Program Profilaktyki Szkoły Podstawowej im. Zofii Przewłockiej w Woli Gałęzowskiej na lata 2015/ /2018

Transkrypt

1 Program Profilaktyki Szkoły Podstawowej im. Zofii Przewłockiej w Woli Gałęzowskiej na lata 2015/ /2018

2 Spis treści: 1. Wprowadzenie Podstawa prawna Diagnoza środowiska szkolnego Priorytety Programu Wychowawczego Sposób realizacji programu Metody realizacji programu Adresaci programu i struktura oddziaływań Przewidywane efekty działań profilaktycznych Ewaluacja Harmonogram oddziaływań

3 I. Wprowadzenie W życiu masz wyborów wiele, swoja przyszłość sam kształtujesz i zależy to od Ciebie jak swe zdrowie potraktujesz Proces wychowawczy jak i objęte nim osoby mogą ulegać oddziaływaniom czynników destrukcyjnych. W takich sytuacjach konieczne są przedsięwzięcia o charakterze profilaktycznym, które dają szansę na usuniecie zagrożeń i przywrócenie prawidłowych procesów rozwojowych. Decydując się na działania profilaktyczne podjęliśmy się trudu opracowania programu odpowiadającego zapotrzebowaniu środowiska szkolnego naszej szkoły, ze szczególnym uwzględnieniem sytuacji uczniów z Domu Dziecka w Woli Gałęzowskiej. Ze względu na to, że dzieci z domu dziecka pochodzą w większości przypadków z rodzin patologicznych, zostaną oni objęci szczególna opieką profilaktyczną. Pragniemy zwrócić uwagę na sytuację opiekuńczo - wychowawczą istniejącą w wielu domach polegającą na braku systematycznego nadzoru nad dziećmi, tolerowaniu nieuzasadnionych późnych powrotów do domu, tolerowaniu popełnionych przez nie drobnych wykroczeń i aktów niesubordynacji, niekonsekwencji w działaniach wychowawczych, stawieniu nadmiernych lub zbyt niskich wymagań dzieciom. Nie bez znaczenia w kształceniu określonych podstaw jak wzorzec rodziców bądź opiekunów. Ze społecznego punktu widzenia oni sami stanowią często negatywny przykład w oparciu o który dziecko nabywa samoczynnie nieakceptowanych społecznie zachowań. Składa się na to: karalność członków rodziny, nadużywanie alkoholu przez rodziców, starsze rodzeństwo, roszczeniowy tryb życia, nieporozumienia i kłótnie rodzinne, przemoc w rodzinie ( znęcanie się nad członkami rodziny w tym nieletnimi ) nieporadność życiowa rodziców. Skrzywieniu osobowości dziecka sprzyja także wychowywanie się w rodzinie zrekonstruowanej, niepełnej lub niewydolnej wychowawczo. Często aby zapewnić rodzinie byt jedno bądź oboje rodziców wyjeżdża za granicę w celach zarobkowych powierzając opiekę nad dziećmi dziadkom, dalszej rodzinie lub znajomym. Szkoła jako placówka wspierająca rodziców z powodu trudności finansowych ma małe możliwości w zakresie rozwijania zainteresowań uczniów. Brak widocznych perspektyw na przyszłość obniża motywację do nauki. Dzieci spędzając dużo czasu we własnym środowisku rówieśniczym utożsamiają się z grupą, która jest dla nich azylem, w którym mogą - 3 -

4 zaspokajać swoje potrzeby według własnych wyobrażeń lekceważąc zasady i normy współżycia społecznego. Niebagatelny wpływ na demoralizację nieletnich ma powszechne przeświadczenie o bezkarności za swoje postępowanie, a nawet popełnienie czynu przestępczego. Mało jest rodziców, którzy poczuwają się do odpowiedzialności za postępowanie dziecka i naprawienie wyrządzenie przez nie szkody. Zachodzący w naszym kraju proces przemian społeczno - ekonomicznych powoduje nieomal na co dzień powstawanie nowych norm współżycia społecznego, rozpowszechnienie za pomocą mediów wzorce zachowań obce naszej kulturze nie sprzyjają skutecznemu zabezpieczeniu się przed czynnikami destrukcyjnymi

5 II. Podstawa prawna Podstawą prawną do wprowadzenia działań profilaktyki w ramach szkolnego programu profilaktyki są: 1. Konstytucja Rzeczpospolitej Polskiej - art Konwencja o Prawach Dziecka - art. 3, 19, Ustawa z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty ( Dz. U. z 1996 r. nr 67, poz. 329 z późniejszymi zmianami ) 4. Rozporządzenie MENiS z dnia 31 stycznia 2003 r. w sprawie szczegółowych form działalności wychowawczej zapobiegawczej wśród dzieci i młodzieży zagrożonych uzależnieniem 5. Program Ochrony Zdrowia Psychicznego 6. Narodowy program Profilaktyki i Rozwiązywania problemów Alkoholowych 7. Krajowy Program Przeciwdziałania Narkomani 8. Krajowy Program zapobiegania Zakażeniom HIV - 5 -

6 III. Diagnoza środowiska szkolnego Do badań zakwalifikowane zostały wszystkie klasy, w których wystąpił problem (na podstawie ogólnej analizy, przeprowadzonej ankiety itp.) Wykorzystane zostały następujące narzędzia badawcze: ankiety dla nauczycieli ankiety dla uczniów klas IV - VI ankiety dla rodziców wywiady z uczniami, rodzicami, nauczycielami obserwacja zachowań uczniów analiza frekwencji rodziców na zebraniach organizowanych przez szkołę W czerwcu, przeprowadzono ankietę dla uczniów, rodziców i nauczycieli dotyczącą programu profilaktyki. Z ankiet wynika, że ze względu na słabą czytelność programu należy zmienić jego strukturę oraz uszczegółowić cele i założenia. Następnie w wyniku analizy SWOT przeprowadzonej wśród uczniów i rodziców oraz zaleceń władz oświatowych postanowiono, że do zagadnień profilaktycznych poruszanych w programie trzeba dodać tematy poświęcone: - uświadamianiu rodzicom i uczniom zagrożeń związanych z pracą dzieci w gospodarstwach rodziców, - pierwszej pomocy, - promowaniu zdrowego stylu życia - zagrożeń związanych z uzależnieniem medialnym - zagrożeń związanych ze stosowaniem substancji psychoaktywnych, min. dopalaczy - 6 -

7 IV. Priorytety Programu Profilaktyki Priorytet 1: Promowanie zdrowego stylu życia. propagowanie zdrowego trybu życia (np.: zdrowe odżywianie ) kształtowanie u uczniów świadomości przyczyn sięgania po środki uzależniające oraz negatywnych skutków stosowania i nadużywania tych środków ( szczególnie dla młodego, rozwijającego się organizmu ) ukazanie możliwości szukania pomocy w obliczu zagrożenia środkami uzależniającymi utrwalenie nawyku zdrowego sposobu zaspokajania własnych potrzeb jako działania i dokonywania właściwych wyborów Priorytet 2: Zagrożenia związane z pracą dzieci w gospodarstwie rolnym rodziców. usuwanie zagrożeń wynikających z oddziaływania szkodliwych czynników środowiska prac rolnych przekazanie rodzicom informacji dotyczących bezpiecznej pomocy dzieci w gospodarstwie kształtowanie wśród dzieci przekonań o konieczności przestrzegania zasad bezpieczeństwa przy wykonywaniu prac w gospodarstwie rolnym dzieci wykorzystują przekazaną wiedze na temat bezpiecznych sposobów wykonywania prac polowych przekazanie dzieciom wiedzy na temat zasad udzielania pierwszej pomocy Priorytet 3: Niwelowanie braku motywacji do nauki. wzmacnianie poczucia własnej wartości i wiary w siebie uczenie świadomego decydowania o sobie i ponoszenia konsekwencji własnych decyzji Priorytet 4: Poprawa dyscypliny szkolnej. wspomaganie i promowanie uczniów o pozytywnej i mocnej osobowości poznanie zasad właściwego zachowania się w różnych sytuacjach i konsekwentne ich przestrzeganie doskonalenie umiejętności porozumiewania się Priorytet 5: Aktywizacja szkoły w zakresie przeciwdziałania absencji. regularna kontrola terminowego usprawiedliwiania nieobecności nagrody za stuprocentową frekwencję - 7 -

8 uświadomienie uczniom i rodzicom znaczenia obowiązkowej nauki szkolnej Priorytet 6: Przeciwdziałanie różnym formom agresji i przemocy w szkole. doskonalenie umiejętności radzenia sobie z problemami poprzez prośbę ich konstruktywnego rozwiązania kształtowanie umiejętności radzenia sobie ze stresem - eliminowanie zachowań agresywnych wdrażanie do prawidłowego pojmowania i stosowania norm zachowania przyjętych przez społeczeństwo, w miejscach publicznych oraz w środowisku rodzinnym V. Sposób realizacji programu Konstruując program wspierający uczniów w nabywaniu wiedzy i umiejętności umożliwiających skuteczne zabezpieczenie przed czynnikami destrukcyjnymi planujemy podjęcie następujących działań, które pozwolą nam na przejście od rozpoznania zjawiska do realizacji konkretnych czynności: 1. Określić jednoznacznie przedziały wiekowe uczniów, z którymi pracujemy z racji pełnionych obowiązków zawodowych i uczniów objętych opieką przewidziana programem. 2. Określić jaką wiedzę i umiejętności winni oni posiadać stosownie do wieku życia i poziomu rozwoju psychospołecznego. 3. Przeanalizować szkolny program wychowawczy, realizowany w codziennej działalności dydaktyczno - wychowawczej i odnaleźć w nim takie zagadnienia, które będziemy mogli wykorzystać do profilaktyki. 4. Wybrać zagadnienia, które będzie można realizować w odniesieniu do poziomu poszczególnych klas i które będzie można wykorzystać do ukazania uczniom prawidłowości związanych z: poczuciem własnej wartości umiejętności przeciwstawiania się negatywnej presji - 8 -

9 przyjmowania odpowiedzialności za własne zachowania czerpania radości z własnego rozwoju 5. Opracować roczny plan profilaktyki uwzględniający następujące elementy: tematykę zajęć z uczniami ( zadanie do realizacji i sposób jego realizacji ) terminarz realizacji osoby odpowiedzialne za realizację kryteria sukcesu 6. Nauczyciele przedmiotu i wychowawcy realizują zapisane w planach wynikowych zajęcia dydaktyczno - wychowawcze i opiekuńcze, ścieżki edukacyjne, spotkania z ciekawymi ludźmi, imprezy okolicznościowe, wycieczki o tematyce profilaktycznej, rozmowy z uczniami i rodzicami, gazetki szkolne. 7. Pedagogizacja rodziców na wywiadówkach szkolnych na temat zagrożeń grożących dzieciom Metody realizacji programu Aby w pełni osiągnąć założone cele nauczyciele mogą stosować różnorodne sposoby ich realizacji: wykład z elementami pogadanki z psychologiem, pedagogiem, pracownikiem policji, służby zdrowia, księdzem krąg uczuć psychodramy konkursy literackie, plastyczne i inne - 9 -

10 dyskusje klasowe burza mózgów praca w grupach rozwiązywanie problemów w grupie ankiety

11 Adresaci programu i struktura oddziaływań Nauczyciele wychowawcy przy opracowywaniu programów profilaktyki dla poszczególnych oddziałów uwzględniają w czasie ich realizacji udział osób mogących swoją wiedzą i doświadczeniem wspomóc i rozszerzyć wychowawcze oddziaływanie programu: rodziców pracowników poradni psychologiczno -pedagogicznej wszystkich pracowników szkoły i nauczycieli księdza proboszcza pracowników policji lekarzy pracowników domu dziecka organ prowadzący ( gmina ) inne kompetentne osoby Przy angażowaniu osób trzecich należy zwrócić uwagę aby zakres, tematykę i sposób realizacji zajęć dostosować do wieku uczniów, ich możliwości rozumowania i wrażliwości na zło. Dogłębniej należy potraktować te problemy, które występują w Szkole Podstawowej w Woli Gałęzowskiej

12 Przewidywane efekty oddziaływań profilaktycznych Efektem działań wychowawczych w zakresie profilaktyki jest uczeń, który: ma świadomość zagrożeń cywilizacyjnych, jakimi są między innymi środkami uzależniającymi uświadamia sobie przyczyny i skutki sięgania środki uzależniające potrafi podejmować właściwe decyzje i dokonywać słusznych wyborów umie w sytuacji zagrożenia środkami uzależniającymi powiedzieć nie potrafi podjąć próbę konstruktywnego rozwiązywania problemów posiada nawyk zdrowego sposobu zaspokajania własnych potrzeb wie, gdzie w razie zagrożenia środkami uzależniającymi zwrócić się o pomoc dostrzega zależności pomiędzy odżywianiem, a zdrowiem człowieka wie, co powinien jeść, jak i ile zna produkty szkodliwe dla zdrowia rozumie znaczenie właściwego odżywiania się zna zasady higieny przyrządzania i spożywania posiłków wie, jak przechowywać żywność rozumie potrzebę zachowania higieny osobistej i otoczenia zachowuje ją dba o czystość swojego ciała, estetykę ubioru, włosów, paznokci rozumie szkodliwość nikotyny i picia alkoholu

13 ma świadomość potrzeby badań kontrolnych nie czują lęku przed koniecznymi badaniami i zabiegami w gabinecie lekarskim wie, jak zapobiegać infekcjom potrafi określić i podać przykłady niebezpiecznych sytuacji potrafi poprawnie zachować się w różnych niebezpiecznych sytuacjach dostrzega skutki niebezpiecznych sytuacji wie, że w każdej sytuacji wybór należy do niego przewiduje skutki swoich działań potrafi dokonać samooceny wie jakie cechy ma dobry zespół klasowy potrafi pomóc koleżance, koledze, przyjąć pomoc wie, które przedmioty sprawiają mu trudności rozumie znaczenie słów: chcę, muszę wie dla kogo i dlaczego uczy się potrafi opanować negatywne emocje, nie jest agresywny posiada umiejętność właściwego porozumiewania się, jest życzliwy i okazuje szacunek innym potrafi konstruktywnie rozwiązywać konflikty

14 Harmonogram oddziaływań programu profilaktyki Priorytet: Promowanie zdrowego stylu życia Zadanie Sposoby realizacji Osoby odpowiedzialne Termin realizacji Zapoznanie uczniów z zasadami zdrowego żywienia i higieny spożywania posiłków. Kształtowanie nawyków przestrzegania higieny osobistej, czynnej postawy w zapobieganiu chorobom i pozytywnego stosunku do lekarza. Kształtowanie nawyku dbałości o zdrowie. Rozmowy wychowawcze Wychowawcy klas I- VI Godziny z wychowawcą Magdalena Kotarska Przygotowanie sałatek, Wychowawca świetlicy, zdrowych przekąsek. Beata Zaręba Program: owoce i warzywa. Wychowawcy klas I-III Program: szklanka mleka dla Wychowawcy klas I- VI każdego ucznia. Pogadanki na temat zasad zdrowego odżywiania (otyłość) Wychowawcy klas 0 - VI XI - XII Rozmowy wychowawcze Wychowawcy klas I-VI Godziny z wychowawcą Konkurs plastyczny Wychowawcy klas I-III Zgodnie z planem pracy Spotkanie uczniów klas I- III Dyrektor czerwiec z dentystą/pielęgniarką. Profilaktyka grypy i Wszyscy nauczyciele Wrzesieńlistopad przeziębienia. Profilaktyka próchnicy- Wychowawcy klas I- VI fluoryzacja zębów. Pogadanki na temat ubierania Wychowawcy się stosownie do pogody. Akcja Wszystkie dzieci piją mleko. Wychowawcy klas 0-VI Uwagi

15 Korygowanie wad postawy Korygowanie wad wymowy Zapobieganie uzależnieniom. Propagowanie aktywnego wypoczynku, organizacja wycieczek pieszych i rowerowych. Rozmowy wychowawcze z uczniami na temat właściwej postawy ciała Udostępnienie uczniom szafek w klasach. Badania przesiewowe mowy Zwracanie szczególnej uwagi na wymowę dzieci. Zachęcanie dzieci do udziału w szkolnych konkursach recytatorskich. Godziny z wychowawcą: Wpływ alkoholu i tytoniu na organizm młodego człowieka. Skutki uzależnienia od narkotyków oraz wpływ dopalaczy oraz innych substancji psychoaktywnych na organizm człowieka. Wychowawcy klas I-VI Wszyscy nauczyciele Wychowawcy Poradnia psychologiczno pedagogiczna w Bychawie, Wychowawczyni oddziału przedszkolnego, wychowawczyni klasy I, Wszyscy nauczyciele Wychowawcy Wszyscy nauczyciele Wychowawcy Wychowawcy klas IV- VI Wychowawcy klas IV-VI Zgodnie z planem pracy wrzesień XI - XII Konkurs na plakat o tematyce Janina Bogdańska, Czerwiec

16 antyalkoholowej i Agnieszka Daśko antynikotynowej. Uzależnienia medialne od: telewizji, gier komputerowych, Internetu, telefonów komórkowych. Wychowawcy klas, Nauczyciel informatyki Zgodnie z planem pracy Priorytet: Zagrożenia związane z pracą dzieci w gospodarstwie rolnym rodziców. Ukazywanie zagrożeń związanych z wykonywaniem przez dzieci prac przeznaczonych dla dorosłych. Zasady udzielania pierwszej pomocy. Rozmowy wychowawcze Godziny z wychowawcą: Bezpieczeństwo w czasie zimowego i letniego wypoczynku. Pogadanka dla rodziców podczas zebrań ogólnych. Udział w szkoleniach bhp. Apel: Przypomnienie zasad udzielania pierwszej pomocy. Rozmowy wychowawcze Godziny z wychowawcą: Jak pomóc w przypadku zagrożenia zdrowia lub życia? Wychowawcy klas I- VI, Beata Zaręba Dyrektor szkoły Wytypowani nauczyciele Janusz Flis Wychowawcy klas I- VI Priorytet: Niwelowanie braku motywacji do nauki. styczeń Czerwiec Kwiecień Marzec Zgodnie z planem pracy Uświadomienie dzieciom i rodzicom, dlaczego warto się uczyć. Rozmowy wychowawcze Godziny z wychowawcą: Jakim jestem uczniem? Muszę,czy chcę się uczyć? Przygotowujemy się do sprawdzianu po klasie VI. Wychowawcy klas I- VI Wychowawca klasy VI Dyrektor Zgodnie z planem pracy

17 Pomoc uczniowi z trudnościami w nauce. Motywowanie uczniów do nauki Pedagogizacja rodziców. Udział w zajęciach kół zainteresowań i konkursach przedmiotowych. Prezentowanie osiągnięć uczniów. Zorganizowanie zespołów udzielających uczniowi pomocy psychologiczno-pedagogicznej na terenie szkoły. Zorganizowanie przez szkołę zajęć dydaktycznowyrównawczych i korekcyjnokompensacyjnych. Dyrektor Wychowawcy klas Nauczyciele przedmiotów Dyrektor Dyrektor Wychowawcy klas Nauczyciela przedmiotów Dyrektor Kwiecień Indywidualizacja nauczania. Wszyscy nauczyciele Zorganizowanie dodatkowych Dyrektor zajęć przygotowujących uczniów do konkursów przedmiotowych. Zorganizowanie konkursów Bibliotekarz czytelniczych. Wychowawcy klas Konkurs na klasę z najwyższą Dyrektor Szkoły średnią. Priorytet: Poprawa dyscypliny szkolnej. Zapobieganie wulgaryzmom. Godziny z wychowawcą: Odpowiedzialność za słowo. Pogadanka z rodzicami na wywiadówce o potrzebie zwracania dzieciom uwagi w Wychowawcy klas I- III Wszyscy nauczyciele wychowawcy klas I- VI Zgodnie z planem pracy

18 Zapobieganie wagarom. Akcje cykliczne: Bezpieczne przerwy, Zachowaj ciszę. przypadku używania przez nie wulgaryzmów i agresji słownej. Poinformowanie uczniów Wychowawcy klas I- VI, Listopad i rodziców o konieczności Dyrektor Szkoły realizowania obowiązku szkolnego i skutkach zaniedbania tego obowiązku. Analiza frekwencji Wychowawcy klas przekazywanie informacji rodzicom/opiekunom o nieusprawiedliwionej absencji dziecka. Nagrody za 100% frekwencję. Dyrektor Apele Dyrektor Pogadanki Wszyscy nauczyciele Priorytet : Aktywizacja szkoły w zakresie przeciwdziałania absencji. Przestrzeganie zasady pisemnego usprawiedliwiania przez rodziców lub prawnych opiekunów każdej nieobecności dziecka w formie pisemnej lub ustnej. Monitorowanie absencji. Prowadzenie systematycznej kontroli absencji uczniów. Wychowawcy

19 Uświadamianie uczniom i rodzicom znaczenia systematycznego uczęszczania do szkoły oraz następstw i zagrożeń wynikających z uchylania się od spełniania obowiązku szkolnego. Pogadanki z uczniami na godzinach wychowawczych. Rozmowy z rodzicami. Wychowawcy Priorytet: Różne formy agresji i przemocy w szkole. Zapobieganie przemocy i zachowaniom agresywnym. Radzenie sobie w sytuacjach trudnych Kształtowanie umiejętności postrzegania swoich dobrych Rozmowy wychowawcze Godziny z wychowawcą: Chcę poznać siebie. Odpowiadam za własne czyny w szkole i poza szkołą. Godziny z wychowawcą uczniów klas IV- VI na temat: Jak konstruktywnie rozwiązywać konflikty? Spotkanie z policjantem/ psychologiem policyjnym/kuratorem sądowym na temat przestępczości oraz sposobom radzenia sobie w sytuacjach trudnych. Rozmowy wychowawcze, scenki dramowe, plakaty. Wychowawcy klas I- VI Wychowawcy klas IV-VI Dyrektor Wychowawcy klas Zgodnie z planem pracy Zgodnie z planem pracy listopad Zgodnie z planem pracy

20 stron oraz pozytywnych cech rówieśników Monitorowanie problemów wychowawczych w klasach. Zbieranie informacji dotyczących problemów wychowawczych. Przedstawianie problematyki wychowawczej na zebraniach rady pedagogicznej oraz zebraniach rady rodziców. Zespół wychowawczy Zgodnie z planem pracy zespołu oraz harmonograme m spotkań Rady Pedagogicznej

21 Wola Gałęzowska, dnia 14 września 2016r. Rada Rodziców uchwaliła w dniu r. Rada Pedagogiczna uzgodniła w dniu r. /podpis Dyrektora Szkoły/. /podpis Przewodniczącej Rady Rodziców/.. /podpis Przewodniczącej Samorządu Uczniowskiego/