Eureka! Czy wiesz, że w szkole jest biblioteka!?

Transkrypt

1 PREZENTACJA NA C Zajęcia edukacyjne w bibliotece Eureka! Czy wiesz, że w szkole jest biblioteka!? Anna Urbaniak absolwentka filologii polskiej Uniwersytetu Śląskiego i Studiów Podyplomowych Bibliotekoznawstwa i Informacji Naukowej na Uniwersytecie Łódzkim, nauczyciel mianowany. Pracuje na co dzień w bibliotece szkoły podstawowej w Rybniku. Czas trwania zajęć 1 godzina lekcyjna Cele zajęć Zajęcia te mają na celu zapoznanie uczniów z warsztatem informacyjnym biblioteki i zachęcenie ich do korzystania z jej zasobów. Uczeń zna: elementy składowe warsztatu informacyjnego biblioteki zasady korzystania z księgozbioru podręcznego, katalogów, kartotek i warsztatu informatycznego podstawowe zasady selekcji informacji ze względu na przydatność w pracy własnej Uczeń potrafi: posługiwać się źródłami informacji dobrać odpowiednie źródło informacji w zależności od rodzaju poszukiwanej informacji Formy i metody pracy heureza metoda oglądowa metoda instruktażowa metody aktywizujące (np. mapa myśli, burza mózgów) rozmowa kierowana ćwiczenie praktyczne praca z tekstem Copyright by r Josef Raabe Spółka Wydawnicza Sp. z o.o. 1

2 Środki dydaktyczne laptop rzutnik multimedialny leksykony, słowniki i encyklopedie (m.in. Słownik języka polskiego, Słownik wyrazów obcych) prezentacja (załącznik 1) Przebieg zajęć Część wprowadzająca Rozpocznij zajęcia od przedstawienia uczniom krótkiej scenki: przychodzi uczeń (np. Marek dobrze jest wybrać imię ucznia, który jest na zajęciach) do biblioteki, poszukuje materiałów do odrobienia zadania domowego np. z przyrody. Jak i gdzie powinien szukać informacji? (Scenkę rozwijamy, wykorzystując odpowiedzi uczniów.) Następnie poinformuj uczniów o celu lekcji i podaj temat: Zapoznanie z warsztatem informacyjnym biblioteki. Zadaj uczniom kolejne pytanie: Z czym kojarzy się im biblioteka? Zapisz słowo biblioteka na tablicy, po czym dopisz dookoła niego skojarzenia podawane przez uczniów. Tak pokieruj rozmową, by pojawiły się skojarzenia biblioteki z miejscem, w którym uczeń uzyskuje informację (wyszukuje), uczy się i rozwija swoją osobowość, zainteresowania oraz umiejętności. Część właściwa lekcji Po wprowadzeniu w temat wyświetl prezentację Warsztat informacyjny biblioteki (załącznik 1). Podczas prezentacji omów elementy składowe warsztatu informacyjnego (księgozbiór podręczny, katalogi, kartoteki z uwzględnieniem internetu i komputerowych baz danych). Wskazana jest też rosnąca popularność narzędzi informatycznych w tworzeniu warsztatu informacyjnego i wyszukiwaniu informacji. Po prezentacji wprowadź uczniów do kolejnego etapu zajęć, który ma na celu zapoznanie z podstawowymi wydawnictwami informacyjnymi. Zadaj uczniom pytanie: Jeśli czegoś nie wiemy, to gdzie szukamy informacji? Następnie wraz z pomocą klasy wypisz na tablicy tytuły słowników i encyklopedii (uzupełniając ewentualnie propozycje uczniów). Uczniowie przeglądają przyniesione na lekcję słowniki, leksykony, encyklopedie, zapoznając się z ich układem i budową haseł. Wyjaśnij uczniom różnice pomiędzy wydawnictwami, wskazując jednocześnie sytuacje, kiedy szczególnie pomocny będzie dany słownik czy encyklopedia (np. wyjaśnienie trudnego wyrazu Słownik języka polskiego lub Słownik wyrazów obcych). 2

3 WSKAZÓWKA Poproś uczniów o: przepisanie do zeszytu mapy myśli z tablicy (np. BIBLIOTEKA czytelnicy, książki, szukanie informacji, bibliotekarz, czytanie, cisza, uczenie się itp.) zapisanie zdania Jak znajdę informacje w bibliotece? wraz z odpowiedziami: w katalogach, w księgozbiorze podręcznym (można wykorzystać w tym celu odpowiedni slajd z prezentacji). Część podsumowująca Nawiąż do znanej uczniom książki (warto się zorientować przed lekcją, jaką aktualnie omawiają lekturę) i zapytaj, gdzie można znaleźć informacje o autorze, bohaterach, kraju, w którym toczy się akcja książki itp. Zapytaj, który słownik wyjaśni: trudną pisownię wyrazów, wyraz obcego pochodzenia, poda tłumaczenie wyrazu obcojęzycznego. Uwagi o realizacji zajęć W miarę możliwości zajęcia powinny odbyć się w bibliotece szkolnej. Jeśli nie ma możliwości wykorzystania w niej rzutnika multimedialnego, należy zabrać na lekcję odpowiednie materiały (słowniki, encyklopedie itp.). Warto w przykładowych scenkach, sytuacjach wykorzystywać elementy bliskie danym uczniom (np. poprzez nawiązywanie do znanych im książek). Copyright by r Josef Raabe Spółka Wydawnicza Sp. z o.o. 3

4 N A MATERIAŁY C P ŁYC I E Załącznik 1 Prezentacja Warsztat informacyjny biblioteki WARSZTAT INFORMACYJNY BIBLIOTEKI JAK ZNALEŹĆ KSIĄŻKĘ W BIBLIOTECE W bibliotece znajduje się wiele książek, czasopism i innych dokumentów. Czasem jest ich jednak bardzo dużo CO UŁATWI OSZUKANIE WŁAŚCIWEJ POZYCJI? WARSZTAT INFORMACYJNY tworzą: Księgozbiór podręczny Katalogi Kartoteki Bazy danych Internet Warsztat informacyjny biblioteki!!! KSIĘGOZBIÓR PORĘCZNY Wydzielona część zbiorów z ogólnego księgozbioru, składająca się głównie z wydawnictw o charakterze ogólnym, informacyjnym Udostępniany jest na miejscu: w bibliotecznej czytelni. KSIĘGOZBIÓR PORĘCZNY Wydawnictwa informacji bezpośredniej: Słowniki Encyklopedie Leksykony Informatory Przewodniki Wydawnictwa informacji pośredniej: Bibliografie Zestawienia bibliograficzne 4

5 KIEY KORZYSTAĆ Z KSIĘGOZBIORU PORĘCZNEGO? o księgozbioru podręcznego sięgaj, gdy: nie rozumiesz jakiegoś słowa lub pojęcia, potrzebujesz tylko krótkiej informacji na dany temat. KATALOGI BIBLIOTECZNE KATALOG BIBLIOTECZNY to spis wszystkich książek znajdujących się w danej bibliotece Katalog tradycyjny złożony jest z kartoników, na których znajduje się opis danej książki. Karty ułożone są w porządku alfabetycznym. Umieszczony jest w specjalnych szufladkach. KATALOGI KIEY KORZYSTAĆ Z KATALOGÓW? FORMALNE: Alfabetyczny autorski Tytułowy RZECZOWE: ziałowy Systematyczny (UK) Alfabetyczny gdy znasz autora książki Tytułowy gdy znasz tytuł książki Rzeczowe gdy szukasz książki na określony temat (np. przygodową) lub dotyczącą konkretnej dziedziny wiedzy (np. o sporcie) KARTOTEKI BIBLIOTECZNE Tekstowe zawierają ułożone według alfabetu koperty z wycinkami prasowymi, ilustracjami, wydrukami Bibliograficzne odsyłają do książek i artykułów na określony temat KARTOTEKI KOMPUTEROWE I BAZY ANYCH Wiele bibliotek, zwłaszcza pedagogicznych i publicznych, udostępnia swoje kartoteki zagadnieniowe lub inne bazy danych informacje lokalnie na komputerze znajdującym się w czytelni. Niektóre udostępniają swoje zasoby informacyjne w Internecie. Poniżej przykłady. Copyright by r Josef Raabe Spółka Wydawnicza Sp. z o.o. 5

6 KOMPUTEROWE STANOWISKO PRACY UCZNIA (MCI) Wiele bibliotek wyposażonych jest obecnie w Multimedialne Centra Informacji. Pozostałe często udostępniają przynajmniej jeden komputer dla ucznia. Poszerza się w ten sposób możliwości wykorzystania biblioteki jako centrum wyszukiwania informacji. INTERNET Internet jest ogromnym źródłem informacji. Wiele bibliotek umożliwia do niego bezpłatny dostęp. Należy jednak pamiętać, że informacje, które znajdujemy w sieci, nie zawsze są wiarygodne! KARTOTEKI KATALOGI KSIĘGOZBIÓR PORĘCZNY CZY TERAZ JUŻ BĘZIESZ UMIAŁ WYSZUKAĆ OPOWIENIĄ INFORMACJĘ W BIBLIOTECE? INTERNET BAZY ANYCH ZIĘKUJĘ ZA UWAGĘ 6