Skład grupowy frakcji olejowych analiza metodą chromatografii kolumnowej
|
|
- Tomasz Piątkowski
- 6 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 Przemysłowe laboratorium technologii ropy naftowej i węgla II Ćwiczenie 2 Skład grupowy frakcji olejowych analiza metodą chromatografii kolumnowej Wrocław, 2010 Opracowanie: dr inż. Ewa Śliwka
2 1. Wprowadzenie Ropa naftowa jest surowcem, z którego otrzymuje się produkty o różnym zastosowaniu. Ok. 80% ropy naftowej, która pod względem chemicznym stanowi złożoną wieloskładnikową mieszaninę węglowodorów i związków heteroorganicznych o szerokim zakresie temperatury wrzenia i masy cząsteczkowej, wykorzystywanej jest do otrzymywania produktów paliwowych takich jak: benzyna, oleje napędowe, paliwa żeglugowe, paliwa lotnicze, oleje opałowe. Pozostałe produkty to środki smarowe, woski, asfalty, rozpuszczalniki. Uzyskanie produktów handlowych charakteryzujących się znacznie węższym zakresem parametrów fizykochemicznych niż surowiec oraz określonymi właściwościami użytkowymi wymaga przeprowadzenia szeregu procesów technologicznych. Procesy te obejmują przeróbkę zachowawczą (destylacja atmosferyczna i próżniowa), konwersję produktów (kraking, hydrokraking) oraz uszlachetnianie i oczyszczanie produktów (np. reforming, izomeryzacja, alkilacja, rafinacja, hydrorafinacja). Wybór odpowiedniej technologii zależy od jakości surowca oraz musi zapewnić wymagania odnośnie jakości produktów, ochrony środowiska i ekonomiczności procesu [1]. W ocenie jakości surowca i produktów handlowych oraz bieżącej kontroli procesowej, istotne znaczenie ma charakterystyka chemiczna obejmująca oznaczanie: składu elementarnego, zawartości metali, ilości kwasowych i zasadowych połączeń, poszczególnych indywiduów, albo określonych grup składników o zdefiniowanym charakterze chemicznym. Identyfikacja i oznaczenie wszystkich związków występujących w ropie naftowej i produktach naftowych, z uwagi na ich olbrzymią liczbę, małe stężenia, jest praktycznie niemożliwa. Na ogół, w celu uzyskania produktów, zwłaszcza wysokowrzących, o określonych właściwościach użytkowych wystarczające jest oznaczenie ich składu grupowego. Znajomość składu indywidualnego i grupowego jest wykorzystywana również w optymalizacji i symulacji procesów technologicznych, projektowaniu nowych procesów oraz identyfikacji zagrożeń i zanieczyszczeń środowiska produktami naftowymi [2]. 2. Charakterystyka składników ropy naftowej i produktów naftowych Produkty naftowe pod względem chemicznym stanowią, podobnie jak ropa naftowa (choć o mniejszej liczbie składników), złożone mieszaniny węglowodorów. W ropie naftowej oraz w frakcjach pozostałościowych, asfaltach oraz ciężkich produktach naftowych (ciężkie oleje opałowe, paliwa silnikowe pozostałościowe) obecne są również związki heteroorganiczne, zawierające siarkę, azot, tlen oraz metale. W zależności od przeznaczenia poszczególnych
3 produktów naftowych zawierają one ponadto dodatki uszlachetniające, które w istotny sposób wpływają na ich własności fizykochemiczne. Poszczególne związki chemiczne występują w ropie naftowej i produktach naftowych w różnych stężeniach. Charakteryzują się one zróżnicowaną wzajemną rozpuszczalnością lub w różnych rozpuszczalnikach, różnorodną polarnością i lotnością. Jednocześnie z uwagi na obecność w materiałach naftowych bardzo dużej liczby izomerów właściwości wielu składników są bardzo zbliżone. Zbliżonymi własnościami charakteryzują się związki należące do tej samej grupy/klasy, co jest wykorzystywane zarówno w technologii jak i analityce. Analiza chemiczna takich substancji wymaga zastosowania różnorodnych technik i metod: rozdzielania (destylacja chromatografia, ekstrakcja), chemicznych, spektroskopowych, elektroanalitycznych [2] Składniki węglowodorowe Węglowodory naftowe obejmują związki zawierające tylko atomy węgla i wodoru, wśród których wyróżnia się następujące grupy: n-parafiny (n-alkany), o wzorze sumarycznym CnH2n+2 izoparafiny(izoalkany), o wzorze sumarycznym CnH2n+2 cykloparafiny (nafteny, cykloalkany), głównie jednopierścieniowe o wzorze sumarycznym CnH2n, np. cyklopentan, cykloheksan; występują również dwu- i wyżej pierścieniowe nafteny (do 10 pierścieni) z podstawnikami alkilowymi, olefiny, praktycznie nie występują w ropie naftowej, obecne są natomiast w produktach paliwowych, np. benzynie, aromaty: jednopierścieniowe oraz wielopierścieniowe węglowodory aromatyczne (WWA) zawierające od 2-ch (naftalen) do 10-ciu skondensowanych pierścieni oraz ich pochodne alkilowe, o strukturach mieszanych, zawierające zarówno pierścienie aromatyczne jak i naftenowe (np. indan, tetralina, acenaften) oraz podstawniki alkilowe. Wymienione grupy węglowodorów występują w substancjach naftowych w różnych ilościach najwięcej jest naftenów, których ilość w ropie naftowej wynosi ok. 50% m/m. Ich zawartość rośnie ze wzrostem temperatury wrzenia produktu naftowego. Poszczególne grupy węglowodorów charakteryzują się odmiennymi właściwościami fizykochemicznymi, które powodują, że w różnym stopniu wpływają na jakość uzyskiwanych produktów. Wszystkie grupy węglowodorów posiadają niepolarny charakter. Najmniej reaktywną grupą
4 węglowodorów są n-alkany, natomiast dużą reaktywność posiadają olefiny. Temperatura wrzenia n-alkanów jest wyższa niż izoalkanów o tej samie liczbie atomów węgla. Alkany posiadają mniejszą gęstość i lepkość niż węglowodory naftenowe i aromatyczne. Nafteny charakteryzują się dużą gęstością i lepkością, niską temperaturą krzepnięcia, małymi wskaźnikami lepkości. Węglowodory aromatyczne posiadają najwyższą gęstość oraz pośrednią lepkość wśród składników węglowodorowych, niską temperaturę krzepnięcia, małe wskaźniki lepkości Wyższą lepkością niż składniki węglowodorowe charakteryzują się związki żywiczno-asfaltowe [1] Składniki niewęglowodorowe W ropie naftowej oraz ciężkich frakcjach i produktach naftowych występują, w znacznie mniejszych ilościach niż węglowodory, związki heteroorganiczne (związki niewęglowodorowe - o charakterze polarnym) zawierające siarkę, azot, tlen, chlor oraz metale. Związki te są niepożądanymi składnikami ropy naftowej, gdyż są truciznami katalizatorów, mogą również powodować korozję urządzeń, dlatego konieczne jest rutynowe oznaczanie zawartości heteroatomów, obecnych w tych związkach. W grupie tej wyodrębnia się związki wielkocząsteczkowe: asfalteny i żywice, które posiadają skomplikowaną - aromatyczno-naftenowo-alifatyczną strukturę z dużą zawartością heteroatomów. Związki nieorganiczne takie jak woda, sole czy krzemionka stanowią zanieczyszczenia rop naftowych [2] Skład grupowy Składniki ropy naftowej i produktów naftowych rozdzielane przy użyciu określonych rozpuszczalników i adsorbentów określa się na ogół mianem składników grupowych. Nierozpuszczalne w węglowodorach parafinowych (pentan, heksan, heptan) składniki to asfalteny - nielotna, polarna frakcja ropy naftowej, asfaltów, pozostałości destylacyjnych, zawierająca związki wielkocząsteczkowe o szerokim zakresie masy cząsteczkowej i polarności. Natomiast składniki rozpuszczające się w wymienionych wyżej węglowodorach parafinowych to malteny. Składniki maltenów rozdzielane są za pomocą chromatografii na grupy związków węglowodorowych: parafinowo-naftenowych (nasyconych) i olefinowych, aromatów oraz żywic (frakcja eluowana polarnym eluentem). Subfrakcjami/typami (klasami) związków określa się często węglowodory o zróżnicowanej liczbie pierścieni w cząsteczkach aromatów: np. mono-, di-, triaromaty, albo w cząsteczkach naftenów.
5 Frakcjonowanie ropy naftowej i innych, ciężkich frakcji naftowych najczęściej polega na określeniu czterech składników grupowych: węglowodorów nasyconych, aromatów, żywic i asfaltenów (tzw. analiza SARA, ang. Saturates, Aromatics, Resins, Asphaltenes). W olejach napędowych, bazowych olejach mineralnych oznacza się węglowodory nasycone, aromaty (mono, di-, tri-pierścieniowe), związki polarne, natomiast skład grupowy benzyn charakteryzowany jest zawartością parafin, izoparafin, naftenów, aromatów (tzw. PIONA). W tabeli 1 podano charakterystykę składu grupowego ropy naftowej z kopalni Dębno. Należy zwrócić uwagę na rodzaj oznaczanych składników grupowych oraz zmiany w składzie grupowym w poszczególnych frakcjach destylacyjnych. W ropie naftowej z kopalni Dębno zawartość asfaltenów (0,052%) jest znacznie niższa niż w ropie uralskiej (1,91%), podstawowego strumienia ropy naftowej przetwarzanej w Polsce [1]. Tabela 1. Skład grupowy ropy naftowej z kopalni Dębno [1] Asfalteny Parafina Benzyna lekka ( C) n-parafiny C 3 - C 10 izoparafiny C 4 - C 9 nafteny C 5 - C 9 aromaty C 6 - C 9 Składniki grupowe Ropa naftowa Frakcje destylacyjne Zawartość, % m/m 0,052 6,9 31,0 28,7 18,4 14,6 7,3 niezidentyfikowane izoparafiny i nafteny C 9 i C 10 Benzyna ciężka ( C) Aromaty 23,9 Frakcja oleju napędowego ( C) aromaty monodipoli- Olej średni ( C) węglowodory nasycone aromaty żywice Olej ciężki ( C) węglowodory nasycone aromaty żywice Pozostałość próżniowa (powyżej 560 C) węglowodory nasycone aromaty żywice nierozpuszczalne w n-pentanie 21,5 15,4 6,0 0,1 78,0 20,7 1,3 73,6 20,7 1,3 55,7 31,4 10,9 2,0
6 2.4. Skład grupowy olejów bazowych Oleje smarowe należą do grupy wysokowrzących produktów naftowych ( C), o zakresie liczby atomów węgla C20-C50. Otrzymuje się je poprzez dodatek do oleju bazowego (oczyszczony destylat próżniowy) odpowiedniego pakietu dodatków uszlachetniających. Surowcem do produkcji olejów bazowych powinna być ropa o charakterze parafinowym [1 W tabeli 2 przedstawiono zmiany składu grupowego destylatu olejowego w wyniku rafinacji wg [3]. Tabela 2. Skład grupowy i właściwości destylatu olejowego i produktów jego rafinacji [3 Skład grupowy, % m/m Węglowodory parafinowe Węglowodory naftenowe jednopierścieniowe Węglowodory naftenowe dwui wielopierścieniowe Węglowodory aromatyczne jednopierścieniowe Węglowodory aromatyczne dwui wielopierścieniowe Destylat 8,8 30,6 14,6 15,0 31,0 Odparafinowany rafinat 4,5 49,0 25,3 16,4 4,8 Odparafinowany rafinat po hydrorafinacji 8,8 60,0 Oleje bazowe powinny posiadać odpowiednie właściwości reologiczne, smarownicze, myjąco-dyspergujące i antykorozyjne, które osiąga się poprzez odpowiedni skład jakościowy i ilościowy składników grupowych. Alkany wykazują dużą odporność chemiczną oraz czułość na przeciwutleniacze. Węglowodory n-parafinowe mają wysokie wskaźniki lepkości, jednak krystalizują w zbyt wysokiej temperaturze, i muszą być usunięte z olejów. Zawartość naftenów wielopierścieniowych jest niepożądana ze względu na ich małą odporność oksydacyjną. Najmniej pożądanymi składnikami olejów bazowych są wielopierścieniowe węglowodory aromatyczne. Dobrymi składnikami są jednopierścieniowe aromaty z długimi podstawnikami parafinowymi. Wg API (American Petroleum Institute) oleje bazowe dzieli się na 5 grup (tab. 3) [1]. Jednym z parametrów tej klasyfikacji jest zawartość węglowodorów nasyconych, która dla olejów mineralnych grupy I wynosi poniżej 90% m/m, a dla grup II i III powyżej 90% m/m. [1]: 21,0 4,8 5,4
7 Tabela 3. Klasyfikacja olejów bazowych API [1] Oleje bazowe Zawartość siarki % m/m Zawartość węglowodorów nasyc. % m/m Wskaźnik lepkości Oleje mineralne Grupa I >0,03 < Grupa II <0,03 > Grupa III <0,03 >90 >120 Oleje syntetyczne Grupa IV Grupa V Polialfaolefiny Pozostałe oleje syntetyczne 3. Oznaczanie składu grupowego olejów naftowych metodami chromatografii cieczowej 3.1. Podstawy teoretyczne chromatografii Chromatografia jest to fizykochemiczna metoda rozdzielania jednorodnych mieszanin, których składniki ulegają zróżnicowanemu, wielokrotnemu podziałowi między dwie fazy: nieruchomą (stacjonarną) i ruchomą, poruszającą się w określonym kierunku- zgodnie ze stałą podziału K K=Cs/Cm gdzie Cs - stężenie danego składnika w fazie stacjonarnej Cm - stężenie danego składnika w fazie ruchomej Rozdzielenie składników jest możliwe, gdy ich stałe podziału różnią się. Wartość stałej podziału określa szybkość migracji pasma chromatograficznego przez złoże chromatograficzne; związane jest z czasem przebywania (czas retencji) substancji w kolumnie. W zależności od rodzaju stosowanych faz ruchomych i stacjonarnych, sposobu rozmieszczenia fazy stacjonarnej i innych warunków prowadzenia procesu chromatograficznego wyróżnia się następujące techniki chromatograficzne: gazowa GC (ang. gas chromatography), cieczowa LC (ang. liquid chromatography) i nadkrytyczna (z fazą ruchomą w stanie nadkrytycznym) SFC (ang. supercritical fluid chromatogrphy) ze względu na rodzaj fazy ruchomej, podziałowa fazą stacjonarną jest ciecz, a proces rozdzielenia następuje w wyniku różnej rozpuszczalności analitów w tej fazie, adsorpcyjna fazą stacjonarną jest ciało stałe (adsorbent), w której proces rozdzielania następuje w wyniku zróżnicowanego powinowactwa adsorpcyjnego analitów do fazy stacjonarnej. Jest to
8 podział ze względu na rodzaj fazy stacjonarnej (mechanizm procesu chromatograficznego); kolumnowa faza stacjonarna jest umieszczona w kolumnie (GC, LC) lub planarna faza stacjonarna jest rozmieszczona na płaszczyźnie (TLC chromatografia cienkowarstwowa, PC chromatografia bibułowa). Jestst to podział ze względu na sposób rozmieszczenia fazy stacjonarnej. Techniki chromatograficzne mogą służyć do celów analitycznych lub preparatywnych. Chromatografia znalazła szczególne zastosowanie w analityce naftowej, gdyż jest to metoda umożliwiająca zarówno rozdzielanie, jak i analizę jakościową i ilościową rozdzielonych składników. Może być ona wykorzystana do rozdzielania próbek naftowych na składniki grupowe, a także do rozdzielania na indywidua chemiczne. Specyficznym wykorzystaniem chromatografii gazowej jest tzw. symulowana destylacja Chromatografia cieczowa Chromatografia cieczowa obejmuje techniki: klasyczną (adsorpcyjną) LC oraz wysokosprawną HPLC oraz IEC, GPC, TLC, które w zależności od rodzaju fazy stacjonarnej i rodzaju eluentów (rozpuszczalników) wykorzystywane są do analizy i wydzielania określonych składników próbek naftowych. Podstawą rozdzielenia składników naftowych w chromatografii cieczowej (LC, HPLC,TLC) jest polarność. Klasyczna chromatografia adsorpcyjna, LC. Preparatywną klasyczną chromatografię kolumnową stosuje się do rozdzielania substancji naftowych na grupy węglowodorów: nasyconych, aromatycznych o zróżnicowanej liczbie pierścienia aromatycznych oraz frakcji związków o charakterze polarnym (żywice). Jako adsorbenty wykorzystuje się najczęściej żel krzemionkowy i/lub tlenek glinu, a jako eluenty sekwencję rozpuszczalników o wzrastającej sile elucji (np. heksan, mieszaniny n-heksanu z benzenem, benzen, chloroform lub metanol). Taki układ chromatograficzny stosowany jest w wielu normach (PN-72/C-0425, PN-64/C , ASTM D 2007, ASTM D 2549, ASTM D 4124) do analizy wyżej wrzących frakcji naftowych. Podobny układ chromatograficzny stosuje się w metodzie FIA (ang. fluorescence indicator adsorption) do analizy benzyn i paliw lotniczych (ASTM D 1319, IP 156. Norma PN-72/C-0425 metoda A przewiduje rozdzielenie produktów naftowych (o temperaturze wrzenia pow. 180 C) na następujące frakcje, które zaliczane są do poszczególnych grup na podstawie współczynnika załamania światła: węglowodory nasycone, nd 20 <1,49, węglowodory aromatyczne jednopierścieniowe, nd 20 > 1,49 < 1,53,
9 węglowodory aromatyczne dwupierścieniowe, nd 20 > 1,53 < 1,59, węglowodory aromatyczne wielopierścieniowe, nd 20 > 1,59, żywice frakcja eluowana mieszaniną alkohol/benzen. W tabeli 4 podano podstawowe parametry rozdzielenia chromatograficznego wg najczęściej stosowanych norm. Tabela 4. Analiza LC produktów naftowych wg PN-72/C Sposób A [4] i ASTM D2007M Analiza LC Masa Al2O3 Masa SiO2 Attapulgas Masa próbki Obj. rozp. do rozpuszczenia PN-72/C Sposób A 50g 50g - 6 g 30ml ASTM D2007M - 200g g 5-10g próbki Objętość eluentu parafinowego Eter naftowy 50ml + 50 ml Pentan 300ml Objętość eluentu aromatycznego Eter naftowy/benzen 95:5 150ml Eter naftowy/benzen 80:20 150ml Benzen 150ml Pentan/toluen 50: ml Objętość eluentu polarnego Alkohol etylowy/ benzen 50: ml Aceton/toluen 50:50 500ml Wysokosprawna chromatografia cieczowa, HPLC. Technika ta wykorzystywana jest głównie do oznaczania zawartości składników nasyconych (parafiny i nafteny), aromatów i związków polarnych w frakcjach naftowych. W oznaczeniach normatywnych (IP-391, PN- EN 12916) HPLC stosuje się do określania zawartości mono-, di- i triaromatów w olejach napędowych. Wyżej cząsteczkowe związki obecne w ropach naftowych lub ciężkich frakcjach np. asfalteny przed wprowadzeniem próbki na kolumnę muszą być usunięte.. Rozdzielanie składników naftowych prowadzi się stosując elucję izokratyczną (eluent o stałym składzie) lub elucję gradientową (wzrost siły elucyjnej fazy ruchomej), najczęściej w normalnym układzie faz (NP, faza stacjonarna jest bardziej polarna niż eluenty). Do analizy próbek naftowych wykorzystuje się: specyficzny detektor fotometryczny UV, uniwersalny
10 detektor refraktometryczny RI, detektor z matrycą diod DAD (ang. diode array detector), detektor ELSD (ang. evaporative light scattering detector - fotodyspersyjny laserowy detektor), a także MS. Za pomocą HPLC lub w kombinacji z innymi technikami chromatograficznymi (LC, GC) można oznaczać inne anality naftowe, np związki siarkowe, azotowe, metale - V, Ni, Fe oraz różne dodatki uszlachetniające [2]. W analityce naftowej wykorzystywane są jeszcze: chromatografia jonowymienna IEC, w której fazami stacjonarnymi są żywice jonowymienne jonity. Stosowane są one do frakcjonowania substancji naftowych, w skład których wchodzą związki zawierające różne grupy funkcyjne. Żywice kationowymienne umożliwiają separację związków zasadowych, przede wszystkim azotowych, a anionowymienne związków kwaśnych (kwasy karboksylowe i fenole). Do wydzielania neutralnych heterozwiązków stosuje się anionowymienne żywice zawierające FeCl3 [2]. chromatografia wykluczania EC. Efekt rozdzielania w EC oparty jest na różnicach w wielkościach cząsteczek fazy stacjonarnej i cząsteczek analitów. W analityce naftowej jako fazy stacjonarne stosuje się głównie porowate żele, na których rozdziela się substancje o dużej masie cząsteczkowej. Ta technika chromatograficzna znana jest pod pojęciem chromatografii żelowej GPC (lub ang. size exlusion chromatography SEC). Wykorzystywana jest ona do oznaczania średniej masy cząsteczkowej i dystrybucji mas w wyżej cząsteczkowych frakcjach ropy naftowej. chromatografia cienkowarstwowa TLC. Klasyczny wariant chromatografii cienkowarstwowej t.j. rozdzielenie składników na warstwie złoża chromatograficznego (Al2O3 lub SiO2) umieszczonego na płytce jest rzadko stosowany do próbek naftowych. Stosunkowo częściej wykorzystuje się go w analityce zanieczyszczeń środowiska do wstępnego rozdzielania próbek zawierających węglowodory naftowe i związki polarne. Natomiast połączenie rozdzielania na prętach z naniesioną warstwą żelu krzemionkowego z detektorem płomieniowo-jonizacyjnym (TLC-FID) jest doskonałą techniką do analizy składu grupowego (SARA) ciężkich frakcji naftowych [2].
11 4. Wykonanie ćwiczenia Celem ćwiczenia jest oznaczenie składu grupowego (węglowodory nasycone, węglowodory aromatyczne, żywice) frakcji olejowych metodą kolumnowej chromatografii cieczowej na w oparciu o normę PN-72/C Sposób B Odczynniki, sprzęt laboratoryjny, aparatura szklana kolumna chromatograficzna refraktometr Abbego wyparka próżniowa eksykator frakcja olejowa żel krzemionkowy, tlenek glinu n-pentan, toluen, metanol zlewka, 50 ml kolbki, 200 ml lejek szklany wata 4.2. Przebieg ćwiczenia Przed wykonaniem oznaczenia należy dokładnie zapoznać się z normą. Analiza chromatograficzna będzie wykonana w skali 1:2 w porównaniu do normy. Z uwagi na właściwości rakotwórcze benzenu, który jest przewidziany w normie, będzie on zastąpiony toluenem. Żel krzemionkowy i tlenek glinu zostały aktywowane przed rozpoczęciem ćwiczeń. Wymienione w Literaturze normy są dostępne w laboratorium Opracowanie wyników i sprawozdania Literatura 1. Vademecum rafinera. Praca zbiorowa pod red. Jana Surygały, Warszawa : WNT, s. 2. Śliwka E., Rutkowska J., Metody analityczne stosowane w ocenie jakości ropy i produktów jej przerobu,. (w) Vademecum rafinera. Praca zbiorowa pod red. Jana Surygały ; Warszawa, WNT, 2006, s Kajdas C., Chemia i fizyka ropy naftowej, WNT, Warszawa, 1979.
12 4. PN-72/C Przetwory naftowe. Oznaczanie składu grupowego węglowodorów metodą chromatografii elucyjnej 5. ASTM D2007M. Standard Test Method for Characteristic Groups in Rubber Extender and Processing Oils and Other Petroleum-Derived Oils by the Clay-Gel Adsorption
Laboratorium Technologia chemiczna surowce i nośniki energii. Skład węglowodorowy ropy naftowej i gazu. Prowadzący dr inż. Katarzyna Pstrowska, F1/203
Laboratorium Ćwiczenie N3 Skład węglowodorowy ropy naftowej i gazu Miejsce F2, pok. 112 Prowadzący dr inż. Katarzyna Pstrowska, F1/203 1. Wprowadzenie Ropa naftowa jest palną cieczą pochodzenia naturalnego
Bardziej szczegółowoTechnologia chemiczna surowce i nośniki energii LABORATORIUM
Technologia chemiczna surowce i nośniki energii LABORATORIUM SKŁAD WĘGLOWODOROWY ROPY NAFTOWEJ I GAZU Cz. II. Ropa naftowa Wrocław, 2010 Opracowanie: dr Ewa Śliwka 1.WPROWADZENIE Ropa naftowa jest palną
Bardziej szczegółowoo skondensowanych pierścieniach.
Tabela F Wykaz złożonych ropopochodnych znajdujących się w wykazie substancji niebezpiecznych wraz z ich opisem, uporządkowany wg wzrastających mumerów indeksowych nr indeksowy: 649-001-00-3 nr WE: 265-102-1
Bardziej szczegółowoGraŜyna Chwatko Zakład Chemii Środowiska
Chromatografia podstawa metod analizy laboratoryjnej GraŜyna Chwatko Zakład Chemii Środowiska Chromatografia gr. chromatos = barwa grapho = pisze Michaił Siemionowicz Cwiet 2 Chromatografia jest metodą
Bardziej szczegółowoĆw. nr 1. Oznaczanie składu grupowego frakcji paliwowych metodą FIA
PRZEMYSŁOWE LABORATORIUM TECHNOLOGII CHEMICZNEJ IIB Studia stacjonarne Ćw. nr 1 Oznaczanie składu grupowego frakcji paliwowych metodą FIA Sala : Bud. F1, pok. 107 Prowadzący: mgr inż. Katarzyna Pstrowska
Bardziej szczegółowoPP8: Oznaczenie składu grupowego niskolotnego materiału naftowego z zastosowaniem PLC, TLC-FID oraz NP-TLC
PP8: Oznaczenie składu grupowego niskolotnego materiału naftowego z zastosowaniem PLC, TLC-FID oraz NP-TLC Instrukcja do ćwiczeń laboratoryjnych - ćwiczenie nr 8 przedmiot: Metody Analizy Technicznej kierunek
Bardziej szczegółowoChromatografia kolumnowa planarna
Chromatografia kolumnowa planarna Znaczenie chromatografii w analizie i monitoringu środowiska lotne zanieczyszczenia organiczne (alifatyczne, aromatyczne) w powietrzu, glebie, wodzie Mikrozanieczyszczenia
Bardziej szczegółowoRP WPROWADZENIE. M. Kamiński PG WCh Gdańsk Układy faz odwróconych RP-HPLC, RP-TLC gdy:
RP WPRWADZENIE M. Kamiński PG WCh Gdańsk 2013 Układy faz odwróconych RP-HPLC, RP-TLC gdy: Nisko polarna (hydrofobowa) faza stacjonarna, względnie polarny eluent, składający się z wody i dodatku organicznego;
Bardziej szczegółowoJakościowe i ilościowe oznaczanie alkoholi techniką chromatografii gazowej
Jakościowe i ilościowe oznaczanie alkoholi techniką chromatografii gazowej Instrukcja do ćwiczeń opracowana w Katedrze Chemii Środowiska Uniwersytetu Łódzkiego. 1. Wstęp teoretyczny Zagadnienie rozdzielania
Bardziej szczegółowoOZNACZENIE JAKOŚCIOWE I ILOŚCIOWE w HPLC
OZNACZENIE JAKOŚCIOWE I ILOŚCIOWE w HPLC prof. Marian Kamiński Wydział Chemiczny, Politechnika Gdańska CEL Celem rozdzielania mieszaniny substancji na poszczególne składniki, bądź rozdzielenia tylko wybranych
Bardziej szczegółowoPARLAMENT EUROPEJSKI
PARLAMENT EUROPEJSKI 2004 Dokument z posiedzenia 2009 C6-0267/2006 2003/0256(COD) PL 06/09/2006 Wspólne stanowisko Wspólne stanowisko przyjęte przez Radę w dniu 27 czerwca 2006 r. w celu przyjęcia rozporządzenia
Bardziej szczegółowoLiteratura Wprowadzenie
W artykule zaprezentowano procedury oznaczania składu grupowego ropy naftowej, obejmujące takie grupy związków jak: oleje, żywice i asfalteny. Ponadto przedstawiono metodykę rozdziału ropy naftowej z wykorzystaniem
Bardziej szczegółowoOFERTA TEMATÓW PROJEKTÓW DYPLOMOWYCH (MAGISTERSKICH) do zrealizowania w Katedrze INŻYNIERII CHEMICZNEJ I PROCESOWEJ
OFERTA TEMATÓW PROJEKTÓW DYPLOMOWYCH (MAGISTERSKICH) do zrealizowania w Katedrze INŻYNIERII CHEMICZNEJ I PROCESOWEJ Badania kinetyki utleniania wybranych grup związków organicznych podczas procesów oczyszczania
Bardziej szczegółowoJolanta Jaroszewska-Manaj 1. i identyfikacji związków organicznych. Jolanta Jaroszewska-Manaj 2
Jolanta Jaroszewska-Manaj 1 1 Chromatograficzne metody rozdzielania i identyfikacji związków organicznych Jolanta Jaroszewska-Manaj 2 Jolanta Jaroszewska-Manaj 3 Jolanta Jaroszewska-Manaj 4 Jolanta Jaroszewska-Manaj
Bardziej szczegółowo-- w części przypomnienie - Gdańsk 2010
Chromatografia cieczowa jako technika analityki, przygotowania próbek, wsadów do rozdzielania, technika otrzymywania grup i czystych substancji Cz. 4. --mechanizmy retencji i selektywności -- -- w części
Bardziej szczegółowoZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 297
ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 297 wydany przez POLSKIE CENTRUM AKREDYTACJI 01-382 Warszawa ul. Szczotkarska 42 Wydanie nr 24 Data wydania: 21 sierpnia 2018 r. AB 297 Nazwa i adres WARTER
Bardziej szczegółowoPORÓWNANIE FAZ STACJONARNYCH STOSOWANYCH W HPLC
PORÓWNANIE FAZ STACJONARNYCH STOSOWANYCH W HPLC Instrukcja do ćwiczeń opracowana w Katedrze Chemii Środowiska Uniwersytetu Łódzkiego 1. Wstęp Chromatografia jest techniką umożliwiającą rozdzielanie składników
Bardziej szczegółowoZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 297
ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 297 wydany przez POLSKIE CENTRUM AKREDYTACJI 01-382 Warszawa ul. Szczotkarska 42 Wydanie nr 20 Data wydania: 13 stycznia 2017 r. Nazwa i adres OBR SPÓŁKA
Bardziej szczegółowoIdentyfikacja węglowodorów aromatycznych techniką GC-MS
Identyfikacja węglowodorów aromatycznych techniką GC-MS Instrukcja do ćwiczeń opracowana w Katedrze Chemii Środowiska Uniwersytetu Łódzkiego. 1.Wstęp teoretyczny Zagadnienie rozdzielania mieszanin związków
Bardziej szczegółowoZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 1275 wydany przez POLSKIE CENTRUM AKREDYTACJI Warszawa, ul.
ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 1275 wydany przez POLSKIE CENTRUM AKREDYTACJI 01-382 Warszawa, ul. Szczotkarska 42 Wydanie nr 12 Data wydania: 11 czerwca 2018 r. Nazwa i adres IREAST SP.
Bardziej szczegółowoNoty wyjaśniające do Nomenklatury scalonej Unii Europejskiej (2018/C 7/03)
10.1.2018 PL Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej C 7/3 Noty wyjaśniające do Nomenklatury scalonej Unii Europejskiej (2018/C 7/03) Na podstawie art. 9 ust. 1 lit. a) rozporządzenia Rady (EWG) nr 2658/87
Bardziej szczegółowo3. Jak zmienią się właściwości żelu krzemionkowego jako fazy stacjonarnej, jeśli zwiążemy go chemicznie z grupą n-oktadecylodimetylosililową?
1. Chromatogram gazowy, na którym widoczny był sygnał toluenu (t w =110 C), otrzymany został w następujących warunkach chromatograficznych: - kolumna pakowana o wymiarach 48x0,25 cala (podaj długość i
Bardziej szczegółowoPodstawy chromatografii i technik elektromigracyjnych / Zygfryd Witkiewicz, Joanna Kałużna-Czaplińska. wyd. 6-1 w PWN. Warszawa, cop.
Podstawy chromatografii i technik elektromigracyjnych / Zygfryd Witkiewicz, Joanna Kałużna-Czaplińska. wyd. 6-1 w PWN. Warszawa, cop. 2017 Spis treści Przedmowa 11 1. Wprowadzenie 13 1.1. Krótka historia
Bardziej szczegółowoKontrola produktu leczniczego. Piotr Podsadni
Kontrola produktu leczniczego Piotr Podsadni Kontrola Kontrola - sprawdzanie czegoś, zestawianie stanu faktycznego ze stanem wymaganym. Zakres czynności sprawdzający zapewnienie jakości. Jakość to stopień,
Bardziej szczegółowoOznaczenia składu grupowego olejów bazowych
NAFTA-GAZ, ROK LXXIV, Nr 1 / 2018 DOI: 10.18668/NG.2018.01.08 Agnieszka Wieczorek Instytut Nafty i Gazu Państwowy Instytut Badawczy Oznaczenia składu grupowego olejów bazowych W artykule przedstawiono
Bardziej szczegółowoIdentyfikacja alkoholi techniką chromatografii gazowej
Identyfikacja alkoholi techniką chromatografii gazowej Instrukcja do ćwiczeń opracowana w Katedrze Chemii Środowiska Uniwersytetu Łódzkiego. 1. Wstęp teoretyczny Zagadnienie rozdzielania mieszanin związków
Bardziej szczegółowoCz. 5. Podstawy instrumentalizacji chromatografii. aparatura chromatograficzna w skali analitycznej i modelowej - -- w części przypomnienie -
Chromatografia cieczowa jako technika analityki, przygotowania próbek, wsadów do rozdzielania, technika otrzymywania grup i czystych substancji Cz. 5. Podstawy instrumentalizacji chromatografii aparatura
Bardziej szczegółowoWpływ ilości modyfikatora na współczynnik retencji w technice wysokosprawnej chromatografii cieczowej
Wpływ ilości modyfikatora na współczynnik retencji w technice wysokosprawnej chromatografii cieczowej WPROWADZENIE Wysokosprawna chromatografia cieczowa (HPLC) jest uniwersalną techniką analityczną, stosowaną
Bardziej szczegółowoRP WPROWADZENIE. M. Kamioski PG WCh Gdaosk 2013
RP WPRWADZENIE M. Kamioski PG WCh Gdaosk 2013 Fazy stacjonarne w RP-HPLC / RP-HPTLC CN, cyklodekstryny, - głównie substancje średnio polarne i polarne metabolity, organiczne składniki ścieków i inne Zestawienie
Bardziej szczegółowoZanieczyszczenia naftowe w gruncie. pod redakcją Jana Surygały
Zanieczyszczenia naftowe w gruncie pod redakcją Jana Surygały Oficyna Wydawnicza Politechniki Wrocławskiej Wrocław 2000 Zanieczyszczenia naftowe w gruncie pod redakcją Jana Surygały Oficyna Wydawnicza
Bardziej szczegółowomasy cząsteczkowej polimerów nisko i średnio polarnych, a także lipidów, fosfolipidów itp.. silanizowanyżel krzemionkowy
CHROMATOGRAFIA WYKLUCZANIA (dawniej ŻELOWA PC/SEC) Układy chromatograficzne typu GPC / SEC 1. W warunkach nie-wodnych - eluenty: THF, dioksan, czerochloroetylen, chlorobenzen, ksylen; fazy stacjonarne:
Bardziej szczegółowoOFERTA TEMATÓW PROJEKTÓW DYPLOMOWYCH (INŻYNIERSKICH) do zrealizowania w Katedrze INŻYNIERII CHEMICZNEJ I PROCESOWEJ
OFERTA TEMATÓW PROJEKTÓW DYPLOMOWYCH (INŻYNIERSKICH) do zrealizowania w Katedrze INŻYNIERII CHEMICZNEJ I PROCESOWEJ Strona 1 z 37 Sposoby rozbijania emulsji Oczyszczanie ścieków jest istotnym elementem
Bardziej szczegółowoDr inż. Katarzyna Pstrowska, F1/203 Konsultacje: wt , śr
Laboratorium Produkty chemiczne Ćwiczenie N4 Miejsce F2, s.113 Prowadzący Analiza stałych węglowodorów naftowych i asfaltów Dr inż. Katarzyna Pstrowska, F1/203 Konsultacje: wt. 12-14, śr. 11-13 1 Parafina
Bardziej szczegółowoPrzemysłowe laboratorium technologii ropy naftowej i węgla II
Przemysłowe laboratorium technologii ropy naftowej i węgla II Ćw. 3. Analiza frakcji paliwowych metodą GC Prowadzący Dr inż. Sylwia Hull Wrocław, 2018 Chromatografia jest to technika analityczna służąca
Bardziej szczegółowoROZDZIELENIE OD PODSTAW czyli wszystko (?) O KOLUMNIE CHROMATOGRAFICZNEJ
ROZDZIELENIE OD PODSTAW czyli wszystko (?) O KOLUMNIE CHROMATOGRAFICZNEJ Prof. dr hab. inż. Agata Kot-Wasik Katedra Chemii Analitycznej Wydział Chemiczny, Politechnika Gdańska agawasik@pg.gda.pl ROZDZIELENIE
Bardziej szczegółowoOpis modułu kształcenia Technologia otrzymywania paliw ciekłych i olejów smarowy z ropy naftowej
Opis modułu kształcenia Technologia otrzymywania paliw ciekłych i olejów smarowy z ropy naftowej Nazwa podyplomowych Nazwa obszaru kształcenia, w zakresie którego są prowadzone studia podyplomowe Tytuł/stopień
Bardziej szczegółowoCHROMATOGRAFIA W UKŁADACH FAZ ODWRÓCONYCH RP-HPLC
CHROMATOGRAFIA W UKŁADACH FAZ ODWRÓCONYCH RP-HPLC MK-EG-AS Wydział Chemiczny Politechniki Gdańskiej Gdańsk 2009 Chromatograficzne układy faz odwróconych (RP) Potocznie: Układy chromatograficzne, w których
Bardziej szczegółowoOpis modułu kształcenia Technologia produkcji paliw i olejów smarowych
Nazwa podyplomowych Nazwa obszaru kształcenia, w zakresie którego są prowadzone studia podyplomowe Nazwa kierunku, z którym jest związany zakres podyplomowych Tytuł/stopień naukowy/zawodowy imię i nazwisko
Bardziej szczegółowoPodstawy chromatografii i technik elektromigracyjnych / Zygfryd Witkiewicz, Joanna Kałużna-Czaplińska. wyd. 5, 4 dodr. Warszawa, 2015.
Podstawy chromatografii i technik elektromigracyjnych / Zygfryd Witkiewicz, Joanna Kałużna-Czaplińska. wyd. 5, 4 dodr. Warszawa, 2015 Spis treści Przedmowa 11 1. Wprowadzenie 13 1.1. Krótka historia chromatografii
Bardziej szczegółowoZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 297
ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 297 wydany przez POLSKIE CENTRUM AKREDYTACJI 01-382 Warszawa ul. Szczotkarska 42 Wydanie nr 16 Data wydania: 10 października 2013 r. Nazwa i adres OBR SPÓŁKA
Bardziej szczegółowoMetody chromatograficzne w chemii i biotechnologii, wykład 3. Łukasz Berlicki
Metody chromatograficzne w chemii i biotechnologii, wykład 3 Łukasz Berlicki Rozdział chromatograficzny Przepływ Faza ruchoma mieszanina Faza stacjonarna Chromatografia cieczowa adsorbcyjna Faza stacjonarna:
Bardziej szczegółowoWPŁYW ILOŚCI MODYFIKATORA NA WSPÓŁCZYNNIK RETENCJI W TECHNICE WYSOKOSPRAWNEJ CHROMATOGRAFII CIECZOWEJ
WPŁYW ILOŚCI MODYFIKATORA NA WSPÓŁCZYNNIK RETENCJI W TECHNICE WYSOKOSPRAWNEJ CHROMATOGRAFII CIECZOWEJ Wprowadzenie Wysokosprawna chromatografia cieczowa (HPLC) jest uniwersalną technika analityczną, stosowaną
Bardziej szczegółowoĆwiczenie 1 Analiza jakościowa w chromatografii gazowej Wstęp
Pracownia dyplomowa III rok Ochrona Środowiska Licencjat (OŚI) Ćwiczenie 1 Analiza jakościowa w chromatografii gazowej Wstęp Chromatografia jest metodą fizykochemiczną metodą rozdzielania składników jednorodnych
Bardziej szczegółowoInżynieria i Technologie Nośników Energii
Inżynieria i Technologie Nośników Energii ANALITYKA TECHNICZNA i KONTROLA JAKOŚCI WCh PG Kat. Inż. Chem. i Proc. prof. M. A. Kamiński Gdańsk rok akademicki 2017-18 - semestr letni PLAN WYKŁADU wykład 1-szy
Bardziej szczegółowoInstrukcja do ćwiczeń laboratoryjnych - ćwiczenie nr 2. przedmiot: Metody Analizy Technicznej kierunek studiów: Technologia Chemiczna, 3-ci rok
Oznaczanie wybranych parametrów fizykochemicznych i technicznych materiałów / strumieni procesowych lepkości kinematycznej i dynamicznej, temperatury zapłonu, rozkładu granulometrycznego, łamliwości, wilgotności
Bardziej szczegółowoFazą ruchomą może być gaz, ciecz lub ciecz w stanie nadkrytycznym, a fazą nieruchomą ciało stałe lub ciecz.
Chromatografia jest to metoda fizykochemicznego rozdziału składników mieszaniny związków w wyniku ich różnego podziału pomiędzy fazę ruchomą a nieruchomą. Fazą ruchomą może być gaz, ciecz lub ciecz w stanie
Bardziej szczegółowo8. CHROMATOGRAFIA CIENKOWARSTWOWA
8. CHROMATOGRAFIA CIENKOWARSTWOWA opracował: Wojciech Zapała I. WPROWADZENIE Chromatografia cieczowa naleŝy do najwaŝniejszych metod analizy mieszanin róŝnorodnych związków chemicznych. Polega ona na zróŝnicowanej
Bardziej szczegółowoInstrukcja do ćwiczeń laboratoryjnych
UNIWERSYTET GDAŃSKI WYDZIAŁ CHEMII Pracownia studencka Katedra Analizy Środowiska Instrukcja do ćwiczeń laboratoryjnych Ćwiczenie nr 1 CHROMATOGRAFIA GAZOWA WPROWADZENIE DO TECHNIKI ORAZ ANALIZA JAKOŚCIOWA
Bardziej szczegółowoBadania laboratoryjne procesów ciągłej ekstrakcji rozpuszczalnikowej
NAFTA-GAZ wrzesień 11 ROK LXVII Anna Bartyzel Instytut Nafty i Gazu, Kraków Badania laboratoryjne procesów ciągłej ekstrakcji rozpuszczalnikowej Wstęp Destylaty próżniowe wykorzystywane do produkcji olejów
Bardziej szczegółowoCHROMATOGRAFIA BARWNIKÓW ROŚLINNYCH
POLITECHNIKA ŁÓDZKA INSTRUKCJA Z LABORATORIUM W ZAKŁADZIE BIOFIZYKI Ćwiczenie 1 CHROMATOGRAFIA BARWNIKÓW ROŚLINNYCH I. Wiadomości teoretyczne W wielu dziedzinach nauki i techniki spotykamy się z problemem
Bardziej szczegółowoInstrukcja do ćwiczeń laboratoryjnych
UNIWERSYTET GDAŃSKI WYDZIAŁ CHEMII Pracownia studencka Zakład Analizy Środowiska Instrukcja do ćwiczeń laboratoryjnych Ćwiczenie nr 7 ANALIZA JAKOŚCIOWA W CHROMATOGRAFII GAZOWEJ INDEKSY RETENCJI Pracownia
Bardziej szczegółowoJJManaj IZO-chromatografia
Metody identyfikacji związków organicznych Chromatograficzne metody rozdzielania Jolanta Jaroszewska-Manaj i identyfikacji związków organicznych #1 1 #2 2 Chromatografia Fizyczna metoda wykorzystująca
Bardziej szczegółowoStrona 1 z 6. Wydział Chemii UJ, Chemia medyczna Podstawy Chemii - Laboratorium Rozdzielanie Substancji - Wprowadzenie
ROZDZIELANIE SUBSTANCJI Rozdzielanie substancji jest jednym z najistotniejszych problemów w pracy laboratoryjnej. Problem ten ma istotne znaczenie zarówno dla preparatyki (chemiczna synteza preparatów),
Bardziej szczegółowoTechniki immunochemiczne. opierają się na specyficznych oddziaływaniach między antygenami a przeciwciałami
Techniki immunochemiczne opierają się na specyficznych oddziaływaniach między antygenami a przeciwciałami Oznaczanie immunochemiczne RIA - ( ang. Radio Immuno Assay) techniki radioimmunologiczne EIA -
Bardziej szczegółowoZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 297
ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 297 wydany przez POLSKIE CENTRUM AKREDYTACJI 01-382 Warszawa ul. Szczotkarska 42 Wydanie nr 19 Data wydania: 29 stycznia 2016 r. Nazwa i adres OBR SPÓŁKA
Bardziej szczegółowoBadanie selektywności rozpuszczalników organicznych stosowanych w procesach ciągłej ekstrakcji rozpuszczalnikowej wysokoaromatycznych olejów naftowych
NAFTA-GAZ październik 12 ROK LXVIII Anna Bartyzel Instytut Nafty i Gazu, Kraków Badanie selektywności rozpuszczalników organicznych stosowanych w procesach ciągłej ekstrakcji rozpuszczalnikowej wysokocznych
Bardziej szczegółowoEKSTRAKCJA W ANALITYCE. Anna Leśniewicz
EKSTRAKCJA W ANALITYCE Anna Leśniewicz definicja: ekstrakcja to proces wymiany masy w układzie wieloskładnikowym i wielofazowym polegający na przeniesieniu jednego lub więcej składników z jednej fazy do
Bardziej szczegółowoProf. dr hab. inż. M. Kamiński 2006/7 Katedra Chemii Analitycznej Wydział Chemiczny PG. Ćwiczenie: LC / GC. Instrukcja ogólna
Prof. dr hab. inż. M. Kamiński 2006/7 Katedra Chemii Analitycznej Wydział Chemiczny PG Przedmiot: Chemia analityczna Instrukcje ćwiczeń laboratoryjnych Ćwiczenie: LC / GC Instrukcja ogólna Uzupełniający
Bardziej szczegółowo(12) OPIS PATENTOWY (19) PL (11) (13) B1 PL B1. (54) Sposób katalitycznego krakowania surowców węglowodorowych
RZECZPOSPOLITA POLSKA Urząd Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej (12) OPIS PATENTOWY (19) PL (11) 188639 (21) Numer zgłoszenia: 328009 (22) Data zgłoszenia 12.08.1998 (13) B1 (51) Int.Cl.7 C10G 11/14 (54)
Bardziej szczegółowoPraktyczne wdrożenie nowych wymagań polityki PCA dotyczącej uczestnictwa w badaniach biegłości, na przykładzie badań przetworów naftowych
POLLAB-PETROL 23-24.04.2012, Warszawa. Praktyczne wdrożenie nowych wymagań polityki PCA dotyczącej uczestnictwa w badaniach biegłości, na przykładzie badań przetworów naftowych Jolanta Kowalczyk, Marzena
Bardziej szczegółowoTechniki Rozdzielania Mieszanin
Techniki Rozdzielania Mieszanin Techniki Sorpcji i Chromatografii cz. I prof. dr hab. inż. Marian Kamiński Gdańsk 2010 Chromatografia cieczowa jako technika analityki, przygotowania próbek, wsadów do rozdzielania,
Bardziej szczegółowoHPLC? HPLC cz.1. Analiza chromatograficzna. Klasyfikacja metod chromatograficznych
HPLC cz.1 ver. 1.0 Literatura: 1. Witkiewicz Z. Podstawy chromatografii 2. Szczepaniak W., Metody instrumentalne w analizie chemicznej 3. Snyder L.R., Kirkland J.J., Glajch J.L. Practical HPLC Method Development
Bardziej szczegółowoIlościowa analiza mieszaniny alkoholi techniką GC/FID
Ilościowa analiza mieszaniny alkoholi techniką GC/FID WPROWADZENIE Pojęcie chromatografii obejmuje grupę metod separacji substancji, w których występują diw siły: siła powodująca ruch cząsteczek w określonym
Bardziej szczegółowoStrona 1 z 6. Wydział Chemii Uniwersytetu Jagiellońskiego Podstawy Chemii - Laboratorium Rozdzielanie Substancji - Wprowadzenie
ROZDZIELANIE SUBSTANCJI Rozdzielanie substancji jest jednym z najistotniejszych problemów w pracy laboratoryjnej. Problem ten ma istotne znaczenie zarówno dla preparatyki (chemiczna synteza preparatów),
Bardziej szczegółowoPytania z Wysokosprawnej chromatografii cieczowej
Pytania z Wysokosprawnej chromatografii cieczowej 1. Jak wpłynie 50% dodatek MeOH do wody na retencję kwasu propionowego w układzie faz odwróconych? 2. Jaka jest kolejność retencji kwasów mrówkowego, octowego
Bardziej szczegółowoInstrukcja do ćwiczeń laboratoryjnych
UNIWERSYTET GDAŃSKI WYDZIAŁ CHEMII Pracownia studencka Katedra Analizy Środowiska Instrukcja do ćwiczeń laboratoryjnych Ćwiczenie nr 2 OPTYMALIZACJA ROZDZIELANIA MIESZANINY WYBRANYCH FARMACEUTYKÓW METODĄ
Bardziej szczegółowoTrociny, wióry, ścinki, drewno, płyta wiórowa i fornir zawierające substancje niebezpieczne 14. 03 01 82 Osady z zakładowych oczyszczalni ścieków
1. 02 01 01 Osady z mycia i czyszczenia 2. 02 01 03 Odpadowa masa roślinna 3. 02 01 04 Odpady tworzyw sztucznych (z wyłączeniem opakowań) 4. 02 01 08* Odpady agrochemikaliów zawierające substancje, w tym
Bardziej szczegółowoANALIZA ŚLADOWYCH ZANIECZYSZCZEŃ ŚRODOWISKA I ROK OŚ II
ANALIZA ŚLADOWYCH ZANIECZYSZCZEŃ ŚRODOWISKA I ROK OŚ II Ćwiczenie 1 Przygotowanie próbek do oznaczania ilościowego analitów metodami wzorca wewnętrznego, dodatku wzorca i krzywej kalibracyjnej 1. Wykonanie
Bardziej szczegółowoMetody chromatograficzne (rozdzielcze) w analizie materiału biologicznego (GC, HPLC)
Metody chromatograficzne (rozdzielcze) w analizie materiału biologicznego (GC, HPLC) Chromatografia jest fizykochemiczną metodą rozdzielania składników jednorodnych mieszanin w wyniku ich różnego podziału
Bardziej szczegółowoTabela C Alfabetyczny indeks złożonych węglopochodnych wraz z odpowiadającymi im numerami indeksowymi
Tabela C Alfabetyczny indeks złożonych węglopochodnych wraz z odpowiadającymi im numerami indeksowymi Nazwa substancji Nr WE Nr CAS Nr indeksowy Aromatyczne oleje węglowodorowe zmieszane z polietylenem
Bardziej szczegółowoPolitechnika Śląska Wydział Chemiczny Katedra Technologii Chemicznej Organicznej i Petrochemii INSTRUKCJA. Metody analizy związków chemicznych:
Politechnika Śląska Wydział Chemiczny Katedra Technologii Chemicznej Organicznej i Petrochemii INSTRUKCJA Metody analizy związków chemicznych: UPLC-MS U/HPLC Wprowadzenie Chromatografia cieczowa, w swoich
Bardziej szczegółowoChromatografia. Chromatografia po co? Zastosowanie: Podstawowe rodzaje chromatografii. Chromatografia cienkowarstwowa - TLC
Chromatografia Chromatografia cienkowarstwowa - TLC Chromatografia po co? Zastosowanie: oczyszczanie wydzielanie analiza jakościowa analiza ilościowa Chromatogram czarnego atramentu Podstawowe rodzaje
Bardziej szczegółowoRys. 1. Chromatogram i sposób pomiaru podstawowych wielkości chromatograficznych
Ćwiczenie 1 Chromatografia gazowa wprowadzenie do techniki oraz analiza jakościowa Wstęp Celem ćwiczenia jest nabycie umiejętności obsługi chromatografu gazowego oraz wykonanie analizy jakościowej za pomocą
Bardziej szczegółowoDZIAŁ 2 ŹRÓDŁA ENERGII przygotowanie do sprawdzianu
DZIAŁ 2 ŹRÓDŁA ENERGII przygotowanie do sprawdzianu I. RODZAJE PALIW KOPALNYCH. II. PRZERÓBKA ROPY NAFTOWEJ I WĘGLA KAMIENNEGO. III. BENZYNA IV. SPOSOBY POZYSKIWANIA ENERGII A ŚRODOWIKO NATURALNE. 1. Wymienić
Bardziej szczegółoworodzajach chromatografii cieczowej w związku ze wszczętym na
Katedra Chemii Analitycznej Wydział Chemiczny, Politechnika Gdańska, ul. G. Narutowicza 11/12, 80-233 Gdańsk tel. 058 347 10 10 Kierownik Katedry 058 347 19 10 Sekretariat 058 347 21 10 Laboratorium fax.
Bardziej szczegółowoĆwiczenie nr 6. Przygotowanie próbki do analizy: Ekstrakcja jednokrotna i wielokrotna. Wysalanie.
Ćwiczenie nr 6 Przygotowanie próbki do analizy: Ekstrakcja jednokrotna i wielokrotna. Wysalanie. Zanieczyszczenie środowiska węglowodorami Rozwój cywilizacji ludzkiej w ciągu ostatnich dziesiątków lat
Bardziej szczegółowoROZPORZĄDZENIE MINISTRA GOSPODARKI. z dnia 9 grudnia 2008 r. w sprawie wymagań jakościowych dla paliw ciekłych. (tekst jednolity)
Dz.U.2013.1058 ROZPORZĄDZENIE MINISTRA GOSPODARKI z dnia 9 grudnia 2008 r. w sprawie wymagań jakościowych dla paliw ciekłych (tekst jednolity) Na podstawie art. 3 ust. 2 pkt 1 ustawy z dnia 25 sierpnia
Bardziej szczegółowoZakres zastosowań chromatografii wykluczania
Zakres zastosowań chromatografii wykluczania CHROMATOGRAFIA WYKLUCZANIA (dawniej żelowa PC/SEC) prof. M. Kamiński WCh-PG Gdańsk, 2013 - Badanie rozkładu masy molekularnej różnego typu materiałów polimerów
Bardziej szczegółowoPOTWIERDZANIE TOŻSAMOSCI PRZY ZASTOSOWANIU RÓŻNYCH TECHNIK ANALITYCZNYCH
POTWIERDZANIE TOŻSAMOSCI PRZY ZASTOSOWANIU RÓŻNYCH TECHNIK ANALITYCZNYCH WSTĘP Spełnianie wymagań jakościowych stawianych przed producentami leków jest kluczowe dla zapewnienia bezpieczeństwa pacjenta.
Bardziej szczegółowoJakościowa i ilościowa analiza mieszaniny alkoholi techniką chromatografii gazowej
Jakościowa i ilościowa analiza mieszaniny alkoholi techniką chromatografii gazowej WPROWADZENIE Pojęcie chromatografii obejmuje grupę metod separacji substancji, w których występują diw siły: siła powodująca
Bardziej szczegółowoCHROMATOGRAFIA CHROMATOGRAFIA GAZOWA
CHROMATOGRAFIA CHROMATOGRAFIA GAZOWA CHROMATOGRAFIA GAZOWA Chromatografia jest fizycznym sposobem rozdzielania gdzie rozdzielane składniki rozłożone są między dwiema fazami, Z których: jedna jest nieruchoma
Bardziej szczegółowoZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 297
ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 297 wydany przez POLSKIE CENTRUM AKREDYTACJI 01-382 Warszawa ul. Szczotkarska 42 Wydanie nr 14 Data wydania: 19 marca 2012 r. Nazwa i adres OŚRODEK BADAWCZO-ROZWOJOWY
Bardziej szczegółowoChromatografia. Chromatografia po co? Zastosowanie: Optymalizacja eluentu. Chromatografia kolumnowa. oczyszczanie. wydzielanie. analiza jakościowa
Chromatografia Chromatografia kolumnowa Chromatografia po co? Zastosowanie: oczyszczanie wydzielanie Chromatogram czarnego atramentu analiza jakościowa analiza ilościowa Optymalizacja eluentu Optimum 0.2
Bardziej szczegółowoMetodyka badań Rys. 1. 15
W artykule przedstawiono 50-letnie doświadczenia Instytutu Technologii Nafty w zakresie wykonywania kompleksowych analiz rop. Zaprezentowano stosowany schemat badania ropy naftowej, z uwzględnieniem dwóch
Bardziej szczegółowoInstrukcja do ćwiczeń laboratoryjnych
UNIWERSYTET GDAŃSKI WYDZIAŁ CEMII Pracownia studencka Katedra Analizy Środowiska Instrukcja do ćwiczeń laboratoryjnych Ćwiczenie nr 4 WYDRĘBNIANIE WIELPIERŚCIENIWYC WĘGLWDRÓW ARMATYCZNYC (WWA) Z GLEBY
Bardziej szczegółowoCHROMATOGRAFIA ADSORPCYJNA I PODZIAŁOWA. 1. Rozdział barwników roślinnych metodą chromatografii adsorpcyjnej (techniką kolumnową)
Ćwiczenie nr 7 CHROMATOGRAFIA ADSORPCYJNA I PODZIAŁOWA 1. Rozdział barwników roślinnych metodą chromatografii adsorpcyjnej (techniką kolumnową) Zasada: Barwniki roślinne charakteryzują się różnym powinowactwem
Bardziej szczegółowoZatwierdzam do stosowania od dnia
1. Przedmiot WT 2. Zakres stosowania przedmiotu WT 3. Podział i oznaczenie 4. Wymagania i badania 4.1. Wymagania ogólne 4.1.1. Dodatki przeciwutleniające 4.1.2. Dodatki antyelektrostatyczne 4.1.3. Wygląd
Bardziej szczegółowoWYZNACZANIE ZAKRESU WYKLUCZANIA DLA WYPEŁNIEŃ STOSOWANYCH W WYSOKOSPRAWNEJ CHROMATOGRAFII WYKLUCZANIA (HPSEC)
WYZNACZANIE ZAKRESU WYKLUCZANIA DLA WYPEŁNIEŃ STOSOWANYCH W WYSOKOSPRAWNEJ CHROMATOGRAFII WYKLUCZANIA (HPSEC) 1. Wprowadzenie Chromatografia wykluczania (Size-Exclusion Chromatography (SEC)), zwana również
Bardziej szczegółowoBeata Mendak fakultety z chemii II tura PYTANIA Z KLASY PIERWSZEJ
Beata Mendak fakultety z chemii II tura Test rozwiązywany na zajęciach wymaga powtórzenia stężenia procentowego i rozpuszczalności. Podaję również pytania do naszej zaplanowanej wcześniej MEGA POWTÓRKI
Bardziej szczegółowoPROCESY OPARTE NA ROPIE NAFTOWEJ
Pochodzenie ropy naftowej PROCESY OPARTE NA ROPIE NAFTOWEJ Teorie nieorganiczne Berthelot (1866r.): węglowodory powstały w wyniku działania wody na węgliki metali alkalicznych, wytworzone w skutek redukcji
Bardziej szczegółowoCHROMATOGRAFIA. Sprawdzono w roku 2014 przez K. Czapińską. Teoria Metody rozdzielcze i proces rozdzielania
2 CHROMATOGRAFIA Zagadnienia teoretyczne Charakterystyka metody chromatograficznej, elementy układu chromatograficznego, chromatografia cieczowa (kolumnowa i cienkowarstwowa), chromatografia gazowa. Najczęściej
Bardziej szczegółowoInstrukcja do ćwiczeń laboratoryjnych
UNIWERSYTET GDAŃSKI Pracownia studencka Katedry Analizy Środowiska Instrukcja do ćwiczeń laboratoryjnych Ćwiczenie nr 2 Oznaczanie benzoesanu denatonium w skażonym alkoholu etylowym metodą wysokosprawnej
Bardziej szczegółowoSposób wytwarzania oleju izolującego elektrycznie
R Z E C Z P O S P O L IT A (12) OPIS PATENTOWY (19) PL (11) 157455 P O L S K A (13) B1 (21) Numer zgłoszenia: 277047 (51) IntCl.5: C10G 67/04 U rząd P a te n to w y (22) Data zgłoszenia: 03.01.1989 R z
Bardziej szczegółowoa) Ćwiczenie praktycze: Sublimacja kofeiny z kawy (teofiliny z herbaty i teobrominy z kakao)
ĆWICZENIE 5 SUBLIMACJA I CHROMATOGRAFIA Celem ćwiczenia jest zapoznanie się z metodami oczyszczania i rozdziału substancji organicznych. Sublimacja jest metodą, za pomocą której można wyodrębnić i oczyścić
Bardziej szczegółowoS YLABUS MODUŁU (PRZEDMIOTU) I nformacje ogólne. Toksykologia. Nie dotyczy
Kod modułu Rodzaj modułu Wydział PUM Kierunek studiów Specjalność Poziom studiów Nazwa modułu Załącznik Nr 3 do Uchwały Senatu PUM 14/2012 S YLABUS MODUŁU (PRZEDMIOTU) Toksykologia I nformacje ogólne Obowiązkowy
Bardziej szczegółowoLaboratorium Utylizacji Odpadów (Laboratorium Badawcze Biologiczno Chemiczne)
Laboratorium Utylizacji Odpadów (Laboratorium Badawcze Biologiczno Chemiczne) mgr inż. Maria Sadowska mgr Katarzyna Furmanek mgr inż. Marcin Młodawski Laboratorium prowadzi prace badawcze w zakresie: Utylizacji
Bardziej szczegółowoBADANIE ZAWARTOŚCI WIELOPIERŚCIENIOWYCH WĘGLOWODORÓW AROMATYCZNYCH (OZNACZANIE ANTRACENU W PRÓBKACH GLEBY).
BADANIE ZAWARTOŚCI WIELOPIERŚCIENIOWYCH WĘGLOWODORÓW AROMATYCZNYCH (OZNACZANIE ANTRACENU W PRÓBKACH GLEBY). Wprowadzenie: Wielopierścieniowe węglowodory aromatyczne (WWA) to grupa związków zawierających
Bardziej szczegółowoTECHNOLOGIA PRZEROBU ROPY NAFTOWEJ W GRUPIE LOTOS S.A.
TECHNOLOGIA PRZEROBU ROPY NAFTOWEJ W GRUPIE LOTOS S.A. BLOK OLEJOWY Schemat ideowy gdańskiej rafinerii Grupy LOTOS S.A. LPG destylacja LPG 710 LPG propan butan LPG z 410,440 i 150 LPG fr. szczyt b.lekka
Bardziej szczegółowoROZPORZĄDZENIE MINISTRA GOSPODARKI 1) z dnia 22 stycznia 2009 r. w sprawie wymagań jakościowych dla biopaliw ciekłych 2)
Dz.U.2009.18.98 ROZPORZĄDZENIE MINISTRA GOSPODARKI z dnia 22 stycznia 2009 r. w sprawie wymagań jakościowych dla biopaliw ciekłych (Dz. U. z dnia 4 lutego 2009 r.) Na podstawie art. 3 ust. 2 pkt 2 ustawy
Bardziej szczegółowo