Implikacje filozoficzne dzieła Kopernika. Kosmologia Giordano Bruno

Transkrypt

1 Implikacje filozoficzne dzieła Kopernika Kosmologia Giordano Bruno Wiara i rozum s jak dwa skrzydła Jan Paweł II

2 Fakty I Giordano Bruno urodził si w 1548 r. w Naoli, koło Neapolu, majc 17 lat wstpił do dominikanów, w 1572 r. przyjł wicenia kapłaskie, w 1575 r. został doktorem teologii.

3 Giordano Bruno Fakty II Jego pogldy budz zaniepokojenie; zaczyna je bada wite Oficjum. W 1576 r. wystpuje z zakonu i wyjeda z Neapolu. Rozpoczyna wdrówk, podczas której naucza astronomii, a nade wszystko filozofii m.in. w Genui, Tuluzie, Paryu, Oxfordzie, Wittenberdze, Pradze. Dlaczego?

4 Fakty III Giordano Bruno 1579 r. - uwiziony na 7 lat w Genewie przez kalwinów; 1592 r. - osdzony przez Inkwizycj Rzymsk, skazany na wizienie; 1600 r. - skazany i spalony na stosie. Dlaczego?

5 Wyrok kontekst I nauka za rozpowszechnianie dzieła Kopernika; Dlaczego?

6 Osoby dramatu : Kontekst historyczny M. Kopernik Tycho Brahe Giordano Bruno

7 Dzieło Kopernika opublikowane w 1543 r. zadedykowane ówczesnemu papieowi M. Kopernik ródło: Andreas Celerius Harmony of the Macrocosms (1660)

8 ródło: Model Filaloasa (Filozofia Italska pne)

9 ródło: Model Kopernika

10 Wszystko to, cho jest trudne i prawie nie do wiary, jako e si sprzeciwia powszechnie przyjtym pogldom, w dalszym jednak cigu uczynimy, z pomoc Bo, janiejszym od Słoca przynajmniej dla tych, co dobrze znaj matematyk. [lib. I, 54]

11 ródło:

12 ródło: ródło: Andreas Celerius Harmony of the Macrocosms (1660)

13 ródło: Model Tycho Brahe

14 Fakty IV Dzieło Kopernika uznane za szkodliwe, zostało wpisane na tzw. Indeks ksig zakazanych; Dlaczego? Nastpiło to po procesie Galileusza (1616). 16 lat po mierci Giordano Bruno (który nigdy nie czytał tego dzieła w oryginale). wycofane z listy dopiero w 1835 przez Piusa VII

15 Rewolucja kopernikaska Teoria Kopernika wpłynła na sposób patrzenia na miejsce Ziemi i człowieka we Wszechwiecie i stała si podstaw rozwoju nauk cisłych. Podstaw do przemian myli było: odwołanie si do wzgldnoci ruchu (i umieszczenie w rodku Wszechwiata Słoca), złoenie ruchów Ziemi i unieruchomienie sfery gwiazd stałych, wniosek o ogromie nieba.

16 Wyrok kontekst II religia za porzucenie wiary i herezj Dlaczego? religi uznał za uproszczon wersj filozofii; liturgi za wynik zabobonu i rytuał magiczny; odrzucał koncepcje grzechu pierworodnego i objawienia; odrzucał immanentn bosko Jezusa - uwaał Go za człowieka wspartego szczególn łask przez Boga; Zarzut główny: Dlaczego? Inkwizycja zarzucała mylicielowi panteizm.

17 Panteizm Giordano Bruno Głosił, e: człowiek zna tylko skoczon cz wszechwiata, poniewa operuje głównie pojciami skoczonymi, ograniczenie naszego poznania nie moe ogranicza wiata, Bóg i wszechwiat pochodz z tej samej substancji, jak przyczyna i skutek, Bóg jest immanentn czci wszechwiata i materii dajc jej ycie, nie jest jego stworzycielem, lecz nim samym I, Bóg jest nieskoczony, zatem i wszechwiat jest nieskoczony II, Boskie pochodzenie obdarza woln natur III.

18 Giordano Bruno utosamił Boga ze wiatem przyrody Bóg nie jest stworzycielem wiata, lecz nim samym. Implikacja I Wszechwiat jest jeden, nie rodzi si, nie ulega zniszczeniu.

19 Giordano Bruno utosamił Boga ze wiatem przyrody Bóg jest nieskoczony, zatem i wszechwiat jest nieskoczony. Uwaam, e gwiazdy stałe s tej samej natury co Słoce. Zamknicie wiata w przestrzeni jest czym zupełnie błdnym, bo gdzie s jego granice? [w:] Władysław Tatarkiewicz - Historia Filozofii Implikacja II Wszechwiat jest nieskoczony

20 Giordano Bruno posunł si jeszcze dalej i wycignł z równoci stanów i wzgldnoci rzeczy praktyczne wnioski. Głosił wolno kadej czstki obdarzonej yciem. Nie ma rzeczy tak błahej, kruchej i niedoskonałej, która nie posiadałaby duszy. Wraz z Pitagorasem i wszystkimi, którzy nie od parady maj oczy, wnioskujemy, e niezmierzony Duch wypełnia i ogarnia wszystko. Dlatego te wszystko co ywe, jest wolne. W przyrodzie panuje wolno. [w:] Władysław Tatarkiewicz - Historia Filozofii Implikacja III W przyrodzie panuje wolno

21 G. Bruno przyjł wiat: infinistycznie - jako zespół nieskoczony, dynamistycznie - jako zespół sił ywych, teologicznie - jako obraz i objawienie samego Boga, estetycznie - jako cało absolutnie doskonał i pikn.

22 Giordano Bruno formułuje zasad kosmologiczn Nie ma wyrónionego centrum Wszechwiata. Nie ma wyrónionych kierunków we Wszechwiecie. Wszechwiat jest jednolity. W jzyku fizyki: Wszechwiat jest izotropowy i jednorodny.

23 Zasada kopernikaska Wyprowadzone filozoficzne implikacje z dzieła Kopernika - to zasada kosmologiczna, zwana zasad kopernikask: Wszechwiat dostpny obserwacjom nie róni si od jego pozostałych czci. aden punkt we Wszechwiecie nie jest niczym (nawet istnieniem ycia) wyróniony.

24 Skutki implikacji (IV) Słoce, jest jedn z wielu podobnych do siebie gwiazd. Ziemia jest typowym obiektem we wszechwiecie. Nic nie wyrónia Ziemi (?). Istniej wiaty zamieszkałe, podobne do naszych (?). ródło:

25 Aleksander Wolszczan (ur. 1946) - polski astronom, odkrywca pierwszych planet spoza Układu Słonecznego.

26 Działalno inkwizycji w wikszoci krajów Europy trwała do XVIII wieku (w Portugalii, Hiszpanii i we Włoszech do XIX w.). Do XX wieku przetrwała jedynie Inkwizycja Rzymska. W 1908 Pius X przekształcił j w Kongregacj witego Oficjum, za w 1965 Paweł VI w wit Kongregacj Doktryny Wiary. Papie Jan Paweł II - w imieniu Kocioła Katolickiego przeprosił za wszelkie błdy Inkwizycji i inkwizytorów.

27 Bibliografia: J. Kierul, Wykłady o ruchu Ziemi. Konserwatywna rewolucja, M. Klisowska, Skd elementy filozofii w nauczaniu fizyki?, Fizyka w Szkole 2-3, 20 (1990). M. Klisowska, Dzieje idei Wszechwiata. Elementy kosmologii, REMARK T. Pabjan, Mikołaj Kopernik a zasada wzglednoci ruchu, K_zwr_2006.pdf W. Tatarkiewicz, Historia Filozofii, PWN