Ubezpieczenie gospodarstwa rolnego, a ubezpieczenie usług agroturystycznych w gospodarstwie rolnym część II

Transkrypt

1 a ubezpieczenie usług agroturystycznych w gospodarstwie rolnym część II Spis treści: Część I Pojęcie gospodarstwa agroturystycznego Status prawny i definicja gospodarstwa rolnego Pojęcie działalności i usług agroturystycznych Część II Ubezpieczenie gospodarstwa rolnego Obowiązkowe ubezpieczenia w gospodarstwie rolnym Ubezpieczenia dobrowolne Podsumowanie Ubezpieczenie gospodarstwa rolnego Gospodarstwo rolne zostało szczególnie potraktowane w ustawie o działalności ubezpieczeniowej, gdyż utrzymane zostały dwa ubezpieczenia obowiązkowe : obowiązkowe ubezpieczenie budynków wchodzących w skład gospodarstwa rolnego od ognia i innych zdarzeń losowych zwane dalej ubezpieczeniem budynków w gospodarstwie rolnym oraz obowiązkowe ubezpieczenie odpowiedzialności cywilnej rolników z tytułu prowadzenia gospodarstwa rolnego zwane dalej OC rolnika.. Ogólne warunki tych ubezpieczeń są określone przez odrębne Rozporządzenia Ministra Finansów Natomiast mienie, inwentarz żywy, produkcja w toku czy maszyny rolnicze powinny być ubezpieczone w ramach ubezpieczeń dobrowolnych oferowanych prze zakłady ubezpieczeń. Obowiązkowe ubezpieczenia w gospodarstwie rolnym W ogólnych warunkach ubezpieczeń obowiązkowych za gospodarstwo rolne uważa się będący w posiadaniu osoby fizycznej obszar użytków rolnych, gruntów leśnych, gruntów pod stawami oraz gruntów pod zabudowaniami, związanych z

2 a ubezpieczenie usług agroturystycznych w gospodarstwie rolnym 2 prowadzeniem tego gospodarstwa, o łącznej powierzchni przekraczającej 1,0 ha, jeżeli podlega on w części lub w całości opodatkowaniu podatkiem rolnym. Obszar gruntu przekraczający 1,0 ha, stanowiący wyłącznie grunt leśny, nie jest w rozumieniu rozporządzenia uważany za gospodarstwo rolne..również grunty składające się z kilku nieruchomości, ale przekraczające w sumie 1 ha powierzchni są uznawane w myśl Rozporządzenia MF za jeden organizm jakim jest gospodarstwo rolne. Także zwolnienie z płatności podatku rolnego z przyczyn nie mających związku z zaprzestaniem działalności rolniczej nie pozbawia gospodarstwa rolnego jego ustawowego statusu. Także za gospodarstwo rolne uważa się również obszar użytków rolnych o powierzchni nie przekraczającej 1,0 ha, jeżeli prowadzona jest na nim produkcja rolna, stanowiąca dział specjalny w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych. Natomiast w 3 Rozporządzenia MF dotyczącego ubezpieczenia OC rolnika określono pojecie rolnika, że jest to osoba władająca gospodarstwem rolnym jako posiadacz samoistny, a jeżeli posiadacz samoistny oddał gospodarstwo rolne w posiadanie zależne - posiadacz zależny. Właśnie rolnik obowiązany jest zawrzeć umowę ubezpieczenia OC za szkody mogące powstać z tytułu prowadzenia gospodarstwa rolnego, gdyż ubezpieczeniem OC objęta jest odpowiedzialność rolnika oraz każdej osoby, która pracując w gospodarstwie rolnym w okresie trwania ochrony ubezpieczeniowej wyrządziła szkodę w związku z prowadzeniem tego gospodarstwa rolnego. W Rozporządzeniu bardzo dokładnie wyszczególniono osoby, które w myśl przepisów są uznawane za bliskie i są także objęte ubezpieczeniem OC. Z ubezpieczenia OC przysługuje odszkodowanie, jeżeli rolnik lub osoba pracująca w jego gospodarstwie rolnym są zobowiązani do odszkodowania za wyrządzoną w związku z prowadzeniem gospodarstwa rolnego czynem niedozwolonym szkodę, będącą następstwem śmierci, uszkodzenia ciała, rozstroju zdrowia bądź też polegającą na utracie, zniszczeniu lub uszkodzeniu mienia. Odszkodowanie ustala się i wypłaca w granicach odpowiedzialności cywilnej osoby odpowiedzialnej, najwyżej jednak do ustalonej w umowie ubezpieczenia sumy gwarancyjnej. Suma gwarancyjna nie może być niższa niż złotych w odniesieniu do jednego zdarzenia, którego skutki objęte są ubezpieczeniem, bez względu na liczbę poszkodowanych osób. Z zapisu tego wynika, że nie będą rozpatrywane szkody, które wystąpią w innych aniżeli określone w rozporządzeniu okolicznościach. Ubezpieczyciel nie odpowiada za szkody : w mieniu, wyrządzone przez osoby pracujące w gospodarstwie rolnym rolnikowi lub osobom rolnikowi bliskim, pozostającym z nim we wspólnym gospodarstwie domowym oraz w mieniu osób pracujących w gospodarstwie rolnym, wynikłe z przeniesienia chorób zakaźnych nie pochodzących od zwierząt, powstałe wskutek uszkodzenia, zniszczenia lub zaginięcia rzeczy wypożyczonych lub przyjętych przez osobę objętą ubezpieczeniem do użytkowania, przechowania lub naprawy

3 a ubezpieczenie usług agroturystycznych w gospodarstwie rolnym 3 w mieniu, spowodowane wadą dostarczonych przez osobę objętą ubezpieczeniem towarów lub wykonywaniem usług, a jeżeli wskutek tych wad nastąpiła szkoda na osobie - ubezpieczyciel nie ponosi odpowiedzialności tylko wówczas, gdy osoba objęta ubezpieczeniem wiedziała o wadzie, polegające na utracie gotówki, biżuterii, dzieł sztuki, papierów wartościowych, wszelkiego rodzaju dokumentów oraz zbiorów filatelistycznych, numizmatycznych i innych, w następstwie których zanieczyszczeniu lub skażeniu uległo środowisko naturalne, które łącznie nie przekraczają 50% najniższego wynagrodzenia pracowników, ustalanego przez Ministra Pracy i Polityki Socjalnej. W Rozporządzeniu MF określającym ogólne warunki obowiązkowego ubezpieczenia budynków wchodzących w skład gospodarstwa rolnego od ognia i innych zdarzeń losowych, zwanego dalej ubezpieczeniem budynków definicja gospodarstwa rolnego jest identyczna jak w OWU OC rolnika. Ponadto określono posiadacza budynku, którym jest osoba fizyczna lub osoba prawna władająca gospodarstwem rolnym, w którego skład wchodzą budynki czyli. obiekt budowlany o powierzchni powyżej 20 m2 określony w art. 3 pkt 2 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. - Prawo budowlane. Posiadacz budynku jest obowiązany zawrzeć umowę ubezpieczenia budynku od ognia i innych zdarzeń losowych. Z tytułu ubezpieczenia budynków przysługuje odszkodowanie za szkody powstałe w budynkach na skutek zdarzeń losowych w postaci: ognia, huraganu, powodzi, gradu, uderzenia pioruna, eksplozji, obsunięcia się ziemi lub tąpnięcia oraz innych żywiołów. Wyłączenia odpowiedzialności ubezpieczyciela dotyczą m. innymi szkód w budynkach, wyrządzonych umyślnie lub wskutek rażącego niedbalstwa przez ubezpieczającego lub osoby, które pozostają we wspólnym gospodarstwie domowym. Ubezpieczenia dobrowolne Mienie gospodarstwa rolnego, inwentarz czy uprawy wymagają odrębnego ubezpieczenia od skutków szkód spowodowanych zdarzeniami losowymi w myśl odrębnych warunków ubezpieczenia. Są to ubezpieczenia zupełnie dobrowolne i gospodarz sam podejmuje decyzje o wykupieniu jednego czy całego pakietu ubezpieczeniowego na podstawie złożonego do wybranego przez siebie zakładu ubezpieczeń majątkowych wniosku o ubezpieczenie Prowadzenie działalności agroturystycznej w ramach gospodarstwa rolnego potrzebuje także specjalnej ochrony ubezpieczeniowej tak dla gospodarza, jego mienia jak i całego przedsięwzięcia oraz korzystających z tego rodzaju usług gości. Podsumowanie Analiza ogólnych warunków obowiązkowego ubezpieczenia OC rolnika i budynków w gospodarstwie rolnym wskazuje jednoznacznie na występujące luki w zapewnieniu

4 a ubezpieczenie usług agroturystycznych w gospodarstwie rolnym 4 pełnej ochrony ubezpieczeniowej, a już na pewno nie uwzględniają ubezpieczenia szkód powstałych w związku z prowadzoną działalnością agroturystyczna chociaż jest ona usankcjonowana prawnie. Niestety rolnicy nie mają takiej świadomości i wykupując polisy obowiązkowego ubezpieczenia są przekonani o dobrze spełnionym obowiązku, licząc, że w razie wystąpienia szkody w związku z przebywaniem w gospodarstwie turystów dostaną odszkodowanie od ubezpieczyciela. Ubezpieczyciel zaś trzymając się litery prawa nie może uznać szkody z tytułu ubezpieczenia OC rolnika, jeżeli nie była ona związana z pracą związaną z prowadzeniem produkcji rolnej, a świadczeniem usługi letnikom ( jazdy konne, powożenie bryczek czy sań, szkody wyrządzone turystom przez zwierzęta gospodarskie i wiele jeszcze sytuacji, które wprawdzie są zbliżone do działalności, ale nie dotyczą bezpośrednio produkcji rolnej. Niestety w żadnej z licznych publikacji na temat gospodarstwa agroturystycznego nie spotkałam się z problematyką stanu ubezpieczenia tejże działalności. Także firmy ubezpieczeniowe w swoich ulotkach reklamowych dotyczących ubezpieczeń gospodarstwa rolnego nie wspominają o braku ochrony w przypadku prowadzenia działalności agroturystycznej, która niesie ze sobą całkiem nowe ryzyka. Należałoby zatem zaproponować rolnikom prowadzącym tę działalność wykupienie polisy Ubezpieczenia OC organizatorów turystyki i pośredników turystycznych, chociaż w świetle wcześniejszych rozważań prawnych, ten produkt nie dotyczy rolników oferujących usługi agroturystyczne. Ostatnio pojawiły się na rynku produkty ubezpieczeniowe skierowane specjalnie dla ochrony działalności agroturystycznej, ale zainteresowanie nimi jest małe skoro rolnicy są przekonani,że wypełnili obowiązek ubezpieczenia gospodarstwa, a letnicy zupełnie nie przywiązują do tego wagi. Zatem sprawa ubezpieczenia działalności agroturystycznej w świadomości rolników i turystów pozostaje nadal otwarta i wymaga uregulowania. Elżbieta Wojciechowska-Lipka Bibliografia Jóźwiak Z., Letni biznes, Rzeczpospolita, Warszawa, 2002, Dobra Firma, nr 6229 s.f6,f7. Krysztofiak E., Agroturystyką rynek coraz bardziej wymagający, PWR Poznań 2002, top agrar nr 5 s Praca zbiorowa pod red. Świetlikowskiej U., Agroturystyka, FAPA, Warszawa, Wojciechowska-Lipka E., Ubezpieczenie gospodarstw agroturystycznych, Konferencja w ramach X Jarmarku Turystycznego. OST Gromada, Warszawa, 2001, Podręcznik pod redakcją Monkiewicza J., Podstawy ubezpieczeń, tom II produkty, Poltext, Warszawa, 2001, s Akty prawne Ustawa z dnia 28 lipca 1990 r. o działalności ubezpieczeniowej (Dz. U. z 1996 r. Nr 11, poz. 62) Ustawa z dnia 19 listopada 1999 r. Prawo działalności gospodarczej (Dz. U. Nr 101 poz.1178), która weszła w życie 1 stycznia,

5 a ubezpieczenie usług agroturystycznych w gospodarstwie rolnym 5 Ustawa z dnia 29 sierpnia 1997 r. o usługach turystycznych (tekst jednolity Dz. U. z 2001 r. Nr 55 poz. 578), Ustawa z dnia 7 lipca 1994 r. - Prawo budowlane (Dz. U. Nr 89, poz. 414 oraz z 1996 r. Nr 100, poz. 465, Nr 106, poz. 496 i Nr 146, poz. 680). ROZPORZĄDZENIE MINISTRA FINANSÓW Ubezpieczenie OC organizatorów turystyki i pośredników turystycznych Dz.U tekst Dz.U zm.:Dz.U ROZPORZĄDZENIE MINISTRA FINANSÓW z dnia 30 grudnia 1993 r. w sprawie ogólnych warunków obowiązkowego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej rolników z tytułu prowadzenia gospodarstwa rolnego (Dz. U. z dnia 31 grudnia 1993 r.) ROZPORZĄDZENIE MINISTRA FINANSÓW z dnia 3 kwietnia 1997 r. w sprawie ogólnych warunków obowiązkowego ubezpieczenia budynków wchodzących w skład gospodarstwa rolnego od ognia i innych zdarzeń losowych (Dz. U. Nr 36, poz. 220)