Czy UE mogła być demiurgiem kreatywnej i innowacyjnej Europy?

Transkrypt

1 Czy UE mogła być demiurgiem kreatywnej i innowacyjnej Europy? Kreatywna i innowacyjna Europa wobec wyzwań XXI wieku XXXI Konferencja Małopolskiego Obserwatorium Polityki Rozwoju i Wyższej Szkoły Biznesu National Louis University w Nowym Sączu Krzysztof Rybiński Partner Emeritus, Ernst & Young Kraków, 5 czerwca 2038

2 Jest 5 czerwca 2038 roku Przepraszam za spóźnienie, ale z powodu wyłączenia prądu elektro-taksówki nie kursują, a idąc na piechotę musiałem ominąć pochód protestujących mieszkańców krakowskiego getta afrykanerów, głosili hasła znane jeszcze z wczesnego XX wieku pracy i chleba 2

3 Ludzie czekający na przejście przez ulicę, Dowolne-Miasto, Europa 2038 Źródło: okładka raportu Banku Światowego o migracjach z 2005 r.

4 To było wiadomo już pod koniec XX wieku Populacja w latach (1950=100) Afryka Indie Chiny Japonia UE15 CEE 4 Źródło: United Nations, World Population Prospects 2006, New York.

5 Ludność: 1950, 2005 and Europe Asia Africa Źródło: prognozy demograficzne ONZ z 2005 roku

6 Potwierdzały to prognozy dzietności, poprawa przyszła za późno Przeciętna liczba dzieci na jedną kobietę Świat Afryka Środkowy-Wschód Indie Chiny Ameryka Łacińska Oceania Europa Wschodnia UE Stany Zjednoczone Japonia

7 Liczba imigrantów w Europie a.d przypomina okresy z XIX w. krajów nowego świata wieku Imigranci jako procent populacji do 2005 roku

8 Starzenie się Europy i migracje Starzenie się Europy miało powolny ale dramatyczny wpływ na wydajność pracy, oszczędności, finanse publiczne. Przesunęło również siłę głosów w kierunku starego pokolenia, co zablokowało reformy. Tak ceniona przez nas demokracja w XX w., w XXI w. stała się narzędziem do blokowania reform Krótkowzroczność polityczna (najpierw obrona rynku pracy trend zapoczątkowany w Europie przez rząd Berlusconiego we Włoszech w 2008 roku, potem chaotyczne reakcje na i tak szybko rosnącą liczbę imigrantów) Brak polityki mądrej migracji, świadomego stwarzania dobrych warunków pracy dla osób o odpowiednim wykształceniu z krajów o wysokim przyroście naturalnym (na początku XXI wieku nikt jeszcze nie myślał, że e-szkolenia przez Internet mogą służyć do przygotowania mieszkańców innych krajów do imigracji nuka języka, zwyczajów, historii, szkolenia w brakujących w kraju zawodach. Teraz to standard.)

9 Przypomnijmy sobie niektóre głośne wydarzenia ostatnich lat W 2036 roku China Aviation Corporation utworzona w 2008 roku, największy światowy producent samolotów przejął kontrolę nad firmą Boeing W 2033 roku po wielu latach walki z azjatycką konkurencją zbankrutował Airbus 9

10 Przypomnijmy sobie niektóre głośne wydarzenia ostatnich lat W 2031 roku firmy Tata Motors z Indii oraz Cherry i Geely z Chin zakończyły proces przejęć koncernów samochodowych Zachodu. Najdłużej bronił się BMW. Po tych przejęciach udział producentów z Chindii w światowej produkcji samochodów tradycyjnych wzrósł do 82%, samochodów hybrydowych 74% a samochodów 2-giej generacji do 64%. Jak to możliwe, że stało się to tak szybko 10

11 Bardzo szybkie zmiany już na początku stulecia Udział Chin w światowym PKB, eksporcie i popycie na towary /2006 Światowe PKB (PPP) Światowy eksport Eksport maszyn Eksport elektronicznej technologii informatycznej i sprzętu biurowego Eksport sprzętu telekomunikacyjnego Eksport układów scalonych i podzespołów elektronicznych Popyt na stal Popyt na cement Popyt na węgiel Popyt na ropę naftową Źródło: MFW WEO database, WTO, zasoby internetowe różnych organizacji.

12 Powrót do równowagi Chindia w 1820 roku produkowała 50% światowego PKB i miała prawie 60% udziału w światowej ludności Znaczny wpływ Chindii na globalną gospodarkę to nic nowego W XXI wieku powraca globalny porządek który na krótko (200 lat) został zakłócony na skutek błędów w polityce gospodarczej Tempo procesów gospodarczych w XXI wieku przyspieszyło, powrót do stanu równowagi może nastąpić bardzo szybko Gwarancją szybkiego tempa budowania potęgi Chindii jest rosnący udział w światowej wymianie handlowej i kapitałowej Źródło: Komisja Europejska Globalisation: Trends, Issues and Macro Implications for the EU, Economic Papers, lipiec

13 Mówili Wam, Chiny to papierowy smok 13

14 Mówili Wam, Indie to plastikowy słoń 14

15 Decydenci Zachodu udawali, że nie dostrzegają wielu trendów 15

16 Atrakcyjna lokalizacja inwestycji FDI Confidence Index 2005 China India United States United Kingdom Poland Russia Brasil Australia Germany Hong Kong - 0,50 1,00 1,50 2,00 2,50 16 Source: AT Kearney, DB

17 I przygotowują infrastrukturę do olbrzymiego skoku cywilizacyjnego 17

18 Liczba studentów w Chinach eksplodowała na początku XXI wieku Higher education students (incl. universities) in thousands * Data for Germany are available from 1992 and for the Czech Republic and Slovakia from Source: Euromonitor International from national statistics/unesco EU-15* CEE-4* USA Latin America & Caribbean NIE's China W Chinach było więcej studentów niż w USA i UE łącznie (chociaż wtedy jakość kształcenia była w Chinach niższa) Liczba studentów była dobrym prognostykiem przyszłej ilości badaczy, co daje dzisiaj Chinom przywództwo w globalnej gospodarce opartej na wiedzy

19 Już wtedy liczba badaczy w Chinach szybko rosła Researchers in R&D in thousands EU-15 CEE-4 USA Latin America & Caribbean NIE's (excl. Taiwan & Hong Kong) China Chociaż na początku XXI wieku Europa jeszcze skutecznie utrzymywała dystans nad Chinami W kolejnej dekadzie Chiny nas przegoniły, a w 2020 miały 6 razy więcej naukowców niż Europa Source: World Development Indicators 2007.

20 Rosły wydatki Chin na B+R Research and development expenditure (% of GDP) EU-15 CEE-4 USA Latin America & Caribbean NIE's (excl. Taiwan & Hong Kong) China Source: World Development Indicators W pierwszej dekadzie XXI wieku Chiny gwałtownie zwiększały wydatki na B+R, w kolejne dekadzie przegoniły Europę, oferując bardzo wysokie wynagrodzenia naukowcom i tworząc najlepszą na świecie infrastrukturę badawczą

21 Rosły wydatki Chin na ICT Information and communication technology expenditure (% of GDP) EU-15 CEE-4 USA Latin America & Caribbean NIE's (excl. Taiwan)* China Source: World Development Indicators W połowie pierwszej dekady XXI wieku Chiny dogoniły Europę w wydatkach na ICT (które określają zdolność kraju do pozyskiwania globalnej wiedzy Europa już wtedy wydawała znacznie mniej niż USA i Tygrysy Azjatyckie

22 Już w pierwszej dekadzie XXI wieku Chiny przegoniły Europę pod względem patentów Patent filings by office in 2005 in thousands Już w 2005 roku Chiny zgłaszały więcej patentów niż UE, tak samo cztery tygrysy azjatyckie EU-15* CEE-4 USA Latin America-6* 27.9 NIE's (excl. Taiwan) residents non-residents total 40.0 China 22.1 Japan * Data for EU-15 are the sum of patent filings from national patent offices and the European Patent Office. According to WIPO, EPO patent filings in 2005 amounted to 60.8 thousands. The total number of patent filings for EU-15 may be overstated as the EPO grants patents on behalf of the member states of the European Patent Convention (EPC), the membership of which is larger than that of the European Union because some EPC member states are not members of the European Union. Furthermore many European patent applicants seek patent protection in multiple EPC member States, therefore, nonresident patent filings by Europeans in other EPC member State offices and at the EPO have become common. For the same reasons the total number of patent filings for CEE-4 may be underrated. Data for Italy are not available. Latin America-6 includes: Brazil, Chile, Colombia, Cuba, Ecuador and Peru. Source: World Intellectual Property Organization.

23 Świat w 2038 roku W 2007 roku na liście szanghajskiej 100 najlepszych uczelni było 54% uczelni amerykańskich, które zajmowały też 8 miejsc w pierwszej dziesiątce, dwa miejsca zajmowały uczelnie europejskie W 2038 roku ponad połowę miejsc na liście szanghajskiej zajmują uczelnie azjatyckie, które oferują najwyższe wynagrodzenia dla kadry naukowej i najlepsze warunki do prowadzenia badań W 2010 roku Bank Centralny Chin ufundował nagrodę w wysokości 100 mln renminbi (prawie 20 mln dolarów według kursu z końca 2008 roku), którą określa się także mianem Nobla XXI wieku, za odkrycie przełomowych innowacji Od 2024 roku nagrodę tę niezmiennie zdobywają zespoły badawcze pracujące w Azji 23

24 Świat w 2038 roku W 1999 roku na liście 10 najbogatszych ludzi magazynu Forbes było 7 Amerykanów (bąbel internetowy) W 2007 roku były 4 osoby z Indii, po jednej z Meksyku i Rosji, tylko 2 Amerykanów i Europejczyków W 2038 roku pierwsze 20 miejsc na liście najbogatszych ludzi świata Internetowego portalu baidu.cn (który kupił Forbes a w latach 20-tych) zajmują przedsiębiorcy z Chin, Indii, Rosji, Brazylii, Meksyku i krajów arabskich. Na liście Fortune 500 w 2006 roku były 163 firmy z Europy i 44 z Azji. Dzisiaj jest 240 firm z Azji, 180 z USA i tylko 60 z Europy. Dobrze znamy takie firmy jak: Hunlan, Dongfeng, Huawei, Geely, Lenovo, Mahindra, Satyam, Tata, Wipro 24

25 Unia Europejska w 2038 roku UE liczy sześć krajów, od 2032 roku zmieniła nazwę na Unię Zachodnio-Europejską Średni wzrost gospodarczy UZE w ostatnich 5 latach wyniósł 0.3%, standard życia od wielu lat nie poprawia się, a niektórych krajach UZE się pogarsza Euro jest ciągle walutą UZE, ale jego udział z światowych rezerwach dewizowych spadł z 25% w roku 2010 do 4% Dzisiaj główną walutą rezerwową świata jest Asian (który powstał na bazie renminbi) z udziałem 63%, następnie dolar 25%. 25

26 30 lat temu, w wydanej 9 czerwca 2008 książce Gordian knots of the 21st century autorzy ostrzegali: 26

27 30 lat temu, 9 czerwca 2008 autorzy książki Gordian knots of the 21st century ostrzegali Gdy w Azji skutecznie realizuje się długofalową strategiczną wizję, Europa jest miotana przez 4-letnie cykle wyborcze i nie jest w stanie stworzyć ambitnej długofalowej wizji i skutecznie jej realizować Europa realizując swoje krtókookresowe interesy odmawia pełnoprawnego udziału w globalnym zarządzaniu wschodzącym potęgom gospodarczym, co prowadzi do politycznego kanibalizmu (w 2008 roku Belgia i Holandia łącznie miały więcej głosów w MFW i BŚ niż Chiny) MFW został rozwiązany w 2018 roku po tym jak utracił globalny mandat, który w Azji i Afryce przejął nowo utworzony Asian- African Monetary Fund (AAMF) 27

28 Autorzy Węzłów gordyjskich postulowali Aleksandryjskie rozwiązania Nowa wizja Europa jako centrum światowych usług. Idee i przełomowe innowacje są tworzone w Europie, prostsze procesy są outsourcowane 28

29 Autorzy postulowali Aleksandryjskie rozwiązania Działania: Otworzyć rynki pracy Europy dla innowacyjnych umysłów (IU) Stworzyć warunki i bodźce dla IU, wysokie wynagrodzenia, system motywacyjny (wielkie nagrody za przełomowe innowacje), programy socjalne dla rodzin IU, stworzyć inteligentne miasta (kultura, przyroda, piękno, bezpieczeństwo, miejsca spotkań kreatywnej klasy) Sfinansować program pozyskiwania IU z najlepszych uczelni całego świata Stworzyć Europejską wspólnotę IU, ułatwić finansowanie innowacji, stworzyć rynek dla zabezpieczania ryzyka innowacji (Innovation Default Swap odpowiednik CDS na rynku kredytowym) Każdy student w Europie musi przynajmniej rok spędzić poza krajem (budowanie globalnego kapitału relacji Zmienić reguły liczenia PKB: płace i bonusy IU oraz wydatki na B+R to są inwestycje, a nie koszty 29

30 30 lat temu, w 2008 roku Europa była zbyt leniwa i utuczona, żeby ścigać się ze smokiem, ale ciągle była bardzo mądra. Gdyby tylko politycy europejscy zamiast patrzeć się na słupki stworzyli wizję i podjęli właściwe kroki Jestem mądry! Prawda? 30

31 Dzisiaj, w 2038 roku wiemy bardzo dobrze jakie błędy popełniliśmy 30 lat temu. Jaka szkoda, że nie można cofnąć czasu!!! 31