Język polski listopad

Transkrypt

1 Język polski listopad Klasa III Słowa na czasie, rozdział III Wymogi podstawy programowej: rozumienie pojęć socrealizm, cenzura; wymienienie przedstawicieli Pokolenia 56 (zaznajomienie się z ich twórczością); wyjaśnienie, na czym polega stylizacja w utworach literackich; rozróżnianie gatunków i rodzajów literackich; określanie typu narracji. Zadania do zrobienia: I. Współczesność - Polska Zadanie 1. Dopisz przy poszczególnych latach na osi czas wydarzenia, które miały istotny wpływ na zjawiska kulturalne i społeczne w Polsce w XX w. 2 p Zadanie 2. Głównym celem realizmu socjalistycznego (socrealizmu) w polskiej literaturze było A. zagwarantowanie wolności słowa. B. podporządkowanie utworów interesom partii i państwa. C. ciekawsze przedstawianie współczesności. D. zapewnienie swobody w wyborze środków artystycznych. 1 p.

2 Zadanie 3. Wyjaśnij, co oznacza termin cenzura. 1 p Zadanie 4. Do Pokolenia 56 należeli m.in. A. Miron Białoszewski i Zbigniew Herbert. B. Stanisław Barańczak i Ewa Lipska. C. Ryszard Krynicki i Miron Białoszewski. D. Ewa Lipska i Zbigniew Herbert.. 1 p Zadanie 5. Wytłumacz, na czym polega stylizacja w utworach literackich. 1 p Współczesność - świat Przeczytaj tekst, następnie wykonaj polecenia. W ten sposób dowiedziałem się drugiej ważnej rzeczy: że planeta, z której pochodził, niewiele była większa od zwykłego domu. Ta wiadomość nie zdziwiła mnie. Wiedziałem dobrze, że oprócz dużych planet, takich jak Ziemia, Jowisz, Mars, Wenus, którym nadano imiona, są setki innych, tak małych, że z wielkim trudem można je zobaczyć przy pomocy teleskopu. Kiedy astronom odkrywa którąś z nich, daje jej zamiast imienia numer. Nazywa ją na przykład gwiazdą Miałem pewne podstawy, aby sądzić, że planeta, z której przybył Mały Książę, jest gwiazdą B-612. Ta gwiazda była widziana raz tylko, w 1909 roku, przez tureckiego astronoma, który swoje odkrycie ogłosił na Międzynarodowym Kongresie Astronomów. Nikt jednak nie chciał mu uwierzyć, ponieważ miał bardzo dziwne ubranie. Tacy bowiem są dorośli ludzie. ( ) Opowiedziałem wam te szczegóły o planecie B-612 i podałem numer ze względu na dorosłych. Dorośli są zakochani w cyfrach. Jeżeli opowiadacie im o nowym przyjacielu, nigdy nie spytają o rzeczy najważniejsze. Nigdy nie usłyszycie: Jaki jest dźwięk jego głosu? W co lubi się bawić? Czy zbiera motyle? Oni spytają was: Ile ma lat? Ilu ma braci? Ile waży? Ile zarabia jego ojciec? Wówczas dopiero sądzą, że coś wiedzą o waszym przyjacielu. Jeżeli mówicie dorosłym: Widziałem piękny dom z czerwonej cegły, z geranium w oknach i gołębiami na dachu nie potrafią sobie wyobrazić tego domu.

3 Trzeba im powiedzieć: Widziałem dom za sto tysięcy złotych. Wtedy krzykną: Jaki to piękny dom! Jeżeli powiecie dorosłym: Dowodem istnienia Małego Księcia jest to, że był śliczny, że śmiał się i że chciał mieć baranka, a jeżeli chce się mieć baranka, to dowód, że się istnieje wówczas wzruszą ramionami i potraktują was jak dzieci. Lecz jeżeli im powiecie, że przybył z planety B-612, uwierzą i nie będą zadawać niemądrych pytań. Oni są właśnie tacy. Nie można od nich za dużo wymagać. Dzieci muszą być bardzo pobłażliwe w stosunku do dorosłych. Antoine de Saint-Exupéry Mały Książę, Instytut Wydawniczy PAX, Warszawa 1971, s Zadanie 1. Z tekstu wynika, że astronomowie nadają numery planetom 1 p. A. małym. B. dużym. C. leżącym daleko od Układu Słonecznego. D. zatwierdzonym przez Międzynarodowy Kongres Astronomów. Zadanie 2. Oceń prawdziwość stwierdzeń dotyczących wizerunku dorosłych w przytoczonym fragmencie książki. Wybierz T, jeśli zdanie jest prawdziwe, lub N, jeśli jest fałszywe. (1 p) 1. Ufają danym liczbowym. T N 2. Mają bujną wyobraźnię T N 3. Myślą w stereotypowy sposób. T N Zadanie 3. Narrator zarzuca dorosłym A. idealizm. B. oportunizm. C. materializm. D. konserwatyzm. Zadanie 4. Jaki dowód na istnienie Małego Księcia zadowoli dzieci? A. Pamiętnik Pilota, który go spotkał. B. Zdjęcia przedstawiające Małego Księcia. C. Zaobserwowanie w 1909 roku planety, z której pochodził. D. To, że był śliczny, że się śmiał i że chciał mieć baranka. Zadanie 5. Dorośli nie uwierzyli w istnienie planety B-612, ponieważ A. była zbyt mała. B. widziano ją tylko jeden raz. C. nie określono jej parametrów. D. jej odkrywca był dziwnie ubrany.

4 Zadanie 6. Lis mówi Małemu Księciu, że Dobrze widzi się tylko sercem. Najważniejsze jest niewidoczne dla oczu. Czy zgadasz się z tym stwierdzeniem? (Napisz rozprawkę na ten temat; Twoja praca powinna zająć jedną stronę A4).

5 I. Gatunki i rodzaje literackie podsumowanie wiadomości 1. Umieść we właściwych miejscach schematów cyfry oznaczające cechy charakterystyczne różnych rodzajów literackich. 12 p. 1 tematem utworów są przeżycia, emocje i przekonania podmiotu lirycznego; 2 akty i sceny, 3 narrator; 4 podmiot liryczny; 5 zdarzenia i działania postaci ukazane są bezpośrednio, za pomocą dialogu; 6 obrazy poetyckie; 7 przedstawione wydarzenia są powiązane czasowo i przyczynowo; 8 tekst główny i poboczny; 9 strofy; 10 zasada trzech jedności; 11 wątki; 12 fabuła epika liryka dramat

6 2. Wpisz w kratki literę L przy gatunkach lirycznych, literę E obok gatunków epickich, a literę D przy gatunkach zaliczanych do dramatu. 8 p. powieść komedia fraszka nowela hymn pieśń sonet tragedia antyczna 3. Napisz, do jakich gatunków epickich należą zamieszczone teksty. 2 p. Henryk Sienkiewicz Krzyżacy Fragment Już serca w obu wojskach biły jak młoty, ale trąby nie dawały jeszcze znaku do boju. Nastała cięższa może od samej bitwy chwila oczekiwania. Na polu między Niemcami a armią królewską wznosiło się od strony Tannenberga kilka odwiecznych dębów, na które powłazili chłopi miejscowi, aby patrzeć na zapasy tych wojsk tak olbrzymich, jakich od niepamiętnych czasów świat nie widział. Gatunek literacki:

7 Agatha Christie Hydra lernejska Fragment...No więc, panie Poirot, to całkiem proste. Nieco ponad rok temu zmarła moja żona. Ostatnie kilka lat spędziła przykuta do łóżka. I wszyscy, oni wszyscy mówią, że to ja ją zabiłem... że ją otrułem! Hm... mruknął Poirot. A otruł ją pan? Panie Poirot! Doktor Oldfield zerwał się na nogi. Proszę się uspokoić i usiąść rzekł detektyw. A zatem przyjmujemy, że nie otruł pan żony. Gatunek literacki: 4. Podkreśl w podanym fragmencie didaskalia. Wyjaśnij, co oznacza ten termin. 2 p.

8 Juliusz Słowacki Balladyna Fragment BALLADYNA przerażona Kto to?... zawołał ktoś?... czy to ja sama Za siebie samą modliłam się?... Żmija, Kobieta, siostra nie siostra. Krwi plama Tu i tu i tu Pokazując na czoło, plami je palcem. I tu. Ktoż zabija Za malin dzbanek siostrę... [...] Odbiega w las. GOPLANA [...] wchodzi. ALINA leży zabita. didaskalia Wpisz obok definicji nazwy odpowiednich gatunków literackich. 5 p.... uroczysta pieśń pochwalna sławiąca bóstwo, bohaterskie czyny lub powszechnie cenione wartości

9 ... krótki utwór liryczny o różnorodnej tematyce, zakończony puentą... utwór o charakterze, poświęcony zmarłej osobie, rozpamiętujący jej czyny i zalety oraz wyrażający żal po jej śmierci... krótki utwór wierszowany, którego bohaterami są zazwyczaj zwierzęta i ludzie, rzadziej rośliny i przedmioty; zawiera morał, czyli pouczenie wyrażone wprost lub wynikające z treści utworu... gatunek mieszany, opowiada o legendarnych lub historycznych zdarzeniach, odwołuje się do wierzeń ludowych, podań i baśni 6. Określ i krótko scharakteryzuj rodzaj narracji występujący w zamieszczonych tekstach. 4 p. Maria Dąbrowska Przyjaźń Fragment Kiedy pewnego dnia odpoczywał [...] na werandzie przy podwieczorku, zobaczył, że pod jaśminami ktoś stoi. Stoi chłopiec ubrany, tak jak często bywają ludzie na wsi, w odzież mającą kolor ziemi. [...] Po co przyszedłeś? zapytał Karol, nie ruszając się z miejsca.

10 narracja Karolina Lanckorońska Wspomnienia wojenne Fragment Wtem, 4 sierpnia, przyszła do mnie strażniczka, wyraźnie bardzo zmieszana, i powiedziała mi, że ma rozkaz przeprowadzenia mnie na oddział niemiecki. Oddział niemiecki to był osobny budynek na dziedzińcu, świeżo przebudowany i adaptowany, zupełnie od reszty oddzielony, pilnowany wyłącznie przez Niemców, gdzie też siedziało sporo Niemców oraz najciężsi więźniowie polityczni, zupełnie odosobnieni. narracja Wiem, co trzeba