Prawo prywatne międzynarodowe i międzynarodowe postępowanie cywilne

Transkrypt

1 Prawo prywatne międzynarodowe i międzynarodowe postępowanie cywilne Redakcja Ewa Kamarad Mateusz Stankiewicz Tara Białogłowska, Ewa Kamarad Katarzyna Kaperczak, Zbigniew Kiedacz Aneta Sarwicka, Mateusz Stankiewicz Warszawa 2010 Oficyna a Wolters Kluwer business

2 SPIS TREŚCI Wykaz skrótów 13 Słowniczek 17 Przedmowa 19 I PRAWO PRYWATNE MIĘDZYNARODOWE 21 Rozdział 1 Zagadnienia wstępne Pojęcie i przedmiot prawa prywatnego międzynarodowego Prawo prywatne międzynarodowe sensu stricto Prawo prywatne międzynarodowe sensu largo Stosunek prawa prywatnego międzynarodowego do innych dziedzin prawa Źródła prawa prywatnego międzynarodowego Akty prawa wewnętrznego Umowy międzynarodowe Akty prawa wspólnotowego Prawo zwyczajowe 28 Rozdział 2 Normy kolizyjne Istota normy kolizyjnej Budowa normy kolizyjnej Rodzaje norm kolizyjnych Wskazanie kilku praw przez normę kolizyjną Łączniki norm kolizyjnych Obywatelstwo Miejsce zamieszkania Stały pobyt (zwykły pobyt) Pobyt prosty Miejsce siedziby osoby prawnej 38 5

3 Miejsce położenia rzeczy Zakres normy kolizyjnej Kwalifikacja 38 Rozdział 3 Wskazanie prawa właściwego i jego zastosowanie Kwestia wstępna (Vorfrage) Kwestia wycinkowa (częściowa) Kwestia wyjściowa (Erstfrage) Odesłanie Prawo niejednolite Zmiana statutu Obejście prawa Klauzula porządku publicznego Normy koniecznego zastosowania Problemy związane ze stosowaniem prawa właściwego Zasady ogólne Sposoby usuwania trudności pojawiających się w trakcie stosowania prawa właściwego 47 Rozdział 4 Osoby fizyczne i prawne Zakres statutu personalnego Osoby fizyczne Zdolność prawna Zdolność do czynności prawnych Uznanie za zmarłego i stwierdzenie zgonu Osoby prawne Zdolność prawna Zdolność do czynności prawnych Międzynarodowe osoby prawne Spółki europejskie Spółdzielnie europejskie Europejskie zgrupowanie interesów gospodarczych 53 Rozdział 5 Czynności prawne Dopuszczalność dokonania czynności prawnej Istnienie i ważność czynności prawnej Forma czynności prawnej Zakres statutu formy Łączniki Skutki niedochowania formy Leges specialis w stosunku do art. 12 p.p.m Wady oświadczenia woli 57

4 Rozdział 6 Przedstawicielstwo Przedstawicielstwo ustawowe Pełnomocnictwo 58 Rozdział 7 Przedawnienie Zakres prawa właściwego dla przedawnienia Problemy kwalifikacyjne Przedawnienie w umowach międzynarodowych 62 Rozdział 8 Prawo rodzinne i opiekuńcze Zawarcie małżeństwa Prawo właściwe Zakres zastosowania prawa właściwego Forma zawarcia małżeństwa Unieważnienie małżeństwa, ustalenie istnienia lub nieistnienia małżeństwa Prawo właściwe Zakres zastosowania prawa właściwego Stosunki osobiste i majątkowe między małżonkami Prawo właściwe Zakres zastosowania prawa właściwego Separacja i rozwód Prawo właściwe dla rozwodu Zakres zastosowania statutu rozwodowego Pochodzenie dziecka Prawo właściwe Zakres prawa właściwego Stosunki prawne między rodzicami a dzieckiem Prawo właściwe Zakres zastosowania prawa właściwego Przysposobienie Prawo właściwe Zakres zastosowania prawa właściwego Alimentacja Prawo właściwe Zakres zastosowania prawa właściwego Opieka i kuratela Prawo właściwe Zakres zastosowania prawa właściwego 82 Rozdział 9 Prawo rzeczowe 83

5 9.1. Własność i posiadanie Prawo właściwe Rozumienie pojęcia praw rzeczowych w ustawie p.p.m Zakres statutu rzeczowego Rozgraniczenie statutu rzeczowego i statutu kontraktowego Zmiana statutu rzeczowego Prawo własności intelektualnej Prawo autorskie Prawo własności przemysłowej 89 Rozdział 10 Zobowiązania Zobowiązania wynikające z czynności prawnych Wybór prawa Prawo właściwe w braku wyboru prawa Umowy konsumenckie Umowy ubezpieczenia Umowy przewozu Prawo właściwe dla zobowiązań wekslowych i czekowych Prawo właściwe dla zobowiązań z jednostronnych czynności prawnych Zakres zastosowania prawa właściwego Zobowiązania wynikające ze zdarzeń niebędących czynnościami prawnymi Źródła prawa Sytuacja prawna przed dniem 11 stycznia 2009 r Poszukiwanie prawa właściwego Statut deliktowy Problem wielomiejscowości Zakres statutu Zbieg odpowiedzialności kontraktowej i deliktowej Konwencja o prawie właściwym dla wypadków drogowych Zakres zastosowania Prawo właściwe Zakres statutu Rozporządzenie Rzym II Wybór prawa właściwego Prawo właściwe w braku wyboru prawa Odpowiedzialność za produkt niebezpieczny Nieuczciwa konkurencja i praktyki ograniczające wolną konkurencję Szkody w środowisku naturalnym Naruszenie prawa własności intelektualnej Spory zbiorowe Bezpodstawne wzbogacenie Prowadzenie cudzych spraw bez zlecenia Culpa in conłrahendo 121

6 Zakres stosowania prawa właściwego Inne zagadnienia normowane przez rozporządzenie Rzym II Stosunki pracy Prawo właściwe dla stosunków pracy Zakres zastosowania prawa właściwego 124 Rozdział 11 Prawo właściwe w postępowaniu upadłościowym Prawo właściwe w postępowaniu upadłościowym w regulacji krajowej Prawo właściwe Zakres statutu Prawo właściwe w postępowaniu upadłościowym w regulacji wspólnotowej Prawo właściwe Zakres statutu 127 Rozdział 12 Sprawy spadkowe Prawo właściwe dla spraw spadkowych Zakres zastosowania prawa właściwego dla spraw spadkowych Prawo właściwe dla czynności prawnych mortis causa Zakres zastosowania prawa właściwego dla czynności prawnych mortis causa II MIĘDZYNARODOWE POSTĘPOWANIE CYWILNE 135 Rozdział 1 Zagadnienia wstępne Źródła międzynarodowego postępowania cywilnego Prawo krajowe - kodeks postępowania cywilnego Umowy międzynarodowe Prawo wspólnotowe 140 Rozdział 2 Jurysdykcja Jurysdykcja wyłączna Jurysdykcja ogólna Jurysdykcja szczególna Jurysdykcja umowna Jurysdykcja w prawie polskim Zasady ogólne Jurysdykcja w procesie Jurysdykcja w postępowaniu nieprocesowym Jurysdykcja w postępowaniu zabezpieczającym i egzekucyjnym 153

7 Immunitet sądowy i egzekucyjny Jurysdykcja w prawie wspólnotowym Rozporządzenie Bruksela Uwagi wstępne Jurysdykcja Rozporządzenie Bruksela II bis Uwagi ogólne Jurysdykcja 162 Rozdział 3 Specyfika międzynarodowego postępowania cywilnego Specyfika międzynarodowego postępowania cywilnego w prawie polskim Zdolność sądowa i procesowa Zabezpieczenie kosztów procesu (kaucja aktoryczna) Zwolnienie cudzoziemców od kosztów sądowych Pomoc prawna Zabezpieczenie dowodów Zagraniczne dokumenty urzędowe Czynności dotyczące spadku po cudzoziemcach Stwierdzenie obcego prawa i wzajemności Uzasadnianie prawomocnych orzeczeń i wydawanie zaświadczeń Specyfika międzynarodowego postępowania cywilnego w prawie międzynarodowym publicznym Specyfika międzynarodowego postępowania cywilnego w prawie wspólnotowym 170 Rozdział 4 Uznawanie i wykonywanie orzeczeń sadów zagranicznych Uznawanie i wykonywanie orzeczeń sądów zagranicznych w prawie polskim Uznawanie orzeczeń sądów zagranicznych w prawie polskim Wykonywanie orzeczeń sądów zagranicznych w prawie polskim Uznawanie i wykonywanie orzeczeń sądów zagranicznych w prawie międzynarodowym Uznawanie i wykonywanie orzeczeń sądów zagranicznych w prawie wspólnotowym Uznawanie i wykonywanie orzeczeń w sprawach cywilnych i handlowych na tle rozporządzenia Bruksela Uznawanie i wykonywanie orzeczeń w sprawach małżeńskich oraz w sprawach dotyczących odpowiedzialności rodzicielskiej na tle rozporządzenia Bruksela II bis Inne postępowania mające za zadanie ułatwienie przepływu orzeczeń Postępowanie w sprawie wydania Europejskiego Tytułu Egzekucyjnego (ETE)

8 Postępowanie w sprawie wydania Europejskiego Nakazu Zapłaty (ENZ) Europejskie postępowanie w sprawie drobnych roszczeń 184 III TESTY 187 IV KAZUSY 227 Bibliografia 241