Recenzenci: dr hab. Beata Pastwa-Wojciechowska, prof. UG
|
|
- Ewa Wawrzyniak
- 8 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1
2
3
4
5 Recenzenci: dr hab. Beata Pastwa-Wojciechowska, prof. UG Redakcja: Magdalena Pluta Korekta: Zofia Kozik Projekt okładki: Marta Kurczewska Publikacja dofinansowana ze środków na działalność statutową Instytutu Psychologii UAM, środków w dyspozycji Dziekana Wydziału Nauk Społecznych UAM oraz Rektora Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu Seria wydawnicza Instytutu Psychologii Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu Redaktorzy naukowi serii: prof. dr hab. Anna Izabela Brzezińska prof. dr hab. Elżbieta Hornowska Copyright by Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa 2010 ISBN: Wydawnictwo Naukowe Scholar Sp. z o.o. ul. Krakowskie Przedmieście 62, Warszawa tel./faks: , , dział handlowy: w. 219 lub jw. w. 105, info@scholar.com.pl; scholar@neostrada.pl Wydanie pierwsze Skład i łamanie: WN Scholar (Stanisław Beczek) Druk i oprawa: Wojskowa Drukarnia w Łodzi
6 Spis treści Wp r o wa d z e n i e Rozdział 1 Ro z w ó j k o n s t r u k t u w p o d e j ś c i u k l i n i c z n y m o d o b ł ę d u b e z d e l i r i u m d o p s y c h o pat i i Rozdział 2 Ud o s k o n a l a n i e i z aw ę ż a n i e k o n s t r u k t u w p o d e j ś c i u k l i n i c z n y m k o n s e n s u s o d n o ś n i e d o s y n d r o m u Rozdział 3 Operacjonalizacja pojęć wkład podejścia empirycznego Rozdział 4 Ob r a z p s y c h o pat y m o d e l p r o t o t y p o w y Rozdział 5 Ps y c h o pat y c z n y p r z e s t ę p c a Rozdział 6 Ps y c h o pata o d n o s z ą c y s u k c e s Rozdział 7 Ps y c h o pat i a u d z i e c i i m ł o d z i e ż y Bibliografia
7
8 Wp r o wa d z e n i e Jakkolwiek sposobów definiowania zaburzenia rozpoznawanego u osób określanych mianem psychopatów było wiele, wszystkie wydają się zgodne co do stopnia społecznej szkodliwości składających się na nie cech osobowości i wzorców zachowań. Jednostki skłonne do przemocy, manipulacji i oszustwa, pozbawione sumienia i empatii, niezdolne do nawiązywania emocjonalnych związków z innymi, za to bezwzględnie zaspokajające własne potrzeby cudzym kosztem nawet jeśli nie wchodzą w jawny konflikt z prawem i nie stają się kryminalistami stanowią dla innych trudne do zbagatelizowania źródło zagrożenia. Należy je traktować z tym większą powagą, że skala rozpowszechnienia psychopatii jest na tyle wysoka (częstość jej występowania okazuje się podobna jak w wypadku schizofrenii), iż niemal każdy człowiek w jakimś momencie staje się przedmiotem oddziaływań psychopaty. Badacze psychopatii nie mają wątpliwości, że funkcjonowanie tych społecznych drapieżników prowadzi w konsekwencji do wielopłaszczyznowych szkód. Można powiedzieć, że żadne inne zaburzenie psychiczne nie jest przyczyną większego osobistego i społecznego spustoszenia. Zasugerowany powyżej sposób traktowania psychopatii jednocześnie jako zaburzenia przyczyniającego się do cierpienia jednostki oraz jako zespołu niepożądanych cech osobowości i wzorców zachowań będących źródłem cierpienia społeczeństwa, towarzyszy tej kategorii niemal od pierwszych prób jej naukowego charakteryzowania. Chociaż poszczególni badacze w różnym stopniu akcentują owe dwa podejścia, to faktem jest, że psychopatia skupia uwagę zarówno specjalistów w zakresie zdrowia psychiatrów i psychologów badających czynniki etiologiczne, patomechanizmy zaburzenia oraz możliwości diagnostyczne i terapeutyczne jak też socjologów i przedstawicieli wymiaru sprawiedliwości. Konstrukt ten wyznacza swoisty obszar wspólny perspektywy psychopatologicznej i socjologicznej. Psychopatia jest jednym z pojęć psychopatologicznych, które wzbudzają kontrowersje niemalże od początku swojego istnienia i w sprawie których po dzień dzisiejszy nie wypracowano zgodnego stanowiska. Ten stan rzeczy wydaje się mieć wiele powodów. Niewątpliwie przyczynił się do niego fakt, że pojęcie to rozwijane było równolegle w kilku tradycjach psychopatologicznych, paradygmatach psychiatrycznych oraz teoriach psychologicznych, i to w odwołaniu do źródeł zarówno o charakterze klinicznym, jak i empirycznym. W rezultacie w pewnym momencie swego rozwoju konstrukt ten stał się wprawiającym w zakłopotanie i trudnym do zdefiniowania zjawiskiem psychologicznym, o zróżnicowanej nomenklaturze i skali społecznego potępienia oraz wielu hipotezach co do przyczyn. Psychopatia zyskała status kategorii ujmującej rozmaite antyspo- 7
9 Wp r o wa d z e n i e 8 łeczne i dewiacyjne wzorce zachowania bądź opisującej różnorodne warianty zaburzonej osobowości. Ulokowane w obszarze granicznym, między zdrowiem a chorobą psychiczną czy też między adaptacją a dewiacją, wśród innych terminów o mniej lub bardziej podobnych desygnatach, pojęcie psychopatii w połowie XX wieku stało się na tyle nieokreślone, o zatartych granicach, że wielu uznało je za pojęciowy worek i zrezygnowało z traktowania tego zaburzenia jak odrębnej jednostki klinicznej. Ponadto psychopatia, pomimo udanych prób zawężania i doskonalenia tego pojęcia podjętych w drugiej połowie XX wieku, nadal rodziła problemy diagnostyczne. Jej rozpoznanie, w związku z koniecznością uwzględniania cech osobowościowych trudnych do oszacowania, czasochłonnych w diagnozie i łatwo poddających się manipulacji ze strony skłonnych do oszustwa osób badanych wymagało od diagnosty głębokiej wiedzy i doświadczenia klinicznego. W efekcie konstrukt ten uległ, przedstawionej jako alternatywa, propozycji antyspołecznego zaburzenia osobowości i jego behawioralnym kryteriom, obiecującym trafność i rzetelność rozpoznania. Niechęć do korzystania z kategorii psychopatii z pewnością wywoływał również jej pejoratywny wydźwięk. Negatywne konotacje i etykietyzujący charakter sprawiały, że wielu klinicystów starało się unikać diagnozy tego zaburzenia. Owa niechęć odzwierciedla również stosunek wobec większości wcześniejszych kategorii opisujących to zjawisko (czy też grupę zjawisk o zbliżonym obrazie klinicznym). Sama wielość tych kategorii wynika z chęci wprowadzania coraz to nowych terminów celem uniknięcia negatywnych konotacji tych stosowanych poprzednio. Mimo że psychopatia pozostaje przedmiotem sporów, ostatnie dekady pozwalają zaobserwować wzrastające zainteresowanie nią, które wykracza poza środowisko klinicystów i badaczy o proweniencji kryminologicznej. Dzieje się tak prawdopodobnie z kilku powodów. Po pierwsze, podejmowane w ciągu ostatnich dekad prace badawcze pozwoliły na doprecyzowanie tego pojęcia, a opracowane narzędzia diagnostyczne (niektóre z nich zdążyły zyskać globalną akceptację) umożliwiają relatywnie precyzyjną diagnozę psychopatii. Po drugie, użyteczność kategorii psychopatii zyskała uznanie wśród pracowników wymiaru sprawiedliwości, instytucji penitencjarnych itp. Jako że wielu psychopatów rażąco narusza normy społeczne, niejednokrotnie wchodząc w konflikt z prawem i trafiając do więzień, grupa ta staje się przedmiotem uwagi tych, którzy zajmują się ściganiem sprawców, osądzaniem ich czynów oraz postępowaniem z nimi w warunkach izolacji więziennej. Uwagę profesjonalistów i opinii publicznej przyciągają popełniane przez psychopatów bulwersujące zbrodnie, gwałtowna agresja, wyrazista impulsywność i niepojęta moralnie postawa, niewynikające z obłędu, lecz z emocjonalnego chłodu, braku troski o cierpienie innych i wyrachowania. Wartość wyodrębniania psychopatii jako odrębnej jednostki klinicznej dostrzega się również tam, gdzie mowa jest o możliwościach i granicach resocjalizacji oraz terapii w warunkach izolacji więziennej. Zagadnienie zmiany, tak
10 Wp r o wa d z e n i e bardzo leżącej w interesie społecznym, jest w tym wypadku szczególnie istotne i problematyczne, gdyż dotyczy zaburzenia osobowości uważanego często za być może najtrudniejsze do leczenia. Mimo że, zdaniem wielu, ani system zdrowia, ani sprawiedliwości nie odniósł sukcesu w tym zakresie, to precyzyjne rozpoznanie psychopatii coraz częściej bywa uznawane za kluczowy punkt w opracowywaniu strategii postępowania z więźniami. Po trzecie, kategoria ta zyskuje uznanie ze względów prognostycznych, nie tylko w związku ze skłonnością tej grupy sprawców do recydywy, lecz także z racji współwystępowania psychopatii z innymi syndromami i zdolności do znaczącego modyfikowania ich obrazu. Po czwarte, pojęcie psychopatii wykracza ostatnimi czasy, mimo iż kierunek ten wskazywano już w latach 40. poprzedniego stulecia, poza zakres przestępczości, stając się w opinii wielu badaczy użytecznym narzędziem opisu osobowości i funkcjonowania społecznego osób nieprzestępczych (choć niejednokrotnie balansujących na krawędzi prawa). Jednostki te, mimo że nie wchodzą, przynajmniej jawnie, w konflikt z normami prawnymi, są niebezpieczne, a skutki społeczne ich oddziaływań ogromne: oczarowują, manipulują i bezwzględnie torują sobie drogę przez życie, pozostawiając za sobą złamane nadzieje i puste portfele (Hare 2006a, s. 9). Wzrastające zainteresowanie badaczy tą grupą nie jest przypadkowe, gdyż w przeważającej większości psychopaci realizują swe cele nie popełniając zbrodni, choć wywierają druzgocący wpływ na codzienne życie osób z ich otoczenia. Powyższe obszary uwagi, wraz z pytaniem o etiologię i patomechanizm zaburzenia, w naturalny sposób doprowadziły badaczy i klinicystów do pytania o możliwość identyfikacji wczesnych przejawów psychopatii. Poszukiwania predyktorów wynikają z uznania, iż w pewnych wypadkach antyspołeczność może bazować na istnieniu złożonej psychologicznej jednostki klinicznej, która rozwija się i znajduje wyraz w ciągu całego życia człowieka. Kwestia obrazu psychopatii u dzieci i młodzieży legła u podstaw podejmowanych w ostatnich kilkunastu latach prób opracowania modeli teoretycznych, a także coraz liczniejszych empirycznych wysiłków znalezienia dla nich potwierdzenia. Problematyka ta wiąże się nie tylko z wyzwaniem badawczym, po którego wynikach uczeni wiele sobie obiecują. To również obszar wymagający ogromnej odpowiedzialności etycznej, zważywszy na to, że kategorie diagnostyczne wchodzące w grę, są często zwłaszcza w tym wypadku nie tylko terminami technicznymi, lecz także wartościującymi. Przedmiotem niniejszego opracowania jest zagadnienie obrazu klinicznego psychopatii oraz kategorii diagnostycznych wykorzystywanych przy jej rozpoznawaniu. Kwestie dotyczące biologicznych i środowiskowych mechanizmów podtrzymujących patologię, czynników etiologicznych, typologii czy terapii poruszone zostaną w stopniu bardzo ograniczonym, o tyle tylko, o ile będzie to konieczne dla przedstawienia analizowanych problemów. Wszystkie te obszerne zagadnienia wymagają odrębnego opracowania. Diagnostyczny zamęt wokół psychopatii wymaga dokonania przeglądu terminologii w przeszłości stosowanej do opisu zjawisk obejmowanych tą jednostką, jak 9
11 Wp r o wa d z e n i e również analizy współczesnych kategorii opisowych. Wydaje się, iż przegląd ewolucji nomenklatury (wraz ze zmianami w zakresie stopnia potępienia społecznego, hipotez dotyczących przyczyn oraz poglądów na możliwości leczenia) może się okazać pomocny dla zrozumienia nie tylko kierunków rozwoju kategorii psychopatii, lecz także przyczyn powstałych wokół niej nieporozumień. Pierwsze dwa rozdziały książki poświęcono zatem historii konstruktu psychopatii, począwszy od początkowych naukowych prób jej ujęcia, po podejścia obowiązujące współcześnie. Rozdziały te ukazują drogi rozwoju tego pojęcia w obrębie anglosaskiej, francuskiej i niemieckiej tradycji klinicznej. Nurty te wytyczyły tendencje, które stały się fundamentem współczesnych konstruktów i ich kategorii diagnostycznych. Celem rozdziału trzeciego jest prezentacja starań podjętych w ramach tradycji empirycznej, mających na celu operacjonalizację pojęć psychopatii i antyspołecznego zaburzenia osobowości, nierzadko uznawanego za jej synonim czy też kategorię wobec niej nadrzędną. W kontekście aktualnych badań konieczne wydaje się zrewidowanie powszechnego wciąż przekonania o synonimiczności tych pojęć, zwłaszcza że wiele współczesnych analiz rzuca na te jednostki nowe światło i staje się podstawą krytyki użyteczności klinicznej konstruktu antyspołecznego zaburzenia osobowości. W rozdziale czwartym przedstawiono kategorie diagnostyczne składające się na obraz kliniczny osobowości psychopatycznej. Za podstawę charakterystyki cech osobowości i wzorców zachowania psychopaty przyjęto czteroczynnikowy prototypowy model psychopatii, opracowany na podstawie kryteriów wykorzystywanych w kwestionariuszu PCL-R Hare a. Cechy osobowościowe psychopaty i wynikające z nich skłonności do antyspołecznego zachowania w naturalny sposób predestynują go do konfliktów z prawem. Rozdział piąty poświęcono psychopacie jako sprawcy przestępstw. Podjęto w nim zagadnienie specyfiki psychopatycznej przemocy oraz motywów zbrodni dokonywanych przez takie osoby. Zwrócono także uwagę na znaczenie psychopatii w określaniu ryzyka popełnienia przestępstwa i przestępczej recydywy. Przedmiotem rozdziału szóstego są zagadnienia związane z funkcjonowaniem osób, które mimo że często nie wkraczają na drogę przestępstwa zgodnie ze współczesną operacyjną koncepcją psychopatii R.D. Hare a można określić mianem psychopatów. Dla przedstawienia typowych strategii i taktyk niekryminalnego psychopaty działającego w organizacji wykorzystano sformułowany przez Babiaka fazowy model manipulacji psychopatycznej. Rozdział siódmy podejmuje zagadnienie możliwości zastosowania kategorii psychopatii do osób w okresie dzieciństwa i adolescencji. Przedstawiono w nim hipotezy dotyczące obrazu klinicznego wczesnej psychopatii, odnosząc je do obowiązujących kategorii diagnostycznych wyłonionych w ramach klasyfikacji DSM-IV. Ów pozostający na wczesnym etapie obszar badań nad zwiastunami psychopatii i właściwymi jej trajektoriami rozwojowymi wydaje się mieć ogromne znaczenie dla zrozumienia antyspołecznej młodzieży. Wiążą się z nim jednak nie tylko nadzieje badaczy i klinicystów, lecz także dylematy etyczne i metodologiczne trudności.
12 Niedostępne w wersji demonstracyjnej. Zapraszamy do zakupu pełnej wersji książki w serwisie
Seria wydawnicza Instytutu Psychologii Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Seria wydawnicza Instytutu Psychologii Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu Redaktorzy naukowi serii: prof. dr hab. Anna Izabela Brzezińska prof. dr hab. Elżbieta Hornowska Recenzja: prof. dr
Bardziej szczegółowoSeria wydawnicza Instytutu Psychologii Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Seria wydawnicza Instytutu Psychologii Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu Redaktorzy naukowi serii: prof. dr hab. Anna Izabela Brzezińska prof. dr hab. Elżbieta Hornowska Recenzja: dr hab. Maria
Bardziej szczegółowoCopyright by Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa 2013
Recenzent: prof. dr hab. Lidia Cierpiałkowska Redaktor prowadząca: Agnieszka Szopińska Redakcja i korekta: Bogna Widła Projekt okładki: Katarzyna Juras Copyright by Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa
Bardziej szczegółowoCopyright 2015 by Wydawnictwo Naukowe Scholar Spółka z o.o.
Recenzje: prof. UŁ, dr hab. Eleonora Bielawska-Batorowicz prof. dr hab. Janusz Trempała Redaktor prowadząca: Anna Raciborska Redakcja: Magdalena Pluta Korekta: Joanna Barska Projekt okładki: Katarzyna
Bardziej szczegółowoCopyright 2014 by Wydawnictwo Naukowe Scholar Spółka z o.o. Copyright 2014 by Grażyna Wąsowicz & Małgorzata Styśko-Kunkowska
Recenzja: Prof. dr hab. Barbara Bokus Redaktor prowadząca: Lidia Męzińska Redakcja i korekta: Magdalena Pluta Projekt okładki: Katarzyna Juras Copyright 2014 by Wydawnictwo Naukowe Scholar Spółka z o.o.
Bardziej szczegółowoPublikacja wydana staraniem Instytutu Psychologii WNHiP Uniwersytetu Wrocławskiego
Recenzent: prof. dr hab. Zygfryd Juczyński Redaktor prowadząca: Anna Raciborska Redakcja: Anna Kaniewska Korekta: Joanna Barska Projekt okładki: Katarzyna Juras Copyright 2015 by Wydawnictwo Naukowe Scholar
Bardziej szczegółowoProjekt okładki: Katarzyna Juras Zdjęcie na okładce Nebojsa Markovic, Fotolia # Copyright 2016 by Wydawnictwo Naukowe Scholar Spółka z o.o.
Recenzje: prof. dr hab. Aleksandra Łuszczyńska prof. d r hab. Włodzimierz Oniszczenko Redaktor prowadząca: Anna Raciborska Redakcja i korekta: Magdalena Pluta Projekt okładki: Katarzyna Juras Zdjęcie na
Bardziej szczegółowoCopyright by Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa 2011
Recenzenci: prof. dr hab. Władysław Czapliński prof. dr hab. Piotr Hofmański Redakcja i korekta: Grażyna Polkowska-Nowak Projekt okładki: Marta Kurczewska Copyright by Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa
Bardziej szczegółowoCopyright 2015 by Wydawnictwo Naukowe Scholar Spółka z o.o. Warszawa
Warszawa 2015 Recenzje: prof. dr hab. Anna Matczak prof. dr hab. Bogdan Zawadzki Opracowanie naukowo-techniczne: Martyna Mikulska Redaktor prowadząca: Anna Raciborska Redakcja: Magdalena Pluta Korekta:
Bardziej szczegółowoRecenzja: prof. dr hab. Stanisław Kłopot. Redaktor prowadząca: Anna Raciborska. Redakcja i korekta: Magdalena Pluta. Projekt okładki: Katarzyna Juras
Recenzja: prof. dr hab. Stanisław Kłopot Redaktor prowadząca: Anna Raciborska Redakcja i korekta: Magdalena Pluta Projekt okładki: Katarzyna Juras Zdjęcia na okładce: Piotr Szeszko Copyright 2015 by Wydawnictwo
Bardziej szczegółowoMojemu synowi Rafałowi
Mojemu synowi Rafałowi Recenzenci: dr hab. Wiesław Gumuła, prof. UJ dr hab. Tomasz Grzegorz Grosse, prof. UW Redakcja i korekta: Magdalena Pluta Projekt okładki: Katarzyna Juras Zdjęcie na okładce: lblechman
Bardziej szczegółowoAnna Dudak SAMOTNE OJCOSTWO
SAMOTNE OJCOSTWO Anna Dudak SAMOTNE OJCOSTWO Oficyna Wydawnicza Impuls Kraków 2006 Copyright by Anna Dudak Copyright by Oficyna Wydawnicza Impuls, Kraków 2006 Recenzent: prof. zw. dr hab. Józef Styk Redakcja
Bardziej szczegółowoPraca dotowana z funduszy przeznaczonych na badania statutowe Wydziału Psychologii Uniwersytetu Warszawskiego
Recenzenci: dr hab. Katarzyna Schier, profesor UW prof. dr hab. Aleksandra Łuszczyńska Redakcja: Magdalena Pluta Korekta: Joanna Barska Projekt okładki: Katarzyna Juras Copyright by Wydawnictwo Naukowe
Bardziej szczegółowoCopyright 2017 by Wydawnictwo Naukowe Scholar Spółka z o.o.
Recenzenci: prof. dr hab. Eleonora Zielińska dr hab. prof. INP PAN Anna Kossowska Redaktor prowadzący: Anna Raciborska Redakcja: Elżbieta Morawska Korekta: Hanna Sobolewska Projekt okładki: Katarzyna Juras
Bardziej szczegółowoCopyright by Wydawnictwo Naukowe Scholar Sp. z o.o., Warszawa 2011
Recenzenci: prof. dr hab. Jan F. Terelak dr hab. Stanisław A. Witkowski, profesor UWr Redaktor prowadzący: Anna Raciborska Redakcja i korekta: Dorota Kassjanowicz Projekt okładki: Katarzyna Juras Copyright
Bardziej szczegółowoSpis treści. Wstęp
Spis treści Wstęp... 0 5 Rozdział 1. Psychologia sądowa... 14 1.1. Definicja, przedmiot, podstawowe pojęcia... 14 1.2. Współczesne relacje prawo psychologia sądowa... 16 1.2.1. Co jest przestępstwem według
Bardziej szczegółowoCopyright by Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa 2012. Publikacja dofinansowana przez Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego
Recenzenci: prof. dr hab. Hanna Palska prof. dr hab. Jan Poleszczuk Redaktor prowadzący: Agnieszka Szopińska Redakcja i korekta: Magdalena Pluta Projekt okładki: Marta Kurczewska Copyright by Wydawnictwo
Bardziej szczegółowoCopyright 2018 by Wydawnictwo Naukowe Scholar Spółka z o.o. Copyright 2018 by Wydział Pedagogiki i Psychologii Uniwersytetu w Białymstoku
Recenzja: prof. dr hab. Piotr K. Oleś Redaktor prowadząca: Anna Raciborska Redakcja i korekta: Aleksandra Małek-Leśniewska Projekt okładki: Katarzyna Juras Copyright 2018 by Wydawnictwo Naukowe Scholar
Bardziej szczegółowoCopyright 2014 Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa
Rodzicom Recenzenci: prof. dr hab. Janina Sawicka dr hab., prof. UW Jerzy Bartkowski Redakcja: Anna Wysocka Korekta: Łukasz Żebrowski Projekt okładki: Katarzyna Juras Ilustracja na okładce: a7880ss Fotolia.com
Bardziej szczegółowoKsiążka dotowana przez Szkołę Wyższą Psychologii Społecznej w Warszawie
Redaktor prowadzący: Anna Raciborska Redakcja: Magdalena Pluta Korekta: Joanna Barska Projekt okładki i opracowanie graficzne: Katarzyna Juras Copyright by Authors, Warszawa 2011 Copyright by Wydawnictwo
Bardziej szczegółowoRecenzje: dr hab. Eleonora Bielawska-Batorowicz, prof. Uniwersytetu Łódzkiego prof. dr hab. Bogdan Zawadzki
Recenzje: dr hab. Eleonora Bielawska-Batorowicz, prof. Uniwersytetu Łódzkiego prof. dr hab. Bogdan Zawadzki Redaktor prowadząca: Anna Raciborska Redakcja i korekta: Magdalena Pluta Projekt okładki: Katarzyna
Bardziej szczegółowoRecenzja: prof. dr hab. Helena Sęk. Redaktor prowadząca: Anna Raciborska. Redakcja: Magdalena Pluta. Korekta: Magdalena Pluta oraz Zespół
Recenzja: prof. dr hab. Helena Sęk Redaktor prowadząca: Anna Raciborska Redakcja: Magdalena Pluta Korekta: Magdalena Pluta oraz Zespół Projekt okładki: Katarzyna Juras Zdjęcie Autora: Maria Krzyślak-Kowalik
Bardziej szczegółowoCopyright by Wydawnictwo Naukowe Scholar Spółka z o.o., Warszawa 2016
Recenzja: dr hab. Andrzej Bukowski Redaktor prowadzący: Michał Zgutka Redakcja: Marta Wilińska Korekta: Marta Wilińska, Anna Chrabąszcz Projekt okładki: Katarzyna Juras Copyright by Wydawnictwo Naukowe
Bardziej szczegółowoCopyright 2018 by Wydawnictwo Naukowe Scholar Spółka z o.o. Publikacja dofinansowana przez Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Recenzja: prof. Elżbieta M. Goździak Redaktor prowadząca: Anna Raciborska Redakcja: Magdalena Pluta Korekta: Zespół Projekt okładki: Katarzyna Juras Copyright 2018 by Wydawnictwo Naukowe Scholar Spółka
Bardziej szczegółowoPodręcznik akademicki dofinansowany przez Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego
Recenzenci: dr hab. Ryszard Cichocki, prof. UAM dr hab. Jarosław Górniak, prof. UJ Redaktor prowadzący: Agnieszka Szopińska Redakcja i korekta: Anna Kaniewska Projekt okładki: Katarzyna Juras Copyright
Bardziej szczegółowoCopyright 2014 by Wydawnictwo Naukowe Scholar Spółka z o.o. Publikacja dofinansowana przez Wydział Psychologii Uniwersytetu Warszawskiego
Recenzje: prof. dr hab. Marina Zalewska dr hab. Mariola Bidzan, prof. UG Redaktor prowadząca: Anna Raciborska Redakcja i korekta: Dorota Kassjanowicz Adaptacja okładki i stron tytułowych: Katarzyna Juras
Bardziej szczegółowoRecenzje: prof. dr hab. Krystyna Stany dr hab. Krzysztof Podemski, prof. UAM. Redaktor prowadząca: Anna Raciborska. Redakcja: Magdalena Pluta
Recenzje: prof. dr hab. Krystyna Stany dr hab. Krzysztof Podemski, prof. UAM Redaktor prowadząca: Anna Raciborska Redakcja: Magdalena Pluta Korekta: Joanna Barska Projekt okładki: Piotr Paczuski Copyright
Bardziej szczegółowoCopyright 2011 by Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa
Recenzent: prof. dr hab. Lidia Cierpiałkowska Redakcja: Zofia Kozik Projekt okładki: Katarzyna Juras Zdjęcie na okładce pojoslaw / fotolia.com Copyright 2011 by Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa ISBN
Bardziej szczegółowoPraca naukowa dofinansowana ze środków na naukę Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego w latach jako projekt badawczy nr N N
Recenzent: prof. dr hab. Włodzimierz Oniszczenko prof. dr hab. Andrzej Sękowski Redaktor prowadzący: Agnieszka Szopińska Redakcja i korekta: Magdalena Ziarkiewicz Projekt okładki i stron tytułowych: Katarzyna
Bardziej szczegółowoPROGRAM STUDIÓW PODYPLOMOWYCH Z PSYCHOLOGII KLINICZNEJ 1
Załącznik nr 1 do Uchwały nr 164 A/09 Senatu WUM z dnia 30 listopada 2009 r. PROGRAM STUDIÓW PODYPLOMOWYCH Z PSYCHOLOGII KLINICZNEJ 1 I. ZAŁOŻENIA ORGANIZACYJNO-PROGRAMOWE ZAKRES WIEDZY TEORETYCZNEJ 1.
Bardziej szczegółowodr hab. Mieczysław Ciosek, prof. UG, kierownik Zakładu Psychologii Penitencjarnej i Resocjalizacji Instytutu Psychologii UG:
Niedostosowanie społeczne nieletnich. Działania, zmiana, efektywność. Justyna Siemionow Publikacja powstała na podstawie praktycznych doświadczeń autorki, która pracuje z młodzieżą niedostosowaną społecznie
Bardziej szczegółowoPublikacja została dofinansowana z środków Narodowego Centrum Nauki w ramach projektu badawczego nr 2014/13/B/HS4/03204
Recenzent: prof. dr hab. Jerzy Wilkin Redakcja: Marta Höffner Korekta: Joanna Barska Projekt okładki: Katarzyna Juras Copyright 2018 by Wydawnictwo Naukowe Scholar Sp. z o.o., Warszawa Publikacja została
Bardziej szczegółowoCopyright 2013 by Wydawnictwo Naukowe Scholar Spółka z o.o.
Recenzent: dr hab. profesor UB Małgorzata Halicka Redaktor prowadząca: Anna Raciborska Redakcja i korekta: Magdalena Pluta Projekt okładki: Agata Wajer-Gądecka Copyright 2013 by Wydawnictwo Naukowe Scholar
Bardziej szczegółowoPublikacja dofinansowana przez Wydział Dziennikarstwa i Nauk Politycznych Uniwersytetu Warszawskiego
Redakcja i korekta: Anna Kaniewska Projekt okładki: Ewa Bobrowska Copyright 2008 by Wydawnictwo Naukowe Scholar Spółka z o.o., Warszawa ISBN 978-83-7383-284-8 Publikacja dofinansowana przez Wydział Dziennikarstwa
Bardziej szczegółowoKompetencje zawodowe pedagogów w pracy z nieletnimi agresorami
Kompetencje zawodowe pedagogów w pracy z nieletnimi agresorami Anna Karłyk-Ćwik Kompetencje zawodowe pedagogów w pracy z nieletnimi agresorami Toruń 2009 Recenzenci ks. prof. dr hab. Czesław Kustra prof.
Bardziej szczegółowoCopyright 2015 by Wydawnictwo Naukowe Scholar Spółka z o.o.
Recenzja: prof. dr hab. Jacek Wasilewski Redaktor prowadząca: Anna Raciborska Redakcja: Marek Szczepaniak Korekta: Magdalena Ziarkiewicz Projekt okładki: Katarzyna Juras Copyright 2015 by Wydawnictwo Naukowe
Bardziej szczegółowoŚwiat bez sztuki naraża się na to, że będzie światem zamkniętym na miłość Jan Paweł II
Świat bez sztuki naraża się na to, że będzie światem zamkniętym na miłość Jan Paweł II Recenzje: prof. dr hab. Czesław S. Nosal prof. dr hab. Władysław Jacek Paluchowski Redaktor prowadząca: Anna Raciborska
Bardziej szczegółowoZałącznik B2 Efekty kształcenia na kierunku profilaktyka społeczna i resocjalizacja studiów pierwszego stopnia kolumna Tabeli 1a
Teoria społeczeństwa i Metody badań społecznych Pedagogika resocjalizacyjna Wstęp do nauki o państwie i prawie Socjologia dewiacji i kontroli społecznej Pedagogika społeczna Teoria pomocy społecznej Psychologia
Bardziej szczegółowoSeria Monografie Polskiego Stowarzyszenia Psychologii Społecznej Psychologia Międzykulturowa
Seria Monografie Polskiego Stowarzyszenia Psychologii Społecznej Psychologia Międzykulturowa Recenzje: prof. dr hab. Krystyna Skarżyńska dr hab. prof. KUL Mariola Łaguna Redaktor prowadząca: Anna Raciborska
Bardziej szczegółowoBeata Ziółkowska. Anoreksja od A do Z. poradnik dla nauczycieli i wychowawców
Anoreksja od A do Z Beata Ziółkowska Anoreksja od A do Z poradnik dla nauczycieli i wychowawców Wydawnictwo Naukowe Scholar Warszawa 2005 Redakcja: Krystyna Goldbergowa Korekta: Alicja Chylińska Projekt
Bardziej szczegółowoKsiążkę tę poświęcam pamięci moich lwowskich Rodziców, Lidii i Andrzeja Lewickich, a dedykuję ją wszystkim lwowiakom wygnanym, przybyłym, urodzonym
Książkę tę poświęcam pamięci moich lwowskich Rodziców, Lidii i Andrzeja Lewickich, a dedykuję ją wszystkim lwowiakom wygnanym, przybyłym, urodzonym we Lwowie gdyż oni najlepiej wiedzą, czym jest miejsce.
Bardziej szczegółowoWydanie książki zostało dofinansowane z grantu naukowego Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego nr N N106 177038
Monografia Polskiego Stowarzyszenia Psychologii Społecznej Recenzenci: prof. dr hab. Maria Lewicka prof. dr hab. Krystyna Skarżyńska Projekt okładki: Marta Kurczewska Redakcja: Sebastian Szymański Korekta:
Bardziej szczegółowoCopyright by Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa 2014
Seria Wykłady z Socjologii, t. 8 Redaktor naukowy serii: prof. dr hab. Piotr Sztompka Recenzja: prof. dr hab. Marian Golka Redaktor prowadząca: Anna Raciborska Redakcja: Magdalena Pluta Korekta: Joanna
Bardziej szczegółowoCopyright 2015 by Wydawnictwo Naukowe Scholar Spółka z o.o.
Recenzja: prof. dr hab. Stanisław Parzymies Redaktor prowadząca: Anna Raciborska Redakcja i korekta Marek Szczepaniak Projekt okładki: Katarzyna Juras Copyright 2015 by Wydawnictwo Naukowe Scholar Spółka
Bardziej szczegółowoHermeneutyczne koncepcje człowieka
Hermeneutyczne koncepcje człowieka Włodzimierz Lorenc Hermeneutyczne koncepcje człowieka w kręgu inspiracji Heideggerowskich Wydawnictwo Naukowe SCHOLAR Warszawa 2003 Redakcja i korekta: Piotr Piber Projekt
Bardziej szczegółowoISBN 978-83-7383-528-3
Recenzent Prof. dr hab. Andrzej Bierć Redaktor prowadząca Anna Raciborska Redakcja Katarzyna Tynkiewicz Korekta Katarzyna Tynkiewicz, Joanna Barska Projekt graficzny okładki Katarzyna Juras Copyright 2011
Bardziej szczegółowoSpis treści. Wykaz skrótów... 11. CZĘŚĆ PIERWSZA Elementy psychologii ogólnej dla sędziów i prokuratorów
Wykaz skrótów................................................. 11 Wstęp.......................................................... 13 CZĘŚĆ PIERWSZA Elementy psychologii ogólnej dla sędziów i prokuratorów
Bardziej szczegółowoKsiążkę dedykuję mojemu Ojcu i Przyjacielowi psychologowi Jerzemu Imielskiemu
Książkę dedykuję mojemu Ojcu i Przyjacielowi psychologowi Jerzemu Imielskiemu Redakcja i korekta: Magdalena Ziarkiewicz Projekt okładki: Katarzyna Juras Copyright 2010 Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa
Bardziej szczegółowoKsiążka została wydana dzięki dotacji Instytutu Wsi i Rolnictwa Polskiej Akademii Nauk w Warszawie
Recenzja: prof. dr hab. Janina Godłów-Legiędź Projekt okładki: Katarzyna Juras Zdjęcie na okładce: Fotolia anyaberkut Redaktor prowadzący: Łukasz Żebrowski Redakcja i korekta: Claudia Snochowska-Gonzalez
Bardziej szczegółowoProjekt został sfinansowany ze środków Narodowego Centrum Nauki, przyznanych na podstawie decyzji nr DEC-2013/11/D/HS5/01413
Recenzje: dr hab. Elżbieta Karska, prof. UKSW prof. dr hab. Roman Wieruszewski Redaktor prowadząca: Anna Raciborska Redakcja i korekta: Anna Kaniewska Projekt okładki: Katarzyna Juras Na okładce wykorzystano
Bardziej szczegółowoAnna Karłyk-Ćwik Toruń 2018
Anna Karłyk-Ćwik Toruń 2018 Recenzenci dr hab. Marek Heine, prof. Dolnośląskiej Szkoły Wyższej we Wrocławiu dr hab. Irena Mudrecka, prof. Uniwersytetu Opolskiego Redaktor prowadzący Marta Malinowska-Reich
Bardziej szczegółowoMarzena Kordaczuk-Wąs Społeczne uwarunkowania policyjnych działań profilaktycznych. Marzena Kordaczuk-Wąs 2017 Wydawnictwa Drugie 2017
Marzena Kordaczuk-Wąs Społeczne uwarunkowania policyjnych działań profilaktycznych Marzena Kordaczuk-Wąs 2017 Wydawnictwa Drugie 2017 Warszawa 2017 ISBN 978-83-8022-022-5 Redaktor prowadzący: Łukasz Zawada
Bardziej szczegółowoW h>/e ZK: <Ͳ D < DE SIGNERZY ZK> tk Kt WZK: <d Ed t K'> / ^K :K>K'/ EzD WARSZAWA 2019
DESIGNERZY DESIGNERZY WARSZAWA 2019 Recenzenci: prof. dr hab. Rafał Drozdowski dr hab. Małgorzata Jacyno Redakcja i korekta: Dorota Kassjanowicz Projekt okładki: Jakub Adamek Copyright 2019 by Wydawnictwo
Bardziej szczegółowoZagadnienia na egzamin magisterski Rekrutacja 2015/2016 Rok akademicki 2019/2020
Spis treści Zagadnienia ogólne na egzamin magisterski... 2 Zagadnienia specjalistyczne na egzamin magisterski... 4 specjalność: PSYCHOLOGIA PRACY, ORGANIZACJI I ZARZĄDZANIA... 4 specjalność: PSYCHOLOGIA
Bardziej szczegółowoCopyright 2010 by Wydawnictwo Naukowe Scholar and Fundacja Studiów Międzynarodowych, Warszawa
Recenzenci: prof. dr hab. Edward Haliżak doc. dr Lech Smolaga Projekt okładki: Katarzyna Juras Redakcja i korekta: Bogdan Baran ISBN 978-83-7383-439-2 Copyright 2010 by Wydawnictwo Naukowe Scholar and
Bardziej szczegółowoCopyright 2013 by Wydawnictwo Naukowe Scholar Spółka z o.o.
Recenzje: prof. dr hab. Stanisława Golinowska prof. dr hab. Jan Sobiech Redaktor prowadząca: Anna Raciborska Redakcja: Magdalena Pluta Korekta: Joanna Barska Projekt okładki: Katarzyna Juras Copyright
Bardziej szczegółowoSPIS TREŚCI Wykaz skrótów Wstęp Rozdział 1 Kryminologia jako nauka Rozdział 2 Jednostka i społeczeństwo Rozdział 3 Teorie kryminologiczne
SPIS TREŚCI Wykaz skrótów... 11 Wstęp... 13 Rozdział 1 Kryminologia jako nauka... 15 1.1. Pojęcie i zakres nauki kryminologii... 15 1.2. Kryminologia a inne nauki... 15 1.3. Podstawowe nurty w kryminologii...
Bardziej szczegółowoPublikacja dofinansowana przez Wydział Dziennikarstwa i Nauk Politycznych Uniwersytetu Warszawskiego
Redaktor prowadzący: Anna Raciborska Redakcja: Anna Kaniewska Korekta: Michał Olewnik Projekt okładki: Katarzyna Juras Copyright by Wydawnictwo Naukowe Scholar Spółka z o.o., Warszawa 2010 ISBN 978-83-7383-469-9
Bardziej szczegółowoCopyright by Wydawnictwo Naukowe Scholar Spółka z o.o., Warszawa
Recenzje: p rof. dr hab. Andrzej Kaleta dr hab. Hanna Podedworna, prof. SGGW Redaktor prowadzący: Michał Zgutka Redakcja i korekta: Grażyna Mastalerz Projekt okładki: Katarzyna Juras Copyright by Wydawnictwo
Bardziej szczegółowoProjekt okładki: Katarzyna Juras Na okładce wykorzystano zdjęcie pixelleo/ /fotolia
Recenzja: prof. dr hab. Michał Chorośnicki Redaktor prowadząca: Anna Raciborska Redakcja i korekta: Magdalena Pluta Projekt okładki: Katarzyna Juras Na okładce wykorzystano zdjęcie pixelleo/125691361/fotolia
Bardziej szczegółowoWydanie pierwsze Skład i łamanie: WN Scholar Master, Łódź Druk i oprawa: Mazowieckie Centrum Poligrafii, Marki
Recenzja: prof. dr hab. Leonard Łukaszuk Redaktor prowadząca: Anna Raciborska Redakcja i korekta: Marek Szczepaniak Projekt okładki: Katarzyna Juras Copyright 2016 by Wydawnictwo Naukowe Scholar Spółka
Bardziej szczegółowoZAGADNIENIA NA EGZAMIN DYPLOMOWY DLA KIERUNKU PEDAGOGIKA STUDIA II STOPNIA. Rok akademicki 2018/2019
ZAGADNIENIA NA EGZAMIN DYPLOMOWY DLA KIERUNKU PEDAGOGIKA STUDIA II STOPNIA Rok akademicki 2018/2019 OGÓLNE 1. Dziedziny wychowania (moralne, estetyczne, techniczne). 2. Koncepcje pedagogiki porównawczej
Bardziej szczegółowoZAKRES PRZEDMIOTOWY PROGRAMU SZKOLENIOWEGO
Załącznik nr 1 ZAKRES PRZEDMIOTOWY PROGRAMU SZKOLENIOWEGO I Program szkolenia w zakresie podstawowych umiejętności udzielania profesjonalnej pomocy psychologicznej obejmuje: 1) Trening interpersonalny
Bardziej szczegółowoCopyright by Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa 2013
Recenzent: dr Mikołaj Cześnik Redakcja i korekta: Małgorzata Bigaj Projekt okładki: Marta Kurczewska Publikacja dofinansowana przez Szkołę Wyższą Psychologii Społecznej Copyright by Wydawnictwo Naukowe
Bardziej szczegółowoCopyright 2012 by Wydawnictwo Naukowe Scholar Spółka z o.o.
Recenzja: prof. dr hab. Edward Haliżak Redaktor prowadząca: Anna Raciborska Redakcja: Anna Kaniewska Korekta: Anna Kaniewska Projekt okładki: Katarzyna Juras Copyright 2012 by Wydawnictwo Naukowe Scholar
Bardziej szczegółowoSYLABUS/ OPIS PRZEDMIOTU
1. Nazwa przedmiotu w języku polskim SYLABUS/ OPIS PRZEDMIOTU Zajęcia terenowe - kontakt ze sprawcą przemocy domowej. Moduł 106: Diagnoza i terapia osób, które doznały interpersonalnej traumy w dzieciństwie
Bardziej szczegółowoWydawnictwo Naukowe SCHOLAR
Wydawnictwo Naukowe SCHOLAR Seria Współczesne Społeczeństwo Polskie wobec Przeszłości tom VII Redaktor naukowy serii: prof. dr hab. Andrzej Szpociński Recenzent: prof. dr hab. Jan Jacek Bruski Redaktor
Bardziej szczegółowoMojej Kochanej Lusi, za miłość, wsparcie i cierpliwość
Mojej Kochanej Lusi, za miłość, wsparcie i cierpliwość Recenzje: prof. dr hab. Józef M. Fiszer prof. dr hab. Janusz Ruszkowski Redaktor prowadzący: Michał Zgutka Redakcja i korekta: Jerzy Lewiński Projekt
Bardziej szczegółowoCopyright 2016 by Wydawnictwo Naukowe Scholar Spółka z o.o.
Recenzje: prof. dr hab. Dariusz Doliński prof. dr hab. Bogdan Wojciszke Redaktor prowadząca: Anna Raciborska Redakcja i korekta: Magdalena Pluta Projekt okładki: Katarzyna Juras Copyright 2016 by Wydawnictwo
Bardziej szczegółowoMetodologia badań psychologicznych
Metodologia badań psychologicznych Lucyna Golińska SPOŁECZNA AKADEMIA NAUK Psychologia jako nauka empiryczna Wprowadzenie pojęć Wykład 5 Cele badań naukowych 1. Opis- (funkcja deskryptywna) procedura definiowania
Bardziej szczegółowoCopyright 2016 by Wydawnictwo Naukowe Scholar Spółka z o.o.
Recenzje: dr hab. Lucyna Golińska, profesor Społecznej Akademii Nauk w Łodzi dr hab. Marcin Zajenkowski, Uniwersytet Warszawski Redaktor prowadząca: Anna Raciborska Redakcja i korekta: Magdalena Pluta
Bardziej szczegółowoEFEKTY KSZTAŁCENIA DLA KIERUNKU STUDIÓW PSYCHOLOGIA STUDIA I STOPNIA PROFIL PRAKTYCZNY
EFEKTY KSZTAŁCENIA DLA KIERUNKU STUDIÓW PSYCHOLOGIA STUDIA I STOPNIA PROFIL PRAKTYCZNY Umiejscowienie kierunku w obszarze kształcenia Kierunek studiów psychologia należy do obszaru kształcenia nauki społeczne.
Bardziej szczegółowoOD inteligencji DO postinteligencji. WątpliW a hegemonia
OD inteligencji DO postinteligencji WątpliW a hegemonia OD inteligencji DO postinteligencji WątpliW a hegemonia redakcja naukowa piotr Kulas / paweł Śpiewak Wydawnictwo Naukowe SCHOLAR Warszawa 2018 Recenzja:
Bardziej szczegółowoPsychologia WF-PS. Studia drugiego stopnia Profil ogólnoakademicki Studia stacjonarne, niestacjonarne Magister
Załącznik nr 4 do Uchwały nr 34/2012 Senatu UKSW z dnia 26 kwietnia 2012 r. 1. Dokumentacja dotycząca opisu efektów kształcenia dla programu kształcenia dla kierunku psychologia dla jednolitych studiów
Bardziej szczegółowoEFEKTY KSZTAŁCENIA DLA KIERUNKU PSYCHOLOGIA JEDNOLITE STUDIA MAGISTERSKIE PROFIL OGÓLNOAKADEMICKI
EFEKTY KSZTAŁCENIA DLA KIERUNKU PSYCHOLOGIA JEDNOLITE STUDIA MAGISTERSKIE PROFIL OGÓLNOAKADEMICKI Symbol efektu kierunkowego K_W01 K_W02 K_W03 K_W04 K_W05 K_W06 K_W07 K_W08 Po ukończeniu studiów jednolitych
Bardziej szczegółowoZARZĄDZANIE W GOSPODARCE POSTINDUSTRIALNEJ. Red. nauk. Kazimierz Piotrkowski, Marek Świątkowski
ZARZĄDZANIE W GOSPODARCE POSTINDUSTRIALNEJ Red. nauk. Kazimierz Piotrkowski, Marek Świątkowski Warszawa 2009 Recenzenci prof. dr hab. Tomasz Ambroziak prof. dr hab. Henryk Pałaszewski REDAKCJA I korekta
Bardziej szczegółowoSYLABUS/OPIS PRZEDMIOTU. Wydział Nauk Historycznych i Pedagogicznych, Instytut Psychologii, Zakład Psychologii Rozwoju 4. Kod przedmiotu/modułu
SYLABUS/OPIS PRZEDMIOTU 1. Nazwa przedmiotu/ moduł (w języku polskim) Dziecko z zaburzeniami w rozwoju/ Moduł 100 : Psychopatologia Rozwoju Dzieci i Młodzieży 2. Nazwa przedmiotu w języku angielskim Children
Bardziej szczegółowoRecenzja: prof. dr hab. Ireneusz Krzemiński. Redaktor prowadząca: Anna Raciborska. Redakcja i korekta: Marek Szczepaniak. Korekta: Joanna Barska
Recenzja: prof. dr hab. Ireneusz Krzemiński Redaktor prowadząca: Anna Raciborska Redakcja i korekta: Marek Szczepaniak Korekta: Joanna Barska Projekt okładki: Kasper Skirgajłło-Krajewski Na okładce wykorzystano
Bardziej szczegółowoKonsument. na rynku usług. Grażyna Rosa. Redakcja naukowa. Wydawnictwo C.H.Beck
Konsument na rynku usług Redakcja naukowa Grażyna Rosa Wydawnictwo C.H.Beck KONSUMENT NA RYNKU USŁUG Autorzy Anna Bera Urszula Chrąchol-Barczyk Magdalena Małachowska Łukasz Marzantowicz Beata Meyer Izabela
Bardziej szczegółowoPolsko-niemieckie miejsca pamięci Deutsch-Polnische Erinnerungsorte
Polsko-niemieckie miejsca pamięci Deutsch-Polnische Erinnerungsorte Miejsca pamięci to wydarzenia, osoby i inne fenomeny historyczne, które zarówno warunkują, jak i odzwierciedlają kształtowanie się tożsamości
Bardziej szczegółowo? będąca synonimem oceny codziennego funkcjonowania dziecka
Diagnoza funkcjonalna, czyli...? będąca synonimem oceny codziennego funkcjonowania dziecka? - diagnoza wielospecjalistyczna odnosząca się do możliwie szerokiej gamy aspektów rozwojowych, czyli pogłębiona
Bardziej szczegółowoOpis zakładanych efektów kształcenia
Załącznik do uchwały nr 218 Senatu Uniwersytetu Zielonogórskiego z dnia 18 grudnia 2013 r Nazwa kierunku studiów: Psychologia Obszar kształcenia: Obszar nauk społecznych Poziom kształceni: jednolite studia
Bardziej szczegółowoSkale Inteligencji dla Doros³ych Davida Wechslera WAIS-R oraz WAIS-III
Skale Inteligencji dla Doros³ych Davida Wechslera WAIS-R oraz WAIS-III Elżbieta Hornowska Skale Inteligencji dla Doros³ych Davida Wechslera WAIS-R oraz WAIS-III Warszawa 2004 Wydawnictwo Naukowe Scholar
Bardziej szczegółowoPROGRAM SZKOLENIA: PSYCHOSPOŁECZNE UWARUNKOWANIA ROZWOJU DZIECI I MŁODZIEZY PSYCHOLOGIA ROZWOJOWA, KSZTAŁTOWANIE SIĘ OSOBOWOŚCI
PROGRAM SZKOLENIA: PSYCHOSPOŁECZNE UWARUNKOWANIA ROZWOJU DZIECI I MŁODZIEZY Tematy szkolenia PSYCHOLOGIA ROZWOJOWA, KSZTAŁTOWANIE SIĘ OSOBOWOŚCI Wykład 2 godz. - Podejście do rozwoju psychicznego w kontekście
Bardziej szczegółowoEuropejskie metropolie i ich regiony Od krajobrazu gospodarczego do sieci metropolii
Europejskie metropolie i ich regiony Od krajobrazu gospodarczego do sieci metropolii Maciej Smętkowski, Grzegorz Gorzelak, Marek Kozak, Agnieszka Olechnicka, Adam Płoszaj, Katarzyna Wojnar Europejskie
Bardziej szczegółowoCopyright 2013 by Irena Borowik Copyright 2013 by Wydawnictwo Naukowe Scholar Spółka z o.o.
Recenzja: prof. dr hab. Grzegorz Babiński Redaktor prowadząca: Anna Raciborska Redakcja i korekta: Magdalena Pluta Projekt okładki: Katarzyna Juras Copyright 2013 by Irena Borowik Copyright 2013 by Wydawnictwo
Bardziej szczegółowoJarosław Przeperski. Konferencja Grupy Rodzinnej w teorii i praktyce pracy socjalnej z rodziną
Jarosław Przeperski Konferencja Grupy Rodzinnej w teorii i praktyce pracy socjalnej z rodziną Toruń 2015 Recenzenci dr hab. Izabela Krasiejko Akademia im. Jana Długosza w Częstochowie dr Jan A. Malinowski
Bardziej szczegółowoRecenzenci: prof. dr hab. Henryk Domański dr hab. Jarosław Górniak
Recenzenci: prof. dr hab. Henryk Domański dr hab. Jarosław Górniak Redakcja i korekta Bogdan Baran Projekt graficzny okładki Katarzyna Juras Copyright by Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa 2011 ISBN
Bardziej szczegółowoCopyright by Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa 2014
Recenzent: prof. dr hab. Jerzy Wilkin Redakcja i korekta: Dorota Kassjanowicz Projekt okładki: Katarzyna Juras Zdjęcie na okładce: berc Fotolia.com Praca nagrodzona w V edycji konkursu Polska wieś dziedzictwo
Bardziej szczegółowoZałącznik do Uchwały Nr 96/2015 Senatu UKSW z dnia 25 czerwca 2015 r.
Załącznik do Uchwały Nr 96/2015 Senatu UKSW z dnia 25 czerwca 2015 r. Podyplomowe Studia Kwalifikacyjne PEDAGOGIKA OSÓB Z NIEPEŁNOSPRAWNOŚCIĄ INTELEKTUALNĄ I TYFLOPEDAGOGIKA WYDZIAŁ NAUK PEDAGOGICZNYCH
Bardziej szczegółowoZałącznik nr 6 do Uchwały nr 18/2012/2013 Senatu Akademickiego Ignatianum dnia 21 maja 2013 r.
Specjalności w ramach studiów na kierunku psychologia studia jednolite magisterskie Program kształcenia przewiduje dwie specjalności do wyboru przez studentów począwszy od 6 semestru (3 roku studiów).
Bardziej szczegółowoOPIS ZAKŁADANYCH EFEKTÓW KSZTAŁCENIA NA STUDIACH LICENCJACKICH KIERUNEK PSYCHOLOGIA W I E D Z A
OPIS ZAKŁADANYCH EFEKTÓW KSZTAŁCENIA NA STUDIACH LICENCJACKICH KIERUNEK PSYCHOLOGIA W I E D Z A KP_W01 KP_ W02 KP_W03 KP_W04 KP_W05 KP_ W06 KP_ W07 KP_ W08 KP_W09 KP_ W10 KP_ W11 Ma podstawową wiedzę o
Bardziej szczegółowoZałącznik nr 1WZORCOWE EFEKTY KSZTAŁCENIA DLA KIERUNKU STUDIÓW PEDAGOGIKA STUDIA PIERWSZEGO STOPNIA PROFIL OGÓLNOAKADEMICKI
Dz.U. z 2013 poz. 1273 Brzmienie od 31 października 2013 Załącznik nr 1WZORCOWE EFEKTY KSZTAŁCENIA DLA KIERUNKU STUDIÓW PEDAGOGIKA STUDIA PIERWSZEGO STOPNIA PROFIL OGÓLNOAKADEMICKI Umiejscowienie kierunku
Bardziej szczegółowoEFEKTY KSZTAŁCENIA DLA KIERUNKU STUDIÓW: PEDAGOGIKA. I. Umiejscowienie kierunku w obszarze kształcenia wraz z uzasadnieniem
EFEKTY KSZTAŁCENIA DLA KIERUNKU STUDIÓW: PEDAGOGIKA Poziom kształcenia Profil kształcenia Tytuł zawodowy absolwenta studia I stopnia ogólnoakademicki licencjat I. Umiejscowienie kierunku w obszarze kształcenia
Bardziej szczegółowoProjekt okładki: Katarzyna Juras Na okładce wykorzystano zdjęcie: want to climb a barbed fence out Fotolia / bazapoy
Recenzje: prof. dr hab. Grażyna Michałowska dr hab. Lech M. Nijakowski Redaktor prowadząca: Anna Raciborska Redakcja: Magdalena Pluta Korekta: Joanna Barska Projekt okładki: Katarzyna Juras Na okładce
Bardziej szczegółowoSystem resocjalizacji młodzieży niedostosowanej społecznie w Polsce i w Niemczech. Darmowy fragment www.bezkartek.pl. Maćkowi
1 System resocjalizacji młodzieży niedostosowanej społecznie w Polsce i w Niemczech Maćkowi 2 dylematy resocjalizacji Seria pod red. Krzysztofa Biela Krzysztof Biel, Przestępczość dziewcząt. Rodzaje i
Bardziej szczegółowoJakość życia w perspektywie pedagogicznej
Jakość życia w perspektywie pedagogicznej Jadwiga Daszykowska Jakość życia w perspektywie pedagogicznej Oficyna Wydawnicza Impuls Kraków 2007 Copyright by Jadwiga Daszykowska Copyright by Oficyna Wydawnicza
Bardziej szczegółowo15. PODSUMOWANIE ZAJĘĆ
15. PODSUMOWANIE ZAJĘĆ Efekty kształcenia: wiedza, umiejętności, kompetencje społeczne Przedmiotowe efekty kształcenia Pytania i zagadnienia egzaminacyjne EFEKTY KSZTAŁCENIA WIEDZA Wykazuje się gruntowną
Bardziej szczegółowoSYLABUS/OPIS PRZEDMIOTU
SYLABUS/OPIS PRZEDMIOTU 1. Nazwa przedmiotu/ moduł (w języku polskim) Formy pomocy rodzicom posiadającym dziecko z zaburzeniami zachowania. Moduł 188: Zaburzenia w zachowaniu dzieci i młodzieży. Diagnoza
Bardziej szczegółowo