UMOWY CYWILNOPRAWNE. ZMIANY W 2015 i 2016 ROKU oraz NAJNOWSZE ORZECZNICTWO I INTERPRETACJE ORGANÓW

Transkrypt

1 UMOWY CYWILNOPRAWNE ZMIANY W 2015 i 2016 ROKU oraz NAJNOWSZE ORZECZNICTWO I INTERPRETACJE ORGANÓW Warszawa, 4 września 2015 r. Prowadząca: Adriana Głuchowska

2 Umowy cywilnoprawne stanowią formę zatrudnienia, opartą na przepisach Kodeksu cywilnego. Nie są umowami o pracę i nie obejmują ich przepisy Kodeksu pracy. W przypadku umów cywilno-prawnych nie mamy również do czynienia z zatrudnieniem, a co za tym idzie nie ma w nich mowy ani o pracodawcy, ani o pracowniku. W przypadku umów cywilno-prawnych mówimy o stronach umowy

3 Rodzaje umów cywilnoprawnych: umowa zlecenie umowa o dzieło umowa agencyjna umowa o pracę nakładczą

4 Umowy cywilnoprawne często bywają nazywane śmieciowymi. Wynika to z powszechnie panującego poglądu, iż stanowią one barierę w otrzymaniu stałej pracy (na etacie), co z kolei generuje utratę licznych przywilejów pracowniczych związanych ze stałym zatrudnieniem

5 Umowy cywilnoprawne są stosowane w sytuacji, kiedy organizacja nie planuje zatrudniania pracownika, a zależy jej na wykonaniu określonych czynności lub zadań. Należy przy tym pamiętać, że umów tych nie można stosować w każdym rodzaju pracy. Oznacza to, że jeżeli taką umową reguluje się coś, co nosi znamiona stosunku pracy i zachodzą takie okoliczności, jak:

6 podporządkowanie określony czas i miejsce pracy określone zadania oraz wynagrodzenie, to taka umowa będzie traktowana, jak umowa o pracę, zgodnie z art k.p., który mówi, że niedopuszczalne jest zastąpienie umowy o pracę umową cywilnoprawną przy zachowaniu warunków wykonywania pracy, czyli: wykonywania zadań określonego rodzaju na rzecz i pod kierownictwem pracodawcy w miejscu i czasie przez niego określonym. W takim wypadku pracodawca musi zatrudnić pracownika za wynagrodzeniem.

7 Jedną z podstawowych zasad obowiązujących w prawie zobowiązań jest wyrażona w art Kodeksu cywilnego zasada swobody umów. Zgodnie z nią strony zawierające umowę mogą ułożyć stosunek prawny według swego uznania, pod warunkiem, że jego treść lub cel nie sprzeciwiają się właściwości (naturze) stosunku, ustawie ani zasadom współżycia społecznego

8 Nie zawsze jednak istotna jest wola stron dobrowolnie zawierających umowę o wykonanie pracy. W sytuacji kontroli inspekcji pracy taka umowa może zostać podważona. Pracownik PIP może bowiem uznać, że strony łączy stosunek pracy i zweryfikować ten fakt w sądzie. Konsekwencją takiego postępowania jest, często dotkliwy dla firmy, obowiązek uregulowania składek ZUS oraz należności do US takich, jak w przypadku umowy o pracę.

9 W związku z tym w praktyce bardzo ważny staje się problem prawidłowego stosowania poszczególnych umów cywilnoprawnych oraz umiejętne dokonanie właściwej kwalifikacji łączącego strony stosunku prawnego tak, aby prawidłowo wykorzystywać cywilnoprawne formy zatrudnienia, zgodnie z prawem i ich przeznaczeniem społeczno-gospodarczym.

10 UMOWY CYWILNOPRAWNE A SKŁADKI ZUS O tym, jakie składki trzeba opłacać za zatrudnione osoby decyduje przede wszystkim rodzaj zawartej umowy. Należy pamiętać, że pracownik zawsze podlega wszystkim ubezpieczeniom społecznym i zdrowotnemu. Natomiast rodzaj składek od umów cywilnoprawnych zależy od statusu zatrudnionego oraz od tego, czy podlega on już ubezpieczeniom.

11 Z punktu widzenia ubezpieczeń społecznych, za pracownika uważana jest nie tylko osoba wykonująca pracę w ramach stosunku pracy, ale także wykonująca ją na podstawie umowy agencyjnej, zlecenia lub innej umowy o świadczenie usług, do której stosuje się przepisy kodeksu cywilnego lub umowy o dzieło jeżeli umowy takie zostały zawarte z własnym pracodawcą lub praca wykonywana jest na jego rzecz

12 Zawierając umowę cywilnoprawną z własnym pracownikiem, pracodawca nie dokonuje dodatkowego zgłoszenia zatrudnionej osoby do ubezpieczeń na druku ZUS ZUA, tylko przychód, jaki wypłaca z tej umowy, wykazuje w raporcie ZUS RCA (z kodem XX) wraz z wynagrodzeniem z umowy o pracę. Od tak ustalonej podstawy nalicza i opłaca składki ZUS.

13 PRZYKŁAD: Umowa o dzieło na rzecz pracodawcy Spółka A zawarła ze spółką B umowę o opracowanie kampanii reklamowej. Do realizacji umowy spółka B od marca 2012 roku zatrudniła na podstawie umowy o dzieło osobę, która jest pracownikiem spółki A. Umowa o dzieło była więc wykonywana na rzecz własnego pracodawcy. Wynagrodzenie, które wypłaciła z umowy o dzieło spółka B, spółka A miała obowiązek uwzględnić w podstawie wymiaru składki na ubezpieczenie społeczne ze stosunku pracy. Taki sposób postępowania wynika z uchwały SN z 2 września 2009 roku (II UZP 6/09 OSNP 2010/3-4/46). Sąd uznał, że pracodawca, którego pracownik wykonuje na jego rzecz pracę na podstawie umowy o dzieło zawartej z osobą trzecią, jest płatnikiem składek na ubezpieczenie emerytalne, rentowe, chorobowe i wypadkowe z tytułu tej umowy. Stanowisko to zostało przyjęte jako obowiązujące przez Ministra Pracy i ZUS.

14 PRZYKŁAD: Sumowanie przychodu z umowy o prace i zlecenia W styczniu 2012 roku pracodawca zwarł ze swoją pracownicą dodatkowo umowę zlecenie. W styczniu otrzymała ona wynagrodzenie z u mowy o pracę w wysokości 2000 zł oraz 500 zł za wykonanie zlecenia. W składanym za pracownicę raporcie ZUS RCA za styczeń składki na ubezpieczenia społeczne powinny były zostać naliczone od podstawy wynoszącej 2500 zł, a na zdrowotne od 2157,25 zł ( ,75 zł, gdzie 342,75 zł to kwota składek na ubezpieczenia społeczne finansowana przez pracodawcę 13,71%)

15 Pracodawca zlecający wykonanie określonych czynności na podstawie umowy zlecenie powinien pamiętać, aby w momencie podpisywania umowy pozyskać od zleceniobiorcy oświadczenie, na podstawie którego będzie w stanie określić jakie zobowiązania wobec ZUS i urzędu skarbowego będzie musiał uregulować. Aktualnie od wynagrodzenia wypłacanego z tytułu umowy zlecenie, składki ZUS potrącane są w różny sposób, w zależności od tego czy i jakie inne tytuły do ubezpieczeń posiada zleceniobiorca

16 Podstawowe zasady oskładkowania umów Przed omówieniem poszczególnych sytuacji należy zwrócić uwagę na podstawowe zasady podlegania ubezpieczeniom społecznym, ubezpieczeniu zdrowotnemu oraz opłacania składek na Fundusz Pracy (dalej FP) i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych (dalej FGŚP ) dotyczące zleceniobiorców.

17 1. Jeżeli umowa zlecenie została podpisana z własnym pracownikiem, taki zleceniobiorca podlega obowiązkowo wszystkim ubezpieczeniom, bez względu na to czy i jaki inny tytuł do ubezpieczeń posiada (wyjątek stanowią jedynie pracownicy przebywający na urlopie wychowawczym lub urlopie macierzyńskim, dla których ubezpieczenie chorobowe będzie miało charakter dobrowolny).

18 2. Jeżeli zleceniobiorca podlega obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowemu, a umowa zlecenie nie została podpisana z własnym pracodawcą, podlega on obowiązkowo ubezpieczeniom wypadkowemu i zdrowotnemu oraz obowiązkowo opłacane są za niego składki na FP i FGŚP. Ubezpieczenie chorobowe ma charakter dobrowolny

19 3. Zleceniobiorca, który ma prawo zgłosić się dobrowolnie do ubezpieczenia emerytalnego i rentowego, nie może skorzystać z dobrowolnego ubezpieczenia chorobowego. Dobrowolnemu ubezpieczeniu chorobowemu można podlegać tylko wtedy, gdy zleceniobiorca jest zgłoszony do ubezpieczenia emerytalnego i rentowego obowiązkowo

20 4. Jeżeli zleceniobiorca mający prawo do dobrowolnego ubezpieczenia emerytalnego i rentowego, nie skorzysta z tego uprawnienia - obowiązkowo podlega tylko ubezpieczeniu zdrowotnemu.

21 5. Jeżeli zleceniobiorca nie podlega żadnym ubezpieczeniom ani społecznym ani zdrowotnemu obowiązkowo, nie może ubezpieczyć się również dobrowolnie do żadnego z ubezpieczeń z tytułu umowy zlecenie.

22 6. Zleceniobiorca podlega dobrowolnemu ubezpieczeniu chorobowemu od dnia obowiązywania umowy zlecenie, pod warunkiem, że został zgłoszony do obowiązkowych ubezpieczeń emerytalnego i rentowego w terminie ustawowym tj. w ciągu 7 dni kalendarzowych od daty wskazanej w umowie jako dzień rozpoczęcia wykonywania zlecenia. Jeśli termin ten nie został dotrzymany, może zostać objęty dobrowolnym ubezpieczeniem chorobowym na wniosek od daty wskazanej we wniosku, nie wcześniej jednak niż od daty złożenia wniosku.

23 Powyższe zasady mają charakter ogólny. Nie uwzględniają sytuacji charakterystycznych dla poszczególnych rodzajów ubezpieczeń, jak np. przekroczenie limitu podstawy wymiaru składek emerytalnej i rentowej czy np. osiągnięcie wieku dla kobiet 55 lat, a dla mężczyzn 60 lat, powyżej którego nie opłaca się składki na FP i FGŚP itp.

24 Umowa zlecenie jako jedyny tytuł do ubezpieczeń Zleceniobiorca, którego jedynym tytułem do ubezpieczeń jest umowa zlecenie, podlega z tytułu tej umowy obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnym i rentowym. Składka chorobowa ma dla niego charakter dobrowolny. Z powyższego wynika, że umowa zlecenie, która stanowi dla zleceniobiorcy jedyny tytuł do ubezpieczeń, jest zarówno dla zleceniodawcy, jak i dla zleceniobiorcy drogą formą zatrudnienia. Od zasady tej jednak są wyjątki, do których zalicza się umowę zlecenie zawartą ze studentem lub uczniem oraz umowę zlecenie zawartą z emerytem lub rencista.

25 Umowa zlecenie z prowadzącym pozarolniczą działalność gospodarczą Osobą prowadzącą pozarolniczą działalność gospodarczą w myśl ustawy z 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (Dz.U. z 2013 r. poz. 672, z późn. zm.) jest przedsiębiorca, czyli osoba fizyczna, osoba prawna i jednostka organizacyjna niebędąca osobą prawną, której odrębna ustawa przyznaje zdolność prawną, wykonująca we własnym imieniu działalność gospodarczą. Za przedsiębiorców uznaje się także wspólników spółki cywilnej w zakresie wykonywanej przez nich działalności gospodarczej.

26 W sytuacji, gdy umowa zlecenie wykonywana jest w ramach prowadzonej działalności gospodarczej i przedmiot umowy pokrywa się z przedmiotem działalności gospodarczej oraz dla celów podatkowych, przychód z umowy zlecenie traktowany jest jako przychód z działalności gospodarczej, Taki zleceniobiorca w ogóle nie podlega ubezpieczeniom społecznym i zdrowotnym ani obowiązkowo ani dobrowolnie z tytułu umowy zlecenie. Jeśli czynności wykonywane w ramach umowy zlecenie zostałyby uznane przez organ podatkowy za odrębne źródło przychodów (czyli nie byłyby przychodem z działalności gospodarczej), nastąpiłby zbieg tytułów do ubezpieczeń.

27 Gdy umowa zlecenie nie jest wykonywana w ramach działalności gospodarczej, zleceniobiorca podlega ubezpieczeniu emerytalnemu i rentowemu obowiązkowo z działalności gospodarczej, jeżeli podstawa wymiaru składek z umowy zlecenie jest niższa od najniższej podstawy wymiaru składek dla osób prowadzących działalność gospodarczą. Zleceniobiorca może wówczas zgłosić się do ubezpieczenia emerytalnego i rentowego dobrowolnie z tytułu umowy zlecenie.

28 W przypadku, gdy podstawa wymiaru składek z umowy zlecenie jest równa lub wyższa od najniżej podstawy wymiaru składek dla osób prowadzących pozarolniczą działalność gospodarczą, taka osoba podlega ubezpieczeniu emerytalnemu i rentowemu obowiązkowo z tego tytułu, który powstał wcześniej. Z drugiego tytułu może podlegać tym ubezpieczeniom dobrowolnie. Może również zmienić tytuł do ubezpieczeń.

29 ZMIANY W OSKŁADKOWANIU UMÓW ZLECEŃ w 2015 roku Od 1 stycznia 2015 r. obowiązkiem ubezpieczeń społecznych zostali objęci członkowie rad nadzorczych, bez względu na inne posiadane przez te osoby tytuły do ubezpieczeń społecznych. Osoba, która będzie pełniła taką funkcję za wynagrodzeniem, obowiązkowo podlega ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym.

30 Zmiany objęły także rolników, którzy mogą kontynuować ubezpieczenie w KRUS w przypadku, gdy podejmą zatrudnienie np. na umowę zlecenia, a miesięczna kwota z tej umowy nie przekroczy połowy minimalnego wynagrodzenia.

31 Członkowie rad nadzorczych Wprowadzając obowiązek ubezpieczeń członków rad nadzorczych ustawodawca nie wskazał (tak jak dotychczas), o jakie osoby chodzi. Wobec tego należy uznać, że obowiązek ubezpieczeń dotyczy członków pełniących swoje obowiązki w: spółkach prawa handlowego (np. spółce z o.o., spółce akcyjnej) spółdzielniach lub przedsiębiorstwach państwowych.

32 Nie dotyczy to natomiast członków innych organów o zbliżonych kompetencjach, np. członków komisji rewizyjnej w spółce z o.o., członków rady osiedla czy rady fundacji. Obowiązku ubezpieczeń członków rad nadzorczych nie można rozciągać na członków zarządów. Osoba, która pełni obowiązki członka zarządu na podstawie powołania przez odpowiednie organy danego podmiotu, nie podlega ubezpieczeniom społecznym oraz ubezpieczeniu zdrowotnemu, gdyż pełnienie funkcji członka zarządu nie jest tytułem do ubezpieczeń.

33 Obowiązek ubezpieczeń członka zarządu powstaje wówczas, gdy zostanie z nim zawarta umowa powodująca obowiązek ubezpieczeń, np. umowa: o pracę, zlecenia kontraktu menedżerskiego. UWAGA! Obowiązek ubezpieczeń nie dotyczy m.in. członków komisji rewizyjnej w spółce z o.o., członków rady osiedla, fundacji, a także członków zarządów wykonujących swoje funkcje na podstawie powołania.

34 Obowiązek ubezpieczeń istnieje w okresie od dnia powołania na członka rady nadzorczej do dnia zaprzestania pełnienia tej funkcji, a płatnikiem składek na ubezpieczenia za członka rady nadzorczej jest podmiot, w którym ta funkcja jest pełniona. Na płatniku składek ciąży obowiązek zgłoszenia tej osoby do ubezpieczeń oraz rozliczania i opłacania składek.

35 Zmiany w ustawie o systemie ubezpieczeń społecznych uniemożliwiają też zawieranie podwójnych umów, w taki sposób, aby unikać ozusowania. Dotychczas unikanie płacenia składek było możliwe przy zawarciu dwóch umów - jednej na niską kwotę, od której odprowadzana była niska składka i drugiej, z wyższą kwotą, która nie była oskładkowania.

36 UMOWA O DZIEŁO Osoba, która wykonuje pracę wyłącznie na podstawie umowy o dzieło nie podlega ubezpieczeniom społecznym. Samoistna umowa o dzieło nie jest bowiem tytułem do ubezpieczeń. Obowiązek ubezpieczeń społecznych z tytułu umowy o dzieło istnieje natomiast wtedy, gdy umowa taka została zawarta z własnym pracodawcą lub jest wykonywana na rzecz własnego pracodawcy. W takich przypadkach umowa o dzieło jest w zakresie ubezpieczeń społecznych traktowana jak umowa o pracę.

37 UMOWA AGENCYJNA I INNE UMOWY O ŚWIADCZENIE USŁUG Co daje umowa agencyjna? Umowa agencyjna służy przedsiębiorcom do regulowania wzajemnych praw i obowiązków z zakresu szeroko pojętego przedstawicielstwa i pośrednictwa w sprzedaży towarów lub oferowaniu usług. Kontrakt ten jest wykorzystywany zarówno przez firmy pozyskujące nowe zlecenia od podmiotów gospodarczych w swojej branży (np. budowlanej), jak i przez przedsiębiorców nastawionych na obrót z konsumentami za pośrednictwem swoich agentów (np. organizatorzy turystyki, zakłady ubezpieczeń)

38 Odpłatność Umowa agencyjna jest umową odpłatną, dlatego też każdy taki kontrakt daje agentowi prawo do wynagrodzenia, nawet jeśli o nim nie wspomina. Jeżeli sposób wynagrodzenia nie został w umowie określony, agentowi należy się prowizja (art Kodeksu cywilnego). Wysokość prowizji z reguły określa umowa.

39 Na wypadek gdyby tak istotna kwestia została jednak pominięta milczeniem, wówczas prowizja należy się w wysokości zwyczajowo przyjętej w stosunkach danego rodzaju w miejscu działalności prowadzonej przez agenta. Zarówno umowa agencyjna, jak i umowa zlecenia, w odróżnieniu od umowy o pracę, charakteryzują się brakiem podporządkowania zleceniodawcy i wykonywania pracy pod jego kierownictwem

40 Składki ubezpieczeniowe Zasady podlegania ubezpieczeniu społecznemu są podobne w przypadku obu umów. Zarówno umowa zlecenia jak i umowa agencyjna są umowami cywilnoprawnymi. Nie będą zatem mieć tutaj zastosowania przepisy kodeksu pracy o urlopach, czasie pracy ani o ochronie kobiet w ciąży. Osoby zatrudnione na podstawie umowy zlecenia i umowy agencyjnej od dnia rozpoczęcia wykonywania tych umów podlegają obowiązkowemu ubezpieczeniu emerytalnemu, rentowemu oraz wypadkowemu (gdy miejscem wykonywania pracy jest siedziba lub miejsce prowadzenia działalności przez zleceniodawcę). Zarówno zleceniobiorca jak i agent muszą sami zatroszczyć się o ubezpieczenie zdrowotne

41 KONTRAKT MENEDŻERSKI Umowa kontraktu menedżerskiego może mieć charakter umowy o pracę lub umowy-zlecenia. Jeżeli kontrakt menedżerski ma charakter umowy o pracę, osoba wykonująca tę umowę podlega ubezpieczeniom społecznym na takich samych zasadach jak pracownik. Częściej jednak kontrakt menedżerski występuje jako umowa o świadczenie usług, do której stosuje się odpowiednio przepisy kodeksu cywilnego o umowie-zleceniu, Tym samym osoba wykonująca taką umowę podlega ubezpieczeniom społecznym na zasadach przewidzianych dla zleceniobiorców.

42 Jeżeli z tytułu umowy kontraktu menedżerskiego podstawa wymiaru składek jest niższa od obowiązującej tę osobę najniższej podstawy wymiaru składek dla osób prowadzących pozarolniczą działalność, podlega ona obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym z tytułu działalności gospodarczej. Może wówczas dobrowolnie, na swój wniosek, być objęta ubezpieczeniami emerytalnym i rentowymi również z tytułu umowy kontraktu menedżerskiego.

43 ZBIEG TYTUŁÓW DO UBEZPIECZEŃ SPOŁECZNYCH W stosunku do osób spełniających warunki do podlegania ubezpieczeniom społecznym z kilku tytułów stosuje się szczególne zasady objęcia tymi ubezpieczeniami. Zbieg tytułów do ubezpieczeń jest sytuacją, w której musimy rozstrzygnąć z jakiego tytułu, jakim ubezpieczeniom, dobrowolnie czy obowiązkowo, dana osoba podlega. Po ustaleniu, z którego tytułu dana osoba podlega dobrowolnie, a z którego obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym, należy również zastosować odpowiednie zasady objęcia ubezpieczeniem chorobowym i wypadkowym.

44 umowa agencyjna lub umowa-zlecenia albo inna umowa o świadczenie usług, do której zgodnie z Kodeksem cywilnym stosuje się przepisy dotyczące zlecenia oraz współpraca przy wykonywaniu tych umów i jednocześnie prowadzenie pozarolniczej działalności gospodarczej na podstawie przepisów o działalności gospodarczej lub innych przepisów szczególnych PODSTAWA WYMIARU SKŁADEK NA UBEZPIECZENIA EMERYTALNE I RENTOWE OSIĄGANA Z TYTUŁU UMOWY CYWILNOPRAWNEJ jest niższa od obowiązującej daną osobę najniższej podstawy wymiaru składek dla osób prowadzących pozarolniczą działalność jest równa lub wyższa od obowiązującej daną osobę najniższej podstawy wymiaru składek dla osób prowadzących pozarolniczą działalność PODLEGANIE UBEZPIECZENIOM EMERYTALNEMU I RENTOWYM obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym z tytułu działalności, dobrowolnie z tytułu umowy cywilnoprawnej obowiązkowo z tego tytułu, który powstał najwcześniej (z drugiego lub następnego takiego tytułu można ubezpieczyć się dobrowolnie lub zmienić tytuł do obowiązkowych ubezpieczeń) ZBIEG KILKU TYTUŁÓW JEDNOCZEŚNIE OBOWIĄZEK UBEZPIECZEŃ EMERYTALNEGO I RENTOWYCH praca nakładcza, objęcie obowiązkowo ubezpieczeniami z tego osoby wykonujące pracę na podstawie umowy agencyjnej lub umowy zlecenia albo innej umowy o tytułu, który powstał najwcześniej, świadczenie usług, do której zgodnie z Kodeksem cywilnym stosuje się przepisy dotyczące zlecenia, oraz osoby z nimi współpracujące, możliwość dobrowolnych ubezpieczeń także z osoby prowadzące pozarolniczą działalność oraz osoby z nimi współpracujące, pozostałych, wszystkich lub wybranych tytułów posłowie i senatorzy pobierającym uposażenie oraz posłowie do Parlamentu Europejskiego wybranymi w Rzeczypospolitej Polskiej, lub zmiany tytułu do obowiązkowych duchowni. ubezpieczeń prowadzenie kilku rodzajów pozarolniczej działalności objęcie obowiązkowe tylko z jednego wybranego przez siebie rodzaju działalności

45 SKŁADKI ZUS W 2015 ROKU W 2015 roku wzrosła najniższa płaca, wyższe jest też przeciętne wynagrodzenie pracowników w Polsce. Oznacza to, że przedsiębiorcy musza przeznaczyć więcej na składki na ubezpieczenie społeczne. Składki do ZUS dla przedsiębiorców zależą od pensji minimalnej lub przeciętnego wynagrodzenia obowiązującego w danym roku kalendarzowym

46 Preferencyjne składki dla rozpoczynających działalność Rozpoczynający działalność gospodarczą początkowo mają prawo do preferencyjnych składek ZUS. To oznacza, że przez pierwsze 24 miesiące kalendarzowe od dnia rozpoczęcia działalności podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne stanowi dla nich zadeklarowana kwota nie niższa jednak niż 30 proc. kwoty minimalnego wynagrodzenia. Minimalne wynagrodzenie za pracę (Rozporządzenie Rady Ministrów dnia 15 września 2014 r., Dz. U poz. 1220) zostanie podwyższone z 1680,00 zł w 2014 roku do kwoty 1750 zł w 2015 roku.

47 Tak więc w 2015 roku nowe firmy płacą składki ZUS od podstawy równiej 525 zł (w 2014 roku - 504,00 zł) i wynoszą one za styczeń-grudzień 2015 r.: składka emerytalna: 102,48zł (98,38 zł w 2014 roku - wzrost o 4,10zł), składka rentowa: 42 zł (40,32zł w 2014roku - wzrost o 1,68 zł), składka chorobowa: 12,86 zł (12,35 zł w 2014 roku - wzrost o 0,51 zł), składka wypadkowa: 10,13zł (9,73zł w 2014 roku - wzrost o 0,40zł). W sumie składki na ubezpieczenia społeczne w 2015 roku wynoszą więc 167,47 zł (160,78 zł w 2014 roku), młodzi przedsiębiorcy płacą więc 6,69 zł brutto więcej niż w roku ubiegłym

48 Składki dla pozostałych przedsiębiorców W 2015 roku wyższe jest także przeciętne wynagrodzenie, które stanowi podstawę wyliczenia składek dla przedsiębiorców opłacających je na zasadach ogólnych, czyli dla:

49 osób prowadzących pozarolniczą działalność gospodarczą na podstawie przepisów o działalności gospodarczej lub innych przepisów szczególnych nie wymienionych, twórców i artystów, osób prowadzących działalność w zakresie wolnego zawodu (w rozumieniu przepisów o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne), a także osób prowadzących działalność w zakresie wolnego zawodu, z której przychody są przychodami z działalności gospodarczej (w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych), wspólników jednoosobowych spółek z o. o. oraz wspólników spółek jawnych, komandytowych lub partnerskich, osób prowadzących publiczną lub niepubliczną szkołę, inną formę wychowania przedszkolnego, placówkę lub ich zespół (na podstawie przepisów o systemie oświaty), osób współpracujących z osobami prowadzącymi pozarolniczą działalność,

50 Zgodnie obwieszczeniem Ministra Pracy i Polityki Społecznej, przeciętne wynagrodzenie w 2015 roku wynosi 3959 zł (3746 zł w 2014 r.). Przy wyznaczaniu wysokości składek ZUS przedsiębiorcy bierze się pod uwagę 60 proc. tej kwoty, czyli 2375,40 zł (2247,60 zł w 2014 roku). Składki do ZUS dla ww. przedsiębiorców za styczeń-grudzień 2015 r. wynoszą więc: składka emerytalna: 463,68 zł (438,73 zł w 2014 r. - wzrost o 24,95 zł), składka rentowa: 190,03 zł (179,81 zł w 2014 r. - wzrost o 10,22 zł), składka chorobowa: 58,20zł (55,07 zł w 2014 r. - wzrost o 3,13 zł), składka wypadkowa: 45,85 zł (43,38 zł w 2014 r. - wzrost o 2,47 zł),

51 W sumie składki na ubezpieczenia społeczne w 2015 roku wynoszą 757,76 zł (716,99 zł w 2014 roku), przedsiębiorcy płacą więc o 40,77 zł więcej niż w roku ubiegłym Razem ze składką na Fundusz Pracy, która wynosi 58,20 zł (55,07 w 2014 roku, czyli wzrost o 3,13 zł), daje to 815, 96 zł (772,06 zł w 2014 roku), czyli więcej o 43,90 zł. Do tej sumy należy jeszcze doliczyć składkę zdrowotną.

52 Składka zdrowotna w 2015 roku i dobrowolne ubezpieczenie chorobowe Zgodnie z komunikatem GUS, przeciętne miesięczne wynagrodzenie w sektorze przedsiębiorstw w czwartym kwartale 2014 r. wyniosło 4139,42 zł (wraz z wypłatami z zysku). Podstawę wymiaru składki zdrowotnej stanowi 75 proc. tej kwoty, czyli 3104,57 zł, sama składka wzrosła więc do poziomu 279,41 zł miesięcznie. Podwyżka wyniosła 9,01 zł (w 2014 roku wynosiła 270,40 zł).

53 Oznacza to, że w 2015 roku przedsiębiorcy na tzw. pełnym ZUS-ie płacą 1095,37 zł miesięcznie z tytułu składek ZUS na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne. To o 52,91 zł więcej niż w ubiegłym roku, kiedy płacili w sumie 1042,46 zł miesięcznie.

54 W ujęciu procentowym wygląda to następująco: Podstawę wymiaru składki na ubezpieczenie zdrowotne dla wszystkich osób wymienionych powyżej stanowi kwota zadeklarowana, nie niższa niż 75% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw w czwartym kwartale 2014 roku, włącznie z wypłatami z zysku. Składka na ubezpieczenie zdrowotne w 2015 roku, począwszy od składek należnych od dnia 1 stycznia 2015 roku, nie może być niższa niż 9,00% podstawy wymiaru.

55 W 2015 roku podstawa wymiaru składek na dobrowolne ubezpieczenie chorobowe dla wszystkich osób wymienionych powyżej nie może przekraczać miesięcznie kwoty 250% prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego, które zostało przyjęte do ustalenia kwoty ograniczenia rocznej podstawy wymiaru składek na ten rok.

56 Składki na ubezpieczenie wypadkowe w 2015 r. Stopa procentowa składki na ubezpieczenie wypadkowe ustalana jest na okres roku składkowego, który w 2015 r. obejmuje okres od dnia 1 kwietnia 2015 roku do dnia 31 marca 2016 roku Podstawą prawną tego rozwiązania jest przepis art. 2 pkt. 8 ustawy z dnia 30 października 2002 r. o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych (Dz. U. z 2009 nr 167, poz. 1322).

57 Na podstawie przepisu art. 32 ust. 1 ustawy, ZUS przekazał informację o wysokości stopy procentowej składki na ubezpieczenie wypadkowe obowiązującej w 2015 roku płatników składek, którzy przekazali informację ZUS IWA za trzy kolejne lata kalendarzowe do 20 kwietnia 2015 roku. Osoby, które nie zaliczyły się do wskazanej powyżej grupy, w 2015 roku muszą samodzielnie ustalić wysokość stopy procentowej składki na 2015 rok. Wysokość ich składki zależy od tego, ilu zgłoszą ubezpieczonych.

58 Osoby zgłaszające do ubezpieczenia wypadkowego minimum 10-ciu ubezpieczonych, którzy nie byli zobowiązani do przekazywania informacji ZUS IWA przez trzy ostatnie lata kalendarzowe, ustalają na 2015 rok stopę procentową składki na to ubezpieczenie w wysokości stopy procentowej określonej dla grupy działalności, do której należą (art. 33 ust. 1 ww. ustawy). Płatnicy, którzy zgłoszą do ubezpieczenia wypadkowego maksymalnie 9-ciu ubezpieczonych, ustalają stopę procentową składki na ubezpieczenie wypadkowe w wysokości 50 % najwyższej stopy procentowej ustalonej na 2015 rok dla grup działalności (art. 28 ust. 1 ww. ustawy).

59 Terminy rozliczania i opłacania składek w 2015 roku Przepisy wskazują dokładnie, do kiedy należy rozliczyć się z opłacenia składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne, jak również na fundusze pozaubezpieczeniowe (Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych). W 2015 r. za każdy miesiąc kalendarzowy składki muszą zostać rozliczone i opłacone w terminie: do 5-go dnia następnego miesiąca dla jednostek budżetowych i samorządowych zakładów budżetowych, do 10-go dnia następnego miesiąca dla osób fizycznych opłacających składkę wyłącznie za siebie, do 15-go dnia następnego miesiąca dla pozostałych płatników.

60 ZMIANY W OSKŁADKOWANIU UMÓW ZLECEŃ w 2016 roku. Od 1 stycznia 2016 r. zmienią się zasady oskładkowania zleceniobiorców mających jednocześnie inne tytuły do ubezpieczeń. Będzie obowiązywać minimalna podstawa wymiaru składek emerytalnej i rentowych dla zleceniobiorców. Zmiany zostały wprowadzone ustawą z dnia 23 października 2014 r. o zmianie ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U r. poz. 1831) nazywanej dalej ustawą systemową

61 Art. 9 ustawy systemowej ureguluje także kwestie zbiegu tytułów do ubezpieczeń. Zbieg tytułów zachodzi wtedy, gdy ubezpieczony pracuje w kilku miejscach, na podstawie różnych form wykonywania pracy, które stanowią tytuł do ubezpieczeń społecznych. Ustawa rozstrzyga, z którego zatrudnienia trzeba wówczas płacić obowiązkowe składki ZUS.

62 Obecnie, zgodnie z art. 9 ust. 2 ustawy, osoba pracująca na podstawie kilku umów zleceń obowiązkowo objęta jest ubezpieczeniami emerytalno rentowymi z tego tytułu, który powstał najwcześniej. Może ona jednak dobrowolnie, na swój wniosek, być objęta ubezpieczeniami emerytalnym i rentowymi także z pozostałych, wszystkich lub wybranych tytułów lub zmienić tytuł ubezpieczeń. Z reguły więc zleceniobiorcy wybierają umowę z najniższą podstawą wymiaru składek płacą niewielkie składki ZUS, by uniknąć kosztów.

63 Zgodnie z nowym brzmieniem art. 9 ust. 2 ustawy systemowej, osoba spełniająca warunki do objęcia obowiązkowo ubezpieczeniami emerytalnym i rentowymi z kilku tytułów: pracy nakładczej, zlecenia, działalności gospodarczej, bycia posłem w Parlamencie Europejskim bycia duchownym objęta jest obowiązkowo ubezpieczeniami z tego tytułu, który powstał najwcześniej. Może ona jednak dobrowolnie na swój wniosek, być objęta ubezpieczeniami emerytalnym i rentowymi także z pozostałych, wszystkich lub wybranych, tytułów lub zmienić tytuł ubezpieczeń. Jednakże pod pewnymi warunkami, które określa art. 9 w ust. 2c i 7.

64 Oprócz tego, jeśli zleceniobiorca prowadzi jednocześnie działalność gospodarczą, to zapłaci obowiązkowe składki z firmy, jeżeli podstawa wymiaru składek z umowy zlecenia (lub agencyjnej) będzie niższa od najniższej podstawy wymiaru składek obowiązującej osoby prowadzące działalność gospodarczą. Jest to 60% prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego, przyjętego do ustalenia kwoty ograniczenia rocznej podstawy wymiaru składek na dany rok. W 2015 r. wynosi ono 2375,40 zł. Oczywiście nie ma żadnych przeszkód, alby przedsiębiorca płacił dobrowolne składki ZUS również ze zlecenia.

65 Nowe przepisy komplikują także los przedsiębiorców, którzy prowadzą działalność krócej niż 24 miesiące i dorabiają dzięki zleceniom. Podstawa wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne dla osób prowadzących działalność krócej niż 24 miesiące wynosi 30% płacy minimalnej (czyli obecnie 504 zł). To oznacza, że kiedy nowe przepisy wejdą w życie, będą musieli płacić składki od przyjętych zleceń do chwili, kiedy ich łączna wartość przekroczy wysokość płacy minimalnej (gdyby takie rozwiązanie obowiązywało dzisiaj, musiałby zapłacić składki od dodatkowych zleceń na łączną kwotę 1176 zł). Dopiero wtedy zostanie spełniony ustawowy wymóg osiągnięcia podstawy wymiaru składek o wartości co najmniej równej płacy minimalnej.

66 Nowe zasady znacząco zwiększą ryzyko działania firm. Mianowicie w przypadku umowy-zlecenia płatnikiem składek jest przedsiębiorca i na nim ciąży obowiązek przesłania składek w odpowiedniej kwocie do ZUS. Jeśli zleceniobiorca ma kilka umów z jednym przedsiębiorcą, rozliczenia będą stosunkowo proste - po prostu zapłaci składkę od umowy czy umów, które łącznie mają wartość płacy minimalnej.

67 Ale problem pojawia się w sytuacji, kiedy zleceniobiorca ma umowy z kilkoma podmiotami. Wtedy nie będzie można w łatwy sposób ustalić, który z tych podmiotów i w jakiej kwocie powinien zapłacić składki. Chodzi o sytuację, w której np. zleceniobiorca traci jedno zlecenie i nie informuje o tym innego przedsiębiorcy albo przypadek, w którym jedna firma np. z powodu problemów z płynnością nie płaci wynagrodzenia za zlecenie na czas.

68 Zdaniem Marty Felczak, Managera do spraw Rozwoju Projektów Tax Care: -W tej sytuacji można się spodziewać, że przedsiębiorcy będą starali się uzyskać od zleceniobiorców oświadczenia o tym, że składki zostały opłacone przez innego płatnika. Ale w niektórych przypadkach to może nie wystarczyć. Wówczas bowiem może się okazać, że firma powinna opłacić składkę, choć z oświadczenia zleceniobiorcy wynika, że takiego obowiązku nie ma.

69 Nowe zasady naliczania składek na ubezpieczenia społeczne od zleceń wejdą w życie od 1 stycznia 2016 r. Liczba tych, których obejmą nowe zasady, idzie w dziesiątki tysięcy. Jak wynika z uzasadnienia ustawy, na koniec 2012 r. 815,8 tys. osób podlegało ubezpieczeniom społecznym z tytułu umowy-zlecenia albo pracy agencyjnej. Z tego 98 tys. osób miało dwa i więcej umów-zleceń, a blisko 28 tys. osób było ubezpieczonych jako osoby prowadzące pozarolniczą działalność gospodarczą. Z kolei liczba osób, które korzystały z preferencyjnych składek, liczonych od 30% minimalnego wynagrodzenia, w tamtym czasie wynosiła 280 tys.

70 STANOWISKO RADY MINISTRÓW Na posiedzeniu w czerwcu 2015 roku, Rada Ministrów poinformowała o nowej kwocie wynagrodzenia minimalnego, która ma obowiązywać w 2016 roku. Wzrost tej kwoty nie spowoduje jedynie podwyżki płac, lecz także wzrost składek ZUS dla niektórych przedsiębiorców oraz wzrost kosztów zatrudnienia. Przedstawiła także propozycje wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę, która w 2016 roku ma wynieść zł.

71 Choć sporadycznie zdarza się, by zaproponowana przez Rząd wstępna kwota minimalnego wynagrodzenia uległa zmianie, to warto mieć na uwadze, że rzeczywistą i ostateczną wartość podwyżki Rząd ustali po konsultacjach społecznych. Oficjalna wysokość wynagrodzenia minimalnego obowiązującego w 2016 roku będzie zatem znana po publikacji w Dzienniku Ustaw, która musi nastąpić najpóźniej do dnia 15 września 2015 roku.

72 Wzrost minimalnego wynagrodzenia = rzeczywisty wzrost płac Wzrost wynagrodzenia minimalnego jest dobrą wiadomością dla pracowników zarabiających najniższe płace, zatrudnionych na podstawie umów o pracę. Jeżeli od stycznia kwota minimalnego wynagrodzenia osiągnie 1850 zł, to pracownicy ci zarobią w 2016 roku o 100 zł brutto więcej niżeli w roku bieżącym, co daje 69 zł netto (na rękę).

73 Rodzaj składki Wynagrodzenie minimalne w 2015 roku Wynagrodzenie minimalne w 2016 roku Emerytalna 170,80 zł 180,56 zł Rentowa 26,25 zł 27,75 zł Chorobowa 42,88 zł 45,33 zł Zdrowotna 135,91 zł 143,67 zł Zaliczka na podatek PIT 88,00 zł 97,00 zł Suma 1286,16 zł netto 1355,69 zł netto Wzrost wynagrodzenia minimalnego w 2016 roku do zł brutto oznaczać będzie, że pracownik na rękę otrzyma 69,53 zł netto więcej niż w roku ubiegłym, co w skali roku daje kwotę rzędu 834,36 zł netto.

74 Wzrost wynagrodzenia minimalnego = wzrost składek ZUS Wzrost wynagrodzenia minimalnego niestety nie jest dobrą wiadomością dla przedsiębiorców opłacających składki na ubezpieczenie społeczne na preferencyjnych zasadach. W ich przypadku bowiem składki ZUS społeczne liczone są od podstawy wymiaru stanowiącej 30% kwoty minimalnego wynagrodzenia.

75 Jeśli płaca minimalna wzrośnie do zapowiadanego przez Rząd poziomu 1850 zł, to w przyszłym roku nowe firmy zapłacą ZUS od podstawy równej 555 zł. W takim przypadku od 1 stycznia 2016 roku poszczególne składki ZUS będą wynosiły:

76 Rodzaj składki Preferencyjny ZUS w 2015 roku Preferencyjny ZUS w 2016 roku Emerytalna 102,48 zł 108,34 zł Rentowa 42,00 zł 44,40 zł Chorobowa 12,86 zł 13,60 zł Zdrowotna 279,41 zł 279,41 zł Wypadkowa 09,45 zł 9,99 zł Suma składek 446,20 zł 455,74 zł Składki na ubezpieczenie społeczne i zdrowotne w skali miesiąca wzrosną 9,54 zł.

77 Wzrost minimalnego wynagrodzenia = wyższe koszty zatrudnienia Wzrost wynagrodzenia minimalnego oznacza również wzrost ogólnych kosztów zatrudnienia pracownika. W 2016 roku podwyżka ta wyniesie 1.448,88 zł na jednego pracownika w skali roku.

78 Rodzaj składki Wynagrodzenie minimalne w 2015 roku Wynagrodzenie minimalne w 2016 roku Emerytalna 170,80 zł 180,56 zł Rentowa 113,75 120,25 zł Wypadowa 33,77 zł 35,70 zł FP 42,88 zł 45,33 zł FGŚP 1,75 zł 1,85 zł Suma składek 362,95 zł 383,69 zł Kwota wynagrodzenia 1750 zł brutto 1850 zł brutto Całkowity koszt zatrudnienia 2112,95 zł brutto 2233,69 zł brutto

79 Wzrost minimalnego wynagrodzenia do 1850 zł spowoduje zatem, że miesięczny koszt zatrudnienia jednego pracownika wzrośnie o 120,74 zł. W skali roku podwyżka ta będzie kosztowała pracodawcę 1.448,88 zł na jednego pracownika.

80 Prowadzenie działalności gospodarczej w Polsce, a przede wszystkim zatrudnianie pracowników nie jest łatwe. Ilość formalności, jakich trzeba dopełnić, a przede wszystkim koszty pracy oraz wysokie podatki nie pozwalają dynamicznie rozwijać się młodym przedsiębiorcom, a co za tym idzie hamują rozwój gospodarczy kraju.

81 Dla osoby, która ma własną firmę ważne jest osiąganie zysku i nie ma w tym nic złego. Suma wszystkich wydatków ponoszonych z tytułu działalności musi być niższa niż przychody. W przeciwnym wypadku, biznes nie ma sensu i przynosi wyłącznie straty. Po stronie kosztów pojawia się wynagrodzenie dla pracownika. To zaś jest o wiele wyższe niż kwota, jaką osoba zatrudniona dostaje do ręki.

82 Jeśli, przykładowo, płaca netto z tytułu umowy o pracy wynosi 1800 zł, realne wydatki ponoszone przez pracodawcę to ok zł. Ponad 40% realnej wartości wykonanej pracy pochłaniają podatki oraz składki ZUS. W przypadku umowy zlecenia, czy też umowy o dzieło, proporcje między wynagrodzeniem netto a brutto mogą być korzystniejsze dla osoby zatrudnionej.

83 Zmiany sposobu regulowania składek ZUS z tytułu zatrudniania na umowę zlecenia nie mają na celu poprawy bytu pracowników. To jedynie kolejny sposób na podniesienie podatków i zwiększenie przychodów do kasy państwa. Decyzja ta uderzy przede wszystkim w osoby zatrudnione.

84 W konsekwencji, wynagrodzenia na rękę z tego tytułu mogą spaść o kilkanaście, a nawet więcej procent szczególnie w przypadku tych, którzy pracują na niskie stawki. Prowadzący własny biznes, zamierzając utrzymać stabilność finansową firmy, chcąc nie chcąc, przeniosą koszty ozusowania umów zlecenia na pracowników.

85 Zmiany mają na celu wzrost przyszłych emerytur przy jednoczesnym spadku obecnych dochodów zleceniobiorców. Jednak należy pamiętać, że zmiany te spowodują także wzrost kosztów zatrudnienia, a w efekcie mogą zniechęcić pracodawców do korzystania z tej formy zatrudnienia. Wyższe składki od umów zlecenia to metoda zwiększenia przychodów do budżetu państwa, który przyniesie eskalację konfliktu między pracownikami a pracodawcami.

86 ORZECZNICTWO I INTEPRETACJE Zbiór orzecznictwa z punktu widzenia składek na ubezpieczenie społeczne

87 Umowa zlecenie czy umowa o dzieło Zgodnie z art. 6 ust. 1 pkt 4 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, Dz. U. 2013, poz obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym podlegają, z zastrzeżeniem art. 8 i 9, osoby fizyczne, które na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej są osobami wykonującymi pracę na podstawie umowy agencyjnej lub umowy zlecenia albo innej umowy o świadczenie usług, do której zgodnie z Kodeksem cywilnym stosuje się przepisy dotyczące zlecenia, zwanymi dalej zleceniobiorcami, oraz osobami z nimi współpracującymi, z zastrzeżeniem ust. 4.

88 Z kolei art. 12 ust. 1 ustawy o ZUS wskazuje, że obowiązkowo ubezpieczeniu wypadkowemu podlegają osoby podlegające ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym, zaś art. 13 pkt 2 mówi, że obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu, rentowym, chorobowemu i wypadkowemu podlegają osoby fizyczne w następujących okresach osoby wykonujące pracę nakładczą oraz zleceniobiorcy od dnia oznaczonego w umowie jako dzień rozpoczęcia jej wykonywania do dnia rozwiązania lub wygaśnięcia tej umowy.

89 W sposób oczywisty widać więc różnicę w traktowaniu umowy zlecenia (oraz umów o świadczenie usług), jak i umowy o dzieło z punktu widzenia obowiązku opłacania składek na ZUS. Jeżeli ktoś tych składek płacić nie chce, oczywiście będzie chciał zrobić wszystko, aby zarabiać na podstawie umowy o dzieło, a nie umowy zlecenia.

90 Obie umowy są zdefiniowane w kodeksie cywilnym: Art. 627 Przez umowę o dzieło przyjmujący zamówienie zobowiązuje się do wykonania oznaczonego dzieła, a zamawiający do zapłaty wynagrodzenia. Dalsze przepisy k.c. mówią o tym, kto dostarcza materiał do wykonania dzieła, o tym, kto odpowiada za jego jakość, utratę, a także o rękojmi za wady fizyczne dzieła między innymi. Wynikają z tego wskazówki, że mamy do czynienia ze świadczeniem o charakterze zmaterializowanym.

91 Art Przez umowę zlecenia przyjmujący zlecenie zobowiązuje się do dokonania określonej czynności prawnej dla dającego zlecenie. 2. W braku odmiennej umowy zlecenie obejmuje umocowanie do wykonania czynności w imieniu dającego zlecenie. Przepis ten nie uchybia przepisom o formie pełnomocnictwa. Art Do umów o świadczenie usług, które nie są uregulowane innymi przepisami, stosuje się odpowiednio przepisy o zleceniu.

92 Pozostałe przepisy wskazują, że zleceniobiorca jest zobowiązany informować zleceniodawcę o przebiegu sprawy. Ogólnie więc dają sygnał, że w przypadku zlecenia mamy do czynienia ze świadczeniem o charakterze niematerialnym. Poniżej przykładowe orzecznictwo sądów w przedmiocie rozróżnienia pomiędzy umową o dzieło a umową zlecenie, ułatwiające nie tylko podjęcie decyzji, ale również umożliwiające uniknięcie kłopotów z ZUS-em oraz odsetek, które Zakład z pewnością naliczy, gdy zakwestionuje zasadność zawarcia umowy o dzieło.

93 Wyrok SN z dnia 26 marca 2013 r., II UK 201/12 (odpestczanie śliwek) Umowa o dzieło nie polega na prostych i powtarzalnych czynnościach, które przygotowują owoce do spożycia lub do dalszego przetworzenia. Dziełem nie jest odpeszczanie [pisownia oryginalna] śliwek. Czynność ta nie może być ujmowana jako dzieło (wytwór) indywidualny, wszak jako taka nie jest niczym szczególnym i nie ma swego odrębnego (indywidualnego) charakteru oraz przeznaczenia. Nie trwa też dłużej niż do dalszego etapu przetworzenia lub konsumpcji. Było to więc tylko odpeszczanie [pisownia oryginalna] śliwek i jeżeli niezwykłe, to tylko dlatego, że znaczenie miały niemałe ilości, co wskazuje na typowo produkcyjne przeznaczenie owoców. Indywidualny charakter dzieła w takiej sytuacji nie może wyrażać się w ilości owoców. Taki rezultat pracy nie stanowi cechy istotnej umowy o dzieło, gdyż wynika z pracy właściwej zwykłemu zatrudnieniu (pracowniczemu czy na podstawie umowy nienazwanej, do której stosuje się przepisy o zleceniu).

94 Wyrok SN z dnia 29 stycznia 2014 r., II UK 257/13 (terapia logopedyczna) Jeżeli zostanie ustalone, że określona osoba podlega obowiązkowo ubezpieczeniom społecznym w związku z wykonywaniem zatrudnienia na podstawie umowy o świadczenie usług, to podleganie z tego tytułu ubezpieczeniom zdrowotnym wynika wprost z ustawy o świadczeniach, wobec czego potwierdzanie tej okoliczności deklaratoryjną decyzją NFZ byłoby zbędne i bezprzedmiotowe. W umowach zawieranych ze spółką zainteresowana zobowiązywała się do osobistego prowadzenia terapii logopedycznej. Tak określony przedmiot umowy nie charakteryzuje się wymaganą cechą indywidualizującą utwór (dzieło) przede wszystkim dlatego, że nawet w zarysie nie konkretyzuje tematu poszczególnych zajęć terapeutycznych, natomiast z tak określonego celu umowy rehabilitacja logopedyczna dzieci nie mógł wynikać obiektywnie osiągalny i pewny rezultat. Chodziło więc o wykonanie określonych czynności (szeregu powtarzających się czynności) bez względu na to, jaki rezultat czynność ta przyniesie. Przedmiotem umów były zatem określone czynności, a nie ich wynik, co przesądza o ich kwalifikacji jako umów starannego działania umów o świadczenie usług art. 750 k.c.

95 Wyrok SN z dnia 6 kwietnia 2011 r., II UK 315/10 (tłumaczenia) Zakład Ubezpieczeń Społecznych może wbrew nazwie umowy zakwalifikować pracę tłumacza języka obcego jako umowę o świadczenie usług, a nie umowę o dzieło, gdy oparta jest na długookresowym zatrudnieniu i polega na powtarzalnym wykonywaniu tłumaczeń dokumentów związanych z bieżącą działalnością firmy, za stałym (miesięcznym) wynagrodzeniem (art. 6 ust. 1 pkt 4 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, tekst jednolity: Dz. U r. Nr 205 poz ze zm. w związku z art. 750 k.c.).

96 Wyrok SN z dnia 15 lipca 2014 r., II UK 496/13 (prowadzenie zajęć sportowych i treningów) Umowy dotyczące systematycznego wykonywania czynności sportowych lub trenerskich za okresowo wypłacanym wynagrodzeniem powodują, co do zasady, obligatoryjne objęcie ubezpieczeniem społecznym na podstawie umowy o świadczenie usług (art. 6 ust. 1 pkt 4 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych).

97 Wyrok Sądu Apelacyjnego w Poznaniu z dnia 13 lutego 2013 r., III AUa 1096/12 (nauka pływania) Zawarta przez strony umowa była typową umową starannego działania, zainteresowany miał bowiem zgodnie ze swoją najlepszą wiedzą popartą długoletnim doświadczeniem uczyć dzieci pływania. Płatnik składek nie oczekiwał jednak skutecznego nauczenia każdego dziecka pływania przez zainteresowanego, w żaden sposób nie dokonywał odbioru dzieła, nie uzależniał wypłaty wynagrodzenia od opanowania umiejętności przez dzieci. Zainteresowany nie ponosił odpowiedzialności za wady dzieła.

98 Wyrok Sądu Apelacyjnego w Gdańsku z dnia 9 stycznia 2013 r., III AUa 1123/12 (prowadzenie wykładów i zajęć dydaktycznych) Umowa o świadczenie usług nie może być umową, której celem byłoby osiągnięcie rezultatu, pozwalającego na jej zakwalifikowanie jako umowy o dzieło. Innymi słowy umowy o osiągnięcie rezultatu, stanowiącego dzieło w rozumieniu przepisów art. 627 i n. k.c., nie mogą zostać zakwalifikowane jako umowy o świadczenie usług. Oznacza to, że z zakresu art. 750 k.c. wyłączone są nie tylko umowy o dzieło, ale także inne umowy nazwane, których celem jest osiągnięcie określonego rezultatu, zarówno takie, do których przepisy o umowie o dzieło znajdują odpowiednie zastosowanie, jak i takie, które mają regulację ustawową niezawierającą takiego odesłania. Cechą charakterystyczną takich umów jest również to, że zazwyczaj są to umowy oparte na zaufaniu między stronami i z uwagi na to wymagają osobistego wykonania przez usługodawcę.

99 Wyrok Sądu Apelacyjnego w Białymstoku z dnia 7 maja 2013 r., III AUa 1136/12 (czyszczenie, malowanie, odśnieżanie, itp.) Istotą umowy o dzieło jest osiągnięcie określonego, zindywidualizowanego rezultatu w postaci materialnej lub niematerialnej. Umowa o świadczenie usług jest zaś umową starannego działania, zatem jej celem jest wykonywanie określonych czynności, które nie muszą zmierzać do osiągnięcia rezultatu, lecz oczywiście mogą.

100 Wyrok Sądu Apelacyjnego w Poznaniu z dnia 27 czerwca 2013 r., III AUa 114/13 (mycie i dezynfekcja pomieszczeń) Przedmiotem umowy o dzieło jest przyszły, z góry określony, samoistny, materialny lub niematerialny, lecz ucieleśniony, obiektywnie osiągalny i (w danych warunkach) pewny rezultat pracy i umiejętności przyjmującego zamówienie, którego charakter nie wyklucza możliwości zastosowania przepisów o rękojmi za wady. Przedstawiony zespół cech konstytutywnych występować musi łącznie. Tym samym istotą umowy o dzieło jest osiągnięcie określonego rezultatu, co odróżnia ją od umowy zlecenia (art. 734 i następne kc) oraz od umowy o świadczenie usług (art. 750 kc). Z kolei, umowa o świadczenie usług jest umową starannego działania, a zatem jej celem jest wykonywanie określonych czynności, które nie muszą zmierzać do osiągnięcia rezultatu.

101 Wyrok Sądu Apelacyjnego w Gdańsku z dnia 17 lutego 2013 r., III AUa 1143/12 (sprzątanie) Dla prawidłowego rozróżnienia rodzaju wskazanych umów cywilnoprawnych nie jest wystarczające poprzestanie na stwierdzeniu, że każda umowa, która wiąże się z oczekiwaniem rezultatu jest umową o dzieło i zawarcie klauzuli oczekiwania rezultatu ugruntowuje stosunek prawny w reżimie umowy o dzieło. Także bowiem zlecający usługi oczekuje, że poprzez staranne działanie przyjmującego zlecenie (podejmującego się świadczenia usług) osiągnięty zostanie rezultat zgodny z oczekiwaniami dającego zlecenie. Konieczne jest zatem wyodrębnienie wszystkich istotnych cech badanej umowy, następnie zestawienie tych cech z elementami istotnymi charakteryzującymi każdą z umów, których przedmiotem jest wykonywanie określonej pracy za wynagrodzeniem oraz ustalenie, które cechy jako dominujące wskazują na określony charakter umowy.

102 Wyrok Sądu Apelacyjnego w Katowicach z dnia 11 marca 2014 r., III AUa 1305/13 (przebudowa i remont piły do cięcia płyt) Przy ocenie charakteru zawartej umowy, należy mieć na uwadze, iż nadana umowie określona treść i nazwa nie przesądza o charakterze łączącego strony stosunku prawnego. Powstałe w praktyce obrotu umowy mogą łączyć w sobie wskazane elementy charakterystyczne dla umowy zlecenia i umowy o dzieło, w takim przypadku o tym, jaki jest to stosunek prawny decydują cechy przeważające.

103 Wyrok Sądu Apelacyjnego w Szczecinie z dnia 11 września 2013 r., III AUa 205/13 (prace konserwacyjne i konserwatorskie, mycie i czyszczenie) Jednymi z wyznaczników odróżniających czynności świadczone w ramach umowy o dzieło, od zadań wykonywanych w ramach umowy zlecenia są: konieczność określenia dzieła z góry, w umowie, powstanie w wyniku działań przyjmującego zamówienie konkretnego, indywidualnie oznaczonego rezultatu, weryfikowalność tego rezultatu ze względu na istnienie wad.

104 Uchwała SN z dnia 9 lipca 2014 r., I UZP 1/14 (prowadzenie przez sędziów zajęć szkoleniowych, wykładów) Sędzia sądu powszechnego podlega z tytułu zawartej umowy zlecenia obowiązkowo ubezpieczeniu emerytalnemu, rentowemu i wypadkowemu na podstawie art. 6 ust. 1 pkt 4 i art. 12 ust. 1 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (jednolity tekst. Dz. U. z 2013 poz ze zm.).

105 Inne czynności uznane za wykonywanie usług lub zlecenia: przewóz grzybów (wyrok Sądu Apelacyjnego w Poznaniu z dnia 27 czerwca 2013 r., III AUa 115/13) przeprowadzanie egzaminów (wyrok Sądu Apelacyjnego w Białymstoku z dnia 31 lipca 2013 r., III AUa 120/13) wykonywanie poszczególnych elementów przy produkcji spadochronów i paralotni (wyrok Sądu Apelacyjnego we Wrocławiu z dnia 8 stycznia 2013 r., III AUa 1257/12)

106 stałe wykonywanie prac tokarskich (wyrok Sądu Apelacyjnego w Białymstoku z dnia 25 czerwca 2013 r., III AUa 13/13) przygotowanie prelekcji reklamowych (wyrok Sądu Apelacyjnego w Poznaniu z dnia 11 kwietnia 2013 r., III AUa 1327/12) sprzątanie zaplecza budowy (wyrok Sądu Apelacyjnego w Szczecinie z dnia 10 lipca 2013 r., III AUa 144/13) wycinanie samosiewów (wyrok Sądu Apelacyjnego w Szczecinie z dnia 10 lipca 2013 r., III AUa 146/13)

107 nauczanie języka obcego (wyrok Sądu Apelacyjnego w Łodzi z dnia 19 czerwca 2013 r., III AUa 1511/12) usługi pielęgnacyjno-opiekuńcze (wyrok Sądu Apelacyjnego w Lublinie z dnia 26 stycznia 2006 r., III AUa 1700/05) montaż stolarki okiennej (wyrok Sądu Apelacyjnego w Gdańsku z dnia 6 czerwca 2013 r., III AUa 1065/12) sprzątanie budynków i terenów wokół nich (wyrok Sądu Apelacyjnego w Gdańsku z dnia 14 sierpnia 2013 r., III AUa 2171/12) krojenie i pakowanie grzybów i owoców (wyrok Sądu Apelacyjnego w Poznaniu z dnia 26 czerwca 2013 r., III AUa 332/13)

108 Inne czynności uznane za wykonywanie dzieła wykonanie prac ślusarskich w postaci wykonania i zamontowania słupów wiaty pod konkretne zamówienie (wyrok Sądu Apelacyjnego w Białymstoku z dnia 25 czerwca 2013 r., III AUa 12/13)