Obliczanie powierzchni i kubatury obiektów o różnym przeznaczeniu

Transkrypt

1 Jerzy Ebing Obliczanie powierzchni i kubatury obiektów o różnym przeznaczeniu Poradnik specjalisty ds. nieruchomości Budownictwo

2 ŒCIANY W BUDOWNICTWIE JEDNORODZINNYM Copyright 2003 ISBN Wydawnictwo Verlag Dashöfer Sp. z o.o. Copyright ul. Senatorska , Warszawa tel.: (022) , , fax. (022) , ISBN ; Wydanie Wydawnictwo II, luty Verlag 2011 Dashofer Sp. z o.o. AL. Krakowska 271, Warszawa Wydawnictwo tel.: Redaktor (022) 559 odpowiedzialny: Verlag ~06, Dashofer faks: Arkadiusz Sp. (022) z o.o. 829 Krokowski 27 27, Al. ; Krakowska 271, Warszawa krokowski@dashofer.pl tel.: (22) ~05, faks: (22) , ; Redaktor odpowiedzialny: Arkadiusz Kallas Korekta: Profesjonalne biuro korekty EDYTOR Skład: Edycja: Sławomir Arkadiusz Sobczak Opracowanie edytorskie Krokowski i korekta: Paulina Sieniuæ Sk³ad: Sk³ad: S³awomir Krzysztof Sobczak Zabielski Wszelkie prawa prawa zastrze one, prawo prawo do do tytu³u tytu³u i licencji i licencji jest jest w³asnoœci¹ Dashöfer Dashöfer Holding Holding Ltd. Ltd. Kopiowanie, przedrukowywanie i rozpowszechnianie i ca³oœci ca³oœci lub lub fragmentów niniejszej publikacji, równie równie na na noœnikach magnetycznych i i elektronicznych bez bez zgody zgody Wydawcy jest jest zabronione. Ze Ze wzglêdu wzglêdu na na sta³e sta³e zmiany zmiany w w polskim polskim prawie prawie oraz oraz niejednolite interpretacje przepisów Wydawnictwo nie nie ponosi ponosi odpowiedzialnoœci za za zamieszczone informacje. Copyright 2003 by Dashöfer Holding, Ltd. 2

3 SPIS TREŒCI 1. Wstêp Ogólne zasady pomiaru powierzchni i kubatury 2.1. Zasady pomiaru powierzchni Powierzchnia zabudowy Powierzchnia ca³kowita Powierzchnia wewnêtrzna kondygnacji Powierzchnia kondygnacji netto Powierzchnia konstrukcji Powierzchnia u ytkowa Zasady pomiaru kubatury Kubatura brutto Kubatura netto Kubatura wewnêtrzna Przyk³ady pomiaru powierzchni i kubatury 3.1. Dom jednorodzinny Dom wielorodzinny Budynek zamieszkania zbiorowego Budynek handlowo-us³ugowy Budynek magazynowo-produkcyjny Budynek gara owy (samodzielny gara wielostanowiskowy) Budynek inwentarski Budynek administracyjno-biurowy Budynek u ytecznoœci publicznej Powierzchnie dzia³ek budowlanych Interpretacje istotnych zagadnieñ spornych oraz orzecznictwo s¹dowe 4.1. Interpretacje istotnych zagadnieñ spornych Orzecznictwo s¹dowe

4 1. WSTÊP. CEL OPRACOWANIA I WYK ADNIA PRAWNA Polskie Normy z 1969, 1970 i z 1997 r., ró ni¹ siê od siebie, nie daj¹c mo liwoœci praktycznego wdro enia zasad obmiaru oraz obliczania pola powierzchni i kubatury budynków wed³ug normy PN-ISO 9836:1997 W³aœciwoœci u ytkowe w budownictwie. Okreœlanie i obliczanie wskaÿników powierzchniowych i kubaturowych. Jednoczeœnie istotn¹ przeszkod¹ w powszechnym wdro eniu normy PN- ISO 9836:1997 (t³um. angielskiej wersji normy miêdzynarodowej ISO ) jest niejednoznacznoœæ wielu fragmentów jej tekstu i brak interpretacji graficznej. Wobec tak ró norodnych i niespójnych regulacji prawnych nie mia³y w³aœciwego znaczenia obliczenia powierzchni i kubatury budynków wykonane w opisach technicznych do projektów budowlanych. A przecie powinny stanowiæ one podstawê do okreœlania kosztów robót budowlanych, wskaÿników technicznoekonomicznych oraz cen jednostkowych powierzchni u ytkowej lub kubatury budynków, jak równie do ustalania wartoœci budynków, wysokoœci wk³adów cz³onkowskich i kosztu jednostkowego eksploatacji, stanowi¹cego podstawê do okreœlania op³at czynszowych, a tak e decyzji administracyjnych, umów kupnasprzeda y lub najmu, wpisu do ksi¹g wieczystych nieruchomoœci, a tym bardziej sprawozdañ statystycznych, czy wysokoœci podatków. Dalsze komplikacje spowodowa³o ustanowienie przez Polski Komitet Normalizacyjny (PKN) normy PN-ISO 9836:1997 (zamiast PN-69/B i PN-70/B-02365). Najbardziej konfliktowe sytuacje powstaj¹, w zwi¹zku z tym, w przypadkach wprowadzania zmian sposobu u ytkowania, modernizacji lub przebudowy budynków, a szczególnie ich czêœci lub lokali, o czym œwiadcz¹ tysi¹ce zapytañ o interpretacjê zasad obliczania powierzchni i kubatury budynków wed³ug nowej normy. Nie analizuj¹c historii przekszta³ceñ kolejnych ustaleñ, nale y stwierdziæ, e ustawa z 12 wrzeœnia 2002 r. o normalizacji (Dz.U. Nr 169, poz. 1386) znios³a dotychczasowe uprawnienia ministrów do ustalania, w drodze rozporz¹dzeñ, obowi¹zuj¹cych wykazów Polskich Norm. W zwi¹zku z tym, od dnia wejœcia w ycie tej ustawy, czyli od 1 stycznia 2003 r., nie jest równie obowi¹zkowe stosowanie ustaleñ pkt normy PN-ISO 9836:1997, mimo zachowania jej wa noœci. St¹d wynika fakt, e aktualnie jest wa na jedynie nowa norma PN-ISO 9836:1997, ale nie jest ona obligatoryjna w zakresie obliczania powierzchni w budynkach. Oznacza to, e norma ta mo e byæ stosowana dobrowolnie, np. w wyniku uznania jej za podstawê do obliczenia powierzchni w projektowanym budynku w umowie o prace projektowe, a w nastêpstwie do sporz¹dzenia kosztorysu inwestorskiego, ustalenia ceny umownej wykonania - 3 -

5 budynku, rozliczenia kosztów budowy, obliczenia wynikowych kosztów jednostkowych (1 m 2 Pu), do okreœlania wysokoœci wk³adów cz³onkowskich oraz kosztów utrzymania budynku, poszczególnych mieszkañ i lokali u ytkowych. Zgodnie z tym stanowiskiem, mo na zalecaæ przyjêcie nastêpuj¹cych zasad postêpowania: obliczanie kubatury budynków nowo projektowanych nale y wykonywaæ wed³ug zasad ujêtych w normie PN-ISO 9836:1997, natomiast w projektach wszelkiego rodzaju zmian w budynkach, których kubatury zosta³y obliczone wed³ug normy PN-69/B korekty tych obliczeñ mog¹ byæ wykonane zgodnie z ustaleniami tej samej normy. W zwi¹zku z powy szym, nieodzownym sta³o siê niniejsze opracowanie, które na konkretnych przyk³adach lokali o ró nym przeznaczeniu, obrazowo pokazuje zasady obliczania wed³ug nowej normy. W zamyœle autorskim, publikacja ta mo e stanowiæ narzêdzie pomocne w prawid³owym rozumieniu i wdra aniu zasad nowej normy przez projektantów, wykonawców, inwestorów, w³aœcicieli i zarz¹dców budynków oraz ich u ytkowników, a tak e przez notariuszy i rzeczoznawców maj¹tkowych, umo liwi, wreszcie, unikniêcie wieloznacznych interpretacji w obliczeniach powierzchni i kubatury. Jakkolwiek wa na jest nowa norma PN-ISO 9836:1997, koniecznym wydaje siê zilustrowanie ró nic w zasadach obliczania powierzchni i kubatury w odniesieniu do normy poprzedniej, czyli PN-70/B Dla uproszczenia rozbie noœci te prezentujemy w tabeli poni ej: Tabela 1. Porównanie zasad obmiaru i obliczania powierzchni w budynkach wed³ug PN-70/B i PN-ISO 9836 : 1997 Lp Przedmiot Obmiar pomieszczenia wykonuje siê na poz iomie Obmiar pomieszczenia wykonuje siê w œwietle œcian ograniczaj¹cych Wnêki w œcianach, o powierzchni do 0,1 m 2 Wnêki w œcianach, o powierzchni powy ej 0,1 m 2 Przejœcia w œcianach, drzwiach i oknach (balkonowych) Pilastry i inne wystêpy œcienne o powierzchni do 0,1 m 2 Pilastry i inne wystêpy œcienne o powierzchni powy ej 0,1 m 2 Dok³adnoœæ: - pomiaru liniowego - obliczenia powierzchni wed³ug PN-70/B Sposób obmiaru wed³ug PN-ISO 9836:1997 1,00 m nad pod³og¹ na poziomie pod³ogi w stanie surowym, tzn. bez tynków i ok³adzin wykonywany ch na miejs cu* nie dolicza siê do powierzchni pomieszczenia dolic za siê do powierzchni pomieszczenia nie dolicza siê do powierzchni pomieszczenia nie odejmuje siê od powierzchni pomieszczenia odejmuje siê od powierz chni pomieszczenia i dolicza do powierzchni konstrukcji w stanie ca³kowicie wykończonym jak w PN-70/B nie dolic za siê do powierzchni pomieszczenia jak w PN-70/B jak w PN-70/B nie odejmuje siê od powierzchni pomieszczenia - do 0,01 m - do 0,01 m - do 0,1 m 2 - do 0,01 m 2 * Przy obmiarze z natury pomieszczeñ i budynków w stanie wykoñczonym dodaje siê gruboœæ tynku wewnêtrznego, czyli - 2cm, oraz zewnêtrznego, czyli - 3 cm

6 Jednym z g³ównych kryteriów porównawczych w obliczaniu tak powierzchni, jak i kubatury jest wysokoœæ pomieszczenia, które wed³ug aktualnej normy uleg³o zmianie, co ilustruje tabela poni ej: Tabela 2. Porównanie zasad uwzglêdniania wysokoœci pomieszczeñ przy obliczaniu ich powierzchni wed³ug PN-70/B i PN-ISO 9836:1997 Lp. Zalicza si do powierzchni pomieszczenia Wed ug PN-70/B Wed ug PN-ISO 9836: Powierzchnia o jednakowej wysoko ci Cz pomieszczenia o wysoko ci wy szej od poziomu danej kondygnacji Powierzchnia pomieszczenia ze sko nym sufitem Powierzchnie zewn trzne, które nie s zamkni te ze wszystkich stron, dost pne z danego pomieszczenia w 100% w 100% nie wyodr bnia si z powierzchni ca ego pomieszczenia wyodr bnia si i oddzielnie si liczy powierzchni obydwu cz ci pomieszczenia - wysoko ci powy ej 2,20 m powierzchni pomieszczenia liczy si w liczy si w 100 %, ca o ci, zgodnie - wysoko ci od 1,40 m do 2,20 z powierzchni jego pod ogi, ale dzieli m liczy si 50 %, si j na dwie cz ci: - poni ej 1,40 m nie wlicza si - cz o wysoko ci 1,90 m i wi cej, do powierzchni pomieszczenia która mo e by zaliczona wy cznie do - cz o wysoko ci poni ej 1,90 m, powierzchni pomocniczej (wed ug 72 ust. 1 WT-2002*) nie wlicza si do powierzchni pomieszczenia (ani mieszkania lub lokalu u ytkowego) dolicza si do powierzchni pomieszczenia (mieszkania, lokalu u ytkowego), wykazuj c oddzielnie: - powierzchnie nie nakryte (balkony, tarasy), - powierzchnie nakryte (loggie) * Zgodnie z rozporz¹dzeniem Ministra Infrastruktury z 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadaæ budynki i ich usytuowanie (Dz.U. Nr 75, poz.690, zm. w 2003 r., nr 33, poz 270). Podsumowuj¹c, obydwie normy wyró niaj¹ i okreœlaj¹ oznaczenia: powierzchni zabudowy (Pz), powierzchni ca³kowitej (Pc), powierzchni konstrukcji (Pk), powierzchni ruchu (Pr) t.j. (komunikacji poziomej i pionowej ogólnej) i u ytkowej (Pu). Norma PN-ISO 9836:1997 ustala ponadto zasady obliczania powierzchni wewnêtrznej, któr¹ mo na oznaczyæ symbolem Pw. Nale y dopowiedzieæ, e w tekœcie tej normy, dla zwiêkszenia jej praktycznoœci, w przeciwieñstwie do PN-70/B 02365, zosta³y u yte analogiczne oznaczenia literowe. Niniejsze opracowanie, co wa ne, wyró nia siê usystematyzowanym, graficznym uk³adem czêœci II, która tematycznie dzieli siê na 10 rozdzia³ów poœwiêconych obiektom o ró nym przeznaczeniu. Czêœæ II poprzedzona jest ponadto tablicami z przyk³adami zaliczania pomieszczeñ do niektórych rodzajów powierzchni w budynkach wed³ug PN-ISO 9836:1997 (w wykazie pominiêto powierzchniê niezamkniêt¹ ze wszystkich stron, nienakryt¹ lub nakryt¹, któr¹ - w razie wystêpowania dolicza siê oddzielnie do Pu)

7 2. OGÓLNE ZASADY POMIARU POWIERZCHNI I KUBATURY 2.1. ZASADY POMIARU POWIERZCHNI Pola powierzchni poziomych i pionowych okreœla siê zgodnie z wymiarami rzeczywistymi. P³aszczyzny nachylone wymiaruje siê na ich rzucie na p³aszczyznê poziom¹ (do obliczeñ strat ciep³a zawsze nale y jednak przyjmowaæ rzeczywiste pole powierzchni) Pole powierzchni podaje siê w m 2 z dok³adnoœci¹ do dwóch miejsc po przecinku. Powy sze zapisy normy nale y tak interpretowaæ: 1) Powierzchniê wewnêtrzn¹ budynku lub jego czêœci mierzy siê na poziomie pod³ogi kondygnacji (z dok³adnoœci¹ do 0,01m²) w œwietle wykoñczonych powierzchni pionowych przegród zamykaj¹cych pomieszczenie od zewn¹trz i od wewn¹trz, bez odliczania od tej powierzchni listew przyœciennych i cokolików. Zasadê tê stosuje siê równie w przypadku, gdy górna przegroda zamykaj¹ca nie jest równoleg³a do p³aszczyzny pod³ogi (o rzeczywistej powierzchni u ytkowej w sprawach spornej interpretacji decyduje wielkoœæ powierzchni pod³ogi). Rysunek 1. Zasady mierzenia powierzchni pomieszczeñ z nierównoleg³¹ przegrod¹ zamykaj¹c¹ lub nieprostopad³¹ do p³aszczyzny pod³ogi: a) przyk³ad pomieszczenia na poddaszu bez œcianki kolankowej, b) przyk³ad pomieszczenia na poddaszu ze œciank¹ kolankow¹

8 Powierzchnie pomieszczeñ ze stropem nachylonym, ³amanym albo ³ukowym nale y podzieliæ na: 1) czêœæ o wysokoœci 1,9 m lub mniejszej, która powinna byæ zaliczona, do powierzchni pomocniczej (Pd = b c); mo e byæ wykorzystana na cele pomocnicze, co do których inne przepisy rozporz¹dzenia nie wymagaj¹ zachowania wiêkszej wysokoœci ni 1,9m, 2) czêœæ o wysokoœci wiêkszej ni 1,9 m, która mo e byæ wykorzystana na pomieszczenia przeznaczone na sta³y lub czasowy pobyt ludzi, je eli œrednia wysokoœæ pomieszczenia odpowiada wymaganiom 72 rozporz¹dzenia Ministra Infrastruktury, jak te na pomieszczenia nieprzystosowane do przebywaniat w nich ludzi, je eli inne przepisy tego rozporz¹dzenia nie wymagaj¹ zachowania wiêkszej wysokoœci. Stosownie do przeznaczenia, odpowiedni¹ czêœæ pomieszczenia zalicza siê do powierzchni podstawowej (Pp) lub pomocniczej (Pd). Oznaczenia: h max - najwiêksza wysokoœæ pomieszczenia, h œr - œrednia wysokoœæ pomieszczenia odpowiadaj¹ca przepisom 72 ust. 1, h k - wysokoœæ œcianki kolankowej <1,9 m, Pd - powierzchnia pomocnicza, Pp - powierzchnia podstawowa, Pu - powierzchnia u ytkowa. 2) Nie dolicza siê do powierzchni przekroju poziomego przegród zewnêtrznych i wewnêtrznych takich elementów, jak pilastry i pó³kolumny, ani nie odlicza siê od niej otworów drzwiowych, balkonowych, nisz i wnêk wykonanych w gruboœci tych przegród (rys. 2). Rysunek 2. Zasada mierzenia powierzchni poziomych w budynku Pomiar wykonuje siê na poziomie pod³ogi ka dej kondygnacji, przy czym wymiary wewnêtrzne pomieszczeñ mierzy siê w œwietle wykoñczonych przegród starych ograniczaj¹cych pomieszczenia, a wymiary zewnêtrzne z uwzglêdnieniem tynków lub ok³adzin elewacyjnych

9 Wymiary pomieszczenia (a, b) mierzy siê w œwietle wykoñczonych przegród pionowych, a jego powierzchniê oblicza bez dodawania wnêk i bez potr¹cania powierzchni otworów w tych przegrodach oraz potr¹cania przekroju poziomego œcian dzia³owych przystosowanych do demonta u, przestawienia lub likwidacji. Do powierzchni konstrukcji (Pk), czyli pola przekroju poziomego œcian lub innych konstrukcji noœnych oraz sta³ych œcian dzia³owych (Ss) i kominowych (Km), nie wlicza siê pola przekroju lizen (Lz), pilastrów (PI) i pó³kolumn oraz œcian dzia³owych niestarych (Sr) przystosowanych do demonta u i przestawiania lub likwidacji. Z powierzchni konstrukcji (Pk) nie potr¹ca siê wnêk (Wn), otworów drzwiowych i okiennych (tak e balkonowych lub tarasowych) oraz innych przejœæ w œcianach noœnych, a tak e w sta³ych œcianach dzia³owych. 3) Wlicza siê w stanie wykoñczonym do powierzchni konstrukcji na danej kondygnacji: œciany noœne, filary, s³upy i kolumny, kominy, obudowane piony instalacyjne i zsypowe oraz sta³e œcianki dzia³owe, nieprzystosowane do demonta u. 4) Nie odlicza siê powierzchni przekroju poziomego œcianek dzia³owych niesta³ych, przystosowanych do demonta u, likwidacji lub zmiany po³o enia. 5) Powierzchniê zewnêtrznych niezamkniêtych ca³kowicie, ale przekrytych elementów budynku (np. loggii) mierzy siê w obrysie pod³ogi, natomiast pole przekroju poziomego ich konstrukcji noœnych, podobnie jak œcian bocznych, s³upów i kolumn, wlicza siê do powierzchni konstrukcji, zaœ powierzchniê zewnêtrznych niezamkniêtych ca³kowicie i nieprzekrytych elementów np. balkonów mierzy siê w obrysie skrajnym p³yty, bez potr¹cania powierzchni przekroju poziomego balustrad, niezale nie od sposobu ich zamocowania

10 POWIERZCHNIA ZABUDOWY Przez powierzchniê zabudowy rozumie siê powierzchniê terenu zajêt¹ przez budynek w stanie wykoñczonym Powierzchnia zabudowy jest wyznaczona przez rzut pionowy zewnêtrznych krawêdzi budynku na powierzchniê terenu.. Powy sze zapisy normy oznaczaj¹, e pole powierzchni zabudowy wyznacza rzut parteru budynku na poziom terenu, a nie kondygnacji powy ej parteru lub ich czêœci nadwieszonych, tj.: 1) Pz stanowi pole wyznaczone przez rzut pionowy skrajnego obrysu zewnêtrznego budynku w stanie wykoñczonym na p³aszczyznê poziom¹, za podstawê przyjmuje siê obrys parteru w wypadku, gdy jest on wiêkszy od rzutu pionowego obrysu œcian fundamentowych lub te œcian przyziemia tworz¹cego stylobat budynku, je eli na poziomie terenu jest on wiêkszy od obrysu wysokiego parteru. 2) Pz zawiera pole powierzchni wystêpuj¹cych w obrêbie przyziemia takich elementów budynku, jak: przeœwity, przejœcia i przejazdy (bramy), ganki, loggie i balkono-loggie dostawiane, werandy otwarte i zamkniête oraz przybudowane szklarnie (ogrody zimowe), przybudowane wiaty gara owe i gara e. 3) Pz nie zawiera powierzchni schodów, pochylni i ramp zewnêtrznych, studzienek doœwietlaj¹cych okienka piwniczne, elementów przeciws³onecznych, daszków, gzymsów i okapów, a tak e nadwieszonych czêœci budynku nad parterem oraz czêœci po³o onych poni ej poziomu terenu, (rys. 3). 4) Pz takich oddzielnych obiektów pomocniczych na danej dzia³ce, jak: gara e, szopy, œmietniki itp., liczy siê oddzielnie i uwzglêdnia w bilansie zagospodarowania terenu dzia³ki, nie dolicza siê natomiast do Pz budynku

11 Rysunek 3. Powierzchnia zabudowy (Pz) budynku: a) zasady obmiaru przedstawione w rzucie poziomym, b) zasady obmiaru przedstawione w przekroju pionowym. Powierzchniê zabudowy (Pz) oblicza siê w rzucie pionowym na p³aszczyznê poziom¹ gruntu, przyjmuj¹c za podstawê wiêkszy obrys kondygnacji przyziemia lub odpowiednio parteru, o szerokoœci zabudowy (z) i d³ugoœci (L). Do Pz wlicza siê portyki, ganki (Gk) i werandy (Wr). Nie wlicza siê do Pz podziemnych czêœci budynku (Pdz) oraz takich zewnêtrznych czêœci budynku, jak pochylnie samochodowe (Ps), studzienki doœwietlaj¹ce okna piwniczne (Sp), schody zewnêtrzne (Sz), tarasy (Tr), a tak e takie wystêpy architektoniczne, jak daszki nad wejœciami (Ds), gzymsy (Gz), okapy (Ok), wykusze (Wk) i wszelkie nadwieszenia wy szych kondygnacji (nd). Nie potr¹ca siê z Pz zarówno powierzchni bram, przeœwitów, loggii (Lg) i innych wnêk w budynku, jak równie nie uwzglêdnia siê ograniczenia rzutu poziomego kondygnacji wy szych np. przez zastosowanie tarasowej formy

12 POWIERZCHNIA CA KOWITA Powierzchnia ca³kowita budynku jest sum¹ powierzchni ca³kowitych wszystkich kondygnacji budynku. Jako kondygnacja mog¹ byæ traktowane kondygnacje znajduj¹ce siê ca³kowicie lub czêœciowo poni ej poziomu terenu, kondygnacje powy ej poziomu terenu, poddasza, tarasy, tarasy na dachach, kondygnacje techniczne i kondygnacje magazynowe.. 1) Powierzchniê ca³kowit¹ (Pc) oblicza siê w obrysie zewnêtrznym budynku w stanie wykoñczonym, czyli po wykonaniu tynków i ok³adzin na poziomie wszystkich kondygnacji u ytkowych podziemnych i nadziemnych (rys. 4). 2) Powierzchnia ca³kowita (Pc) zawiera m.in. czêœæ powierzchni poddasza (strychu) nieu ytkowego (Ps n ), która od pod³ogi do spodu konstrukcji dachu ma wysokoœæ co najmniej 1,9 m, pozwalaj¹c¹ na ruch ludzi w postawie wyprostowanej. 3) Pc zawiera oddzielnie powierzchniê elementów zewnêtrznych budynku niezamkniêtych ca³kowicie i odkrytych (Pc 0 ) lub przekrytych (Pc n ). 4) Powierzchnia ca³kowita (Pc) zawiera powierzchniê antresoli (Pu a ) stanowi¹cej dodatkow¹ p³aszczyznê w obrêbie wy szego pomieszczenia, otwart¹ na to wnêtrze i, w zwi¹zku z tym, formalnie niestanowi¹c¹ samodzielnej kondygnacji niepe³nej; nie mo na pomin¹æ jej w obliczeniach, ale w ka dym przypadku nale y zaznaczyæ j¹ oddzielnie. 5) Powierzchnia ca³kowita budynku (Pc) stanowi sumê powierzchni ca³kowitej kondygnacji (Pc k ) podziemnych i nadziemnych: Pc = ΣPc k, w przypadku strychu nieu ytkowego: Pc=ΣPc k + Ps n (Ps n powierzchnia strychu nieu ytkowego) patrz rys. 4. 6) Powierzchniê ca³kowit¹ kondygnacji (Pc k ) oblicza siê w obrysie zewnêtrznym wykoñczonych przegród zamykaj¹cych oraz elementów zewnêtrznych budynku, niezamkniêtych ca³kowicie, mierzonych wed³ug zasad okreœlonych w komentarzu do pkt normy. 7) Powierzchniê ca³kowit¹ kondygnacji (Pc k ) i budynku (Pc) dzieli siê (rys. 4) na powierzchniê zamkniêt¹ ze wszystkich stron (Pc z ) i powierzchniê niezamkniêt¹

13 ca³kowicie, ograniczon¹ niepe³nymi przegrodami i nieprzekryt¹ (Pc 0 ), czyli np. balkony, galerie, tarasy, a tak e na powierzchniê niezamkniêt¹ ca³kowicie, ograniczon¹ niepe³nymi przegrodami, lecz przekryt¹ (Pc n ), czyli np. bramy, podcienia, ganki, kru ganki, loggie, jak równie werandy, przy czym wartoœci tych nie sumuje siê, lecz przedstawia siê je oddzielnie. Rysunek 4. Zasady obliczania powierzchni ca³kowitej kondygnacji budynku Pc k) Powierzchniê ca³kowit¹ kondygnacji (Pc k ) mierzy siê po obrysie przegród zewnêtrznych wraz z tynkiem lub ok³adzin¹ elewacyjn¹. Do Pc k nie wlicza siê takich elementów zewnêtrznych budynku, jak: schody zewnêtrzne (Sz), pochylnie samochodowe (Ps), pochylnie dla pieszych i osób niepe³nosprawnych korzystaj¹cych z wózków inwalidzkich (Pch) i studzienki przy okienkach piwnicznych. Pc przedstawia siê oddzielnie jako: 1. powierzchniê zamkniêt¹ ca³kowicie ze wszystkich stron i przekryt¹ (Pc^), do której zalicza siê powierzchniê konstrukcji (Pk), powierzchniê u ytkow¹ zamkniêt¹ ze wszystkich stron (Pu^) i powierzchniê ruchu (Pr) zakreskowan¹ na rysunku ukoœnie, 2. powierzchniê niezamkniêt¹ ze wszystkich stron i nieprzekryt¹ (Pu 0 ), do której zalicza siê powierzchnie balkonów (BI), tarasów i galerii, 3. powierzchniê niezamkniêt¹ ze wszystkich stron, lecz nakryt¹ (Pu n ), do której zalicza siê powierzchnie ganków (Gk), podcieni (Pdc), loggii (Lg), balkono-loggii przystawianych (B/L) i werand (Wr) stanowi¹cych integralny element architektury budynku

14 8) Powierzchniê pomieszczeñ o wysokoœci wiêkszej ni wysokoœæ kondygnacji, na której znajduje siê g³ówne wejœcie do nich takich, jak: hole, szyby dÿwigowe, audytoria, wykazuje siê oddzielnie, a pustych przestrzeni stanowi¹cych ich czêœæ, czyli pole powierzchni ich rzutu wystêpuj¹ce na rysunkach wy szych kondygnacji, nie wlicza siê do powierzchni ca³kowitej tych wy szych kondygnacji (rys. 5a i 5b). 9) Powierzchniê u ytkow¹ antresoli otwartych od strony pomieszczeñ wy szych (rys. 5b) dolicza siê oddzielnie do powierzchni ca³kowitej budynku jako powierzchniê dodan¹ (Pu a ), tak jak dolicza siê powierzchniê elementów zewnêtrznych. Zatem w przypadku wystêpowania antresoli w budynku jego powierzchnia ca³kowita bêdzie sk³ada³a siê z: Pc z, Pc 0, Pc n, Pa, przy czym, podobnie jak zosta³o to opisane w punkcie 3, wartoœci tych nie sumuje siê, lecz podaje oddzielnie. Jej okreœla siê jako równ¹ jej powierzchni u ytkowej (Pa), tzn. bez doliczania powierzchni przekroju poziomego czêœciowo j¹ ograniczaj¹cych przegród pionowych (lub nachylonych). Powierzchnia ta bowiem zosta³a ju wliczona do powierzchni ca³kowitej kondygnacji (Pc k ), w obrêbie której antresola siê znajduje. a) b) Rysunek 5. Zasady interpretacji powierzchni czêœci budynków (kondygnacji, pomieszczeñ) o ró nej wysokoœci a) fragment budynku z kondygnacj¹ nisk¹ niepe³n¹ (Nn) oraz kondygnacj¹ o zró nicowanej wysokoœci (N, W); powierzchniê takiej kondygnacji oblicza siê, jako z³o on¹ z powierzchni czêœci ni szej (P N ) i wy szej (P\v) wykazywanych oddzielnie, b) budynek z kondygnacjami o ró nej wysokoœci (hj) i (h 2 ); powierzchnie kondygnacji niskich (N) i kondygnacji wysokiej (W) dodaje siê oddzielnie do powierzchni ca³kowitej budynku (Pc) i do powierzchni u ytkowej (Pu), jako powierzchnie o ró nej wartoœci u ytkowej i odmiennym koszcie

15 POWIERZCHNIA WEWNÊTRZNA KONDYGNACJI Powierzchniê wewnêtrzn¹ kondygnacji (Pw k ) otrzymuje siê przez odjêcie od powierzchni ca³kowitej kondygnacji powierzchni zajêtej przez pole rzutu œcian zewnêtrznych konstrukcji. Wed³ug powy szego zapisu, rzeczywist¹ powierzchniê wewnêtrzn¹ kondygnacji (Pw k ) stanowi ró nica miêdzy wielkoœci¹ powierzchni ca³kowitej kondygnacji zamkniêtej ze wszystkich stron i przekrytej (Pc zk ), a powierzchni¹ œcian zewnêtrznych na danej kondygnacji. W zwi¹zku z tym Pw stanowi suma powierzchni wewnêtrznej wszystkich kondygnacji podziemnych i nadziemnych, czyli Pw = ΣPw k Jednak po uwzglêdnieniu ograniczeñ normowych, nale y przyjmowaæ w praktyce, e: 1) Powierzchniê wewnêtrzn¹ kondygnacji (Pw k ) stanowi ró nica miêdzy powierzchni¹ ca³kowit¹ kondygnacji zamkniêt¹ ze wszystkich stron (Pc zk ), a powierzchni¹ przekroju poziomego przegród (œcian) zewnêtrznych (Pk), czyli Pw k = Pc zk -Pk zk. 2) Powierzchniê wewnêtrzn¹ kondygnacji (Pw k ) w budynku bezdÿwigowym lub kondygnacji, na której znajduje siê pocz¹tkowy (dolny) przystanek dÿwigu, a tak e na której znajduje siê pod³oga pomieszczeñ wy szych od wysokoœci kondygnacji netto, oblicza siê (rys. 6) jako sumê powierzchni konstrukcji przegród wewnêtrznych (Pk^), powierzchni ruchu (Pr k ), powierzchni u ytkowej (Pu k ) oraz us³ugowej (Pg k ), czyli: Pw k = Pk^ + Pr k + Pu k + Pg k. 3) Do powierzchni wewnêtrznej kondygnacji nie wlicza siê powierzchni poddasza (strychu) nieu ytkowego (Ps n ) oraz powierzchni zewnêtrznych, niezamkniêtych ca³kowicie takich elementów, jak balkony (BI), loggie (Lg) patrz rys. 6 a tak e powierzchni antresoli (Pa) otwartych od strony pomieszczenia wy szego (rys. 5b)

16 4) Powierzchniê wewnêtrzn¹ przedstawia siê w podziale na: a) powierzchniê pomieszczeñ o wysokoœci danej kondygnacji netto, z wy³¹czeniem powierzchni wyszczególnionych dalej w podpunkcie c), b) powierzchniê pomieszczeñ o wysokoœci wiêkszej od wysokoœci kondygnacji, na poziomie której znajduje siê ich pod³oga, bez doliczania powierzchni ewentualnej antresoli otwartej od strony tego pomieszczenia (rys. 5b), c) powierzchniê czêœci pomieszczeñ o wysokoœci ni szej ni 1,90 m w œwietle wykoñczonych pod³óg i sufitów. Rysunek 6. Powierzchnia wewnêtrzna kondygnacji budynku. Powierzchnia wewnêtrzna kondygnacji (Pw), obejmuje powierzchniê (zakreskowan¹ na rysunku ukoœnie) ograniczon¹ przegrodami zewnêtrznymi w stanie wykoñczonym. Do Pw k zalicza siê powierzchniê konstrukcji przegród wewnêtrznych (Pk), powierzchniê ruchu (Pr k ), powierzchniê u ytkow¹ zamkniêt¹ ze wszystkich stron (PuJ), a tak e us³ugow¹ (Pg k ), je eli na danej kondygnacji znajduj¹ siê pomieszczenia techniczne lub gospodarcze

17 POWIERZCHNIA KONDYGNACJI NETTO Powierzchnia kondygnacji netto jest powierzchni¹ ograniczon¹ przez elementy zamykaj¹ce. oraz Przekryte powierzchnie kondygnacji, które nie s¹ zamkniête lub s¹ tylko czêœciowo zamkniête i nie maj¹ elementów zamykaj¹cych, s¹ obliczane zrzutu pionowego obrysu przekrycia. Powierzchnie w obrêbie kondygnacji o zró nicowanej wysokoœci (np. du e hole, audytoria) s¹ tak e obliczane oddzielnie. Z uwagi na nieœcis³oœci normy dotycz¹ce powierzchni elementów zewnêtrznych, w wykonywanym obmiarze i obliczeniach elementów zewnêtrznych nale y ograniczyæ ich powierzchniê do wynikaj¹cej z obrysu rzutu mierzonego na poziomie posadzki (bez powiêkszenia Pn o gzymsy, okapy lub inne formy architektoniczne przekryæ tych elementów, wysuniête czêsto daleko poza obrys) Do powierzchni kondygnacji netto wliczane s¹ tak e elementy nadaj¹ce siê do demonta u takie, jak: œcianki dzia³owe, rury, kana³y. Œciany dzia³owe zalicza siê do powierzchni konstrukcji, pod pojêciem œciany dzia³owej nadaj¹cej siê do demonta u, nale y rozumieæ wy³¹cznie œciany montowane z gotowych elementów, z zastosowaniem odpowiedniego systemu mocowania, jako przepierzenia lub mebloœcianki, dziel¹ce optycznie wiêksze pomieszczenie na pe³n¹ wysokoœæ lub tylko do pewnej wysokoœci pomieszczenia. Dodaæ równie trzeba, e pod pojêciem rury, kana³y nale y rozumieæ, e chodzi o niepotr¹canie ich z powierzchni netto tylko w przypadku, gdy nie s¹ one obudowane, gdy po obudowaniu nale y je wliczaæ do powierzchni konstrukcji Do powierzchni kondygnacji netto nie s¹ wliczane powierzchnie otworów na drzwi i okna oraz nisze w elementach zamykaj¹cych. Zapis nale y jednoznacznie interpretowaæ, uznaj¹c, e powierzchnie tych otworów i przejœæ wlicza siê do powierzchni konstrukcji,

18 Uwzglêdniaj¹c ustalenia normy, z logiczn¹ korekt¹ zasad obmiaru elementów zewnêtrznych w³¹cznie, nale y przyjmowaæ w praktyce, e: 1) Powierzchnia netto budynku (Pn) stanowi sumê powierzchni netto wszystkich kondygnacji (Pn k ) podziemnych i nadziemnych, czyli Pn = ZPn k. 2) Powierzchniê kondygnacji netto (Pn k ) stanowi ró nica miêdzy sum¹ powierzchni ca³kowitej zamkniêtej ze wszystkich stron (Pc zk ) oraz obejmuj¹cej elementy zewnêtrzne niezamkniête ca³kowicie, lecz przekryte (Pc nk ), a powierzchni¹ konstrukcji (Pk k ) przegród pionowych zewnêtrznych i wewnêtrznych (rys. 7)., 3) Do powierzchni netto nie wlicza siê powierzchni poddasza (strychu) nieu ytkowego (Ps n ) oraz u ytkowej powierzchni antresoli (Pa) otwartych od strony pomieszczenia wy szego (rys. 5b)., 4) Powierzchniê netto kondygnacji (Pn k ) dzieli siê (rys. 7) na: a) powierzchniê netto zamkniêt¹ ze wszystkich stron (Pn zk ), b) powierzchniê netto niezamkniêt¹ ca³kowicie, ograniczon¹ niepe³nymi przegrodami i przekryt¹ (Pn nk ), np. bramy, ganki, kru ganki, loggie, loggiobalkony przystawiane, werandy, c) powierzchniê netto niezamkniêt¹ ca³kowicie, ograniczon¹ niepe³nymi przegrodami i nieprzyekryt¹ (Pn ok ), np. balkony i tarasy, czyli Pn k = Pn zk + Pn nk + Pn ok. 5) Powierzchniê netto czêœci kondygnacji zamkniêtej ze wszystkich stron (Pn zk ) przedstawia siê w podziale na: a) powierzchniê pomieszczeñ o wysokoœci odpowiadaj¹cej danej kondygnacji, czyli z wy³¹czeniem powierzchni wymienionych poni ej w podpunkcie lit. b) oraz c), b) powierzchniê pomieszczeñ o wysokoœci wiêkszej od wysokoœci danej kondygnacji, na której znajduje siê ich pod³oga, c) powierzchniê czêœci pomieszczeñ o wysokoœci mniejszej ni 1,90 m w œwietle wykoñczonych pod³óg i sufitów

19 Rysunek 7. Powierzchnia netto kondygnacji budynku Do powierzchni netto kondygnacji (Pn k ) zalicza siê oddzielnie: 1. powierzchniê u ytkow¹ kondygnacji, zamkniêt¹ ze wszystkich stron(pu zk ), powierzchniê ruchu (Pr k ) - zakreskowane ukoœnie, a tak e us³ugow¹ (Pg k ), je eli na danej kondygnacji znajduj¹ siê pomieszczenia techniczne lub gospodarcze, stanowi¹ce ³¹cznie zamkniêt¹ powierzchniê netto kondygnacji, czyli PN ZK = Pu zk + Pr k + Pg k, 2. powierzchniê elementów zewnêtrznych niezamkniêtych ze wszystkich stron, lecz nakrytych (Pn nk ), np. loggie (Lg) - zakreskowan¹ poziomo, 3. powierzchniê elementów zewnêtrznych niezamkniêtych ze wszystkich stron i nienakrytych (Pn ok ), np. balkony (Bl) - zakreskowan¹ pionowo. Powierzchnia netto nie obejmuje powierzchni konstrukcji (Pk k ), czyli powierzchni przekroju poziomego przegród pionowych zewnêtrznych i wewnêtrznych

20 POWIERZCHNIA KONSTRUKCJI Powierzchnia konstrukcji jest czêœci¹ powierzchni ca³kowitej kondygnacji (na rzucie poziomym na poziomie pod³ogi) i jest to powierzchnia utworzona przez elementy zamykaj¹ce (np. œciany noœne zewnêtrzne i wewnêtrzne) i powierzchnie s³upów, pionów wentylacyjnych, kominów, œcian dzia³owych itp. oraz powierzchnie, przez które nie mo na przejœæ Pomimo nieœcis³oœci s³ownych normy (np. wyszczególnienie jedynie noœnych œcian zewnêtrznych, przy bezzasadnym pominiêciu nienoœnych œcian os³onowych), nale y przyj¹æ przy obliczaniu Pk powierzchnie wszystkich rodzajów œcian zewnêtrznych i wewnêtrznych wed³ug wzoru: Pk k = Pk zk + Pk wk Rysunek 8. Sk³adniki powierzchni konstrukcji

21 Do powierzchni konstrukcji danej kondygnacji (Pk k ) wlicza siê wed³ug zasad przedstawionych na rys. 8 pole powierzchni przekroju poziomego przegród pionowych, tj. œcian zewnêtrznych (S) i wewnêtrznych (Sw), maj¹cych charakter konstrukcji noœnych oraz sta³ych œcian dzia³owych, a tak e wlicza siê pole powierzchni o przekroju obudowy loggii (Pk lg ) lub balkono-loggii, kominów i œcian kominowych (Km) o dowolnej konstrukcji, pionów instalacyjnych (Si) wraz z obudow¹ i obudowanych pionów zsypowych (Zs), jak równie konstrukcjê szybów dÿwigowych (Sd), ³¹cznie z ich dylatacj¹ lub izolacj¹ akustyczn¹, przeciwwilgociow¹ i ciepln¹ Powierzchnia konstrukcji mo e byæ tak e obliczana jako ró nica ca³kowitej powierzchni kondygnacji (5.1.3) i powierzchni kondygnacji netto (5.1.5). Uwzglêdniaj¹c powy sze uwagi, nale y przyjmowaæ, e: 1) Norma ustala zasady obliczania powierzchni konstrukcji kondygnacji (Pk k ) i nie przewiduje praktycznej potrzeby obliczenia powierzchni konstrukcji budynku, któr¹ mo na by teoretycznie okreœliæ jedynie, jako sumê powierzchni konstrukcji wszystkich kondygnacji ΣPk k. 2) Powierzchniê konstrukcji kondygnacji oblicza siê wed³ug zasad przedstawionych na rysunkach 2 i 8. 3) Powierzchniê konstrukcji kondygnacji dzieli siê na: a) powierzchniê konstrukcji przegród zewnêtrznych (Pk zk ), obejmuj¹cych œciany zewnêtrzne (S) i œciany boczne loggii lub balkono-loggii (B/L), b) powierzchniê konstrukcji przegród wewnêtrznych (Pk wk ) obejmuj¹cych œciany konstrukcyjne wewnêtrzne (Sw), sta³e œciany dzia³owe, kominy (Km), obudowane piony instalacyjne (Si), obudowy szybów dÿwigowych (Sd) i pionów zsypowych (Zs)

22 POWIERZCHNIA U YTKOWA Powierzchnia u ytkowa jest to czêœæ powierzchni kondygnacji netto, która odpowiada celom i przeznaczeniu budynku Powierzchnie u ytkowe klasyfikowane s¹ zgodnie z celem i przeznaczeniem budynków, dla których s¹ one wznoszone. Dzieli siê je zwykle na powierzchnie u ytkowe podstawowe i powierzchnie u ytkowe pomocnicze. Pu = Pp +Pd Wychodz¹c z tych za³o eñ i uwzglêdniaj¹c pozosta³e ustalenia normy, nale y przyjmowaæ nastêpuj¹ce zasady kwalifikowania i obliczania powierzchni u ytkowej: 1) Do powierzchni u ytkowej zalicza siê powierzchniê pomieszczeñ, których funkcja odpowiada przeznaczeniu budynku. 2) Powierzchnia u ytkowa budynku (Pu) jest sum¹ powierzchni u ytkowej wszystkich kondygnacji (Pu k ), czyli Pu = ΣPu k. 3) Powierzchniê u ytkow¹ oblicza siê wed³ug zasad przedstawionych w komentarzu do pkt normy oraz na rys. 1 i 2. 4) Powierzchniê u ytkow¹ kondygnacji (Pu k ), a tak e mieszkania (Pu m ) lub lokalu u ytkowego (Pu lu ), przedstawia siê jako sk³adaj¹c¹ siê z: a) powierzchni zamkniêtej ze wszystkich stron (Pu zk ), b) powierzchni niezamkniêtej ca³kowicie, ograniczonej niepe³nymi przegrodami i nieprzekrytej (Pu ok ), np. balkony, galerie lub tarasy po³o one nad ni sz¹ czêœci¹ budynku, c) powierzchni niezamkniêtej ca³kowicie, ograniczonej niepe³nymi przegrodami, ale przekrytej (Pu nk ), np. werandy (tak e oszklone), loggie i loggio -balkony, czyli balkony ze sta³ymi os³onami bocznymi, stanowi¹cymi ich konstrukcjê noœn¹. 5) Powierzchniê u ytkow¹ pomieszczenia wy szego lub ni szego, ni pozosta³e pomieszczenia na danej kondygnacji, w konkretnym mieszkaniu lub lokalu u ytkowym, przedstawia siê oddzielnie, bior¹c za podstawê wielkoœæ

23 powierzchni mierzon¹ na poziomie pod³ogi. 6) Podzia³ powierzchni u ytkowej o ró nej wysokoœci powinien byæ dostosowany, przede wszystkim, do przepisów techniczno-budowlanych lub przepisów ogólnych (b¹dÿ szczególnych) dotycz¹cych bezpieczeñstwa i higieny pracy, okreœlaj¹cych wymagania dotycz¹ce minimalnej wysokoœci pomieszczeñ. 7) Powierzchniê antresoli otwartej w stronê pomieszczenia wy szego (Pa) dolicza siê do jego powierzchni oddzielnie (rys. 5b), podobnie, jak ma to miejsce w przypadku powierzchni elementów zewnêtrznych przekrytych (Pu n ) i odkrytych (Pu 0 ). 8) Powierzchniê u ytkow¹ zamkniêt¹ ze wszystkich stron (Pu z ) dzieli siê (rys. 9) na powierzchniê podstawow¹ (Pp) oraz powierzchniê pomocnicz¹ (Pd). Rysunek 9. Podzia³ powierzchni u ytkowej na przyk³adzie mieszkania w budynku wielorodzinnym Powierzchniê u ytkow¹ zamkniêt¹ ze wszystkich stron (Pu z ) dzieli siê na: 1. podstawow¹ (Pp), zakreskowan¹ na rysunku ukoœnie, obejmuj¹c¹ powierzchnie pokoju ogólnego albo dziennego (Po) i pokoi sypialnych (Ps), 2. pomocnicz¹ (Pd), na rysunku niezakreskowan¹, obejmuj¹ca powierzchnie kuchni (K), przedpokoju lub holu(h), korytarzy wewnêtrznych (Kr), pomieszczeñ higieniczno-sanitarnych (, WC), szaf wbudowanych (Sw) lub garderoby, spi arni i schowków w obrêbie mieszkania

24 Powierzchnia podstawowa (Pp) stanowi zasadnicz¹ czêœæ powierzchni u ytkowej zamkniêtej ze wszystkich stron i obejmuje pomieszczenia s³u ¹ce bezpoœrednio do spe³niania funkcji u ytkowych, odpowiadaj¹cych przeznaczeniu budynku lub jego czêœci. Do powierzchni podstawowej nale y wliczaæ tylko te pomieszczenia lub ich czêœci, których wymiary w œwietle wykoñczonych przegród zamykaj¹cych odpowiadaj¹ przepisom techniczno-budowlanym i przepisom szczególnym. Powierzchnia pomocnicza (Pd) stanowi czêœæ powierzchni u ytkowej zamkniêtej ze wszystkich stron i obejmuje: a) pomieszczenia przeznaczone do spe³niania funkcji s³u ebnych (tabela 2), np. komunikacji wewnêtrznej, pomieszczenia do przygotowywania posi³ków (kuchnie), spi arnie, garderoby, pomieszczenia higieniczno-sanitarne i schowki w obrêbie mieszkania lub innego lokalu u ytkowego, b) czêœci pomieszczeñ, zaliczonych do powierzchni podstawowej, ale niespe³niaj¹ce obowi¹zuj¹cych wymagañ dotycz¹cych ich wysokoœci. Powierzchnia us³ugowa (Pg), jak czytamy, jest to: czêœæ powierzchni kondygnacji netto, przeznaczona na usytuowanie instalacji i urz¹dzeñ technicznych.. Takie okreœlenie powierzchni us³ugowej (Pg) wskazuje, e chodzi w tym przypadku o pomieszczenia obs³uguj¹ce dany budynek. Jednak e ograniczenie w normie przyk³adowego wykazu tych pomieszczeñ tylko do tych zawieraj¹cych instalacje i urz¹dzenia techniczne obs³uguj¹ce budynek, oznacza zawê enie ich wy³¹cznie do pomieszczeñ technicznych w budynku ( w tym gara e liczone oddzielnie). Powierzchnia ruchu (Pr), zgodnie z ustaleniami, to czêœæ powierzchni netto, która przeznaczona jest dla ruchu wewn¹trz budynku (np. powierzchnia klatek schodowych, korytarzy, wewnêtrznych ramp i pochylni, poczekalni, balkonów ewakuacyjnych). W zwi¹zku z treœci¹ tej definicji nale y uznaæ, e do powierzchni ruchu (Pr) wlicza siê tylko powierzchnie pomieszczeñ s³u ¹cych do komunikacji ogólnej wszystkich u ytkowników danego budynku. Nie mo na zatem zaliczaæ do Pr powierzchni komunikacji wewnêtrznej w domach jednorodzinnych i w poszczególnych mieszkaniach wielopoziomowych w budynkach wielorodzinnych lub w innych lokalach u ytkowych. A zatem nale y, zgodnie z duchem i liter¹ normy, przyj¹æ nastêpuj¹ce zasady obliczania wielkoœci Pr w praktyce: 1) Powierzchnia ruchu w budynku (Pr) jest sum¹ powierzchni ruchu na wszystkich kondygnacjach podziemnych i nadziemnych, czyli Pr = I Pr k,

25 2) Do powierzchni ruchu zalicza siê powierzchniê przeznaczon¹ do komunikacji ogólnej (rys. 10), a mianowicie: przedsionki wejœciowe, sienie i hole ³¹cznie z mieszcz¹cymi siê w ich obrêbie pochylniami i schodami sta³ymi i ruchomymi, nieobudowanymi, wydzielone klatki schodowe, œluzy (przedsionki) przed klatkami schodowymi, szyby dÿwigowe (patrz rys. 4). 3) Powierzchniê wewnêtrzn¹ szybów dÿwigowych wlicza siê do powierzchni ruchu tylko na poziomie pierwszego (dolnego) przystanku dÿwigowego, natomiast nie liczy siê jej w ogóle na poziomie wy szych kondygnacji, gdzie stanowi jedynie pust¹ przestrzeñ. 4) Powierzchni komunikacji wewnêtrznej poziomej i pionowej w domach jednorodzinnych, zagrodowych i rekreacji indywidualnej oraz w mieszkaniach wielopoziomowych w budynkach wielorodzinnych, w lokalach u ytkowych, w pomieszczeniach produkcyjnych i magazynowych nie wlicza siê do powierzchni ruchu, lecz do powierzchni u ytkowej, traktuj¹c j¹ jako powierzchniê u ytkow¹ pomocnicz¹ (Pp). 5) Biegów i spoczników poœrednich (miêdzypiêtrowych) schodów i pochylni nieobudowanych, znajduj¹cych siê w przestrzeni niezaliczonej do powierzchni ruchu, nie potr¹ca siê z tej powierzchni i nie dolicza siê jej do powierzchni ruchu, je eli te pomieszczenia zosta³y zakwalifikowane inaczej. 6) Powierzchniê wydzielonych klatek schodowych mierzy siê w ich obrysie wewnêtrznym i umownie wlicza do powierzchni ruchu na poziomie ka dej kondygnacji, ale nie dolicza siê do niej powierzchni pod biegami schodowymi na poziomie dolnej kondygnacji lub nad czêœci¹ górnego biegu schodów, je eli zosta³y zabudowane i zakwalifikowane jako pomieszczenia przeznaczone na inne funkcje u ytkowe (rys. 11). Uwagi praktyczne dla projektantów dotycz¹ce obliczenia Pu w projekcie budowlanym: Obliczona na podstawie koncepcji funkcjonalno-przestrzennej wielkoœæ Pu budynku, mieszkania lub lokalu u ytkowego stanowi najczêœciej podstawê do obliczenia porównawczych wskaÿników techniczno-ekonomicznych bêd¹cych podstaw¹ oceny efektywnoœci ekonomicznej projektowanych budynków i sporz¹dzenia biznes planu dla realizacji inwestycji. Natomiast wielkoœæ Pu obliczona na podstawie projektu budowlanego jest podstaw¹ do okreœlania ceny jednostkowej 1 m 2 i do wyliczenia wartoœci budynku jako podstawy do zawarcia umowy o wykonanie budowy oraz okreœlenia spó³dzielczych wk³adów cz³onkowskich lub rat na poczet nabycia mieszkania albo lokalu u ytkowego na prawach w³asnoœci odpowiedniej czêœci budynku. W zwi¹zku z wag¹ czynnoœci obliczania charakterystycznych parametrów technicznych projektowanego obiektu budowlanego, w szczególnoœci kubatury i zestawienia powierzchni, powinno siê przestrzegaæ nastêpuj¹cych zasad:

26 1) Na rysunkach rzutów kondygnacji nale y oznaczaæ kresk¹ przerywan¹ granice powierzchni pomieszczeñ maj¹cych wysokoœæ ni sz¹ ni 1,90 m w œwietle i wpisaæ obliczon¹ powierzchniê wszystkich pomieszczeñ zamkniêtych ze wszystkich stron (Pu zk ) oraz osobno antresoli otwartych w stronê pomieszczenia wy szego (Pa), a tak e elementów zewnêtrznych niezamkniêtych ze wszystkich stron i przekrytych (Pu nk ) lub nieprzekrytych (Pu ok ). 2) Na rysunkach rzutów kondygnacji, na której znajduj¹ siê odrêbne nietypowe mieszkania lub lokale u ytkowe, nale y umieœciæ oddzielne tabelki informacyjne, zawieraj¹ce dane o ich powierzchni u ytkowej (Pu m lub Pu lu ), uwzglêdniaj¹ce podzia³ na: a) powierzchniê u ytkow¹ lokalu Pu = Pu z + Pu n + Pu 0 + Pa, b) powierzchniê u ytkow¹ pomieszczeñ zamkniêtych ze wszystkich stron Pu z = Pp + Pd + Pa. 3) Tabelki okreœlaj¹ce wielkoœæ Pu i jej podzia³, odnosz¹ce siê do poszczególnego mieszkania lub lokalu u ytkowego, zlokalizowanego na wiêcej ni jednej kondygnacji, powinny byæ umieszczone na rzucie kondygnacji, na której znajduje siê wejœcie g³ówne do danego mieszkania lub lokalu. 4) W zestawieniach zbiorczych wszystkich rodzajów powierzchni ka dej kondygnacji (Pu k ) i ca³ego budynku (Pu), zamieszczanych w opisach technicznych do projektów architektoniczno-budowlanych, nale y stosowaæ zasady podzia³u powierzchni u ytkowej okreœlone wy ej w punkcie 2 niniejszego podrozdzia³u. 5) W zestawieniach zbiorczych powierzchni u ytkowej ca³ego budynku, zamieszczanych oddzielnie w opisach technicznych, nale y przedstawiæ tabelarycznie wielkoœci powierzchni poszczególnych mieszkañ i osobno lokali u ytkowych, z podzia³em ich powierzchni (w odpowiednim uk³adzie kolumnowym), wed³ug zasad okreœlonych wy ej w punkcie 2, oraz podaæ podsumowanie tych wartoœci dla ca³ego budynku

27 Rysunek 10. Obliczanie powierzchni ruchu na przyk³adzie wysokiego budynku biurowego Do powierzchni ruchu na kondygnacji, na której znajduj¹ siê pocz¹tkowe przystanki dÿwigów, zalicza siê korytarze ogólne (Kr), hol dÿwigowy (Hd), powierzchniê wewnêtrzn¹ szybów dÿwigowych (Dz), przedsionków przeciwpo arowych (Ps) i klatek schodowych (Ks). Na rysunku nie zakreskowano powierzchni przeznaczonej na pomieszczenia zaliczane do powierzchni u ytkowej (Pu) i powierzchni us³ugowej (Pg), do której nale ¹ pomieszczenia techniczne i gospodarcze. Rysunek 11. Zasada zaliczania powierzchni klatki schodowej do powierzchni ruchu

28 Do powierzchni ruchu Pr zalicza siê umownie 100% wewnêtrznej powierzchni klatki schodowej na poziomie ka dej kondygnacji, bez potr¹cania duszy schodów, czyli przestrzeni wolnej miêdzy biegami schodów, ale z potr¹ceniem powierzchni (zakreskowanej na rysunku) pod dolnym biegiem lub nad czêœci¹ górnego biegu schodów, je eli zostan¹ zabudowane i przeznaczone na pomieszczenia gospodarcze, zaliczone do powierzchni us³ugowej (Pg). Podstawowe wskaÿniki powierzchniowe wed³ug PN-ISO 9836:1997, pozwalaj¹ na obliczenie wskaÿników techniczno-ekonomicznych, jak w poni szym przyk³adzie: WSKA NIKI POWIERZCHNIOWE (wed ug pkt normy) 1. Powierzchnia ca kowita kondygnacji/powierzchnia u ytkowa (kondygnacji*)) Pc k /Pu k 2. Powierzchnia u ytkowa podstawowa/powierzchnia u ytkowa Pp/Pu 3. Powierzchnia wewn trzna kondygnacji/powierzchnia u ytkowa (kondygnacji) Pw k /Pu k 4. Powierzchnia ca kowita kondygnacji/powierzchnia kondygnacji netto Pc k /Pn k 5. Powierzchnia ruchu/powierzchnia u ytkowa Pr/Pu 6. Powierzchnia obudowy budynku/powierzchnia u ytkowa (budynku) Az/Pu - 27-

29 2.2. ZASADY POMIARU KUBATURY (wed³ug p , , PN-ISO 9836:1997) Kubatura budynku brutto obliczana jest jako objêtoœæ przestrzeni utworzonej przez powierzchnie zewnêtrzne elementów ograniczaj¹cych. Ogólne zasady obmiaru i obliczania kubatury streœciæ mo na pokrótce: 1) Kubaturê okreœla siê w m 3 z dok³adnoœci¹ do dwóch miejsc po przecinku, czyli do 0,01 m 3. 2) Kubaturê oblicza siê jako wynik mno enia powierzchni obliczonych wed³ug normy przez wysokoœæ, okreœlon¹ w normie odpowiednio do obliczanej kubatury: brutto, netto lub kubatury wewnêtrznej (rys. 12). 3) Do obliczenia kubatury przyjmuje siê odpowiednio, jako podstawê, powierzchniê ca³kowit¹ brutto, netto lub wewnêtrzn¹. 4) Kubaturê budynku lub jego czêœci ograniczon¹ przegrodami niepoziomymi lub niepionowymi, czyli tworz¹cymi inne bry³y ni prostopad³oœcienne, nale y obliczaæ wed³ug wzorów geometrycznych, odpowiednich dla danych bry³

30 Rysunek 12. Zasady obliczania kubatury brutto budynku Kubaturê brutto budynku (Vb) oblicza siê z uwzglêdnieniem zasad obmiaru przedstawionych na rys. 12 i 13. Kubaturê budynku oblicza siê oddzielnie jako: 1. kubaturê czêœci budynku zamkniêtej ze wszystkich stron i przekrytej (Vb z ) (w tym poddasza u ytkowe i nieu ytkowe, wykusze (Wk), werandy oszklone i szklarnie - ogrody zimowe integralnie zwi¹zane z budynkiem), ³¹cznie z konstrukcj¹ przegród pionowych, poziomych i skoœnych zewnêtrznych i wewnêtrznych - zakreskowan¹ ukoœnie, 2. kubaturê czêœci zewnêtrznych niezamkniêtych ze wszystkich stron, lecz nakrytych (Vb n ), np. loggie (Lg) i podcienia (Pdc), 3. kubaturê czêœci zewnêtrznych niezamkniêtych ze wszystkich stron i nienakrytych (Vb o ) np. balkony (BI) i tarasy (Tr) - zakreskowan¹ pionowo

31 Rysunek 13. Zasady mierzenia wysokoœci kondygnacji do obliczania kubatury Do obliczenia kubatury brutto (Vb) przyjmuje siê wysokoœci kondygnacji: 1.Zamkniêtej ze wszystkich stron i nakrytej (Vb z ), jako wysokoœæ (h b ), liczon¹ od wierzchu pod³ogi (wyk³adziny) na danej kondygnacji do wierzchu pod³ogi nad stropem przekrywaj¹cym tê kondygnacjê, 2. Niezamkniêtej ze wszystkich stron, lecz nakrytej (Vb n ), jako wysokoœæ (h 2 ) liczon¹ od wierzchu posadzki (wyk³adziny) do wierzchu stropu lub stropodachu nad t¹ czêœci¹ budynku, 3. Niezamkniêtej ze wszystkich stron i nienakrytej (Vb 0 ), jako wysokoœæ (hj) liczon¹ od spodu konstrukcji p³yty do wierzchu balustrady

32 KUBATURA BRUTTO (zamkniêta i przekryta wed³ug pkt PN-ISO 9836:1997) Kubatura budynku brutto (Vb) stanowi sumê kubatury kondygnacji podziemnych (pod terenem) - (Yb kpt ) i nadziemnych (nad terenem) - (Yb knt ) tworz¹cych ³¹cznie kubaturê brutto budynku lub jego czêœci zamkniêtych i przekrytych (Vb z ) oraz elementów zewnêtrznych niezamkniêtych ca³kowicie i przekrytych (Vb n ) lub nieprzekrytych (Vb 0 ): Vb = Vb z + Vb n + Vb 0 Norma okreœla zasady obmiaru i obliczania kubatury brutto budynków lub ich czêœci zamkniêtych i przekrytych ze wszystkich stron (Vb z ) tak, jak poni ej: 1) Do obliczenia kubatury przyjmuje siê wysokoœci zgodne z rys. 13: a) kondygnacji po³o onej na gruncie (podziemnej lub naziemnej) - od spodu konstrukcji, na której opiera siê pod³oga, do wierzchu pod³ogi nad stropem przekrywaj¹cym tê kondygnacjê, b) kondygnacji powtarzalnych, poœrednich, od wierzchu pod³ogi danej kondygnacji do wierzchu pod³ogi nad przekrywaj¹cym j¹ stropem, c) kondygnacji po³o onej najwy ej, czyli ponad ostatni¹ kondygnacj¹ powtarzaln¹ lub bêd¹c¹ poddaszem u ytkowym - od wierzchu pod³ogi tej kondygnacji do powierzchni pod³ogi os³aniaj¹cej izolacjê ciepln¹ na stropie lub do górnej p³aszczyzny pokrycia stropodachu lub wierzchniej warstwy tarasu nad t¹ kondygnacj¹, d) poddasza (strychu) nieu ytkowego - od wierzchu pod³ogi lub pod³ogi os³aniaj¹cej warstwê izolacji cieplnej stropu nad najwy sz¹ kondygnacj¹ u ytkow¹ do wierzchu pokrycia dachu. 2) Do kubatury brutto zamkniêtej ze wszystkich stron i przekrytej (Vb z ) wlicza siê: a) kubaturê piwnic i kondygnacji u ytkowych z poddaszem u ytkowym, tj. X Vb zk, b) przestrzeñ poddasza (strychu) nieu ytkowego (Vs = = Sn h s ), z potr¹ceniem kubatury znajduj¹cych siê w jej obrêbie pomieszczeñ technicznych, jak maszynownie dÿwigów, górne komory zsypowe lub wentylatorownie, c) nadbudówki nad stropem lub nad stropodachem najwy ej po³o onej kondygnacji, przeznaczone na maszynownie dÿwigów, wentylatorownie i górne komory zsypowe, a tak e czêœci facjat i lukarn ponad p³aszczyzn¹ dachu lub

33 stropodachu, wed³ug przeznaczenia, d) obudowane (oszklone) werandy i szklarnie domowe (ogrody zimowe) zwi¹zane integralnie z budynkiem. 3) Do kubatury brutto zamkniêtej ze wszystkich stron i przekrytej (Vb z ) nie wlicza siê: a) ³aw fundamentowych i pod³o y wyrównawczych pod warstwy noœne pod³óg na gruncie, b) kana³ów instalacyjnych pod poziomem pod³óg u³o onych na gruncie, c) zewnêtrznych elementów zwi¹zanych z budynkiem i z terenem, d) kubatury zewnêtrznych elementów budynku niezamkniêtych ca³kowicie i nieprzekrytych lub przekrytych, oraz kubatury werand otwartych., 4) W przypadku, gdy Vb z obejmuje zamkniête pomieszczenia ogrzewane i nieogrzewane, wówczas nale y podzieliæ j¹ na (V) i (Vb zng ). Podsumowuj¹c, kubatura zamkniêtej i ogrzewanej czêœci budynku (V) jest obliczana ju bez udzia³u elementów zewnêtrznych niezamkniêtych ca³kowicie, w tym: otwartych wnêk, loggii i galerii, których kubatury brutto wykazywane s¹ oddzielnie. Z tego powodu, dla uzyskania kubatury obliczeniowej V, wed³ug cytowanego rozporz¹dzenia, nale y od obliczonej zgodnie z norm¹ kubatury Vb z odj¹æ wy³¹cznie kubatury: 1) wydzielonych klatek schodowych, œluz przeciwpo arowych i szybów dÿwigowych (Vb mg ), 2) pomieszczeñ technicznych i gospodarczych nie maj¹cych ogrzewania lub maj¹cych jedynie ogrzewanie dy urne, zabezpieczaj¹ce przed zamarzaniem instalacji (Vb gng ), 3) poddasza (strychu) nieu ytkowego (Vs). Kubaturê brutto budynku lub jego czêœci niezamkniêtych ze wszystkich stron i nieprzekrytych zalicza siê równie do kubatury brutto, ale wykazuje oddzielnie. Dlatego jest celowe oznaczenie jej w³asnym symbolem, np. Vb 0; do takich elementów zewnêtrznych nale ¹ m.in.: balkony, galerie otwarte, tarasy nad budynkiem, itp

34 KUBATURA NETTO (wed³ug pkt normy PN-ISO 9836:1997) Kubatura netto jest iloczynem powierzchni kondygnacji netto (5.1.5) i odleg³oœci miêdzy powierzchni¹ posadzki a doln¹ powierzchni¹ stropu górnego ( ). W praktycznych obliczeniach kubatury netto nale y kierowaæ siê nastêpuj¹cymi zasadami: 1) Kubatura budynku netto (Vn) jest sum¹ kubatury netto kondygnacji podziemnych (Vn kpt ) i nadziemnych (Vn knt ). 2) Do kubatury budynku netto nie wlicza siê objêtoœci konstrukcji przegród zewnêtrznych i wewnêtrznych oraz objêtoœci stropów, stropodachów i poddaszy nieu ytkowych. 3) Kubaturê budynku netto oblicza siê, bior¹c za podstawê wielkoœæ powierzchni ruchu (Pr), powierzchni u ytkowej netto (Pu) i powierzchni us³ugowej (Pg), przyjmuj¹c wysokoœæ (h n ) wchodz¹cych w sk³ad tych powierzchni, mierzon¹ w œwietle wykoñczonych pod³óg i sufitów. 4) Norma rozró nia nastêpuj¹ce kubatury netto, które nale y obliczaæ oddzielnie: a) kondygnacje netto pe³ne, powy ej poziomu terenu, b) kondygnacje netto pe³ne, poni ej poziomu terenu, c) kondygnacje netto niepe³ne

35 Rysunek 14. Zasady obliczania kubatury netto budynku Do kubatury netto (Vn) zalicza siê oddzielnie: 1. przestrzeñ wewnêtrzn¹ zamkniêt¹ ze wszystkich stron, czyli ograniczon¹ przegrodami zewnêtrznymi i wewnêtrznymi oraz stropami lub stropodachem, mierzon¹ zgodnie z rys. 12 i rys zakreskowan¹ na rysunku ukoœnie, 2. kubaturê elementów zewnêtrznych niezamkniêtych ze wszystkich stron i nieprzekrytych, np. balkony (BI) i tarasy (Tr) - zakreskowanych na rysunku pionowo, 3. kubaturê elementów zewnêtrznych niezamkniêtych ze wszystkich stron, lecz nakrytych, np. podcienia (Pdc), loggie (Lg) - zakreskowanych na rysunku poziomo. Do Vn nie zalicza siê kubatury stropodachu i poddasza nieu ytkowego (strychu). 4. w wykazie kubatury netto nale y wykazaæ oddzielnie kubaturê czêœci budynku (rys. 14): a) zamkniêtych i przekrytych ze wszystkich stron (Vn z ), b) zewnêtrznych elementów niezamkniêtych ze wszystkich stron, lecz przekrytych (Vn n ), c) zewnêtrznych elementów niezamkniêtych ze wszystkich stron i nieprzekrytych (Vn 0 )

36 KUBATURA WEWNÊTRZNA (wedug pkt normy PN-ISO 9836:1997) Kubatura wewnêtrzna netto jest iloczynem powierzchni wewnêtrznej kondygnacji (5.1.4) i odleg³oœci miêdzy powierzchni¹ pod³ogi a doln¹ powierzchni¹ stropu górnego. W praktyce obliczania kubatury wewnêtrznej stosuje siê zasady takie, jak poni ej: 1) Kubatura wewnêtrzna budynku (Vw) jest sum¹ kubatury wewnêtrznej wszystkich kondygnacji podziemnych, czyli po³o onych pod terenem (Vw kpt ) i nadziemnych, nad terenem (Yw knt ), zatem Vw = IVw kpt + XVw knt. 2) Kubaturê wewnêtrzn¹ kondygnacji oblicza siê, bior¹c za podstawê sumê powierzchni u ytkowej zamkniêtej ze wszystkich stron i przekrytej (Pu zk ), ³¹cznie z przestrzeni¹ wewnêtrzn¹ wykuszy i werand obudowanych (oszklonych) oraz sumê powierzchni us³ugowej (Pg k ), powierzchni konstrukcji wewnêtrznych (Pk wk ), a tak e powierzchni ruchu (Pr k ), natomiast wysokoœæ pomieszczeñ mierzy siê, zgodnie z norm¹, w œwietle wykoñczonych pod³óg i sufitów (h n na rys. 14), analogicznie, jak przy obliczaniu kubatury netto. 3) Do kubatury wewnêtrznej budynku (Vw) nie wlicza siê objêtoœci przegród zewnêtrznych tzn. œcian, filarów, s³upów, stropodachów oraz kubatury poddaszy (strychów) nieu ytkowych i wszelkich zewnêtrznych elementów budynku niezamkniêtych ze wszystkich stron (rys. 15). 4) W sk³ad kubatury wewnêtrznej wchodzi kubatura: u ytkowa, us³ugowa i ruchu omówione poni ej: Kubatura u ytkowa (wedug pkt normy PN-ISO 9836:1997) Kubatura u ytkowa netto jest iloczynem powierzchni u ytkowej i odleg³oœci miêdzy górn¹ powierzchni¹ posadzki a doln¹ powierzchni¹ sufitu. Oddzielnie nale y obliczaæ kubaturê u ytkow¹ mieszkañ oraz innych rodzajów lokali; kubaturê u ytkow¹ poszczególnych mieszkañ i lokali u ytkowych nale y przedstawiaæ jako zestawienie obejmuj¹ce osobno: a) kubaturê przestrzeni zamkniêtych ze wszystkich stron (Vu z ), b) kubaturê elementów zewnêtrznych niezamkniêtych ze wszystkich stron, lecz przekrytych (Vu n ),

37 c) kubaturê elementów zewnêtrznych niezamkniêtych ze wszystkich stron i nieprzekrytych (Vu 0 ) Kubatura us³ugowa (wed³ug pkt normy PN-ISO 9836:1997) Kubatura us³ugowa netto jest iloczynem powierzchni us³ugowej netto podanej w pkt i odpowiedniej wysokoœci. Odpowiedni¹ wysokoœci¹ jest odleg³oœæ miêdzy powierzchni¹ pod³ogi a doln¹ powierzchni¹ najbli szego stropu, bez wzglêdu na ich usytuowanie w budynku (np. szyby przechodz¹ce przez kilka kondygnacji). Do powierzchni us³ugowej (Pg) zaliczamy pomieszczenia techniczne i gospodarcze, natomiast szyby dÿwigowe zaliczamy do powierzchni ruchu Pr. Przy obliczaniu kubatury us³ugowej (Vg) mo e byæ celowe wyliczenie oddzielne: a) kubatury us³ugowej obejmuj¹cej pomieszczenia o charakterze technicznym (Vg t ) oraz b) kubatury us³ugowej netto obejmuj¹cej pomieszczenia o charakterze gospodarczym (Vg g ). W przypadku, gdy do kubatury pomieszczeñ gospodarczych wliczamy równie kubaturê gara y wbudowanych, celowe mo e byæ równie podzielenie Vg na kubaturê netto: a) gara y wbudowanych dla samochodów osobowych (Yg gw ), b) innych pomieszczeñ gospodarczych (Vg in ) Kubatura ruchu (wed³ug pkt normy PN-ISO 9836:1997) Kubatura ruchu netto jest iloczynem powierzchni ruchu i odpowiedniej wysokoœci, która powinna byæ przyjêta jako odleg³oœæ miêdzy powierzchni¹ pod³ogi a doln¹ powierzchni¹ najbli szego stropu bez wzglêdu na jego usytuowanie w budynku (np. klatki schodowe w budynkach wielokondygnacyjnych, szyby dÿwigowe). Do powierzchni ruchu zalicza siê pomieszczenia do ruchu ogólnego w budynku, a nie powierzchniê komunikacji wewnêtrznej w domach jednorodzinnych oraz poszczególnych mieszkaniach lub lokalach u ytkowych. Trzeba natomiast zwróciæ uwagê na zasady mierzenia wysokoœci, z których wynika, e mierzy siê je zgodnie ze stanem rzeczywistym: od spodu konstrukcji najni ej po³o onej pod³ogi do spodu przekrycia, tzn. stropu lub stropodachu. Dla obmiaru i obliczania kubatury pomieszczeñ ruchu o wysokoœci wiêkszej ni jedna kondygnacja takich, jak np. klatki schodowe lub szyby dÿwigów, jest wskazane przyjêcie sumarycznej wysokoœci tych pomieszczeñ

38 Rysunek 15. Zasady obliczania kubatury wewnêtrznej budynku Do kubatury wewnêtrznej (Vw) zalicza siê przestrzeñ wewnêtrzn¹ zamkniêt¹, czyli ograniczon¹ przegrodami zewnêtrznymi oraz stropami lub stropodachem (w tym wykusz Wk). Wed³ug normy PN-ISO 9836:1997, do Vw wlicza siê kubaturê konstrukcji wewnêtrznych przegród pionowych. Natomiast do Vw nie wlicza siê (wed³ug pkt normy) kubatury stropów i stropodachów oraz kubatury elementów zewnêtrznych niezamkniêtych ze wszystkich stron takich, jak balkony (BI) i tarasy (Tr), loggie (Lg), podcienia (Pdc), schody zewnêtrzne (Sz), studzienki przy okienkach piwnicznych (Sp) itp

39 Rysunek 16. Zasady mierzenia wysokoœci pomieszczeñ nale ¹cych do powierzchni ruchu Do obliczenia kubatury pomieszczeñ ruchu (Vr) przyjmuje siê ich wysokoœci mierzone w œwietle wykoñczonych pod³óg i sufitów. W przypadku, gdy pomieszczenia te maj¹ skoœne przekrycia, nale y przyjmowaæ wysokoœci odpowiednie do ich figury geometrycznej. ¹czna kubatura klatki schodowej (Vr ks ) stanowi sumê kubatury odpowiedniej czêœci powierzchni ruchu na ka dej kondygnacji (Vr ksk ), ale mo na j¹ obliczyæ w prostszy sposób jako jedno pomieszczenie o wysokoœci uœrednionej (h k1 +h k2 ) 0,5. Szyb dÿwigowy wraz z podszybiem nale y traktowaæ zawsze jako jedno pomieszczenie, poniewa do powierzchni ruchu zalicza siê go tylko jeden raz na poziomie pierwszego przystanku dÿwigowego (patrz komentarz do pkt normy)

40 Oznaczenia: h k - wysokoœci klatki schodowej, h r - wysokoœæ przedsionka lub innego pomieszczenia ruchu np. holu, korytarzy, h s - wysokoœæ szybu dÿwigowego ³¹cznie z podszybiem, Ppp - poziom pod³ogi parteru, Ppw - poziom pod³ogi piwnicy, Pt -poziom terenu przy wejœciu, Pw - poziom wejœcia, Ks - klatka schodowa, Ps - przedsionek, Sd - szyb dÿwigowy, Sp - podszybie, Md - maszynownia dÿwigu zaliczona do powierzchni us³ugowej (Pg). Podstawowe wskaÿniki kubaturowe wed³ug PN-ISO 9836:1997 i relacji, pozwalaj¹cych na obliczenie wskaÿników techniczno-ekonomicznych II. WSKA NIKI KUBATUROWE (wed ug pkt normy) 1. Kubatura brutto budynku/kubatura netto Vb/Vn 2. Kubatura netto (powtarzalnych) kondygnacji nadziemnych pe nych/kubatura netto Vn knt /Vn 3. Kubatura netto kondygnacji poni ej poziomu terenu/kubatura netto Vn kpt /Vri 4. Kubatura wewn trzna kondygnacji/kubatura brutto kondygnacji Vw k /Vb k 5. Kubatura wewn trzna kondygnacji/kubatura netto kondygnacji Vw k /Vn k 6. Kubatura netto nad powierzchni u ytkow kondygnacji/kubatura brutto kondygnacji WVb k 7. Kubatura netto nad powierzchni u ytkow /kubatura netto Vu/Vn

41 3. PRZYK ADY POMIARU POWIERZCHNI I KUBATURY 3.1. DOM JEDNORODZINNY Powierzchnia podstawowa - Pp Powierzchnia pomocnicza - Pd Powierzchnia us ugowa - Pg pokoje, salon, gabinet, pracownia przedsionek, hol, przedpokój, schody cz ce kondygnacje mieszkalne, kuchnia, spi arnia, garderoba, szafy wbudowane, WC, azienka kot ownia domowa, sk ad opa u, gara wbudowany, pomieszczenia sk adowe i wielofunkcyjne pomieszczenia gospodarcze, korytarze, schody do piwnicy i na poddasze nieu ytkowe

42 3.2. DOM WIELORODZINNY Powierzchnia podstawowa - Pp Powierzchnia pomocnicza - Pd Powierzchnia us ugowa - Pg a) mieszkanie: pokoje, salon, gabinet b) budynek: - suma Pp mieszka - suma Pp innych lokali u ytkowych hol, przedpokój, kuchnia, spi arka, garderoba, szafy wbudowane, WC, azienka - suma Pd mieszka - suma Pd innych lokali u ytkowych w obr bie mieszkania nie ma pomieszcze us ugowych pralnie domowe, suszarnie bielizny, wózkarnie, rowerkownie, komórki lokatorskie, pomieszczenia magazynowe lokali u ytkowych, kot ownia lub w ze cieplny, wentylatornia, komory zsypowe oraz wykazane oddzielnie gara e wbudowane

43 3.3. BUDYNEK ZAMIESZKANIA ZBIOROWEGO Powierzchnia podstawowa - Pp Powierzchnia pomocnicza - Pd Powierzchnia us ugowa - Pg pokoje pobytu indywidualnego i zbiorowego, sale konsumpcyjne, konferencyjne i wypoczynkowe komunikacja wewn trzna, recepcja, pokoje administracji, kuchnia z zapleczem produkcyjnym, pokój piel gniarsko-zabiegowy, gabinet, pomieszczenia anitarne. pomieszczenia magazynowe, kot ownia albo w ze cieplny, wentylatornia, gara, pralnia, suszarnia

44 3.4. BUDYNEK HANDLOWO-US UGOWY Powierzchnia podstawowa - Pp Powierzchnia pomocnicza - Pd Powierzchnia us ugowa - Pg pomieszczenie ekspozycji, obs ugi klienta, pracownia, biura przedsionek, poczekalnia, korytarz, schody, archiwum, pomieszczenia socjalne i higieniczno-sanitarne pomieszczenia magazynowosk adowe, kot ownia wbudowana lub rozdzielnia ciep a, wentylatornia oraz wykazany oddzielnie gara wbudowany

45 3.5. BUDYNEK MAGAZYNOWO-PRODUKCYJNY Powierzchnia podstawowa - Pp Powierzchnia pomocnicza - Pd Powierzchnia us ugowa - Pg pomieszczenia pracy cznie z pasmami ruchu wewn trznego, biura kierownictwa produkcji i zarz du korytarze, schody, schowki, narz dziownia, pomieszczenia socjalne i higieniczno-sanitarne kot ownia wbudowana, w ze cieplny, wentylatornia, stacja transformatorowa, akumulatornia, pomieszczenia magazynowosk adowe

46 3.6. BUDYNEK GARA OWY (SAMODZIELNY GARA WIELOSTANOWISKOWY) Powierzchnia podstawowa - Pp Powierzchnia pomocnicza - Pd Powierzchnia us ugowa - Pg powierzchnia ze stanowiskami postojowymi i wewn trznymi drogami manewrowymi dojazdy poziome i pionowe (pochylnie) nieb d ce drogami manewrowymi, klatki schodowe, dy urka, pomieszczenie higienicznosanitarne rozdzielnia ciep a, wentylatornia, pomieszczenie magazynowe

47 3.7. BUDYNEK INWENTARSKI Powierzchnia podstawowa - Pp Powierzchnia pomocnicza - Pd Powierzchnia us ugowa - Pg pomieszczenie do hodowli zwierz t lub ptactwa cznie z wewn trznymi pasmami obs ugi paszarnia, pomieszczenia socjalne i higieniczno-sanitarne kot ownia, sk ad paszy i sprz tu technologicznego

48 3.8. BUDYNEK ADMINISTRACYJNO-BIUROWY Powierzchnia podstawowa - Pp Powierzchnia pomocnicza - Pd Powierzchnia us ugowa - Pg sale ekspozycji i obs ugi klienta, sale konferencyjne, pokoje biurowe przedsionek, hol, recepcja, archiwum, pomieszczenia socjalne i higieniczno-sanitarne kot ownia, rozdzielnia ciep a, wentylatornia, klimatyzatornia oraz wykazany oddzielnie gara wbudowany

49 3.9. BUDYNEK U YTECZNOŒCI PUBLICZNEJ Powierzchnia podstawowa - Pp Powierzchnia pomocnicza - Pd Powierzchnia us ugowa - Pg pomieszczenia do zbiorowego uczestnictwa i ekspozycji przedsionek, hol, szatnia, pokoje biurowe kierownictwa, pomieszczenia socjalne i higieniczno-sanitarne kot ownia, rozdzielnia ciep a lub w ze cieplny, wentylatornia, klimatyzatornia, akumulatorownia, magazyn oraz wykazany oddzielnie gara wbudowany

50 3.10. POWIERZCHNIE DZIA EK BUDOWLANYCH Warunki Techniczne w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadaæ budynki i ich usytuowanie ustalone 12 kwietnia 2002 r.(dz.u. Nr 75, poz. 690) oraz Norma PN-ISO 9836:1997 nie okreœlaj¹ jednoznacznie sposobu obliczania dzia³ek budowlanych, dlatego te ogólne zasady normy mog¹ mieæ zastosowanie. Podstawowa zasada obmiaru powierzchni poziomych g³osi, e oblicza siê je zgodnie z rzeczywistymi wymiarami, natomiast pola p³aszczyzn nachylonych wyznacza siê na podstawie wymiarów rzutu poziomego. Pole powierzchni podaje siê w metrach kwadratowych z dok³adnoœci¹ do 2 miejsc po przecinku np. 1500,15 m² Jedynym wyj¹tkiem, co do sposobu obmiaru powierzchni dzia³ki (dotycz¹cego bilansu zagospodarowania dzia³ki), jest obmiar powierzchni terenu biologicznie czynnej. Nale y przez to rozumieæ grunt rodzimy oraz wodê powierzchniow¹ na terenie dzia³ki budowlanej, a tak e 50 % sumy powierzchni tarasów i stropodachów o powierzchni nie mniejszej ni 10 m 2 urz¹dzonych jako sta³e trawniki lub kwietniki na pod³o u zapewniaj¹cym im naturaln¹ wegetacjê

51 Dzia³ki standardowe Dzia³ki budowlane standardowe to dzia³ki o jednoznacznie okreœlonej geometrii, których pole powierzchni mo liwe jest do obliczenia bez odniesienia siê do szczegó³owych pomiarów w terenie i bez odniesienia do osnowy. Pomiar powierzchni mo na wykonaæ na kilka sposobów np.: - metoda pomiaru elektronicznego pola powierzchni poprzez opisanie dzia³ki wielobokiem zamkniêtym odczyt automatyczny, - metoda pomiaru analitycznego poprzez porównanie wspó³rzêdnych X,Y s¹siednich punktów granicznych, - metoda pomiaru geometrycznego polega na zsumowaniu powierzchni sk³adowych najprostszych figur geometrycznych np. trójk¹t lub prostok¹t Dzia³ki niestandardowe Dzia³ki budowlane niestandardowe to dzia³ki o niejednoznacznej geometrii, których granice wyznaczaj¹ odcinki proste o d³ugoœci uzale nionej od indywidualnego przebiegu krzywej granicznej; dla potrzeb pomiarowych zwyczajowo nie stosuje siê linii krzywych, lecz wprowadza siê pomiarowy uk³ad odcinków o boku min. 50 cm, co odpowiada najmniejszej jednostce odczytu 1 mm na mapie w skali 1:500. Ka dy z punktów posiada w³asne wspó³rzêdne X,Y,Z; dwie pierwsze wspó³rzêdne ustala siê w trybie pomiarów geodezyjnych w oparciu Poziom¹ Osnowê Pañstwow¹; analogicznie wspó³rzêdn¹ Z ustala siê na bazie Pionowej Osnowy Pañstwowej (tzw. sieci reperów)

52 4. INTERPRETACJE ISTOTNYCH ZAGADNIEÑ SPORNYCH ORAZ ORZECZNICTWO S DOWE 4.1. INTERPRETACJE ISTOTNYCH ZAGADNIEÑ SPORNYCH W SPRAWACH PRAKTYCZNEGO STOSOWANIA NORMOWYCH ZASAD OBLICZANIA POWIERZCHNI Pytanie 1 Który z obrysów budynku wyznacza powierzchniê zabudowy: a) obrys rzutu poziomego fundamentów cofniêtych w stosunku do lica œcian zewnêtrznych parteru, tworz¹cych cokó³ budynku, b) obrys budynku w parterze? OdpowiedŸ Obmiar obrysu budynku wyznaczaj¹cy powierzchniê zabudowy powinien byæ przyjêty, zgodnie z norm¹, na której oparto wszystkie obliczenia powierzchni i kubatury danego budynku. Dotychczas, wed³ug normy PN-70/B-02365, powierzchniê zabudowy (powierzchni zabudowanej) mierzono dziêki obrysowi œcian zewnêtrznych kondygnacji przyziemnej lub nadziemnej, wykraczaj¹cej poza obrys kondygnacji przyziemnej. Jednak e w normie nie okreœlono, co nale y rozumieæ przez kondygnacjê przyziemn¹. Zgodnie z pkt normy PN-ISO 9836:1997, powierzchniê zabudowy wyznacza obrys pionowy zewnêtrznych krawêdzi budynku na powierzchniê terenu, nie wskazano natomiast po³o enia kondygnacji o najwiêkszym obrysie w stosunku do poziomu terenu. Pytanie 2 Jak nale y mierzyæ i obliczaæ powierzchniê zabudowy wielokondygnacyjnego budynku, maj¹cego powy ej parteru wykusz lub ca³¹ œcianê zewnêtrzn¹ wysuniêt¹ poza obrys parteru: a) w przypadku, gdy nadwieszona czêœæ budynku znajduje siê w granicach dzia³ki budowlanej, b) w przypadku, gdy nadwieszona czêœæ budynku wykracza poza liniê rozgraniczaj¹c¹, czyli znajduje siê nad ulic¹?

53 OdpowiedŸ a) W przypadku budynku z nadwieszon¹ kondygnacj¹ ponad parterem, którego obrys wyznacza powierzchniê zabudowy, a wielkoœæ wystêpu pod nadwieszeniem budynku mo e byæ efektywnie wykorzystana zarówno jako powierzchnia zabudowy, jak i jako powierzchnia biologicznie czynna (pod warunkiem, e nadwieszenie nie powoduje zacieniania) nale y stosowaæ zasadê: H min = 2,4 m, S max = 2,0 m). b) W przypadku budynku z wykuszem lub nadwieszon¹ kondygnacj¹, wysuniêt¹ poza liniê rozgraniczaj¹c¹ od drogi publicznej, zgodnie 293 rozporz¹dzenia Ministra Infrastruktury z 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadaæ budynki i ich usytuowanie nie ma logicznego i prawnego uzasadnienia, aby czêœæ takiego budynku nadwieszona nad drog¹ publiczn¹ by³a wliczana do bilansu zagospodarowania terenu dzia³ki budowlanej jako teren zabudowy, Pytanie 3 Jaka jest ró nica miêdzy pawlaczem a antresol¹ oraz jakie ich powierzchnie nale y wliczaæ do powierzchni u ytkowej lokalu i budynku? OdpowiedŸ Pawlacz stanowi przestrzeñ w obrêbie przedpokoju lub innego pomieszczenia pomocniczego powsta³¹ przez wykonanie nad czêœci¹ tych pomieszczeñ obni enia, najczêœciej nad drzwiami lub innymi przejœciami o wysokoœci w œwietle co najmniej 2 m, tworz¹cego schowek do przechowywania ró nych drobnych przedmiotów u ytku domowego, turystyki lub rozrywki. Schowek taki spe³nia zatem funkcjê mebla skrzyniowego (nie ustawionego na pod³odze) i nie uwzglêdnia siê go w obliczeniach powierzchni u ytkowej. W 3 p. 19 rozporz¹dzenia Ministra Infrastruktury z 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadaæ budynki i ich usytuowanie, przez pojêcie antresoli rozumie siê: górn¹ czêœæ kondygnacji lub pomieszczenia znajduj¹c¹ siê nad przedzielaj¹cym je stropem poœrednim o powierzchni mniejszej od powierzchni tej kondygnacji lub pomieszczenia, niezamkniêt¹ przegrodami budowlanymi od strony wnêtrza, z którego jest wydzielona, oddzielaj¹cym je stropem poœrednim o powierzchni mniejszej od powierzchni tej kondygnacji lub pomieszczenia niezamkniêt¹ przegrodami budowlanymi od strony wnêtrza, z którego jest wydzielona. Antresola stanowi zatem odpowiednie powiêkszenie powierzchni wysokiego pomieszczenia, w którym zosta³a urz¹dzona, o znacz¹cej przydatnoœci u ytkowej. Z tego powodu powierzchnia antresoli powinna byæ doliczana do powierzchni u ytkowej lokalu i budynku, ale jako dodana oddzielnie, ze wzglêdu na cechy u ytkowe, koszt wykonania i utrzymania inne ni samodzielnego pomieszczenia zamkniêtego ze wszystkich stron

54 Pytanie 4 Czy w przypadka obni enia wysokoœci czêœci pomieszczenia pod pawlaczem lub antresol¹ poni ej 2,2 m (np. do 2 m) nale y odpowiednio zmniejszyæ obliczeniow¹ wielkoœæ powierzchni pomieszczenia pod tymi urz¹dzeniami lub obni yæ wartoœæ kosztow¹ 1 m 2 tej powierzchni? OdpowiedŸ Przy wykonywaniu obliczenia powierzchni pomieszczenia z antresol¹, wed³ug normy PN-70/B-02365, nale a³o dot¹d uwzglêdniaæ zasadê redukcji o 50% powierzchni czêœci pomieszczenia (pod lub na antresoli) o wysokoœci poni ej 2,2 m. Natomiast obecnie, w przypadku zastosowania normy PN-ISO 9836:1997, nale y liczyæ osobno powierzchnie pomieszczenia o ró nych wysokoœciach ze wzglêdu na ich odmienn¹ wartoœæ u ytkow¹ i cenê. Pytanie 5 Czy powierzchniê poddasza nieu ytkowego (strychu) po jego zaadaptowaniu na cele mieszkalne i po³¹czeniu z ni ej po³o onym mieszkaniem schodami wewnêtrznymi przez du y otwór w stropie, nale y traktowaæ jako kondygnacjê, czy te jako antresolê: a) w przypadku, gdy na poddaszu znajduje siê kilka pomieszczeñ, b) w przypadku, gdy powierzchnia poddasza jest pomieszczeniem jednoprzestrzennym? OdpowiedŸ W adnym z tych przypadków nie mo emy mówiæ o wykonaniu antresoli, lecz o urz¹dzeniu mieszkania dwupoziomowego, czyli tzw. Maisonet u, którego powierzchnia u ytkowa jest sum¹ powierzchni mieszkania pierwotnego i pomieszczeñ wygospodarowanych na poddaszu. W sytuacji obliczania powierzchni schodów wewnêtrznych w takim mieszkaniu nale y uwzglêdniæ odpowiedÿ na pytanie 16. Pytanie 6 Czy gara wbudowany w budynku jednorodzinnym nale y traktowaæ jako pomieszczenie gospodarcze i wliczaæ go do powierzchni us³ugowej, czy powinno siê dodawaæ go do powierzchni u ytkowej budynku? OdpowiedŸ Gara wbudowany w budynku jednorodzinnym, s³u ¹cy do przechowywania samochodu (samochodów) u ytkowników tego budynku spe³nia tak¹ rolê, jak inne pomieszczenie gospodarcze w budynku, przez które, zgodnie z 3 pkt 13 przywo³anego wy ej rozporz¹dzenia Ministra Infrastruktury z 12 kwietnia 2002 r., nale y rozumieæ: pomieszczenie znajduj¹ce siê poza mieszkaniem lub lokalem u ytkowym, s³u ¹ce do przechowywania materia³ów lub sprzêtu zwi¹zanego z obs³ug¹ budynku oraz przedmiotów lub produktów ywnoœciowych u ytkowników budynku, a tak e opa³u lub opadów sta³ych

55 Wszystkie te pomieszczenia gospodarcze, ³¹cznie z pomieszczeniami technicznymi (jak np. kot³ownia), w budynku jednorodzinnym nale ¹ do powierzchni okreœlonej w normach PN-7O/B oraz PN-ISO 9836:1997 jako powierzchnia us³ugowa, poniewa zaliczone do niej pomieszczenia spe³niaj¹ funkcje obs³ugi danego budynku i jego u ytkowników. Ponadto, nale y zwróciæ uwagê, e w budynku jednorodzinnym nie ró nicuje siê ceny jednostkowej (1 m 2 ) powierzchni o ró nym przeznaczeniu, lecz oblicza siê cenê 1 m 2 powierzchni u ytkowej, do której nale y powierzchnia podstawowa (pokoje) i pomocnicza (kuchnia, WC, ³azienka oraz komunikacja wewnêtrzna pionowa i pozioma s³u ¹ca jako dojœcie do tych pomieszczeñ). Natomiast wysokoœæ ceny jednostkowej (Cj) powierzchni u ytkowej wyznacza iloraz kosztu budowy ca³ego budynku (Kb) i sumy powierzchni u ytkowej (Pu), czyli Cj = Kb : Pu. Pytanie 7 Czy gara podziemny w wielorodzinnym budynku mieszkalnym lub mieszkalno-us³ugowym, w którym zaprojektowano odpowiedni¹ liczbê miejsc postojowych dla samochodów u ytkowników lokali mieszkalnych i us³ugowych w tym budynku, zgodnie ze wskaÿnikiem ustalonym w decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu, nale y traktowaæ jako pomieszczenia gospodarcze i zaliczaæ do powierzchni us³ugowej? OdpowiedŸ Gara wbudowany w budynek o innym przeznaczeniu, w którym s¹ miejsca postojowe s³u ¹ce do przechowywania wy³¹cznie samochodów u ytkowników tego budynku, mo e byæ traktowany jako pomieszczenie gospodarcze, a w konsekwencji jego powierzchnia mo e byæ zaliczona do powierzchni us³ugowej, podobnie jak gara w budynku jednorodzinnym, o którym mowa w odpowiedzi na pytanie 6. Jednak e w praktyce stanowiska postojowe w gara u wbudowanym w budynek wielorodzinny s¹ przydzielane tylko tym u ytkownikom, którzy nabywaj¹ je odp³atnie, za cenê wyodrêbnion¹ w umowie o nabycie mieszkania z gara em, lub ustalonej w oddzielnej umowie o nabycie miejsca postojowego w gara u. Poniewa niektórzy u ytkownicy nie potrzebuj¹ w ogóle stanowiska postojowego lub nie s¹ w stanie ponieœæ kosztów jego nabycia i póÿniejszego utrzymania, wolne stanowiska s¹ czêsto wynajmowane lub sprzedawane osobom, które nie s¹ u ytkownikami mieszkañ lub lokali u ytkowych w tym budynku. Taki sposób dysponowania miejscami w gara u wymaga oddzielnego okreœlenia kosztu budowy i eksploatacji stanowiska postojowego, ³¹cznie z kosztem specjalnego wyposa enia gara u w instalacje i urz¹dzenia ochrony przeciwpo arowej oraz ich utrzymania. Z tego powodu wielkoœæ powierzchni gara u wbudowanego, podobnie jak samoistnego gara u podziemnego lub nadziemnego, wymaga oddzielnego obliczenia i wykazania w zestawieniu powierzchni budynku, w opisie technicznym do projektu budowlanego, jako podstawy ustalenia kosztu jednostkowego budowy

56 i eksploatacji stanowiska postojowego. Nie ma wiêc w takim przypadku uzasadnienia doliczanie powierzchni gara u wbudowanego do powierzchni us³ugowej budynku. Pytanie 8 Norma PN-70/B w pkt 3.2 okreœla³a zasadê obliczania powierzchni ca³kowitej budynku z uwzglêdnieniem redukcji o 50% wielkoœci powierzchni pomieszczeñ lub ich czêœci o wysokoœci od 1,4 m do 2,2 m i nie zaliczania w ogóle do powierzchni ca³kowitej pomieszczeñ lub ich czêœci o wysokoœci poni ej 1,4 m. Takiego ustalenia nie by³o w pkt 3.7, ustanawiaj¹cym metodê obliczania powierzchni u ytkowej. Czy uzasadnione jest w zwi¹zku z tym stosowanie takiej samej zasady redukcji zarówno odnoœnie do powierzchni u ytkowej, jak i do powierzchni ca³kowitej? OdpowiedŸ: Norma PN-70/B nie wskazywa³a faktycznie takich zasad redukcji wielkoœci powierzchni u ytkowej, jak w przypadku obliczania powierzchni ca³kowitej. Jednak e w trakcie kilkudziesiêciu lat stosowania tej normy przyjêto powszechnie tak¹ sam¹ zasadê redukcji wielkoœci powierzchni u ytkowej pomieszczeñ o mniejszej wysokoœci, jak¹ w normie ustalono dla obliczania powierzchni ca³kowitej. Zastosowanie takiej zasady redukcji powierzchni pomieszczeñ o zmniejszonej (w czêœci) wysokoœci skutkowa³o w konsekwencji zredukowaniem wielkoœci powierzchni u ytkowej lokalu, w którym wystêpuj¹ takie pomieszczenia, co czyni³o wynikow¹ powierzchniê u ytkow¹ porównywaln¹ wartoœci¹ do powierzchni u ytkowej lokalu o takiej samej powierzchni na kondygnacji powtarzalnej, w którym wszystkie pomieszczenia maj¹ pe³n¹ wysokoœæ, odpowiadaj¹c¹ obowi¹zuj¹cym przepisom techniczno-budowlanym. Zasada redukcji by³a ponadto uzasadniona faktem, e powo³ana norma PN-70/B nie wymaga³a oddzielnego obliczania i wykazywania powierzchni pomieszczeñ wy szych lub ni szych od wysokoœci kondygnacji powtarzalnej w danym budynku. Umo liwia³o to ustalanie jednego wskaÿnika ceny jednostkowej (Cj) powierzchni u ytkowej w konkretnym budynku (a nawet w szerszym zakresie - dla okreœlonego typu budynku w regionie) i wyliczanie wartoœci mieszkania (Cm) jako iloczynu sumy powierzchni u ytkowej (Pu) i ceny 1 m 2, czyli Cm = Pu Cj. Bez zastosowania redukcji wielkoœci powierzchni niepe³nowartoœciowych, taka zasada obliczania wartoœci cenowej mieszkania doprowadzi³aby do ustalania jednakowej ceny pe³nowartoœciowego mieszkania na kondygnacji powtarzalnej, jak równie mieszkania na poddaszu o identycznej powierzchni, w którym du a czêœæ pomieszczeñ podstawowych i pomocniczych ma wysokoœæ nieodpowiadaj¹c¹ wymaganej dla pomieszczeñ przeznaczonych do pobytu ludzi

57 Pytanie 9 Podstawowa ró nica w obliczaniu powierzchni pomieszczeñ, jeœli chodzi o porównanie ustaleñ normy PN-70/B i PN-ISO 9836:1997, polega na tym, e wed³ug pierwszej nale y stosowaæ obmiar w stanie surowym, a wed³ug drugiej w stanie wykoñczonym (po wyprawieniu ), czyli w œwietle tynków lub ok³adzin œcian. Czy, wiedz¹c, e gruboœæ tynku wynosi 2 cm, a ok³adziny (glazury lub gresu) 3 cm, nie mo na ustaliæ powszechnie obowi¹zuj¹cego mno nika, umo liwiaj¹cego przeliczenie powierzchni pomieszczeñ i lokali wed³ug stanu surowego na powierzchnie wg stanu wykoñczonego, czyli po wyprawieniu œcian? OdpowiedŸ Mimo atrakcyjnoœci tej propozycji, nie mo na jej zastosowaæ w praktyce, poniewa ró norodnoœæ wielkoœci i kszta³tu pomieszczeñ uniemo liwia ustalenie miarodajnego wskaÿnika przeliczeniowego powierzchni pomieszczeñ i lokali dla powszechnego zastosowania w ka dym przypadku. Pytanie 10 Czy dla dok³adnego ustalenia faktycznej wielkoœci powierzchni pomieszczeñ w œwietle tynków, czyli po wyprawieniu œcian, nale y wykonaæ te obliczenia: a) odejmuj¹c jedynie rachunkowo normow¹ gruboœæ tynków lub ok³adzin od wymiarów podanych w projekcie budowlanym w œwietle stanu surowego, b) wed³ug wymiarów w stanie wykoñczonym, podanych na dodatkowych ci¹gach wymiarowych w projekcie budowlanym, c) wed³ug stanu faktycznego na podstawie inwentaryzacji powykonawczej? OdpowiedŸ Zastosowanie propozycji a) jest uprawnione, poniewa pozwala na obliczenie powierzchni pomieszczeñ w œwietle tynków, ale umo liwia pomy³ki i utrudnia sprawdzenie prawid³owoœci rachunku. Zastosowanie propozycji b) u³atwia obliczenie powierzchni pomieszczeñ w oparciu o podane w projekcie wymiary w œwietle, chroni przed pomy³kami rachunkowymi i u³atwia sprawdzenie prawid³owoœci obliczeñ. Jest to jednak propozycja ma³o realna ze wzglêdu na brak mo liwoœci wprowadzenia dodatkowej linii wymiarowej na rysunkach rzutów poziomych 1:100, które s¹ obecnie powszechnie stosowane w projektach budowlanych wykonywanych technik¹a komputerow¹. Mo na jednak zaleciæ zastosowanie takiego sposobu wymiarowania rysunków wykonanych w skali 1:50, w których jest miejsce na dodatkow¹ liniê wymiarow¹. Zastosowanie propozycji c) zapewnia pe³n¹ zgodnoœæ obmiaru pomieszczeñ ze stanem faktycznym, czyli równie z uwzglêdnieniem skutków wszystkich dopuszczalnych odchyleñ od projektu budowlanego (³¹cznie z wprowadzonymi na yczenie przysz³ych u ytkowników lokali) oraz tolerancji w gruboœci tynków i ok³adzin œcian. Wymaga to jednak poniesienia dodatkowego, znacznego kosztu wykonania pe³nej inwentaryzacji powykonawczej, sprawdzenia jej i wykonania na jej podstawie obliczenia wszystkich powierzchni w budynku i jego kubatury

58 Obliczenia te mog³yby równie stanowiæ miarodajn¹ podstawê ostatecznego ustalenia faktycznego kosztu jednostkowego budowy, czyli ceny 1 m 2 powierzchni u ytkowej, pozwalaj¹cej na okreœlenie wartoœci sprzeda nej poszczególnych lokali i kosztu jednostkowego ich utrzymania. Pytanie 11 Czy powierzchniê zajêt¹ przez œciany dzia³owe, nie bêd¹ce œcianami konstrukcyjnymi, nale y zaliczaæ do powierzchni konstrukcji, czy te do powierzchni u ytkowej, jako nadaj¹ce siê do demonta u? OdpowiedŸ Œciany (œcianki) dzia³owe nale y zaliczaæ do powierzchni konstrukcji, tak jak œciany noœne zewnêtrzne i wewnêtrzne, co oznacza, e nie mo na ich zaliczaæ do powierzchni pomieszczeñ. Nale y zatem wyjaœniæ, jak nale y rozumieæ pkt normy PN-ISO 9836, w którym ustala siê, e do powierzchni netto kondygnacji wliczane s¹ tak e elementy nadaj¹ce siê do demonta u takie, jak œcianki dzia³owe, W œwietle powo³anych wy ej ustaleñ normowych, jako œcianki dzia³owe nadaj¹ce siê do demonta u nale y traktowaæ jedynie takie przegrody pionowe, które s¹ przystosowane do ustawiania i przestawiania w sposób pozwalaj¹cy na przeprowadzenie tych prac bez potrzeby wykonywania robót okreœlanych jako rozbiórkowe. Bez znaczenia jest w tym przypadku to, czy maj¹ one wysokoœæ pomieszczenia, do którego podzia³u s³u ¹, czy te s¹ ni sze (niepe³ne). Rozwi¹zania konstrukcyjno-materia³owe takich œcianek dzia³owych mog¹ byæ stosowane realnie w przypadkach, kiedy nie zachodzi koniecznoœæ zapewnienia odpornoœci ogniowej, zgodnie z przepisami technicznobudowlanymi, oraz izolacyjnoœci akustycznej, okreœlonej w normach PN-87/B , PN-87/B i PN-B :1999. Mo na zatem stwierdziæ, e œcianki dzia³owe przystosowane do demonta u mog¹ spe³niaæ skutecznie jedynie rolê przegrody optycznej. Pytanie 12 Czy szafa wbudowana powinna byæ wliczana do powierzchni pomieszczenia, a w konsekwencji do powierzchni u ytkowej lokalu, je eli: a) jest umieszczona we wnêce w œcianie konstrukcyjnej i ma powierzchniê rzutu poziomego wiêksz¹ ni 0,1 m 2, b) jest przystawiona lub obudowana sta³¹ œcian¹ dzia³ow¹, c) stanowi sk³adow¹ czêœæ œcianki dzia³owej przewidzianej do demonta u, jako tzw. mebloœcianka? OdpowiedŸ W przypadku a) nale y odpowiedzieæ, e wnêki w œcianach konstrukcyjnych o powierzchni ponad 0,l m 2 powinny byæ potr¹cane z powierzchni konstrukcji i zaliczanie do powierzchni pomieszczenia. Oznacza to, e szafa wbudowana we wnêce o powierzchni ponad 0,1 m² powinna byæ doliczona do powierzchni pomieszczenia, z którego jest dostêpna

59 W przypadku b) nale y stwierdziæ, e powierzchnie szaf obudowanych œcianami dzia³owymi lub szaf dobudowanych do takich œcian (rys. 21) nale y doliczaæ do powierzchni pomieszczenia, z którego s¹ one dostêpne. W przypadku c) nale y stwierdziæ, e szafê stanowi¹c¹ element sk³adowy œcianki dzia³owej, przystosowanej do demonta u lub stanowi¹cej po prostu mebloœciankê, nie nale y potr¹caæ z powierzchni pomieszczenia, a powinno siê j¹ traktowaæ jako ruchomy element jego wyposa enia. Pytanie 13 Czy do powierzchni u ytkowej mieszkañ mog¹ byæ wliczane pomieszczenia lub czêœci pomieszczeñ nie spe³niaj¹ce wymagañ, jakim powinny odpowiadaæ pomieszczenia przeznaczone na pobyt ludzi, a w szczególnoœci maj¹ce wysokoœæ mniejsz¹ ni wymagaj¹ tego przepisy techniczno-budowlane? OdpowiedŸ Przepisy te nie eliminuj¹ mo liwoœci w³¹czenia do powierzchni lokalu mieszkalnego lub u ytkowego równie czêœci tych pomieszczeñ nie odpowiadaj¹cych wymaganiom stawianym pomieszczeniom przeznaczonym na pobyt ludzi, je eli s¹ one konieczne lub przydatne, jako powierzchnie pomocnicze. Warto jednak zaznaczyæ, e te czêœci wiêkszego pomieszczenia, które maj¹ wysokoœæ mniejsz¹ ni 1,9 m, mog¹ byæ uznane wy³¹cznie za powierzchniê pomocnicz¹, doliczon¹ do powierzchni tego pomieszczenia. W konsekwencji doliczone zostaj¹ do powierzchni u ytkowej np. lokalu mieszkalnego lub u ytkowego, ale nie mog¹ byæ adnym pomieszczeniem samodzielnym. Wydzielenie œciank¹ dzia³ow¹ z pomieszczenia wy szego jego czêœci o wysokoœci mniejszej ni 1,9 m eliminuje mo liwoœæ potraktowania takiej przestrzeni jako pomieszczenia o jakimkolwiek przeznaczeniu, poniewa, zgodnie z 97 ust. 3, nawet kana³y i przejœcia instalacyjne w budynkach nie mog¹ mieæ wysokoœci mniejszej ni 1,9 m w œwietle. Wed³ug normy PN-ISO 9836:1997, nale y: zaliczaæ do powierzchni u ytkowej czêœci pomieszczeñ o wysokoœci poni ej 1,9 m, ale wykazywaæ je oddzielnie, jako powierzchnie pomieszczeñ o wysokoœci mniejszej od wysokoœci kondygnacji pe³nej, odpowiadaj¹cej wymaganej wysokoœci pomieszczeñ przeznaczonych na pobyt ludzi nie powinno siê wliczaæ do powierzchni u ytkowej przestrzeni o wysokoœci poni ej 1,9 m, wydzielonej przegrodami budowlanymi, poniewa przestrzeñ taka nie mo e byæ przeznaczona na jakiekolwiek cele u ytkowe, zgodnie z przepisami techniczno-budowlanymi. Pytanie 14 Czy w u ytkowanym od wielu lat budynku wielorodzinnym mo e byæ obecnie doliczona do powierzchni u ytkowej lokalu mieszkalnego powierzchnia balkonu, logii lub tarasu, je eli powierzchnia wszystkich lokali w tym budynku zosta³a obliczona, zgodnie z norm¹ PN-70/B-02365, czyli bez uwzglêdnienia elementów zewnêtrznych, a obliczenie to by³o podstaw¹ rozliczenia kosztu budowy, ustalenia ostatecznego kosztu 1 m 2 powierzchni u ytkowej i wartoœci lokalu, a nastêpnie wysokoœci wk³adu mieszkaniowego i wymiaru kosztów eksploatacyjnych?

60 OdpowiedŸ W adnym przypadku nie mo na takiej zmiany i obliczonej powierzchni u ytkowej dokonywaæ ani w przypadku jednego mieszkania, ani w przypadku kilku mieszkañ. Taka zmiana mog³aby zostaæ dokonana wy³¹cznie kompleksowo, dla wszystkich lokali w budynku, co wymaga³oby dokonania na nowo obliczenia cen jednostkowych powierzchni u ytkowej: zamkniêtej i powierzchni zewnêtrznych elementów otwartych, przekrytych i nieprzekrytych. Istnieje mo liwoœæ rewizji kosztów utrzymania i wymiaru op³at eksploatacyjnych, z uwzglêdnieniem elementów zewnêtrznych nale ¹cych do poszczególnych lokali. Dokonanie takiej rewizji by³oby mo liwe w zakresie rozliczenia od nowa kosztów eksploatacji. Wymaga³oby to jednak sporz¹dzenia inwentaryzacji technicznej wszystkich lokali, ze wskazaniem rodzaju i wymiarów nale ¹cych do nich elementów zewnêtrznych, obliczenia wielkoœci jednostkowego kosztu eksploatacji powierzchni zamkniêtej i powierzchni elementów zewnêtrznych okreœlonych rodzajów, z uwzglêdnieniem faktu, e elementy te stanowi¹ tak e (w pewnym zakresie) czêœæ sk³adow¹ elewacji ca³ego budynku. Zamiast wiêc podejmowaæ tak mudne i kosztowne czynnoœci, bardziej uzasadnione by³oby wykonaæ szacunkow¹ ocenê relacji wartoœci u ytkowych jednostkowej (1 m 2 ) powierzchni zamkniêtej i elementów zewnêtrznych, a nastêpnie ustaliæ na tej podstawie wskaÿnika procentowego, s³u ¹cego do przeliczania relatywnej wysokoœci op³at eksploatacyjnych za poszczególne mieszkania. Pytanie 15 Czy w oddawanym obecnie do u ytkowania budynku wielorodzinnym mo na obliczaæ wartoœæ mieszkania (koszt jego nabycia) i ustalaæ wysokoœæ op³at eksploatacyjnych na podstawie tylko jednego wskaÿnika kosztu jednostkowego 1 m 2 powierzchni u ytkowej lokalu sk³adaj¹cego siê w czêœci z pomieszczeñ o obni onej wysokoœci i do której dodano równie powierzchniê balkonu, loggii lub tarasu? OdpowiedŸ Norma PN-ISO 9836:1997, w odró nieniu od poprzedniej t.j. PN-70/B-02365, umo liwia obliczanie kosztu i wartoœci ww. czêœci lokalu, gdy wprowadza zasadê oddzielnego obliczania cen jednostkowych sk³adowych czêœci powierzchni u ytkowej lokalu o ró nej cenie i wartoœci u ytkowej, a mianowicie: a) czêœci zamkniêtej ze wszystkich stron, b) czêœci zewnêtrznej, niezamkniêtej ze wszystkich stron i nieprzekrytej (np. balkon, taras), c) czêœci zewnêtrznej, niezamkniêtej ze wszystkich stron lecz przekrytej (np. loggii)

61 Pytanie 16 Czy schody w budynku jednorodzinnym i w mieszkaniu dwupoziomowym w budynku wielorodzinnym nale ¹ do powierzchni u ytkowej, czy te trzeba je wy³¹czaæ z tej powierzchni i wykazywaæ jako powierzchniê ruchu? OdpowiedŸ Zgodnie PN-ISO 9836:1997, powierzchniê ruchu wyodrêbnia siê jako wspóln¹, czyli stanowi¹c¹ przestrzeñ komunikacji ogólnej w budynku, tzn. obs³uguj¹c¹ wszystkie lokale w tym budynku. Schody wewnêtrzne w mieszkaniu dwupoziomowym nale ¹ do powierzchni u ytkowej tego mieszkania, i stanowi¹ jego powierzchniê pomocnicz¹ tak samo, jak hol, przedpokój czy korytarze wewnêtrzne. Identyczna sytuacja ma miejsce w budynku jednorodzinnym, czyli, zgodnie z semantyk¹, s³u ¹cym jako mieszkanie jednej rodziny. A zatem, po wejœciu w ycie ustawy z 27 marca 2003 r., w opisie technicznym do projektu budowlanego budynku jednorodzinnego z dwoma mieszkaniami lub z jednym mieszkaniem i lokalem u ytkowym, powierzchniê wspólnego przedsionka (je eli taka wystêpuje) i klatki schodowej, obs³uguj¹cej obydwa lokale, nale y wykazaæ jako wyodrêbnion¹ powierzchniê ruchu. Jednak e w przypadku zaprojektowania osobnego wejœcia do ka dego z tych lokali i klatki schodowej prowadz¹cej z takiego wejœcia tylko do jednego lokalu, nie ma uzasadnienia dla odrêbnego obliczania powierzchni ruchu ogólnego. Nale y wówczas doliczyæ do powierzchni u ytkowej danego lokalu odpowiednio ich powierzchniê jako powierzchniê pomocnicz¹. Pytanie 17 Czy po wykonaniu przez u ytkownika mieszkania, za zgod¹ administracji budynku, zmiany uk³adu funkcjonalnego, polegaj¹cej na zlikwidowaniu podzia³u wewnêtrznego œcianami dzia³owymi w celu powiêkszenia niektórych pomieszczeñ lub dla uzyskania jednoprzestrzennego wnêtrza mieszkalnego, powinna byæ skorygowana pierwotnie obliczona powierzchnia lokalu oraz czy u ytkownik mo e byæ obci¹ ony wiêkszymi kosztami eksploatacji, liczonymi relatywnie do powiêkszonej powierzchni u ytkowej? OdpowiedŸ Nie ma logicznego uzasadnienia dla zmiany obliczenia powierzchni u ytkowej lokalu, w którym wyeliminowano czêœæ œcian dzia³owych, albo w przypadku, gdy dodano nowe œciany dzia³owe, poniewa zmiany te nie rzutuj¹ na koszty eksploatacji. Warto zauwa yæ, e likwidacja lub dodanie przegród wewnêtrznych w mieszkaniu nie zmieni np. zu ycia ciep³a potrzebnego do ogrzewania lokalu, poniewa w ten sposób nie przekszta³ci siê jego kubatura i metoda wymiany powietrza

62 Pytanie 18 Czy w przypadku nadbudowy dodatkowej kondygnacji lub zaadaptowania strychu nieu ytkowego na mieszkanie w budynku wielorodzinnym, wybudowanym zgodnie z projektem budowlanym, w którym powierzchnie mieszkañ zosta³y zwymiarowane w stanie surowym i obliczone wed³ug ustaleñ z PN-70/B-02365, powierzchnie u ytkowe nowych mieszkañ mog¹ byæ wymiarowane w œwietle wykoñczonych œcian i obliczane zgodnie z PN-ISO 9836:1997? OdpowiedŸ Aby zachowaæ wymagan¹ relatywnoœæ wysokoœci op³at eksploatacyjnych do wielkoœci powierzchni u ytkowej wszystkich lokali w budynku ich powierzchnia u ytkowa powinna byæ oparta na takiej samej normie obliczania powierzchni. Z tego wynika, e nowe pomieszczenia lub lokale, uzyskane w wyniku nadbudowy lub adaptacji strychu nieu ytkowego, powinny byæ mierzone tak samo, jak budynek w stanie dotychczasowym, czyli w tym przypadku zgodnie z norm¹ PN-70/B

63 4.2. ORZECZNICTWO S DOWE Wyrok Najwy szego S¹du Administracyjnego w Gdañsku z 17 lutego 1999 r. (NSA U 1 S.A./Gd 276/97) Zgodnie z art. 4 ust. 1 pkt 1 i ust. 2 ustawy z 1991 r. o podatkach i op³atach lokalnych, podstawê opodatkowania dla budynków lub ich czêœci stanowi powierzchnia u ytkowa, przy czym za powierzchniê u ytkow¹ budynku uwa a siê powierzchniê mierzon¹ po wewnêtrznej d³ugoœci œcian. Przestrzeñ stanowi¹ca pomieszczenie gara owe (wiatê) lub przeznaczone na sk³ad opa³u itp. stanowi powierzchniê u ytkow¹ i jest wykorzystywana w sposób ³¹czny z pozosta³ymi czêœciami budynku, o ile tworzy z budynkiem architektoniczn¹ ca³oœæ. Pomiar powierzchni wiaty powinien nastêpowaæ poprzez iloraz d³ugoœci jednej œciany i d³ugoœci zawieraj¹cej siê pomiêdzy œcian¹ czêœci mieszkalnej, a œcian¹ podpieraj¹c¹ zadaszenie wiaty Wyrok Najwy szego S¹dy Administracyjnego w Katowicach z 18 maja 1998 r. (NSA 1 S.A./Ka 1716/96 OSS 1998/4/111) Powierzchnia u ytkowa budynku, o której mowa w art. 4 ust. 2 ustawy z 12 stycznia 1991 r. o podatkach i op³atach lokalnych (Dz. U. Nr 9, poz. 31 z póÿn. zm.), obejmuje tak e piwnice. Przez kondygnacjê nale y rozumieæ czêœæ budynku miêdzy stropami lub miêdzy pod³o em i najni szym stropem. Tak pojmowana kondygnacja obejmuje powierzchniê u ytkow¹ piwnic Wyrok Najwy szego S¹du Administracyjnego w Katowicach z 11 marca 1998 r. (NSA 1 S.A./Ka 1361/96 Wspólnota 1998/31/26) Powierzchnia u ytkowa budynku, o której mowa w art. 4 ust. 2 ustawy o podatkach i op³atach lokalnych, obejmuje tak e piwnice

64 [2.4. Wyrok Najwy szego S¹du Administracyjnego w Warszawie z 13 czerwca 1997 r. (NSA III S.A. 1223/96 Wspólnota 1997/ 44/26)] ,13 wyrok NSA III SA 1223/96 Wspólnota 1997/44/ 26 w Warszawie Taras budynku letniskowego, posiadaj¹cy dwie œciany, pokrycie dachowe i filary, podlega wliczeniu do powierzchni u ytkowej budynku i, w konsekwencji, podlega opodatkowaniu podatkiem od nieruchomoœci Wyrok Najwy szego S¹du Administracyjnego w Poznaniu z 22 maja 1997 r. (NSA / S.A./Po 1004/96 Wspólnota 1997/40/18) Do powierzchni u ytkowej budynku, o której mowa w art. 4 ust. 2 ustawy z 12 stycznia 1991 r. o podatkach i op³atach lokalnych (Dz. U. Nr 9, poz. 31 ze zm.), nale y zaliczyæ równie piwnice Wyrok Najwy szego S¹du Administracyjnego w odzi z 24 lipca 1996 r. (NSA U S.A./ d 77/95 ONSA 1997/3/123) 1. Wykroczenie poza œciany budynku przy pomiarze powierzchni u ytkowej budynku stanowi¹cej podstawê opodatkowania podatkiem od nieruchomoœci jest mo liwe tylko wtedy, gdy dotyczy takiej czêœci budynku, która oprócz pokrycia dachowego ma s³upy albo filary (art. 4 ust. 1 w zwi¹zku z art. 3 ust. 4 ustawy z 12 stycznia 1991 r. o podatkach i op³atach lokalnych Dz. U. Nr 9, poz. 31 z póÿn. zm.) Uchwa³a 5 sêdziów Najwy szego S¹du Administracyjnego w Warszawie z 24 czerwca 1996 r. (NSA U FOK 6/96 ONSA 1996/3/106) Powierzchnia u ytkowa budynku, o której mowa w art. 4 ust. 2 ustawy z 12 stycznia 1991 r. o podatkach i op³atach lokalnych (Dz. U. Nr 9, poz. 31 z póÿn. zm.), obejmuje tak e piwnice Wyrok Najwy szego S¹du Administracyjnego w Katowicach z 15 listopada 1994 r. (NSA U S.A./Ka 2592/93 M.Podat. 1995/6/179) Organy podatkowe przy wymiarze podatku od nieruchomoœci s¹ zwi¹zane zapisami w ewidencji gruntów i budynków; nie s¹ uprawnione do dokonywania w³asnych ustaleñ w tym przedmiocie Wyrok Najwy szego S¹du Administracyjnego w Warszawie z 6 stycznia 1993 r. (NSA III S.A. 602/92 Wspólnota 1993/44/18) 1. Je eli opodatkowaniu podlegaj¹ obiekty bez œcian (por. art. 3 ust. 1 pkt 1 w zwi¹zku z art. 3 ust. 4 ustawy z 12 stycznia 1991 r. o podatkach i op³atach lokalnych Dz. U. Nr 9, poz. 31 z póÿn. zm.), to tym bardziej taras, którego zadaszenie wsparte jest na s³upach, podlega wliczeniu do powierzchni u ytkowej. Nie ma przy tym znaczenia rodzaj zadaszenia

65 2. U yte w art. 4 ust. 2 ustawy o podatkach i op³atach lokalnych pojêcie wewnêtrznej d³ugoœci œcian ma tylko takie znaczenie, i wy³¹cza z powierzchni u ytkowej gruboœæ œcian, która podlega³aby wliczeniu, gdyby pomiary dokonywano po zewnêtrznej stronie œciany. W adnym przypadku przepis ten nie oznacza, e zast¹pienie œciany s³upami wy³¹cza opodatkowanie powierzchni miêdzy nimi Ustawa z 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (Tekst jednolity Dz. U. z 1997 r. Nr 16 poz.89 z 1997 r. ze zm) Art. 16.ust. 4. Za powierzchniê u ytkow¹ budynku (lokalu) w rozumieniu ustawy uwa a siê powierzchniê mierzon¹ po wewnêtrznej d³ugoœci œcian pomieszczeñ na wszystkich kondygnacjach (podziemnych i naziemnych, z wyj¹tkiem powierzchni piwnic i klatek schodowych oraz szybów dÿwigów). ust. 5. Powierzchnie pomieszczeñ lub ich czêœci oraz czêœæ kondygnacji o wysokoœci w œwietle od 1,40 m do 2,20 m zalicza siê do powierzchni u ytkowej budynku w 50%, a je eli wysokoœæ jest mniejsza ni 1,40 m powierzchniê tê pomija siê Wyrok Najwy szego S¹du Administracyjnego w Warszawie z 2 grudnia 1998 r. (NSA U N III S.A. 7365/98 ONSA 1999/4/125) 2. Artyku³ 16 ust. 4 powy szej ustawy zawiera w³asn¹ (tzw. Normatywn¹, definicjê powierzchni u ytkowej budynku). 3. Skoro ustawa nie zawiera definicji piwnicy, nale y pos³u yæ siê przepisami prawa budowlanego Ustawa z 21 czerwca 2001 r. o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie Kodeksu cywilnego (Dz. U. Nr 71, poz. 733 z 10 lipca 2001 r.) Jak g³osi art. 2 ust. 1 pkt 7 za powierzchniê u ytkow¹ lokalu nale y przez to rozumieæ powierzchniê wszystkich pomieszczeñ znajduj¹cych siê w lokalu, a w szczególnoœci pokoi, kuchni, spi arni, przedpokoi, alków, holi, korytarzy, ³azienek oraz innych pomieszczeñ s³u ¹cych mieszkalnym i gospodarczym potrzebom lokatora, bez wzglêdu na ich przeznaczenie i sposób u ywania; za powierzchniê u ytkow¹ lokalu nie uwa a siê powierzchni balkonów, tarasów i loggii, antresoli, szaf i schowków w œcianach, pralni, suszarni, wózkowni, strychów, piwnic i komórek przeznaczonych do przechowywania opa³u., Zgodnie z art. 2 ust. 2., obmiaru powierzchni u ytkowej lokalu, o której mowa w ust. 1 pkt 7, dokonuje siê w œwietle wyprawionych œcian. Powierzchniê pomieszczeñ lub ich czêœci o wysokoœci w œwietle równej lub wiêkszej od 2,20 m nale y zaliczaæ do obliczeñ w 100%, o wysokoœci równej lub wiêkszej od 1,40 m, lecz mniejszej od 2,20 m w 50%, o wysokoœci mniejszej od 1,40 m pomija

66 siê ca³kowicie. Pozosta³e zasady obliczania powierzchni nale y przyjmowaæ zgodnie z Polsk¹ Norm¹ odpowiedni¹ do okreœlania i obliczania wskaÿników powierzchniowych i kubaturowych w budownictwie Ustawa z 21 czerwca 2001 r. o dodatkach mieszkaniowych (Dz.U. Nr 71, poz. 734 z 10 lipca 2001 r.) Art. 5. ust. 2. g³osi, e w przypadku najmu albo podnajmu czêœci lokalu mieszkalnego za powierzchniê u ytkow¹ lokalu mieszkalnego lub czêœci tego lokalu zajmowanego przez gospodarstwo domowe najemcy (albo podnajemcy) uwa a siê powierzchniê zajmowanych pokoi, wynikaj¹c¹ z umowy najmu (lub podnajmu), oraz czêœæ powierzchni kuchni, ³azienki, korytarzy i innych pomieszczeñ wspólnych znajduj¹cych siê w tym lokalu, odpowiadaj¹c¹ stosunkowi liczby cz³onków gospodarstwa domowego najemcy (albo podnajemcy) do liczby osób zajmuj¹cych ca³y lokal. Za powierzchniê u ytkow¹ lokalu mieszkalnego zamieszkiwan¹ przez wynajmuj¹cego uwa a siê powierzchniê pokoi zajmowanych przez gospodarstwo domowe wynajmuj¹cego oraz czêœæ powierzchni kuchni, ³azienki, korytarzy i innych pomieszczeñ wspólnych wchodz¹cych w sk³ad tego lokalu, odpowiadaj¹c¹ stosunkowi liczby cz³onków gospodarstwa domowego wynajmuj¹cego do liczby osób zajmuj¹cych ca³y lokal Standardy Zawodowe Rzeczoznawców Maj¹tkowych. Zasady ustalania powierzchni nieruchomoœci i kubatury obiektów budowlanych 1. Zasady podzia³u i okreœlenia rodzajów powierzchni budynków oraz zasady ustalania tych powierzchni ujmuje Polska Norma PN-70/B Rodzaje powierzchni budynków wyszczególnione w tej normie rozszerza siê o powierzchniê ogóln¹ (symbol Po). Powierzchniê ogóln¹ oblicza siê wed³ug zasad okreœlonych w wy ej wymienionej normie dla powierzchni netto, z uwzglêdnieniem ok³adzin i wypraw œcian (czyli powierzchnia ogólna to powierzchnia wszystkich pomieszczeñ budynku w œwietle konstrukcji noœnych i nienoœnych z uwzglêdnieniem ok³adzin i wypraw œcian, sk³ada siê z powierzchni ruchu, us³ugowej i u ytkowej). 2. Dopuszcza siê ustalanie powierzchni budynków i lokali na podstawie pomiarów z natury w œwietle œcian oblicowanych (ok³adziny lub wyprawy). Operat szacunkowy opracowany z wykorzystaniem powierzchni obliczonej w ten sposób wymaga zamieszczenia klauzuli: Powierzchnia obliczona w œwietle ok³adzin i wypraw wewnêtrznych œcian budynku Norma PN-70/B Powierzchnia u ytkowa (Pu) powierzchnia pomieszczeñ s³u ¹cych do zaspokojenia potrzeb zwi¹zanych bezpoœrednio z przeznaczeniem budynku (lub jego wydzielonej czêœci) na wszystkich kondygnacjach. Sk³ada siê z powierzchni podstawowej i pomocniczej. Powierzchnia podstawowa (Pp) powierzchnia s³u ¹ca do zaspokojenia podstawowych potrzeb wynikaj¹cych z funkcji budynku lub jego wydzielonej czêœci - na wszystkich kondygnacjach

67 Powierzchnia pomocnicza (Pd) powierzchnia przeznaczona do zaspokojenia pomocniczych potrzeb wynikaj¹cych z funkcji budynku i niewchodz¹cych w zakres potrzeb podstawowych na wszystkich kondygnacjach Opinia Urzêdu Mieszkalnictwa i Rozwoju Miast Zarz¹d Polskiej Federacji Stowarzyszeñ Rzeczoznawców Maj¹tkowych zwróci³ siê do UMiRM z proœb¹ o przedstawienie stanowiska w sprawie stosowania Polskich Norm: Ustawa z dnia 21 czerwca 2001 r. o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie Kodeksu cywilnego wymaga, aby pomiaru powierzchni u ytkowej lokalu s³u ¹cego do zaspokajania potrzeb mieszkaniowych dokonywaæ z uwzglêdnieniem zasad okreœlonych w art. 2 ust. 2 tej ustawy, a w zakresie zasad pozosta³ych zgodnie z Polsk¹ Norm¹ odpowiedni¹ do okreœlania i obliczania wskaÿników powierzchniowych i kubaturowych w budownictwie. Stosownie do art. 19 ust. 3 ustawy z 3 kwietnia 1993 r. o normalizacji (Dz, U. Nr 55. poz. 251 z póÿn. zm.), jedn¹ z sytuacji wy³¹czaj¹cych dobrowolne stosowanie Polskiej Normy jest jej powo³anie w ustawie. W przedstawionej sprawie ustawa o ochronie praw lokatorów powo³uje pe³n¹ nazwê normy PN-ISO 9836: Okreœlanie i obliczanie wskaÿników powierzchniowych i kubaturowych. Nale y przy tym podkreœliæ, e jest to konstrukcja odmienna od poprzednio zapisanej w art. 3 ust. 5 uchylonej ustawy z dnia 2 lipca 1994 r. o najmie lokali mieszkalnych, gdzie mia³o miejsce odes³anie do zasad okreœlonych w Polskiej Normie, bez przywo³ywania nazwy lub oznaczenia numeru normy. Zarz¹d PFSRM prosi uprzejmie o wyjaœnienie, czy przywo³anie w ustawie o ochronie praw lokatorów nazwy okreœlonej normy spe³nia wymagania art. 19 ust. 3 ustawy o normalizacji i w konsekwencji czy wymaga jej obowi¹zkowego, po dacie 10 lipca 2001 r., stosowania dla lokali, o których mowa w tej ustawie. Opinia Urzêdu Mieszkalnictwa i Rozwoju Miast: Ust. 2 art. 2 ustawy z 21 czerwca 2001 r. o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie Kodeksu cywilnego (Dz. U. Nr 71 poz. 733) okreœla zasady, zgodnie z którymi nale y ustalaæ powierzchniê u ytkow¹ lokalu, o jakiej mowa w ust. 1 pkt 7 tej ustawy. Dla tych lokali przy ustalaniu powierzchni u ytkowej dokonuje siê obmiaru w œwietle wyprawionych œcian, jak równie okreœla siê powierzchniê pomieszczeñ lub ich czêœci odpowiednio w zale noœci od wysokoœci, a pozosta³e zasady obliczania powierzchni nale y przyjmowaæ zgodnie z Polsk¹ Norm¹. Oznacza to, e pozosta³e zasady wynikaj¹ce z Polskiej Normy s¹ obowi¹zuj¹ce. W ten sam sposób sprawy te reguluje ust. 4 cytowanego w tekœcie art. 19 ustawy z 3 kwietnia 1993 r. o normalizacji (Dz. U. Nr 55 poz. 251 ze zm.), który okreœla, e obowi¹zek stosowania Polskiej Normy, je eli normy te zostan¹ powo³ane w ustawach, dotyczyæ mo e grupy norm, jednej normy lub czêœci, a tak e pe³nego lub ograniczonego zakresu stosowania. Dyrektor Departamentu Gospodarki Mieszkaniowej Lech Jerczyñski

68 Pozostałe publikacje z serii Budownictwo: Warunki techniczne wykonania i odbioru robót budowlanych Praktyczny poradnik dotyczący wykonawstwa budowlanego, przydatny zarówno przy projektowaniu i wznoszeniu obiektów budowlanych, jak i ich modernizacji. Kierowany jest do projektantów, wykonawców oraz inspektorów nadzoru budowlanego. Plan BIOZ na CD Program pozwala na samodzielne stworzenie planu BIOZ oraz jego swobodną edycję i drukowanie. Dołączony komentarz ułatwia zrozumienie przepisów prawnych, na podstawie których powstaje plan. Remonty i modernizacje budynków Poradnik opracowany przez doświadczonych fachowców z różnych środowisk branży budowlanej, obejmuje najważniejsze zagadnienia z zakresu remontów budynków o różnej konstrukcji i przeznaczeniu. Szczegółowa oferta na stronie internetowej: ISBN Wydanie II, luty 2011