OBLICZANIE POWIERZCHNI I KUBATURY OBIEKTÓW O RÓ NYM PRZEZNACZENIU

Transkrypt

1 Verlag Dashofer Sp. z o.o. ul. Senatorska Warszawa VERLAG DASHÖFER Autor: Jerzy Ebing OBLICZANIE POWIERZCHNI I KUBATURY OBIEKTÓW O RÓ NYM PRZEZNACZENIU Wed³ug PN-ISO 9836:1997 Stan prawny na 1 stycznia 2006 r. Copyright 2005 Autor: Jerzy Ebing Ebing & Partners Sp. z o o.o Warszawa ul. Wodarzewska g1g/1 tei.: ebing.partners@aster.pl Redaktor odpowiedzialny: Arkadiusz Kallas Korekta i edycja: Paulina Sieniuæ Sk³ad: S³awomir Sobczak Wszelkie prawa zastrze one, prawo do tytu³u i licencji jest w³asnoœci¹ Dashöfer Holding Ltd. Kopiowanie, przedrukowywanie i rozpowszechnianie ca³oœci lub fragmentów niniejszej publikacji, równie na noœnikach magnetycznych i elektronicznych bez zgody Wydawcy jest zabronione. Ze wzglêdu na sta³e zmiany w polskim prawie oraz niejednolite interpretacje przepisów Wydawnictwo nie ponosi odpowiedzialnoœci za zamieszczone informacje.

2 2. OGÓLNE ZASADY POMIARU POWIERZCHNI I KUBATURY 2.1. ZASADY POMIARU POWIERZCHNI Pola powierzchni poziomych i pionowych okreœla siê zgodnie z wymiarami rzeczywistymi. P³aszczyzny nachylone wymiaruje siê na ich rzucie na p³aszczyznê poziom¹ (do obliczeñ strat ciep³a zawsze nale y jednak przyjmowaæ rzeczywiste pole powierzchni) Pole powierzchni podaje siê w m 2 z dok³adnoœci¹ do dwóch miejsc po przecinku. Powy sze zapisy normy nale y tak interpretowaæ: 1) Powierzchniê wewnêtrzn¹ budynku lub jego czêœci mierzy siê na poziomie pod³ogi kondygnacji (z dok³adnoœci¹ do 0,01m²) w œwietle wykoñczonych powierzchni pionowych przegród zamykaj¹cych pomieszczenie od zewn¹trz i od wewn¹trz, bez odliczania od tej powierzchni listew przyœciennych i cokolików. Zasadê tê stosuje siê równie w przypadku, gdy górna przegroda zamykaj¹ca nie jest równoleg³a do p³aszczyzny pod³ogi (o rzeczywistej powierzchni u ytkowej w sprawach spornej interpretacji decyduje wielkoœæ powierzchni pod³ogi). Rysunek 1. Zasady mierzenia powierzchni pomieszczeñ z nierównoleg³¹ przegrod¹ zamykaj¹c¹ lub nieprostopad³¹ do p³aszczyzny pod³ogi: a) przyk³ad pomieszczenia na poddaszu bez œcianki kolankowej, b) przyk³ad pomieszczenia na poddaszu ze œciank¹ kolankow¹

3 Powierzchnie pomieszczeñ ze stropem nachylonym, ³amanym albo ³ukowym nale y podzieliæ na: 1) czêœæ o wysokoœci 1,9 m lub mniejszej, która powinna byæ zaliczona, do powierzchni pomocniczej (Pd = b c); mo e byæ wykorzystana na cele pomocnicze, co do których inne przepisy rozporz¹dzenia nie wymagaj¹ zachowania wiêkszej wysokoœci ni 1,9m, 2) czêœæ o wysokoœci wiêkszej ni 1,9 m, która mo e byæ wykorzystana na pomieszczenia przeznaczone na sta³y lub czasowy pobyt ludzi, je eli œrednia wysokoœæ pomieszczenia odpowiada wymaganiom 72 rozporz¹dzenia Ministra Infrastruktury, jak te na pomieszczenia nieprzystosowane do przebywaniat w nich ludzi, je eli inne przepisy tego rozporz¹dzenia nie wymagaj¹ zachowania wiêkszej wysokoœci. Stosownie do przeznaczenia, odpowiedni¹ czêœæ pomieszczenia zalicza siê do powierzchni podstawowej (Pp) lub pomocniczej (Pd). Oznaczenia: h max - najwiêksza wysokoœæ pomieszczenia, h œr - œrednia wysokoœæ pomieszczenia odpowiadaj¹ca przepisom 72 ust. 1, h k - wysokoœæ œcianki kolankowej <1,9 m, Pd - powierzchnia pomocnicza, Pp - powierzchnia podstawowa, Pu - powierzchnia u ytkowa. 2) Nie dolicza siê do powierzchni przekroju poziomego przegród zewnêtrznych i wewnêtrznych takich elementów, jak pilastry i pó³kolumny, ani nie odlicza siê od niej otworów drzwiowych, balkonowych, nisz i wnêk wykonanych w gruboœci tych przegród (rys. 2). Rysunek 2. Zasada mierzenia powierzchni poziomych w budynku Pomiar wykonuje siê na poziomie pod³ogi ka dej kondygnacji, przy czym wymiary wewnêtrzne pomieszczeñ mierzy siê w œwietle wykoñczonych przegród starych ograniczaj¹cych pomieszczenia, a wymiary zewnêtrzne z uwzglêdnieniem tynków lub ok³adzin elewacyjnych

4 Wymiary pomieszczenia (a, b) mierzy siê w œwietle wykoñczonych przegród pionowych, a jego powierzchniê oblicza bez dodawania wnêk i bez potr¹cania powierzchni otworów w tych przegrodach oraz potr¹cania przekroju poziomego œcian dzia³owych przystosowanych do demonta u, przestawienia lub likwidacji. Do powierzchni konstrukcji (Pk), czyli pola przekroju poziomego œcian lub innych konstrukcji noœnych oraz sta³ych œcian dzia³owych (Ss) i kominowych (Km), nie wlicza siê pola przekroju lizen (Lz), pilastrów (PI) i pó³kolumn oraz œcian dzia³owych niestarych (Sr) przystosowanych do demonta u i przestawiania lub likwidacji. Z powierzchni konstrukcji (Pk) nie potr¹ca siê wnêk (Wn), otworów drzwiowych i okiennych (tak e balkonowych lub tarasowych) oraz innych przejœæ w œcianach noœnych, a tak e w sta³ych œcianach dzia³owych. 3) Wlicza siê w stanie wykoñczonym do powierzchni konstrukcji na danej kondygnacji: œciany noœne, filary, s³upy i kolumny, kominy, obudowane piony instalacyjne i zsypowe oraz sta³e œcianki dzia³owe, nieprzystosowane do demonta u. 4) Nie odlicza siê powierzchni przekroju poziomego œcianek dzia³owych niesta³ych, przystosowanych do demonta u, likwidacji lub zmiany po³o enia. 5) Powierzchniê zewnêtrznych niezamkniêtych ca³kowicie, ale przekrytych elementów budynku (np. loggii) mierzy siê w obrysie pod³ogi, natomiast pole przekroju poziomego ich konstrukcji noœnych, podobnie jak œcian bocznych, s³upów i kolumn, wlicza siê do powierzchni konstrukcji, zaœ powierzchniê zewnêtrznych niezamkniêtych ca³kowicie i nieprzekrytych elementów np. balkonów mierzy siê w obrysie skrajnym p³yty, bez potr¹cania powierzchni przekroju poziomego balustrad, niezale nie od sposobu ich zamocowania

5 POWIERZCHNIA ZABUDOWY Przez powierzchniê zabudowy rozumie siê powierzchniê terenu zajêt¹ przez budynek w stanie wykoñczonym Powierzchnia zabudowy jest wyznaczona przez rzut pionowy zewnêtrznych krawêdzi budynku na powierzchniê terenu.. Powy sze zapisy normy oznaczaj¹, e pole powierzchni zabudowy wyznacza rzut parteru budynku na poziom terenu, a nie kondygnacji powy ej parteru lub ich czêœci nadwieszonych, tj.: 1) Pz stanowi pole wyznaczone przez rzut pionowy skrajnego obrysu zewnêtrznego budynku w stanie wykoñczonym na p³aszczyznê poziom¹, za podstawê przyjmuje siê obrys parteru w wypadku, gdy jest on wiêkszy od rzutu pionowego obrysu œcian fundamentowych lub te œcian przyziemia tworz¹cego stylobat budynku, je eli na poziomie terenu jest on wiêkszy od obrysu wysokiego parteru. 2) Pz zawiera pole powierzchni wystêpuj¹cych w obrêbie przyziemia takich elementów budynku, jak: przeœwity, przejœcia i przejazdy (bramy), ganki, loggie i balkono-loggie dostawiane, werandy otwarte i zamkniête oraz przybudowane szklarnie (ogrody zimowe), przybudowane wiaty gara owe i gara e. 3) Pz nie zawiera powierzchni schodów, pochylni i ramp zewnêtrznych, studzienek doœwietlaj¹cych okienka piwniczne, elementów przeciws³onecznych, daszków, gzymsów i okapów, a tak e nadwieszonych czêœci budynku nad parterem oraz czêœci po³o onych poni ej poziomu terenu, (rys. 3). 4) Pz takich oddzielnych obiektów pomocniczych na danej dzia³ce, jak: gara e, szopy, œmietniki itp., liczy siê oddzielnie i uwzglêdnia w bilansie zagospodarowania terenu dzia³ki, nie dolicza siê natomiast do Pz budynku

6 Rysunek 3. Powierzchnia zabudowy (Pz) budynku: a) zasady obmiaru przedstawione w rzucie poziomym, b) zasady obmiaru przedstawione w przekroju pionowym. Powierzchniê zabudowy (Pz) oblicza siê w rzucie pionowym na p³aszczyznê poziom¹ gruntu, przyjmuj¹c za podstawê wiêkszy obrys kondygnacji przyziemia lub odpowiednio parteru, o szerokoœci zabudowy (z) i d³ugoœci (L). Do Pz wlicza siê portyki, ganki (Gk) i werandy (Wr). Nie wlicza siê do Pz podziemnych czêœci budynku (Pdz) oraz takich zewnêtrznych czêœci budynku, jak pochylnie samochodowe (Ps), studzienki doœwietlaj¹ce okna piwniczne (Sp), schody zewnêtrzne (Sz), tarasy (Tr), a tak e takie wystêpy architektoniczne, jak daszki nad wejœciami (Ds), gzymsy (Gz), okapy (Ok), wykusze (Wk) i wszelkie nadwieszenia wy szych kondygnacji (nd). Nie potr¹ca siê z Pz zarówno powierzchni bram, przeœwitów, loggii (Lg) i innych wnêk w budynku, jak równie nie uwzglêdnia siê ograniczenia rzutu poziomego kondygnacji wy szych np. przez zastosowanie tarasowej formy

7 POWIERZCHNIA KONSTRUKCJI Powierzchnia konstrukcji jest czêœci¹ powierzchni ca³kowitej kondygnacji (na rzucie poziomym na poziomie pod³ogi) i jest to powierzchnia utworzona przez elementy zamykaj¹ce (np. œciany noœne zewnêtrzne i wewnêtrzne) i powierzchnie s³upów, pionów wentylacyjnych, kominów, œcian dzia³owych itp. oraz powierzchnie, przez które nie mo na przejœæ Pomimo nieœcis³oœci s³ownych normy (np. wyszczególnienie jedynie noœnych œcian zewnêtrznych, przy bezzasadnym pominiêciu nienoœnych œcian os³onowych), nale y przyj¹æ przy obliczaniu Pk powierzchnie wszystkich rodzajów œcian zewnêtrznych i wewnêtrznych wed³ug wzoru: Pk k = Pk zk + Pk wk Rysunek 8. Sk³adniki powierzchni konstrukcji

8 Do powierzchni konstrukcji danej kondygnacji (Pk k ) wlicza siê wed³ug zasad przedstawionych na rys. 8 pole powierzchni przekroju poziomego przegród pionowych, tj. œcian zewnêtrznych (S) i wewnêtrznych (Sw), maj¹cych charakter konstrukcji noœnych oraz sta³ych œcian dzia³owych, a tak e wlicza siê pole powierzchni o przekroju obudowy loggii (Pk lg ) lub balkono-loggii, kominów i œcian kominowych (Km) o dowolnej konstrukcji, pionów instalacyjnych (Si) wraz z obudow¹ i obudowanych pionów zsypowych (Zs), jak równie konstrukcjê szybów dÿwigowych (Sd), ³¹cznie z ich dylatacj¹ lub izolacj¹ akustyczn¹, przeciwwilgociow¹ i ciepln¹ Powierzchnia konstrukcji mo e byæ tak e obliczana jako ró nica ca³kowitej powierzchni kondygnacji (5.1.3) i powierzchni kondygnacji netto (5.1.5). Uwzglêdniaj¹c powy sze uwagi, nale y przyjmowaæ, e: 1) Norma ustala zasady obliczania powierzchni konstrukcji kondygnacji (Pk k ) i nie przewiduje praktycznej potrzeby obliczenia powierzchni konstrukcji budynku, któr¹ mo na by teoretycznie okreœliæ jedynie, jako sumê powierzchni konstrukcji wszystkich kondygnacji ΣPk k. 2) Powierzchniê konstrukcji kondygnacji oblicza siê wed³ug zasad przedstawionych na rysunkach 2 i 8. 3) Powierzchniê konstrukcji kondygnacji dzieli siê na: a) powierzchniê konstrukcji przegród zewnêtrznych (Pk zk ), obejmuj¹cych œciany zewnêtrzne (S) i œciany boczne loggii lub balkono-loggii (B/L), b) powierzchniê konstrukcji przegród wewnêtrznych (Pk wk ) obejmuj¹cych œciany konstrukcyjne wewnêtrzne (Sw), sta³e œciany dzia³owe, kominy (Km), obudowane piony instalacyjne (Si), obudowy szybów dÿwigowych (Sd) i pionów zsypowych (Zs)

9 3. PRZYK ADY POMIARU POWIERZCHNI I KUBATURY 3.1. DOM JEDNORODZINNY Powierzchnia podstawowa - Pp Powierzchnia pomocnicza - Pd Powierzchnia us ugowa - Pg pokoje, salon, gabinet, pracownia przedsionek, hol, przedpokój, schody cz ce kondygnacje mieszkalne, kuchnia, spi arnia, garderoba, szafy wbudowane, WC, azienka kot ownia domowa, sk ad opa u, gara wbudowany, pomieszczenia sk adowe i wielofunkcyjne pomieszczenia gospodarcze, korytarze, schody do piwnicy i na poddasze nieu ytkowe

10 3.4. BUDYNEK HANDLOWO-US UGOWY Powierzchnia podstawowa - Pp Powierzchnia pomocnicza - Pd Powierzchnia us ugowa - Pg pomieszczenie ekspozycji, obs ugi klienta, pracownia, biura przedsionek, poczekalnia, korytarz, schody, archiwum, pomieszczenia socjalne i higieniczno-sanitarne pomieszczenia magazynowosk adowe, kot ownia wbudowana lub rozdzielnia ciep a, wentylatornia oraz wykazany oddzielnie gara wbudowany

11 3.10. POWIERZCHNIE DZIA EK BUDOWLANYCH Warunki Techniczne w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadaæ budynki i ich usytuowanie ustalone 12 kwietnia 2002 r.(dz.u. Nr 75, poz. 690) oraz Norma PN-ISO 9836:1997 nie okreœlaj¹ jednoznacznie sposobu obliczania dzia³ek budowlanych, dlatego te ogólne zasady normy mog¹ mieæ zastosowanie. Podstawowa zasada obmiaru powierzchni poziomych g³osi, e oblicza siê je zgodnie z rzeczywistymi wymiarami, natomiast pola p³aszczyzn nachylonych wyznacza siê na podstawie wymiarów rzutu poziomego. Pole powierzchni podaje siê w metrach kwadratowych z dok³adnoœci¹ do 2 miejsc po przecinku np. 1500,15 m² Jedynym wyj¹tkiem, co do sposobu obmiaru powierzchni dzia³ki (dotycz¹cego bilansu zagospodarowania dzia³ki), jest obmiar powierzchni terenu biologicznie czynnej. Nale y przez to rozumieæ grunt rodzimy oraz wodê powierzchniow¹ na terenie dzia³ki budowlanej, a tak e 50 % sumy powierzchni tarasów i stropodachów o powierzchni nie mniejszej ni 10 m 2 urz¹dzonych jako sta³e trawniki lub kwietniki na pod³o u zapewniaj¹cym im naturaln¹ wegetacjê

12 Dzia³ki standardowe Dzia³ki budowlane standardowe to dzia³ki o jednoznacznie okreœlonej geometrii, których pole powierzchni mo liwe jest do obliczenia bez odniesienia siê do szczegó³owych pomiarów w terenie i bez odniesienia do osnowy. Pomiar powierzchni mo na wykonaæ na kilka sposobów np.: - metoda pomiaru elektronicznego pola powierzchni poprzez opisanie dzia³ki wielobokiem zamkniêtym odczyt automatyczny, - metoda pomiaru analitycznego poprzez porównanie wspó³rzêdnych X,Y s¹siednich punktów granicznych, - metoda pomiaru geometrycznego polega na zsumowaniu powierzchni sk³adowych najprostszych figur geometrycznych np. trójk¹t lub prostok¹t Dzia³ki niestandardowe Dzia³ki budowlane niestandardowe to dzia³ki o niejednoznacznej geometrii, których granice wyznaczaj¹ odcinki proste o d³ugoœci uzale nionej od indywidualnego przebiegu krzywej granicznej; dla potrzeb pomiarowych zwyczajowo nie stosuje siê linii krzywych, lecz wprowadza siê pomiarowy uk³ad odcinków o boku min. 50 cm, co odpowiada najmniejszej jednostce odczytu 1 mm na mapie w skali 1:500. Ka dy z punktów posiada w³asne wspó³rzêdne X,Y,Z; dwie pierwsze wspó³rzêdne ustala siê w trybie pomiarów geodezyjnych w oparciu Poziom¹ Osnowê Pañstwow¹; analogicznie wspó³rzêdn¹ Z ustala siê na bazie Pionowej Osnowy Pañstwowej (tzw. sieci reperów)

13 4. INTERPRETACJE ISTOTNYCH ZAGADNIEÑ SPORNYCH ORAZ ORZECZNICTWO S DOWE 4.1. INTERPRETACJE ISTOTNYCH ZAGADNIEÑ SPORNYCH W SPRAWACH PRAKTYCZNEGO STOSOWANIA NORMOWYCH ZASAD OBLICZANIA POWIERZCHNI Pytanie 1 Który z obrysów budynku wyznacza powierzchniê zabudowy: a) obrys rzutu poziomego fundamentów cofniêtych w stosunku do lica œcian zewnêtrznych parteru, tworz¹cych cokó³ budynku, b) obrys budynku w parterze? OdpowiedŸ Obmiar obrysu budynku wyznaczaj¹cy powierzchniê zabudowy powinien byæ przyjêty, zgodnie z norm¹, na której oparto wszystkie obliczenia powierzchni i kubatury danego budynku. Dotychczas, wed³ug normy PN-70/B-02365, powierzchniê zabudowy (powierzchni zabudowanej) mierzono dziêki obrysowi œcian zewnêtrznych kondygnacji przyziemnej lub nadziemnej, wykraczaj¹cej poza obrys kondygnacji przyziemnej. Jednak e w normie nie okreœlono, co nale y rozumieæ przez kondygnacjê przyziemn¹. Zgodnie z pkt normy PN-ISO 9836:1997, powierzchniê zabudowy wyznacza obrys pionowy zewnêtrznych krawêdzi budynku na powierzchniê terenu, nie wskazano natomiast po³o enia kondygnacji o najwiêkszym obrysie w stosunku do poziomu terenu. Pytanie 2 Jak nale y mierzyæ i obliczaæ powierzchniê zabudowy wielokondygnacyjnego budynku, maj¹cego powy ej parteru wykusz lub ca³¹ œcianê zewnêtrzn¹ wysuniêt¹ poza obrys parteru: a) w przypadku, gdy nadwieszona czêœæ budynku znajduje siê w granicach dzia³ki budowlanej, b) w przypadku, gdy nadwieszona czêœæ budynku wykracza poza liniê rozgraniczaj¹c¹, czyli znajduje siê nad ulic¹?

14 OdpowiedŸ a) W przypadku budynku z nadwieszon¹ kondygnacj¹ ponad parterem, którego obrys wyznacza powierzchniê zabudowy, a wielkoœæ wystêpu pod nadwieszeniem budynku mo e byæ efektywnie wykorzystana zarówno jako powierzchnia zabudowy, jak i jako powierzchnia biologicznie czynna (pod warunkiem, e nadwieszenie nie powoduje zacieniania) nale y stosowaæ zasadê: H min = 2,4 m, S max = 2,0 m). b) W przypadku budynku z wykuszem lub nadwieszon¹ kondygnacj¹, wysuniêt¹ poza liniê rozgraniczaj¹c¹ od drogi publicznej, zgodnie 293 rozporz¹dzenia Ministra Infrastruktury z 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadaæ budynki i ich usytuowanie nie ma logicznego i prawnego uzasadnienia, aby czêœæ takiego budynku nadwieszona nad drog¹ publiczn¹ by³a wliczana do bilansu zagospodarowania terenu dzia³ki budowlanej jako teren zabudowy, Pytanie 3 Jaka jest ró nica miêdzy pawlaczem a antresol¹ oraz jakie ich powierzchnie nale y wliczaæ do powierzchni u ytkowej lokalu i budynku? OdpowiedŸ Pawlacz stanowi przestrzeñ w obrêbie przedpokoju lub innego pomieszczenia pomocniczego powsta³¹ przez wykonanie nad czêœci¹ tych pomieszczeñ obni enia, najczêœciej nad drzwiami lub innymi przejœciami o wysokoœci w œwietle co najmniej 2 m, tworz¹cego schowek do przechowywania ró nych drobnych przedmiotów u ytku domowego, turystyki lub rozrywki. Schowek taki spe³nia zatem funkcjê mebla skrzyniowego (nie ustawionego na pod³odze) i nie uwzglêdnia siê go w obliczeniach powierzchni u ytkowej. W 3 p. 19 rozporz¹dzenia Ministra Infrastruktury z 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadaæ budynki i ich usytuowanie, przez pojêcie antresoli rozumie siê: górn¹ czêœæ kondygnacji lub pomieszczenia znajduj¹c¹ siê nad przedzielaj¹cym je stropem poœrednim o powierzchni mniejszej od powierzchni tej kondygnacji lub pomieszczenia, niezamkniêt¹ przegrodami budowlanymi od strony wnêtrza, z którego jest wydzielona, oddzielaj¹cym je stropem poœrednim o powierzchni mniejszej od powierzchni tej kondygnacji lub pomieszczenia niezamkniêt¹ przegrodami budowlanymi od strony wnêtrza, z którego jest wydzielona. Antresola stanowi zatem odpowiednie powiêkszenie powierzchni wysokiego pomieszczenia, w którym zosta³a urz¹dzona, o znacz¹cej przydatnoœci u ytkowej. Z tego powodu powierzchnia antresoli powinna byæ doliczana do powierzchni u ytkowej lokalu i budynku, ale jako dodana oddzielnie, ze wzglêdu na cechy u ytkowe, koszt wykonania i utrzymania inne ni samodzielnego pomieszczenia zamkniêtego ze wszystkich stron