Podejście LEADER w nowej perspektywie Możliwość finansowania działań w ramach Leader na obszarach Natura 2000

Transkrypt

1 Podejście LEADER w nowej perspektywie Możliwość finansowania działań w ramach Leader na obszarach Natura czerwiec 2006r Marzena Cieślak 1

2 Inicjatywa wspólnotowa Inicjatywy Wspólnotowe to programy pomocy bezzwrotnej, finansowane ze środków w funduszy strukturalnych, skierowane do określonych środowisk i grup społecznych Państw Członkowskich UE. Inicjatywa LEADER została a wprowadzona eksperymentalnie w 1991 roku. Objęł ęła a swym zasięgiem 217 obszarów. Kolejna edycja LEADER II była a wdrażana ana w latach Objęł ęła a swym zasięgiem 1 tys. obszarów. Głównym celem Inicjatyw LEADER była a stymulacja działań innowacyjnych, w sektorach: publicznym i prywatnym, poprzez angażowanie lokalnego potencjału u tych sektorów w w działalno alność wsi. 2

3 Podejście LEADER partnerstwo trójsektorowe społeczny publiczny prywatny 3

4 Trzy edycje Programu LEADER Pozytywne efekty uzyskane w wyniku realizacji Inicjatyw LEADER, wskazały y na fakt, że e instrument ten był niezwykle pomocny w rozwiązywaniu zywaniu wielu problemów w występuj pujących na obszarach wiejskich. W latach wdrażana ana jest trzecia edycja inicjatywy pod nazwą LEADER+. Rozwiązanie zanie to stanowi kontynuację i rozwinięcie programu LEADER II. 4

5 LEADER+ LEADER+ wspomaga wdrażania nowoczesnych strategii rozwoju obszarów wiejskich. Program jest finansowany z Sekcji Orientacji Europejskiego Funduszu Orientacji i Gwarancji Rolnej. Władze lokalne, organizacje pozarządowe, przedsiębiorcy otrzymują pomoc w związku ze zgłaszanymi przez nie projektami rozwoju na obszarach wiejskich. 5

6 Stymulacja działań innowacyjnych w sektorach publicznych i i prywatnych Wsparcie inicjatyw służących rozwojowi lokalnemu CELE INICJATYWY LEADER Wsparcie działań innowacyjnych Wsparcie projektów współpracy transgranicznej Zwiększenie wymiany doświadczeń pomiędzy regionami wiejskimi 6

7 LEADER+ jako metoda rozwoju obszarów w wiejskich Realizacja działania ma na celu: stymulowanie lokalnych inicjatyw na rzecz rozwoju obszarów wiejskich tworzenie Zintegrowanych Strategii Rozwoju Obszarów Wiejskich, budowanie partnerstw publiczno-prywatnych (LGD), podejmowanie przez nie działań na rzecz rozwoju i promocji regionu. 7

8 LEADER+ Lokalne Grupy Działania ania ludzie lub stowarzyszenia zaangażowane przede wszystkim w sprawy społeczne, zatrudnienia i jakości życia, firmy prywatne i sektor finansowy zainteresowane głównie rozwojem firm i zyskiem, jak również dostosowaniem lokalnej gospodarki do wymogów rynkowych, regionalne, krajowe i europejskie instytucje publiczne zainteresowane polityką regionalną, sprawami środowiska, gospodarki i dziedzictwa społecznego i kulturowego. 8

9 LEADER+ mocne strony programu mobilizacja lokalnych aktorów do zainteresowania się regionem i przejęcia kontroli nad jego przyszłością, decentralizacja, zintegrowanie i podejście oddolne, otwarcie obszarów wiejskich objętych działaniami LGD na inne obszary wiejskie poprzez wymianę i przekazywanie doświadczeń oraz tworzenie powiązań między tymi terenami, możliwość realizacji działań na małą skalę. 9

10 LEADER+ Fundusze z programu LEADER+ mogą być przeznaczane na trzy cele: wspomaganie nowoczesnych strategii rozwoju terenów wiejskich, wsparcie dla międzyregionalnych i międzynarodowych projektów współpracy, tworzenie sieci obszarów wiejskich UE objętych pomocą LEADER+ jak również nie korzystających z tej pomocy. 10

11 LEADER+ integrowana Strategia Rozwoju Obszarów w Wiejskich Strategia powinna obejmować: wykorzystanie nowych sposobów i technologii, poprawę jakości życia na obszarach wiejskich, promocję lokalnych produktów, waloryzację zasobów naturalnych i kulturalnych, tworzenie i przyciąganie nowych podmiotów lokalnych i przedsiębiorstw, projekty dla młodzieży lub kobiet. 11

12 Pilotażowy Program LEADER+ Schemat I Szczegółowe cele działania: wsparcie przygotowania strategii rozwoju obszarów wiejskich, wsparcie procesu tworzenia LGD, promocja obszarów wiejskich, mobilizacja ludności do wzięcia aktywnego udziału w procesie rozwoju obszarów wiejskich. 12

13 Pilotażowy Program LEADER+ Schemat II Szczegółowe cele działania: wsparcie działalności LGD, promocja obszarów wiejskich, mobilizacja ludności do wzięcia aktywnego udziału w procesie rozwoju obszarów wiejskich, upowszechnianie i wymiana informacji o inicjatywach związanych z aktywizacją ludności na obszarach wiejskich. 13

14 Pilotażowy Program LEADER+ Schemat II cd. Zakres pomocy: działania informacyjne, szkoleniowe i promocyjne związane ze stymulowaniem udziału mieszkańców i organizacji działających na obszarach wiejskich w procesie planowania strategii rozwoju, opracowywanie strategii rozwoju obszarów wiejskich i wsparcie techniczne procesu ich przygotowywania w szczególności analizy, ekspertyzy, wsparcie doradcze, prace studialne, pomoc doradcza i ekspercka związana z tworzeniem LGD. 14

15 Pilotażowy owy Program Leader+ Schemat II cd. Wysokość pomocy maksymalny poziom pomocy wynosi 100 % kosztów kwalifikowalnych, Maksymalna wysokość pomocy przy realizacji projektu w ramach I Schematu wynosi 150 tys. zł, Maksymalna wysokość pomocy przy realizacji strategii w ramach II Schematu wynosi 750 tys. zł. Beneficjenci Lokalne Grupy Działania. 15

16 Pilotażowy owy Program Leader+ a PROW w Polsce Działanie 2.7. SPO Restrukturyzacja krótszy okres wdrażania pilotażowy charakter programu przygotowanie do wdrażania LEADER w latach schematy wdrażania programu program skupiony wokół dwóch zadań: - wsparcie ZSROW - powiązanie w sieć wszystkich terenów wiejskich (Krajowa Sieć LEADER+) Oś 4 PROW Inicjatywa Leader na poziomie Wspólnoty przekształca się w Oś 4 - Podejście LEADER nowe znaczenie podejścia LEADER -podejściem przekrojowym, umożliwiającym realizowanie i osiągnięcie celów co najmniej jednej osi EFRROW. 16

17 PROW podstawy prawne Rozporządzenie Rady 1698/2005 z 20 września 2005 r. w sprawie wsparcia rozwoju obszarów wiejskich z Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich (opublikowane w Dz.U. UE L r.). określa: zasady wsparcia w ramach EFRROW, zasady programowania, oceny, monitorowania programów. 17

18 PROW podstawy prawne cd. Szczegółowe przepisy: rozporządzenia wykonawcze KE, krajowe akty prawne. ustanawiające: szczegółowe zasady stosowania rozporządzenia Rady (WE) nr 1698/2005 w sprawie wsparcia rozwoju obszarów wiejskich przez Europejski Fundusz Rolny na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich, przepisy przejściowe dla rozwoju obszarów wiejskich, o którym mowa w rozporządzeniu Rady (WE) nr 1698/2005, szczegółowe zasady wykonania rozporządzenia (WE) nr 1698/2005 w odniesieniu do wprowadzania procedur kontroli, jak również wzajemnej zgodności dotyczącej środków wsparcia 18

19 PROW podstawy prawne cd. Rozporządzenie Rady (WE) nr 1290/2005 z dnia 21 czerwca 2005 r. w sprawie finansowania wspólnej polityki rolnej (opublikowane w Dz.U. UE L r.). Rozporządzenie reguluje szczegółowe warunki i zasady stosowane do finansowania z budżetu wspólnotowego wydatków na wspólną politykę rolną, w tym wydatków na rozwój obszarów wiejskich w latach Tworzy ono odpowiednie ramy prawne do realizacji tego celu. Na podstawie Rozporządzenia nr 1290/2005 utworzono dwa fundusze: Europejski Fundusz Gwarancji Rolnej (EFGR) płatności bezpośrednie, mechanizmy rynkowe, Europejski Fundusz Rolny na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich (EFRROW). 19

20 PROW podstawy prawne cd. Dokumenty krajowe określaj lające założenia dla wsparcia rozwoju obszarów w wiejskich z EFRROW Krajowy Plan Strategiczny Program Rozwoju Obszarów (KPS) wdrażany any w krajach Wiejskich na lata UE poprzez programy rozwoju (PROW ) 2013) dokument obszarów w wiejskich programowy projekt ustawy o wspieraniu rozwoju obszarów w wiejskich w ramach programu rozwoju obszarów w wiejskich rozporządzenia wykonawcze do każdego z działań 20

21 PROW Oś 1: gospodarcza Poprawa konkurencyjności sektora rolnego i leśnego Oś 2: środowiskowa Poprawa środowiska przyrodniczego i obszarów wiejskich Oś 4: LEADER Oś 3: społeczna Jakość życia na obszarach wiejskich i różnicowanie gospodarki wiejskiej 21

22 Polityka rozwoju obszarów w wiejskich na lata Poprawa konkurencyjności sektora rolnego i leśnego Jakość życia na obszarach wiejskich i różnicowanie gospodarki wiejskiej Poprawa środowiska przyrodniczego i obszarów wiejskich Podejście LEADER podejście przekrojowe (min 2.5% do 5% całkowitego budżetu PROW ) 22

23 Oś 4 LEADER Cele LEADER jest podejściem przekrojowym, umożliwiającym realizowanie i osiągnięcie celów osi trzeciej. Celem osi czwartej będzie przede wszystkim aktywizacja mieszkańców obszarów wiejskich poprzez budowanie potencjału społecznego na wsi, a także polepszenie zarządzania lokalnymi zasobami i ich waloryzacja. Pomocne w osiągnięciu celów osi będą również projekty współpracy. 23

24 Oś 4 LEADER Beneficjenci Dla podejścia LEADER należy określić dwa rodzaje beneficjentów, wynikające ze specyfiki wdrażanego podejścia: Lokalna Grupa Działania (LGD), Beneficjenci ostateczni: gminy, organizacje pozarządowe, osoby fizyczne i prawne, powiaty, związki wyznaniowe, związki międzygminne oraz beneficjenci określeni dla poszczególnych działań osi 3. 24

25 Oś 4 LEADER Obsługa wniosków Dla LGD: nabór wniosków LGD Samorząd Województwa (SW). Dla beneficjentów: LGD - nabór wniosków, OR ARiMR/SW - weryfikacja wniosków. 25

26 Oś 4 LEADER Kryteria dostępu dla LGD LGD będzie musiało spełniać następujące wymogi: partnerstwo trójsektorowe składające się z sektora publicznego, prywatnego i pozarządowego, na poziomie decyzyjnym partnerstwa przynajmniej 50% stanowią partnerzy ekonomiczni i społeczni, w tym przedstawiciele społeczeństwa obywatelskiego, tacy jak rolnicy, kobiety wiejskie, młodzi ludzie oraz ich stowarzyszenia, LGD przygotowuje lokalną strategię rozwoju. Obszar objęty strategią LGD jest spójny i obejmuje gminy wiejskie lub miejsko-wiejskie z wyłączeniem miast powyżej 20 tys. mieszkańców. Dla spójności obszaru objętego strategią dopuszcza się włączenie gmin miejskich do 20 tys. mieszkańców, 26

27 Oś 4 LEADER Kryteria dostępu dla LGD cd. na obszarze, na którym realizowana jest Strategia mieszka co najmniej 10 tys. i nie więcej niż 100 tys. mieszkańców, dopuszcza się możliwość działania wyłącznie jednej LGD na danym obszarze, LGD musi posiadać potencjał administracyjny do zarządzania środkami publicznymi i zapewnienia zadowalającego funkcjonowania partnerstwa. 27

28 Oś 4 LEADER Kryteria oceny LGD Kryteria oceny zostaną określone w rozporządzeniu wykonawczym do ustawy o PROW. 80% kryteria ogólne wyboru LGD określone na poziomie krajowym, 20% kryteria wyboru LGD określone regionalne (zgodne ze strategią i priorytetami województwa). Na kryteria ogólne oceny LGD składa się: ocena potencjału organizacyjno-administracyjnego LGD, ocena Strategii przygotowanej przez LGD. 28

29 Oś 4 LEADER Model naboru wniosków Dla LGD: okresowy (zamknięty): w pierwszym roku realizacji PROW drugi nabór po 3 latach od rozpoczęcia realizacji PROW nabór projektów współpracy: ciągły (do wyczerpania budżetu na dany rok) Dla beneficjentów: 2 razy w roku (do wyczerpania budżetu na dany rok) w terminach określonych przez LGD 29

30 Forma i wielkość pomocy Dla LGD: Zobowiązanie wieloletnie (jednorazowe z wielokrotną płatnością) maksymalnie 7 lat, płatne na rachunek bankowy LGD lub rachunek przez nią wskazany. Dla beneficjentów pozostałych ubiegających się o finansowanie poprzez LGD: Tak jak określone dla działań osi 3. Zobowiązanie jednorazowe. Możliwość realizacji projektu w etapach. Dofinansowanie projektów realizowanych w ramach: Osi 3 tak jak zostanie określone dla każdego z działań osi 3 Osi 4 100% kosztów kwalifikowalnych 30

31 Budżet PROW (w mld euro) Razem w tym EFRROW budżet krajowy ok. 15,6 mld euro ok. 12,0 mld euro ok. 3,6 mld euro 31

32 Budżet Osi 4 i jego kalkulacja Działanie Proponowana wysokość środków przeznaczona na realizację działania [EUR] Razem EFRROW PL LEADER , , ,00 Zakładając, że średnio będzie około 300 LGD Euro / 7 lat : na 1 LGD = Euro / 7 lat rocznie średnio: PLN/ rok/ LGD 32

33 Alokacja środków w Osi 3 PROW Wartości w mln euro Różnicowanie Usługi Odnowa Mikroprzed siębiorstwa Szkolenie i informowanie , Razem Oś 3 W tym realizacja Osi 4

34 Środki finansowe PROW (indykatywne alokacje) Wkład EFRROW Krajowy wkład publiczny Budżet państwa Budżety jednostek samorządu terytorialnego Środki prywatne 34

35 Liczba beneficjentów w i powierzchnia wsparcia Liczba LGD będzie b się zwiększa kszać i najpóźniej niej pod koniec 2013 będzie b około 300 LGD. Obszar wdrażania ania Osi 4 cały y kraj Powierzchnia kraju min. 50% obszarów w wiejskich spełniaj niających wymogi dla podejścia Leader 35

36 Oś 4 LEADER Realizacja osi 4 Leader, w dłuższej perspektywie czasowej przyczyni się do: zwiększenia liczby miejsc pracy i zwiększenia różnorodności gospodarczej obszarów wiejskich Poprzez działania wdrażane podejściem LEADER możliwe będzie: wzmocnienie kapitału społecznego na wsi poprawa samoorganizacji i zarządzania na poziomie lokalnym Wdrażanie oddolnych zintegrowanych strategii lokalnych pozwoli na zapewnienie zrównoważonego rozwoju obszarów wiejskich, w tym zachowanie dziedzictwa kulturowego i przyrodniczego wsi. 36

37 Dziękuję za uwagę 37