Na d cz y n no ś ć k o r y n a d n e r c z y
|
|
- Władysław Ostrowski
- 8 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 Na d cz y n no ś ć k o r y n a d n e r c z y z e s p ó ł Cu s h i n g a Piotr Wilkołek Hiperadrenokortycyzm u psów, określany jako zespół Cushinga, jest powodowany przez zwiększony poziom endogennych lub egzogennych glikokortykosteroidów, charakteryzujący się zespołem objawów obejmujących zwykle: nadmierne pragnienie, wielomocz, nadmierny apetyt, obustronne symetryczne wyłysienia, ścieńczenie skóry oraz słabość i zaniki mięśniowe. W przypadku 80-85% psów dotkniętych chorobą przyczyną jest nadmierne wydzielanie hormonu adrenokortykotropowego (ACTH) przez przysadkę mózgową, co powoduje obustronny rozrost kory nadnerczy. Taką postać określa się jako przysadkowo-zależny zespół Cushinga. Zwiększone wydzielanie ACTH jest powodowane przez mikro- lub makrogruczolaki części przedniej przysadki mózgowej (Reine i wsp., 2007). Mikrogruczolaki stanowią 85-90% guzów przysadki i mają poniżej 10 mm średnicy. W przypadku guzów przysadki mózgowej nie stwierdza się predyspozycji genetycznych do ich występowania. Ocenia się, że około 90% nowotworów przysadki jest aktywnych hormonalnie, a część z nich może mieć charakter złośliwy (gruczolakoraki). Nie stwierdzono zależności pomiędzy wielkością guzów a nasileniem objawów klinicznych i stopniem rozrostu kory nadnerczy, z wyjątkiem dużych guzów, które powodują objawy neurologiczne. Nadnerczowo-zależny zespół Cushinga występuje u około 15-20% psów. Zazwyczaj gruczolaki lub gruczolakoraki występują obustronnie, rzadziej jednostronnie z predylekcją do prawego nadnercza. W przypadkach jednostronnych nowotworów zwykle dochodzi do zaniku drugiego nadnercza poprzez mechanizm hamowania podwzgórza i przysadki mózgowej zwiększonym stężeniem kortyzolu (Scott i wsp., 2001). Bardzo rzadko u psów stwierdza się ektopowe (pozaprzysadkowe) źródło wytwarzania hormonu adrenokortykotropowego, którym mogą być nowotwory neuroendokrynne trzustki, oskrzeli lub płuc. Stwierdza się wtedy wysoki poziom ACTH 13
2 Choroby nadnerczy i steroidoterapia u psów w surowicy, brak reakcji w teście hamowania deksametazonem w wysokich dawkach oraz utrzymujący się wysoki poziom ACTH, pomimo resekcji przysadki mózgowej. W takich przypadkach możliwe jest rozpoznanie nowotworu umiejscowionego w narządach wewnętrznych. Ektopową przyczyną rozrostu nadnerczy i uwalniania kortyzolu do krwi może być również żołądkowy peptyd hamujący (GIP), który powoduje wzrost poziomu kortyzolu po posiłkach, niezależnie od wydzielania ACTH przez przysadkę mózgową (Galac i wsp., 2008). Inną przyczyną występowania zespołu Cushinga jest długoterminowe, terapeutyczne podawanie glikokortykosteroidów lub stosowanie ich w postaci długodziałającej (depot). Taki jatrogenny zespół Cushinga cechuje się obniżonym poziomem ACTH i kortyzolu Objawy kliniczne Objawy kliniczne mogą pojawiać się u psów w średnim lub starszym wieku, zwykle pomiędzy rokiem życia. Rasami predysponowanymi do występowania choroby są boksery, pudle, jamniki, yorkshire terriery, chociaż notuje się przypadki choroby i u innych ras oraz mieszańców. Stwierdzono nieznaczną predyspozycję do występowania hormonalnie czynnych guzów nadnerczy u samic. Najczęstszym objawem jest wielomocz, który może być jedynym objawem przez okres 6-12 miesięcy. Występuje również częste oddawanie moczu, wynikające zarówno z wielomoczu, jak i zakażeń w obrębie dalszych odcinków układu moczowego, np. bakteryjnego zapalenia pęcherza moczowego. Nadmierne pragnienie lub zwiększony apetyt są również zazwyczaj łatwo zauważalnymi objawami w tym okresie. Zmiany dotyczące okrywy włosowej pojawiają się w postaci przerzedzeń włosa lub wyłysień postępujących od okolicy brzucha na boki ciała, obejmując coraz wyżej okolice boczne brzucha i klatki piersiowej. W okolicy grzbietu włosy na początku mają prawidłową gęstość i połysk. W przypadkach przewlekłych dochodzi do objęcia wyłysieniem również grzbietu. Włosy są suche, tracą właściwą sobie elastyczność, stają się łamliwe, bez połysku. W przypadkach strzyżenia często odrost włosów jest przedłużony. Czasami wyłysienia mają kształt plackowaty, następnie łączą się, tworząc wyłysienie uogólnione, obejmujące wszystkie okolice, z wyjątkiem głowy i dalszych odcinków kończyn. Bardzo rzadko dochodzi do powstawania wyłysień zlokalizowanych na głowie i kończynach bez zajęcia boków lub brzucha. U psów z czarnym włosem, przed jego wypadnięciem, dochodzi do zmiany barwy na jaśniejszą, często brązową lub rdzawobrązową. Opisane zmiany mogą dotyczyć tylko części dalszej włosów (Scott i wsp., 2001; Reine i wsp., 2007). Kolejnym objawem jest przesuszenie skóry manifestujące się zespołem keratołojotokowym z przewagą komponenty naskórkowej. Widoczne są liczne łuski właściwe lub listeczkowate, 14
3 czasami nawet płatowate. Skóra staje się cienka, pergaminowa, z tendencją do utraty elastyczności, o nadmiernej rozciągliwości. Często tworzy fałdy lub marszczy się. Powyższe zmiany są wynikiem zaniku fibroblastów oraz, w mniejszym stopniu, zmniejszenia ilości i rozmiarów keratynocytów. W niektórych przypadkach widoczna jest skłonność do tworzenia się wybroczyn. Ścieńczenie skóry powoduje, iż naczynia żylne są lepiej widoczne. Bardzo specyficznym wykwitem są zaskórniki, które pojawiają się w miejscach ubytków włosów, szczególnie dobrze widoczne na brzuchu i w okolicy narządów płciowych. Skóra, oprócz cech przesuszenia, może wykazywać objawy hiperpigmentacji oraz ropnego zapalenia skóry, z tworzeniem krost. Czasami zdarzają się przypadki głębokiego ropnego zapalenia skóry, spowodowanego zwapnieniami. Mineralizację stwierdza się w około 40% przypadków psów z zespołem Cushinga. Zwapnienia mają charakter licznych drobnych płytek wielkości ziarna grochu, które, zlewając się ze sobą, tworzą rozległe, uwypuklone ponad powierzchnię skóry obszary płytek o zabarwieniu żółtopomarańczowoczerwonym. Zwapnienia najczęściej pojawiają się w okolicach łopatek, grzbietu, narządów płciowych, czasami brzucha, a także w jamie ustnej po spodniej stronie języka. Zwapnienia mogą przekształcać się w kostnienie skóry. W przypadkach występowania zespołu keratołojotokowego z przewagą komponenty gruczołowej i nieprzyjemnej woni skóry, z licznymi zaskórnikami i krostami przymieszkowymi, należy podejrzewać współistniejącą nużycę. Taka postać nużycy u dorosłych, starszych psów występuje w ponad 5% przypadków zespołu Cushinga. Jednakże czasami dochodzi do zapalenia mieszków włosowych, rzadziej krostkowego bakteryjnego powierzchownego zapalenia skóry (Reine i wsp., 2007). Dość często w przewlekłej postaci zespołu Cushinga dochodzi do zaburzeń ze strony układu ruchu. Zaniki mięśniowe, skutkujące spadkiem aktywności ruchowej, zwykle dotyczą mięśni głowy, okolic ramiennych, udowych oraz mięśni miednicy. Bardzo często atrofia dotyczy mięśni brzucha, co prowadzi do osłabienia tonusu mięśni powłok brzusznych i pojawienia się tzw. obwisłego brzucha podczas palpacji brak jest zwykle stwierdzanego napinania mięśni brzucha, a brzuch sprawia wrażenie miękkiego. Powyższe objawy mogą być mylone z wodobrzuszem. W wyniku uszkodzeń więzadeł krzyżowych rzepki może dochodzić do jej przemieszczeń. W zespole Cushinga występują również zaburzenia dotyczące cyklu płciowego. Do najczęstszych należy przedłużająca się faza spoczynkowa cyklu (anestrus) lub w ogóle brak objawów rujowych i cieczki. Powiększenie łechtaczki obserwuje się w naturalnie występującym zespole Cushinga, a wynika z nadprodukcji nadnerczowych androgenów. U samców dość często dochodzi do zaniku jąder (Peterson i wsp., 2007). Innym objawem jest duszność, pojawiająca się w wyniku mineralizacji układu oddechowego, zapalenia oskrzeli oraz zakrzepów płucnych. Rzadziej występują- 15
4 Choroby nadnerczy i steroidoterapia u psów Ryc. 1. Pudel w wieku 8 lat z przewlekłą postacią zespołu Cushinga. Widoczne uogólnione przerzedzenia włosów, postępujące od okolicy środkowej brzucha w kierunku okolic bocznych brzucha i klatki piersiowej. U psa występował zespół wielomoczu i nadmiernego pragnienia oraz nadmierny apetyt. Widoczny także obwisły brzuch, spowodowany zanikiem mięśni Ryc. 2. Jamnik w wieku 12 lat z postępującym łysieniem brzucha. U psa występował zespół objawów typowy dla nadczynności kory nadnerczy: wielomocz, nadmierne pragnienie, zaniki mięśni okolic brzucha, grzbietu i kończyn, osłabienie elastyczności skóry Ryc. 3. Pies z ryc. 2. Widoczna nadmierna rozciągliwość i osłabienie elastyczności skóry powstałe w wyniku zaniku włókien kolagenowych w skórze właściwej cymi objawami są zaburzenia nerwowe i behawioralne. Najczęściej u zwierząt stwierdza się stany letargiczne, posmutnienie lub agresję. Niezborności ruchowe, parcie głową na przeszkody, ślepota, zespół Hornera, asymetryczne rozszerzenie źrenic, krążenie bezcelowe czy utrata świadomości są wynikiem wpływu guza przysadki mózgowej na otaczające struktury mózgu (efekt masy) lub powstają w wyniku przerzutów nowotworowych z nadnerczy. Obserwuje się również obrzęk i trudno gojące się owrzodzenia rogówki. Zaburzenia przepływu krwi w obrębie gałek ocznych prowadzą często do ślepoty (Blatter i wsp., 2012). Zawsze w przypadkach przewlekłych dochodzi do znacznego powiększenia wątroby. Często wątroba wyczuwalna jest w badaniu palpacyjnym. U psów dość często stwierdza się przypadki współistniejącej cukrzycy. Szacuje się, że okresowa hiperglikemia występuje u 40-60% psów z zespołem Cushinga, cukrzyca zaś w około 15% przypadków. Innymi komplikacjami występującymi u psów z hiperadrenokortycyzmem są: zapalenie dróg moczowych, powstawanie kamieni moczowych, nadciśnienie tętnicze oraz ostre zapalenie trzustki. Nadciśnienie tętnicze, które jak wskazują dane literatury, występuje w około 86% przypadków zespołu Cushinga, prowadzić może do zakrzepicy naczyń (żyła główna doogonowa, aorta brzuszna), uszkodzenia kłębuszków nerkowych, przerostu lewego przedsionka, zaburzeń czynności serca oraz uszkodzeń siatkówki (Scott i wsp., 2001). 16
5 Ryc. 4. Wyłysienie w okolicy brzucha z widocznym ścieńczeniem skóry u 10-letniego jamnika. Doskonale uwidocznione naczynia krwionośne są spowodowane zanikiem skóry Ryc letni bokser z przewlekłą postacią zespołu Cushinga. Dość często w takich przypadkach dochodzi do ropnego obustronnego zapalenia spojówek. Widoczne również nadmierne zrogowacenie płytki nosowej Ryc. 5. Charakterystyczne powiększenie obrysu powłok brzusznych i obwisły brzuch u 10-letniego psa z hiperadrenokortycyzmem. Widoczne wyłysienie brzucha i klatki piersiowej, przebarwienie skóry w okolicy mostka oraz uwidocznione naczynia krwionośne Ryc. 7. Pies z ryc. 6. Lordoza, z obwisłym brzuchem, spowodowana zanikiem mięśni kręgosłupa. U psa stwierdzono posmutnienie, nadmierne pragnienie, wielomocz, zmienny apetyt, znacznie powiększoną wątrobę Ryc. 8. Zespół Cushinga u 9-letniego jamnika, charakteryzujący się powstawaniem licznych zaskórników w miejscach wyłysień. U psa występowała wtórna nużyca uogólniona 17
6 Choroby nadnerczy i steroidoterapia u psów Ryc. 9. Pies z ryc. 8. Nieregularne wyłysienia i zliszajowacenie na głowie powstałe w wyniku nużycy wtórnej do nadczynności kory nadnerczy Ryc. 10. Wyłysienia niezapalne z przebarwieniem skóry w okolicach pach, brzucha, pachwin i kończyn miednicznych u 12-letniego mieszańca. U psa występował wielomocz bardzo znacznego stopnia, który był pierwszym zaobserwowanym objawem nadczynności kory nadnerczy. Zmiany dotyczące skóry pojawiły się później. Pomimo długotrwałego procesu chorobowego, pies był w bardzo dobrej kondycji Ryc. 11. Zwapnienia skóry brzucha i pachwin u dalmatyńczyka z przewlekłą postacią zespołu Cushinga. Zwapnienia mają barwę żółtopomarańczową, są wyniosłe ponad powierzchnię skóry i tworzą płytki Ryc. 12. Pies z ryc. 11. Zwapnienia skóry są objawem patognomonicznym dla nadczynności kory nadnerczy u psów. Mogą występować w postaci pojedynczych, drobnych guzków lub tworzyć rozległe płytki w skórze Ryc. 13. Pies z ryc. 11. Zwapnienia skóry w okolicy pach Ryc. 14. Pies z ryc. 11. Zwapnienia występujące na dobrzusznej stronie języka (zdjęcia dzięki uprzejmości lek. wet. Wojciecha Toczka) 18
7 Ryc. 15. Liniowo przebiegające wzdłuż kręgosłupa ropne głębokie zapalenie skóry u 9-letniego boksera z zespołem Cushinga. Zmiany spowodowane mineralizacją skóry solami wapnia. Ryc. 16. Pies z ryc. 15. Żółtopomarańczowe złogi soli wapnia w skórze Ryc letni mieszaniec z przewlekłą postacią nadczynności kory nadnerczy. Widoczne wyłysienie, zaskórniki oraz 4 drobne ogniska zwapnień kształtu ziaren pszenicy. U psa widoczny również zanik jąder Ryc. 18. Zwapnienie i tworzenie torbieli łojowych w okolicy łokcia u psa z zespołem Cushinga 2.2. Rozpoznanie W rozpoznaniu różnicowym, ze względu na zespół objawów poliuria/polidipsja, należy wziąć pod uwagę choroby nerek, choroby wątroby, cukrzycę, moczówkę prostą, nadczynność tarczycy, hiperkalcemię i psychogenne nadmierne pragnienie. U psów z widocznymi symetrycznymi wyłysieniami w pierwszej kolejności należy wykluczyć niedoczynność tarczycy, zaburzenia dotyczące hormonów płciowych (hiperestrogenizację). Ostatecznie rozpoznanie oparte jest na danych z wywiadu, objawach klinicznych, wynikach badania morfologicznego krwi, biochemicznego surowicy, ba- 19
Spis treści. Część I Choroby układu krążenia 1 Wendy A. Ware. Część II Choroby układu oddechowego 137 Eleanor C. Hawkins
Spis treści Część I Choroby układu krążenia 1 Wendy A. Ware 1 Badanie układu krążenia 2 2 Badania dodatkowe stosowane w chorobach układu krążenia 8 3 Leczenie zastoinowej niewydolności serca 29 4 Zaburzenia
Bardziej szczegółowoWCZESNE OBJAWY CHOROBY NOWOTWOROWEJ U DZIECI
WCZESNE OBJAWY CHOROBY NOWOTWOROWEJ U DZIECI Elżbieta Adamkiewicz-Drożyńska Katedra i Klinika Pediatrii, Hematologii i Onkologii Początki choroby nowotworowej u dzieci Kumulacja wielu zmian genetycznych
Bardziej szczegółowoUkład wewnątrzwydzielniczy
Układ wewnątrzwydzielniczy 1. Gruczoły dokrewne właściwe: przysadka mózgowa, szyszynka, gruczoł tarczowy, gruczoły przytarczyczne, nadnercza 2. Gruczoły dokrewne mieszane: trzustka, jajniki, jądra 3. Inne
Bardziej szczegółowoFORMULARZ MEDYCZNY PACJENTA
Data wypełnienia: FORMULARZ MEDYCZNY PACJENTA NAZWISKO i IMIĘ PESEL ADRES TELEFON Nazwisko i imię opiekuna/osoby upoważnionej do kontaktu: Telefon osoby upoważnionej do kontaktu: ROZPOZNANIE LEKARSKIE
Bardziej szczegółowoLp. Zakres świadczonych usług i procedur Uwagi
Choroby układu nerwowego 1 Zabiegi zwalczające ból i na układzie współczulnym * X 2 Choroby nerwów obwodowych X 3 Choroby mięśni X 4 Zaburzenia równowagi X 5 Guzy mózgu i rdzenia kręgowego < 4 dni X 6
Bardziej szczegółowoWywiady z zakresu układu moczowego. Klinika Medycyny Transplantacyjnej, Nefrologii i Chorób Wewnętrznych WUM
Wywiady z zakresu układu moczowego Klinika Medycyny Transplantacyjnej, Nefrologii i Chorób Wewnętrznych WUM Dyzuria Częstomocz Główne objawy Zmiany wyglądu moczu - krwiomocz - pienienie się moczu Zaburzenia
Bardziej szczegółowoPrzykładowy pytań Diagnostyka chorób układy podwzgórze-przysadka-nadnercza
lek. Jacek Bujko 17 października 2014 Przykładowy pytań Diagnostyka chorób układy podwzgórze-przysadka-nadnercza W diagnostyce laboratoryjnej uszkodzenia podwzgórza można stwierdzić cechy niedoczynności
Bardziej szczegółowoEDUKACJA PACJENTA I JEGO RODZINY MAJĄCA NA CELU PODNIESIENIE ŚWIADOMOŚCI NA TEMAT CUKRZYCY, DOSTARCZENIE JAK NAJWIĘKSZEJ WIEDZY NA JEJ TEMAT.
EDUKACJA PACJENTA I JEGO RODZINY MAJĄCA NA CELU PODNIESIENIE ŚWIADOMOŚCI NA TEMAT CUKRZYCY, DOSTARCZENIE JAK NAJWIĘKSZEJ WIEDZY NA JEJ TEMAT. Prowadząca edukację: piel. Anna Otremba CELE: -Kształtowanie
Bardziej szczegółowoPrzywróć życie i witalność swojemu psu. Poczuj te same rezultaty jako właściciel. Przywrócić życie na każdym poziomie
Przywróć życie i witalność swojemu psu. Poczuj te same rezultaty jako właściciel. Przywrócić życie na każdym poziomie Twój pies, zespół Cushinga i Ty Ta broszurka została opracowana po to, by pomóc w uzyskaniu
Bardziej szczegółowoPrzysadka mózgowa. Przysadka mózgowa
Przysadka mózgowa Przysadka mózgowa 1 Przysadka mózgowa Przysadka mózgowa 2 Przysadka mózgowa Przysadka mózgowa 3 Przysadka mózgowa K. kwasochłonne GH i PRL K. zasadochłonne TSH, FSH, LH, ACTH K. chromofobne
Bardziej szczegółowoSomatyczne przyczyny zaburzeń zachowania u psów i kotów. lek.wet. Wojciech Adamski
Somatyczne przyczyny zaburzeń zachowania u psów i kotów. lek.wet. Wojciech Adamski Ujęcie praktyczne Nierozerwalna jedność ciała i duszy. Zmiana zachowania występuje w większości chorób somatycznych Wpływ
Bardziej szczegółowoDiagnostyka ogólna chorób wewnętrznych. Klinika Hipertensjologii i Chorób Wewnętrznych
Diagnostyka ogólna chorób wewnętrznych Klinika Hipertensjologii i Chorób Wewnętrznych Piśmiennictwo: Szczeklik E. Diagnostyka ogólna chorób wewnętrznych. PZWL 1979 Bolechowski F. Podstawy ogólnej diagnostyki
Bardziej szczegółowoZMIANY W ORGANIZMIE SPOWODOWANE PICIEM ALKOHOLU
ZMIANY W ORGANIZMIE SPOWODOWANE PICIEM ALKOHOLU ( na podstawie artykułu zamieszczonego na portalu internetowym www.wp.pl zebrał i opracował administrator strony www.atol.org.pl ) Przewlekłe nadużywanie
Bardziej szczegółowoAneks I. Wnioski naukowe i podstawy zmiany warunków pozwolenia (pozwoleń) na dopuszczenie do obrotu
Aneks I Wnioski naukowe i podstawy zmiany warunków pozwolenia (pozwoleń) na dopuszczenie do obrotu 1 Wnioski naukowe Biorąc pod uwagę sprawozdanie komitetu PRAC do raportu PSUR dla dexamethasonu (za wyjątkiem
Bardziej szczegółowoUrząd Miasta Bielsko-Biała - um.bielsko.pl Wygenerowano: /14:10: listopada - Światowym Dniem Walki z Cukrzycą
14 listopada - Światowym Dniem Walki z Cukrzycą Cukrzyca jest chorobą, która staje się obecnie jednym z najważniejszych problemów dotyczących zdrowia publicznego. Jest to przewlekły i postępujący proces
Bardziej szczegółowoWalczymy z rakiem buuu rakiem! Pod honorowym patronatem Rzecznika Praw Dziecka
Walczymy z rakiem buuu rakiem! Pod honorowym patronatem Rzecznika Praw Dziecka Drodzy Rodzice! W ostatnich latach wyleczalność nowotworów u dzieci i młodzieży wzrosła aż do 70-80%, a w przypadku ostrej
Bardziej szczegółowoNajczęściej występujące choroby układu krążenia, oddechowego, wydalniczego. ESPZiWP. Choroby serca
Najczęściej występujące choroby układu krążenia, oddechowego, wydalniczego ESPZiWP Choroby serca Objawy: zmniejszenie aktywności, utrata apetytu, kaszel, duszności, przyspieszenie oddechu, nietolerancja
Bardziej szczegółowoObraz kliniczny chorych z venectazjami lub żyłami siatkowatymi.
1 Obraz kliniczny przewlekłej niewydolności żylnej Autor: Marek Ciecierski Na obraz kliniczny składają się dolegliwości związane z zaburzonym odpływem krwi z żył kończyn dolnych. Jest to całe spectrum
Bardziej szczegółowoJakie są objawy zespołu policystycznych jajników?
3 Jakie są objawy zespołu policystycznych jajników? Najważniejsze punkty zu kobiet występuje różne nasilenie objawów; u niektórych objawy mogą być ciężkie, u innych nieznaczne. zobjawami zespołu PCOS mogą
Bardziej szczegółowoBól w klatce piersiowej. Klinika Hipertensjologii i Chorób Wewnętrznych PUM
Ból w klatce piersiowej Klinika Hipertensjologii i Chorób Wewnętrznych PUM Patomechanizm i przyczyny Źródłem bólu mogą być wszystkie struktury klatki piersiowej, z wyjątkiem miąższu płucnego: 1) serce
Bardziej szczegółowoUwarunkowania genetyczne. w cukrzycy
Uwarunkowania genetyczne Kliknij, aby edytować styl wzorca podtytułu w cukrzycy Lek. Sylwia Wenclewska Klinika Chorób Wewnętrznych, Diabetologii i Farmakologii Klincznej Kliknij, aby edytować format tekstu
Bardziej szczegółowoHarmonogram wykładów z patofizjologii dla Studentów III roku Wydziału Farmaceutycznego kierunku Farmacja studia stacjonarne
Harmonogram wykładów z patofizjologii dla Studentów III roku Wydziału Farmaceutycznego kierunku Farmacja studia stacjonarne Rok akademicki 2017/2018 - Semestr V Środa 15:45 17:15 ul. Medyczna 9, sala A
Bardziej szczegółowoHarmonogram wykładów z patofizjologii dla Studentów III roku Wydziału Farmaceutycznego kierunku Farmacja. Rok akademicki 2018/ Semestr V
Harmonogram wykładów z patofizjologii dla Studentów III roku Wydziału Farmaceutycznego kierunku Farmacja Rok akademicki 2018/2019 - Semestr V Środa 16:15 17:45 ul. Medyczna 9, sala A Data Temat: Prowadzący:
Bardziej szczegółowoDz. U. z 2013 poz. 1347 Brzmienie od 5 grudnia 2013. I. Osoby dorosłe
Dz. U. z 2013 poz. 1347 Brzmienie od 5 grudnia 2013 Załącznik nr 1 WYKAZ NIEULECZALNYCH, POSTĘPUJĄCYCH, OGRANICZAJĄCYCH ŻYCIE CHORÓB NOWOTWOROWYCH INIENOWOTWOROWYCH, W KTÓRYCH SĄ UDZIELANE ŚWIADCZENIA
Bardziej szczegółowoUkład krwiotwórczy BADANIE PRZEDMIOTOWE. Klinika Medycyny Transplantacyjnej, Nefrologii i Chorób Wewnętrznych WUM lek.
Układ krwiotwórczy BADANIE PRZEDMIOTOWE Klinika Medycyny Transplantacyjnej, Nefrologii i Chorób Wewnętrznych WUM lek. Olga Rostkowska Jakie objawy mogą towarzyszyć chorobom krwi? Jakie objawy mogą towarzyszyć
Bardziej szczegółowoPOTRZEBY DZIECKA Z PROBLEMAMI -DYSTROFIA MIĘŚNIOWA DUCHENNE A NEUROLOGICZNYMI W SZKOLE
POTRZEBY DZIECKA Z PROBLEMAMI NEUROLOGICZNYMI W SZKOLE -DYSTROFIA MIĘŚNIOWA DUCHENNE A Klinika Neurologii Rozwojowej Gdański Uniwersytet Medyczny Ewa Pilarska Dystrofie mięśniowe to grupa przewlekłych
Bardziej szczegółowoSezonowe łysienie boków zasady rozpoznawania i leczenia
DERMATOLOGIA dr n. wet. Marcin Szczepanik, dr n. wet. Piotr Wilkołek, dr n. wet. Łukasz Adamek, dr n. wet. Anna Śmiech* Zakład Diagnostyki Klinicznej i Dermatologii Weterynaryjnej Wydziału Medycyny Weterynaryjnej
Bardziej szczegółowoUkład dokrewny. Hormony zwierzęce związki chemiczne wydzielane przez gruczoły i tkanki układu dokrewnego; mają funkcję regulacyjną.
Układ dokrewny (hormonalny, wewnątrzwydzielniczy, endokrynny) układ narządów u zwierząt składający się z gruczołów dokrewnych i pojedynczych komórek tkanek; pełni funkcję regulacyjną. Hormony zwierzęce
Bardziej szczegółowo2. Etiopatogeneza astmy... 14 2.1. Układ oddechowy... 14 2.2. Układ krążenia... 16
INTENSYWNA TERAPIA STANU ASTMATYCZNEGO 1. Definicja... 13 2. Etiopatogeneza astmy... 14 2.1. Układ oddechowy... 14 2.2. Układ krążenia... 16 3. Obraz kliniczny... 17 3.1. Rozpoznanie... 17 3.2. Diagnostyka
Bardziej szczegółowoGorączka. Dr hab. med. Agnieszka Szypowska Dr med. Anna Taczanowska Lek. Katarzyna Piechowiak. Klinika Pediatrii Warszawski Uniwersytet Medyczny
Gorączka Dr hab. med. Agnieszka Szypowska Dr med. Anna Taczanowska Lek. Katarzyna Piechowiak Klinika Pediatrii Warszawski Uniwersytet Medyczny Ciepłota ciała Kontrolowana przez ośrodek termoregulacji w
Bardziej szczegółowoGrant NCN 2011/03/B/ST7/03649. Reguły systemu wsparcia decyzji: wskazania/przeciwskazania trombolizy
Grant NCN 2011/03/B/ST7/03649 Reguły systemu wsparcia decyzji: wskazania/przeciwskazania trombolizy Kryterium Dane (jakie) Dane (źródło) Reguła Moduł wiek wiek pacjent/osoba > 18 lat (włączająca) kliniczne
Bardziej szczegółowoImię i nazwisko Pacjenta:..PESEL/Data urodzenia:... FORMULARZ ZGODY. Imię i nazwisko Pacjenta:... Imię i nazwisko przedstawiciela ustawowego:...
FORMULARZ ZGODY I Informacje o osobach uprawnionych do wyrażenia zgody Imię i nazwisko Pacjenta:... Imię i nazwisko przedstawiciela ustawowego:... PESEL/Data urodzenia Pacjenta:... II Nazwa procedury medycznej
Bardziej szczegółowoMarzena Woźniak Temat rozprawy: Ocena, monitorowanie i leczenie zakrzepicy żylnej w okresie ciąży i połogu Streszczenie
Marzena Woźniak Rozprawa doktorska na stopień doktora nauk medycznych Temat rozprawy: Ocena, monitorowanie i leczenie zakrzepicy żylnej w okresie ciąży i połogu Streszczenie Okresy ciąży i połogu są wymieniane
Bardziej szczegółowoNieprawidłowa masa stwierdzona podczas badania przedmiotowego. Dr n. med. Maciej Siński
Nieprawidłowa masa stwierdzona podczas badania przedmiotowego Dr n. med. Maciej Siński Podstawowe pytania Gdzie guz jest zlokalizowany? Jakie są jego wymiary i kształt? Kształt regularny, gładkie brzegi
Bardziej szczegółowoSYLABUS DOTYCZY CYKLU KSZTAŁCENIA Klinice lub Oddziale Chorób Wewnętrznych. Obowiązkowy Opiekun praktyk dla III roku
SYLABUS DOTYCZY CYKLU KSZTAŁCENIA 2016-2022 1.1. PODSTAWOWE INFORMACJE O PRZEDMIOCIE/MODULE Nazwa przedmiotu/ modułu Kod przedmiotu/ modułu* Choroby wewnętrzne P-ChW/P Wydział (nazwa jednostki prowadzącej
Bardziej szczegółowoLeczenie bezdechu i chrapania
Leczenie bezdechu i chrapania Bezdech senny, to poważna i dokuczliwa choroba, dotykająca ok. 4% mężczyzn i 2% kobiet. Warto więc wykonać u siebie tzw. BADANIE POLISOMNOGRAFICZNE, które polega na obserwacji
Bardziej szczegółowo10. DIAGNOSTYKA OBRAZOWA RADIOLOGIA
10. DIAGNOSTYKA OBRAZOWA 10.1. RADIOLOGIA 1 87.094 RTG nosogardzieli bez kontrastu (1 projekcja) 25,00 zw 25,00 2 87.164 Rtg zatok nosa (1 projekcja) 25,00 zw 25,00 3 87.165 Rtg nosa (1 projekcja) 25,00
Bardziej szczegółowoHARMONOGRAM ZAJĘĆ Z DIAGNOSTYKI LABORATORYJNEJ DLA III ROKU KIERUNKU LEKARSKIEGO 2015/2016:
HARMONOGRAM ZAJĘĆ Z DIAGNOSTYKI LABORATORYJNEJ DLA III ROKU KIERUNKU LEKARSKIEGO 2015/2016: Tematy wykładów: 1. Badania laboratoryjne w medycynie prewencyjnej. dr hab. Bogdan Solnica, prof. UJ 2. Diagnostyka
Bardziej szczegółowoZBYT PÓŹNE WYKRYWANIE RAKA NERKI ROLA LEKARZA PIERWSZEGO KONTAKTU
ZBYT PÓŹNE WYKRYWANIE RAKA NERKI ROLA LEKARZA PIERWSZEGO KONTAKTU 14 czerwca 2012 r dr n. med. Piotr Tomczak Klinika Onkologii U.M. Poznań Epidemiologia raka nerki RCC stanowi 2 3% nowotworów złośliwych
Bardziej szczegółowoPOSTĘPOWANIE W CUKRZYCY I OPIEKA NAD DZIECKIEM W PLACÓWKACH OŚWIATOWYCH
POSTĘPOWANIE W CUKRZYCY I OPIEKA NAD DZIECKIEM W PLACÓWKACH OŚWIATOWYCH CUKRZYCA.? cukrzyca to grupa chorób metabolicznych charakteryzujących się hiperglikemią (podwyższonym poziomem cukru we krwi) wynika
Bardziej szczegółowoDIAGNOSTYKA ULTRASONOGRAFICZNA TARCZYCY. Michał Brzewski Anna Jakubowska Zakład Radiologii Pediatrycznej AM Warszawa
DIAGNOSTYKA ULTRASONOGRAFICZNA TARCZYCY Michał Brzewski Anna Jakubowska Zakład Radiologii Pediatrycznej AM Warszawa 1 PROBLEMY DIAGNOSTYCZNE Wady rozwojowe Wole Guzki tarczycy Nowotwory tarczycy Zaburzenia
Bardziej szczegółowoTyreologia opis przypadku 16
Kurs Polskiego Towarzystwa Endokrynologicznego Tyreologia opis przypadku 16 partner kursu: (firma nie ma wpływu na zawartość merytoryczną) Opis przypadku 64-letnia kobieta leczona w powodu depresji. W
Bardziej szczegółowoUlotka dołączona do opakowania: informacja dla użytkownika. BELODERM, 0,5 mg/g, maść. Betamethasonum
Ulotka dołączona do opakowania: informacja dla użytkownika BELODERM, 0,5 mg/g, maść Betamethasonum Należy uważnie zapoznać się z treścią ulotki przed zastosowaniem leku ponieważ zawiera ona informacje
Bardziej szczegółowoGruczoły wydzielania wewnętrznego - oddają swoją wydzielinę bezpośrednio do krwi - wydzielają hormony. anatomia i fizjologia człowieka
Gruczoły wydzielania wewnętrznego - oddają swoją wydzielinę bezpośrednio do krwi - wydzielają hormony Gruczoły dokrewne człowieka PRZYSADKA mózgowa Przysadka mózgowa jest gruczołem wielkości ziarna grochu
Bardziej szczegółowoZewnątrzwydzielnicza niewydolność trzustki u psów
Zewnątrzwydzielnicza niewydolność Roman Lechowski Katedra Chorób Małych Zwierząt z Klinika, Wydział Medycyny Weterynaryjnej SGGW w Warszawie Niewystarczajace wytwarzanie enzymów trawiennych przez trzustkę
Bardziej szczegółowoTABELA NORM USZCZERBKU NA ZDROWIU EDU PLUS
Załącznik nr do Ogólnych Warunków Ubezpieczenia Edu Plus zatwierdzonych uchwałą 0/04/03/204 Zarządu InterRisk TU S.A. Vienna Insurance Group z dnia 04.03.204 r. I. USZKODZENIA GŁOWY. ZŁAMANIE KOŚCI POKRYWY
Bardziej szczegółowoGrzegorz Lewandowski. Wydanie poprawione
Grzegorz Lewandowski O Wydanie poprawione GRZEGORZ LEWANDOWSKI Masaż leczniczy Wydanie poprawione i uzupełnione Łódź 2012 4 Spis treści W prowadzenie... 3 Rozdział I. Okolice ciała ludzkiego... 11 Rozdział
Bardziej szczegółowoNiedociśnienie tętnicze. IKARD r dr Radosław Sierpiński
Niedociśnienie tętnicze IKARD 15.12.2015r dr Radosław Sierpiński Definicja Przez niedociśnienie tętnicze, czyli hipotonię, rozumiemy trwale utrzymujące się niskie ciśnienie tętnicze, zazwyczaj skurczowe
Bardziej szczegółowoANATOMIA FUNKCJONALNA
BOGUSŁAW MARECKI ANATOMIA FUNKCJONALNA TOM II UKŁADY: naczyniowy, oddechowy, trawienny, moczowy, płciowy, nerwowy, wewnątrzwydzielniczy, narządów zmysłów, powłoka wspólna Akademia Wychowania Fizycznego
Bardziej szczegółowoWNIOSEK O przyjęcie na pobyt stacjonarny w NZOL POMORZANY w Olkuszu ul. Gwarków 4a
WNIOSEK O przyjęcie na pobyt stacjonarny w NZOL POMORZANY w Olkuszu ul. Gwarków 4a I.1 IMIE I NAZWISKO:... 2. ADRES:.. 3.PESEL: 4. Telefon. II.1. Proszę o przyjęcie mnie na pobyt komercyjny w Niepublicznym
Bardziej szczegółowoFIZJOLOGIA I PATOLOGIA SUTKÓW U DZIECI I MŁODZIEŻY W DIAGNOSTYCE ULTRASONOGRAFICZNEJ
FIZJOLOGIA I PATOLOGIA SUTKÓW U DZIECI I MŁODZIEŻY W DIAGNOSTYCE ULTRASONOGRAFICZNEJ A.JAKUBOWSKA, M.BRZEWSKI, M.GRAJEWSKA-FERENS, A.MARCIŃSKI, J.MĄDZIK ZAKŁAD RADIOLOGII PEDIATRYCZNEJ I KLINIKA ENDOKRYNOLOGII
Bardziej szczegółowoDr n. med. Anna Prokop-Staszecka Dyrektor Krakowskiego Szpitala Specjalistycznego im. Jana Pawła II
Dr n. med. Anna Prokop-Staszecka Dyrektor Krakowskiego Szpitala Specjalistycznego im. Jana Pawła II Przewodnicząca Komisji Ekologii i Ochrony Powietrza Rady Miasta Krakowa Schorzenia dolnych dróg oddechowych
Bardziej szczegółowoCENNIK PROCEDUR MEDYCZNYCH WYKONYWANYCH W PRACOWNI ULTRASONOGRAFII ŚWIĘTOKRZYSKIEGO CENTRUM ONKOLOGII W KIELCACH NA 2019 ROK
1 USG tarczycy 60,00 2 USG piersi 90,00 3 USG worka mosznowego 70,00 4 USG dołów pachowych, nad i podobojczykowych 60,00 5 USG jam opłucnych i worka osierdziowego 60,00 6 USG blizn pooperacyjnych 60,00
Bardziej szczegółowoPORADNIK DLA OPIEKUNÓW OSÓB STARSZYCH
PORADNIK DLA OPIEKUNÓW OSÓB STARSZYCH Co mam zrobić gdy podopieczny skarży się na boleści? Co zrobić gdy zachoruje? Jak opiekować się osobą z Alzheimerem, Demencją czy inna chorobą? Jakie problemy mogą
Bardziej szczegółowoPoziom i. studiów. Punkty ECTS
WYDZIAŁ LEKARSKI II Poziom i Nazwa kierunku Lekarski tryb studiów Nazwa Jednostka realizująca, wydział Fizjologia kliniczna- Patofizjologia Punkty ECTS 3 Katedra i Zakład Patofizjologii Wydział Lekarski
Bardziej szczegółowoReumatoidalne zapalenie stawów
9 Reumatoidalne zapalenie stawów W praktyce reumatologicznej uznaje się reumatoidalne zapalenie stawów za pospolite schorzenie. Jest to symetryczna artropatia kośćca obwodowego bez uszkodzenia kośćca osiowego
Bardziej szczegółowoPadaczka u osób w podeszłym wieku
Padaczka u osób w podeszłym wieku W ostatnich latach obserwuje się wzrost przypadków padaczki u osób starszych zarówno w krajach Europy, jak i Ameryki Północnej co wynika ze starzenia się społeczeństwa
Bardziej szczegółowoMłodzieńcze Idiopatyczne Zapalenie Stawów
www.printo.it/pediatric-rheumatology/pl/intro Młodzieńcze Idiopatyczne Zapalenie Stawów Wersja 2016 2. RÓŻNE POSTACI MIZS 2.1 Czy istnieją różne postaci tej choroby? Istnieje kilka postaci MIZS. Różnią
Bardziej szczegółowoUkład moczowy. Przypadki kliniczne
Układ moczowy Przypadki kliniczne 2015-2016 Przypadek 1 Case courtesy of Dr Frank Gaillard rid: 16699 Mężczyzna, 40 lat lewostronna kolka brzuszna Ból w okolicy lędźwiowej Pytanie 1 Podaj prawdopodobne
Bardziej szczegółowoOddział Chorób Wewnętrznych - ARION Szpitale sp. z o.o. Zespół Opieki Zdrowotnej w Biłgoraju
Nazwa świadczenia A26 zabiegi zwalczające ból i na układzie współczulnym A31 choroby nerwów obwodowych A32 choroby mięśni A33 zaburzenia równowagi A34c guzy mózgu i rdzenia kręgowego < 4 dni A34d guzy
Bardziej szczegółowoChoroby układu oddechowego wśród mieszkańców powiatu ostrołęckiego
Choroby układu oddechowego wśród mieszkańców powiatu ostrołęckiego Podczas akcji przebadano 4400 osób. Na badania rozszerzone skierowano ok. 950 osób. Do tej pory przebadano prawie 600 osób. W wyniku pogłębionych
Bardziej szczegółowoKARTA BADANIA LEKARSKIEGO
.. Oznaczenie podmiotu przeprowadzającego badanie lekarskie KARTA BADANIA LEKARSKIEGO Zgodnie art. 15f ust. 4 ustawy z dnia 21 maja 1999 r. o broni i amunicji (Dz. U. z 2012 r. poz. 576, z późn. zm.) wyniki
Bardziej szczegółowoZałącznik nr 4. Data badania WZÓR. dzień miesiąc rok. kierowania pojazdami KARTA BADANIA LEKARSKIEGO. uprawnienia do. kod pocztowy - Płeć 1) M/K
Dziennik Ustaw 7 Poz. 1938 Załącznik nr 4 WZÓR... (oznaczenie jednostki przeprowadzającej badanie) KARTA BADANIA LEKARSKIEGO Data badania dzień miesiąc rok 1. DANE IDENTYFIKACYJNE OSOBY BADANEJ Imię i
Bardziej szczegółowoKARTA BADANIA LEKARSKIEGO Data badania. Data urodzenia. Płeć 1) Rok uzyskania uprawnienia do. kierowania pojazdami kod pocztowy.
(oznaczenie jednostki przeprowadzającej badanie) KARTA BADANIA LEKARSKIEGO Data badania Dzień Miesiąc Rok 1. DANE IDENTYFIKACYJNE OSOBY BADANEJ Imię i nazwisko Data urodzenia Dzień Miesiąc Rok Numer PESEL
Bardziej szczegółowoDoustne środki antykoncepcyjne a ryzyko wystąpienia zakrzepicy. Dr hab. Jacek Golański Zakład Zaburzeń Krzepnięcia Krwi Uniwersytet Medyczny w Łodzi
Doustne środki antykoncepcyjne a ryzyko wystąpienia zakrzepicy Dr hab. Jacek Golański Zakład Zaburzeń Krzepnięcia Krwi Uniwersytet Medyczny w Łodzi Żylna choroba zakrzepowozatorowa (ŻChZZ) stanowi ważny
Bardziej szczegółowoGuzy neuroendokrynne żołądka - klinika. Grażyna Rydzewska Klinika Gastroenterologii CSK MSWiA Warszawa
Guzy neuroendokrynne żołądka - klinika Grażyna Rydzewska Klinika Gastroenterologii CSK MSWiA Warszawa Guzy endokrynne żołądka 1% nowotworów narządu, 9% wszystkich tego typu w układzie pokarmowym 1-2 przypadki
Bardziej szczegółowoAgencja Oceny Technologii Medycznych
Agencja Oceny Technologii Medycznych Rada Przejrzystości Stanowisko Rady Przejrzystości nr 158/2013 z dnia 5 sierpnia 2013 r. w sprawie oceny leku Signifor (pasyreotyd), kod EAN 5909990958238 we wskazaniu
Bardziej szczegółowoZAKŁAD DIAGNOSTYKI OBRAZOWEJ Cennik badań
ZAKŁAD DIAGNOSTYKI OBRAZOWEJ Cennik badań Badania RTG 1 Zdjęcia klatki piersiowej ( p-a lub boczne) 2 40,00 2 Zdjęcie przeglądowe jamy brzusznej - 30,00 3 Zdjęcie czaszki 2 40,00 4 Zdjęcie celowane siodełka
Bardziej szczegółowoTyreologia opis przypadku 9
Kurs Polskiego Towarzystwa Endokrynologicznego Tyreologia opis przypadku 9 partner kursu: (firma nie ma wpływu na zawartość merytoryczną) Tyreologia Opis przypadku European Society of Endocrinology Clinical
Bardziej szczegółowoDiagnostyka różnicowa omdleń
Diagnostyka różnicowa omdleń II KATEDRA KARDIOLOGII CM UMK 2014 Omdlenie - definicja Przejściowa utrata przytomności spowodowana zmniejszeniem perfuzji mózgu (przerwany przepływ mózgowy na 6-8sek lub zmniejszenie
Bardziej szczegółowoPLECY OKRĄGŁE choroba kręgosłupa
PLECY OKRĄGŁE To choroba kręgosłupa, której cechą charakterystyczną jest nadmierne wygięcie kręgosłupa ku tyłowi w odcinku piersiowym i krzyżowym. Nieleczona kifoza może nie tylko się pogłębić i doprowadzić
Bardziej szczegółowoNa rysunku ludzkiego ciała oznaczone zostały liczbami miejsca przykładania impulsatora magnetycznego, dla poszczególnych chorób i dolegliwości.
Punkty aplikacyjne stosowane w magnetostymulacji. Na rysunku ludzkiego ciała oznaczone zostały liczbami miejsca przykładania impulsatora magnetycznego, dla poszczególnych chorób i dolegliwości. Uwaga!
Bardziej szczegółowoAKADEMIA SKUTECZNEJ SAMOKONTROLI W CUKRZYCY. Cukrzyca co powinniśmy wiedzieć
AKADEMIA SKUTECZNEJ SAMOKONTROLI W CUKRZYCY Cukrzyca co powinniśmy wiedzieć Cukrzyca jest chorobą metaboliczną, której głównym objawem jest podwyższone stężenie glukozy we krwi (hiperglikemia). Stan taki
Bardziej szczegółowo- w przypadku leczenia onkologicznego Małe zabiegi klatki piersiowej X konieczność spełnienia warunków określonych w zał.
Katalog grup Załącznik nr 1 do zarządzenia Nr 81/2014/DSOZ Załącznik nr 1a do zarządzenia Nr 89/2013/DSOZ produktu Nazwa Uwagi A31 5.51.01.0001031 Choroby nerwów obwodowych A32 5.51.01.0001032 Choroby
Bardziej szczegółowoParametr służący jedynie warunkowo do wyjaśnienia dysfunkcji tarczycy. Ma większe znaczenie jako parametr uzupełniający.
Testy Endokrynologiczne Pies Badanie pojedynczych hormonów Tyroksyna całkowita (T4) Wyjaśnienie postępowania zaburzeń hormonalnych tarczycy (niedoczynności rzadziej nadczynności).parametr mało specyficzny,
Bardziej szczegółowoRodzaje omdleń. Stan przedomdleniowy. Omdlenie - definicja. Diagnostyka różnicowa omdleń
Omdlenie - definicja Diagnostyka różnicowa omdleń Przejściowa utrata przytomności spowodowana zmniejszeniem perfuzji mózgu (przerwany przepływ mózgowy na 6-8sek lub zmniejszenie ilości tlenu dostarczonego
Bardziej szczegółowoSpis treści. Ogólne zasady postępowania w stanach nagłych Psy i koty
Ogólne zasady postępowania w stanach nagłych Psy i koty 1 Leczenie infuzyjne (płynoterapia)....................................................... 3 Objętość płynów..................................................................................
Bardziej szczegółowoWarszawa, r.
Klinika Chorób Wewnętrznych i Diabetologii Warszawski Uniwersytet Medyczny SP CSK ul. Banacha 1a, 02-097 Warszawa Tel. 599 25 83; fax: 599 25 82 Kierownik: dr hab. n. med. Leszek Czupryniak Warszawa, 24.08.2016r.
Bardziej szczegółowoNieprawidłowe odżywianie jest szczególnie groźne w wieku podeszłym, gdyż może prowadzić do niedożywienia
Nieprawidłowe odżywianie jest szczególnie groźne w wieku podeszłym, gdyż może prowadzić do niedożywienia Niedożywienie może występować u osób z nadwagą (powyżej 120% masy należnej) niedowagą (poniżej 80%
Bardziej szczegółowoCukrzyca. epidemia XXI wieku
Cukrzyca epidemia XXI wieku Typy cukrzycy Cukrzyca typu 2 Cukrzyca typu 1 (Insulinozależna, Młodzieńcza) Cukrzyca ciążowa i przedciążowa Cukrzyca noworodków (wrodzona i przejściowa) Cukrzyca typu LADA
Bardziej szczegółowoPrzewlekła obturacyjna choroba płuc. II Katedra Kardiologii
Przewlekła obturacyjna choroba płuc II Katedra Kardiologii Definicja Zespół chorobowy charakteryzujący się postępującym i niecałkowicie odwracalnym ograniczeniem przepływu powietrza przez drogi oddechowe.
Bardziej szczegółowoChoroby nerek. uwarunkowane genetycznie
Choroby nerek Kliknij, aby edytować styl wzorca podtytułu uwarunkowane genetycznie Lek. Sylwia Wenclewska Klinika Chorób Wewnętrznych, Diabetologii i Farmakologii Klinicznej Kliknij, aby edytować format
Bardziej szczegółowoOSTRA NIEWYDOLNOŚĆ ODDECHOWA. Małgorzata Weryk SKN Ankona
OSTRA NIEWYDOLNOŚĆ ODDECHOWA Małgorzata Weryk SKN Ankona definicja Układ oddechowy nie zapewnia utrzymania prężności O2 i CO2 we krwi tętniczej w granicach uznanych za fizjologiczne PaO2 < 50 mmhg (przy
Bardziej szczegółowo6.2. Podsumowanie planu zarządzania ryzykiem dotyczącego produktu leczniczego DUOKOPT przeznaczone do wiadomości publicznej
6.2. Podsumowanie planu zarządzania ryzykiem dotyczącego produktu leczniczego DUOKOPT przeznaczone do wiadomości publicznej 6.2.1. Podsumowanie korzyści wynikających z leczenia Co to jest T2488? T2488
Bardziej szczegółowoPrzewlekła obturacyjna choroba płuc w wieku podeszłym. Maria Korzonek Wydział Nauk o Zdrowiu PAM
Przewlekła obturacyjna choroba płuc w wieku podeszłym Maria Korzonek Wydział Nauk o Zdrowiu PAM Występowanie POCHP u ludzi starszych POCHP występuje u 46% osób w wieku starszym ( III miejsce) Choroby układu
Bardziej szczegółowoUrologiczne leczenie paliatywne zaawansowanych raków nerki. Dr n. med. Roman Sosnowski Klinika Nowotworów Układu Moczowego, COI, Warszawa
Urologiczne leczenie paliatywne zaawansowanych raków nerki Dr n. med. Roman Sosnowski Klinika Nowotworów Układu Moczowego, COI, Warszawa Nefrektomia Nefrektomia jest metodą umożliwiającą całkowite wyleczenie
Bardziej szczegółowoCena brutto w zł RTG nosogardzieli bez kontrastu (1 projekcja) Rtg nosa (1 projekcja) Rodzaj usługi
Zarz. Dyr. SP ZOZ MSWiA z W-M CO w Olsztynie nr 9 z dnia 15 stycznia 2019 roku 4. DIAGNOSTYKA OBRAZOWA 4.1. RADIOLOGIA 1 87.094 RTG nosogardzieli bez kontrastu (1 projekcja) 2 87.164 Rtg zatok nosa (1
Bardziej szczegółowoNowa treść informacji o produkcie fragmenty zaleceń PRAC dotyczących zgłoszeń
25 January 2018 EMA/PRAC/35597/2018 Pharmacovigilance Risk Assessment Committee (PRAC) Nowa treść informacji o produkcie fragmenty zaleceń PRAC dotyczących zgłoszeń Przyjęte na posiedzeniu PRAC w dniach
Bardziej szczegółowoGlikokortykosterydy Okołodobowy rytm uwalniania kortyzolu
Kortyzol w osoczu [ng/ml] 2015-03-12 Glikokortykosterydy Okołodobowy rytm uwalniania kortyzolu 400 200 0 24 8 16 24 Pora doby 1 Dawkowanie GKS 1 dawka rano (GKS długo działające) 2 lub 3 dawki GKS krótko
Bardziej szczegółowo1. Zakład Radiologii z Pracownią Tomografii Komputerowej
1. Zakład Radiologii z Pracownią Tomografii Komputerowej Lp. INDEKS NAZWA USŁUGI CENA 1 ZRTG-001 2 ZRTG-002 Komputerowa tomografia jamy brzusznej i miednicy bez kontrastu Komputerowa tomografia jamy brzusznej
Bardziej szczegółowoCHOROBY TARCZYCY. Klinika Chorób Wewnętrznych i Kardiologii Warszawski Uniwersytet Medyczny
CHOROBY TARCZYCY Klinika Chorób Wewnętrznych i Kardiologii Warszawski Uniwersytet Medyczny EUTYREOZA HIPERTYREOZA - PRZEŁOM HIPERMETABOLICZNY HYPOTYREOZA- PRZEŁOM HIPOMETABOLICZNY Nadczynność tarczycy-
Bardziej szczegółowoTemat badania : Wykorzystanie komórek macierzystych w terapii Przewlekłej Niewydolności Nerek u psów i kotów...
DANE LECZNICY (Nazwa i adres) IMIĘ ZWIERZĘCIA DANE LEKARZA PROWADZACEGO ( Imię, Nazwisko, telefon kontaktowy) GATUNEK RASA PŁEĆ WIEK...... BADANIE OGÓLNE ZWIERZĘCIA (* zaznaczyć odpowiednie ) Stan odżywienia
Bardziej szczegółowoRegulacja nerwowo-hormonalna. 1. WskaŜ strzałkami na rysunku gruczoły i napisz ich nazwy: przysadka mózgowa, tarczyca, jajniki, nadnercza.
Regulacja nerwowo-hormonalna 1. WskaŜ strzałkami na rysunku gruczoły i napisz ich nazwy: przysadka mózgowa, tarczyca, jajniki, nadnercza. 2. Zaznacz nazwę struktury, która koordynuje działalność wszystkich
Bardziej szczegółowoPodstawowe informacje o chorobach i raku gruczołu krokowego
W TROSCE O PACJENTA CHOREGO NA RAKA GRUCZOŁU KROKOWEGO Ogólnopolski program edukacyjny Podstawowe informacje o chorobach i raku gruczołu krokowego Program realizowany pod patronatem Polskiego Towarzystwa
Bardziej szczegółowoKrakowska Akademia im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego. Karta przedmiotu. obowiązuje studentów, którzy rozpoczęli studia w roku akademickim 2014/2015
Krakowska Akademia im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego Karta przedmiotu WydziałZdrowia i Nauk Medycznych obowiązuje studentów, którzy rozpoczęli studia w roku akademickim 2014/2015 Kierunek studiów: Fizjoterapia
Bardziej szczegółowoSpis treści. Część I Definicja, epidemiologia i koszty otyłości. Część II Etiologia i patogeneza otyłości
Spis treści Część I Definicja, epidemiologia i koszty otyłości Rozdział 1. Wprowadzenie: problematyka otyłości w ujęciu historycznym i współczesnym..................................... 15 Problematyka
Bardziej szczegółowoKEYTRUDA (pembrolizumab)
Poradnik dotyczący leku KEYTRUDA (pembrolizumab) Informacja dla Pacjentów Niniejszy produkt leczniczy będzie dodatkowo monitorowany. Umożliwi to szybkie zidentyfikowanie nowych informacji o bezpieczeństwie.
Bardziej szczegółowoWSKAZANIA OSTRE KOD OPIS
WSKAZANIA OSTRE KOD OPIS A48.0 ZGORZEL GAZOWA A48.8 INNE OKREŚLONE CHOROBY BAKTERYJNE D.74 METHEMOGLOBINEMIA D.74.0 D.74.8 D.74.9 H.83.3 METHEMOGLOBINEMIA WRODZONA INNE METHEMOGLOBINEMIE NIEOKREŚLONA METHEMOGLOBINEMIA
Bardziej szczegółowoCo to jest cukrzyca?
Co to jest cukrzyca? Schemat postępowania w cukrzycy Wstęp Cukrzyca to stan, w którym organizm nie może utrzymać na odpowiednim poziomie stężenia glukozy (cukru) we krwi. Glukoza jest głównym źródłem energii
Bardziej szczegółowoChoroba wieńcowa Niewydolność serca Nadciśnienie tętnicze
Choroba wieńcowa Niewydolność serca Nadciśnienie tętnicze Choroba niedokrwienna serca zapotrzebowanie na O2 > moŝliwości podaŝy O2 niedotlenienie upośledzenie czynności mięśnia sercowego przemijające trwałe
Bardziej szczegółowo