Przewód pokarmowy przeżuwacza

Transkrypt

1 Przewód pokarmowy przeżuwacza

2 Przewód pokarmowy krowy - pojemność całkowita (l) względna (%) żwacz czepiec 10 3 księgi 10 3 trawieniec 20 6 jelito cienkie jelito ślepe 10 3 okrężnica 28 9 razem

3 Funkcje poszczególnych części przewodu Część przednia: - pobieranie - uwodnienie pokarmu - rozdrobnienie pokarmu - wstępnie trawienie - magazynowanie Część środkowa: - zasadnicze trawienie - wchłanianie Część tylna: - działanie bakteryjne - wchłanianie wody - formowanie kału - usuwanie nie strawionych resztek

4 Dlaczego przeżuwanie jest tak ważne? Przeżucie. Rozdrobnienie paszy podczas przeżuwania zwiększa powierzchnię dostępną dla enzymów bakteryjnych i trawiennych oraz powoduje lepszy rozkład składników paszy. Naślinianie. Podczas przeżuwania zachodzi intensywne naślinianie paszy. Krowa, zależnie od rodzaju podanej paszy, wytwarza dziennie od 40 do 150 litrów śliny. Pasze objętościowe pobudzają, a pasze treściwe ograniczają przeżuwanie.

5 Produkcja śliny

6 Funkcje śliny Buforująca. PH śliny wynosi około 8,2, dzięki czemu nie dochodzi do obniżenia ph treści żwacza przy skarmianiu pasz zakwaszających, jak np. zbóż, melasy, ziemniaków czy wysłodków buraczanych. Tłumiąca pienienie się treści żwacza. Ślina hamuje proces pienienia się treści żwacza, czym zapobiega powstawaniu wzdęć.

7 Funkcje śliny wydzielina ślinianek (1-2 l/dobę u człowieka) skład: - woda (99%) - minerały (Na+, K+, Ca2+, Cl-, HCO3-) - białka (m.in. albuminy, -amylaza, lizozym) - mucyny (substancje śluzowe) funkcje: - nawodnienie pokarmu - zlepienie w kęs - wstępne trawienie - działanie bakteriostatyczne

8 Krążenie paszy.

9 Przewód pokarmowy żołądek wielokomorowy Krowa jest przeżuwaczem, a jej żołądek składa się z czterech komór: żwacza czepca ksiąg trawieńca

10 Budowa ukladu pokarmowego przeżuwaczy

11 Przedżołądki: żwacz, czepiec nie wytwarzają enzymów trawiennych wyewoluowały z przełyku żwacz - zawiera mikroorganizmy - magazynuje pokarm -miesza pokarm procesy w żwaczu: - rozkład białek - synteza aminokwasów i białek - rozkład celulozy i skrobi - fermentacja - synteza LKT

12 Żwacz i czepiec Żwacz krowy przypomina wielką kadź fermentacyjną, w której bytuje ponad 200 rodzajów bakterii i 20 typów pierwotniaków ułatwiających krowie wykorzystywanie składników pokarmowych paszy. Żywienie krowy jest zatem również żywieniem mikroorganizmów bytujących w żwaczu.

13 Żwacz i czepiec Przełknięty kęs jest odkładany w tylnej części żwacza, tworząc górne piętro niestrawionej treści o zawartości 15% suchej masy. Bakterie przylegają do niej i rozpoczynają rozkładanie niektórych składników. Podczas przeżuwania porcje treści pokarmowej z przedniej części żwacza zostają zwrócone do jamy gębowej, gdzie następuje kolejne naślinienie, rozdrobnienie i zwiększenie powierzchni dla działania mikroorganizmów.

14 Żwacz i czepiec Cząsteczki paszy stają się coraz mniejsze, bakterie pracują, przeżuwanie powtarza się i treść pokarmowa stopniowo osiada na dnie żwacza i ma już wtedy około 5% suchej masy.

15 Żwacz i czepiec Raz na minutę następuje skurcz żwacza, podczas którego treść żwacza odbija się do jamy gębowej lub przechodzi do drugiej komory żołądka czepca. Kierunek przejścia zależy od wielkości cząsteczek paszy.

16 Żwacz i czepiec Żwacz i czepiec nie są od siebie ściśle oddzielone, ale spełniają różne zadania. Można powiedzieć, że czepiec zajmuje się logistyką, decyduje, czy treść pokarmowa jest na tyle rozdrobniona, że można ją skierować do ksiąg, a jeśli nie, to kieruje ją do ponownego przeżucia.

17 Księgi Księgi są trzecią komorą żołądka krowy. Charakteryzują się dużą liczbą tworów podobnych do liści czy kartek książki, które tworzą dużą powierzchnię wchłaniania (4-5 m2). W księgach wchłania się od 30 do 60% pobranej wody, a także sód i potas. Kartki ksiąg zapobiegają ponadto przedostawaniu się większych cząsteczek paszy do dalszych odcinków przewodu pokarmowego.

18 Trawieniec Główną funkcją trawieńca jest trawienie białka przez enzymy znajdujące się w soku żołądkowym. Kwasowość tej części przewodu pokarmowego jest znaczna (ph 2-3).

19 Trawienie Odcinek Enzymy Substraty Produkty Żołądek Pepsyna Białko Polipeptydy Podpuszczka Kazeina Parakazeina Lipaza Lipidy Glicerol+kw. tłuszczowe Pepsyna - wymaga odczynu silnie kwaśnego - wstępnie trawi białka (do polipeptydów) Podpuszczka - obecna w żołądku młodych ssaków, później zanika

20 Jelito cienkie Treść pokarmowa przechodzi z zakwaszonego trawieńca do jelita cienkiego, w którym odczyn znacznie wzrasta dzięki obecności soku trzustkowego o ph w granicach 8.0. Główne funkcje jelita cienkiego: rozkład składników pokarmowych do postaci nadającej się do wchłaniania; wchłanianie aminokwasów i wody za pośrednictwem kosmków jelitowych.

21 Trawienie Odcinek Enzymy Substraty Produkty Dwunastnica Maltaza Maltoza 2 x Glukoza Enzymy jelitowe Sacharaza Sacharoza Glukoza + Fruktoza Laktaza Laktoza Glukoza + Galaktoza Aminopeptydaza Oligopeptydy Dwupeptydy Dwupeptydaza Dwupeptydy Aminokwasy Laktaza - obecna u młodych ssaków, z wiekiem jej aktywność spada

22 FUNKCJE WĄTROBY Metabolizm węglowodanów: przekształcanie fruktozy i galaktozy w glukozę synteza glikogenu glikogenoliza glukoneogeneza Glukoneogeneza - synteza glukozy ze związków niecukrowych (ketokwasów, kwasów tłuszczowych)

23 FUNKCJE WĄTROBY Metabolizm kwasów tłuszczowych: beta-oksydacja kwasów tłuszczowych synteza kwasów tłuszczowych z octanów i cukrów przekształcanie kwasów nienasyconych w nasycone synteza cholesterolu, pochodnych kwasów żółciowych i witaminy D przekształcanie cukrów i białek w tłuszcze

24 FUNKCJE WĄTROBY Metabolizm aminokwasów: przekształcenia aminokwasów (dezaminacja, transaminacja, synteza aminokwasów endogennych) synteza mocznika synteza ok. 85% białek osocza (z wyjątkiem immunoglobulin)

25 FUNKCJE WĄTROBY metabolizm nukleotydów (wytwarzanie kwasu moczowego) rozkład hormonów usuwanie zużytych krwinek krwiotworzenie w okresie prenatalnym magazynowanie witamin (A, D, B12), żelaza synteza osoczowych czynników krzepnięcia krwi udział w termoregulacji (wytwarza dużo ciepła) synteza i wydzielanie żółci detoksykacja organizmu (wiązanie, rozkład, magazynowanie i wydalanie toksyn, leków itp.: metabolizm ksenobiotyków)

26 Trawienie Odcinek Enzymy Substraty Produkty Dwunastnica Amylaza trzustkowa Skrobia Maltoza Enzymy trzustkowe Trypsyna Polipeptydy Oligopeptydy Chymotrypsyna Polipeptydy Oligopeptydy Karboksypeptydaza Oligopeptydy Dwupeptydy Lipaza trzustkowa Lipidy Glicerol+ kw. tłuszczowe Nukleazy Kw. nukleinowe Nukleotydy

27 Jelito grube rozkład celulozy, skrobi do LKT synteza witamin B 12 i K gazy odwodnienie, formowanie kału (krowa 15-30kg) wchłanianie elektrolitów i soli mineralnych

28 Mikroflora jelita grubego gatunków bakterii, m.in. bakterie kwasu mlekowego: Lactobacillus, Bifidobacterium - wytwarzają kwas mlekowy, nadtlenek wodoru i bakteriocyny, które hamują rozwój chorobotwórczych bakterii (Escherichia coli, Salmonella, Clostridium), grzybic i drożdżyc przewodu pokarmowego - wzmagają motorykę jelita - aktywują komórki odpornościowe - ograniczają wchłanianie cholesterolu

29 D Z I Ę K U J E