Kalendarium styczeń 2005 r.

Transkrypt

1 Styczeń 2005 r.. BIBLIOTEKA SZKOLNA Zespo?u Szkó? im. H. Sienkiewicza w Grabowcu Kalendarium - styczeń Czytelnictwo Z historii książki Katalogi Katalog alfabetyczny: odpowiada na pytanie, czy poszukiwana książka znajduje się w bibliotece i wskazuje jej miejsce na półce oraz informuje, jakie dzieła danego autora posiada biblioteka. Może być katalogiem autorskim - posługujemy się nim wtedy, gdy znamy nazwisko autora lub tytuł pracy zbiorowej. Jeśli znamy tylko tytuł książki, korzystamy z katalogu tytułowego. Karty katalogowe w katalogu alfabetycznym są ułożone w kolejności alfabetycznej (haseł autorskich lub tytułowych). Katalog rzeczowy: pozwala czytelnikowi zorientować się, jakie książki na interesujący go temat znajdują się w bibliotece. Karty w katalogu rzeczowym są ułożone w działy - według treści książek, a w obrębie każdego działu w porządku alfabetycznym. Kalendarium styczeń 2005 r. 4 I rocznica śmierci Thomasa S. Eliota ( ), angielskiego poety, dramaturga najlepszych eseisty, laureata Nagrody Nobla (1948), 8 I 70. rocznica urodzin Elvisa Presleya ( ), amerykańskiego piosenkarza, nazwanego królem rock and rolla 15 I 25. rocznica śmierci Leszka Herdegena ( ), aktora, poety, krytyka 23 I 100. rocznica urodzin Konstantego Ildefonsa Gałczyńskiego ( ), poety, satyryka,. Książka zrodziła się w odległej starożytności a jej rozwój wiązał się z powstaniem pisma. Kształt tej pierwotnej książki znacznie odbiegał od dzisiejszego. Używano najrozmaitszych materiałów w celu utrwalenia tekstu: liści palmowych, kory i łyka drzewnego, płótna, metalu i skóry. Opracowanie: Bożena Momot nauczyciel bibliotekarz Fragment karty papirusowej zapisanej pismem obrazkowym 1

2 Zwój papirusowy i pergaminowy: Z historii książki.. Ta postać książki używana w starożytności już trzy tysiące lat przed naszą erą występowała w Egipcie, Chinach i Rzymie. Każda cywilizacja starożytna używała innego materiału na zwoje w zależności od dostępności surowca i tak: Egipt i Grecja - papirusu, Bizancjum - pergaminu, Chiny i Japonia3 - płótna a od i wieku przed naszą erą już papieru. Długość zwoju nie przekraczała zwykle 10 m. Jeżeli utwór nie mieścił się w jednym rulonie, dalszy ciąg pisano na innym zwoju, oznaczając go jako II, III itd. Wysokość zwoju wynosiła zwykle lub cm. Pisano po jednej, wewnętrznej stronie, w regularnych kolumnach poprzecznie do długości zachowując co najmniej 2 centymetrowe marginesy między kolumnami oraz znacznie szersze u dołu i u góry. Czytano, trzymając zwój w obu rękach: prawa rozwijała rulon, a lewa zwijała w miarę czytania. Czasem oba końce zwoju przymocowane były do okrągłych drewienek, które ułatwiały rozwijanie i zwijanie. Zwój papirusowy jako forma książki czy przekazu jest nierozerwalnie związany z trzciną porastającą przed tysiącami lat deltę Nilu. Służyła ona Egipcjanom za pożywienie, opał, wyrabiano z niej lekarstwa tkano ubrania żagle, a wreszcie produkowano wspaniały materiał pisarski - papirus. Trójkątna łodyga trzciny papirusowej osiągała wysokość do 5 m. Miała w dolnej części grubość męskiego ramienia. Włóknisty rdzeń tej właśnie części rozdzielano igła na jak najszersze i najcieńsze paski. Układano je wzdłuż długości jeden obok drugiego na desce, następnie przykrywano warstwą poprzecznie ułożonych a krótszych pasków, polewano wodą z Nilu i poklepywano płaskim kamieniem. Lepki sok wyciskany w ten sposób z trzciny sklejał obie warstwy w jedną kartę która po wysuszeniu na słońcu wymagała tylko wygładzenia, najlepiej kością słoniową. Zwykle dwadzieścia takich "kart" cm szerokości sklejonych ze sobą Rys. Karta papirusowa i zwiniętych tworzyło zwój. Trzcina papirusowa została zupełnie wytrzebiona w Egipcie, rośnie jeszcze tylko w niewielkich ilościach w Palestynie, Syrii, a w Europie w Kalabrii i na Sycylii. Jak wykazały niedawne próby, otrzymuje się z niej przepiękny materiał piśmienniczy postępując zgodnie ze starymi metodami wytwórczymi. Dokładny proces produkcji papirusu4 przedstawił pisarz rzymski Pliniusz Starszy (I wiek naszej ery) w swoim dziele encyklopedycznym pt. "Naturalis historia". Główną wartość rośliny widział w tym, iż służąc jako materiał do graficznego utrwalania myśli ludzkiej, papirus zapewnił ludziom nieśmiertelność. 2

3 ZWÓJ PERGAMINOWY Papirus i jego produkcja związane były głównie z Egiptem, natomiast skóra oczyszczona z włosia, jako materiał pisarski, znana była w wielu krajach starożytnych. Od najdawniejszych czasów używali jej w tym celu zarówno Egipcjanie, Żydzi i Persowie, jak i Grecy. Ci ostatni uważali pisanie na skórze za dowód barbarzyństwa i zacofania ale na przełomie II i III wieku przed naszą erą udoskonalono proces wyprawiania skóry. w czasie kiedy schła rozpięta na ramach, skrobano ją cienkim nożem, gładzono kamieniem tak długo aż stawała się cienka i gładka, a wreszcie bielono ją kredą. w rezultacie zdejmowano z ram arkusz miękki, elastyczny i biały. Arkusz był cienki jak bibuła, a przy tym bardzo trwały i nadający się do obustronnego zapisywania. Pergamin w porównaniu z papirusem posiadał większe zalety: był trwalszy, bielszy, gładszy mógł być zapisywany obustronnie. Szybko więc został rozpowszechniony na równi z papirusem. Używano go oczywiście w tym samym okresie co papirus tylko w formie zwoju. Zwój pergaminowy był o tyle niedogodny, że długość jego była ograniczona przez wielkość skóry zwierzęcej. Jeśli nawet połączono ze sobą dwie skóry to jednak zwój pergaminowy nigdy nie osiągnął tej długości, jaką posiadał zwój papirusowy. Okazuje się, że zwój był klasyczną postacią w której występował papirus i nie nadawał się dla takiego materiału jakim był pergamin. Ten nowy materiał pisarski, jakim był pergamin, zaczął skutecznie konkurować z papirusem w II wieku naszej ery. Zwyciężył go ostatecznie wtedy, gdy stracił swoją niewzruszoną przez tysiące lat pozycję zwój, a zapanowała nowa postać książki - kodeks. Książka kodeks pergaminowy Mnisi przepisujący księgi najlepszych skryptorium Biblia Gutenberga Karta zdobiona inicjałem Lista najlepszych czytelników styczeń 3

4 2005 r.: 1. Steciuk Patryk 1a Szajuk Eliza 1c Gruszka Dominika 1c Gąska Dorota 1a Bałabuch Karolina 1a 11 Statystyka wypożyczeń książek Styczeń Przedszkole Oddział Liczba wypożyczonych książek Średnia na czytelnika Oa 56 2,33 Ob 20 4,00 Szkoła Podstawowa Klasa 1a Liczba wypożyczonych książek Średnia na ucznia 90 4,29 1b 28 1,33 1c 85 4,72 2a 46 2,30 2b 54 2,57 3a 58 1,81 3b 40 1,67 4a 3 0,13 4b 12 0,57 4c 22 0,92 5a 36 1,29 5b 30 1,00 6a 22 0,81 6b 25 1,04 Statystyka syntetyczna Miesiąc Odwiedziny Wypożyczenia Średnia dziennie Wrzesień ,14 Październik ,95 Listopad ,21 Grudzień ,88 Styczeń ,64 4

5 5