GLOBALNY RYNEK MIĘSA CZERWONEGO

Transkrypt

1 GLOBALNY RYNEK MIĘSA CZERWONEGO RYNEK WIEPRZOWINY: Prognozy FAO nieznacznego spadku produkcji wieprzowiny na świecie w 20 roku Pierwsze sygnały odbudowy produkcji w Chinach, niższy import w II kwartale br. Znaczny spadek eksportu unijnej wieprzowiny do Chin w II kwartale br. Wzrost eksportu amerykańskiej wieprzowiny w I półroczu br. Spadek wywozu z Brazylii w II kwartale br. z uwagi na skandal mięsny Wzrost cen światowych i unijnych wieprzowiny Chiny Japonia Hongkong Korea Płd. Filipiny USA Australia pozostali I-V 20 I-V 20 Umowa handlowa UE-Japonia szansą na wzrost eksportu unijnej wieprzowiny RYNEK WOŁOWINY: Prognozy FAO wzrostu światowej produkcji wołowiny w 20 roku Amerykańska wołowina powraca na rynek chiński Chiny nadal najszybciej rosnącym rynkiem zbytu na wołowinę USA zawieszają import wołowiny z Brazylii Prognozy wzrostu produkcji australijskiej wołowiny

2 1 SPIS TREŚCI I. WIEPRZOWINA 2 1. GLOBALNY RYNEK MIĘSA WIEPRZOWEGO CHARAKTERYSTYKA OGÓLNA 2. SYTUACJA NA NAJWAŻNIEJSZYCH RYNKACH 5 CHINY UNIA EUROPEJSKA USA BRAZYLIA 3. BILANS MIĘSA WIEPRZOWEGO NA ŚWIECIE 12 II. WOŁOWINA GLOBALNY RYNEK MIĘSA WOŁOWEGO CHARAKTERYSTYKA OGÓLNA SYTUACJA NA NAJWAŻNIEJSZYCH RYNKACH USA BRAZYLIA UNIA EUROPEJSKA AUSTRALIA 3. BILANS MIĘSA WOŁOWEGO NA ŚWIECIE 23

3 2 I. WIEPRZOWINA 1. GLOBALNY RYNEK MIĘSA WIEPRZOWEGO CHARAKTERYSTYKA OGÓLNA Według prognoz Organizacji Narodów Zjednoczonych ds. Wyżywienia i Rolnictwa (FAO) z czerwca br., w 20 r. światowa produkcja wieprzowiny spadnie o 0,8% do 114,7 mln ton, co oznacza już trzeci rok stagnacji z rzędu. Podobnie jak w dwóch poprzednich latach, główną przyczyną spowolnienia w skali globu jest zmniejszenie produkcji w Chinach, które mają prawie połowę udziału w światowym poziomie wytwarzania. Wpłynęły na to głównie ograniczenia w hodowli trzody chlewnej spowodowane nowymi przepisami z zakresu ochrony środowiska. Prognozy FAO wskazują, że w 20 r. chińska produkcja wieprzowiny wyniesie 49,8 mln ton i będzie o 3,9% niższa niż w 20 r. i o 10% niższa niż w 2014 r. Będzie to już trzecia z kolei redukcja poziomu wytwarzania w Państwie Środka. Trwająca obecnie restrukturyzacja chińskiego sektora trzody chlewnej tworzy podstawy do rozwoju produkcji w przyszłości dzięki zwiększeniu wydajności i ekonomii skali. Obecnie pojawiły się już sygnały o rozpoczęciu odbudowy stada świń, niektóre źródła wskazują nawet na nieznaczny wzrost produkcji chińskiej wieprzowiny w pierwszym półroczu br. W innych krajach azjatyckich przewiduje się w br. wyższą produkcję w Wietnamie, Korei Płd. i na Filipinach. Japońska produkcja pozostanie stabilna. W USA produkcja zwiększy się już trzeci rok z rzędu (+4,6% do 11,8 mln ton). Odbuduje się także po raz kolejny produkcja w Meksyku (+3% do 1,4 mln ton). Ekspansji produkcji w Brazylii (+3,1% do 3,8 mln ton) i Kanadzie (+2,8% do 2,2 mln ton) sprzyjać będzie wysoki popyt na rynku światowym. Produkcja w Rosji może zwiększyć się o 4,5% do 3,6 mln ton, dzięki inwestycjom w gospodarstwa wielkotowarowe oraz poprawie efektywności wykorzystania pasz. Pomimo wzmożonego popytu wewnętrznego i globalnego, unijna produkcja wieprzowiny nieznacznie zmniejszy się o 0,3% do 23,3 mln ton w wyniku spadku pogłowia loch, co ogranicza podaż prosiąt. Poziom wytwarzania na Ukrainie zostanie zredukowany o 1,3% do 766 tys. ton ze względu na spadek cen i niższą opłacalność po nadmiernym wzroście produkcji w roku ubiegłym. TABELA 1 Światowy bilans wieprzowiny (tys. ton) 20-S 20-P zmiana % 20-S 20-P zmiana % Produkcja Eksport Chiny ,9% UE ,2% UE ,3% USA ,4% USA ,6% Kanada ,6% Brazylia ,1% Brazylia ,1% Wietnam ,8% Chile 3 0 4,3% Rosja ,5% Meksyk ,7% Ogółem ,8% Ogółem ,1% Spożycie Import Chiny ,2% Chiny ,3% UE ,3% Japonia ,0% USA ,3% Meksyk ,4% Rosja ,5% Korea Płd ,7% Wietnam ,7% USA ,8% Japonia ,4% Rosja ,0% Ogółem ,8% Ogółem ,0% Źródło: FAO Food Outlook, czerwiec 20 r.; S-szacunek, P-prognoza FAO prognozuje, że w 20 r. światowy handel wieprzowiną po raz kolejny wzrośnie, tym razem o ok. 4% do rekordowych 8,6 mln ton. Motorem napędowym eksportu w skali globu będą nadal Chiny, które prawdopodobnie zwiększą w tym roku import mięsa wieprzowego o 12,3% do 2,8 mln ton. Jednak dane z chińśkich urzędów celnych wskazują, że w drugim kwartale br. chiński przywóz wieprzowiny spadł już o jedną trzecią, co może wskazywać że tegoroczny import będzie niższy niż wczesniej zakładano.

4 3 Większość pozostałych światowych importerów zanotuje w tym roku wzrosty poziomów przywozu w tym m.in. Japonia, Meksyk, Korea Płd. i Filipiny. Niższy poziom zakupów będą miały natomiast USA, Rosja, Angola i Wietnam. WYKRES Światowy eksport wieprzowiny w 20 r. i prognozy na 20 r. (tys. ton) UE USA Kanada Brazylia Chile Meksyk pozostałe Źródło: FAO W 20 r. czołowym eksporterem w skali globu pozostanie UE, kierując dostawy głównie na rynek chiński. Jednak po rekordowym wzrośnie w roku ubiegłym, tegoroczne ograniczenia w podaży unijnej wieprzowiny przyczynią się do spadku wywozu do ok. 3,1 mln ton. USA zwiększą eksport o 8,4% do rekordowego poziomu 2,5 mln ton, zwłaszcza do Meksyku, Japonii, Chin i Korei Płd. Również Kanada powiększy sprzedaż na rynek chiński, co z nawiązką zrekompensuje spadek wywzou do USA. Kanadyjski eksport wieprzowiny wzrośnie łącznie o 3,6%. Kanada ostatnio zrezygnowała z dodatku promotora wzrostu raktopaminy do pasz dla trzody chlewnej, co przyczyniło się do otwarcia nowych możliwości eksportowych, w tym również do Chin. Kraj ten wymaga poświadczenia, że importowane produkty wieprzowe zostały wyprodukowane bez użycia raktomapiny. Brazylia wyeksportuje prawdopodobnie o 10% więcej mięsa wieprzowego niż przed rokiem, co wynika z rosnących dostaw do krajów azjatyckich, głównie Chin, a także do Ameryki Płd. Chile, Argentyny i Urugwaju. Poziom chińskiego importu i konkurencja wśród czołowych eksporterów (UE, USA, Kanada i Brazylia) mają w tym roku znaczny wpływ na światowy rynek wieprzowiny. WYKRES Źródło: FAO Światowy import wieprzowiny w 20 r. i prognozy na 20 r. (tys. ton) Chiny Japonia Meksyk Korea Płd USA Rosja Kanada pozostałe

5 4 WYKRES 3 Indeks cen wieprzowiny wg FAO ( =100) ` Źródło: FAO W drugim kwartale 20 r. średni indeks cen wieprzowiny według FAO wyniósł 139,9 pkt i był o 11% wyższy niż w pierwszym kwartale br. i o 18% wyższy niż w drugim kwartale ub. r. Pod koniec 20 r. i na początku br. ceny wieprzowiny stopniowo spadały. Od marca br. ceny ponownie rosną ze względu na wzmożony popyt importowy. W czerwcu br. indeks cen wieprzowiny podskoczył do 142,7 pkt i był najwyższy od grudnia 2014 r. (146,8 pkt). WYKRES 4 EUR/t 1800 Ceny reprezentatywne wieprzowiny w UE Źródło: Komisja Europejska W pierwszym półroczu 20 r. średnie ceny reprezentatywne wieprzowiny w UE (półtusze, kl. E) wyniosły 33,4 EUR/t, wzrastając o 23% w skali roku. W drugim kwartale 20 r. średnia cena wieprzowiny na rynku UE wynosiła 31,8 EUR/t i była o 13% wyższa niż w pierwszym kwartale br. Notowania rosły sukcesywie od początku tego roku. Wieprzowina w UE podrożała na skutek niedostatecznej podaży żywca i niższej wagi poubojowej oraz dzięki wzmożonemu popytowi eksportowemu ze strony krajów azjatyckich.

6 5 2. SYTUACJA NA NAJWAŻNIEJSZYCH RYNKACH CHINY W 20 r. Chiny stały się liderem w światowym imporcie wieprzowiny, wyprzedzając Japonię. W ubiegłym roku w Chinach kontynuowany był spadek pogłowia trzody chlewnej, zapoczątkowany w 2014 r. Niekorzystne relacje cen pasz do cen żywca oraz nowe przepisy z zakresu ochrony środowiska przyczyniły się do masowych likwidacji stada loch, co wpłynęło na spadek produkcji. Obniżenie podaży żywca i produkcji mięsa przyczyniło się do znacznego wzrostu cen żywca na rynku chińskim w 20 r, co zachęcało producentów do odbudowy pogłowia. Powiększaniu produkcji wspomagały również niskie ceny pasz, wyższa była także produktywność loch. Czynnikiem ograniczającym są nadal rygorystyczne przepisy z zakresu ochrony środowiska, które zmuszają producentów do zmiany lokalizacji swoich zakładów na tereny bardziej oddalone od skupisk ludzkich. Według czerwcowych prognoz FAO, w 20 r. chińska produkcja wieprzowiny obniży się o 3,9% do 49,8 mln ton. W pierwszym półroczu tego roku w Chinach rozpoczął się już jednak proces odbudowy stada trzody chlewnej. Zachętą do inwestycji był wysoki poziom cen wieprzowiny w roku ubiegłym. Chińskie ministerstwo rolnictwa oszacowało, że w ciągu pierwszych pięciu miesięcy br. uboje świń były o 1% wyższe niż przed rokiem. Rabobank prognozuje nawet w tym roku 1-2% wzrost chińskiej produkcji wieprzowiny. Na początku roku przewidywano, że nieznacznej odbudowy produkcji wieprzowiny w Chinach można się spodziewać dopiero w III kwartale br. Drugi kwartał charakteryzuje się zwykle najniższym poziomem sprzedaży wieprzowiny na rynku chińskim, lecz w tym roku wysoka konkurencyjność cenowa ze strony mięsa drobiu wpłynęła na popyt na wieprzowinę. Ceny hurtowe tego gatunku mięsa obniżyły się znacznie wobec 20 r. W połowie lipca br. notowanie były o % niższe niż na początku roku. Ponowna tendencja spadkowa ma miejsce również na rynku żywca. TABELA 2 Bilans wieprzowiny w Chinach (mln ton) S % 20-P % Produkcja 55,38 51,84-6,4% 49,82-3,9% Spożycie 56,93 54,31-4,6% 52,57-3,2% Eksport 0,23 0,10-56,3% 0,09-10,9% Import 1,45 2,53 74,8% 2,84 12,3% Źródło: FAO; S - szacunek, P- prognoza Według szacunków FAO, w 20 r. chiński import mięsa i podrobów wieprzowych wyniósł ok. 2,5 mln ton i był o dwie trzecie wyższy niż przed rokiem. Z uwagi na rozpoczęcie odbudowy krajowej produkcji wieprzowiny, Chiny obecnie zmniejszają znacznie import tego gatunku mięsa. Według danych chińskiego urzędu celnego, w drugim kwartale 20 r. chiński import mięsa wieprzowego obniżył się o 34% wobec tego samego okresu 20 r. do 3 tys. ton. Po raz pierwszy od końca 2014 r. kwartalny przywóz nie zwiększył się w skali roku. Zakupy spadały stopniowo od kwietnia br. i w czerwcu były już o 54% niższe niż przed rokiem. Głównym dostawcą wieprzowiny do Państwa Środka pozostała Unia Europejska, jednak wysyłki zmniejszyły się prawie o połowę, a udział w rynku zmalał o 10 pp. w porównaniu z drugim kwartałem 20 r. Wpływ na spadek eksportu z UE miało ograniczenie podaży wieprzowiny na rynku unijnym, wysokie ceny oraz zawieszenie importu z dwóch niemieckich zakładów produkcyjnych. Amerykański eksport wieprzowiny do Chin obniżył się w drugim kwartale br. o 29%, natomiast Kanada zwiększyła dostawy o % ze względu na konkurencyjne ceny. Jednak wykrycie raktopaminy w nóżkach wieprzowych wyekspediowanych z Kanady do Chin w maju br. może wpłynąć na obniżenie reputacji tego kraju i w dalszej części roku wysyłki z Kanady mogą być już niższe. W czerwcu br. chiński import z Kanady był już o 42% niższy niż w maju i o 37% niższy niż przed rokiem. Skandal mięsny w Brazylii również poskutkował obniżeniem przywozu z tego kraju. W czerwcu br. dostawy brazylijskiej wieprzowiny były o 76% niższe niż w tym samym okresie 20 r. W II kwartale br. obniżył się również chiński import podrobów wieprzowych o 24% do 269 tys. ton, głównie z USA, Niemiec i Danii.

7 6 FAO prognozowała w czerwcu, że w 20 r. chiński import wieprzowiny wraz z podrobami wzrośnie o 12% do 2,8 mln ton. Odmienny scenariusz przewiduje natomiast raport FAO-OECD, który zakłada w tym roku 25% spadek przywozu wieprzowiny do Chin. Najbardziej prawdopodobne jest jednak, że chiński import wieprzowiny nie przekroczy w tym roku poziomu z 20 r. Konkurencja wśród eksporterów na ten rynek będzie rosła. UNIA EUROPEJSKA Według Krótkoterminowej prognozy produkcji upraw polowych, mięsa i mleka w UE z lipca br., w 20 r. produkcja brutto wieprzowiny w UE wzrosła o 1,3% w skali roku do 23,6 mln ton, a w 20 r. obniży się o 0,6% do 23,4 mln ton. Produkcja w roku ubiegłym była jeszcze stymulowana wysokim eksportem unijnej wieprzowiny do Chin oraz znacznym skokiem cen. TABELA 3 Bilans wieprzowiny w UE (mln ton w ekwiwalencie wagi tuszy) Wyszczególnienie S % zmiana 20-P % zmiana 2018-P % zmiana Produkcja brutto 22,554 22,384 22,568 23,276 23,589 1,3% 23,442-0,6% 23,494 0,2% Import mięsa 0,019 0,0 0,014 0,011 0,012 6,0% 0,012 2,0% 0,013 8,0% Eksport mięsa 2,151 2,238 1,947 2,2 2,793 26,0% 2,542-9,0% 2,491-2,0% Spożycie 20,387 20,135 20,600 21,050 20,798-1,2% 20,907 0,5% 21,011 0,5% Spożycie/mieszk. w kg 40,3 39,7 40,5 41,3 40,6-1,7% 40,8 0,5% 40,9 0,2% Źródło: Komisja Europejska, lipiec 20 r.; S-szacunek, P-prognoza Zgodnie ze spisem pogłowia z grudnia 20 r., stado zarodowe trzody chlewnej w UE było jednak już o 2% niższe niż rok wcześniej. Podobna redukcja miała miejsce w 2015 r. W grudniu br. wzrosła jednak liczebność loch pokrytych po raz pierwszy (w 2015 r. miał miejsce 6% spadek). Komisja Europejska podała, że od stycznia do kwietnia br. unijna produkcja wieprzowiny obniżyła się o 2% w skali roku do 7,7 mln ton. Poziom wytwarzania zmalał u większości największych producentów w UE, z wyjątkiem Holandii i Hiszpanii, gdzie zanotowano wzrosty. Spadkowa tendencja w UE utrzyma się prawdopodobnie w dalszej części roku, jednak niektóre gospodarstwa będą zwiększały podaż z uwagi na wysokie ceny żywca. W 2018 r. spodziewany jest minimalny wzrost unijnej produkcji wieprzowiny (+0,2% do 23,5 mln ton). Spożycie wieprzowiny w UE w 20 r. obniżyło się o 1,2% w skali roku do 20,8 mln ton, czyli o 0,7 kg do 40,6 kg na jednego mieszkańca z uwagi na spowolnienie produkcji, wysoki eksport do Chin i mniejszą podaż na rynek wewnętrzny, a także wzrost cen. W 20 r. i 2018 r. konsumpcja wzrośnie prawdopodobnie nieznacznie, możliwości eksportowe będą bowiem mniej korzystne niż w 20 r. W 20 r. eksport mięsa wieprzowego (bez podrobów) z UE wzrósł o 26% w skali roku do rekordowego poziomu 2,8 mln ton, głównie dzięki znacznemu popytowi ze strony Chin. W 20 r. można się spodziewać zmniejszenia eksportu wieprzowiny z UE o 9% do 2,5 mln ton, głównie ze względu na niższe zapotrzebowanie Chin, zmniejszenie produkcji wieprzowiny w UE, wzrost cen oraz coraz wyższą konkurencyjność amerykańskiej wieprzowiny na rynku chińskim. W 2018 r. spadek unijnego wywozu wyniesie już prawdopodobnie tylko 2%, dzięki niewielkiemu wzrostowi produkcji. Prognoza Komisji zakłada utrzymanie przez Rosję do 2018 r. zakazu importu wieprzowiny z UE z marca 2014 r. ze względów sanitarno-weterynaryjnych. Wysoki wywóz unijnej wieprzowiny utrzymywał się jeszcze w pierwszym kwartale 20 r., a w kwietniu br. miał już miejsce 23% spadek wobec marca i 30% spadek wobec kwietnia 20 r. Przyczyniły się do tego rosnące ceny w UE i spadek konkurencyjności na rynkach zagranicznych, spadek popytu w Chinach (-14% w kwietniu br.) oraz tymczasowe zawieszenie licencji eksportowych do Chin dla dwóch dużych zakładów produkcyjnych z Niemiec. Obecnie już te restrykcje zostały zniesione. Kanada była głównym beneficjentem ograniczenia wysyłek z UE i w kwietniu była drugim dostawcą wieprzowiny do Chin (po Hiszpanii). Według danych Komisji Europejskiej, w ciągu pierwszych pięciu miesięcy br. UE wyeksportowała na rynki krajów trzecich ponad 1,5 mln ton żywca, mięsa, podrobów i przetworów wieprzowych (w wadze produktu) o 6% mniej niż rok wcześniej. W strukturze towarowej sprzedaży ponad połowę udziału miało mięso mrożone (ok. 790 tys. ton), a 41% stanowiły podroby i słonina (623 tys. ton), których

8 7 wysłano poza UE o 7% mniej niż w tym samym okresie 20 r. Spadły również wysyłki świeżego mięsa (-5% do 36 tys. ton) oraz żywca (-41% do 3,2 tys. ton). Wzrost wywozu dotyczył natomiast kiełbas i przetworów (+3% do 66 tys. ton). Z uwagi na wyższe ceny jednostkowe eksportu, w okresie od stycznia do maja br. wartość wywozu mięsa wieprzowego była o 6% wyższa niż przed rokiem przy 9% spadku wolumenu sprzedaży. TABELA 4 Eksport mięsa, podrobów i przetworów wieprzowych z UE (tys. ton) Kraj przeznaczenia I-V 20 I-V 20 % zmiana Chiny % Japonia % Hongkong % Korea Płd % Filipiny % USA % Australia % Ukraina % Angola % Czarnogóra % Rosja % Białoruś % Pozostałe kraje % Ogółem % Źródło: Komisja Europejska, dane w wadze produktu Głównymi odbiorcami mięsa i produktów wieprzowych z UE pozostały kraje azjatyckie: Chiny, Japonia, Hongkong, Korea Płd. i Filipiny. Chiny zakupiły jednak o jedną czwartą mniej unijnych produktów wieprzowych niż przed rokiem, w tym prawie o jedną trzecią mniej mięsa i o 18% mniej smalcu i podrobów. Było to odzwierciedleniem rosnącej konkurencji na tamtejszym rynku ze strony dostawców amerykańskich, kanadyjskich i brazylijskich oraz osłabienia popytu. Pozostałe kraje azjatyckie, a także USA i Australia, zanotowały w pierwszych pięciu miesiącach 20 r. wzrosty zakupów w porównaniu z tym samym okresem roku ubiegłego. Chiny i Hongkong miały prawie 70% udział w całkowitym wywozie podrobów wieprzowych z UE. Kanada była głównym beneficjentem ograniczenia wysyłek z UE i w kwietniu br. była drugim dostawcą wieprzowiny do Chin (po Hiszpanii), zwiększając dostawy o 96% w skali roku do 20,3 tys. ton, co stanowiło 19% udziału w rynku chińskim. W maju br. Chińczycy wykryli jednak raktopaminę, zabroniony hormon wzrostu w nóżkach wieprzowych importowanych z Kanady, co spowodowało wstrzymanie przywozu z tego kraju. W dn. 6 lipca br. UE podpisała umowę o partnerstwie gospodarczym i wolnym handlu z Japonią (JEFTA), na mocy której unijny sektor wieprzowiny zyska znaczne korzyści ze względu na stopniową obniżkę cen w japońskim imporcie. W ciągu 10-letniego okresu przejściowego będą miały zastosowanie przepisy ochronne w celu minimalizacji negatywnego wpływu na japoński sektor wieprzowiny. W 20 r. wartość wysyłek wieprzowiny (bez podrobów) z UE do Japonii sięgnęła ponad 1,4 mln EUR, co stanowiło 21% wpływów z unijnego eksportu do wszystkich krajów trzecich. Obecnie, unijny eksport wieprzowiny do Japonii podlega dwom taryfom celnym: cła w wysokości 4,3% ad valorem dla elementów o wysokiej wartości oraz cła specyficzne dla elementów o niskiej wartości w wysokości 3,82 EUR/kg. Obie taryfy celne zostaną zredukowane w ciągu najbliższych 10 lat. Cła na elementy wysokiej jakości zostaną całkowicie zniesione, natomiast cła specyficzne obniżą się do 0,40 EUR/kg. Przetwory wieprzowe będą wolne od ceł. Wysyłki przetworów z UE na rynek japoński nie są obecnie znaczne i w 20 r. wyniosły 20 tys. ton. Obniżka ceł przyczyni się do wzrostu konkurencyjności unijnej wieprzowiny w Japonii. Obecnie największym dostawcą wieprzowiny na ten rynek są Stany Zjednoczone.

9 8 TABELA 5 Główni eksporterzy wieprzowiny poza UE (tys. ton) Kraj pochodzenia I-V 20 I-V 20 % zmiana Hiszpania % Niemcy % Dania % Holandia % Francja % Polska % Wlk. Brytania % Włochy % Belgia % Węgry % Pozostałe kraje % Ogółem % Źródło: Komisja Europejska, dane w wadze produktu Największymi dostawcami mięsa i produktów wieprzowych na rynki trzecie były w omawianym okresie br. Hiszpania, Niemcy, Dania, Holandia, Francja i Polska. Z grona liczących się eksporterów unijnych wzrost wywozu wykazały w omawianym okresie jedynie Hiszpania, Holandia, Polska, Włochy i Węgry. Zmniejszyły sprzedaż Niemcy, Dania, Francja, Wlk. Brytania i Belgia. Dostawy do Chin z dwóch niemieckich zakładów produkcyjnych (Tönnies i Böseler Goldschmaus) zostały zawieszone w połowie lutego br., co spowodowało obniżenie eksportu z tego kraju. Restrykcje zniesiono w czerwcu. WYKRES 5 Średnie ceny tusz wieprzowych w UE ( EUR/100 kg) Average (12 -) Źródło: Komisja Europejska W 20 r. średnie ceny reprezentatywne wieprzowiny (kl. E) w UE wyniosły średnio 146 EUR/100 kg i były o 5% wyższe niż w 2015 r., wspierane wysokim eksportem do Chin i obniżeniem podaży. Pierwsze półrocze 20 r. przyniosło kontynuację tendencji wzrostowej średnia cena unijna w czerwcu br. wynosiła 6,7 EUR/100 kg i była o 1,5% wyższa niż w maju i o,7% wyższa niż w czerwcu 20 r. Był to najwyższy poziom cen od 2013 r. Przy stabilnych cenach pasz, marża producentów wieprzowiny poprawiła się. W lipcu br. notowania obniżyły się ze względu na spadek wywozu unijnej wieprzowiny do Chin. Nasilająca się konkurencja na tym rynku chińskim będzie czynnikiem wpływającym na spadek cen eksportowych unijnej wieprzowiny w dalszej części roku. Spadek unijnej produkcji będzie jednak wpływał wspierająco na ceny. Rekordowo wysokie były również w pierwszym półroczu br. ceny prosiąt w UE, co zostało powodowane ograniczeniem podaży. Najwyższy poziom cen zanotowano w maju br. 58,8 EUR/szt.

10 9 W czerwcu zaznaczył się już sezonowy spadek notowań do 57 EUR/szt., jednak prosięta były o 35% droższe niż przed rokiem (42 EUR/szt.). USA Według prognoz FAO z czerwca br., w 20 r. produkcja wieprzowiny w USA zwiększyła się o 1,8% do 11,3 mln ton, a spożycie wzrosło o 2,9% do 9,6 mln ton. Na 20 r. przewidywany jest blisko 5% wzrost krajowej wytwórczości wieprzowiny do rekordowego poziomu 11,8 mln ton. Ekspansji poziomu wytwarzania sprzyjają niższe ceny pasz, rośnie także produktywność loch. W 20 r. spożycie wieprzowiny w USA może wzrosnąć o 3,3% do rekordowych 9,9 mln ton. TABELA 6 Bilans wieprzowiny w USA (mln ton) S % 20-P % Produkcja 11,12 11,32 1,8% 11,84 4,6% Spożycie 9,34 9,61 2,9% 9,93 3,3% Eksport 2,13 2,29 7,4% 2,48 8,4% Import 0,51 0,60 18,2% 0,58-3,8% Źródło: FAO; S - szacunek, P- prognoza Według danych Amerykańskiego Departamentu Rolnictwa (USDA), w pierwszym półroczu br. uboje trzody chlewnej w USA wzrosły o 3% do 9,87 mln szt., co spowodowało wzrost produkcji wieprzowiny. W 20 r. amerykański eksport wieprzowiny wzrósł o 7% w skali roku do rekordowych 2,3 mln ton. Największymi odbiorcami były Meksyk, Japonia, Chiny, Kanada, Hongkong i Korea Płd. Obfita podaż i nieskie ceny będą nadal sprzyjały atrakcyjności wywozu z USA, który może zwiększyć się w tym roku o 8,4% do 2,5 mln ton, głównie do Meksyku. Duży wpływ na wyniki wywozu w 20 r. może mieć deprecjacja meksykańskiego peso. TABELA 7 Eksport wieprzowiny z USA (tys. ton) Kierunek I-VI 20 I-VI 20 % zmiana Meksyk 324,8 398,6 23% Japonia 192,9 200,2 4% Chiny 193,1 181,5-6% Kanada 96,6 99,9 3% Korea Płd. 72,2 94,6 31% Hongkong 91,8 92,8 1% Australia 33,2 36,6 10% Pozostali 105,4 148,7 41% Ogółem 1 109, ,8 13% Źródło: USMEF W pierwszym półroczu tego roku wolumen wysyłek mięsa i podrobów wieprzowych z USA zwiększył się o 13% w skali roku do 1,25 mln ton, a jego wartość była wyższa o % i sięgnęła 3,21 mld USD. Wzrosły głównie dostawy na największy rynek zbytu do Meksyku (+23% ilościowo i +29% wartościowo do 732 mln USD), co stanowiło około jedną trzecią handlu ogółem. Wzrostowi sprzedaży na ten rynek sprzyja coraz wyższe spożycie wieprzowiny przez meksykańskich konsumentów. Podwyższyły się także wysyłki amerykańskiej wieprzowiny do Japonii (+4% ilościowo i +8% wartościowo do 810 mln USD), Kanady, Korei Płd., Australii, Hongkongu na wiele innych rynków zbytu. Niższe niż przed rokiem były natomiast wysyłki do Chin (-6% do 182 tys. ton i -3% do 361 mln USD). USA mają obecnie 55% udziału w japońskim rynku schłodzonej wieprzowiny i muszą stawiać czoła ze strony rosnącej konkurencji eksporterów kanadyjskich. Amerykański sektor wieprzowiny jest zaniepokojony zawarciem przez UE umowy handlowej z Japonią (JEFTA), która zakłada redukcję przez Japonię ceł na unijną wieprzowinę w ciągu 10 lat. Może to doprowadzić do utraty przez USA części japońskiego rynku wieprzowiny. Amerykanie domagają się od swojego rządu finalizacji podobnej umowy z Japonią. Na początku 20 r. prezydent Donald Trump wycofał się bowiem z Partnerstwa Transpacyficznego (TPP), która zakładało m.in. preferencje taryfowe dla amerykańskich produktów rolnych w Japonii.

11 10 WYKRES 6 USD/t 3000 Ceny eksportowe mrożonej wieprzowiny z USA maj cze lip sie wrz paź lis gru sty lut mar kwi maj Źródło: FAO Od stycznia do maja br. ceny mrożonej wieprzowiny w eksporcie z USA spadły o 3% do 2440 UDS/t, w ciągu roku jednak podwyższyły się o 8%. Najwyższy poziom cen w tym roku miał miejsce w styczniu 2507 USD/t, a najniższy w kwietniu 2432 USD/t. BRAZYLIA Według FAO, produkcja wieprzowiny w Brazylii w 20 r. zwiększyła się o 5,1% do 3,7 mln ton, wspierana głównie rosnącym eksportem. Konsumpcja tego gatunku mięsa w Brazylii spadła o 2,8% do 2,8 mln ton z uwagi niższą siłę nabywczą społeczeństwa. Opłacalność krajowej produkcji wieprzowiny obniżyła się z uwagi na wzrost cen kukurydzy. Na 20 r. przewidywany jest dalszy, 3% wzrost brazylijskiej produkcji wieprzowiny do 3,8 mln ton, który nastąpi wraz z poprawą stanu krajowej gospodarki i będzie stymulowany wysokim zapotrzebowaniem z rynków zagranicznych. Również sytuacja na rynku pasz powinna się poprawić, ponieważ rząd brazylijski zezwolił na import kukurydzy z USA, Paragwaju i Argentyny. Krajowe spożycie wieprzowiny zostanie w tym roku nieznacznie odbudowane. Skandal w brazylijskiej branży mięsnej przyczynił się do obniżenia cen na krajowym rynku wieprzowiny, równolegle spadły również ceny pasz. TABELA 8 Bilans wieprzowiny w Brazylii (mln ton) S % 20-P % Produkcja 3,52 3,70 5,1% 3,82 3,1% Spożycie 2,89 2,81-2,8% 2,84 0,9% Eksport 0,63 0,89 41,9% 0,98 10,1% Źródło: FAO; S - szacunek, P- prognoza W 20 r. Brazylia wyeksportowała 890 tys. ton mięsa wieprzowego o 42% więcej niż w 2015 r. Do silnego wzrostu przyczyniło się osłabienie wartości reala w pierwszym półroczu i duża konkurencyjność na rynku światowym. Głównym importerem brazylijskiej wieprzowiny była nadal Rosja, jednak dostawy były zbliżone do poziomu z 2015 r. W największym stopniu, bo aż piętnastokrotnie, zwiększył się eksport do Chin, które stały się w 20 r. trzecim odbiorcą brazylijskiej wieprzowiny. Brazylia odzyskała dostęp do rynku chińskiego pod koniec 2015 r. i obecnie coraz więcej tamtejszych zakładów produkcyjnych uzyskuje zezwolenia na wysyłki wieprzowiny do Państwa Środka. Tym samym Brazylia staje się ważnym konkurentem dla UE na chińskim rynku. Według prognoz FAO, w 20 r. brazylijski eksport wieprzowiny będzie nadal rósł, ale już w mniejszym stopniu (o 10% do 980 tys. ton). Brazylijczycy spodziewają się uzyskania dostępu do rynku Korei Płd. Oczekiwane jest także uzyskanie zezwoleń do wysyłek na rynek chiński dla kolejnych brazylijskich zakładów.

12 11 TABELA 9 Eksport wieprzowiny z Brazylii (tys. ton) Kierunek I-VI 20 I-VI 20 % zmiana Rosja 114,4 133,4 % Hongkong 58,5 43,7-25% Chiny 41,1 25,9-37% Argentyna 9,2,6 80% Singapur,1 15,9-7% Urugwaj 12,4 13,7 10% Pozostali 48,5 44,5-8% Ogółem 301,2 293,7-2% Źródło: SECEX, brazylijski urząd celny Skandal w sektorze mięsa w Brazylii, który został ujawniony w połowie marca br. miał jednak negatywny wpływ na poziom wywozu brazylijskiej wieprzowiny. W związku z aferą zakaz importu mięsa z Brazylii wprowadziło szereg krajów, m.in. Chiny, Hongkong, Japonia, Kanada, Korea Płd., Szwajcaria, Meksyk i Chile. Zakazem eksportu do UE, Japonii, RPA i Arabii Saudyjskiej objęto jedynie brazylijskie zakłady, które zamieszane były w skandal. W wyniku szybkiej reakcji rządu brazylijskiego, dwa tygodnie po ujawnieniu afery zakazy importu zniosły kluczowe rynki zbytu dla brazylijskiej wieprzowiny Chiny i Hongkong. Jednak w pierwszym półroczu 20 r. eksport brazylijskiej wieprzowiny był o 2% niższy niż przed rokiem i wyniósł 293,7 tys. ton. Wysyłki obniżyły się w marcu, kwietniu i maju br. odpowiednio o 2%, % i 24% w skali roku, natomiast w czewcu były już o 1% wyższe. Średnie ceny eksportowe wzrosły o 32% (2520 USD/t), co spowodowało wzrost wartości wywozu o 29% do 740 mln USD. Biorąc jednak pod uwagę aprecjację brazylijskiej waluty, ceny w eksporcie w ujęciu realnym były tylko o 15% wyższe niż przed rokiem. Najbardziej spadły dostawy do Chin i Hongkongu. Na obniżenie wysyłek do Państwa Środka wpłynęło również (oprócz skandalu mięsnego) generalnie obniżenie popytu importowego na skutek odbudowy krajowej produkcji. Rosja umocniła się natomiast na pozycji największego odbiorcy brazylijskiej wieprzowiny i w pierwszej połowie tego roku miała 45% udziału w handlu. Wysyłki na ten rynek były nieco niższe w kwietniu i maju, natomiast już w czewcu br. wzrosły o połowę w skali roku. Rosja po skandalu mięsnym nie wprowadziła żadnych restrykcji wobec importu brazylijskiej wieprzowiny. WYKRES 7 USD/t 3000 Ceny eksportowe mrożonej wieprzowiny z Brazylii maj cze lip sie wrz paź lis gru sty lut mar kwi maj Źródło: FAO

13 12 TABELA 10 Bilans wieprzowiny na świecie (tys. ton) Zmiana /15 20 P Zmiana / Produkcja Chiny ,5% ,7% UE ,6% ,2% USA ,8% ,6% Brazylia ,1% ,1% Rosja ,8% ,5% Wietnam ,0% ,8% Kanada ,9% ,3% Filipiny ,3% ,5% Korea Płd ,0% ,1% Japonia ,0% ,7% Cały świat ,7% ,8% Spożycie Chiny ,2% ,2% UE ,8% ,6% USA ,5% ,2% Rosja ,8% ,6% Brazylia ,8% 2 9 1,6% Wietnam ,9% ,0% Japonia ,3% ,1% Meksyk ,7% ,6% Korea Płd ,5% ,0% Filipiny ,9% ,2% Cały świat ,5% ,6% Import Chiny ,0% ,5% Japonia ,2% ,8% Meksyk ,1% ,7% Korea Płd ,7% 630 2,4% USA ,2% 474-4,2% Hongkong ,1% 450 4,9% Rosja ,0% ,5% Cały świat ,7% ,7% Eksport UE ,8% ,6% USA ,5% ,3% Kanada ,5% ,4% Brazylia ,7% 900 8,2% Chile ,8% 180 4,0% Chiny ,3% 5-8,4% Meksyk ,2% 0 13,5% Cały świat ,9% ,2% * na podstawie prognoz USDA/FAS z IV 20 r. ; S - szacunek, P - prognoza

14 13 II. WOŁOWINA 1. GLOBALNY RYNEK MIĘSA WOŁOWEGO CHARAKTERYSTYKA OGÓLNA Według Raportu FAO (Organizacja Narodów Zjednoczonych do spraw Wyżywienia i Rolnictwa) z czerwca br., w 20 r. światowa produkcja mięsa wołowego wzrośnie o 1,9% w skali roku do 69,6 mln ton. Będzie to już drugi rok z rzędu umiarkowanego wzrostu po stagnacji, która miała miejsce w latach Zwyżki produkcji spodziewane są w USA, Argentynie, Brazylii, UE, Chinach, Meksyku, Indiach, Kanadzie, Pakistanie, Urugwaju, Kolumbii, RPA, Korei Płd., Chile, Egipcie i na Filipinach. Poziom wytwarzania obniży się natomiast w Oceanii, Rosji, Japonii i na Ukrainie. W 20 r. produkcja w USA zwiększy się o 5% do poziomu najwyższego od 9 lat 12,1 mln ton z uwagi na wyższą liczbę ubojów i wagę poubojową bydła. Wzrost poziomu wytwarzania w Brazylii o 2% będzie stymulowany rosnącym popytem importowym, zachęcającym producentów do ekspansji stada, nawet przy ograniczonym popycie krajowym. Produkcja w Argentynie zostanie odbudowana o 4% po ubiegłorocznym spadku, dzięki zniesieniu podatku eksportowego oraz liberalizacji rynku walutowego, co sprzyja wywozowi. Tempo wzrostu produkcji wołowiny w Indiach osłabnie natomiast, z uwagi na spadek popytu międzynarodowego na mięso bawole. Indie eksportują ok. 70% krajowej produkcji tego gatunku mięsa. Nieznacznie wzrośnie poziom wytwarzania wołowiny w Chinach (+1% do 7,1 mln ton), gdzie stabilne ceny przyciągają inwestycje w produkcję, a spadek opłacalności produkcji mleka przyczynia się do dalszej likwidacji stada bydła mlecznego. Unijna produkcja wolowiny wzrośnie o 1% do 7,8 mln ton. Wpłynie na to dalsza restrukturyzacja sektora mleczarskiego i zwiększona liczba ubojów bydła. W Kanadzie, po znacznym zwiększeniu liczebności stada w roku ubiegłym, w 20 r. przewidywany jest wzrost o 3% do 1,2 mln ton Według prognoz FAO, produkcja wołowiny obniży się w tym roku głównie w Australii (o 3% do 2 mln ton) i Nowej Zelandii (o 5% do 588 tys ton) z uwagi na odbudowę stad po ich likwidacji spowodowanej suszą w latach ubiegłych. Dodatkowo, poprawa opłacalności produkcji mleka zatrzymała proces likwidacji stada bydła mlecznego, który miał miejsce w poprzednich 2 latach z uwagi na niskie ceny światowe produktów mleczarskich. Osatnie prognozy MLA wskazują jednak na 2% odbudowę tegorocznej produkcji autralijskiej wołowiny. Rosyjska produkcja wołowiny obniży się w 20 r. o 2% do 1,6 mln ton z uwagi na niską opłacalność, która zatrzymała inwestycje w sektorze i prowadzi do redukcji stada. TABELA 11 Światowy bilans wołowiny (tys. ton) 20-S 20-P zmiana % 20-S 20-P zmiana % Produkcja Eksport USA ,1% Brazylia ,8% Brazylia ,3% Indie ,7% UE ,2% Australia ,3% Chiny ,4% USA ,5% Argentyna ,2% Nowa Zelandia ,2% Indie ,2% Kanada ,6% Ogółem ,9% Ogółem ,8% Spożycie Import USA ,1% Chiny ,2% Chiny ,8% USA ,3% UE ,1% Japonia ,5% Brazylia ,7% Korea Płd ,1% Argentyna ,4% Rosja ,6% Rosja ,9% UE ,8% Ogółem ,9% Ogółem ,7% Źródło: FAO Food Outlook, czerwiec 20 r.; S-szacunek, P-prognoza

15 14 WYKRES Światowy eksport wołowiny w 20 r. i prognozy na 20 r. (tys. ton) Źródło: FAO Zdaniem FAO, po dwóch latach spadku, w 20 r. do światowego handlu powinno trafić o 0,8% więcej mięsa wołowego niż przed rokiem 9 mln ton. Wysyłki zwiększą głównie USA, Kanada, Argentyna, Brazylia i Meksyk, a także UE i RPA, co zniweluje z nawiązką spadki wywozu z Australii, Nowej Zelandii i Indii. Brazylia zwiększy wysyłki o 0,8% do 1,6 mln ton i odzyska prawdopodobne pozycję największego dostawcy, utraconą w 2015 r. na korzyść Indii. Sprzyjać temu będzie spodziewany wzrost produkcji, stagnacja krajowego spożycia oraz osłabienie konkurencji eksporterów z Oceanii. Amerykański eksport wzrośnie o 6,5% do 1,3 mln ton, ponieważ rosnąca podaż krajowa wpłynie na obniżkę cen i wyższą konkurencyjność. Dostawy z Australii i Nowej Zelandii obniżą się już drugi rok z rzędu, tym razem o 5% wraz ze spadkiem produkcji. Ograniczenie wywozu australijskiej wołowiny pozwoli USA na odzyskanie udziału w rynku azjatyckim m.in. w Korei Płd i Japonii. Według najnowszych prognoz MLA, australijski eksport wolowiny może w tym roku nieznacznie wrosnąć. WYKRES Światowy import wołowiny w 20 r. i prognozy na 20 r. (tys. ton) Źródło: FAO Chiny USA Japonia Korea Rosja UE Egipt pozostałe Płd W 20 r. Chińczycy utrzymają pozycję lidera w światowym imporcie wolowiny, którą przejęli w roku ubiegłym od USA. Chiny pozostaną również w tym roku najszybciej rosnącym rynkiem zbytu na wołowinę, zwiększając zakupy o 12% do 1,6 mln ton, głównie z Brazylii, Argentyny i Urugwaju. Kraje z tego regionu korzystają z zapisów dwustronnych protokołów weterynaryjnych, które poprawiły

16 15 znacznie dostęp do rynku chińskiego. Również Japonia zaimportuje o 6% więcej tego gatunku mięsa niż przed rokiem 745 tys. ton. Zwiększą przywóz również Korea Płd., Iran, Chile, Meksyk i UE. Amerykanie zmniejszą w tym roku poziom zakupów o 11% do 1,1 mln ton z uwagi na wzrost krajowej produkcji oraz ograniczeie podaży eksportowej z Oceanii wcześniej głównego źródła dostaw. Popyt importowy na wołowinę zmaleje w tym roku również w Egipcie (dewaluacja waluty), Rosji (ograniczona siła nabywcza oraz konkurencja ze strony innych gatunków mięsa), a także w Wietnamie i Kanadzie. WYKRES 10 Indeks cen wołowiny wg FAO ( =100) ` Źródło: FAO Od początku 20 r. światowe ceny wołowiny rosną. W drugim kwartale 20 r. średni indeks cen wołowiny według FAO wyniósł 204,4 pkt, wzrastając o 3% wobec pierwszego kwartału br. i o 7% wobec drugiego kwartału ub. r. W czerwcu br. indeks cen podskoczył do 207,5 pkt i był najwyższy od września 2015 r. (215,7 pkt). Przyczyną wzrostu cen była ograniczona podaż eksportowa w Oceanii oraz wzmożony popyt importowy. WYKRES 11 EUR/t Ceny reprezentatywne wołowiny w UE Źródło: Komisja Europejska W 20 r. średnie ceny reprezentatywne wołowiny (tusze młodego bydła klasy R3) w UE obniżyły się o 9% w skali roku do 3674,4 EUR/t, z uwagi na wzrost unijnej produkcji tego gatunku mięsa. W pierwszym półroczu 20 r. notowania wzrosły o 1% w skali roku do 3736,4 EUR/t. Przyczyną wzrostu jest osłabienie wzrostu produkcji i wysoki eksport.

17 2. SYTUACJA NA NAJWAŻNIEJSZYCH RYNKACH USA Po spadku w 2015 r., w 20 r. produkcja wołowiny w USA wzrosła o 6,3% w skali roku do 11,5 mln ton. Wyższa była liczba ubojów oraz waga poubojowa bydła. Według FAO odbudowa produkcji tego gatunku mięsa będzie kontynuowana również w 20 r., zwiększając się o 5,1% do poziomu najwyższego od 9 lat 2,1 mln ton. Rok 20 jest trzecim rokiem nowego cyklu produkcji bydła w USA. Wyższa podaż i niższe ceny amerykanskiej wołowiny będą sprzyjały zwiększeniu eksportu do Japonii i Korei Płd., zmniejszając zapotrzebowanie na import do USA. Spożycie wołowiny na rynku amerykańskim w 20 r. wzrosło o 2,4% do 11,5 mln ton, a w 20 r. zwiększy się prawdopodobnie o 3,1% do 11,9 mln ton. TABELA 12 Bilans wołowiny w USA (mln ton) S % 20-P % Produkcja 10,82 11,50 6,3% 12,09 5,1% Spożycie krajowe 11,28 11,54 2,4% 11,90 3,1% Eksport 1,03 1,20,7% 1,28 6,5% Import 1,53 1,22-20,3% 1,08-11,3% Źródło: FAO; S - szacunek, P- prognoza W latach USA były importerem netto wołowiny z uwagi na spadek produkcji. W 20 r. przywóz wołowiny i cielęciny do USA obniżył się o 20% do ok. 1,2 mln ton ze względu na wzrost produkcji krajowej i spadek dostaw z Oceanii i Urugwaju. W 20 r. amerykański import wołowiny prawdopodobnie zmniejszy się o 11% do 1,08 mln ton z uwagi na ograniczoną podaż z Oceanii oraz wzrost podaży krajowej. TABELA 13 Import wołowiny do USA (tys. ton) Kierunek I-VI 20 I-VI 20 % zmiana Kanada 155,1 155,5 0% Nowa Zelandia 185,9 155,2 -% Australia 211,7 140,0-34% Meksyk 101,3 132,4 31% Brazylia 26,8 38,0 42% Nikaragua 22,0 29,3 33% Urugwaj 24,8 27,3 10% Pozostali 9,0 8,1-10% Ogółem 736,7 685,8-7% Źródło: USDA-ERS W pierwszym półroczu br. import wołowiny i cielęciny do USA zmalał o 7% w skali roku do 686 tys. ton. Największym rynkiem zakupów była Kanada, przed Nową Zelandią i Australią. Zmalał przywóz od największych do tej pory dostawców z Oceanii ze względu na niższy poziom produkcji w tym regionie. W czerwcu br. USA zawiesiły import wołowiny z pięciu brazylijskich zakładów z powodu obaw o bezpieczeństwo produktów wysyłanych na rynek amerykański. Następnie wstrzymano import tego gatunku mięsa z całego kraju. W 20 r. wolumen eksportu wołowiny z USA zwiększył się o % w skali roku do 1,2 mln ton. Wzrostowi wywozu sprzyjała wysoka produkcja oraz osłabienie wartości dolara amerykańskiego w 20 r. Największymi odbiorcami były Japonia, Meksyk, Korea Płd., Kanada, Hongkong i Egipt. FAO prognozuje, że w 20 r. amerykański eksport wołowiny wzrośnie o kolejne 7% do 1,28 mln ton, stwarzając coraz większą konkurencję dla Australii m.in. na rynku japońskim i koreańskim. Od stycznia do czerwca 20 r. wysyłki amerykańskiej wołowiny nadal rosły i ich wolumen zwiększył się o 12% w skali roku do 607 tys. ton, a wartość była o 15% wyższa i wyniosła 3,35 mln USD. Wyższe były głównie dostawy do Japonii, Meksyku, Korei Płd., Hongkongu, Kanady, na Tajwan, krajów należących do Stowarzyszenia Narodów Azji Południowo-Wschodniej, krajów Ameryki Środkowej i Południowej oraz do UE. Mniej wołowiny Amerykanie wyeksportowali natomiast w tym

18 czasie na Bliski Wschód, zwłaszcza do Egiptu. W tym czasie Amerykanie przejęli od Australii rolę największego dostawcy wołowiny na rynek japoński. TABELA 14 Eksport wołowiny z USA (tys. ton) Kierunek I-VI 20 I-VI 20 % zmiana Japonia 122,3 150,8 23% Meksyk 111,8 114,9 3% Korea Płd. 73,9 83,4 13% Hongkong 51,3 56,9 11% Kanada 57,7 58,3 1% Egipt 45,4 38,4-15% UE 10,4 12,7 22% Pozostali 68,7 91,6 33% Ogółem 541,6 606,9 12% Źródło: USMEF Wysze cła w eksporcie do Japonii będą jednak czynnikiem ograniczającym wzrost wywozu z USA w nadchodzących miesiącach. Czynnikiem sprzyjającym eksportowi będzie natomiast słabszy dolar. Od 1 sierpnia br. Japonia podniosła cła z 38,5% do 50% w imporcie mrożonej wołowiny m.in. z USA. Podwyżka ceł ma obowiązywać do marca 2018 r. i ma stanowić tzw. mechanizm bezpieczeństwa w celu ochrony japońskich producentów. Japonia podwyższyła cła z USA ze względu na wysofanie się prezydenta Trumpa z Partnerstwa Transpacyficznego (TPP). Zgodnie z obowiązującymi przepisami, wyższe cłą są nakładane automatycznie, jeśli kwartalny import niektórych produktów wołowych wzrośnie o ponad % w skali roku. W II kwartale br. japoński import wołowiny wzrósł o,1%. Przywóz z krajów które nie mają podpisanej umowy o wolnym handlu z Japonią podwyższył się prawie o jedną czwartą. W dalszej częsci roku przewidziane są dwustronne rozmowy japońsko-amerykańskie w celu przedyskutowania kwestii handlowych, w tym m.in. ceł na wolowinę z USA. W czerwcu br. USA i Chiny uzgodniły szczegóły dotyczące otwarcia rynku chińskiego na eksport amerykańskiego mięsa wołowego. Amerykańscy producenci wołowiny stracili dostęp do rynku chińskiego w 2003 r. ze względu na BSE. We wrześniu 20 r. Chiny zniosły embargo na amerykańską wołowinę, jednakże negocjacje techniczne niezbędne do wznowienia handlu było ciągle opóźniane, a rynek chiński nadal pozostawał zablokowany dla Amerykanów. Według ustaleń, pierwsze wysyłki amerykańskiej wołowiny miały trafić na rynek chiński po lipca br. Szacuje się, że wartość dostaw amerykańskiej wołowiny do Chin może sięgnąć 2,6 mld USD rocznie. Wznowienie wywozu do Chin będzie miało wzrostowy wpływ na ceny eksportowe tego gatunku mięsa w USA. WYKRES 12 Źródło: FAO

19 18 Ceny eksportowe amerykańskiej mrożonej wołowiny wzrosły w ciągu pierwszych pięciu miesięcy br. o 1% do 5680 USD/t. W ciągu roku (od maja 20 r. do maja br.) notowania poszybowały w górę o 6%. BRAZYLIA Według prognoz FAO, w 20 r. poziom wytwarzania wołowiny w Brazylii wzrośnie o 2,3% do 9,5 mln ton. Znaczny popyt ze strony rynków zagranicznych jest zachętą dla producentów do powiększania stad bydła, nawet przy słabym zapotrzebowaniu krajowym. Po dotkliwej suszy, która wystąpiła w poprzednich dwóch latach, w 20 r. warunki pastwiskowe w Ameryce Południowej poprawiły się. Dzięki temu ceny pasz spadły, a liczba ubojów i waga poubojowa bydła wzrosła. Wzrost brazylijskiej produkcji będzie wynikiem wysokiego zapotrzebowania eksportowego, wspieranego przez zwiększony dostęp do rynków zbytu w Chinach i Arabii Saudyjskiej. Spożycie wewnętrzne wołowiny w Brazylii w 20 r. może wzrosnąć o 2,7% w skali roku do 7,9 mln ton. W 20 r. Brazylia pozostała drugim (po Indiach) największym na świecie dostawcą wołowiny, jednak wysyłki obniżyły się o 5% w skali roku do 1,6 mln ton. Spadek dostaw miał miejsce pod koniec roku, pod wpływem aprecjacji reala wobec dolara amerykańskiego. Największymi rynkami zbytu dla brazylijskiej wołowiny były w ubiegłym roku Hongkong, Egipt, Chiny i Rosja. Brazylijczycy zwiększyli znacząco wysyłki wołowiny na rynki otwarte w 2015 r., czyli do Chin i Arabii Saudyjskiej, a także do Hongkongu. W 20 r. do Chin i Hongkongu trafiła łącznie jedna trzecia eksportu brazylijskiej wołowiny. Po otwarciu rynka amerykańskiego na świeżą wołowinę z Brazylii w 20 r., eksport tego rodzaju mięsa do USA był jeszcze niewielki. TABELA 15 Bilans wołowiny w Brazylii (mln ton) S % 20-P % Produkcja 9,43 9,28-1,5% 9,50 2,3% Spożycie 7,78 7,73-0,7% 7,93 2,7% Eksport 1,71 1,62-5,2% 1,63 0,8% Źródło: FAO; S - szacunek, P- prognoza W 20 r. spodziewany jest 1% wzrost wysyłek brazylijskiej wołowiny do 1,8 mln ton i odzyskanie pozycji lidera w światowym eksporcie. Wzrosnąć mają głównie wysyłki do Chin i Hongkongu, a także do USA i innych krajów, które znoszą zakazy importu. Brazylia nadal nie posiada prawa dostępu dla wołowiny do rynku Japonii i Korei Płd., gdzie przewagę mają Australijczycy. TABELA Eksport wołowiny z Brazylii (tys. ton) Kierunek I-V 20 I-V 20 % zmiana Hongkong 134,3 1,8-13% Chiny 71,6 79,1 10% Rosja 54,7 62,4 14% Iran 36,6 43,2 18% UE 46,7 35,6-24% Egipt 92,6 29,3-68% Arabia Saudyjska 11,6 24,0 108% USA 12,0 22,2 85% Chile 27,1 21,2-22% Izrael 6,8 8,5 25% Pozostali 98,7 88,4-10% Ogółem 592,6 530,7-10% Źródło: ABIEC W pierwszych pięciu miesiącach 20 r. Brazylia wyeksportowała 530,7 tys. ton mięsa wołowego o wartości 2,14 mld USD. Wolumen wywozu obniżył się o 10% w porównaniu z analogicznym okresem 20 r., natomiast wartość spadła o 6%. Zmniejszył się głównie eksport tego gatunku mięsa na największy rynek zbytu do Hongkongu, a także do UE, Egiptu i Chile. Wzrosły natomiast o 10% dostawy na rynek chiński Zwiększył się także wywóz brazylijskiej wołowiny do Rosji, Iranu, Arabii Saudyjskiej, Stanów Zjednoczonych i Izraela. Na obniżenie wywozu ogółem wpłynął skandal w

20 19 sektorze mięsa w Brazylii, ujawniony w połowie marca br. Wywóz zmałał znacznie w kwietniu, gdy zakazy impotu wprowadziły Hongkong, Chiny, Chile, Egipt i Arabia Saudyjska. W maju poziom handlu został odbudowany, a większość krajów zniosła restrykcje importowe. Po uzyskaniu przez Brazylię dostępu do amerykańskiego rynku wołowiny w 20 r., w czerwcu br. USA zawiesły import świeżej i mrożonej wołowiny z Brazylii z uwagi na zastrzeżenia dotyczące bezpieczeństwa i jakości produktów mięsnych. WYKRES 13 USD/t maj cze Ceny eksportowe mrożonej wołowiny z Brazylii lip sie wrz paź lis gru sty lut mar kwi maj Źródło: FAO UNIA EUROPEJSKA Według Krótkoterminowej prognozy produkcji upraw polowych, mięsa i mleka w UE z lipca br., w 20 r. unijna produkcja brutto wołowiny i cielęciny wyniosła 8,1 mln ton i była o 3,2% wyższa w skali roku, głównie za sprawą zwiększonej liczby zwierząt kierowanych na ubój, a także dzięki dynamicznemu eksportowi żywca. TABELA Bilans wołowiny w UE (mln ton w ekwiwalencie wagi tuszy) Wyszczególnienie S % zmiana 20-P % zmiana 2018-P % zmiana Produkcja brutto 7,867 7,499 7,694 7,862 8,113 3,2% 8,213 1,2% 8,103-1,3% Eksport żywca 0,159 0,109 0,114 0,8 0,219 23,2% 0,252 14,8% 0,257 2,0% Produkcja netto 7,708 7,390 7,580 7,684 7,894 2,7% 7,961 0,8% 7,846-1,4% Import mięsa 0,275 0,304 0,308 0,300 0,304 1,3% 0,307 1,0% 0,318 3,5% Eksport mięsa 0,209 0,1 0,207 0,209 0,244,7% 0,268 10,0% 0,271 1,0% Spożycie 7,774 7,533 7,681 7,775 7,954 2,3% 8,000 0,6% 7,893-1,3% Spożycie/mieszk. w kg 15,3 14,9 15,1 15,2 15,5 2,0% 15,6 0,3% 15,3-1,6% Źródło: Komisja Europejska, lipiec 20 r.; S-szacunek, P-prognoza W pierwszym kwartale br. unijna produkcja netto wołowiny była już tylko o 0,2% wyższa niż przed rokiem. Spowolnienie procesu wytwarzania wynika głównie z niższej liczby ubojów byków i wolców (-2,2%), podczas gdy liczba ubojów krów zwiększyła się o 0,8% wobec 6,3% wzrostu przed rokiem. Restrukturyzacja w sektorze mleczarskim będzie nadal kontynuowana, jednak w niektórych państwach członkowskich pojawiły się oznaki spowolnienia tego procesu. Prawie wszystkie państwa UE (poza Belgią, Grecją, Holandią i Szwecją) obniżyły w pierwszym kwartale br. liczbę ubojów krów. W 20 r. można oczekiwać dalszego wzrostu produkcji netto wołowiny w UE, lecz już w mniejszym stopniu o 0,8% do ok. 8 mln ton. Produkcja brutto wzrośnie o 1,2% do 8,2 mln ton. W 2018 r. produkcja netto wołowiny w UE obniży się prawdopodobnie po raz pierwszy od czterech lat o 1,4 %. Trudno jeszcze przewidzieć dokładnie skalę spadku, dużo będzie zależało od produktywności sektora mleczarskiego oraz od opłacalności różnych systemów produkcji wołowiny.

21 20 W 20 r. unijny eksport mięsa wołowego zwiększył się o % do 244 tys. ton. Po utracie rynku rosyjskiego w 2014 r., wywóz został skierowany na szereg innych rynków zbytu. Wzmożony popyt na świecie przy relatywnie wysokich cenach, stymulowany przez Chiny, stworzył możliwości dla unijnych eksporterów. Komisja Europejska prognozuje, że w 20 r. wysyłki wołowiny z UE mogą wzrosnąć o 10% do 268 tys. ton, a w 2018 r. o dalszy 1% do 271 tys. ton. UE zyskuje dostęp do nowych, niszowych rynków zbytu, po znoszeniu długoletnich zakazów importu, spowodowanych BSE. W minionym roku unijny eksport żywca wołowego zwiększył się o 23% do 219 tys. ton (w ekwiwalencie mięsa), przewyższając i tak już wysoki poziom wywozu z 2015 r. oraz z lat , kiedy również był dość znaczny (głównie do Turcji). Do wzrostu tego przyczyniło się duże zainteresowanie kupnem żywca w krajach regionu śródziemnomorskiego. Według prognoz Komisji, w 20 r. UE wyeksportuje prawdopodobnie 252 tys. ton żywca wołowego w ekwiwalencie mięsa, o 15% więcej niż przed rokiem. Złagodzenie przez Turcję wymogów dotyczących szczepień przeciwko chorobie niebieskiego języka u bydła w UE powinno ułatwić handel żywcem. Na rynku tureckim unijni eksporterzy napotkają zwiększoną konkurencję ze strony Urugwaju i Brazylii. Obiecującymi odbiorcami mogą stać się Izrael, Algieria i Egipt. W 2018 r. wywóz bydła z UE może wzrosnąć o 2%. TABELA 18 Eksport żywca, mięsa i przetworów wołowych z UE (tys. ton) Kraj przeznaczenia I-V 20 I-V 20 % zmiana Turcja % Liban % Hongkong % Wybrzeze Kości Słoniowej % Ghana % Bośnia i Hercegowina % Filipiny % Szwajcaria % Rosja % Angola % Macedonia % Kazachstan % Uzbekistan % Pozostałe kraje % Ogółem % Źródło: Komisja Europejska, dane w wadze produktu W ciągu pierwszych pięciu miesięcy 20 r. UE pozostawała eksporterem netto w handlu żywcem, mięsem, podrobami i produktami z wołowiny. Łączny poziom wywozu wyniósł ok. 370 tys. ton (w wadze produktu) i był o % wyższy niż rok wcześniej. W strukturze eksportu dominowały żywe zwierzęta (7 tys. ton), a ich największymi odbiorcami były Turcja i Liban. Wysyłki żywca były o 8% wyższe niż przed rokiem. Turcja zredukowała swoje zakupy bydła na rynku unijnym o 10%, wzrosły natomiast wysyłki do Libanu (+14%) oraz Rosji (+50%). Łączny udział Turcji i Libanu a w całkowitym eksporcie bydła z UE wyniósł 43%. Wysyłki mięsa, podrobów i przetworów wołowych do krajów trzecich wzrosły od stycznia do maja br. o 25% do ok. 95 tys. ton. Zwiększył się zwłaszcza wywóz podrobów i mięsa do Hongkongu oraz podrobów do Wybrzeża Kości Słoniowej Pojawiły się nowe kierunki zbytu dla elementów wołowych o niższej wartości np. Filipiny. W handlu mięsem wołowym bilans UE z krajami trzecimi był w omawianym okresie dodatni (+6,4 tys. ton), co świadczy o tym, że UE była po raz pierwszy eksporterem netto tego gatunku mięsa. Od stycznia do maja br. kraje UE sprowadziły 103,2 tys. ton żywca, mięsa i produktów z wołowiny, o 4% mniej niż rok wcześniej. Najwięcej zaimportowano tradycyjnie z Brazylii, Argentyny i Urugwaju. Wysyłki z tych krajów stanowiły łącznie dwie trzecie importu ogółem. W omawianym okresie obniżył się jednak znacznie import z Brazylii i Oceanii, wzrosły natomiast zakupy w Argentynie, Urugwaju i USA. Spadek przywozu z Brazylii o 30% został spowodowany rewaluacją brazylijskiej waluty oraz skandalem mięsnym w tym kraju. Wykryte nieprawidłowości w 20 zakładach mięsnych znacznie