GLOBALNY RYNEK MIĘSA CZERWONEGO

Transkrypt

1 GLOBALNY RYNEK MIĘSA CZERWONEGO RYNEK WIEPRZOWINY: Utrzymanie się wzrostu importu wieprzowiny przez Chiny w I kw r. UE nadal największym eksporterem wieprzowiny do Chin Prognozy spadku unijnej produkcji wieprzowiny w 2017 r. Prognozy rekordowej produkcji i eksportu amerykańskiej wieprzowiny w 2017 r. Wzrost cen wieprzowiny w UE w I kw r. Tańsza wieprzowina z USA zagrożeniem dla konkurencyjności unijnego eksportu Niewielki wpływ skandalu mięsnego w Brazylii na poziom wywozu RYNEK WOŁOWINY: Prognozy wzrostu produkcji wołowiny w USA i Ameryce Płd. w 2017 r. Przewidywane niższe tempo spadku produkcji i eksportu w Australii w 2017 r. Chiny najszybciej rosnącym rynkiem zbytu na wołowinę Wzrost eksportu i spadek importu wołowiny przez USA Prognozy spadku cen w 2017 r. [Wpisz tekst]

2 1 SPIS TREŚCI I. WIEPRZOWINA 2 1. GLOBALNY RYNEK MIĘSA WIEPRZOWEGO CHARAKTERYSTYKA OGÓLNA 2 2. SYTUACJA NA NAJWAŻNIEJSZYCH RYNKACH 5 CHINY UNIA EUROPEJSKA USA BRAZYLIA ROSJA KANADA JAPONIA 3. BILANS MIĘSA WIEPRZOWEGO NA ŚWIECIE 14 II. WOŁOWINA GLOBALNY RYNEK MIĘSA WOŁOWEGO CHARAKTERYSTYKA OGÓLNA SYTUACJA NA NAJWAŻNIEJSZYCH RYNKACH 18 USA BRAZYLIA UNIA EUROPEJSKA AUSTRALIA 3. BILANS MIĘSA WOŁOWEGO NA ŚWIECIE 25

3 2 I. WIEPRZOWINA 1. GLOBALNY RYNEK MIĘSA WIEPRZOWEGO CHARAKTERYSTYKA OGÓLNA Sytuacja na światowym rynku wieprzowiny jest obecnie stabilna. Rosnąca podaż mięsa z USA i Ameryki Płd. jest wchłaniania przez głównych importerów, zwłaszcza Chiny. Wysoki popyt importowy z Azji jest czynnikiem wspierajacym ceny w skali globu. Wielkość podaży w poszczególnych regionach wpływa na aktualny poziom notowań. Według prognoz Amerykańskiego Departamentu ds. Rolnictwa (USDA) z kwietnia br., po nieznacznych spadkach w poprzednich dwóch latach, w 2017 r. światowa produkcja wieprzowiny odbuduje się o niespełna 1% do 110,7 mln ton. Wzrosty poziomu wywarzania zanotują w tym roku zwłaszcza USA, Brazylia i Rosja, co zniweluje nieznaczną obniżkę w Chinach. Kraj ten pozostanie największym na świecie producentem wieprzowiny, jednak wytwórczość spadnie już trzeci rok z rzędu z uwagi na redukcję pogłowia loch spowodowaną nowymi przepisami z zakresu ochrony środowiska. Wzrost amerykańskiej produkcji będzie stanowił ponad połowę globalnej zwyżki, zwiększy się krajowe i eksportowe zapotrzebowanie na wieprzowinę z USA. Wzrośnie również po raz kolejny wytwórczość rosyjskiej wieprzowiny dzięki znacznym inwestycjom w sektorze i obfitej podaży pasz. Brazylia nadal zwiększa pogłowie trzody chlewnej w celu sprostania coraz większemu popytowi zagranicznemu. Krajowe spożycie zacznie się odbudowywać po ubiegłorocznym spadku spowodowanym recesją. Poziom wytwarzania unijnej wieprzowiny wzrośnie w tym roku minimalnie ze względu na utrzymujący się słaby popyt wewnętrzny. WYKRES Światowy eksport wieprzowiny w 2015 r. i 2016 r. i prognozy na 2017 r. (tys. ton) UE USA Kanada Brazylia Chiny Chile pozostałe Źródło: USDA USDA prognozuje, że w 2017 r. globalny eksport wieprzowiny zwiększy się o kolejne 5% do 8,8 mln ton. Na światowy handel będzie miał wpływ nadal wzmożony popyt ze strony Chin i innych krajów oraz wysoka podaż, która będzie wpływała na spadek cen. Czołowym eksporterem pozostanie UE, kierując wysyłki głównie na rynek chiński. USA zwiększą wywóz o 8% do rekordowego poziomu 2,6 mln ton, zwłaszcza do Meksyku, Korei Płd. i Kolumbii. Na rynku azjatyckim, szczególnie chińskim, Amerykanie będą musieli silnie konkurować z dostawcami z UE. Poziom chińskiego importu i konkurencja wśród czołowych eksporterów (głownie UE, USA i Brazylia) będą miały w tym roku znaczny wpływ na światowy rynek wieprzowiny. W 2017 r. globalny import wzrośnie prawdopodobnie o ok. 6% do 8,3 mln ton. Największym importerem będą nadal Chiny. Dynamika wzrostu przywozu osłabnie jednak do ok. 5% wobec 112% w 2016 r. Wzrosną także znacznie zakupy wieprzowiny przez Meksyk z uwagi na wysokie zapotrzebowanie ze strony przetwórstwa oraz niższe ceny w USA. Zwiększą przywóz również Korea Płd., Hongkong oraz

4 3 mniejsi importerzy jak Australia, Kolumbia, Filipiny i Singapur. Japonia, USA i Rosja będą w tym roku jednymi z nielicznych krajów, którzy zmniejszą poziom importu wieprzowiny. WYKRES Światowy import wieprzowiny w 2015 r. i 2016 r. i prognozy na 2017 r. (tys. ton) Chiny Japonia Meksyk Korea Płd. USA Hongkong Rosja pozostałe Źródło: USDA Region Azji i Pacyfiku będzie nadal obiecującym rynkiem zbytu dla światowych eksporterów wieprzowiny. Według danych FAO/OECD, do 2030 r. dwie trzecie globalnej klasy średniej będzie zamieszkiwała region Azji i Pacyfiku. Wraz ze wzrostem zamożności tej klasy, spożycie mięsa ogółem będzie rosło aż do 80 kg na jednego mieszkańca w 2030 r. WYKRES 3 USD/t Światowe ceny wieprzowiny w i I kw r Źródło: USDA, ceny tusz wieprzowych w USA W 2015 r. i w pierwszym kwartale 2016 r. ceny wieprzowiny na świecie obniżały się z uwagi na nadpodaż przy ograniczonym popycie. W drugim kwartale 2016 r. notowania rosły, a czynnikami wsparcia były spadek produkcji i wzmożony popyt eksportowy ze strony Chin. Drugie półrocze 2016 r. zaznaczyło się już spadkiem cen, co odzwierciedlało osłabienie eksportu na rynek chiński. W całym 2016 r. średnie ceny wieprzowiny w skali globu wyniosły 1381,5 USD/t i były o 10% niższe niż rok wcześniej. Od grudnia

5 4 ubiegłego roku ceny ponownie rosły do najwyższego poziomu 1595,6 USD/t zarejestrowanego w lutym br. W marcu br. notowania ponownie obniżyły się do 1511,9 USD/t. W pierwszym kwartale br. kwartale średnia cena wieprzowiny na rynku światowym wyniosła 1516,8 USD/t i była o 31% wyższa niż w ostatnim kwartale 2016 r. W skali roku ceny podskoczyły o 20%. WYKRES Indeks cen wieprzowiny wg FAO ( =100) 140 ` Źródło: FAO W pierwszym kwartale 2017 r. średni indeks cen wieprzowiny według FAO wyniósł 126,4 pkt i był o 2% niższy niż w czwartym kwartale 2016 r., lecz o 16% wyższy niż pierwszym kwartale 2016 r. W ostatnim kwartale 2016 r. i na początku br. ceny wieprzowiny zaczęły stopniowo spadać,. W lutym br. indeks cen wieprzowiny obniżył się do 124,5 pkt. Od marca br. ceny ponownie rosną i w kwietniu br. indeks podskoczył do 134,5 pkt. WYKRES 5 EUR/t 1700 Ceny reprezentatywne wieprzowiny w UE w i I kw r Źródło: Komisja Europejska

6 5 W 2016 r. średnie ceny reprezentatywne wieprzowiny w UE (półtusze, kl. E) wyniosły 1459,8 EUR/t, wzrastając o 4,6% w skali roku. Wieprzowina w UE podrożała na skutek niedostatecznej podaży żywca i niższej wagi poubojowej oraz dzięki wzmożonemu popytowi eksportowemu ze strony krajów azjatyckich, zwłaszcza Chin. Pod koniec roku notowania obniżyły się ze względu na spowolnienie wzrostu wywozu na rynek chiński. Styczeń tego roku zaznaczył się jeszcze spadkiem cen, natomiast od lutego unijna wieprzowina ponownie drożeje, co jest odzwierciedleniem kontynuacji wysokiego eksportu do krajów azjatyckich, zwłaszcza Chin i Korei Płd., obniżenia podaży oraz wysokiego popytu na wieprzowinę w UE. W pierwszym kwartale 2017 r. średnia cena wieprzowiny na rynku UE wynosiła 1535,1 EUR/t i była o 20,4% wyższa niż w tym samym okresie 2016 r. W stosunku do ostatniego kwartału ubiegłego roku notowania były jednak o 0,5% niższe. 2. SYTUACJA NA NAJWAŻNIEJSZYCH RYNKACH CHINY Chiny są od lat największym na świecie producentem i konsumentem wieprzowiny i jednym z dwóch największych importerów (obok Japonii). W 2016 r. stały się liderem w światowym imporcie tego gatunku mięsa, wyprzedzając Japonię. W ubiegłym roku w Chinach kontynuowany był spadek pogłowia trzody chlewnej, zapoczątkowany w 2014 r. Niekorzystne relacje cen pasz do cen żywca oraz nowe przepisy z zakresu ochrony środowiska przyczyniły się do masowych likwidacji stada loch, co wpłynęło na spadek produkcji. Redukcja pogłowia trzody chlewnej była jedną z największych w historii kraju. Według kwietniowych prognoz USDA, w 2016 r. chińska produkcja wieprzowiny obniżyła się o 3,4% do 53 mln ton, a w 2017 r. spadnie już tylko o 0,5% do 52,8 mln ton. Obniżenie podaży żywca i produkcji mięsa przyczyniło się do znacznego wzrostu cen żywca na rynku chińskim w 2016 r, co zachęcało producentów do odbudowy pogłowia. Powiększaniu produkcji wspomagały również niskie ceny pasz, wyższa była także produktywność loch. Czynnikiem ograniczającym będą nadal rygorystyczne przepisy z zakresu ochrony środowiska, które zmuszają producentów do zmiany lokalizacji swoich zakładów na tereny bardziej oddalone od skupisk ludzkich. Tegoroczne uboje trzody chlewnej są jak dotąd o wiele niższe niż przed rokiem, a wiele zakładów produkcyjnych zostało zamkniętych ze względu na niespełnianie rygorystycznych przepisów z zakresu ochrony środowiska. Liczebność pogłowia loch i tuczników jest obecnie najniższa od 2014 r. Do spadku produkcji przyczyniło się również zwiększenie liczby ubojów loch o słabszych parametrach genetycznych. W pierwszym kwartale 2017 r. ceny wieprzowiny na rynku chińskim były niższe niż przed rokiem, wzrosły natomiast ceny prosiąt. Nieznacznej odbudowy produkcji wieprzowiny w Chinach można się spodziewać dopiero w III kwartale br. TABELA 1 Bilans wieprzowiny w Chinach (mln ton) % 2017-P % Produkcja 56,71 54,87 52,99-3,4% 52,75-0,5% Spożycie krajowe 57,19 55,67 54,98-1,2% 54,88-0,2% Eksport 0,28 0,23 0,19-17,3% 0,18-8,4% Import 0,76 1,03 2,18 112,0% 2,30 5,5% Źródło: USDA; P-prognoza Z uwagi na spadek produkcji i wzrost notowań, w 2016 r. Chiny zwiększyły znacznie import wieprzowiny. Pomimo deprecjacji chińskiej waluty i podrożenia dostaw, wysokie koszty produkcji krajowej sprzyjały przywozowi. Różnica cenowa między wieprzowiną krajową a importowaną wynosiła nawet połowę. W 2016 r. chiński import mięsa wieprzowego (bez podrobów) wyniósł ok. 1,6 mln ton i był ponad dwukrotnie wyższy niż przed rokiem.

7 6 TABELA 2 Import wieprzowiny do Chin (tys. ton) Kierunek I-III 2016 I-III 2017 % zmiana UE 209,2 239,0 14% Niemcy 70,5 74,6 6% Hiszpania 49,6 70,2 42% Dania 31,5 25,5-19% Kanada 28,3 43,0 52% USA 35,9 38,0 6% Brazylia 3,9 17,1 338% Ogółem 286,1 346,2 21% Źródło: chiński urząd celny, GTIS W pierwszym kwartale 2017 r. dynamika wzrostu przywozu obniżyła się, zakupy wzrosły o 21% wobec tego samego okresu 2016 r. Głównym dostawcą wieprzowiny na rynek chiński pozostała Unia Europejska z 68% udziału w imporcie. Udział ten zmalał jednak o 4 pp. w porównaniu z pierwszym kwartałem 2016 r. Największym eksporterem pozostały Niemcy, przed Hiszpanią, Kanadą i USA. Ekspansja dostaw z Niemiec była jednak ograniczona, ponieważ kilka zakładów miało w lutym zawieszone licencje eksportowe. Coraz większy dostęp do rynku chińskiego zyskiwały natomiast hiszpańskie zakłady. W pierwszym kwartale tego roku dostawy na rynek chiński zwiększyła o połowę Kanada ze względu na konkurencyjne ceny. Udział Kanady w chińskim imporcie wieprzowiny podwyższył się o 2 pp. Wzrósł także znacznie wywóz wieprzowiny z Brazylii, po zatwierdzeniu tamtejszych zakładów produkcyjnych przez chińskie władze. Pomimo, że chiński import wieprzowiny nie jest obecnie tak wysoki jak w połowie ubiegłego roku, to jednak są sygnały zwiększenia tempa przywozu. W lutym br. zakupy były o 48% wyższe niż rok temu, a jest to tradycyjnie miesiąc słabszego popytu po Nowym Roku. Marzec był natomiast miesiącem o najwyższym poziomie importu od września 2016 r. Było to spowodowane dalszym obniżeniem chińskiej produkcji wieprzowiny. USDA prognozuje, że w 2017 r. chiński import wieprzowiny wzrośnie o 5,5% do 2,3 mln ton (wraz z podrobami). Chiny pozostaną największym na świecie importerem tego gatunku mięsa, wyprzedzając Japonię. UNIA EUROPEJSKA Według Krótkoterminowej prognozy produkcji upraw polowych, mięsa i mleka w UE z marca br., w 2016 r. produkcja brutto wieprzowiny w UE wzrosła zaledwie o 0,2% w skali roku do 23,3 mln ton, a w 2017 r. obniży się o 0,3% do 23,2 mln ton. Produkcja w roku ubiegłym była jeszcze stymulowana wysokim eksportem unijnej wieprzowiny do Chin oraz znacznym skokiem cen. W pierwszej połowie 2016 r. uboje świń w UE wzrosły o 2%, natomiast w drugim półroczu 2016 r. wystąpił już znaczny spadek, głównie w Belgii (-63 tys. ton), Danii (-33 tys. ton) i Portugalii (-23 tys. ton). Produkcja netto wzrosła najbardziej w Hiszpanii (+204 tys. ton), Włoszech (+48 tys. ton) i Wielkiej Brytanii (+24 tys. ton). Unijne pogłowie trzody chlewnej ogółem w grudniu 2016 r. było o 3% niższe niż rok wcześniej. Na tegoroczny spadek produkcji wieprzowiny w UE wpłynąć ma redukcja pogłowia loch i niedobór prosiąt. Pogłowie zarodowe trzody chlewnej w UE w grudniu 2016 r. obniżyło się o 5% w skali roku. Jest to odzwierciedleniem trudnej sytuacji producentów z początku ubiegłego roku. Liczebność stada zarodowego świń obniżyła się w wielu krajach przodujących w unijnej produkcji wieprzowiny, głównie w Niemczech i Holandii (-3%) oraz Hiszpanii (-2%). Polska była jedynym państwem członkowskim, który zanotował znaczny wzrost pogłowia loch na chów (+5,4% wobec grudnia 2015 r., gdy zanotowano głęboki spadek).

8 7 TABELA 3 Bilans wieprzowiny w UE (mln ton w ekwiwalencie wagi tuszy) Wyszczególnienie S % zmiana 2017-P % zmiana 2018-P % zmiana Produkcja brutto 22,554 22,384 22,568 23,276 23,319 0,2% 23,242-0,3% 23,289 0,2% Import mięsa 0,019 0,015 0,014 0,011 0,012 6,2% 0,012 2,5% 0,013 8,1% Eksport mięsa 2,151 2,198 1,939 2,189 2,795 27,7% 2,544-9,0% 2,493-2,0% Spożycie 20,387 20,175 20,608 21,078 20,526-2,6% 20,702 0,9% 20,800 0,5% Spożycie/mieszk. w kg 40,3 39,7 40,5 41,3 40,1-2,9% 40,3 0,5% 40,4 0,2% Źródło: Komisja Europejska, marzec 2017 r.; S-szacunek, P-prognoza Spożycie wieprzowiny w UE w 2016 r. obniżyło się o 2,6% w skali roku do 20,5 mln ton, czyli o 1 kg do 40,1 kg na jednego mieszkańca, a w 2017 r. i 2018 r. ustabilizuje się prawdopodobnie zgodnie z tendencją obserwowaną w ciągu ostatnich 10 lat. Spadek spożycia w roku ubiegłym był spowodowany spowolnieniem produkcji, wysokim eksportem do Chin i mniejszą podażą na rynek wewnętrzny, a także wzrostem cen. W 2016 r. eksport mięsa wieprzowego (bez podrobów) z UE wzrósł o 28% w skali roku do rekordowego poziomu 2,8 mln ton, głównie dzięki znacznemu popytowi ze strony Chin. W drugim półroczu wzrost wywozu został spowolniony ze względu na rosnącą konkurencję na chińskim rynku ze strony eksporterów amerykańskich i brazylijskich, mniej korzystny kurs wymiany euro do juana oraz osłabienie popytu konsumenckiego Chin, spowodowane kryzysem gospodarczym. W ubiegłym roku wzrosły również wysyłki unijnego mięsa wieprzowego do Japonii, Wietnamu, USA i na Filipiny. W 2017 r. można się spodziewać zmniejszenia eksportu wieprzowiny z UE o 9% do 2,5 mln ton, głównie ze względu na niższe zapotrzebowanie Chin, zmniejszenie produkcji wieprzowiny w UE oraz coraz wyższą konkurencyjność amerykańskiej wieprzowiny na rynku chińskim. Rosyjskie embargo importowe, wprowadzone na początku 2014 r. ze względów sanitarnych pozostanie prawdopodobnie w mocy do 2018 r. Trudno przewidzieć obecnie, czy kolejne restrykcje handlowe Rosjan z sierpnia 2014 r., o charakterze politycznym, zostaną po 2017 r. zniesione. Obecne prognozy Komisji zakładają zatem utrzymanie w mocy obydwu rosyjskich restrykcji zarówno w 2017 r., jak i w 2018 r. Embargo polityczne nie obejmuje jednak wszystkich produktów wieprzowych (np. słoniny i tłuszczu). TABELA 4 Główni eksporterzy wieprzowiny poza UE (tys. ton) Kraj pochodzenia I-II 2017 I-II 2016 % zmiana Niemcy % Hiszpania % Dania ,3% Holandia % Francja % Polska % Wlk. Brytania % Węgry % Belgia % Włochy % Pozostałe kraje % Ogółem % Źródło: Komisja Europejska, dane w wadze produktu Na początku 2017 r. wzrost wywozu z UE utrzymał się, jednak jego dynamika była już niższa. Według danych Komisji Europejskiej, w pierwszych dwóch miesiącach br. UE wyeksportowała na rynki krajów trzecich 628,8 tys. ton żywca, mięsa, podrobów i przetworów wieprzowych (w wadze produktu) o 12% więcej niż rok wcześniej. W strukturze towarowej sprzedaży ponad połowę udziału miało mięso mrożone (ok. 322 tys. ton), a 41% stanowiły podroby i słonina (259 tys. ton), których wysłano poza UE odpowiednio o 20% i 3% więcej niż w tym samym okresie 2016 r. Wzrosły również wysyłki świeżego mięsa (+39% do 17 tys. ton) oraz kiełbas i przetworów (+8% do 25 tys. ton). Spadek wywozu dotyczył natomiast żywca (-50% do 873 ton). Z uwagi na wyższe ceny jednostkowe eksportu, w lutym br. wartość wywozu mięsa wieprzowego była o 20% wyższa niż przed rokiem przy 5% zwyżce wolumenu sprzedaży. Największymi dostawcami mięsa i produktów wieprzowych na rynki trzecie były tradycyjnie Niemcy,

9 8 Hiszpania i Dania. Z grona liczących się eksporterów unijnych największą dynamikę wzrostu wywozu wykazały Holandia, Hiszpania, Węgry, Polska i Wielka Brytania. Zmniejszyli sprzedaż nieznacznie Niemcy, Duńczycy i Francuzi. TABELA 5 Głównymi odbiorcami mięsa i produktów wieprzowych z UE pozostały kraje azjatyckie: Chiny, Japonia, Hongkong, Korea Płd. i Filipiny. Oprócz Filipin, wszystkie zanotowały w pierwszych dwóch miesiącach 2017 r. wzrosty zakupów w porównaniu z tym samym okresem roku ubiegłego. Chiny zakupiły o 12% więcej unijnych produktów wieprzowych niż przed rokiem, w tym o 21% więcej mrożonego i schłodzonego mięsa i o 5% więcej smalcu i podrobów. Chiny i Hongkong miały 73% udział w całkowitym wywozie podrobów z UE. Dynamika wzrostu sprzedaży do Państwa Środka była na początku tego roku już niższa niż w 2016 r., co odzwierciedlało rosnącą konkurencję na tamtejszym rynku ze strony dostawców amerykańskich, kanadyjskich i brazylijskich oraz osłabienie popytu. W dalszej części 2017 r. można się spodziewać dalszego spowolnienia chińskiego importu wieprzowiny. WYKRES 6 Eksport sektora wieprzowiny z UE (tys. ton) Kraj przeznaczenia I-II 2017 I-II 2016 % zmiana Chiny % Japonia % Hongkong % Korea Płd % Filipiny % USA % Australia % Ukraina % Angola % Czarnogóra % Rosja % Białoruś % Pozostałe kraje % Ogółem % Źródło: Komisja Europejska, dane w wadze produktu Średnie ceny tusz wieprzowych w UE (EUR/100 kg) sty sty lut mar kwi maj cze lip sie wrz paź lis gru Average (12-16) Źródło: Komisja Europejska Ceny wieprzowiny w UE odbudowywały się stopniowo od kwietnia 2016 r., stabilizując się latem na poziomie 165 EUR/100 kg. Do końca września miał miejsce sezonowy spadek notowań, jednak powyżej poziomu z lat W całym 2016 r. średnie ceny reprezentatywne wieprzowiny w UE wyniosły średnio 146 EUR/100 kg i były o 4,6% wyższe niż w 2015 r., wspierane wysokim eksportem do Chin i obniżeniem podaży. Pierwszy kwartał 2017 r. przyniósł kontynuację tendencji wzrostowej średnia cena unijna wynosiła 1535,1 EUR/t i była o 20,4% wyższa niż w tym samym okresie 2016 r. W stosunku do ostatniego kwartału ubiegłego roku notowania były o 0,5% niższe. W marcu 2017 r. średnia cena reprezentatywna wieprzowiny (kl. E) w UE wynosiła 156,5 EUR/100 kg i była o 2,8% wyższa niż w lutym

10 9 br. i aż o 23% wyższa niż w marcu 2016 r., kiedy zanotowano najniższą od 13 lat cenę dla tego miesiąca (127,3 EUR/100 kg). Rekordowo wysokie były również w I kwartale br. ceny prosiąt w UE. W marcu br. sprzedawano prosięta średnio w UE po 50 EUR/szt., co oznacza wzrost o 35% w skali roku. Z uwagi na dalszy spadek stada zarodowego można spodziewać się w najbliższym czasie jeszcze niższej podaży wieprzowiny na rynku unijnym, co przełoży się prawdopodobnie na utrzymywanie się wysokich cen co najmniej do III kwartału br. Skala wzrostu cen będzie jednak zależała od wielkości eksportu. USA Według prognoz Amerykańskiego Departamentu Rolnictwa (USDA) z kwietnia br., w 2016 r. produkcja wieprzowiny w USA zwiększyła się o 1,8% do 11,3 mln ton, a spożycie wzrosło o 1,5% do 9,5 mln ton. Na 2017 r. Amerykanie przewidują blisko 5% wzrost krajowej wytwórczości wieprzowiny do rekordowego poziomu 11,8 mln ton, co wpłynie na spadek cen o 15%. Ekspansji poziomu wytwarzania sprzyjają niższe ceny pasz, rośnie także produktywność loch. W 2017 r. spożycie wieprzowiny w USA może wzrosnąć o 2,2% do rekordowych 9,7 mln ton. TABELA 6 Bilans wieprzowiny w USA (mln ton) % 2017-P % Produkcja 10,37 11,12 11,32 1,8% 11,84 4,6% Spożycie krajowe 8,55 9,34 9,48 1,5% 9,69 2,2% Eksport 2,31 2,27 2,37 4,5% 2,57 8,3% Import 0,46 0,51 0,50-2,2% 0,47-4,2% Źródło: USDA, P-prognoza Dane USDA wskazują, że pogłowie trzody chlewnej w Stanach Zjednoczonych w dn. 1 marca 2017 r. wynosiło 71 mln szt. i było o 4% wyższe niż rok wcześniej. Była to jednocześnie najwyższa liczebność marcowego stada od 1988 r. Najbardziej (o 4-5%) wzrosło pogłowie świń z przeznaczeniem na ubój. Liczba świń zarodowych zwiększyła się o 1%, wzrosła również produktywność loch. Z uwagi na wzrost produkcji trzody chlewnej, poziom ubojów w najbliższych miesiącach będzie rekordowo wysoki, a co za tym idzie podaż mięsa będzie również obfita. Amerykanie będą musieli zatem zwiększyć eksport wieprzowiny, aby zapobiec nadpodaży i dalszemu spadkowi cen. W 2016 r. amerykański eksport wieprzowiny wzrósł o 5% w skali roku do rekordowych 2,37 mln ton i był o 2% wyższy niż w 2012 r., gdy padł poprzedni rekord. Wartość wysyłek zwiększyła się o 7% wobec 2015 r. do 5,94 mld USD. Eksport stanowił 26% całkowitej produkcji w kraju i w stosunku rocznym udział wzrósł o 2 pp. Jednostkowa wartość eksportu w przeliczeniu na sztukę żywca wyniosła 50,2 USD, wzrastając wobec 2015 r. o 4%. Największymi odbiorcami amerykańskiej wieprzowiny były w ubiegłym roku Meksyk, Japonia, Chiny, Kanada, Hongkong i Korea Płd. Największy ilościowo odbiorca wieprzowiny z USA Meksyk sprowadził o 2% więcej amerykańskiej wieprzowiny niż rok wcześniej 730 tys. ton, a wartość dostaw wzrosła o 7% do 1,36 mld USD. Wielkość wywozu była rekordowo wysoka, a wartość druga najwyższa w historii (po 2014 r.). Na wyniki eksportu na ten rynek wpłynęły wzrost cen szynek oraz osłabienie wartości meksykańskiego peso. Japonia jest największym rynkiem zbytu dla amerykańskiej wieprzowiny pod względem wartości. W ubiegłym roku dostawy spadły jednak o 5% do 388 tys. ton, a ich wartość była o 2% niższa i wyniosła 1,56 mld USD. Zapasy mięsa na rynku japońskim wzrosły po wysokim imporcie w 2015 r., redukując tym samym potrzebę dostaw z zagranicy. Rekordowo wysokie były wysyłki schłodzonego mięsa z USA do Japonii (+8% do 218 tys. ton). Dostawy do Chin zwiększyły się w 2016 r. o 78% do 363 tys. ton, a wpływy były o 67% wyższe i wyniosły 715 mln USD. Coraz więcej zakładów amerykańskich uczestniczy w specjalnym programie produkcji wieprzowiny bez użycia hormonu wzrostu raktopaminy, zyskując zezwolenia na wysyłki na rynek chiński. Obfita podaż i niskie ceny będą sprzyjały atrakcyjności eksportu wieprzowiny z USA, który może zwiększyć się w tym roku o 8,3% do 2,6 mln ton, głównie do Meksyku i Chin. Duży wpływ na wyniki wywozu w 2017 r. może mieć deprecjacja meksykańskiego peso. Duża dostępność taniej wieprzowiny z USA może z kolei zagrozić konkurencyjności unijnego mięsa na rynkach zagranicznych.

11 10 TABELA 7 Eksport wieprzowiny z USA (tys. ton) Kierunek I-III 2016 I-III 2017 % zmiana Meksyk 159,9 206,3 29% Japonia 95,0 101,6 7% Chiny 79,5 87,5 10% Korea Płd. 39,2 51,2 31% Kanada 47,5 50,0 5% Hongkong 44,7 43,5-3% Australia 15,0 20,6 37% Pozostali 53,5 66,9 25% Ogółem 534,3 627,6 17% Źródło: USMEF W pierwszym kwartale tego roku wolumen wysyłek zwiększył się o 17% do 627,6 tys. ton, a jego wartość wzrosła o 22% do 1,58 mld USD. Wzrosły głównie dostawy na największy rynek zbytu do Meksyku (+29% ilościowo i +42% wartościowo do 372 mln USD). Wyższe były także wysyłki do Japonii (+7% ilościowo i +13% wartościowo do 411 mln USD), Chin (+10% i +7% do 166 mln USD), Korei Płd. (+31% i +39% do 137mln USD), Kanady, Australii i na wiele innych rynków zbytu. BRAZYLIA Według USDA, produkcja wieprzowiny w Brazylii w 2016 r. zwiększyła się o 5,1% do 3,7 mln ton, wspierana głównie rosnącym eksportem. Konsumpcja tego gatunku mięsa w Brazylii spadła o 0,8% do 2,9 mln ton z uwagi niższą siłę nabywczą społeczeństwa. Opłacalność krajowej produkcji wieprzowiny obniżyła się z uwagi na wzrost cen kukurydzy. Minimalne koszty produkcji w Brazylii, które obejmują głównie wydatki na pasze i energię, wzrosły przeciętnie o połowę w skali roku, a marża producentów znacznie obniżyła się. Ratunkiem dla producentów było zwiększanie wywozu. Na 2017 r. przewidywany jest dalszy, 3% wzrost brazylijskiej produkcji wieprzowiny do 3,8 mln ton, który nastąpi wraz z poprawą stanu krajowej gospodarki i będzie stymulowany wysokim zapotrzebowaniem z rynków zagranicznych. Również sytuacja na rynku pasz powinna się poprawić, ponieważ rząd brazylijski zezwolił na import kukurydzy z USA, Paragwaju i Argentyny. Krajowe spożycie wieprzowiny zostanie w tym roku nieznacznie odbudowane. TABELA 8 Bilans wieprzowiny w Brazylii (mln ton) % 2017-P % Produkcja 3,40 3,52 3,70 5,1% 3,82 3,1% Spożycie krajowe 2,85 2,89 2,87-0,8% 2,92 1,6% Eksport 0,56 0,63 0,83 32,7% 0,90 8,2% Źródło: USDA; P- prognoza W 2016 r. Brazylia wyeksportowała 832 tys. ton mięsa wieprzowego o jedną trzecią więcej niż w 2015 r. Wartość wywozu zwiększyła się jednak w niższym stopniu niż wolumen o 18% do 1,45 mld USD. Do silnego wzrostu przyczyniło się osłabienie wartości reala w pierwszym półroczu i duża konkurencyjność na rynku światowym. Dobre wyniki eksportu zmniejszyły nieco skutki trudnej sytuacji gospodarczej Brazylii. Głównym importerem brazylijskiej wieprzowiny była nadal Rosja, jednak dostawy były zbliżone do poziomu z 2015 r. Wysokie wysyłki na ten rynek są efektem przedłużenia rosyjskiego embarga importowego wobec USA, UE i innych krajów zachodnich. Coraz większy udział w wywozie miały tańsze tusze i półtusze, kosztem droższych elementów wieprzowych. W największym stopniu, bo aż piętnastokrotnie, zwiększył się eksport do Chin, które stały się w 2016 r. trzecim odbiorcą brazylijskiej wieprzowiny. Brazylia odzyskała dostęp do rynku chińskiego pod koniec 2015 r. i obecnie coraz więcej tamtejszych zakładów produkcyjnych uzyskuje zezwolenia na wysyłki wieprzowiny do Państwa Środka. Tym samym Brazylia staje się ważnym konkurentem dla UE na chińskim rynku. Według prognoz USDA, w 2017 r. brazylijski eksport wieprzowiny będzie nadal rósł, ale już w mniejszym stopniu (o 8% do 900 tys. ton). Brazylijczycy spodziewają się uzyskania dostępu do rynku Korei Płd.

12 11 Oczekiwane jest także uzyskanie zezwoleń do wysyłek na rynek chiński dla kolejnych brazylijskich zakładów. Wznowione zostaną także wysyłki świeżego mięsa do RPA, wstrzymane od 2006 r. z uwagi na pryszczycę. Skandal w sektorze mięsa w Brazylii, który został ujawniony w połowie marca br. miał niewielki wpływ na poziom wywozu brazylijskiej wieprzowiny. W związku z aferą zakaz importu mięsa z Brazylii wprowadziło szereg krajów, m.in. Chiny, Hongkong, Japonia, Kanada, Korea Płd., Szwajcaria, Meksyk i Chile. Zakazem eksportu do UE, Japonii, RPA i Arabii Saudyjskiej objęto jedynie brazylijskie zakłady, które zamieszane były w skandal. W wyniku szybkiej reakcji rządu brazylijskiego, dwa tygodnie po ujawnieniu afery zakazy importu zniosły kluczowe rynki zbytu dla brazylijskiej wieprzowiny Chiny i Hongkong. W marcu br. wolumen wysyłek świeżej wieprzowiny z Brazylii wyniósł 54,8 tys. ton i był o 3,4% niższy niż przed rokiem. Spadek był spowodowny tymczasowym zamknięciem niektórych rynków np. eksport do Chin obniżył się o 24%. Marcowa wartość wywozu wzrosła jednak o 40% do 138,3 mln USD. W pierwszym kwatale 2017 r. eksport brazylijskiej wieprzowiny wyniósł 153,4 tys. ton, wzrastając w ciągu roku o 10%. Wplywy ze sprzedaży zwiększyły się aż o 48% do 365,5 mln USD. ROSJA Amerykanie oszacowali, że w 2016 r. rosyjska produkcja wieprzowiny wzrosła o blisko 10% (wobec 4% zwyżki w 2015 r.) do 2,87 mln ton. Wzrost wytwarzania w Rosji był kontynuacją wieloletniej ekspansji i nastąpił dzięki poprawie efektywności sektora oraz inwestycjom. Poziom produkcji zwiększył się głównie w zakładach wielkotowarowych, pomimo spadku cen żywca trzody chlewnej w pierwszej połowie 2016 r. oraz konkurencji ze strony importu. Rozwój produkcji następuje pomimo pojawiających się nadal ognisk afrykańskiego pomoru świń (ASF), co przyspiesza upadek małych gospodarstw przydomowych. USDA prognozuje, że w 2017 r. poziom wytwarzania wieprzowiny w Rosji może wzrosnać o kolejne 5% do 3 mln ton, ponieważ spodziewana jest poprawa wskaźników produkcji wzrost produktywności loch, wyższe wagi ubojowe i lepszy współczynnik wytkorzystania pasz. Marże producentów, nawet tych najbardziej efektywnych, będą jednak w tym roku ograniczone ze względu na spadkową tendecję cen wieprzowiny w Rosji. Eksperci spodziewają się dalszej konsolidacji rosyjskiej produkcji wieprzowiny, do 2020 r. ok. 80% produkcji krajowej ma pochodzić z 20 największych zakładów produkcyjnych. Celem polityki państwa dla tego sektora jest osiągniecie do tego czasu samowystarczalności w zakresie podaży wieprzowiny. Po spadku w latach , w 2016 r. spożycie wieprzowiny w Rosji wzrosło o 6% w skali roku do 3,2 mln ton, a w 2017 r. prawdopodobnie zwiększy się o ok. 3% do 3,3 mln ton. Producenci walczą o udziały w rynku rosyjskim i oferują atrakcyjne ceny dla konsumentów. Prognoza USDA zakładała minimalny wzrost PKB w Rosji w 2017 r. oraz zwiększenie siły nabywczej konsumentów. W ostatnich latach Rosja sukcesywnie zmniejszała wolumen importu wieprzowiny z uwagi na wzrost krajowej produkcji. Wieprzowina jest również objęta politycznym embargiem importowym z sierpnia 2014 r., przedłużonym do końca 2017 r. Przywóz jest również ograniczony z uwagi na liczne rosyjskie restrykcje sanitarno-weterynaryjne. Jest nim m.in. zakaz przywozu z UE ze stycznia 2014 r. z powodu ASF). W sierpniu 2016 r. Światowa Organizacja Handlu (WTO) orzekła, że rosyjski zakaz importu jest sprzeczny z normami międzynarodowymi Światowej Organizacji ds. Zdrowia Zwierząt (OIE) i łamie przepisy WTO. Rosja została zobligowana do zniesienia restrykcji. Panel ekspertów stwierdził, że unijne produkty wieprzowe są bezpieczne i nie ma podstaw do utrzymywania nieuzasadnionych barier w handlu przez Moskwę. We wrześniu 2016 r. Rosja złożyła odwołanie od tego werdyktu, jednak w dn. 23 lutego br. WTO odrzuciła odwołanie Rosji, utrzymując w mocy sierpniowe ustalenia. Zgodnie z powyższym, Rosja jest zobowiązana do wypełnienia zaleceń WTO i zniesienia restrykcji sanitarnoweterynaryjnych wobec importu unijnej wieprzowiny. Umowa o wolnym handlu między UE a Ukrainą, która weszła w życie z dniem 1 stycznia 2016 r., spowodowała zamknięcie rynku rosyjskiego dla ukraińskiej wieprzowiny. Lukę w podaży zapełniły produkty mięsne z Brazylii, Białorusi, Chile, Paragwaju i Serbii, a także z produkcji krajowej. Dewaluacja reala spowodowała wzrost konkurencyjności brazylijskiego importu, szczególnie w czasie dużej niestabilności rubla. W 2016 r. rosyjski import wieprzowiny obniżył się o 15% do niespełna 350 tys. ton, czyli do najniższego poziomu od 2000 r. USDA przewiduje, że 2017 r. rosyjski import wieprzowiny

13 12 ponownie spadnie o 14% do 300 tys. ton. Dużo będzie zależało od kursu reala brazylijskiego, ponieważ atrakcyjne cenowo elementy wieprzowe z Brazylii stanowią większość rosyjskiego importu. TABELA 9 Bilans wieprzowiny w Rosji (mln ton) % 2017-P % Produkcja 2,51 2,62 2,87 9,8% 3,00 4,5% Spożycie krajowe 3,02 3,02 3,19 5,8% 3,28 2,6% Import 0,52 0,41 0,35-15,0% 0,30-13,5% Eksport 0,00 0,00 0,02 350,0% 0,02 11,1% Źródło: USDA; P - prognoza Rosja ma również ambicje zwiększania eksportu wieprzowiny, co ma zapobiec nadpodaży na rynku wewnętrznym. ASF obecnie ogranicza dostęp Rosji do wielu rynków zagranicznych, w tym również do rynku chińskiego. Rosja ma szansę stać się w najbliższych latach znaczącym eksporterem wieprzowiny, ograniczając coraz bardziej import. W 2016 r. eksport rosyjskiej wieprzowiny wzrósł czterokrotnie w skali roku do ponad 18 tys. ton. Ukraina jest obecnie największym odbiorcą mięsa z Rosji. W 2016 r. dostawy w tym kierunku zwiększyły się ponad dwukrotnie do poziomu 10 tys. ton. W 2016 r. Rosjanie zaczęli eksportować wieprzowinę m.in. do Egiptu, Mongolii i Zjednoczonych Emiratów Arabskich. Wywóz we wspomnianych kierunkach miał charakter pilotażowy, a jego celem było oszacowanie możliwych zysków. Część wywózki skierowana została do krajów afrykańskich, lecz przeszkodą okazały się wysokie opłaty logistyczne. Z kolei wyniki eksportu do krajów karaibskich okazały się pozytywne. Zdaniem rosyjskiej unii producentów wieprzowiny, w 2017 r. Rosja może zwiększyć eksport wieprzowiny o blisko 20-30%. Wzrost ten będzie zależał od utrzymania stabilnej sytuacji w zakresie ASF w kraju oraz braku niekorzystnych czynników na rynku globalnym. KANADA Według USDA, produkcja wieprzowiny w Kanadzie w 2016 r. zwiększyła się o 3% wobec 2015 r. do ok. 2 mln ton, jednak marża producenta była niska ze względu na spadek cen. Do wzrostu przyczyniło się wysokie zapotrzebowanie ze strony eksportu, ponieważ krajowe spożycie obniżyło się o 4%. Kanadyjski sektor wieprzowiny był zatem silnie uzależniony od popytu eksportowego, ponieważ ok. dwie trzecie krajowej produkcji trafia na rynki zagraniczne. Amerykanie prognozują, że w 2017 r. produkcja wieprzowiny w Kanadzie może nawet nieznacznie obniżyć się do 1,95 mln ton. Krajowe pogłowie trzody chlewnej na początku stycznia br. było jednak o 2% wyższe niż przed rokiem i wyniosło 13,7 mln szt. Jest to już czwarty rok z rzędu wzrostu pogłowia. W tym roku nie przełoży się to jednak na wzrost produkcji mięsa ze względu na 3% zwiększenie eksportu warchlaków do USA. TABELA 10 Bilans wieprzowiny w Kanadzie (mln ton) % 2017-P % Produkcja 1,81 1,90 1,96 2,9% 1,95-0,3% Spożycie krajowe 0,86 0,88 0,85-3,6% 0,85 0,0% Import 0,21 0,22 0,22-0,5% 0,22 0,0% Eksport 1,22 1,24 1,32 6,5% 1,31-0,7% Źródło: USDA; P - prognoza Kanada jest trzecim co do wielkości eksporterem wieprzowiny na świecie. W 2016 r. wysyłki wzrosły o 7% w skali roku do ok. 1,32 mln ton. Było to głównie zasługą podwojenia wywozu na rynek chiński. Eksportowi sprzyjało osłabienie wartości CAD wobec USD. W gronie pozostałych odbiorców, jedynie Meksyk zaimportował więcej kanadyjskiej wieprzowiny niż przed rokiem, a zmalał wywóz na czołowy rynek zbytu do USA. Renegocjacja porozumienia NAFTA będzie zatem kluczowa dla ekspansji wysyłek w tym kierunku. USDA przewiduje, że w 2017 r. wysyłki wieprzowiny z Kanady spadną o 1% do 1,3 mln ton. JAPONIA Według prognoz USDA, w 2017 r. japońska produkcja wieprzowiny obniży się o 1% w skali roku do 1,27 mln ton. W 2016 r. poziom wytwarzania wzrósł o 2% wraz z odbudową pogłowia prosiąt po dwóch latach

14 13 spadku z powodu epidemicznej biegunki świń (PED). Japonia jest obecnie drugim na świecie importerem netto wieprzowiny. W 2016 r. zwiększyła przywóz o 7% do 1,36 mln ton. TABELA 11 Import wieprzowiny do Japonii (tys. ton) Kierunek I-III 2016 I-III 2017 % zmiana UE 78,3 78,5 0% Dania 28,8 27,9-3% Hiszpania 23,1 24,2 5% USA 62,9 69,2 10% Kanada 42,4 50,6 19% Meksyk 18,1 21,7 20% Pozostali 209,1 225,6 8% Ogółem 209,1 225,6 8% Źródło: japońskie ministerstwo finansów, IHS W pierwszym kwartale 2017 r. Japonia zaimportowała ok. 226 tys. ton wieprzowiny, o 8% więcej niż w tym samym okresie 2016 r. Utrzymany został zatem trend wzrostowy przywozu z roku ubiegłego. Największymi dostawcami wieprzowiny do Japonii w omawianym okresie były UE, USA i Kanada. Unijny wywóz wieprzowiny do Japonii uległ jednak stagnacji i utracił 2% udziału w rynku. Eksport z UE do Japonii rósł najbardziej na początku 2016 r. co było zwiazane z niskimi cenami i dużą konkurencyjnością mrożonego mięsa z UE. W drugiej połowie 2016 r. i na początku 2017 r. szybciej zwiększał się wywóz schłodzonej wieprzowiny z USA i Kanady na rynek japoński. W tym roku dostawy z Ameryki Płn. będą prawdopodobnie bardziej konkurencyjne cenowo. Wyższe notowania na rynku unijnym będą czynnikiem ograniczajacym import z tego regionu, szczególnie w kontekście osłabienia popytu na produkty mrożone w Japonii ze względu na 5% wzrost ich zapasów od koniec 2016 r. Utrzymanie się trendu wzrostowego w japońskim imporcie wieprzowiny jest jednak w dalszej części roku niepewne. Wynika to ze spodziewanego osłabienia popytu Japończyków na wieprzowinę ze względu na powracającą konkurencyjność ze srony mięsa drobiu i wołowiny. Ostatnie prognozy USDA wskazują nawet na blisko 1% obniżenie japońskiego importu wieprzowiny w 2017 r. do 1,35 mln ton.

15 14 TABELA 12 Bilans wieprzowiny na świecie (tys. ton) Zmiana 16/ P Zmiana 17/16 Produkcja Chiny ,4% ,5% UE ,6% ,2% USA ,8% ,6% Brazylia ,1% ,1% Rosja ,8% ,5% Wietnam ,0% ,8% Kanada ,9% ,3% Filipiny ,3% ,5% Korea Płd ,0% ,1% Japonia ,0% ,7% Cały świat ,7% ,8% Spożycie Chiny ,2% ,2% UE ,8% ,6% USA ,5% ,2% Rosja ,8% ,6% Brazylia ,8% ,6% Wietnam ,9% ,0% Japonia ,3% ,1% Meksyk ,7% ,6% Korea Płd ,5% ,0% Filipiny ,9% ,2% Cały świat ,5% ,6% Import Chiny ,0% ,5% Japonia ,2% ,8% Meksyk ,1% ,7% Korea Płd ,7% 630 2,4% USA ,2% 474-4,2% Hongkong ,1% 450 4,9% Rosja ,0% ,5% Cały świat ,7% ,7% Eksport UE ,8% ,6% USA ,5% ,3% Kanada ,5% ,4% Brazylia ,7% 900 8,2% Chile ,8% 180 4,0% Chiny ,3% 175-8,4% Meksyk ,2% ,5% Cały świat ,9% ,2% * na podstawie prognoz USDA/FAS z IV 2017 r. ; S - szacunek, P - prognoza

16 15 II. WOŁOWINA 1. GLOBALNY RYNEK MIĘSA WOŁOWEGO - CHARAKTERYSTYKA OGÓLNA W 2017 r. światowy rynek wołowiny będzie zdominowany przez wysoką podaż oraz niski poziom cen. Według prognoz USDA z kwietnia br., w 2016 r. światowa produkcja mięsa wołowego wzrosła o 1,2% w skali roku do 60,5 mln ton, a w 2017 r. zwiększy się o 1,8% do 61,6 mln ton, głównie w USA i krajach Ameryki Południowej. Najwięksi producenci w skali globu USA i Brazylia zwiększą prawdopodobnie poziom wytwarzania łącznie o 3,8%. Amerykańska produkcja wzrośnie ze względu na odbudowę stada. Wzrost poziomu wytwarzania w Brazylii będzie stymulowany zwiekszonym eksportem do Azji i umiarkowaną odbudową krajowego popytu w wyniku poprawy stanu brazylijskiej gospodarki. Produkcja w Argentynie zostanie odbudowana po ubiegłorocznym spadku, dzięki zniesieniu podatku eksportowego oraz liberalizacji rynku walutowego, co będzie sprzyjało wywozowi. Produkcja wołowiny obniży się w tym roku głównie w Australii i RPA z uwagi na odbudowę stad po ich likwidacji spowodowanej suszą w latach ubiegłych. WYKRES Światowy eksport wołowiny w 2015 r. i 2016 r. i prognozy na 2017 r. (tys. ton) Źródło: USDA Kluczowe dla zrównoważenia sytuacji popytowo-podażowej będzie w tym roku zapotrzebowanie ze strony Chin obecnie największego na świecie importera netto wołowiny. Według prognoz USDA, w 2017 r. globalny eksport wołowiny wzrośnie o 2,3% do 9,6 mln ton, głównie na rynki azjatyckie. Wysyłki zwiększą kraje Ameryki Płd. (oprócz Paragwaju), a także Indie, USA i Kanada co zniweluje z nawiązką spadki wywozu z Australii i Nowej Zelandii. Chiny pozostaną w tym roku najszybciej rosnącym rynkiem zbytu na wołowinę, zwiększając zakupy o 17% do 950 tys. ton, głównie z Brazylii i Argentyny. Również Japonia zaimportuje o 6% więcej wolowiny niż przed rokiem. Popyt na wołowinę z innych rynków zbytu zmaleje jednak w tym roku, zwłaszcza w Egipcie (dewaluacja waluty) i Rosji (ograniczona siła nabywcza oraz konkurencja ze strony innych gatunków mięsa). Zapotrzebowanie w krajach Bliskiego Wschodu i Afryki Płn. uległo stagnacji, ponieważ niskie ceny ropy ograniczają wzrost gospodarczy. Amerykanie zmniejszą w tym roku poziom przywozu o 9% do 1,2 mln ton z uwagi na wzrost krajowej produkcji.

17 16 WYKRES Źródło: USDA W 2016 r. średnia cena wołowiny na rynku światowym wynosiła 3891,2 USD/t i wobec 2015 r. obniżyła się o 12%. W pierwszym kwartale 2017 r. notowania wzrosły wobec ostatniego kwartału 2016 r. o 2,4% do 4053,2 USD/t. W skali roku ceny podwyższyły się o 9%. Wołowina podrożała z uwagi na odbudowę stada bydła w Australii i ograniczenia podaży eksportowej. WYKRES 9 Światowy import wołowiny w 2015 r. i 2016 r. i prognozy na 2017 r. (tys. ton) USA Chiny Japonia Korea Płd. Rosja Hongkong UE pozostałe USD/t Światowe ceny wołowiny w i I kw r Źródło: Bank Światowy (mrożona wołowina bez kości z Australii/Nowej Zelandii, CIF, porty USA)

18 17 WYKRES 10 Indeks cen wołowiny wg FAO ( =100) ` Źródło: FAO W pierwszym kwartale 2017 r. średni indeks cen wołowiny według FAO wyniósł 196,7 pkt i był o 1% wyższy niż w ostatnim kwartale 2016 r. i o 5% wyższy niż w jego pierwszych trzech miesiącach. W marcu i kwietniu br. indeks cen przekroczył 200 pkt i był najwyższy od września 2015 r. (215,7 pkt). Zdaniem analityków, w 2017 r. ceny światowe bydła i wołowiny obniżą się w tym roku prawdopodobnie o 8%. Spadek cen nastąpi w większości krajów świata. Główna stymulacja tendencji spadkowej będzie pochodziła z USA ze względu na znaczenie w globalnym imporcie. WYKRES 11 EUR/t Ceny repreentatywne wołowiny w UE w i I kw 2017 r. 6000,0 5500,0 5000,0 4500,0 4000,0 3500,0 3000,0 2500,0 2000,0 Źródło: Komisja Europejska W 2016 r. średnie ceny reprezentatywne wołowiny (młode bydło kl. A R3) w UE wyniosły 3674,4 EUR/t, obniżając się o 9% w skali roku z uwagi na wzrost unijnej produkcji tego gatunku mięsa. W pierwszym kwartale 2017 r. wyniosły 3756,4 EUR/t i były o 2% wyższe od zarejestrowanych w czwartym kwartale 2016 r.

19 18 2. SYTUACJA NA NAJWAŻNIEJSZYCH RYNKACH USA Stany Zjednoczone są największym na świecie producentem wołowiny, a także jednym z największych importerów. Po spadku w 2015 r., w 2016 r. wytwórczość tego gatunku mięsa w USA wzrosła o 6% w skali roku do 11,5 mln ton. Wyższa była liczba ubojów oraz waga poubojowa bydła. Według USDA odbudowa produkcji tego gatunku mięsa będzie kontynuowana również w 2017 r., zwiększając się o 5,1% do poziomu najwyższego od 9 lat 2,1 mln ton. Pogłowie bydła w USA na początku 2017 r. liczyło ok. 91,9 mln szt. i było o ok. 3% wyższe niż w 2016 r. Rok 2017 jest trzecim rokiem nowego cyklu produkcji bydła w USA. Wyższa podaż i niższe ceny amerykanskiej wołowiny będą sprzyjały zwiększeniu eksportu do Japonii i Korei Płd., zmniejszając zapotrzebowanie na import do USA. Spożycie wołowiny na rynku amerykańskim w 2016 r. wzrosło o 3,5% do 11,7 mln ton, a w 2017 r. zwiększy się prawdopodobnie o 3,8% do 12,1 mln ton. USDA prognozuje, że w 2017 r. ceny amerykańskiego bydła obniżą się wobec 2016 r. o 10%, a w ślad za nimi spadną również notowania mięsa. TABELA 13 Bilans wołowiny w USA (mln ton) % 2017-P % Produkcja 11,08 10,82 11,50 6,3% 12,09 5,1% Spożycie krajowe 11,24 11,28 11,68 3,5% 12,12 3,8% Eksport 1,17 1,03 1,16 12,5% 1,24 6,8% Import 1,34 1,53 1,37-10,5% 1,25-9,0% Źródło: USDA, P-prognoza W latach USA były importerem netto wołowiny z uwagi na spadek produkcji. W 2016 r. przywóz wołowiny i cielęciny do USA obniżył się o 11% do ok. 1,4 mln ton ze względu na wzrost produkcji krajowej i spadek dostaw z Oceanii. W największym stopniu (o 39% do 348 tys. ton) zmalał przywóz od największego dostawcy z Australii ze względu na ograniczoną podaż bydła. Mniejszy był także import z Nowej Zelandii (-7% do 278 tys. ton) i Urugwaju. Wzrosły natomiast dostawy z Kanady, Meksyku, Brazylii i Nikaragui. W 2017 r. amerykański import wołowiny prawdopodobnie zmniejszy się o 10% do 1,22 mln ton z uwagi na ograniczoną podaż z Oceanii oraz wzrost produkcji krajowej. TABELA 14 Import wołowiny do USA (tys. ton) Kierunek I-II 2016 I-II 2017 % zmiana Nowa Zelandia 57,4 45,3-21% Meksyk 31,7 43,5 37% Kanada 48,0 41,9-13% Australia 72,4 39,5-46% Nikaragua 7,5 8,8 18% Brazylia 7,5 6,6-12% Urugwaj 7,8 6,5-17% Pozostali 3,2 2,4-24% Ogółem 235,5 194,4-17% Źródło: USDA W styczniu i lutym import wołowiny i cielęciny do USA zmalał o 17% w skali roku do 194,4 tys. ton. Największym dostawcą stała się Nowa Zelandia, przed Meksykiem i Kanadą. Dopiero na czwartym miejscu uplasował się dotychczasowy lider w dostawach wołowiny na rynek amerykański Australia. W 2016 r. wolumen eksportu wołowiny z USA zwiększył się o 13% w skali roku do 1,16 mln ton, natomiast jego wartość wzrosła jedynie 0,6% do 6,343 mld USD. Wzrostowi wywozu sprzyjała coraz wyższa produkcja oraz stosunkowo słaba pozycja dolara amerykańskiego w pierwszych trzech

20 19 kwartałach 2016 r. Największymi odbiorcami były Japonia, Meksyk, Korea Płd., Kanada, Hongkong i Egipt. Eksport stanowił w 2016 r. 13% całkowitej produkcji wołowiny w USA. TABELA 15 W pierwszym kwartale 2017 r. wysyłki amerykańskiej wołowiny nadal rosły i ich wolumen zwiększył się o 15% w skali roku do 292,2 tys. ton, a jego wartość wzrosła o 19% do 1,61 mld USD. Wyższe były głównie dostawy do Japonii, Korei Płd., Meksyku, Kanady, na Tajwan, krajów należących do Stowarzyszenia Narodów Azji Południowo-Wschodniejoraz do UE. W tym czasie Amerykanie przejęli od Australii rolę największego dostawcy wołowiny na rynek japoński. Udział dostaw amerykańskiej wołowiny w całkowitym eksporcie mięsa wołowego na ten rynek wzrósł do 46%, podczas gdy udział przywozu z Australii obniżył się do 44%. Od stycznia do marca br. Amerykanie wyeksportowali natomiast mniej wołowiny do krajów Bliskiego Wschodu, Hongkongu, Indonezji oraz krajów Ameryki Środkowej i Południowej. USDA prognozuje, że w 2017 r. amerykański eksport wołowiny wzrośnie o kolejne 7% do 1,24 mln ton, stwarzając coraz większą konkurencję dla Australii m.in. na rynku japońskim i koreańskim. Aprecjacja dolara amerykańskiego będzie czynnikiem ograniczającym w tym roku ekspansję wywozu wołowiny z USA, szczególnie do Meksyku i Kanady. Niskie ceny amerykańskiej wołowiny będą jednak łagodziły wpływ czynnika kursu wymiany walut. Przedstawiciele amerykańskiego sektora wołowiny apelują do prezydenta Donalda Trumpa o wsparcie, dotyczące otwarcia rynku chińskiego na eksport mięsa wołowego. Amerykańscy producenci wołowiny stracili dostęp do rynku chińskiego w 2003 r. ze względu na BSE. We wrześniu 2016 r. Chiny zniosły embargo na amerykańską wołowinę, jednakże negocjacje techniczne niezbędne do wznowienia handlu stoją w miejscu, a rynek chiński nadal pozostaje zablokowany dla Amerykanów. W kwietniu br. Amerykanie uzyskali dostęp do rynku tajskiego dla wołowiny z kością i bez kości, pochodzącej od zwierząt ubitych po 1 kwietnia 2017 r. W przypadku mięsa od zwierząt ubitych przed 1 kwietnia br. nadal będzie obowiązywał zakaz przywozu wołowiny z kością. Tajlandia pozostaje stosunkowo małym rynkiem zbytu dla Amerykanów, tym niemniej coraz więcej eksporterów chce obsługiwać odbiorców tajskich. Amerykanie nadal nie będą mogli sprzedawać do Tajlandii podrobów wołowych oraz przetworów podrobowych. Pomimo zakazu, USA szukają sposobu na wyjaśnienie z władzami tajskimi dokładnej klasyfikacji tych towarów, co mogłoby otworzyć Tajlandię dla produktów podrobowych z USA. Pod koniec kwietnia br., po 13 latach przerwy, pierwsze partie amerykańskiej świeżej wołowiny trafiły do Brazylii. Obie strony doszły do porozumienia w sprawie uruchomienia dostaw w sierpniu 2016 r. W 2003 r. Brazylia zamknęła swój rynek na świężą wołowinę z USA z uwagi na zagrożenie BSE. BRAZYLIA Eksport wołowiny z USA (tys. ton) Kierunek I-III 2016 I-III 2017 % zmiana Japonia 52,8 74,4 41% Meksyk 48,9 57,1 17% Korea Płd. 34,6 42,6 23% Kanada 26,2 29,9 14% Hongkong 30,1 26,2-13% Egipt 24,7 18,1-27% UE 4,6 6,4 39% Pozostali 33,1 37,5 13% Ogółem 255,0 292,2 15% Źródło: USMEF Według prognoz USDA, w 2016 r. poziom wytwarzania wołowiny w Brazylii obniżył się o 1,5% do 9,3 mln ton. Spadek był spowodowany suszą w pierwszej połowie roku, która wpłynęła negatywnie na warunki pastwiskowe i przyczyniła się do znacznego wzrostu kosztów pasz. Znaczny popyt ze strony rynków zagranicznych był jednak zachętą dla producentów do powiększania stad bydła, nawet przy

21 20 słabym zapotrzebowaniu krajowym. W 2016 r. sytuacja gospodarcza w Brazylii była nadal niekorzystna utrzymywała się wysoka inflacja i stopy procentowe, duże bezrobocie oraz znaczny poziom zadłużenia konsumentów. Konsumpcja wołowiny zmniejszyła się o 1,7% do 7,65 mln ton i była ograniczana przez wysokie ceny tego gatunku mięsa. Po ubiegłorocznym spadku, w 2017 r. Brazylia może wyprodukować o 2,3% więcej wołowiny 9,5 mln ton. Wzrost brazylijskiej produkcji będzie wynikiem wysokiego zapotrzebowania eksportowego, wspieranego przez zwiększony dostęp do rynków zbytu w Chinach i Arabii Saudyjskiej. Spożycie wewnętrzne wołowiny w Brazylii w 2017 r. może wzrosnąć o 1,2% w skali roku do 7,7 mln ton. TABELA 16 Bilans wołowiny w Brazylii (mln ton) % 2017-P % Produkcja 9,72 9,43 9,28-1,5% 9,50 2,3% Spożycie 7,90 7,78 7,65-1,7% 7,74 1,2% Eksport 1,91 1,71 1,70-0,4% 1,80 6,0% Źródło: USDA; P- prognoza W 2016 r. Brazylia pozostała drugim (po Indiach) największym na świecie dostawcą wołowiny, jednak wysyłki obniżyły się o 0,4% w skali roku do 1,7 mln ton. Eksport świeżego mięsa wołowego pozostał na relatywnie niezmienionym poziomie w stosunku do wywozu sprzed roku, wynosząc 1,08 mln ton. Spadek dostaw miał miejsce pod koniec roku, pod wpływem aprecjacji reala wobec dolara amerykańskiego. Wywozowi sprzyjało natomiast niższe krajowe spożycie i wznowienie dostaw do Chin i dewaluacja reala w pierwszej częsci roku. Największymi rynkami zbytu dla brazylijskiej wołowiny były w ubiegłym roku Hongkong, Egipt, Chiny i Rosja. Brazylijczycy zwiększyli znacząco wysyłki wołowiny na rynki otwarte w 2015 r., czyli do Chin i Arabii Saudyjskiej, a także do Hongkongu. W 2016 r. do Chin i Hongkongu trafiła łącznie jedna trzecia eksportu brazylijskiej wołowiny. Zmniejszył się za to wywóz do Rosji, ze względu na osłabienie rubla oraz pogarszające się wyniki gospodarcze, wynikające z niskich cen ropy. Niższy był także eksport do Wenezueli, z uwagi na spadek cen ropy oraz kryzys gospodarczy. Mniej brazylijskiej wołowiny trafiło także do Iranu oraz Egiptu. Po otwarciu rynka amerykańskiego na świeżą wołowinę z Brazylii w 2016 r., eksport tego rodzaju mięsa do USA był skromny, wynosząc zaledwie 846 ton. W 2017 r. spodziewany jest 6% wzrost wysyłek brazylijskiej wolowiny do 1,8 mln ton, głównie na rynek chiński, a także rozpoczęcie eksportu do USA i innych krajów, które znoszą zakazy importu. Brazylia nadal nie posiada prawa dostępu dla wołowiny do rynku Japonii i Korei Płd., gdzie przewagę mają Australijczycy. TABELA 17 Eksport wołowiny z Brazylii (tys. ton) Kierunek I-III 2016 I-III 2017 % zmiana Hongkong 96,0 79,0-18% Chiny 35,6 52,9 49% Rosja 36,4 40,0 10% Iran 19,9 31,5 58% UE 29,5 21,2-28% Egipt 59,4 15,0-75% Arabia Saudyjska 3,5 14,9 325,7% Chile 17,4 12,6-28% USA 6,7 10,7 60% Pozostali 63,0 63,8 1% Ogółem 367,4 341,6-7% Źródło: ABIEC W pierwszych trzech miesiącach 2017 r. Brazylia wyeksportowała 341,6,3 tys. ton mięsa wołowego o wartości 1,38 mld USD. Wolumen wywozu obniżył się jednak o 7% w porównaniu z analogicznym okresem 2016 r., natomiast wartość eksportu spadła o 3%. Zmniejszył się głównie eksport tego gatunku mięsa na największy rynek zbytu do Hongkongu, a także do Egiptu i UE. Wzrosły natomiast prawie o połowę dostawy na rynek chiński Zwiększył się też wywóz brazylijskiej wołowiny do Rosji, Iranu, Arabii Saudyjskiej i Stanów Zjednoczonych. W pierwszej dziesiątce najważniejszych rynków zbytu dla