Część pierwsza ZARYS TEORII PODATKU

Transkrypt

1 Spis treści Część pierwsza ZARYS TEORII PODATKU Rozdział I. ZAGADNIENIA OGÓLN E AS PEKT EWOLUCYJNY KONCEPCJI PODATKOWYCH 1. Od arki Noego do Neumarka 2. Cechy wspólne koncepcji podatkowych Rozdział II. POPRZEDNICY ADAMA S MITHA 1. Kameraliści 2. Fizjokraci Rozdział III. MYŚ L PODATKOWA AD AMA S MITHA 1.1. M odel dzierŝawy podatkowej 1.2. Przemyślenia podatkowe Monteskiusza 1.3. Liberalizm gospodarczy 2. Zasady podatkowe i ich znaczenie 2.1. Zasada dogodności opodatkowania 2.2. Zasada pewności opodatkowania 2.3. Zasada taniości opodatkowania 2.4. Zasada równomierności opodatkowania 3. Koncepcja przerzucalności podatków 3.1. Przerzucanie podatku od renty gruntowej 3.2. Przerzucanie podatku od czynszu z domu 3.3. Przerzucanie podatku od zysku 3.4. Przerzucanie podatku od płac 3.5. Przerzucanie podatków od towarów konsumpcyjnych 4. Polityka fiskalna i jej załoŝenia 5. Odniesienia do koncepcji Smitha Rozdział IV. MYŚ L PODATKOWA DAVIDA RICARDO 2. Koncepcja przerzucalności podatków 2.1. RóŜnice pomiędzy poglądami Adama Smitha a Davida Ricardo 2.2. Przerzucanie podatku od renty gruntowej 2.3. Przerzucanie podatku od zysku 2.4. Przerzucanie podatku od płac 3. Reguła edynburska i jej znaczenie

2 Rozdział V. KONCEPCJA RÓWN EJ OFIARY FINANSOWEJ 2. Zasada równości ofiar Johna Stuarta Milla 3. Kontynuatorzy szkoły Milla 3.1. Tezy Francisa Ysidro Edgewortha 3.2. Alternatywne reguły koncepcji równej ofiary 4. Wnioski Rozdział VI. MYŚ L PODATKOWA ADOLFA WAGNERA 2. Socjalna funkcja opodatkowania 3. Zasady podatkowe 3.1. Zasady polityki finansowej 3.2. Zasady gospodarcze 3.3. Zasada sprawiedliwości 3.4. Zasady zarządzania podatkami 4. Wnioski Rozdział VII. MYŚ L PODATKOWA FRITZA N EUMARKA 2. Zasady podatkowe Fritza Neumarka 2.1. Zasady fiskalno-budŝetowe 2.2. Zasady etyczno-społeczne 2.3. Zasady ekonomiczne 2.4. Zasady techniki podatkowej 3. Wnioski Rozdział VIII. KONCEPCJA EKWIWALENCJI A KONCEPCJA ZDOLNOŚCI PŁATNIC ZEJ 2. ZałoŜenia koncepcji ekwiwalencji 3. ZałoŜenia koncepcji zdolności płatniczej Rozdział IX. WS PÓŁCZES NE PROBLEMY TEORII OPODATKOWANIA W POLS CE 2. System podatkowy zasadnicze dylematy budowy 2.1. Docelowy model podatkowy podstawowe kontrowersje 2.2. Fiskalizm a zasada sprawiedliwości 2.3. Wybór źródła opodatkowania

3 2.4. Opodatkowanie progresywne a opodatkowanie proporcjonalne 2.5. Podatki a inflacja 2.6. Podatki a gospodarka 2.7. Przerzucalność podatków 3. Legislacja podatkowa poprawność procedur tworzenia prawa podatkowego 3.1. Aspekt międzynarodowy 3.2. Proces prawodawczy zasadnicze zagroŝenia 4. Prawo podatkowe a prawo bilansowe zagadnienie spójności 5. Międzynarodowe prawo podatkowe 5.1. Zagadnienie harmonizacji podatków 5.2. Pojęcie i zakres harmonizacji podejście doktrynalne 5.3. Pojęcie i zakres harmonizacji aspekt normatywny 5.4. Znaczenie komisji ekspertów w procesie harmonizacji prawa podatkowego 5.5. Dyrektywy unijne dotyczące prania brudnych pieniędzy 5.6. Raje podatkowe a problem dochodów podatkowych Rozdział X. POJĘCIE PODATKU 2. Aspekt ustrojowy podatku 2.1. Konstytucja a podatki zagadnienia ogólne 2.2. Podatki w polskich konstytucjach 3. Zasady podatkowe sformułowane przez Trybunał Konstytucyjny 3.1. Pozycja i znaczenie Trybunału Konstytucyjnego 3.2. Zasada wyłączności ustawy w kształtowaniu obowiązków podatkowych 3.3. Zasada zakazu retroaktywności prawa podatkowego 3.4. Zasada zaufania do państwa i stanowionego przezeń prawa podatkowego 3.5. Zasada sprawiedliwości opodatkowania 3.6. Zasada roczności podatku 3.7. Zakaz zmian prawa podatkowego w trybie przewidzianym dla ustawy budŝetowej 4. Aspekt ekonomiczny podatku 5. Aspekt prawny podatku 6. Podatek a opłata 7. Konstrukcja prawna podatku 7.1. Podmiot podatku 7.2. Przedmiot podatku 7.3. Podstawa podatku 7.4. Stawki podatkowe 7.5. Ulgi podatkowe, umorzenia, kategorie podmiotów zwolnionych od podatku 8. Klasyfikacja podatków 8.1. Podatki przychodowe 8.2. Podatki dochodowe 8.3. Podatki majątkowe 8.4. Podatki konsumpcyjne

4 Rozdział XI. PRAWO PODATKOWE 1. Pojęcie i zakres prawa podatkowego 1.1. Kryteria słuŝące wyodrębnieniu prawa podatkowego zagadnienia ogólne 1.2. Kryterium przedmiotu 1.3. Kryterium podmiotu 1.4. Kryterium zasad wiodących 1.5. Kryterium metody regulacji 1.6. Kryterium funkcji regulacji 2. Związki prawa podatkowego z innymi gałęziami prawa 2.1. Zagadnienia ogólne 2.2. Prawo podatkowe a prawo finansów publicznych 2.3. Prawo podatkowe a prawo administracyjne 2.4. Prawo podatkowe a prawo cywilne 3. Źródła prawa podatkowego 3.1. Zagadnienia ogólne 3.2. Konstytucja i jej znaczenie 3.3. Ustawa podatkowa i jej znaczenie 3.4. M iędzynarodowe umowy podatkowe i ich znaczenie 3.5. Rozporządzenia w sprawach podatkowych i ich znaczenie 3.6. Akty prawa miejscowego 3.7. Następstwa niekonstytucyjności przepisów podatkowych 4. Prawotwórstwo sądowe jako źródło prawa 5. Wykładnia prawa podatkowego Dyrektywy interpretacyjne 5.3. Standardy interpretacyjne 5.4. Reguły intertemporalne 6. Etapy stosowania prawa podatkowego Rozdział XII. PRAWO PODATKOWE A PRAWO CYWILN E 2. Właściwość tekstu ustawy podatkowej 2.1. Definicje w tekście ustawy podatkowej 2.2. Pojęcia uŝywane w ustawach podatkowych a pojęcia uŝywane w prawie cywilnym 3. Stan faktyczny ukształtowany wola stron umowy a obowiązek podatkowy 4. Obejście ustawy podatkowej za pomocą instytucji prawa cywilnego 5. Obejście prawa podatkowego w prawie Unii Europejskiej 5.1. Dyrektywa dotycząca podatku pośredniego 5.2. Dyrektywy dotyczące podatków bezpośrednich 6. Wnioski Rozdział XIII. S ANKCJE W PRAWIE PODATKOWYM

5 2. Charakter prawny sankcji podatkowych 3. Systematyka sankcji podatkowych 4. Wykaz sankcji podatkowych 5. Sankcje podatkowe a sankcje karnoskarbowe 6. Wnioski Rozdział XIV. S YS TEM PODATKOWY 1. Aspekt definicyjny 2. Przesłanki budowy systemu podatkowego 2.1. Zasada trwałej wydajności podatku 2.2. Zasada sprawiedliwości opodatkowania 2.3. Filozoficzne formuły sprawiedliwości a sprawiedliwość podatkowa 2.4. Aspekty sprawiedliwości podatkowej 2.5. Sprawiedliwość opodatkowania a grupy nacisku 3. System podatkowy a polityk 4. System podatkowy a granice opodatkowania 4.1. Ekonomiczna absolutnie granica opodatkowania 4.2. Ekonomicznie względne granice opodatkowania 4.3. Psychologiczne granice opodatkowania 5. System podatkowy a polityka podatkowa 5.1. Nauka o podatkach a polityka podatkowa 5.2. Przesłanki kształtowania polityki podatkowej w Polsce Rozdział XV. FUNKCJE S YS TEMU PODATKOWEGO 2. Funkcja dochodowa 3. Funkcja niefiskalna 3.1. Cel ekonomiczny 3.2. Cel społeczny 4. Neutralność podatkowa 4.1. M akroekonomiczny aspekt neutralności 4.2. M ikroekonomiczny aspekt neutralności 4.3. Neutralność a podatki bezpośrednie 4.4. Neutralność a podatki pośrednie 5. Wnioski Rozdział XVI. POS TAWY WOBEC OPODATKOWANIA 2. Mentalność podatkowa 2.1. M entalność podatnika 2.2. M entalność organów podatkowych 3. Moralność podatkowa

6 3.1. Prawo naturalne 3.2. Doktryna pozytywistyczna 3.3. Polityka podatkowa a moralność podatkowa 3.4. M oralność podatkowa a świadomość prawna 3.5. M oralność podatkowa a autorytety 3.6. M oralność podatkowa a badania empiryczne 4. Opór podatkowy 4.1. Raje podatkowe 4.2. Doradca podatkowy 4.3. Czyny niedozwolone a obowiązek podatkowy 4.4. Pranie pieniędzy a opodatkowanie 4.5. Szara strefa a opodatkowanie 4.6. Przerzucanie podatku 5. Wnioski Część druga CZĘŚĆ OGÓLNA POLSKI EGO PRAWA PODATKOWEGO Rozdział XVII. EWOLUCJA REGULACJI PODATKOWYCH W POLS CE 1. System podatkowy I Rzeczpospolitej 1.1. Okres państwa patrymonialnego 1.2. Okres monarchii stanowej i Rzeczypospolitej szlacheckiej 1.3. Reformy podatkowe końca XVIII wieku 2. System podatkowy II Rzeczypospolitej 2.1. Unifikacja systemu podatkowego 2.2. Państwowy podatek dochodowy 2.3. Państwowy podatek przemysłowy 2.4. Opodatkowanie majątku 2.5. Opodatkowanie pośrednie 2.6. Ordynacja podatkowa z 15 marca 1934 roku 3. System podatkowy Polski Ludowej Rozdział XVIII. ZAGADNIENIA OGÓLNE ORDYNACJI PODATKOWEJ 1. Ogólne prawo podatkowe 2. Kodyfikacja prawa podatkowego a Ordynacja podatkowa 3. Struktura Ordynacji podatkowej z 1997 roku 4. Zakres podmiotowy i przedmiotowy Ordynacji podatkowej 5. Podmioty stosunków prawnopodatkowych 5.1. Strony stosunku prawnopodatkowego 5.2. Instytucje rozszerzające zakres podmiotowy stosunku prawnopodatkowego Rozdział XIX. ZOBOWIĄZAN IA PODATKOWE W Ś WIETLE ORD YNACJI PODATKOWEJ

7 1. Obowiązek podatkowy i zobowiązanie podatkowe 2. Powstawanie zobowiązań podatkowych 3. Wygasanie zobowiązań podatkowych 3.1. Zagadnienia ogólne 3.2. Zapłata podatku 3.3. Potrącenie 3.4. Przeniesienie własności rzeczy lub praw majątkowych 3.5. Umorzenie zaległości podatkowej i odsetek za zwłokę 3.6. Zaliczenie nadpłaty na poczet zaległości podatkowych lub bieŝących zobowiązań podatkowych 3.7. Zaniechanie poboru podatku 3.8. Przedawnienie zobowiązania podatkowego 4. Odpowiedzialność podatnika, płatnika i inkasenta za zobowiązania 5. Następstwo prawne w Ordynacji podatkowej 5.1. Rodowód i rodzaje sukcesji uniwersalnej 5.2. Sukcesja uniwersalna w prawie podatkowym do 1997 roku 5.3. Rodzaje i przyczyny przekształceń podmiotów gospodarczych 5.4. Następstwo prawne podmiotów gospodarczych w Ordynacji podatkowej 5.5. Następstwo prawne spadkobierców 6. Odpowiedzialność osób trzecich w Ordynacji podatkowej 6.1. Zasady ogólne odpowiedzialności osób trzecich 6.2. Zasady odpowiedzialności podatkowej osób trzecich poszczególnych kategorii 7. Zabezpieczenie wykonania zobowiązań podatkowych 7.1. Zabezpieczenie na majątku podatnika 7.2. Hipoteka przymusowa 7.3. Zastaw skarbowy Rozdział XX. POS TĘPOWANIE PODATKO WE W Ś WIETLE ORDYN ACJI PODATKOWEJ 1. Ogólne postępowanie administracyjne a postępowanie podatkowe 1.1. Ogólna charakterystyka 1.2. M odele prawne postępowania podatkowego 2. Zasady ogólne postępowania podatkowego 2.1. Istota zasad ogólnych postępowania podatkowego 2.2. Treść zasad ogólnych postępowania podatkowego 3. Postanowienia ogólne postępowania podatkowego 3.1. Właściwość organów podatkowych 3.2. Wyłączenie organu podatkowego lub pracownika organu podatkowego 3.3. Strona postępowania podatkowego 3.4. Terminy 3.5. Doręczenia pism procesowych i wezwania 4. Postępowanie podatkowe przed organem pierwszej instancji 4.1. Wszczęcie postępowania 4.2. Postępowanie wstępne

8 4.3. Dowody i postępowanie dowodowe 4.4. Zawieszenie postępowania, udostępnianie akt 4.5. Akty kończące postępowanie 4.6. Koszty postępowania 5. Zwyczajne i nadzwyczajne środki zaskarŝenia 5.1. Odwołanie i postępowanie odwoławcze 5.2. ZaŜalenie 5.3. Nadzwyczajne środki zaskarŝenia 5.4. Odpowiedzialność organu podatkowego za szkody wynikłe z decyzji Rozdział XXI. PRZYMUS OWE WYKONYWANIE ZOBOWIĄZAŃ PODATKOWYCH 1. Istota postępowania przymusowego 2. Ewolucja stanu prawnego 3. Zasady postępowania egzekucyjnego 4. Podmioty postępowania przymusowego 5. Przebieg postępowania egzekucyjnego w sprawach zobowiązań podatkowych 5.1. Czynności procesowe 5.2. Środki zaskarŝenia 5.3. Zawieszenie i umorzenie postępowania egzekucyjnego 5.4. Wstrzymanie postępowania egzekucyjnego 5.5. Koszty egzekucyjne 6. Środki egzekucji zobowiązań podatkowych 7. Postępowanie zabezpieczające w sprawach zobowiązań podatkowych 8. Współpraca międzynarodowa w przymusowym wykonaniu zobowiązań podatkowych Rozdział XXII. SĄDOWA KONTROLA ORZEC ZEŃ W S PRAWACH PODATKOWYCH PRZEZ SĄDY ADMIN IS TRACYJNE 1. Organizacja, właściwość i zakres działania sądów administracyjnych 1.1. Istota i ewolucja sądownictwa administracyjnego 1.2. Konstytucyjne uwarunkowania reformy sądownictwa administracyjnego 1.3. Nowy ustrój i organizacja sądownictwa administracyjnego w Polsce 1.4. Właściwość sądów administracyjnych 2. Tryb sądowej kontroli spraw podatkowych 2.1. Zasady ogólne postępowania sądowo-administracyjnego 2.2. Przebieg postępowania sądowo-administracyjnego Rozdział XXIII. PRZES TĘPS TWA I WYKROCZENIA PODATKOWE 1. Przesłanki zmian w prawie karnym skarbowym 2. Przestępstwa a wykroczenia skarbowe 2.1. Słowniczek i jego znaczenie 2.2. Przestępstwa skarbowe i wykroczenia skarbowe

9 2.3. Zasada terytorialności 2.4. Reguły intertemporalne 2.5. Zasady sądowego orzekania za przestępstwa i wykroczenia skarbowe 3. Przestępstwa skarbowe 3.1. Kary 3.2. Środki karne 3.3. Środki zabezpieczające 3.4. Przedawnienie przestępstw 4. Wykroczenia skarbowe zagadnienia ogólne 4.1. Kara 4.2. Środki karne 4.3. Ustanie karalności 5. Zaniechanie ukarania sprawcy 5.1. Czynny Ŝal 5.2. Dobrowolne poddanie się odpowiedzialności 5.3. Odstąpienie od wymierzenia kary lub środka karnego 6. Przestępstwa i wykroczenia skarbowe przeciwko obowiązkom podatkowym i rozliczeniom z tytułu dotacji lub subwencji 6.1. Zagadnienia ogólne 6.2. Systematyka przestępstw i wykroczeń podatkowych 7. Odpowiedzialność podmiotu zbiorowego 8. Kodeks karny skarbowy a standardy Unii Europejskiej 9. Wnioski Część trzecia CZĘŚĆ SZCZEGÓŁOWA POLSKIEGO PRAWA PODATKOWEGO Rozdział XXIV. PODATKI POŚ REDNIE 1. Podatek od towarów i usług 1. aspekt ewolucyjny 1.2. Konstrukcja prawna podatku od towarów i usług zasady ogólne 1.3. Wnioski 2. Podatek akcyzowy 2. aspekt ewolucyjny 2.2. Konstrukcja prawna podatku akcyzowego 2.3. Wnioski 3. Podatek od gier Konstrukcja prawna podatku 3.3. Wnioski Rozdział XXV. PAŃSTWOWE PODATKI BEZPOŚ REDNIE 1. Podatek dochodowy od osób fizycznych 1.1. Charakter podatku dochodowego

10 1.2. Konstrukcja prawna polskiego podatku dochodowego od osób fizycznych 1.3. Uproszczone formy opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych 2. Podatek dochodowy od osób prawnych 2.1. Charakter podatku dochodowego od osób prawnych 2.2. Konstrukcja prawna polskiego podatku dochodowego od osób prawnych Rozdział XXVI. PODATKI LOKALNE A. Podatek rolny 1. Charakter podatku rolnego 2. Konstrukcja prawna podatku rolnego 2.1. Podstawa prawna podatku rolnego 2.2. Podmioty podatku rolnego 2.3. Przedmiot opodatkowania w podatku rolnym 2.4. Zasady ustalania podatku rolnego 2.5. Zwolnienia i ulgi w podatku rolnym B. Podatek od spadków i darowizn 1. Charakter podatku od spadków i darowizn 2. Konstrukcja prawna podatku od spadków i darowizn 2.1. Podstawa prawna podatku od spadków i darowizn 2.2. Podmiot podatku od spadków i darowizn 2.3. Przedmiot podatku i zwolnienia przedmiotowe w podatku od spadków i darowizn 2.4. Podstawa opodatkowania i stawki podatkowe 2.5. Ulgi w podatku od spadków i darowizn 2.6. Technika poboru podatku od darowizn i spadków C. Podatek od nieruchomości 1. Charakter podatku od nieruchomości 2. Konstrukcja prawna podatku od nieruchomości 2.1. Podstawa prawna 2.2. Podmioty podatku od nieruchomości 2.3. Przedmiot podatku i zwolnienia przedmiotowe 2.4. Podstawa opodatkowania i stawki podatkowe 2.5. Technika poboru podatku od nieruchomości D. Podatek od czynności cywilnoprawnych 2. Konstrukcja prawna podatku od czynności cywilnoprawnych 2.1. Podstawa prawna 2.2. Zakres podmiotowy i przedmiotowy 2.3. Podstawa opodatkowania i stawki opodatkowania 2.4. Technika poboru podatku

11 E. Podatek leśny F. Podatek od środków transportowych G. Podatek od posiadania psów Rozdział XXVII. OPODATKOWANIE W S TOS UNKACH Z ZAGRANICĄ 1. Prawne środki harmonizacji podatków Akty prawnie wiąŝące 1.3. Akty prawnie niewiąŝące 1.4. Cicha harmonizacja i jej znaczenie 2. ZałoŜenia podatku od wartości dodanej 2.1. Podstawy prawne 2.2. Przedmiot opodatkowania 2.3. Zakres podmiotowy 2.4. Stawki podatku 2.5. Zasady zwrotu i odliczania podatku 2.6. Szczególne zasady opodatkowania 3. ZałoŜenia podatku akcyzowego 3.1. Podstawy prawne 3.2. Zakres przedmiotowy 3.3. Obowiązek podatkowy 3.4. Zasady dotyczące zwrotu podatku 3.5. Zwolnienia od podatku 4. Podwójne opodatkowanie dywidend Zakres podmiotowy 4.3. M etody eliminowania podwójnego opodatkowania 4.4. Wnioski 5. System podatkowy dla fuzji i podziałów Zakres zastosowania 5.3. Zasady opodatkowania 5.4. Wnioski 6. Odsetki i naleŝności licencyjne Definicje i ich znaczenie 6.3. Zakres podmiotowy 6.4. Zakres przedmiotowy 6.5. Wnioski 7. Korekta zysków przedsiębiorstw powiązanych Zakres podmiotowy Konwencji 7.3. Tryb postępowania przy korekcie zysków przedsiębiorstw

12 7.4. Znaczenie Komisji Doradczej 7.5. Wnioski 8. Umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania Podwójne opodatkowanie w stosunkach międzynarodowych 8.3. Zapobieganie podwójnemu opodatkowaniu 8.4. Umowa modelowa i jej znaczenie 8.5. Wnioski 9. Wzajemna pomoc administracyjna w sprawach podatkowych Zakres stosowania wzajemnej pomocy administracyjnej w sprawach podatkowych 9.3. Formy pomocy administracyjnej w sprawach podatkowych 9.4. Postanowienia dotyczące wszelkich form pomocy administracyjnej w sprawach podatkowych 9.5. Wnioski SKOROWID Z RZECZOWY