powierzchniowych płynących i stojących, monitoring wód podziemnych, monitoring hałasu, monitoring pól elektromagnetycznych, monitoring odpadów niebezpiecznych. W każdym podsystemie badawczym, na potrzeby wykonywanych ocen, wyszczególnia się 3 elementy: presje, stan i przeciwdziałanie. POWIETRZE PRESJE EMISJA ZANIECZYSZCZEŃ DO POWIETRZA Substancjami zanieczyszczającymi, mającymi największy udział w emisji zanieczyszczeń, pochodzącymi głównie z procesów spalania energetycznego są: tlenki azotu (NO- Emisja zanieczyszczeń pyłowych ogółem (t/r) NO 2 ), dwutlenek siarki (SO 2 ), tlenek węgla (CO) i pyły. Od 60 środków transportu największy udział w emisji 50 zanieczyszczeń mają: tlenek węgla (CO), tlenki azotu (NO- NO 2 ) i benzen (C 6 H 6 ) Głównymi źródłami zanieczyszczeń atmosfery na terenie 10 powiatu są rozproszone źródła emisji z sektora komunalno 0 bytowego, a także zanieczyszczenia komunikacyjne związane z ruchem pojazdów, głównie na trasie samochodowej Białystok Mońki Grajewo. Według danych Głównego Urzędu Statystycznego w 2011 r. emisja zanieczyszczeń pyłowych ogółem z terenu powiatu monieckiego wyniosła 15 ton. Od 2006 r. obserwuje się pozytywny trend malejący. Emisja zanieczyszczeń gazowych ogółem w 2011 r. wynosiła ton i była najniższa od 2006 r. W latach obserwuje się trend malejący. Emisje podstawowych zanieczyszczeń z powiatu na tle województwa przedstawiono w tabeli Emisja zanieczyszczeń gazowych ogółem (t/r)

6 EMISJA ZANIECZYSZCZEŃ POWIETRZA Z ZAKŁADÓW SZCZEGÓLNIE UCIĄŻLIWYCH Emisja zanieczyszczeń pyłowych J.m woj.podlaskie ogółem t/r powiat moniecki ogółem t/r ze spalania paliw t/r Emisja zanieczyszczeń gazowych woj.podlaskie ogółem t/r powiat moniecki ogółem t/r ogółem (bez CO2) t/r dwutlenek siarki t/r tlenki azotu t/r tlenek węgla t/r dwutlenek węgla t/r Zanieczyszczenia zatrzymane lub zneutralizowane w urządzeniach do redukcji woj.podlaskie ogółem t/r powiat moniecki pyłowe t/r dane: GUS STAN OCENA JAKOŚCI POWIETRZA Ocena stopnia zanieczyszczenia powietrza na terenie woj. podlaskiego dokonywana jest w oparciu o pomiary kontrolne głównych zanieczyszczeń emitowanych bezpośrednio do atmosfery (emisja) oraz badania monitoringowe substancji powstających w atmosferze (imisja). Na terenie strefy podlaskiej która obejmuje wszystkie, za wyjątkiem aglomeracji białostockiej, powiaty województwa podlaskiego, wykonywana corocznie (zgodnie art. 89 Ustawy Prawo ochrony środowiska) Ocena poziomów substancji w powietrzu i klasyfikacji stref województwa podlaskiego wykazała za rok 2011 przekroczenia norm dopuszczalnych pyłu zawieszonego PM10 oraz pyłu PM2,5. Obszarem przekroczeń jest miasto Łomża, które leży również w strefie podlaskiej. Do oceny jakości powietrza na terenie całego województwa służą również pomiary prowadzone na stacji tła wiejskiego, która znajduje się w nadleśnictwie Borsukowizna (gm. Szudziałowo). Wykonywany jest tam pomiar automatyczny dwutlenku siarki, tlenków azotu i ozonu. W 2011 r. stwierdzono przekroczenia poziomów celów długoterminowych dla ozonu zarówno dla kryteriów: ochrony zdrowia i ochrona roślin, co potwierdzają wyniki badań prowadzone w latach poprzednich (od 2004 r.). PRZECIWDZIAŁANIA DZIAŁALNOŚĆ KONTROLNA Na terenie powiatu największymi źródłami zanieczyszczenia powietrza atmosferycznego są ciepłownie miejskie i osiedlowe oraz zakłady przemysłowe zlokalizowane w Mońkach. Od początku 2011 r. do połowy 2012 r. przeprowadzono 6 kontroli podmiotów w zakresie ochrony powietrza. Efekty kontroli opisano poniżej: Przedsiębiorstwo Energetyki Cieplnej Sp. z o.o. w Mońkach (kontrola: marzec 2011 r.) Źródłem emisji zanieczyszczeń jest ciepłownia (wyposażona w 3 kotły węglowe o mocy: 2x5,815MW, 1x2,908 MW). Zakład posiadał pozwolenie na wprowadzanie gazów lub pyłów do powietrza z procesów energetycznego spalania paliw. Firma wywiązywała się z obowiązku, co najmniej dwukrotnego w roku pomiaru stężeń substancji zanieczyszczających w gazach odlotowych. Ostatni pomiar nie wykazał przekroczeń. Podczas 6

7 kontroli wykonano pomiar emisji, który również nie wykazał przekroczeń. Kontrola nie wykazała nieprawidłowości. MONROL Sp. z o.o. w Mońkach (kontrola: maj 2011 r.). Źródłem emisji zanieczyszczeń jest kotłownia o mocy 1,1 MW, w której spalane są wyłącznie trociny, zrębki i pyły drzewne. W czasie kontroli nie stwierdzono spalania innych materiałów powodujących powstawanie uciążliwości zapachowej. W trakcie kontroli ustalono, że nie wypełniono obowiązku zgłoszenia kotłowni organowi ochrony środowiska. Wydano zarządzenie pokontrolne nakazujące uregulowanie nieprawidłowości. Pozostałe skontrolowane podmioty posiadały źródła emisji o niewielkich mocach. Przeprowadzone kontrole nie wykazały nieprawidłowości w następujących podmiotach: Ferma Drobiu Wiesław Żmiejko; Ruda. (kontrola: luty/marzec 2012 r.) Źródłem emisji zanieczyszczeń są wyloty systemów wentylacyjnych funkcjonujących w obiekcie inwentarskim. Ferma Drobiu Kołodzież - Daniel Biedrzycki (Ferma Mońki) (kontrola: maj/czerwiec 2011 r.) Źródłem emisji zanieczyszczeń są wyloty systemów wentylacyjnych funkcjonujących w obiekcie inwestorskim. Ferma Drobiu Kołodzież - Daniel Biedrzycki (Ferma Kołodzież) kontrola: maj/czerwiec 2011 r.) Źródłem emisji zanieczyszczeń są wyloty systemów wentylacyjnych funkcjonujących w obiekcie inwestorskim. REVMOD Sp. z o.o. w Mońkach (kontrola maj/czerwiec 2012 r.) Źródłem emisji zanieczyszczeń są dwa kotły o łącznej mocy 70 kw. STAN CZYSTOŚCI WÓD POWIERZCHNIOWYCH PRESJE ŹRÓDŁA ZANIECZYSZCZEŃ WÓD Wielkość presji na wody prezentuje stopień wyposażenia w infrastrukturę wodno-ściekową. Długość czynnej sieci wodociągowej w 2010 roku w powiecie monieckim wynosiła 710,7 km. 78,6% ludności powiatu korzystało z sieci wodociągowej, najwięcej w gminie Knyszyn 86,3%, najmniej w gminie Trzcianne 67,7%. Wyposażenie w wodociąg w gminach w poprzednich latach prezentuje tabela poniżej. Korzystający z sieci wodociągowej w % ogółu ludności Jednostka terytorialna Powiat moniecki 75,5 76,0 76,5 77,5 77,8 78,1 78,3 78,4 78,6 Mońki 80,9 81,3 81,6 81,7 82,1 82,3 82,5 82,6 82,7 Goniądz 71,1 71,2 71,3 71,2 71,5 71,6 72,0 72,1 72,4 Jasionówka 61,1 62,6 63,5 64,5 66,2 68,0 68,4 68,5 68,9 Jaświły 69,9 71,2 72,8 74,5 74,8 74,9 74, ,3 Knyszyn 84,5 84,7 85,2 85,6 86,0 86,1 86,1 86,3 86,3 Krypno 83,7 83,9 84,0 84,1 84,2 84,4 84,5 84,9 85 Trzcianne 61,7 62,2 62,2 67,3 67,3 67,4 67,5 67,6 67,7 Długość czynnej sieci kanalizacyjnej w 2010 roku w powiecie monieckim wynosiła 147 km. 39,7% ludności powiatu było podłączonych do sieci kanalizacyjnej, najwięcej w gminie Mońki 60,7%, natomiast najmniej w gminie Trzcianne 21%. Wyposażenie w sieć kanalizacyjną w gminach prezentuje tabela poniżej. Korzystający z sieci kanalizacyjnej w % ogółu ludności Jednostka terytorialna Powiat moniecki 34,3 34,9 35,2 36,3 37,3 37,8 38,0 38,8 39,7 Mońki 60,2 60,3 60,2 60,1 60,3 60,4 60,6 60,6 60,7 Goniądz 19,4 19,7 19,7 19,7 20,3 20,6 20,7 20,9 23,3 Jasionówka 14,9 14,9 14,9 14,9 14,9 15,1 15,1 15,1 15,8 Jaświły 15,4 15,5 16,4 19,4 19,7 20,0 20,3 20,3 21,1 Knyszyn 38,3 42,5 42,7 45,2 45,3 45,7 46,0 46,2 46,3 Krypno 15,6 15,7 17,4 21,3 29,2 32,2 32,9 33,6 34,5 Trzcianne 11,7 11,7 11,7 12,5 12,5 12,7 12,7 18,7 21 7

8 W 2010 roku na obszarze powiatu funkcjonowało 10 komunalnych oczyszczalni ścieków. Trzy oczyszczalnie komunalne i jedna przemysłowa były zaopatrzone w system podwyższonego usuwania biogenów. Komunalne i przemysłowe oczyszczalnie ścieków - ogółem ilość obiektów - dane GUS Jednostka terytorialna Powiat moniecki Mońki Goniądz Jasionówka Jaświły Knyszyn Krypno Trzcianne W 2010 roku ponad 42% mieszkańców korzystało z oczyszczalni ścieków. Ludność korzystająca z oczyszczalni ścieków w % ogólnej liczby ludności Jednostka terytorialna Powiat moniecki 33,71 34,80 38,91 39,85 41,01 40,64 40,72 41,90 42,2 Ogólna liczba mieszkańców obsługiwana przez oczyszczalnie ścieków - dane GUS Jednostka terytorialna Powiat moniecki Mońki Goniądz Jasionówka Jaświły Knyszyn Krypno Trzcianne dane: GUS STAN OCENA JAKOŚCI WÓD POWIERZCHNIOWYCH Zasady monitoringu wód uwzględniają badania i ocenę jakości wód w sposób odpowiedni do celów jej użytkowania i prowadzonej działalności na obszarze zlewni. Badania objęły: monitoring wód dla celów ogólnej oceny jakości wody, w tym stopnia eutrofizacji poprzez badania stężeń związków azotu i fosforu oraz w celu określenia odcinków wód wrażliwych na zanieczyszczenie związkami azotu ze źródeł rolniczych. monitoring jakości wód przeznaczonych do bytowania ryb, skorupiaków i mięczaków w warunkach naturalnych, monitoring wód prowadzony w ujęciach zaopatrujących ludność w wodę do spożycia oraz w obszarach ochronnych zbiorników wód śródlądowych, monitoring jakości wód granicznych. KLASYFIKACJE WÓD Ocena jakości wód. Podstawą jest Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 9 listopada 2011 r. w sprawie sposobu klasyfikacji stanu jednolitych części wód powierzchniowych oraz środowiskowych norm jakości dla substancji priorytetowych (Dz. U r. Nr 257, poz. 1545). Dokument określa sposób klasyfikacji jednolitych części wód powierzchniowych w ciekach naturalnych, jeziorach lub innych zbiornikach naturalnych, wodach przejściowych i przybrzeżnych oraz sztucznych jednolitych części wód powierzchniowych i silnie zmienionych jednolitych części wód powierzchniowych. 8

9 Rozporządzenie zmieniło dotychczasowe podejście do sposobu badania i oceny. Punkty monitoringowe zlokalizowane są na zamknięciach zlewni tzw. jednolitymi częściami wód (JCW). Monitoring prowadzi się w sposób umożliwiający ocenę ich stanu oraz ilościowe ujęcie czasowej i przestrzennej zmienności parametrów biologicznych, hydromorfologicznych, fizykochemicznych i chemicznych. W ciekach naturalnych, jeziorach lub innych zbiornikach naturalnych, wodach przejściowych oraz przybrzeżnych klasyfikuje się STAN EKOLOGICZNY na podstawie wyników klasyfikacji zbadanych elementów biologicznych, fizykochemicznych i hydromorfologicznych 1. Stan ekologiczny jest definiowany jako: bardzo dobry, jeżeli: zmiany wartości fizykochemicznych i hydromorfologicznych elementów jakości dla danego typu wód powierzchniowych przy klasyfikacji stanu ekologicznego jednolitych części wód powierzchniowych wynikające z działalności człowieka nie występują albo są niewielkie w odniesieniu do wartości tych elementów jakości w warunkach niezakłóconych, wartości biologicznych elementów jakości dla danego typu wód powierzchniowych przy klasyfikacji stanu ekologicznego jednolitych części wód powierzchniowych są zgodne z wartościami elementów jakości w warunkach niezakłóconych i nie wskazują na oznaki zakłóceń albo wskazują na niewielkie oznaki zakłóceń, występują warunki i populacje specyficzne dla danego typu wód powierzchniowych. dobry, gdy wartości biologicznych elementów jakości dla danego typu wód powierzchniowych przy klasyfikacji stanu ekologicznego jednolitych części wód powierzchniowych wskazują na niski poziom zakłóceń wynikający z działalności człowieka, ale odchylenia od wartości biologicznych wskaźników jakości dla tej klasyfikacji występujących w danym typie wód powierzchniowych w warunkach niezakłóconych są niewielkie. umiarkowany, gdy: zachodzą umiarkowane różnice między wartościami biologicznymi elementów jakości dla danego typu wód powierzchniowych przy klasyfikacji stanu ekologicznego jednolitych części wód powierzchniowych a wartościami występującymi w warunkach niezakłóconych, wartości biologicznych elementów jakości dla danego typu wód powierzchniowych przy klasyfikacji stanu ekologicznego jednolitych części wód powierzchniowych wskazują na umiarkowany poziom zakłóceń wynikający z działalności człowieka, ale wyższy niż występujący w warunkach stanu dobrego. wartości biologicznych elementów jakości dla danego typu wód powierzchniowych przy klasyfikacji stanu ekologicznego jednolitych części wód powierzchniowych wskazują na umiarkowany poziom zakłóceń wynikający z działalności człowieka, ale wyższy niż występujący w warunkach stanu dobrego. słaby, jeżeli: wartości biologicznych elementów jakości dla danego typu wód powierzchniowych przy klasyfikacji stanu ekologicznego jednolitych części wód powierzchniowych wskazują na znaczne zmiany w stosunku do wartości tych elementów jakości występujących w danym typie wód powierzchniowych w warunkach niezakłóconych, zbiorowiska organizmów występujące w jednolitej części wód powierzchniowych różnią się od zbiorowisk występujących w danym typie wód powierzchniowych w warunkach niezakłóconych. zły, gdy: wartości biologicznych elementów jakości dla danego typu wód powierzchniowych przy klasyfikacji 1 nieuwzględnione w ocenie ze względu na trwające prace nad ich klasyfikacją 9

10 stanu ekologicznego jednolitych części wód powierzchniowych wskazują na poważne zmiany w stosunku do wartości tych elementów jakości występujących w danym typie wód powierzchniowych w warunkach niezakłóconych, nie występuje znaczna część populacji występujących w danym typie wód powierzchniowych w warunkach niezakłóconych. Dla wód sztucznych lub silnie zmienionych 2 określa się POTENCJAŁ EKOLOGICZNY. Klasyfikuje się go na podstawie wyników klasyfikacji zbadanych elementów biologicznych, fizykochemicznych i hydromorfologicznych. Potencjał ekologiczny jest definiowany jako: maksymalny, dobry, umiarkowany, słaby, zły. maksymalny, jeżeli: wartości biologicznych elementów jakości odpowiadają wartościom tych elementów jakości określonym dla najbardziej zbliżonego typu wód powierzchniowych, przy warunkach fizycznych wynikających z charakterystyki sztucznej lub silnie zmienionej jednolitej części wód powierzchniowych, warunki hydromorfologiczne odpowiadają oddziaływaniom na jednolitą część wód powierzchniowych, wynikającym z charakterystyki tej jednolitej części wód jako sztucznej jednolitej części wód powierzchniowych lub silnie zmienionej jednolitej części wód powierzchniowych, podjęto wszelkie działania ochronne w celu zapewnienia jak najlepszego zbliżenia do ciągłości ekologicznej, w szczególności w celu umożliwienia migracji fauny oraz zapewnienia jej odpowiednich tarlisk i warunków rozmnażania, elementy fizykochemiczne oraz stężenia substancji biogennych odpowiadają warunkom niezakłóconym charakterystycznym dla najbardziej zbliżonego typu jednolitych części wód powierzchniowych, temperatura, warunki tlenowe (warunki natlenienia) oraz ph odpowiadają wartościom charakterystycznym dla najbardziej zbliżonego typu jednolitych części wód powierzchniowych w warunkach niezakłóconych, stężenia specyficznych zanieczyszczeń syntetycznych są bliskie zeru albo występują poniżej poziomów wykrywalności najbardziej zaawansowanych i powszechnie stosowanych technik analitycznych. stężenia specyficznych zanieczyszczeń niesyntetycznych odpowiadają warunkom niezakłóconym dla najbardziej zbliżonego typu wód powierzchniowych. dobry, jeżeli: zachodzą niewielkie zmiany wartości biologicznych elementów jakości w stosunku do wartości tych elementów określonych dla maksymalnego potencjału ekologicznego, są spełnione wymagania dla biologicznych elementów jakości określone dla dobrego potencjału ekologicznego, wartości elementów fizykochemicznych, temperatura, ph oraz stężenia substancji biogennych odpowiadają wartościom biologicznych elementów jakości określonym dla dobrego potencjału ekologicznego, stężenia specyficznych zanieczyszczeń syntetycznych nie przekraczają poziomów ustanowionych z wykorzystaniem danych o toksyczności ostrej i chronicznej, zarówno w stosunku do taksonów właściwych dla danego typu wód powierzchniowych, jak i dla innych gatunków wodnych, dla których dane są dostępne, w szczególności dla glonów i makrofitów, ryb oraz rozwielitek i organizmów 2 wody te zostały tak przekształcone przez człowieka, że niemożliwe jest przywrócenie im stanu naturalnego 10

11 reprezentatywnych dla wód zasolonych (<NJ - środowiskowej normy jakości), stężenia specyficznych zanieczyszczeń niesyntetycznych nie przekraczają poziomów ustanowionych z wykorzystaniem danych o toksyczności ostrej i chronicznej, zarówno w stosunku do taksonów właściwych dla danego typu wód powierzchniowych, jak i dla innych gatunków wodnych, dla których dane są dostępne, w szczególności dla glonów i makrofitów, ryb oraz rozwielitek i organizmów reprezentatywnych dla wód zasolonych (<NJ). umiarkowany, gdy: zachodzą umiarkowane zmiany wartości biologicznych elementów jakości w stosunku do wartości tych elementów określonych dla maksymalnego potencjału ekologicznego, wartości biologicznych elementów jakości są bardziej zmienione niż wartości tych elementów określone dla dobrego potencjału ekologicznego, są spełnione wymagania dla biologicznych elementów jakości określone dla umiarkowanego potencjału ekologicznego. STAN CHEMICZNY wód klasyfikuje się na podstawie chemicznych wskaźników jakości wód. Stan chemiczny jest definiowany jako dobry oraz poniżej dobrego: dobry stan chemiczny jednolitych części wód powierzchniowych oznacza stan chemiczny wymagany do spełnienia celów środowiskowych ustalonych dla jednolitej części wód powierzchniowych z art. 38d oraz art. 38f ustawy z dnia 18 lipca 2001 r. Prawo wodne (Dz. U. 2005, poz. 2019, z późn. zmianami), to jest stan, w którym wszystkie wskaźniki chemiczne brane pod uwagę przy klasyfikacji stanu chemicznego, o której mowa w art. 38a ust. 3, pkt 1 lit. D tej ustawy, osiągają zgodność ze środowiskowymi normami jakości ustanowionymi z wykorzystaniem danych o toksyczności ostrej i chronicznej, zarówno w stosunku do taksonów właściwych dla danego typu wód powierzchniowych, jak i dla innych gatunków wodnych, dla których dane są dostępne, a w szczególności dla glonów i makrofitów, ryb oraz rozwielitek i organizmów reprezentowanych dla wód zasolonych (<NJ), stan poniżej dobrego, jeżeli jeden lub więcej wskaźników chemicznych nie osiąga zgodności ze środowiskowymi normami jakości. STAN WÓD jest definiowany jako dobry lub zły. Aby stan wód uznano za dobry musi być spełniony warunek, iż oceniony stan/potencjał ekologiczny jest dobry lub powyżej dobrego oraz stan chemiczny oceniono jako dobry. OMÓWIENIE WYNIKÓW BADAŃ RZEK W 2011 roku na terenie powiatu, w ramach realizacji programu monitoringu wód płynących, przeprowadzono badania mające na celu wykonanie oceny jakości wód. W powiecie monieckim nie wyznaczano punktów do prowadzenia monitoringu wód śródlądowych będących środowiskiem życia ryb w warunkach naturalnych (tzw. monitoring rybny). Badaniami objęto następujące zlewnie rzek: Narew Strękowa Góra, Biebrza Osowiec, Ełk Osowiec, Kosódka Dobarz. Poniżej przedstawiono ocenę jakości wód w jednolitych częściach wód (jcw) zbadanych rzek. NAREW jest prawostronnym dopływem Wisły I rzędu o powierzchni zlewni 75175,2 km 2. Długość całkowita rzeki wynosi 484 km, w tym długość odcinka płynącego na terenie Polski 455 km. Rzeka bierze początek na terenie Białorusi w bagnach wschodniego skraju Puszczy Białowieskiej. Zlewnię górnej Narwi stanowią tereny stosunkowo słabo uprzemysłowione o charakterze typowo rolniczym oraz duże obszary leśne. Przy granicy białoruskiej zlokalizowano zbiornik zaporowy Siemianówka, pełniący obecnie funkcje rekreacyjne. 11

12 Narew Strękowa Góra( kod jcw: PLRW ) Ocena stanu ekologicznego - wykonana na podstawie indeksu fitoplanktonowego (IFPL) wskazała bardzo dobry stan. Stężenia wskaźników fizykochemicznych potwierdziły tę klasę. Stan ekologiczny zakwalifikowano do II klasy stanu dobrego. O klasyfikacji zadecydowała zawartość ogólnego węgla organicznego oraz azotu Kjeldahla. Ocena stanu chemicznego stan dobry ze względu na uzyskane stężenia sumy benzo(g,h,i)perylenu i indeno(1,2,3-cd)pirenu. Stan wód ze względu na uzyskaną klasyfikację stanu ekologicznego i stanu chemicznego określono jako dobry. Biebrza jest prawobrzeżnym dopływem Narwi o długości ok. 165km, powierzchnia dorzecza wynosi 7051km². Biebrza ma swoje źródła na południe od Nowego Dworu, uchodzi do Narwi w okolicy Wizny. Biebrzę charakteryzuje asymetria dorzecza, bardziej rozwinięte jest dorzecze prawobrzeżne. Biebrza i jej dorzecze stanowi największy w Polsce region bagien. Jest to miejsce występowania wielu rzadkich zbiorowisk roślinnych oraz gatunków zwierząt, zwłaszcza ptaków. Dolina rzeki jest lęgowiskiem ptaków związanych ze środowiskiem bagiennym. Większość tego terenu jest objęta ochroną - znajduje się w Biebrzańskim Parku Narodowym. Ocena stanu ekologicznego - wykonana na podstawie indeksu fitoplanktonowego (IFPL) wskazała dobry stan. Stężenia wskaźników fizykochemicznych potwierdziły tę klasę. Stan ekologiczny zakwalifikowano do II klasy stanu dobrego. Ocena w obszarach chronionych wrażliwych na eutrofizację wywołaną zanieczyszczeniami pochodzącymi ze źródeł komunalnych wykazała, iż jcw nie jest wrażliwa na eutrofizację komunalną. EŁK jest prawobrzeżnym dopływem Biebrzy o długości 113,6 km i powierzchni zlewni 1524,5 km 2. Swój początek bierze w okolicach Gołdapi a uchodzi do Biebrzy w okolicach miejscowości Osowiec. Do głównych lewobrzeżnych dopływów Ełku należą: Mazurka, Połomska Młynówka, Karmelówka, Kanał Kuwasy, a prawobrzeżnych: Gawlik, Różanica i Binduga. Rzeźba terenu jest bardzo urozmaicona (występują liczne pagórki, i zagłębienia bezodpływowe, często zatorfione). W strukturze użytkowania zlewni największy udział mają lasy oraz grunty orne. Ełk Osowiec (kod jcw: PLRW ) Ocena stanu ekologicznego - wykonana na podstawie indeksu fitobentosowego (IO) wskazała dobry stan wód, jednakże uzyskane wartości wskaźników fizykochemicznych spowodowały obniżenie ostatecznej klasyfikacji do III klasy stanu umiarkowany. O klasyfikacji zadecydowały ponadnormatywne stężenia fenoli lotnych (indeksu fenolowego). Ocena stanu chemicznego poniżej dobrego ze względu na ponadnormatywne stężenia sumy benzo(g,h,i)perylenu i indeno(1,2,3-cd)pirenu. Ocena stanu wód. Ponieważ stan ekologiczny nie osiągnął dobrego i powyżej dobrego, a stan chemiczny oceniono jako poniżej dobrego stan wód oceniono jako zły. KOSÓDKA jest lewobrzeżnym dopływem Biebrzy, płynie na obszarze Biebrzańskiego Parku Narodowego. Kosódka Dobarz (kod jcw: PLRW ) Ocena stanu ekologicznego - wykonana na podstawie makrofitowego indeksu rzecznego(mir) wskazała dobry stan wód, jednakże uzyskane wartości wskaźników fizykochemicznych spowodowały obniżenie ostatecznej klasyfikacji do III klasy stanu umiarkowany. O klasyfikacji zadecydowały ponadnormatywne stężenia ogólnego węgla organicznego (OWO). Ocena stanu wód. Ponieważ stan ekologiczny nie osiągnął dobrego i powyżej dobrego, stan wód oceniono jako zły. Ocena w obszarach chronionych wrażliwych na eutrofizację wywołaną zanieczyszczeniami pochodzącymi ze źródeł komunalnych wykazała, iż jcw nie jest wrażliwa na eutrofizację komunalną. PRZECIWDZIAŁANIA DZIAŁALNOŚĆ KONTROLNA W okresie od 2011 do połowy 2012 roku przeprowadzono 15 kontroli podmiotów zlokalizowanych w powiecie monieckim w zakresie gospodarki wodno-ściekowej. Wyniki kontroli opisano poniżej: 12

13 Oczyszczalnia ścieków w Mońkach - Zakład Gospodarki Komunalnej i Mieszkaniowej w Mońkach (kontrola: lipiec 2011 r.). Stan formalnoprawny w zakresie eksploatacji oczyszczalni jest uregulowany. Ścieki były badane w miarę potrzeb we własnym laboratorium oraz w laboratorium akredytowanym zgodnie z wymogami pozwolenia wodnoprawnego (4 pomiary w roku przy prawidłowych wynikach). Przedstawione podczas kontroli wyniki badań ścieków oczyszczonych, odprowadzanych do cieku Targonka, nie wykazywały przekroczeń dopuszczalnych wartości stężeń zanieczyszczeń. W wyniku kontroli nie stwierdzono nieprawidłowości w zakresie gospodarki wodno-ściekowej. Składowisko Odpadów komunalnych Świerzbienie, Gmina Mońki (kontrola: październik 2011 r.). W przedmiotowej instalacji woda wykorzystywana była na cele socjalno-bytowe pracowników obsługi składowiska oraz na przygotowanie roztworu dezynfekcyjnego do maty. Woda przywożona była beczkowozem. W wyniku funkcjonowania instalacji powstawały odcieki z pól składowych i ścieki socjalnobytowe. Odcieki powstające na polach składowych były wychwytywane poprzez system drenarski umieszczony w podłożu składowiska i trafiały do szczelnych zbiorników żelbetowych. Zbiorniki opróżniano okresowo poprzez ponowne wtłoczenie odcieków w masę składowanych odpadów, w celu utrzymania właściwej wilgotności złoża lub wywóz ich nadmiaru wozami asenizacyjnymi do oczyszczalni ścieków w Mońkach. Ścieki socjalno-bytowe powstające w wyniku użytkowania przenośnej toalety dla pracowników, były wywożone do oczyszczalni ścieków w Mońkach. Wody opadowe z utwardzonych dróg i placów odprowadzano do gruntu. W wyniku kontroli nie stwierdzono nieprawidłowości w zakresie gospodarki wodno-ściekowej. Oczyszczalnia ścieków w Knyszynie - Urząd Gminy w Knyszynie (kontrola: grudzień 2011 r.). Stan formalnoprawny w zakresie eksploatacji oczyszczalni w Knyszynie jest uregulowany. Ścieki oczyszczone odprowadzano do rzeki Jaskranki. Pomiary ilości ścieków odprowadzanych z oczyszczalni prowadzono prawidłowo. Dotrzymywano dopuszczalnych ilości odprowadzanych ścieków do odbiornika. Badania ścieków oczyszczonych prowadzono z częstotliwością określoną w pozwoleniu wodnoprawnym. W wyniku kontroli stwierdzono następujące nieprawidłowości: analiza przedstawionych podczas kontroli wyników badań wykazała przekroczenie dopuszczalnych wartości stężeń zanieczyszczeń ChZT Cr w ściekach oczyszczonych w jednej próbie; kontrolowany podmiot nie przedkładał Wojewódzkiemu Inspektorowi Ochrony Środowiska okresowych pomiarów jakości ścieków z oczyszczalni. Wydano zarządzenie pokontrolne obligujące zakład do przekazywania wyników badań ścieków oczyszczonych oraz podjęcia działań służących wyeliminowaniu stwierdzonych przekroczeń. Oczyszczalnia ścieków w Jaświłach Urząd Gminy Jaświły (kontrola: kwiecień 2012 r.). Stan formalnoprawny w zakresie poboru wód podziemnych dla potrzeb wodociągu zbiorczego w Jaświłach i odprowadzanie ścieków oczyszczonych do rowu melioracyjnego jest uregulowany. Ujęcie wód podziemnych składa się z dwóch studni. W trakcie kontroli ustalono, że zamontowane wodomierze były zalegalizowanie. W 2011 roku oczyszczalnia uległa gruntownej modernizacji. Odbiornikiem ścieków z rowu melioracyjnego jest rzeka Biebła. Pomiary ilości ścieków były prowadzone z częstotliwością określoną w pozwoleniu wodnoprawnym. Ilość odprowadzanych ścieków nie była przekraczana. Przedstawione podczas kontroli wyniki badań ścieków oczyszczonych nie wykazywały przekroczeń dopuszczalnych wartości stężeń zanieczyszczeń. W dniu kontroli urządzenia wodociągu i oczyszczalni ścieków pracowały sprawnie. W wyniku kontroli nie stwierdzono nieprawidłowości w zakresie gospodarki wodno-ściekowej. Oczyszczalnia ścieków w Jasionówce Urząd Gminy Jasionówka (kontrola: czerwiec 2012 r.). Stan formalnoprawny w zakresie eksploatacji oczyszczalni jest uregulowany. W dniu kontroli urządzenia oczyszczające ścieki pracowały sprawnie. Pomiary jakości ścieków były prowadzone z częstotliwością określoną w pozwoleniu wodnoprawnym. Przedstawione podczas kontroli wyniki badań ścieków oczyszczonych, nie wykazywały przekroczeń dopuszczalnych wartości stężeń zanieczyszczeń. W wyniku kontroli nie stwierdzono nieprawidłowości w zakresie gospodarki wodno-ściekowej. Dom Pomocy Społecznej Dom Kombatanta, Mociesze, gm. Jaświły (kontrola: październik 2011 r.). Kontrolę przeprowadzono w wyniku zgłoszenia dotyczącego odprowadzania ścieków z Domu Kombatanta poprzez rów melioracyjny na działkę leśną. W dniu r. dokonano wizji lokalnej. Stwierdzono, iż woda w rowie posiada ślady zanieczyszczenia (dużą mętność, szarawy kolor oraz intensywny zapach mogący świadczyć o obecności ścieków). Oględziny posesji domu pomocy społecznej wykazały, iż ścieki są odprowadzane poprzez oczyszczalnię ścieków do rowu melioracyjnego. Ustalono również, że administrator oczyszczalni nie posiadał pozwolenia wodnoprawnego na odprowadzanie oczyszczonych ścieków. Podczas kontroli we wsi Mociesze trwały prace polegające na budowie sieci kanalizacyjnej. Według informacji dyrektora placówki planowano podłączenie jednostki do kanalizacji na przełomie 13

14 listopada i grudnia 2011 roku. W wyniku kontroli wydano zarządzenie dotyczące zaprzestania odprowadzania ścieków do rowu melioracyjnego bez pozwolenia wodnoprawnego. W dniu roku ponownie przeprowadzono wizję lokalną. Stwierdzono zaprzestanie odprowadzania ścieków do rowu. Oczyszczalnia nie była już eksploatowana. Ścieki gromadzono w zbiornikach uśredniających w celu wywiezienia przez firmy asenizacyjne. Zaistniałe nieprawidłowości usunięto w trakcie trwania kontroli. Zakład Produkcji Spożywczej BETEX Jan Kakareko, Knyszyn (kontrola: styczeń 2012 r.). Woda na potrzeby zakładu pobierana była z wodociągu miejskiego. Ścieki socjalno-bytowe i przemysłowe (z produkcji syropów i napojów) odprowadzano do kanalizacji miejskiej. Kontrolowany podmiot wykonywał badania wody pobranej z wodociągu. Badania nie wykazywały odstępstw od wymaganych norm. W wyniku kontroli nie stwierdzono nieprawidłowości w zakresie gospodarki wodno-ściekowej. Ubojnia Drobiu Wojszki S. Biedrzycki, L. Prończuk sp. j., Wojszki, gm. Mońki (kontrola: maj 2011 r.). Wodę na potrzeby zakładu pobierano z wodociągu gminnego Kołodzież i zużywano na cele technologiczne i socjalno-bytowe pracowników. W wyniku działalności powstawały ścieki socjalno-bytowe i ścieki technologiczne (mycie drobiu i maszyn). Były one oczyszczane na własnej oczyszczalni ścieków przemysłowych, która została wybudowana w 2010 r. Stan formalnoprawny w zakresie odprowadzania oczyszczonych ścieków przemysłowych jest uregulowany. Ilość ścieków odprowadzanych mierzono za pomocą przepływomierza. Ubojnia miała obowiązek wykonywana dwa razy w roku analiz ilościowych i jakościowych ścieków odprowadzanych z oczyszczalni. Wyniki badań nie wykazały przekroczeń wskaźników zanieczyszczeń określonych w pozwoleniu wodnoprawnym. Osady ściekowe z oczyszczania ścieków odwadniano na prasie, a następnie gromadzono na płycie obornikowej. Planowano wykorzystywanie osadów do nawożenia pól. Wody opadowe i roztopowe nie były ujęte w system kanalizacji. W wyniku kontroli nie stwierdzono nieprawidłowości w zakresie gospodarki wodno-ściekowej. Ferma Drobiu Daniel Biedrzycki, Kołodzież, gm. Mońki (kontrola: maj 2011 r.). Właściciel prowadzi hodowlę drobiu w kierunku użytkowania mięsnego (brojlerów) w m. Kołodzież w dwóch instalacjach niepowiązanych ze sobą technologicznie: nr 1- MOŃKI i nr 2- KOŁODZIEŻ. Wodę pobierano z wodociągu gminnego i zużywano do pojenia drobiu, na cele porządkowe, nawilżanie pomieszczeń w czasie upałów oraz na potrzeby socjalne. W wyniku eksploatacji ww. instalacji powstawały jedynie ścieki socjalne, gromadzone w zbiornikach bezodpływowych, które opróżniano w miarę potrzeb przez firmę asenizacyjną. Ścieki technologiczne nie były wytwarzane ze względu na sposób czyszczenia budynków hodowlanych (przy użyciu środków chemicznych z dodatkiem niewielkiej ilości wody, która odparowuje). Wody opadowe i roztopowe nie były ujęte w system kanalizacji. W wyniku kontroli nie stwierdzono nieprawidłowości w zakresie gospodarki wodno-ściekowej. Ferma Drobiu Stanisława Paniczko, Potoczyzna, gm. Mońki (kontrola: styczeń 2012 r.). Wodę pobierano z sieci wodociągowej i zużywano do pojenia drobiu, na cele porządkowe oraz na potrzeby socjalne. W wyniku eksploatacji instalacji powstawały ścieki technologiczne z mycia budynków inwentarskich, gromadzone w okresowo opróżnianych zbiornikach. Wody opadowe i roztopowe nie były ujęte w system kanalizacji. W wyniku kontroli nie stwierdzono nieprawidłowości w zakresie gospodarki wodno-ściekowej. Ferma Drobiu Jacka Molskiego, Ruda, gm. Krypno (kontrola: luty 2012 r.). Wodę pobierano z sieci wodociągowej i zużywano do pojenia drobiu, na cele porządkowe oraz na potrzeby socjalne. W wyniku eksploatacji instalacji powstawały ścieki technologiczne z płukania kurników po zakończonym cyklu hodowlanym. Budynki były myte myjką ciśnieniową bez użycia środków chemicznych. Zużyta woda była zbierana w zbiornikach bezodpływowych. Ścieki odbierała firma asenizacyjna. Ścieki socjalne na fermie nie powstawały. Wody opadowe i roztopowe nie były ujęte w system kanalizacji. W wyniku kontroli nie stwierdzono nieprawidłowości w zakresie gospodarki wodno-ściekowej. Ferma Drobiu Karola Molskiego, Ruda, gm. Krypno (kontrola: luty 2012 r.). Wodę pobierano z sieci wodociągowej i zużywano do pojenia drobiu, na cele porządkowe oraz na potrzeby socjalne. W wyniku eksploatacji instalacji powstawały ścieki technologiczne z płukania kurników po zakończonym cyklu hodowlanym. Budynki były myte myjką ciśnieniową bez użycia środków chemicznych. Zużyta woda była zbierana w zbiornikach bezodpływowych. Ścieki odbierała firma asenizacyjna. Ścieki socjalne na fermie nie powstawały. Wody opadowe i roztopowe nie były ujęte w system kanalizacji. W wyniku kontroli nie stwierdzono nieprawidłowości w zakresie gospodarki wodno-ściekowej. Ferma Drobiu Wiesław Żmiejko w Rudzie, gm. Krypno (kontrola: marzec 2012 r.). Wodę pobierano z sieci wodociągowej i zużywano do pojenie drobiu i na cele porządkowe. Na fermie powstawały ścieki socjalnobytowe oraz ścieki z mycia powierzchni kurników. Ścieki powstające podczas mycia hal hodowlanych za pomocą myjki ciśnieniowej gromadzono w zbiornikach bezodpływowych. Ścieki socjalno-bytowe 14

15 gromadzono w osobnym zbiorniku bezodpływowym i wywożono w miarę potrzeb na oczyszczalnię gminną. Ustalono, że od ostatniej kontroli ścieki socjalne nie były wywożone. Ścieki powstające w wyniku mycia kurników w związku z tym, iż nie zawierały dodatków chemicznych, używano do nawożenia pól. Wody opadowe i roztopowe nie były ujęte w system kanalizacji. W wyniku kontroli nie stwierdzono nieprawidłowości w zakresie gospodarki wodno-ściekowej. Rzeźnia Braci Szypcio Sp. J., Mońki (kontrola: maj 2012 r.). Wodę na potrzeby zakładu pobierano z wodociągu miejskiego. W wyniku działalności rzeźni powstawały ścieki technologiczne z hal produkcyjnych, socjalno-bytowe i opadowe. Ścieki (technologiczne i socjalno-bytowe) odprowadzano do urządzeń kanalizacji miejskiej. Przed odprowadzeniem do kanalizacji ścieki podczyszczano: z produkcji w tłuszczowniku i sicie spiralnym zintegrowanym z prasą do frakcji stałej; z mycia samochodów przewożących trzodę oraz samochodów do transportu mięsa w separatorze substancji ropopochodnych. Zakład Gospodarki Komunalnej i Mieszkaniowej w Mońkach prowadził raz na kwartał badania jakości odprowadzanych ścieków. Wyniki wykazały przekroczenia dopuszczalnych stężeń zanieczyszczeń określonych w umowie, jednak z informacji uzyskanych od Kierownika ZGKiM, eksploatującego miejską oczyszczalnię ścieków w Mońkach wynikało, iż ścieki odprowadzane z rzeźni były wystarczająco podczyszczane w zakładowej podczyszczalni i nie wpływały negatywnie na proces technologiczny pracy oczyszczalni miejskiej. W związku z powyższym ZGKiM w Mońkach planowało zmianę warunków zawartej umowy z zakładem w zakresie wartości wskaźników dopuszczalnych. Wody opadowe i roztopowe z powierzchni parkingowych, komunikacyjnych i dachowych poprzez wewnętrzną sieć kanalizacji deszczowej i separator odprowadzano do ziemi. Stan formalno-prawny w zakresie wprowadzania wód opadowych był uregulowany. W trakcie kontroli podmiot przedstawił badania jakości wód opadowych. Analizy nie wykazały przekroczeń warunków określonych w pozwoleniu wodnoprawnym. Zakład dwa razy w roku wykonywał czyszczenie oraz przeglądy eksploatacyjne urządzeń oczyszczających ścieki opadowe, co odnotowywano w książce eksploatacji obiektu. W wyniku kontroli nie stwierdzono nieprawidłowości w zakresie gospodarki wodno-ściekowej. Ferma Drobiu Janusz Kusak Krypno Wielkie (kontrola: czerwiec 2012 r.). Wodę na potrzeby hodowli pobierano z wodociągu gminnego oraz z własnej studni głębinowe. Zużywano ją na cele hodowlane (pojenie ptaków), porządkowe oraz socjalno-bytowe. W wyniku eksploatacji instalacji powstawały ścieki socjalno-bytowe oraz ścieki technologiczne z mycia budynków inwentarskich. Ścieki socjalno-bytowe gromadzono w zbiorniku bezodpływowym i w miarę potrzeb wywożono przez firmę asenizacyjną na oczyszczalnię ścieków w Krypnie. Ścieki technologiczne powstające w wyniku mycia kurników strumieniem czystej wody przy użyciu myjki ciśnieniowej, gromadzono w zbiornikach bezodpływowych a następnie wykorzystywano do nawożenia pól. Wody opadowe i roztopowe nie były ujęte w system kanalizacji. W wyniku kontroli nie stwierdzono nieprawidłowości w zakresie gospodarki wodno-ściekowej. WODY PODZIEMNE PRESJE Wody podziemne należą do zasobów naturalnych coraz bardziej zagrożonych zanieczyszczeniami z powierzchni ziemi. Konieczna jest ich szczególna ochrona, gdyż są to zasoby nieodnawialne. W szczególności niezbędna jest ochrona znacznych obszarów, pod którymi znajdują się Główne Zbiorniki Wód Podziemnych. W Polsce jest ich około 180, a obszar obejmuje ponad 52 % powierzchni naszego kraju. Wody podziemne zanieczyszczone są rozmaitymi substancjami chemicznymi, najczęściej są to: azotany, fosforany, substancje ropopochodne, chlorki, siarczany i inne. Najpowszechniej występującymi przyczynami zanieczyszczeń wód podziemnych są wycieki z nieizolowanych wysypisk odpadów, z baz paliwowych i stacji sprzedaży paliw do pojazdów samochodowych. Zanieczyszczenia siarczanami występują przede wszystkim na terenach uprzemysłowionych, azotanami i fosforanami na terenach rolniczych (są one także przyczyną degradacji zbiorników wodnych). 15

16 KLASYFIKACJA WÓD PODZIEMNYCH Ocena wód podziemnych jest wykonywana na podstawie Rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 23 lipca 2008r. w sprawie kryteriów i sposobu oceny stanu wód podziemnych (Dz.U. Nr 143 poz. 896). Klasyfikacja elementów fizykochemicznych stanu wód podziemnych obejmuje pięć klas jakości: Klasa I wody bardzo dobrej jakości, w których: wartości elementów fizykochemicznych są kształtowane wyłącznie w efekcie naturalnych procesów zachodzących w wodach podziemnych i mieszczą się w zakresie wartości stężeń charakterystycznych dla badanych wód podziemnych ( tła hydrogeochemicznego) b)wartości elementów fizykochemicznych nie wskazują na wpływ działalności człowieka Klasa II wody dobrej jakości, w których: wartości niektórych elementów fizykochemicznych są podwyższone w wyniku naturalnych procesów zachodzących w wodach podziemnych wartości elementów fizykochemicznych nie wskazują na wpływ działalności człowieka albo jest to wpływ bardzo słaby Klasa III wody zadowalającej jakości, w których wartości elementów fizykochemicznych są podwyższone w wyniku naturalnych procesów zachodzących w wodach podziemnych lub słabego wpływu działalności człowieka Klasa IV wody niezadowalającej jakości, w których wartości elementów fizykochemicznych są podwyższone w wyniku naturalnych procesów zachodzących w wodach podziemnych oraz wyraźnego wpływu działalności człowieka Klasa V wody złej jakości, w których wartości elementów fizykochemicznych potwierdzają znaczący wpływ działalności człowieka Oceny stanu chemicznego wód podziemnych w Jednolitej Części Wód Podziemnych (JCWPd) dokonuje się porównując wartości średnich arytmetycznych stężeń badanych elementów fizykochemicznych w zadanych punktów pomiarowych, które są reprezentatywne dla jednolitej części wód podziemnych, z wartościami granicznymi elementów fizykochemicznych określonych w załączniku do rozporządzenia. Klasy jakości wód podziemnych I, II, III oznaczają dobry stan chemiczny, a klasy jakości wód podziemnych IV, V oznaczają słaby stan chemiczny. Monitoring jakości wód podziemnych prowadzi Państwowy Instytut Geologiczny w sieci otworów badawczych obejmujących wszystkie JCWPd. W 2009 roku badania prowadzone były w JCWPd zagrożonych nieosiągnięciem dobrego stanu wód. Punktów pomiarowych poboru prób w powiecie siemiatyckim nie wyznaczono. W 2010 roku PIG przeprowadził badania stanu chemicznego w ramach monitoringu diagnostycznego w pozostałych JCWPd. Monitoring diagnostyczny na terenie powiatu został zrealizowany w oparciu o jeden punkt pomiarowy w Mońkach. Klasyfikacja stanu chemicznego wód podziemnych w powiecie białostockim w 2010 roku wg badań PIG. Numer otworu Miejscowość Gmina JCWPd Głębokość do stropu warstwy wodonośnej [m] Użytkowanie Klasa jakości wody w punkcie wskaźniki w granicach stężeń III klasy jakości wskaźniki w granicach stężeń IV klasy jakości 126 Mońki Mońki 55 5 Obszary zabudowane III Ca, HCO3 - - Jakość wód w Mońkach należy uznać za dobrą (wody zadowalającej jakości). Stwierdzono podwyższoną zawartość wapnia i wodorowęglanu w wodzie podziemnej. Należy podkreślić, że przedstawiona klasyfikacja wód podziemnych skierowana jest na ocenę stopnia zanieczyszczenia wód i nie obejmuje oceny stanu sanitarnego oraz badań pod kątem przydatności wody do picia (po uzdatnieniu). Oceny te wykonuje Państwowa Inspekcja Sanitarna wskaźniki w granicach stężeń V klasy jakości 16

17 GOSPODARKA ODPADAMI PRESJE ODPADY PRZEMYSŁOWE Ilość odpadów wytworzonych (z wyłączeniem odpadów komunalnych), na terenie powiatu monieckiego w 2011 r. wyniosła 112,5 tys. Mg co stanowiło 15,9 % odpadów wytworzonych na terenie całego województwa. Odpady wytworzone (z wyłączeniem odpadów komunalnych) w ciągu roku Jednostka terytorialna [tys. Mg] [tys. Mg] [tys. Mg] [tys. Mg] [tys. Mg] [tys. Mg] [tys. Mg] [tys. Mg] [tys. Mg] [tys. Mg] [tys. Mg] powiat moniecki 69,2 71,9 77,5 76,4 77,6 100,2 102,0 106,2 118,2 112,2 112,5 woj. podlaskie 744,6 807,1 927,5 887,4 927,9 957,4 1057,2 838,3 737,9 713,5 707,6 źródło: GUS W 2011 r. ilość odpadów przemysłowych poddanych procesom odzysku wyniosła 99%. ODPADY KOMUNALNE Głównymi źródłami wytwarzania odpadów komunalnych są gospodarstwa domowe oraz obiekty handlowousługowe, szkoły, przedszkola, obiekty turystyczne i targowiska. W r. zebrano 4273,63 zmieszanych odpadów komunalnych, co w przeliczeniu na jednego mieszkańca wyniosło 102 kg/rok 4. Podstawowym sposobem unieszkodliwiania odpadów komunalnych jest ich kierowanie na składowiska. Ilość zmieszanych odpadów komunalnych zebranych na terenie powiatu monieckiego w latach źródło: GUS 3 brak danych GUS za 2011 r. 4 Masa odpadów w przeliczeniu na mieszkańca zależy od poziomu życia, struktury zabudowy, poziomu obsługi oraz sposobu ogrzewania budynków 17

18 Problemem w gospodarce odpadami komunalnymi na terenie województwa, a także powiatu, jest aktualnie bardzo niski poziom recyklingu. Większą uwagę w działaniach należy zwrócić na segregację odpadów u źródła i możliwości ich dalszego wykorzystania jako surowce wtórne, źródło energii czy nawóz. Od 1 stycznia 2012 r. zaczęła obowiązywać nowa ustawa o utrzymaniu czystości i porządku w gminach. Gmina ma za zadanie zapewnić odbieranie i właściwe, ekologicznie bezpieczne zagospodarowanie wszystkich odpadów komunalnych z możliwością selektywnego zbierania czyli wymagając od nas ekologicznych zachowań jednocześnie daje nam do nich warunki, np. ustawiając odpowiednie pojemniki. Odpady od mieszkańców odbierane będą przez wyłonioną w drodze przetargu firmę. Za odbiór odpadów wszyscy mieszkańcy uiszczają jedną podstawową stawkę, dzięki czemu nikomu nie powinno opłacać się wyrzucanie śmieci do lasu. Ponadto osoby segregujące śmieci będą płacić mniej. Gminy mają do półtora roku (do połowy 2013 r.) na wprowadzenie na swoim terenie nowego sposobu zarządzania odpadami oraz poinformowanie mieszkańców o tych zasadach. STAN SKŁADOWISKA Na terenie powiatu monieckiego obecnie eksploatowane są 3 składowiska odpadów innych niż niebezpieczne i obojętne przyjmujących odpady komunalne: w m. Świerzbienie, w Knyszynie, w Zastoczu. Żadne z eksploatowanych składowisk nie jest przystosowane do przyjmowania odpadów niebezpiecznych. Na terenie powiatu nie ma składowisk odpadów przemysłowych, brak jest również wyznaczonego miejsca do wywożenia produktów zneutralizowanych w wyniku przeprowadzonych akcji ratowniczych o znamionach poważnych awarii. Monitoring składowisk Zgodnie z art. 147a ustawy Prawo ochrony środowiska (Dz. U Nr 25 poz. 150 z póź. zm.) prowadzący instalację jest zobowiązany do prowadzenia monitoringu składowiska. Za 2011 rok Inspektorat otrzymał wyniki badań z 6 składowisk odpadów. Wyniki badań wód podziemnych przy składowiskach na terenie powiatu w 2011 roku Lp. 1 Nazwa składowiska SOK w m. Świerzbienie Data pobrań prób do badań III, VI, IX, XI 2011 r. 2 SOK w Zastoczu III, VI, IX, XII 2011 r. Monitoring wód podziemnych Wody podziemne monitorowane były za pomocą 3 piezometrów: P1, P2 oraz P3. Odczyn badanych wód wahał się od 7,1 do 7,5. Jest to wartość charakterystyczna dla wód podziemnych I klasy. Na całej sieci monitoringowej wartości chromu (Cr) oraz wielopierścieniowych węglowodorów aromatycznych (WWA) kształtowały się na poziomie właściwym dla wód I klasy jakości wód, wartości miedzi (Cu) mieściły się poniżej granicy klasy II, wartości ołowiu (Pb) poniżej granicy właściwej dla klasy III oraz rtęci (Hg) poniżej granicy charakteryzującą klasę IV. W piezometrze P1 wartości cynku (Zn), przewodności elektrolitycznej właściwej (PEW) oraz ogólnego węgla organicznego (OWO) odpowiadały II klasie jakości wód. Oznaczeń kadmu (Cd) nie brano pod uwagę, ponieważ zawartość tego pierwiastka była niejednoznaczna odnośnie granic oznaczalności. W piezometrze P2 wartości PEW, Zn oraz OWO w trzech seriach badań odpowiadały II klasie jakości. W trzecim kwartale wartość OWO mieściła się w granicy klasy IV. Wartość Cd w ostatnim kwartale kształtowały się na poziomie właściwym dla V klasy jakości wód. W piezometrze P3 wartości PEW oraz Zn odpowiadały I klasie. Wartości OWO w trzech seriach badań odpowiadały II klasie jakości. W trzecim kwartale wartość OWO mieściła się w granicy klasy IV. Wartość Cd w ostatnim kwartale kształtowały się na poziomie właściwym dla V klasy jakości wód. Wody podziemne monitorowane były za pomocą 3 piezometrów: P1, P2 oraz P3 w czterech seriach badań. Odczyn badanych wód wahał się od 7,1 do 7,5. Jest to wartość charakterystyczna dla wód podziemnych I klasy. Na całej sieci monitoringowej wartości Cr oraz WWA kształtowały się na poziomie właściwym dla wód I klasy jakości wód, wartości Cu mieściły się poniżej granicy klasy II, wartości Pb poniżej granicy właściwej dla klasy III oraz Hg poniżej granicy charakteryzującą klasę IV. W piezometrze P1 wartości Zn w czwartej serii badań mieściły się w granicy klasy II, w pozostałych seriach w klasie I. Wartości PEW oraz OWO odpowiadały I klasie jakości wód. W piezometrze P2 wartości PEW, Zn oraz OWO w dwóch seriach badań odpowiadały II klasie jakości. W drugim kwartale wartość OWO mieściła się w granicy klasy II, a w czwartym kwartale odpowiadały klasie V. W piezometrze P3 wartości Zn oraz PEW w trzech seriach badań oraz odpowiadały I klasie. W pierwszej serii PEW w klasie II. Wartości OWO w dwóch seriach badań odpowiadały II klasie jakości. W ostatnim kwartale wartość OWO mieściła się w granicy klasy V. Na całej sieci monitoringowej oznaczeń kadmu (Cd) nie brano pod uwagę, ponieważ zawartość tego pierwiastka była niejednoznaczna odnośnie granic oznaczalności. 18

19 3 SOK w Knyszynie III, VI, VIII, X 2011 r SOK w Jasionówce (zamknięte) SOK w Jaświłach (zamknięte) SOK we wsi Łazy (zamknięte) VII 2011r., I 2012 r. III, VI, VIII, XI 2011 r. - Wody podziemne monitorowane były za pomocą trzech piezometrów: P1, P2 i P3. Z piezometru P1 w III serii nie pobrano próbki z powodu braku dostępu do lustra wody (niedrożność piezometru na głębokości 10,5 m). Odczyn badanych wód wahał się od 6,9 do 7,9. Jest to wartość charakterystyczna dla wód podziemnych I klasy. Na całej sieci monitoringowej wartości Hg, Cr oraz PEW mieściły się w granicach I klasy jakości wód. W P1 stwierdzono podwyższoną zawartość Cd w drugiej serii badań kształtującej się na poziomie właściwym dla IV klasy oraz Zn druga seria i Pb czwarta seria, odpowiadające III klasie jakości wód. Pozostałe wskaźniki w I-II klasie. W P2 stwierdzono podwyższoną wartość WWA odpowiadającą III klasie jakości wód w czwartej serii pomiarowej. Pozostałe parametry w I-II klasie. W P3 odnotowano wysoka wartość Zn w drugiej serii badań kształtującej się na poziomie V klasy jakości oraz OWO w trzeciej i czwartej serii odpowiadającej IV klasie jakości wód. Pozostałe wskaźniki w I-II klasie. Wody podziemne monitorowane były za pomocą piezometrów: P1, P2 i P3. Na podstawie otrzymanych wyników analiz zaobserwowano podwyższoną wartość PEW w wodzie piezometru P2, kształtującej się na poziomie właściwym dla II klasy jakości wód. Na całej sieci monitoringowej wartości Cu mieściły się poniżej granicy klasy II. Dokonując oceny, wartości Cd ze względu na brak możliwości jednoznacznego zaklasyfikowania do którejkolwiek klasy jakości wód podziemnych, nie brano pod uwagę. Wartości pozostałych analizowanych wskaźników mieściły się w granicach odpowiadających I klasie jakości wód. Wody podziemne monitorowane były za pomocą 3 piezometrów: P1, P2 oraz P3. Odczyn badanych wód wahał się od 7,1 do 7,5. Jest to wartość charakterystyczna dla wód podziemnych I klasy. W piezometrach: P1, P3 oraz P2 wartości Cd mieściły się w granicach właściwych dla V klasy jakości wód. W P1 wartości Cu w 3 serii badań odpowiadały III klasie jakości wód, w pozostałych seriach oraz we wszystkich kwartałach w P2 oraz P3 mieściły się poniżej granicy klasy II. Wartości PEW w P1 w ostatniej serii badań oraz w P3 w trzech seriach odpowiadały II klasie jakości wód, pozostałych seriach oraz w piezometrze P2 - klasie I. Na całej sieci monitoringowej wartości Cr, Zn, OWO oraz WWA kształtowały się na poziomie właściwym dla wód I klasy jakości. Wartości Pb poniżej granicy właściwej dla klasy III oraz Hg poniżej granicy charakteryzującą klasę IV. W wodzie pobranej ze studzienki odciekowej stwierdzono wysoką wartość przewodnictwa właściwego wskazującą na zawartość jonów mineralnych, wysoką wartość ogólnego węgla organicznego świadczącą o dużej zawartości w wodzie odciekowej związków organicznych oraz wysokie wartości WWA. Ze względu na brak stosownego rozporządzenia dotyczącego oceny wód odciekowych nie przeprowadzono szczegółowej analizy i oceny tych wód. opracowanie: WIOŚ, na podstawie klasyfikacji wg RMŚ z dnia 23 lipca 2008 r. w sprawie kryteriów i sposobu oceny stanu wód podziemnych (Dz. U. 2008, Nr 143, poz. 896). ODPADY NIEBEZPIECZNE 5 W 2011 r. w bazie WSO 6 zgromadzono informacje o 33 producentach odpadów niebezpiecznych. Pod względem ilości odpadów do największych wytwórców należało Przedsiębiorstwo TOOLCO Kazimierz Mitroszewski w Mońkach 25,4400 Mg oraz Samodzielny Publiczny Zakład Opieki Zdrowotnej w Mońkach 16,8090 Mg. Na terenie powiatu wytworzono 49,7640 Mg odpadów niebezpiecznych, zebrano 2,5670 Mg. Największą grupę odpadów niebezpiecznych stanowiły szlamy i osady pofiltracyjne zawierające substancje niebezpieczne. Dużą grupą były również odpady medyczne. PRZECIWDZIAŁANIA KONTROLE SKŁADOWISK I ZAKŁADÓW PRZEMYSŁOWYCH W okresie 2011 I połowa 2012 roku Inspektorat przeprowadził 18 kontroli podmiotów z zakresu gospodarki odpadami: Ubojnia Drobiu Wojszki D. Biedrzycki, L. Prończuk SP. J., w Wojszkach, gm. Mońki (kontrola: maj/czerwiec 2011 r.; kontrola interwencyjna: wrzesień 2011 r.). Przedmiotem działalności gospodarczej zakładu jest ubój i rozbiór drobiu, pochodzącego z własnej hodowli. Stan formalno-prawny w zakresie gospodarki odpadami został uregulowany. Zakład uzyskał zezwolenie na prowadzenie działalności w zakresie odzysku, unieszkodliwiania odpadów (piór) poprzez kompostowanie na potrzeby własne. Kontrolowany przedłożył w 2004 roku informację o odpadach do Starostwa Powiatowego w Mońkach, w której nie zostały ujęte wszystkie wytwarzane odpady, tj. uszkodzone pojemniki z tworzyw sztucznych oraz osady z zakładowych oczyszczalni ścieków. Zbiorcze zestawienie danych o odpadach oraz sprawozdanie 5 źródło: Wojewódzki System Odpadowy, Urząd Marszałkowski Województwa Podlaskiego. 6 dane z lipca

20 (OŚ-OP1) o wysokości należnej opłaty produktowej za 2010 rok przekazano Marszałkowi Województwa Podlaskiego. Ubojnia nie osiągnęła wymaganego poziomu odzysku i recyklingu odpadów opakowaniowych. W wyniku stwierdzonych w toku kontroli nieprawidłowości pouczono kontrolowanego. SPZOZ w Mońkach (kontrola: sierpień/wrzesień 2011 r.). Wytworzone odpady zawierające drobnoustroje chorobotwórcze przechowywano w budynku na terenie szpitala, w wydzielonych i przystosowanych pomieszczeniach, zabezpieczonych przed dostępem osób nieupoważnionych. Odpady zbierano selektywnie w miejscach ich powstawania z podziałem na odpady zakaźne, specjalne i pozostałe. Przechowywano je w odpowiednich workach lub pojemnikach, następnie odbierane były przez specjalistyczne firmy posiadające niezbędne zezwolenia. Ewidencję odpadów prowadzono prawidłowo. Zbiorcze zestawienie zostało sporządzone i przedłożone terminowo do Marszałka Województwa Podlaskiego. Podczas kontroli ustalono, iż w w/w sprawozdaniach zostały błędnie podane ilości odpadów z diagnozowania, leczenia i profilaktyki medycznej (o kodach , i ). Nieprawidłowości te podczas kontroli zostały usunięte, a korekta przesłana do Urzędu Marszałkowskiego. SPZOZ przekroczył ilości wytwarzanych odpadów w 2010 r. oraz w I połowie 2011 r., określonych w programie gospodarki odpadami niebezpiecznymi, tj. odpadów o kodzie inne odpady, które zawierają żywe drobnoustroje chorobotwórcze lub ich toksyny oraz inne formy zdolne do przeniesienia materiału genetycznego, o których wiadomo lub co do których istnieją wiarygodne podstawy do sądzenia, że wywołują choroby u ludzi i zwierząt, z wyłączeniem i Podmiot podczas trwania kontroli zwrócił się do Starosty Powiatowego z wnioskiem o zwiększenie ilości wytwarzanych odpadów. W wyniku stwierdzonych naruszeń nałożono administracyjną karę pieniężną za naruszenie warunków posiadanej decyzji. Składowisko odpadów innych niż niebezpieczne i obojętne w Świerzbieniach, gm. Mońki (kontrola: październik/listopad 2011 r.). Właścicielem składowiska jest Gmina Mońki, która przekazała Zakładowi Gospodarki Komunalnej i Mieszkaniowej w Mońkach w zarząd nieruchomości przeznaczone w planie zagospodarowania przestrzennego pod rozbudowę składowiska. Na podstawie umowy dzierżawy Gmina Mońki wydzierżawiła nieruchomość położoną w obrębie wsi Świerzbienie składającą się z działki o nr geod. 3/2 Spółce BIOM z siedzibą w Dolistowie Starym I nr 144. Trwały zarząd nad w/w nieruchomością sprawuje ZGKiM w Mońkach. Wydzierżawiający przekazał Dzierżawcy działkę na potrzeby realizacji inwestycji pod nazwą Biebrzański System Gospodarki Odpadami II etap z przeznaczeniem na wykonanie infrastruktury technicznej i montaż urządzeń stacji przeładunkowej odpadów komunalnych. W dniu 9 września 2010 r. została zawarta umowa dzierżawy, na podstawie której Gmina Mońki wydzierżawiła BIOM Sp. z o.o. z siedzibą w Dolistowie Starym I nr 144 do używania pobierania pożytków nieruchomość (składającą się z działek o nr geodezyjnych 1/21, 1/24, 1/26, 1/29, 2/15, 2/17, 2/19, 2/20, 3/1) wraz z urządzeniami znajdującymi się na instalacji do składowania odpadów w tym: wagę samochodową, piezometry, kwatery składowania odpadów, napowietrzne przyłącze energetyczne, drogę, zbiorniki na odcieki, plac postojowy, matę dezynfekcyjną, ogrodzenie, budynek socjalny wraz z garażem. Powierzchnia całkowita terenu przedmiotowej instalacji wynosi 3,5 ha. Powierzchnia użytkowa kwater łącznie 1,87 ha. Projektowana pojemność składowiska wynosi Mg ( m 3 ). W skład instalacji wchodzą: dwie kwatery do składowania odpadów oznaczone jako etap I i etap II, system ujmowania odcieków ze składowiska, studnie do odgazowania składowiska z emisją do atmosfery, 3 piezometry, 2 zbiorniki żelbetowe na odcieki wraz z dwoma zbiornikami przepływowymi, uszczelnienie kwater do składowania z folii chemo- i olejoodpornej z wysokozagęszczonego polietylenu PEHD o grubości 200 mm, budynki socjalno-gospodarcze dla pracowników obsługi składowiska, garaż na pojazdy wykorzystywane na składowisku, waga samochodowa, drogi i plac postojowy, ogrodzenie o wysokości 2,50 m, brama wjazdowa, pojazdy do transportowania, plantowania i ugniatania odpadów. Na terenie składowiska realizowana jest inwestycja polegająca na budowie stacji przeładunkowej odpadów. Do dnia kontroli instalacja nie została przekazana do użytkowania. Na składowisko nie jest doprowadzona sieć wodnokanalizacyjna oraz gaz, natomiast doprowadzone jest przyłącze energetyczne. W dniu kontroli stwierdzono, iż obiekt nie był wyposażony w sprawne urządzenie do mycia i dezynfekcji kół pojazdów opuszczających teren. Prace porządkowe prowadzone były systematycznie, a odpady rozplantowane. Teren składowiska oraz wokół niego nie był zaśmiecony. Wszystkie odpady unieszkodliwione w 2010 r. i w I półroczu 2011 r. na składowisku zostały dopuszczone do składowania w decyzji zatwierdzającej instrukcję eksploatacji. Nie zostały przekroczone ilości odpadów poszczególnych rodzajów dopuszczonych do unieszkodliwiania określone w pozwoleniu zintegrowanym. Ilościową i jakościową ewidencję odpadów prowadzono zgodnie z wymaganiami. Kontrolowany nie przedstawił danych dotyczących masy odpadów dotychczas przyjętych do składowania. Przekroczone zostały ilości odpadów dopuszczonych do odzysku w 20