Chory z cukrzycą i nadciśnieniem opornym

Wielkość: px
Rozpocząć pokaz od strony:

Download "Chory z cukrzycą i nadciśnieniem opornym"

Transkrypt

1 Chory z cukrzycą i nadciśnieniem opornym Piotr Jędrusik Katedra i Klinika Chorób Wewnętrznych, Nadciśnienia Tętniczego i Angiologii Warszawski Uniwersytet Medyczny Warszawa, 3 czerwca 2017

2 Pani Janina K., 65-letnia księgowa Zgłosiła się, ponieważ przepisane jej leki hipotensyjne przestały działać Sama często mierzy ciśnienie tętnicze, podaje skoki ciśnienia do 190/110 mm Hg, którym towarzyszą bóle głowy i kołatanie serca Skoki ciśnienia chora stwierdza także w nocy, nie może wówczas spać Zgłasza obrzęki nóg Od wystąpienia menopauzy przybyła na wadze ok. 15 kg Leczona z powodu nadciśnienia od 10 lat różnymi lekami, ponieważ jest uczulona na wiele preparatów, obecnie przyjmuje: amlodypina 10 mg nebiwolol 5 mg enalapryl 2 x 5 mg atorwastatyna 20 mg Przejściowo stosowała HTZ, obecnie nie Cukrzyca typu 2, metformina od 7 lat, 2 g/dobę BMI 34 kg/m 2 HR 68/min RR 158/98 mm Hg Często przyjmuje NPLZ z powodu choroby zwyrodnieniowej stawów

3 NT oporne - definicja Ciśnienie tętnicze większe niż ciśnienie docelowe (zwykle >140/90 mmhg, powyżej 60 r.ż. > 160/90 mmhg) pomimo stosowania odpowiednich ( pełnych ) dawek trzech leków hipotensyjnych w tym diuretyku (lek i dawka dobrane do stopnia wydolności nerek) obserwacja przez 3 miesiące Nuesch R i wsp. BMJ 2001;323:142 Kaplan NM J Hypertens 2005;23:1441

4 Przyczyny niedostatecznej kontroli ciśnienia bezwładność terapeutyczna suboptymalna farmakoterapia Lekarz niedostateczna edukacja i motywowanie pacjenta nierozpoznane nadciśnienie wtórne Pacjent stany i schorzenia współistniejące (otyłość, cukrzyca itd.) równoczesne przyjmowanie środków (np. NLPZ) o działaniu presyjnym nadmierne spożycie soli - retencja płynów brak zmiany stylu życia nieprzestrzeganie zaleceń terapeutycznych - nieprzyjmowanie leków

5 Oporne nadciśnienie tętnicze? Oporny pacjent? Oporny lekarz?

6 Nadciśnienie oporne ocena kliniczna Czy ciśnienie tętnicze u pacjenta jest rzeczywiście podwyższone? Czy pacjent przyjmuje przepisane leki hipotensyjne? Czy w leczeniu dostatecznie wykorzystano metody niefarmakologiczne? Czy pacjent nie stosuje leków lub innych środków pogarszających kontrolę ciśnienia tętniczego? Czy pacjent otrzymuje właściwe leczenie diuretyczne? Czy pacjent otrzymuje odpowiednią kombinację leków hipotensyjnych? Czy nie występuje wtórna postać nadciśnienia?

7 Problemy z oceną ciśnienia tętniczego Błędy pomiaru (technika, warunki, dobór wielkości mankietu) Naturalna zmienność ciśnienia (aktywność pacjenta, stres, rytm dobowy) Efekt białego fartucha Nadciśnienie zamaskowane ABPM

8 Pani Janina K., 65-letnia księgowa 24-godzinny pomiar ciśnienia (ABPM) 8

9 Nadciśnienie oporne ocena kliniczna Czy ciśnienie tętnicze u pacjenta jest rzeczywiście podwyższone? technika pomiaru, ABPM, pomiary domowe Czy pacjent przyjmuje przepisane leki hipotensyjne? Czy w leczeniu dostatecznie wykorzystano metody niefarmakologiczne? Czy pacjent nie stosuje leków lub innych środków pogarszających kontrolę ciśnienia tętniczego? Czy pacjent otrzymuje właściwe leczenie diuretyczne? Czy pacjent otrzymuje odpowiednią kombinację leków hipotensyjnych? Czy nie występuje wtórna postać nadciśnienia?

10 Nieprzestrzeganie zaleceń terapeutycznych Działania uboczne leków Nadmierny koszt leków Zbyt wiele dawek w ciągu doby Zbyt skomplikowany schemat leczenia Niezrozumienie zaleceń lekarskich Niedostateczna edukacja pacjenta Zaburzenia pamięci Przyczyny psychologiczne i psychiatryczne Celowe nieprzyjmowanie leków

11 Nieprzestrzeganie zaleceń terapeutycznych Działania uboczne leków Nadmierny koszt leków Zbyt wiele dawek w ciągu doby Zbyt skomplikowany schemat leczenia Leki Niezrozumienie zaleceń lekarskich Niedostateczna edukacja pacjenta Zaburzenia pamięci Przyczyny psychologiczne i psychiatryczne Celowe nieprzyjmowanie leków Pacjent

12 % patients Pacjenci z NT opornym nie przyjmują leków Ocena wydalania leków lub ich metabolitów z moczem (HPLC-MS) 100 Współpraca Brak współpracy No. drugs [No. pts] 1 [6] 2 [13] 3 [17] 4 [23] 5 [12] 6 [9] 7 [2] Maciej Tomaszewski et al. High rates of non-adherence to antihypertensive treatment revealed by high-performance liquid chromatography-tandem mass spectrometry (HP LC-MS/MS) urine analysis. Heart 2014 doi:

13 Jak ocenić współpracę z pacjentem? Czy przyjmuje Pani/Pan leki zgodnie z zaleceniami? Wiele osób ma problemy z systematycznym przyjmowaniem leków. Jak często się to Pani/Panu zdarza? Czy zdarzyło się, że zabrakło Pani/Panu leków od ostatniej wizyty? Pacjent opuszcza wizyty Nie pamięta nazw leków Nie pamięta dawkowania Nie przechowuje dokumentacji medycznej Nie ma innych efektów działania leku (HR, potas)

14 Zamiana 2 leków na gotowe połączenie zwiększa stopień współpracy nawet w przypadku politerapii Wang TD et al. Bidirectional Adherence Changes and Associated Factors in Patients Switched From Free Combinations to Equivalent Single-Pill Combinations of Antihypertensive Drugs. DOI: /HYPERTENSIONAHA

15 Nadciśnienie oporne ocena kliniczna Czy ciśnienie tętnicze u pacjenta jest rzeczywiście podwyższone? technika pomiaru, ABPM, pomiary domowe Czy pacjent przyjmuje przepisane leki hipotensyjne? chorzy nie przyjmują leków - edukacja, koszt leków, leki złożone Czy dostatecznie wykorzystano metody niefarmakologiczne? Czy pacjent nie stosuje leków lub innych środków pogarszających kontrolę ciśnienia tętniczego? Czy pacjent otrzymuje właściwe leczenie diuretyczne? Czy pacjent otrzymuje odpowiednią kombinację leków hipotensyjnych? Czy nie występuje wtórna postać nadciśnienia?

16 Obniżenie ciśnienia pod wpływem metod niefarmakologicznych Metaanaliza kontrolowanych prób klinicznych Body Weight Physical Activity Alcohol Coffee Sodium Potassium Magnesium Calcium Fish oil b Trials (n) Change a -6.5 kg +2.5 h/wk -41 ml -4.9 cups -2.1 g +2.0 g +483 mg +1.2 g +4.1 g Systolic Diastolic -7 mm Hg a Average change in dietary intake (per day) or lifestyle factor in trials. b Supplementation of fish fatty-acids (eicosapentaenoic acid and docosahexaenoic acid). Geleijnse JM et al. J Hum Hypertens 2005;19:S1-S4 16

17 Efekt hipotensyjny zmniejszenia spożycia sodu u pacjentów z nadciśnieniem opornym Spożycie Na: 50 lub 200 mmol/d przez 7 dni RR 146/84 mm Hg, średnio 3,4 leku, w tym HCTZ 25 mg + ACEI/ARB Różnica RR: gabinet -23/9 mm Hg, 24-hr ABP 20/10 mm Hg Pimenta i wsp., Hypertension 2009; 54:

18 Nadciśnienie oporne ocena kliniczna Czy ciśnienie tętnicze u pacjenta jest rzeczywiście podwyższone? technika pomiaru, ABPM, pomiary domowe Czy pacjent przyjmuje przepisane leki hipotensyjne? chorzy nie przyjmują leków - edukacja, koszt leków, leki złożone Czy dostatecznie wykorzystano metody niefarmakologiczne? sód, masa ciała/wysiłek fizyczny, alkohol, tytoń Czy pacjent nie stosuje leków lub innych środków pogarszających kontrolę ciśnienia tętniczego? Czy pacjent otrzymuje właściwe leczenie diuretyczne? Czy pacjent otrzymuje odpowiednią kombinację leków hipotensyjnych? Czy nie występuje wtórna postać nadciśnienia?

19 Interakcje lekowe pogarszające kontrolę RR Niesteroidowe leki przeciwzapalne synteza prostaglandyn o działaniu naczyniorozszerzającym i natriuretycznym interferencja z lekami hipotensyjnymi (najbardziej diuretyki/acei, najmniej antagoniści wapnia) Sympatomimetyki (leki obkurczające błonę śluzową nosa, leki hamujące łaknienie, kokaina, amfetamina) Glikokortykosteroidy Doustne środki antykoncepcyjne Leki przeciwdepresyjne (inhibitory MAO, trójpierścieniowe) Leki onkologiczne (anty-vegf - bewacizumab, TKI - sorafenib, sunitinib) Inne: alkohol, erytropoetyna, cyklosporyna, takrolimus, lukrecja, preparaty ziołowe (ephedra, żeńszeń) Paracetamol? sprzeczne dane, być może nie (Dawson et al. J. Hypertens 2013)

20 Nadciśnienie oporne ocena kliniczna Czy ciśnienie tętnicze u pacjenta jest rzeczywiście podwyższone? technika pomiaru, ABPM, pomiary domowe Czy pacjent przyjmuje przepisane leki hipotensyjne? chorzy nie przyjmują leków - edukacja, koszt leków, leki złożone Czy dostatecznie wykorzystano metody niefarmakologiczne? sód, masa ciała/wysiłek fizyczny, alkohol, tytoń Czy pacjent nie przyjmuje leków pogarszających kontrolę ciśnienia? NLPZ Czy pacjent otrzymuje właściwe leczenie diuretyczne? Czy pacjent otrzymuje odpowiednią kombinację leków? Czy nie występuje wtórna postać nadciśnienia?

21 Inercja terapeutyczna: reagujemy na złą kontrolę ciśnienia tętniczego tylko co piąty raz Khanna RR, et al. Missed opportunities for treatment of uncontrolled hypertension at physician office visits in the United States, 2005 to Arch Intern Med 2012; 172:

22 Właściwe kojarzenie leków hipotensyjnych leki o różnych mechanizmach działania (A/B + C/D) najlepsze połączenie 3 leków: ACEI/ARB + antagonista Ca + diuretyk ARB + diuretyk ACEI + diuretyk CaB + ARB CaB +ACEI

23 Pani Janina K., 65-letnia księgowa amlodypina 10 mg nebiwolol 5 mg enalapryl 2 x 5 mg Diuretyk... może być pierwszym, powinien być drugim, musi być trzecim lekiem hipotensyjnym GFR tiazyd/opodobny czy pętlowy? (torasemid) Łączenie diuretyków Ocena stężenia kreatyniny i potasu, suplementacja K

24 Inne możliwości wielolekowej terapii NT Spironolakton lub amiloryd Beta-adrenolityk naczyniorozkurczowy (karwedilol, nebiwolol) Alfa-adrenolityk (doksazosyna) Lek o działaniu ośrodkowym (klonidyna, metyldopa, rilmenidyna) Azotan NT skurczowe ISMN mg, SBP 16 mmhg Połączenie 3 diuretyków (tiazyd + furosemid + spironolakton) Połączenie 2 antagonistów wapnia (DHP + nie-dhp) ( 6/8 mmhg) Lek rozkurczający naczynia (hydralazyna, minoksydyl) Inhibitor ACE + ARB ( 5/3 mmhg) - NIE

25 Badanie PATHWAY-2 N=335, NT oporne, wiek 61 lat, krzyżowa RCT, 4 x 12 tygodni Spironolakton > doksazosyna, bisoprolol K > 6,0 mmol/l u 6/285 pacjentów (2%) Lancet 2015

26 Skojarzone leczenie diuretyczne vs. skojarzona blokada układu RAA Bobrie i wsp., J Hypertens 2012

27 Skojarzone leczenie diuretyczne vs. skojarzona blokada układu RAA Bobrie i wsp., J Hypertens 2012

28 Badanie MAPEC: lek hipotensyjny wieczorem poprawia kontrolę RR i zmniejsza ryzyko sercowo-naczyniowe PTNT: - ABPM - raczej ACEI/ARB - nie w jaskrze, chyba że RR w nocy ASA wieczorem (zwłaszcza non-dippers - 11/7 mm Hg) Hermida i wsp. Hypertension 2005 Hermida i wsp. Chronobiology International 2010; 27: 1629 Hermida i wsp. J Am Soc Nephrol epub 2011

29 Nadciśnienie oporne ocena kliniczna Czy ciśnienie tętnicze u pacjenta jest rzeczywiście podwyższone? technika pomiaru, ABPM, pomiary domowe Czy pacjent przyjmuje przepisane leki hipotensyjne? chorzy nie przyjmują leków - edukacja, koszt leków, leki złożone Czy dostatecznie wykorzystano metody niefarmakologiczne? sód, masa ciała/wysiłek fizyczny, alkohol, tytoń Czy pacjent nie przyjmuje leków pogarszających kontrolę ciśnienia? NLPZ Czy pacjent otrzymuje właściwe leczenie diuretyczne? Czy pacjent otrzymuje odpowiednią kombinację leków? A + C + D, spironolakton, nebiwolol, torasemid, doksazosyna Czy nie występuje wtórna postać nadciśnienia?

30 Oporne nadciśnienie tętnicze kiedy podejrzewać postać wtórną? młody wiek przebyta faza przyspieszona objawy typowe dla choroby podstawowej (szmery naczyniowe, hipokalemia, bezdech senny ) nagłe pogorszenie kontroli ciśnienia tętniczego krótki wywiad objawy zaawansowanej miażdżycy

31 Nadciśnienie wtórne Przewlekłe miąższowe choroby nerek Zwężenie tętnicy nerkowej Pierwotny hiperaldosteronizm 11% chorych z NT opornym Guz chromochłonny Obturacyjny bezdech podczas snu Douma i wsp. Lancet 2008 Najczęstsza wtórna postać NT wśród chorych z opornym NT? Pedrosa i wsp., Hypertension 2011

32 Czy u każdego pacjenta z nadciśnieniem tętniczym można uzyskać dobrą kontrolę ciśnienia tętniczego?

33 Chora lat 56 z opornym NT

34 SIMPLICITY HTN 3: Brak istotnego wpływu denerwacji na kontrolę ciśnienia tętniczego A Controlled Trial of Renal Denervation for Resistant Hypertension. DOI: /NEJMoa

35 Nadciśnienie oporne - postępowanie Właściwa technika pomiaru ABPM / domowe pomiary ciśnienia Odpowiednia intensywność leczenia Właściwe kojarzenie leków Odpowiednie leczenie diuretyczne Przestrzeganie zaleceń terapeutycznych przez pacjentów: metody niefarmakologiczne, działania uboczne leków, koszt terapii, edukacja i motywowanie chorych Uproszczenie schematu leczenia (preparaty złożone)

36 Nadciśnienie oporne - postępowanie Spironolakton, doksazosyna, torasemid Leki rano i wieczorem Skierowanie do ośrodka referencyjnego Diagnostyka w kierunku wtórnego nadciśnienia Leczenie inwazyjne? ablacja nerwów współczulnych nerek stymulacja baroreceptorów

37 Przyczyny złej kontroli ciśnienia tętniczego Oporny pacjent Niedostateczna współpraca Brak modyfikacji stylu życia Oporny lekarz Ocena ABPM/HBPM Dawkowanie leków Inercja terapeutyczna Gotowe skojarzenia Oporne nadciśnienie Retencja sodu OBPS Wtórna postać

38 Pani Janina K., 65-letnia księgowa Zgłosiła się, ponieważ przepisane jej leki hipotensyjne przestały działać Sama często mierzy ciśnienie tętnicze, podaje skoki ciśnienia do 190/110 mm Hg, którym towarzyszą bóle głowy i kołatanie serca Skoki ciśnienia chora stwierdza także w nocy, nie może wówczas spać Zgłasza obrzęki nóg Od wystąpienia menopauzy przybyła na wadze ok. 15 kg Leczona z powodu nadciśnienia od 10 lat różnymi lekami, ponieważ jest uczulona na wiele preparatów, obecnie przyjmuje: amlodypina 10 mg nebiwolol 5 mg enalapryl 2 x 5 mg atorwastatyna 20 mg Przejściowo stosowała HTZ, obecnie nie Cukrzyca typu 2, metformina od 7 lat, 2 g/dobę Nieprzyjmowanie leków? Stres? Miarodajność pomiarów? Objawy niepożądane leku? Nietolerancja leków? Otyłość Przynajmniej bierze Zły zestaw leków BMI 34 kg/m beta-bloker 2 HR 68/min Uprościć preparat złożony RR 158/98 mm Hg Często przyjmuje NPLZ z powodu choroby zwyrodnieniowej stawów Interakcja z NLPZ

Denerwacja nerek stan wiedzy 2013. Prof. dr hab. med. Andrzej Januszewicz Klinika Nadciśnienia Tętniczego Instytut Kardiologii

Denerwacja nerek stan wiedzy 2013. Prof. dr hab. med. Andrzej Januszewicz Klinika Nadciśnienia Tętniczego Instytut Kardiologii Denerwacja nerek stan wiedzy 2013 Prof. dr hab. med. Andrzej Januszewicz Klinika Nadciśnienia Tętniczego Instytut Kardiologii Katowice, 21 listopada 2013 2009 Lancet. 2009;373:1275-1281 Pierwsza ocena

Bardziej szczegółowo

Śmiertelność przypisana w tys; całość Ezzatti M. Lancet 2002; 360: 1347

Śmiertelność przypisana w tys; całość Ezzatti M. Lancet 2002; 360: 1347 Nadciśnienie tętnicze Prewencja i leczenie Prof. dr hab. med. Danuta Czarnecka I Klinika Kardiologii i Elektrokardiologii Interwencyjnej oraz Nadciśnienia Tętniczego Uniwersytet Jagielloński, Kraków Warszawa.07.04.2013

Bardziej szczegółowo

Pułapki farmakoterapii nadciśnienia tętniczego. Piotr Rozentryt III Katedra i Kliniczny Oddział Kardiologii Śląskie Centrum Chorób Serca, Zabrze

Pułapki farmakoterapii nadciśnienia tętniczego. Piotr Rozentryt III Katedra i Kliniczny Oddział Kardiologii Śląskie Centrum Chorób Serca, Zabrze Pułapki farmakoterapii nadciśnienia tętniczego Piotr Rozentryt III Katedra i Kliniczny Oddział Kardiologii Śląskie Centrum Chorób Serca, Zabrze Leczenie nadciśnienia tętniczego versus leczenie chorego

Bardziej szczegółowo

FARMAKOTERAPIA NADCIŚNIENIA TĘTNICZEGO. Prof. dr hab. Jan J. Braszko Zakład Farmakologii Klinicznej UMB

FARMAKOTERAPIA NADCIŚNIENIA TĘTNICZEGO. Prof. dr hab. Jan J. Braszko Zakład Farmakologii Klinicznej UMB FARMAKOTERAPIA NADCIŚNIENIA TĘTNICZEGO Prof. dr hab. Jan J. Braszko Zakład Farmakologii Klinicznej UMB Oparte na dowodach zalecenia w leczeniu nadciśnienia tętniczego wg. Joint National Committee (JNC

Bardziej szczegółowo

Leczenie nadciśnienia tętniczego i towarzyszących czynników ryzyka

Leczenie nadciśnienia tętniczego i towarzyszących czynników ryzyka Leczenie nadciśnienia tętniczego i towarzyszących czynników ryzyka Jacek Lewandowski Klinika Chorób Wewnętrznych, Nadciśnienia Tętniczego i Angiologii WUM, Zasadnicze pytania 1. Czy mój pacjent ma nadciśnienie

Bardziej szczegółowo

Definicja, podział i częstość występowania opornego nadciśnienia tętniczego

Definicja, podział i częstość występowania opornego nadciśnienia tętniczego Rozdział 2. Definicja, podział i częstość występowania opornego nadciśnienia tętniczego ANDRZEJ JANUSZEWICZ, ALEKSANDER PREJBISZ 2.1. DEFINICJA OPORNEGO NADCIŚNIENIA TĘTNICZEGO W ubiegłych dekadach zwłaszcza

Bardziej szczegółowo

Materiały edukacyjne. Diagnostyka i leczenie nadciśnienia tętniczego

Materiały edukacyjne. Diagnostyka i leczenie nadciśnienia tętniczego Materiały edukacyjne Diagnostyka i leczenie nadciśnienia tętniczego Klasyfikacja ciśnienia tętniczego (mmhg) (wg. ESH/ESC )

Bardziej szczegółowo

Aktywność fizyczna u chorych z nadciśnieniem tętniczym II KATEDRA KARDIOLOGII CM UMK

Aktywność fizyczna u chorych z nadciśnieniem tętniczym II KATEDRA KARDIOLOGII CM UMK Aktywność fizyczna u chorych z nadciśnieniem tętniczym II KATEDRA KARDIOLOGII CM UMK 2014 1 Rozpowszechnienie nadciśnienia tętniczego ( 140/90 mmhg) Rozpowszechnienie nadciśnienia tętniczego UWAGA NATPOL

Bardziej szczegółowo

Nadciśnienie tętnicze u chorych z cukrzycą - groźny duet. prof. Włodzimierz J. Musiał

Nadciśnienie tętnicze u chorych z cukrzycą - groźny duet. prof. Włodzimierz J. Musiał Nadciśnienie tętnicze u chorych z cukrzycą - groźny duet. prof. Włodzimierz J. Musiał Plan wykładu Epidemiologia Jaki wpływ ma współwystępowanie nadciśnienia u chorych z cukrzycą Do jakich wartości obniżać

Bardziej szczegółowo

CUKRZYCA U OSOBY W WIEKU STARCZYM. Klinika Diabetologii i Chorób Wewnętrznych Dr med. Ewa Janeczko-Sosnowska

CUKRZYCA U OSOBY W WIEKU STARCZYM. Klinika Diabetologii i Chorób Wewnętrznych Dr med. Ewa Janeczko-Sosnowska CUKRZYCA U OSOBY W WIEKU STARCZYM Klinika Diabetologii i Chorób Wewnętrznych Dr med. Ewa Janeczko-Sosnowska CHARAKTERYSTYKA PACJENTA Wiek 82 lata Cukrzyca typu 2 leczona insuliną Choroba wieńcowa, stan

Bardziej szczegółowo

Farmakoterapia nadciśnienia tętniczego

Farmakoterapia nadciśnienia tętniczego Farmakoterapia nadciśnienia tętniczego Nadciśnienie tętnicze: cichy zabójca Zawał serca Udar mózgu Niewydolność nerek!!! Nadciśnienie tętnicze zwykle jest asymptomatyczne. Śmiertelność z nim związana wynika

Bardziej szczegółowo

Nadciśnienie tętnicze. Prezentacja opracowana przez lek.med. Mariana Słombę

Nadciśnienie tętnicze. Prezentacja opracowana przez lek.med. Mariana Słombę Nadciśnienie tętnicze Prezentacja opracowana przez lek.med. Mariana Słombę EPIDEMIOLOGIA: Odsetek nadciśnienia tętniczego w populacji Polski w wieku średnim (36-64 lat) wynosi 44-46% wśród mężczyzn i 36-42%

Bardziej szczegółowo

Spis treści. 1. Przyczyny nadciśnienia tętniczego Bogdan Wyrzykowski... 13

Spis treści. 1. Przyczyny nadciśnienia tętniczego Bogdan Wyrzykowski... 13 Spis treści 1. Przyczyny nadciśnienia tętniczego Bogdan Wyrzykowski........ 13 Genetyczne uwarunkowania pierwotnego nadciśnienia tętniczego..... 14 Nadciśnienie monogeniczne..................................

Bardziej szczegółowo

UWAGA NADCIŚNIENIE TĘTNICZE 2015-04-23. Rozpowszechnienie nadciśnienia tętniczego ( 140/90 mmhg) Rozpowszechnienie nadciśnienia tętniczego

UWAGA NADCIŚNIENIE TĘTNICZE 2015-04-23. Rozpowszechnienie nadciśnienia tętniczego ( 140/90 mmhg) Rozpowszechnienie nadciśnienia tętniczego II KATEDRA KARDIOLOGII CM UMK 2014 II KATEDRA KARDIOLOGII CM UMK 2014 Rozpowszechnienie nadciśnienia tętniczego ( 140/90 mmhg) Rozpowszechnienie nadciśnienia tętniczego UWAGA NATPOL 18-79 9,5 mln POLSENIOR

Bardziej szczegółowo

NADCIŚNIENIE TĘTNICZE

NADCIŚNIENIE TĘTNICZE II KATEDRA KARDIOLOGII CM UMK 2014 II KATEDRA KARDIOLOGII CM UMK 2014 1 Rozpowszechnienie nadciśnienia tętniczego ( 140/90 mmhg) II KATEDRA KARDIOLOGII CM UMK 2014 Rozpowszechnienie nadciśnienia tętniczego

Bardziej szczegółowo

Nadciśnienie tętnicze - główna przyczyna chorób układu krążenia w Polsce,którą można leczyć

Nadciśnienie tętnicze - główna przyczyna chorób układu krążenia w Polsce,którą można leczyć Nadciśnienie tętnicze - główna przyczyna chorób układu krążenia w Polsce,którą można leczyć Prof.dr hab.med Danuta Czarnecka Instytut Kardiologii, Uniwersytet Jagielloński Collegium Medicum w Krakowie

Bardziej szczegółowo

Stany zagrożenia życia w przebiegu nadciśnienia tętniczego

Stany zagrożenia życia w przebiegu nadciśnienia tętniczego Stany zagrożenia życia w przebiegu nadciśnienia tętniczego Nadciśnienie tętnicze Źródło: Wytyczne ESH/ESC dot postępowania w nadciśnieniu tętniczym 2013 Stratyfikacja łącznego ryzyka sercowo-naczyniowego

Bardziej szczegółowo

Nadciśnienie tętnicze i choroby współistniejące jak postępować z chorym na nadciśnienie i cukrzycę?

Nadciśnienie tętnicze i choroby współistniejące jak postępować z chorym na nadciśnienie i cukrzycę? Nadciśnienie tętnicze i choroby współistniejące jak postępować z chorym na nadciśnienie i cukrzycę? Tomasz Miazgowski Klinika Hipertensjologii PUM w Szczecinie 1. Cechy charakterystyczne i odrębności patogenetyczne

Bardziej szczegółowo

Nowe leki w terapii niewydolności serca.

Nowe leki w terapii niewydolności serca. Nowe leki w terapii niewydolności serca. Michał Ciurzyński Klinika Chorób Wewnętrznych i Kardiologii Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego z Centrum Diagnostyki i Leczenia Żylnej Choroby Zakrzepowo Zatorowej

Bardziej szczegółowo

Spis treści. Przedmowa Badanie pacjenta z chorobami sercowo-naczyniowymi... 13

Spis treści. Przedmowa Badanie pacjenta z chorobami sercowo-naczyniowymi... 13 Spis treści Przedmowa................ 11 1. Badanie pacjenta z chorobami sercowo-naczyniowymi.................. 13 Najważniejsze problemy diagnostyczne....... 13 Ból w klatce piersiowej........... 14 Ostry

Bardziej szczegółowo

Nadciśnienie tętnicze punkt widzenia lekarza i dietetyka. prof. nadzw. dr hab. n. med. J. Niegowska dr inż. D. Gajewska

Nadciśnienie tętnicze punkt widzenia lekarza i dietetyka. prof. nadzw. dr hab. n. med. J. Niegowska dr inż. D. Gajewska Nadciśnienie tętnicze punkt widzenia lekarza i dietetyka prof. nadzw. dr hab. n. med. J. Niegowska dr inż. D. Gajewska Wszechnica Żywieniowa SGGW Warszawa 2016 Ciśnienie tętnicze krwi Ciśnienie wywierane

Bardziej szczegółowo

Leczenie nadciśnienia tętniczego

Leczenie nadciśnienia tętniczego Leczenie nadciśnienia tętniczego Obniżenie ciśnienia tętniczego można uzyskać przez Zmniejszenie oporu naczyniowego uzyskane przez rozszerzenie naczyń na drodze neuronalnej, humoralnej i działania bezpośredniego

Bardziej szczegółowo

Leczenie nadciśnienia tętniczego - krok po kroku

Leczenie nadciśnienia tętniczego - krok po kroku Leczenie nadciśnienia tętniczego - krok po kroku Prof. dr hab. med. Danuta Pupek-Musialik Kierownik Katedry Chorób Wewnętrznych, Zaburzeń Metabolicznych i Nadciśnienia Tętniczego Uniwersytet Medyczny w

Bardziej szczegółowo

Badanie SYMPLICITY HTN-3

Badanie SYMPLICITY HTN-3 PRACA ORYGINALNA BADANIA KLINICZNE. CO NOWEGO W HIPERTENSJOLOGII? Badanie SYMPLICITY HTN-3 Artur Radziemski, Katarzyna Kostka-Jeziorny Opracowano na podstawie: Bhatt D.L., Kandzari D.E., O Neill W.W. i

Bardziej szczegółowo

PROGRAM NAUCZANIA PRZEDMIOTU FAKULTATYWNEGO NA WYDZIALE LEKARSKIM I ROK AKADEMICKI 2014/2015 PRZEWODNIK DYDAKTYCZNY

PROGRAM NAUCZANIA PRZEDMIOTU FAKULTATYWNEGO NA WYDZIALE LEKARSKIM I ROK AKADEMICKI 2014/2015 PRZEWODNIK DYDAKTYCZNY PROGRAM NAUCZANIA PRZEDMIOTU FAKULTATYWNEGO NA WYDZIALE LEKARSKIM I ROK AKADEMICKI 2014/2015 PRZEWODNIK DYDAKTYCZNY 1. NAZWA PRZEDMIOTU : Nadciśnienie tętnicze od A do Z 2. NAZWA JEDNOSTKI (jednostek )

Bardziej szczegółowo

CMC/2015/03/WJ/03. Dzienniczek pomiarów ciśnienia tętniczego i częstości akcji serca

CMC/2015/03/WJ/03. Dzienniczek pomiarów ciśnienia tętniczego i częstości akcji serca CMC/2015/03/WJ/03 Dzienniczek pomiarów ciśnienia tętniczego i częstości akcji serca Dane pacjenta Imię:... Nazwisko:... PESEL:... Rozpoznane choroby: Nadciśnienie tętnicze Choroba wieńcowa Przebyty zawał

Bardziej szczegółowo

Jolanta B. Prokop Katedra i Klinika Kardiologii UNIWERSYTET MEDYCZNY w BIAŁYSTOKU Prezentacja przypadku Poznań 2014

Jolanta B. Prokop Katedra i Klinika Kardiologii UNIWERSYTET MEDYCZNY w BIAŁYSTOKU Prezentacja przypadku Poznań 2014 Jolanta B. Prokop Katedra i Klinika Kardiologii UNIWERSYTET MEDYCZNY w BIAŁYSTOKU Prezentacja przypadku Poznań 2014 Chorzy z NT - występowanie cukrzycy jest 2,5x częstsze w porównaniu do osób bez NT NATPOL

Bardziej szczegółowo

Rejestr codziennej praktyki lekarskiej dotyczący cy leczenia nadciśnienia nienia tętniczego t tniczego. czynnikami ryzyka sercowo- naczyniowego

Rejestr codziennej praktyki lekarskiej dotyczący cy leczenia nadciśnienia nienia tętniczego t tniczego. czynnikami ryzyka sercowo- naczyniowego Rejestr codziennej praktyki lekarskiej dotyczący cy leczenia nadciśnienia nienia tętniczego t tniczego współwyst występującego z innymi czynnikami ryzyka sercowo- naczyniowego Nr rejestru: HOE 498_9004

Bardziej szczegółowo

MÓJ CHORY Z NIEPODDAJĄCYM SIĘ LECZENIU NADCIŚNIENIEM TĘTNICZYM OPORONY LEKARZ, PACJENT CZY CHOROBA?

MÓJ CHORY Z NIEPODDAJĄCYM SIĘ LECZENIU NADCIŚNIENIEM TĘTNICZYM OPORONY LEKARZ, PACJENT CZY CHOROBA? MÓJ CHORY Z NIEPODDAJĄCYM SIĘ LECZENIU NADCIŚNIENIEM TĘTNICZYM OPORONY LEKARZ, PACJENT CZY CHOROBA? Katarzyna Widecka Klinika Kardiologii PUM Oporne nadciśnienie tętnicze TRH ( Treatment- resistant hypertension)

Bardziej szczegółowo

LECZENIE TĘTNICZEGO NADCIŚNIENIA PŁUCNEGO SILDENAFILEM I EPOPROSTENOLEM (TNP) (ICD-10 I27, I27.0)

LECZENIE TĘTNICZEGO NADCIŚNIENIA PŁUCNEGO SILDENAFILEM I EPOPROSTENOLEM (TNP) (ICD-10 I27, I27.0) Dziennik Urzędowy Ministra Zdrowia 719 Poz. 27 Załącznik B.68. LECZENIE TĘTNICZEGO NADCIŚNIENIA PŁUCNEGO SILDENAFILEM I EPOPROSTENOLEM (TNP) (ICD-10 I27, I27.0) ŚWIADCZENIOBIORCY I. Terapia sildenafilem

Bardziej szczegółowo

Analiza fali tętna u dzieci z. doniesienie wstępne

Analiza fali tętna u dzieci z. doniesienie wstępne Analiza fali tętna u dzieci z chorobami kłębuszków nerkowych doniesienie wstępne Piotr Skrzypczyk, Zofia Wawer, Małgorzata Mizerska-Wasiak, Maria Roszkowska-Blaim Katedra i Klinika Pediatrii i Nefrologii

Bardziej szczegółowo

Terapia nadciśnienia w okresie wczesnej starości

Terapia nadciśnienia w okresie wczesnej starości Terapia nadciśnienia w okresie wczesnej starości Zbigniew Gaciong Katedra i Klinika Chorób Wewnętrznych, Nadciśnienia Tętniczego i Angiologii Warszawski Uniwersytet Medyczny Badanie SHEP po 22 latach leczenie

Bardziej szczegółowo

Marcin Leszczyk SKN przy Klinice Chorób Wewnętrznych i Kardiologii WUM

Marcin Leszczyk SKN przy Klinice Chorób Wewnętrznych i Kardiologii WUM Marcin Leszczyk SKN przy Klinice Chorób Wewnętrznych i Kardiologii WUM Definicja NS to zespół kliniczny, w którym wskutek dysfunkcji serca jego pojemność minutowa jest zmniejszona w stosunku do zapotrzebowania

Bardziej szczegółowo

Rola współpracy między lekarzem a pacjentem jaskrowym Anna Kamińska

Rola współpracy między lekarzem a pacjentem jaskrowym Anna Kamińska Rola współpracy między lekarzem a pacjentem jaskrowym Anna Kamińska Katedra i Klinika Okulistyki, II WL, Warszawski Uniwersytet Medyczny Kierownik Kliniki: Profesor Jacek P. Szaflik Epidemiologia jaskry

Bardziej szczegółowo

Nadciśnienie tętnicze a otyłość - jak leczyć?

Nadciśnienie tętnicze a otyłość - jak leczyć? Nadciśnienie tętnicze a otyłość - jak leczyć? Prof. dr hab. Danuta Pupek-Musialik Kierownik Katedry i Kliniki Chorób Wewnętrznych, Zaburzeń Metabolicznych i Nadciśnienia Tętniczego Nadciśnienie tętnicze

Bardziej szczegółowo

Lek. Zbigniew Gugnowski Konsultant Wojewódzki w Dziedzinie Medycyny Rodzinnej NZOZ Poradnia Lekarzy Medycyny Rodzinnej Giżycko

Lek. Zbigniew Gugnowski Konsultant Wojewódzki w Dziedzinie Medycyny Rodzinnej NZOZ Poradnia Lekarzy Medycyny Rodzinnej Giżycko Nadciśnienie Tętnicze Lek. Zbigniew Gugnowski Konsultant Wojewódzki w Dziedzinie Medycyny Rodzinnej NZOZ Poradnia Lekarzy Medycyny Rodzinnej Giżycko Definicja Nadciśnienie tętnicze, choroba nadciśnieniowa,

Bardziej szczegółowo

NADCIŚNIENIE ZESPÓŁ METABOLICZNY

NADCIŚNIENIE ZESPÓŁ METABOLICZNY NADCIŚNIENIE ZESPÓŁ METABOLICZNY Poradnik dla pacjenta i jego rodziny Konsultacja: prof. dr hab. med. Zbigniew Gaciong CO TO JEST ZESPÓŁ METABOLICZNY Nadciśnienie tętnicze (inaczej podwyższone ciśnienie

Bardziej szczegółowo

Rejestr codziennej praktyki lekarskiej w zakresie leczenia choroby wieńcowej

Rejestr codziennej praktyki lekarskiej w zakresie leczenia choroby wieńcowej Rejestr codziennej praktyki lekarskiej w zakresie leczenia choroby wieńcowej Badanie Nr: BETAX_L_01459 Autorzy: Dr hab. n. med. Marek Kuch, Klinika Kardiologii, Uniwersytet Medyczny w Warszawie Michał

Bardziej szczegółowo

Ocena ryzyka sercowo naczyniowego w praktyce Katedra i Zakład Lekarza Rodzinnego Collegium Medicum w Bydgoszczy UMK w Toruniu

Ocena ryzyka sercowo naczyniowego w praktyce Katedra i Zakład Lekarza Rodzinnego Collegium Medicum w Bydgoszczy UMK w Toruniu Ocena ryzyka sercowo naczyniowego w praktyce Katedra i Zakład Lekarza Rodzinnego Collegium Medicum w Bydgoszczy UMK w Toruniu 2018-03-15 Czym jest ryzyko sercowo naczyniowe? Ryzyko sercowo-naczyniowe to

Bardziej szczegółowo

PODSTAWY PATOFIZJOLOGICZNE

PODSTAWY PATOFIZJOLOGICZNE PODSTAWY PATOFIZJOLOGICZNE Patogeneza nadciśnienia tętniczego 17 Układ renina-angiotensyna-aldosteron 18 Angiotensyna II 20 Tkankowy układ renina-angiotensyna 22 Aldosteron 23 Układ współczulno-nadnerczowy

Bardziej szczegółowo

RAPORT KOŃCOWY Z BADANIA

RAPORT KOŃCOWY Z BADANIA RAPORT KOŃCOWY Z BADANIA dotyczącego dodatkowych czynników współistniejących z nadciśnieniem tętniczym mających wpływ na wybór nebiwololu w leczeniu polskiej populacji pacjentów z NT W przypadku jakiegokolwiek

Bardziej szczegółowo

Aneks II. Uzupełnienia odpowiednich punktów Charakterystyki Produktu Leczniczego i Ulotki dla pacjenta

Aneks II. Uzupełnienia odpowiednich punktów Charakterystyki Produktu Leczniczego i Ulotki dla pacjenta Aneks II Uzupełnienia odpowiednich punktów Charakterystyki Produktu Leczniczego i Ulotki dla pacjenta 7 Dla produktów zawierających inhibitory enzymu konwertującego angiotensynę (inhibitory ACE) benazepryl,

Bardziej szczegółowo

Urząd Miasta Bielsko-Biała - um.bielsko.pl Wygenerowano: /14:10: listopada - Światowym Dniem Walki z Cukrzycą

Urząd Miasta Bielsko-Biała - um.bielsko.pl Wygenerowano: /14:10: listopada - Światowym Dniem Walki z Cukrzycą 14 listopada - Światowym Dniem Walki z Cukrzycą Cukrzyca jest chorobą, która staje się obecnie jednym z najważniejszych problemów dotyczących zdrowia publicznego. Jest to przewlekły i postępujący proces

Bardziej szczegółowo

Terapia opornego nadciśnienia tętniczego badanie PATHWAY-2, czyli spironolakton kontratakuje

Terapia opornego nadciśnienia tętniczego badanie PATHWAY-2, czyli spironolakton kontratakuje Choroby Serca i Naczyń 2015, tom 12, nr 6, 341 346 N A D C I Ś N I E N I E T Ę T N I C Z E Redaktor działu: prof. dr hab. n. med. Krzysztof Narkiewicz Terapia opornego nadciśnienia tętniczego badanie PATHWAY-2,

Bardziej szczegółowo

Produkty złożone (combo) stosowane w nadciśnieniu tętniczym a system refundacji leków ocena potencjału oszczędności

Produkty złożone (combo) stosowane w nadciśnieniu tętniczym a system refundacji leków ocena potencjału oszczędności Produkty złożone (combo) stosowane w nadciśnieniu tętniczym a system refundacji leków ocena potencjału oszczędności MIEJ SERCE I PATRZAJ W SERCE... I TĘTNICE HEALTH PROJECT MANAGEMENT 23 maja 2016 r. Nieprzestrzeganie

Bardziej szczegółowo

LECZENIE TĘTNICZEGO NADCIŚNIENIA PŁUCNEGO SILDENAFILEM, EPOPROSTENOLEM I MACYTENTANEM (TNP) (ICD-10 I27, I27.0)

LECZENIE TĘTNICZEGO NADCIŚNIENIA PŁUCNEGO SILDENAFILEM, EPOPROSTENOLEM I MACYTENTANEM (TNP) (ICD-10 I27, I27.0) Dziennik Urzędowy Ministra Zdrowia 731 Poz. 66 Załącznik B.68. LECZENIE TĘTNICZEGO NADCIŚNIENIA PŁUCNEGO SILDENAFILEM, EPOPROSTENOLEM I MACYTENTANEM (TNP) (ICD-10 I27, I27.0) ŚWIADCZENIOBIORCY I. Terapia

Bardziej szczegółowo

Leczenie przewlekłej niewydolności serca Katedra i Klinika Chorób Wewnętrznych, Nadciśnienia Tętniczego i Angiologii Akademii Medycznej w Warszawie Cele leczenia 1. Zapobieganie a). Zapobieganie i leczenie

Bardziej szczegółowo

LECZENIE TĘTNICZEGO NADCIŚNIENIA PŁUCNEGO SILDENAFILEM, EPOPROSTENOLEM I MACYTENTANEM (TNP) (ICD-10 I27, I27.0)

LECZENIE TĘTNICZEGO NADCIŚNIENIA PŁUCNEGO SILDENAFILEM, EPOPROSTENOLEM I MACYTENTANEM (TNP) (ICD-10 I27, I27.0) Załącznik B.68. LECZENIE TĘTNICZEGO NADCIŚNIENIA PŁUCNEGO SILDENAFILEM, EPOPROSTENOLEM I MACYTENTANEM (TNP) (ICD-10 I27, I27.0) ŚWIADCZENIOBIORCY I. Terapia sildenafilem A. Leczenie sildenafilem pacjentów

Bardziej szczegółowo

Kamiren (Doxazosinum) 1 mg, 2 mg, 4 mg tabletki

Kamiren (Doxazosinum) 1 mg, 2 mg, 4 mg tabletki Należy zapoznać się z treścią ulotki przed zastosowaniem leku. - Należy zachować tę ulotkę, aby w razie potrzeby móc ją ponownie przeczytać. - Należy zwrócić się do lekarza lub farmaceuty, gdy potrzebna

Bardziej szczegółowo

ZAPROSZENIE NA BADANIA PROFILAKTYCZNE WYKONYWANE W RAMACH PODSTAWOWEJ OPIEKI ZDROWOTNEJ ( )

ZAPROSZENIE NA BADANIA PROFILAKTYCZNE WYKONYWANE W RAMACH PODSTAWOWEJ OPIEKI ZDROWOTNEJ ( ) ZAPROSZENIE NA BADANIA PROFILAKTYCZNE WYKONYWANE W RAMACH PODSTAWOWEJ OPIEKI ZDROWOTNEJ (2015-08-03) PROFILAKTYKA CHORÓB UKŁADU KRĄŻENIA ADRESACI - Osoby zadeklarowane do lekarza POZ, w wieku 35, 40, 45,

Bardziej szczegółowo

Ostra niewydolność serca

Ostra niewydolność serca Ostra niewydolność serca Prof. dr hab. Jacek Gajek, FESC Uniwersytet Medyczny we Wrocławiu Niewydolność serca Niewydolność rzutu minutowego dla pokrycia zapotrzebowania na tlen tkanek i narządów organizmu.

Bardziej szczegółowo

ANALIZA PROFILU METABOLICZNEGO PACJENTÓW Z PRZEWLEKŁĄ NIEWYDOLNOŚCIĄ SERCA I WSPÓŁISTNIEJĄCYM MIGOTANIEM PRZEDSIONKÓW

ANALIZA PROFILU METABOLICZNEGO PACJENTÓW Z PRZEWLEKŁĄ NIEWYDOLNOŚCIĄ SERCA I WSPÓŁISTNIEJĄCYM MIGOTANIEM PRZEDSIONKÓW ANALIZA PROFILU METABOLICZNEGO PACJENTÓW Z PRZEWLEKŁĄ NIEWYDOLNOŚCIĄ SERCA I WSPÓŁISTNIEJĄCYM MIGOTANIEM PRZEDSIONKÓW Rozprawa doktorska Autor: lek. Marcin Wełnicki Promotor: prof. dr hab. n. med Artur

Bardziej szczegółowo

Leczenie chorych na kzn: dla kogo tylko nefroprotekcja?

Leczenie chorych na kzn: dla kogo tylko nefroprotekcja? Leczenie chorych na kzn: dla kogo tylko nefroprotekcja? Przemysław Rutkowski Klinika Nefrologii, Transplantologii i Chorób Wewnętrznych GUMed 1. Co to jest nefroprotekcja 2. Zmiany w nefroprotekcji 1.

Bardziej szczegółowo

RAMOWY PROGRAM VII ŚWIĘTOKRZYSKICH WARSZTATÓW EKG, HOLTERA EKG I ABPM

RAMOWY PROGRAM VII ŚWIĘTOKRZYSKICH WARSZTATÓW EKG, HOLTERA EKG I ABPM RAMOWY PROGRAM VII ŚWIĘTOKRZYSKICH WARSZTATÓW EKG, HOLTERA EKG I ABPM Piątek 29.11.2013 Sala A Organizatorzy zastrzegają sobie prawo do zmiany programu. 16:00-18:00 Sesja przy współpracy z Sekcją,, Choroby

Bardziej szczegółowo

Ocena ogólna: Raport całkowity z okresu od 04.05.2007 do 15.11.2007

Ocena ogólna: Raport całkowity z okresu od 04.05.2007 do 15.11.2007 W Niepublicznym Zakładzie Opieki Zdrowotnej ABC medic Praktyka Grupowa Lekarzy Rodzinnych w Zielonej Górze w okresie od 04.05.2007-15.11.2007 została przeprowadzona ocena efektów klinicznych u pacjentów

Bardziej szczegółowo

Leczenie bezdechu i chrapania

Leczenie bezdechu i chrapania Leczenie bezdechu i chrapania Bezdech senny, to poważna i dokuczliwa choroba, dotykająca ok. 4% mężczyzn i 2% kobiet. Warto więc wykonać u siebie tzw. BADANIE POLISOMNOGRAFICZNE, które polega na obserwacji

Bardziej szczegółowo

Leczenie nadciśnienia tętniczego u dorosłych chorych na cukrzycę

Leczenie nadciśnienia tętniczego u dorosłych chorych na cukrzycę ZALECENIA ISSN 1640 8497 Stanowisko American Diabetes Association Leczenie nadciśnienia tętniczego u dorosłych chorych na cukrzycę Hypertension management in adults with diabetes Przedrukowano za zgodą

Bardziej szczegółowo

ULOTKA DLA PACJENTA: INFORMACJA DLA UŻYTKOWNIKA

ULOTKA DLA PACJENTA: INFORMACJA DLA UŻYTKOWNIKA ULOTKA DLA PACJENTA: INFORMACJA DLA UŻYTKOWNIKA Karbis, 4 mg, tabletki Karbis, 8 mg, tabletki Karbis, 16 mg, tabletki Karbis, 32 mg, tabletki Candesartanum cilexetilum Należy zapoznać się z treścią ulotki

Bardziej szczegółowo

Leczenie nadciśnienia tętniczego u pacjentów z cukrzycą

Leczenie nadciśnienia tętniczego u pacjentów z cukrzycą Aleksandra Uruska 1, Paweł Uruski 2 KOMENTARZ 1 Klinika Chorób Wewnętrznych i Diabetologii Uniwersytetu Medycznego im. K. Marcinkowskiego w Poznaniu 2 Katedra i Klinika Hipertensjologii, Angiologii i Chorób

Bardziej szczegółowo

Valsamix Amlodipine + Valsartan, 5 mg + 80 mg, 5 mg mg, 10 mg mg, tabletki powlekane

Valsamix Amlodipine + Valsartan, 5 mg + 80 mg, 5 mg mg, 10 mg mg, tabletki powlekane Plan zarządzania ryzykiem dla produktu leczniczego Valsamix Amlodipine + Valsartan, 5 mg + 80 mg, 5 mg + 160 mg, 10 mg + 160 mg, tabletki powlekane Nr procedury NL/H/3460/001-003/DC Tłumaczenie na język

Bardziej szczegółowo

2 Porady w zakresie obrazu chorobowego

2 Porady w zakresie obrazu chorobowego Rozdział 2 2 Porady w zakresie obrazu chorobowego W niniejszym rozdziale przedstawiona jest choroba nadciśnieniowa, choroba wieńcowa serca i niewydolność mięśnia sercowego. Dodatkowe ryzyko wystąpienia

Bardziej szczegółowo

Andrzej Kleinrok 1, 2, Grażyna Prokop-Lewicka 1, Agata Czarnopyś-Sitarz 1, Tomasz Domański 1. Streszczenie

Andrzej Kleinrok 1, 2, Grażyna Prokop-Lewicka 1, Agata Czarnopyś-Sitarz 1, Tomasz Domański 1. Streszczenie Andrzej Kleinrok 1, 2, Grażyna Prokop-Lewicka 1, Agata Czarnopyś-Sitarz 1, Tomasz Domański 1 PRACA ORYGINALNA 1 Samodzielny Publiczny Szpital Wojewódzki im. Papieża Jana Pawła II, Zamość 2 Wyższa Szkoła

Bardziej szczegółowo

Leczenie nadciśnienia tętniczego u dorosłych chorych na cukrzycę

Leczenie nadciśnienia tętniczego u dorosłych chorych na cukrzycę ZALECENIA ISSN 1640 8497 Stanowisko American Diabetes Association Leczenie nadciśnienia tętniczego u dorosłych chorych na cukrzycę Treatment of hypertension in adults with diabetes Przedrukowano za zgodą

Bardziej szczegółowo

LECZENIE TĘTNICZEGO NADCIŚNIENIA PŁUCNEGO SILDENAFILEM, EPOPROSTENOLEM I MACYTENTANEM (TNP) (ICD-10 I27, I27.0)

LECZENIE TĘTNICZEGO NADCIŚNIENIA PŁUCNEGO SILDENAFILEM, EPOPROSTENOLEM I MACYTENTANEM (TNP) (ICD-10 I27, I27.0) Dziennik Urzędowy Ministra Zdrowia 893 Poz. 133 Załącznik B.68. LECZENIE TĘTNICZEGO NADCIŚNIENIA PŁUCNEGO SILDENAFILEM, EPOPROSTENOLEM I MACYTENTANEM (TNP) (ICD-10 I27, I27.0) ŚWIADCZENIOBIORCY I. Terapia

Bardziej szczegółowo

DiabControl RAPORT KOŃCOWY

DiabControl RAPORT KOŃCOWY DiabControl OCENA WSPÓŁPRACY PACJENTA CHOREGO NA CUKRZYCĘ TYPU 2 Z LEKARZEM PROWADZĄCYM W ZAKRESIE COMPLIANCE, OBSERWACJA ZJAWISKA DYSFAGII (TRUDNOŚCI W POŁYKANIU) RAPORT KOŃCOWY Październik 214 Autor

Bardziej szczegółowo

Zmienność dobowa ciśnienia tętniczego dlaczego nie zwracamy na nią uwagi?

Zmienność dobowa ciśnienia tętniczego dlaczego nie zwracamy na nią uwagi? Zmienność dobowa ciśnienia tętniczego dlaczego nie zwracamy na nią uwagi? Piotr Jędrusik Katedra i Klinika Chorób Wewnętrznych, Nadciśnienia Tętniczego i Angiologii Warszawski Uniwersytet Medyczny Międzyzdroje,

Bardziej szczegółowo

LECZENIE TĘTNICZEGO NADCIŚNIENIA PŁUCNEGO SILDENAFILEM, EPOPROSTENOLEM I MACYTENTANEM (TNP) (ICD-10 I27, I27.0)

LECZENIE TĘTNICZEGO NADCIŚNIENIA PŁUCNEGO SILDENAFILEM, EPOPROSTENOLEM I MACYTENTANEM (TNP) (ICD-10 I27, I27.0) Dziennik Urzędowy Ministra Zdrowia 738 Poz. 42 Załącznik B.68. LECZENIE TĘTNICZEGO NADCIŚNIENIA PŁUCNEGO SILDENAFILEM, EPOPROSTENOLEM I MACYTENTANEM (TNP) (ICD-10 I27, I27.0) ŚWIADCZENIOBIORCY I. Terapia

Bardziej szczegółowo

VI Konferencja "Zaawansowany kurs hipertensjologii dla specjalistów

VI Konferencja Zaawansowany kurs hipertensjologii dla specjalistów VI Konferencja "Zaawansowany kurs hipertensjologii dla specjalistów PIĄTEK, 30 CZERWCA 2017 ROKU 12.00 14.30 Warsztaty echokardiograficzne pt. Serce nadciśnieniowca oczami echokardiografisty prof. dr hab.

Bardziej szczegółowo

Choroba wieńcowa Niewydolność serca Nadciśnienie tętnicze

Choroba wieńcowa Niewydolność serca Nadciśnienie tętnicze Choroba wieńcowa Niewydolność serca Nadciśnienie tętnicze Choroba niedokrwienna serca zapotrzebowanie na O2 > moŝliwości podaŝy O2 niedotlenienie upośledzenie czynności mięśnia sercowego przemijające trwałe

Bardziej szczegółowo

Przedmowa... Skróty...

Przedmowa... Skróty... VII Przedmowa.............................................................. Skróty................................................................... Przedmowa..............................................................

Bardziej szczegółowo

Hiperkaliemia. Dzienne zapotrzebowanie. Kierownik Kliniki: Prof. dr hab. n. med. Anna Wasilewska. 1 meq/kg/dobę. 1 meq K + - 2,5cm banana

Hiperkaliemia. Dzienne zapotrzebowanie. Kierownik Kliniki: Prof. dr hab. n. med. Anna Wasilewska. 1 meq/kg/dobę. 1 meq K + - 2,5cm banana Kierownik Kliniki: Prof. dr hab. n. med. Anna Wasilewska Dzienne zapotrzebowanie 1 meq/kg/dobę 1 meq K + - 2,5cm banana Dzienne zapotrzebowanie osoby 70 kg = 30 cm banana 1 Prawidłowe wartości potasu w

Bardziej szczegółowo

Epidemia niewydolności serca Czy jesteśmy skazani na porażkę?

Epidemia niewydolności serca Czy jesteśmy skazani na porażkę? Epidemia niewydolności serca Czy jesteśmy skazani na porażkę? Piotr Ponikowski Klinika Chorób Serca Uniwersytet Medyczny we Wrocławiu Ośrodek Chorób Serca Szpitala Wojskowego we Wrocławiu Niewydolność

Bardziej szczegółowo

Aneks III. Zmiany w odpowiednich punktach charakterystyki produktu leczniczego i ulotkach dla pacjenta

Aneks III. Zmiany w odpowiednich punktach charakterystyki produktu leczniczego i ulotkach dla pacjenta Aneks III Zmiany w odpowiednich punktach charakterystyki produktu leczniczego i ulotkach dla pacjenta Uwaga: Konieczna może być późniejsza aktualizacja zmian w charakterystyce produktu leczniczego i ulotce

Bardziej szczegółowo

Ogólne podsumowanie oceny naukowej preparatu Atacand Plus i nazwy produktów związanych (patrz Aneks I)

Ogólne podsumowanie oceny naukowej preparatu Atacand Plus i nazwy produktów związanych (patrz Aneks I) ANEKS II WNIOSKI NAUKOWE I PODSTAWY DO ZMIANY CHARAKTERYSTYKI PRODUKTU LECZNICZEGO, OZNAKOWANIA OPAKOWAŃ I ULOTKI DLA PACJENTA PRZEDSTAWIONE PRZEZ EUROPEJSKĄ AGENCJĘ LEKÓW 15 Wnioski naukowe Ogólne podsumowanie

Bardziej szczegółowo

CHARAKTERYSTYKA PRODUKTU LECZNICZEGO. 1 ml aerozolu do nosa zawiera 0,5 mg ksylometazoliny chlorowodorku (Xylometazolini hydrochloridum).

CHARAKTERYSTYKA PRODUKTU LECZNICZEGO. 1 ml aerozolu do nosa zawiera 0,5 mg ksylometazoliny chlorowodorku (Xylometazolini hydrochloridum). CHARAKTERYSTYKA PRODUKTU LECZNICZEGO 1. NAZWA PRODUKTU LECZNICZEGO Nasorin, 0,5 mg/ml, aerozol do nosa, roztwór Nasorin, 1 mg/ml, aerozol do nosa, roztwór 2. SKŁAD JAKOŚCIOWY I ILOŚCIOWY Nasorin, 0,5 mg/ml,

Bardziej szczegółowo

Pytania zagadnienia farmakoekonomiki. 1/. Faza III kontrolowanych badań klinicznych to:

Pytania zagadnienia farmakoekonomiki. 1/. Faza III kontrolowanych badań klinicznych to: Prof. Anna Jabłecka proszę przygotować się do rozmowy na wszystkie tematy zawarte na stronie www.zfk.ump.edu.pl w zakładce Anna Jabłecka Wydział Lekarski, a w szczególności pytania nr Wymagane jest krótkie,

Bardziej szczegółowo

NADCIŚNIENIE TĘTNICZE CZYM JEST I JAK PRAWIDŁOWO JE KONTROLOWAĆ?

NADCIŚNIENIE TĘTNICZE CZYM JEST I JAK PRAWIDŁOWO JE KONTROLOWAĆ? NADCIŚNIENIE TĘTNICZE CZYM JEST I JAK PRAWIDŁOWO JE KONTROLOWAĆ? Co to jest nadciśnienie tętnicze? Hipertensja, czyli nadciśnienie jest chorobą układu krwionośnego, która polega na występowaniu, stale

Bardziej szczegółowo

BADANIA KLINICZNE. CO NOWEGO W HIPERTENSJOLOGII?

BADANIA KLINICZNE. CO NOWEGO W HIPERTENSJOLOGII? BADANIA KLINICZNE. CO NOWEGO W HIPERTENSJOLOGII? Różnice w tolerancji glukozy u pacjentów z zespołem metabolicznym leczonych dwiema różnymi kombinacjami leków hipotensyjnych prospektywne, randomizowane

Bardziej szczegółowo

I. Cukrzycowa choroba nerek (nefropatia cukrzycowa)

I. Cukrzycowa choroba nerek (nefropatia cukrzycowa) Spis treści 1. Wprowadzenie 13 Wstęp do wydania II 16 I. Cukrzycowa choroba nerek (nefropatia cukrzycowa) 2. Podstawowa charakterystyka struktury i czynności nerek 21 3. Czynniki wpływające na rozwój uszkodzenia

Bardziej szczegółowo

SPIS TREŒCI. Przedmowa przewodnicz¹cego Rady Naukowej Czasopisma Aptekarskiego... 13. Rozdzia³ 1

SPIS TREŒCI. Przedmowa przewodnicz¹cego Rady Naukowej Czasopisma Aptekarskiego... 13. Rozdzia³ 1 SPIS TREŒCI Przedmowa przewodnicz¹cego Rady Naukowej Czasopisma Aptekarskiego........................... 13 Rozdzia³ 1 NADCIŒNIENIE TÊTNICZE JAKO PROBLEM ZDROWOTNY prof. dr hab. n. farm. S³awomir Lipski,

Bardziej szczegółowo

6.2. Podsumowanie planu zarządzania ryzykiem dotyczącego produktu leczniczego DUOKOPT przeznaczone do wiadomości publicznej

6.2. Podsumowanie planu zarządzania ryzykiem dotyczącego produktu leczniczego DUOKOPT przeznaczone do wiadomości publicznej 6.2. Podsumowanie planu zarządzania ryzykiem dotyczącego produktu leczniczego DUOKOPT przeznaczone do wiadomości publicznej 6.2.1. Podsumowanie korzyści wynikających z leczenia Co to jest T2488? T2488

Bardziej szczegółowo

Nadciśnienie tętnicze

Nadciśnienie tętnicze Seminarium IV rok 2011/2012 Nadciśnienie tętnicze Zbigniew Gaciong Katedra i Klinika Chorób Wewnętrznych, Nadciśnienia Tętniczego i Angiologii Warszawski Uniwersytet Medyczny Zgony w zależnoś żności od

Bardziej szczegółowo

Niedożywienie i otyłość a choroby nerek

Niedożywienie i otyłość a choroby nerek Niedożywienie i otyłość a choroby nerek Magdalena Durlik Klinika Medycyny Transplantacyjnej, Nefrologii i Chorób Wewnętrznych Warszawski Uniwersytet Medyczny Częstość przewlekłej choroby nerek na świecie

Bardziej szczegółowo

Karta badania profilaktycznego w Programie profilaktyki chorób układu krążenia

Karta badania profilaktycznego w Programie profilaktyki chorób układu krążenia Pieczątka świadczeniodawcy nr umowy z NFZ Karta badania profilaktycznego w Programie profilaktyki chorób układu krążenia Uwaga! Kartę należy wypełnić drukowanymi literami, twierdzące odpowiedzi na pytania

Bardziej szczegółowo

Karta badania profilaktycznego w Programie profilaktyki chorób układu krążenia

Karta badania profilaktycznego w Programie profilaktyki chorób układu krążenia Pieczątka świadczeniodawcy nr umowy z NFZ Karta badania profilaktycznego w Programie profilaktyki chorób układu krążenia Uwaga! Kartę należy wypełnić drukowanymi literami, twierdzące odpowiedzi na pytania

Bardziej szczegółowo

Nitraty -nitrogliceryna

Nitraty -nitrogliceryna Nitraty -nitrogliceryna Poniżej wpis dotyczący nitrogliceryny. - jest trójazotanem glicerolu. Nitrogliceryna podawana w dożylnym wlewie: - zaczyna działać po 1-2 minutach od rozpoczęcia jej podawania,

Bardziej szczegółowo

Ulotka dołączona do opakowania: informacja dla pacjenta. Teveten 600 mg, tabletki powlekane Eprosartanum

Ulotka dołączona do opakowania: informacja dla pacjenta. Teveten 600 mg, tabletki powlekane Eprosartanum Ulotka dołączona do opakowania: informacja dla pacjenta Teveten 600 mg, tabletki powlekane Eprosartanum Należy uważnie zapoznać się z treścią ulotki przed zastosowaniem leku, ponieważ zawiera ona informacje

Bardziej szczegółowo

Algorytm wyboru terapii hipotensyjnej krajobraz po badaniu ASCOT-BPLA

Algorytm wyboru terapii hipotensyjnej krajobraz po badaniu ASCOT-BPLA Choroby Serca i Naczyń 26, tom 3, supl. A, A5 A9 Algorytm wyboru terapii hipotensyjnej krajobraz po badaniu ASCOT-BPLA Marcin Grabowski, Krzysztof J. Filipiak I Katedra i Klinika Kardiologii Akademii Medycznej

Bardziej szczegółowo

Znaczenie wczesnego wykrywania cukrzycy oraz właściwej kontroli jej przebiegu. Krzysztof Strojek Śląskie Centrum Chorób Serca Zabrze

Znaczenie wczesnego wykrywania cukrzycy oraz właściwej kontroli jej przebiegu. Krzysztof Strojek Śląskie Centrum Chorób Serca Zabrze Znaczenie wczesnego wykrywania cukrzycy oraz właściwej kontroli jej przebiegu Krzysztof Strojek Śląskie Centrum Chorób Serca Zabrze Czynniki ryzyka rozwoju i powikłania cukrzycy Nadwaga i otyłość Retinopatia

Bardziej szczegółowo

OPIEKA AMBULATORYJNA NAD CHORYMI Z NIEWYDOLNOŚCIĄ SERCA

OPIEKA AMBULATORYJNA NAD CHORYMI Z NIEWYDOLNOŚCIĄ SERCA OPIEKA AMBULATORYJNA NAD CHORYMI Z NIEWYDOLNOŚCIĄ SERCA dr hab. med. Ewa Konduracka Klinika Choroby Wieńcowej i Niewydolności Serca Collegium Medicum Uniwersytetu Jagiellońskiego, Krakowski Szpital Specjalistyczny

Bardziej szczegółowo

CHOROBY WEWNĘTRZNE CHOROBY UKŁADU MOCZOWEGO

CHOROBY WEWNĘTRZNE CHOROBY UKŁADU MOCZOWEGO CHOROBY WEWNĘTRZNE CHOROBY UKŁADU MOCZOWEGO Dariusz Moczulski Klinika Chorób Wewnętrznych i Nefrodiabetologii Uniwersytecki Szpital Kliniczny im. WAM 90 549 Łódź, ul. Żeromskiego 113 Nadciśnienie tętnicze

Bardziej szczegółowo

Zapanuj nad swoim ciśnieniem

Zapanuj nad swoim ciśnieniem Zapanuj nad swoim ciśnieniem Autor: źródło: magazyn VITA Dbając o prawidłowe ciśnienie, dłużej będziesz cieszyć się dobrym zdrowiem. A jeśli już cierpisz na nadciśnienie, dzięki rozpoczęciu leczenia zmniejszysz

Bardziej szczegółowo

Tomasz Grodzicki 1, Krzysztof Narkiewicz 2. Klasyfikacja nadciśnienia tętniczego. Summary

Tomasz Grodzicki 1, Krzysztof Narkiewicz 2. Klasyfikacja nadciśnienia tętniczego. Summary Tomasz Grodzicki 1, Krzysztof Narkiewicz 2 ARTYKUŁ POGLĄDOWY 1 Katedra Chorób Wewnętrznych i Gerontologii Collegium Medicum Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie 2 Katedra Nadciśnienia Tętniczego i Diabetologii

Bardziej szczegółowo

Aneks III. Zmiany w odpowiednich punktach skróconej charakterystyki produktu leczniczego i ulotce dla pacjenta.

Aneks III. Zmiany w odpowiednich punktach skróconej charakterystyki produktu leczniczego i ulotce dla pacjenta. Aneks III Zmiany w odpowiednich punktach skróconej charakterystyki produktu leczniczego i ulotce dla pacjenta. Uwaga: Niniejsze zmiany w odpowiednich punktach skróconej charakterystyki produktu leczniczego

Bardziej szczegółowo

Nadciśnienie tętnicze

Nadciśnienie tętnicze Nadciśnienie tętnicze Wybrane problemy Zbigniew Gaciong 9 kwietnia 2019 Katedra i Klinika Chorób Wewnętrznych, Nadciśnienia Tętniczego i Angiologii Warszawski Uniwersytet Medyczny Hypertension Excellence

Bardziej szczegółowo

Ulotka dołączona do opakowania: informacja dla pacjenta. Acatar Acti Form 12,2 mg, kapsułki, twarde Phenylephrini hydrochloridum

Ulotka dołączona do opakowania: informacja dla pacjenta. Acatar Acti Form 12,2 mg, kapsułki, twarde Phenylephrini hydrochloridum Ulotka dołączona do opakowania: informacja dla pacjenta Acatar Acti Form 12,2 mg, kapsułki, twarde Phenylephrini hydrochloridum Należy uważnie zapoznać się z treścią ulotki przed zastosowaniem leku, ponieważ

Bardziej szczegółowo

Zasady postępowania w nadciśnieniu tętniczym 2011 rok

Zasady postępowania w nadciśnieniu tętniczym 2011 rok ZALECENIA Zasady postępowania w nadciśnieniu tętniczym 2011 rok Wytyczne Polskiego Towarzystwa Nadciśnienia Tętniczego Zespół redagujący: Krystyna Widecka, Tomasz Grodzicki, Krzysztof Narkiewicz, Andrzej

Bardziej szczegółowo

Nadciśnienie tętnicze

Nadciśnienie tętnicze Nadciśnienie tętnicze Ciśnienie tętnicze Pojemność minutowa = x Opór obwodowy Wysokość ciśnienia tętniczego zależy od: Pojemności minutowej serca Oporu dla przepływu krwi w układzie naczyniowym W rozwoju

Bardziej szczegółowo

Dziecko z nadciśnieniem tętniczym. Mieczysław Litwin Klinika Nefrologii i Nadciśnienia Tętniczego Instytut Pomnik centrum Zdrowia Dziecka Warszawa

Dziecko z nadciśnieniem tętniczym. Mieczysław Litwin Klinika Nefrologii i Nadciśnienia Tętniczego Instytut Pomnik centrum Zdrowia Dziecka Warszawa Dziecko z nadciśnieniem tętniczym Mieczysław Litwin Klinika Nefrologii i Nadciśnienia Tętniczego Instytut Pomnik centrum Zdrowia Dziecka Warszawa Badania przesiewowe Na oddziale noworodkowym szpitala powiatowego,

Bardziej szczegółowo

Ulotka dołączona do opakowania: informacja dla pacjenta. XYLOGEL 0,1%, 1 mg/g, żel do nosa Xylometazolini hydrochloridum

Ulotka dołączona do opakowania: informacja dla pacjenta. XYLOGEL 0,1%, 1 mg/g, żel do nosa Xylometazolini hydrochloridum Ulotka dołączona do opakowania: informacja dla pacjenta XYLOGEL 0,1%, 1 mg/g, żel do nosa Xylometazolini hydrochloridum Należy uważnie zapoznać się z treścią ulotki przed zastosowaniem leku, ponieważ zawiera

Bardziej szczegółowo