NOWE KIERUNKI POMIARU LASU Z WYKORZYSTANIEM NARZÊDZI TELEDETEKCYJNYCH NEW DIRECTIONS IN FOREST INVENTORY WITH THE USE OF REMOTE SENSING
|
|
- Mieczysław Wilczyński
- 6 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 Nowe kierunki POLSKIE poiaru TOWARZYSTWO lasu z wykorzystanie INFORMACJI narzêdzi PRZESTRZENNEJ teledetekcyjnych ROCZNIKI GEOMATYKI 2006 TOM IV ZESZYT NOWE KIERUNKI POMIARU LASU Z WYKORZYSTANIEM NARZÊDZI TELEDETEKCYJNYCH NEW DIRECTIONS IN FOREST INVENTORY WITH THE USE OF REMOTE SENSING Toasz Zawi³a-NiedŸwiecki 1, Stanis³aw Miœcicki 2, Micha³ Zasada 2, Agata Wencel 3 1 Wydzia³ Leœny, Uniwersytet Nauk Stosowanych, Eberswalde 2 Wydzia³ Leœny, Szko³a G³ówna Gospodarstwa Wiejskiego 3 Wydzia³ Leœny, Akadeia Rolnicza w Poznaniu S³owa kluczowe: inwentaryzacja lasu, geoatyka, lidar nazieny, lidar lotniczy, LAI, zdjêcia heisferyczne, syste kartowania obilnego Keywords: forest inventory, geoatics, terrestrial laser scanning, airborne laser scanning, LAI, heispherical photographs, Mobile Mapping Syste Wstêp Prowadzenie zrównowa onej gospodarki leœnej wyaga oparcia siê o pe³n¹ i wszechstronn¹ inforacjê o lesie. Dlatego te wspó³czesne urz¹dzanie lasu usi polegaæ na dok³adnych etodach poiaru lasu. Z jednej strony wyaga to doskonalenia statystycznych podstaw etod poiaru, z drugiej zaœ stosowania nowych, dok³adniejszych i wydajniejszych technik poiaru drzew i drzewostanów. Wychodz¹c z takiego za³o enia, w kwietniu 2006 roku Dyrekcja Generalna Lasów Pañstwowych zleci³a Wydzia³owi Leœneu Szko³y G³ównej Gospodarstwa Wiejskiego wykonanie pracy naukowo-badawczej Opracowanie etody inwentaryzacji lasu opartej na integracji danych pozyskiwanych ró nyi technikai geoatycznyi. Jej cele jest wyselekcjonowanie sposobów zdalnej rejestracji obrazu lasu u ytecznych w leœnictwie oraz opracowanie etody inwentaryzacji lasu opartej na wybranych technikach geoatycznych, takich jak: lidar (nazieny i lotniczy), zdjêcia heisferyczne, zdjêcia cyfrowe naziene i lotnicze, syste kartowania obilnego, wysokorozdzielcze zdjêcia satelitarne. Zaiare podjêtych badañ jest opracowanie obrêbowej etody poiaru lasu dla potrzeb planowania okresowego z wykorzystanie technik geoatycznych. Planowana etoda a na celu nie tylko okreœlenie aktualnego stanu lasu, ale powinna równie uwzglêdniaæ o liwoœæ prowadzenia prognozy rozwoju zasobów. Ten kopleksowy progra realizowany bêdzie przez wielodyscyplinarny
2 156 Toasz Zawi³a-Niedzwiecki, Stanis³aw Miœcicki, Micha³ Zasada, Agata Wencel zespó³, który podejie próbê opracowania etod inwentaryzacji lasu opartych na nowoczesnych danych geoatycznych. Analizy bêd¹ prowadzone w odniesieniu do cech inwentaryzacyjnych drzewostanów, okreœlonych etod¹ poiarów terenowych. Poszukiwane bêd¹ nowe kierunki inwentaryzacji z wykorzystanie wspó³czesnych narzêdzi teledetekcyjnych. Za³o enie pracy jest by nowa etoda wykorzystywa³a techniki geoatyczne w powi¹zaniu z SILP, leœn¹ ap¹ nueryczn¹ i odelai syulacyjnyi. Wykorzystywane bêd¹ wyniki prac badawczych dotycz¹cych geoatyki, finansowanych równolegle przez DGLP, Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wy szego i Uniê Europejsk¹. Planowany zakres prac badawczych Proponowane badania obej¹: konfrontacjê potrzeb dotycz¹cych inwentaryzacji lasu z aktualnyi o liwoœciai teledetekcji, selekcjê rozwi¹zañ technicznych i stosowanych typów zobrazowañ, organizacjê badañ epirycznych na wybranych poligonach badawczych, poiary terenowe, obrazowanie z poziou terenowego, lotniczego i satelitarnego, analizê pozyskanych danych w SIP, wnioskowanie dotycz¹ce u ytecznoœci poszczególnych typów zobrazowañ, ich dok³adnoœci i dostêpnoœci (o liwoœci stosowania operacyjnego, obilnoœæ sprzêtu, jego u ytecznoœæ w warunkach terenowych), opracowanie koncepcji etodyki zastosowañ praktycznych, analizê ekonoiczn¹, opracowanie scenariuszy aplikacji. Prace realizowane bêd¹ wykorzystuj¹c dane zbierane z nastêpuj¹cych pozioów: 1. Dane referencyjne inwentaryzacja terenowa, fotograetria naziena 2. Dane naziene lidar zdjêcia heisferyczne wskaÿnik powierzchni projekcyjnej liœci (Leaf Area Index-LAI) syste kartowania obilnego (Mobile Mapping Syste-MMS) 3. Dane lotnicze lidar wielospektralne zdjêcia cyfrowe 4. Dane satelitarne Jest to pierwsza w Polsce próba zintegrowanego wdra ania fragentarycznych dotychczas badañ nad wykorzystanie szczególnych technik geoatycznych. Zaiare wykonawców jest sprawdzenie o liwoœci kopleksowego ich wykorzystania. Wyniki tej pracy dadz¹ odpowiedÿ, czy jest to o liwe, celowe i korzystne ze wzglêdów ekonoicznych. Maj¹c na uwadze obszerny zakres prac zaproponowano podzielenie go na etapy.
3 Nowe kierunki poiaru lasu z wykorzystanie narzêdzi teledetekcyjnych 157 Etap I Pierwszy etap prac ( ) projekt pilotowy proponuje siê poœwiêciæ na: I.1. Analizê potrzeb inwentaryzacji lasu w zestawieniu ze wspó³czesnyi narzêdziai teledetekcyjnyi. I.2. Przeprowadzenie prac pilotowych dotycz¹cych zastosowania danych optycznych (lidarowych, zdjêæ heisferycznych oraz zdjêæ wykonywanych kaerai cyfrowyi, a tak e rozpocz¹æ pracê nad wysokorozdzielczyi zdjêciai satelitarnyi) na poligonach badawczych. Etap ten zakoñczy³by siê: opracowanie propozycji zastosowania wyselekcjonowanych technik teledetekcyjnych w inwentaryzacji lasu, wstêpn¹ analiz¹ ekonoiczn¹ proponowanych rozwi¹zañ, wskazówkai dotycz¹cyi dalszych prac nad proponowanyi rozwi¹zaniai (ukierunkowanie II etapu prac nad stosowanie danych geoatycznych w praktyce leœnej, uwzglêdniaj¹cych nowoœci techniczne tej szybko rozwijaj¹cej siê dziedziny). Etap II Drugi etap (od 2008) poœwiêcony by by³ nastêpuj¹cy zagadnienio: II.1. Przetestowanie technik radarowych (zarówno lotniczych, jak i satelitarnych). II.2. Kontynuacja prac nad danyi optycznyi, bazuj¹c na wynikach etapu I.2. - uszczegó³owienie etod, przeprowadzenie analiz dla poligonów o innych warunkach przyrodniczych. II.3. Kontynuacja prac nad satelitarnyi zdjêciai optycznyi. II.4. Wytyczne dla praktyki leœnej. Projekt pilotowy ( ) Obecne zlecenie DGLP obejuje zakres etapu I. Bêdzie on realizowany na poligonie badawczy zlokalizowany w Nadleœnictwie Milicz z wykorzystanie wyników innych badañ prowadzonych w Nadleœnictwie Chojna (IBL, finansowane przez Lasy Pañstwowe), Nadleœnictwie Rogów (SGGW, finansowane przez MNiSW) i Nadleœnictwie Œwieradów (inicjatywa Nadleœnictwa, finansowana przez fundusz Inicjatywy Wspólnotowej Interreg). Prace bêd¹ prowadzone dwutorowo. Z jednej strony uwzglêdnione zostan¹ o liwoœci zastosowania technik zdalnych do dok³adnego okreœlania cech drzewostanów na powierzchniach próbnych, z drugiej zaœ - o liwoœci u ycia technik geoatycznych do warstwowania drzewostanów (dostarczenie cechy pozwalaj¹cej na znaczne ograniczenie ziennoœci i¹ szoœci w obrêbie warstw tworzonych podczas inwentaryzacji zasobów) oraz do lepszego propagowania poierzonych paraetrów na pozosta³e drzewostany (rozdzia³ ca³kowitej i¹ szoœci obrêbu na poszczególne drzewostany, co obecnie prowadzi siê w oparciu o równania regresji). Prace odbywaæ siê bêd¹ wed³ug nastêpuj¹cych za³o eñ ogólnych:
4 158 Toasz Zawi³a-Niedzwiecki, Stanis³aw Miœcicki, Micha³ Zasada, Agata Wencel 1. Wykorzystane zostan¹ dane z 284 istniej¹cych powierzchni próbnych. 2. Planuje siê za³o enie 30 nowych referencyjnych powierzchni próbnych (zakres inwentaryzacji: gatunek drzewa, pierœnica, wysokoœæ, azyut i odleg³oœæ od œrodka powierzchni próbnej, wysokoœæ podstawy korony, szerokoœæ korony, rzut korony, gruboœæ na 5 etrach, zdjêcia stereoskopowe). 3. Analizy zobrazowañ lotniczych (lidar i zdjêcia wielospektralne) dokonywane bêd¹ w odniesieniu do 284 istniej¹cych powierzchni próbnych. 4. Analizy zobrazowañ terenowych (lidar, zdjêcia heisferyczne, LAI, MMS) dokonywane bêd¹ w odniesieniu do referencyjnych powierzchni próbnych. 5. Analizy wykonywane w relacji do LMN w pierwszej kolejnoœci bêd¹ siê odnosiæ do paraetrów ierzonych na powierzchniach próbnych podczas okresowych inwentaryzacji lasu, a w dalszych analizach powinny byæ rozszerzane o inne paraetry, z uwzglêdnienie: o liwoœci okreœlenia paraetrów drzew (gatunek, pierœnica, wysokoœæ, œrednice na ró nych wysokoœciach) i drzewostanów (stopieñ zagêszczenia, przeciêtna wysokoœæ, zwarcie, sk³ad gatunkowy, fora zieszania) na podstawie danych obrazowych, dok³adnoœci poiarów na danych obrazowych, opracowania algorytów przetwarzania i analizy danych obrazowych, dyskusji o liwoœci potencjalnego zastosowania technik zdalnych do poiaru lasu dla celów inwentaryzacji okresowej. W raach oawianego projektu wykonywane bêd¹ prace stanowi¹ce nawi¹zanie do wyników badañ innych oœrodków, z któryi utrzyywane s¹ œcis³e kontakty. Od kilku lat obserwuje siê wzrost zainteresowania skaningie laserowy. Laser (Light Aplification by Stiulated Eissions of Radiation wzocnienie œwiat³a przez wyuszon¹ eisjê proieniowania), nazywany te wzacniacze optyczny, to urz¹dzenie generuj¹ce lub wzacniaj¹ce spójne proieniowanie elektroagnetyczne w zakresie iêdzy ultrafiolete a podczerwieni¹. Laser jest podstaw¹ dzia³ania lidara (LIght Detection And Ranging), który jest aktywny systee zdalnego pozyskiwania inforacji, wykorzystuj¹cy skoncentrowan¹ wi¹zkê proieni œwietlnych (laserowych). Wi¹zka wys³ana w kierunku obiektu ulega od niego odbiciu (i rozproszeniu), a wi¹zka zwrotna jest rejestrowana i nastêpnie analizowana. Analiza w³asnoœci powracaj¹cej wi¹zki œwiat³a uo liwia charakteryzowanie obiektów, od których uleg³a ona odbiciu. Poiary czasu od wys³ania do powrotu proieniowania, jego natê enia i polaryzacji s³u ¹ okreœlaniu odleg³oœci od Ÿród³a proieniowania do obiektu oraz paraetrów obiektu. Analiza wyników œwiatowych badañ dotycz¹cych zastosowania technologii laserowej w leœnictwie Zobrazowania lidarowe o na pozyskiwaæ z pu³apu lotniczego, satelitarnego oraz terenowego (tzw. skaning lotniczy, satelitarny oraz terenowy). Wiêkszoœæ opublikowanych prac zwi¹zanych z technologi¹ laserow¹ w leœnictwie dotyczy zastosowañ skaningu lotniczego. Zwi¹zane jest to przede wszystki ze spodziewanyi korzyœciai wynikaj¹cyi z zastosowania tej techniki. Szczególnie obiecuj¹ce s¹ wyniki integracji danych zebranych lidare z inforacjai pochodz¹cyi z zastosowania innych technik teledetekcyjnych. Skaning lotniczy pozwala na uzyskanie doœæ dok³adnych inforacji dotycz¹cych obiektów leœnych na du ych obszarach.
5 Nowe kierunki poiaru lasu z wykorzystanie narzêdzi teledetekcyjnych 159 Nazieny skaning laserowy o e znaleÿæ zastosowanie przede wszystki przy okreœlaniu cech pojedynczych drzew na powierzchniach próbnych. Dotyczy to przede wszystki po³o enia drzewa w drzewostanie, gruboœci drzewa na ró nych wysokoœciach (w ty pierœnicy), wysokoœci, wysokoœci osadzenia korony, liczby ga³êzi i ich gruboœci, uszkodzeñ pnia, itd. Skaning nazieny pozwala rownie na okreœlenie cech dotycz¹cych drzewostanu, przede wszystki zagêszczenia drzew oraz cech zwi¹zanych z aparate asyilacyjny (np. powierzchni projekcyjnej liœci LAI). Dane pochodz¹ce z zastosowania lidara nazienego s³u yæ og¹ równie do okreœlenia cech pochodnych (np. pierœnicowego pola przekroju czy i¹ szoœci drzew i drzewostanów) oraz do budowy odeli pozwalaj¹cych na uzyskanie pe³niejszej inforacji o lesie (np. odeli kszta³tu pod³u nego). Potencjalny zestaw danych o liwych do pozyskania na powierzchni próbnej za pooc¹ skanera laserowego daje znacznie wiêksze o liwoœci okreœlania cech drzew i analizy struktury drzewostanu, ni tradycyjne poiary naziene. Analizy wyaga jednak nie tylko dok³adnoœæ uzyskiwanych wyników, ale przede wszystki koszt wykonania tych poiarów. Dostêpne na rynku skanery naziene posiadaj¹ ró ne, czêsto odienne specyfikacje i charakterystyki. Wed³ug ró nych autorów (Bienert i in., 2006), skaner laserowy odpowiedni do zastosowania w nazieny poiarze lasu powinien charakteryzowaæ siê nastepuj¹cyi cechai: o liwoœæ panoraicznej rejestracji obrazu (360 o horyzontalnie i aksyalizacja zasiêgu wertykalnego), zasiêg aksyalny etrów, rejestracja co najniej punktów na sekundê (czêstotliwoœæ pracy in. 10 khz), dok³adnoœæ poiaru nie niejsza ni 10. Obróbka danych zebranych przy poocy nazienego skanera laserowego o e odbywaæ siê autoatycznie lub przy udziale cz³owieka. Najwiêksze szanse na praktyczne zastosowanie aj¹ etody pozwalaj¹ce na autoatyczn¹ identyfikacjê drzew oraz na autoatyczne lub pó³autoatyczne wykonywanie poiarów i analiz. Uzyskane do tej pory wyniki badañ nad zastosowanie techniki laserowej do poiaru lasu wskazuj¹ ponadto na zdecydowan¹ przewagê dok³adnoœci wyników uzyskanych z analizy wielu Ÿróde³ danych: tak ró nych danych uzyskanych ze skaningu nazienego (np. jednoczesne wykorzystanie inforacji z obrazów odleg³oœci i intensywnoœci odbicia), jak i danych ze skaningu laserowego po³¹czonych ze zdjêciai nazienyi i lotniczyi, skaningie lotniczy i innyi technikai teledetekcyjnyi (Haala i in. 2004; Chaser i in., 2004). W wyniku zastosowania nazienego skanera laserowego uzyskuje siê dane o ró ny charakterze. S¹ to g³ównie (Aschoff i in., 2004): obraz intensywnoœci, obraz odleg³oœci, trójwyiarowy obraz powierzchni próbnej. Dane te zani stan¹ siê podstaw¹ do okreœlania poszczególnych cech drzew i drzewostanów podlegaj¹ wstêpnej obróbce aj¹cej na celu odfiltrowanie b³êdów. Kolejne kroki obróbki danych obejuj¹: utworzenie odelu trójwyiarowego, autoatyczne zidentyfikowanie poszczególnych drzew i ustalenie ich po³o enia, poiary wysokoœci i gruboœci.
6 160 Toasz Zawi³a-Niedzwiecki, Stanis³aw Miœcicki, Micha³ Zasada, Agata Wencel Podstawowe probley obróbki zebranych danych to: zas³anianie obiektów dalszych przez bli sze oraz ró nice we wspó³rzêdnych uzyskanych dla ró nych obrazów. Jako rozwi¹zanie tych probleów wskazuje siê wykonanie zobrazowañ z wiêcej ni jednego punktu oraz zastosowanie odpowiednich algorytów znajdowania œrodka pnia drzewa, synchronizacji poszczególnych obrazów oraz poiaru gruboœci wykonywanych na podstawie na³o onych na siebie fragentów drzew z ró nych obrazów (Henning i Radke, 2003). Autoatyczny proces identyfikacji drzew oparty jest zwykle na analizie pozioych wycinków danych pochodz¹cych ze skanera. W analizie danych stosuje siê transforacjê punktów (np. dwuwyiarow¹ transforacjê Hough-a) oraz wpasowanie ³uków lub okrêgów w grupy punktów. Grupê punktów przyjuje siê jako drzewo je eli proieñ ³uku lub wpisanego okrêgu jest wiêkszy, ni inialna wartoœæ graniczna oraz gdy odchylenie standardowe odleg³oœci punktów od ³uku lub okrêgu jest niejsze ni ustalona aksyalna wartoœæ ax. Œrodek okrêgu definiuje wspó³rzêdne zidentyfikowanego drzewa. Opisany powy ej sposób o e byæ zastosowany zarówno w przypadku skaningu przeprowadzonego z kilku punktów (kiedy dysponujey danyi definiuj¹cyi pe³en okr¹g), jak i do wyników pojedynczego skanu dostarczaj¹cego oko³o 160 przekroju poprzecznego drzewa (Sionse i in., 2003; Hopkinson i in., 2004; Bienert i in., 2006). Z kolei Pfeifer i Winterlander (2004) oraz Pfeifer i in. (2004) opisali etodê autoatycznego wyodrêbniania drzew z trójwyiarowej chury punktów za pooc¹ dopasowywania kolejnych walców do pnia. Dopasowanie oparte by³o na estyacji wykonanej nieliniow¹ etod¹ najniejszych kwadratów. Autoatyczna identyfikacja drzew na podstawie skanów laserowych pozwala iêdzy innyi na okreœlenie zagêszczenia drzew w drzewostanie (Hopkinson i in., 2004), a zate stanowiæ o e Ÿród³o inforacji do stosowania odeli wzrostu jako narzêdzi wspoagaj¹cych poiar lasu (Bruchwald, 2002; 2004). Dok³adnoœæ poszczególnych poiarów zale y od sk³adu gatunkowego i przestrzennej struktury lasu. Bienert i in. (2006) podaj¹, e wszystkie drzewa na powierzchniach próbnych za³o onych w lesie ieszany na terenie Saksonii zosta³y poprawnie zidentyfikowane na podstawie skaningu wykonanego z dwóch pozycji. Hopkinson i in. (2004) uzyskali dok³adnoœæ identyfikacji drzew na pozioie 95 97% oraz œrednio dwuetrowe przesuniecie lokalizacji drzew. Z kolei Thies i Spiecker (2004) raportuj¹ stosunkowo niewielki procent drzew zidentyfikowanych na podstawie skaningu laserowego: dla pojedynczych skanów wyniós³ on 22%, a dla wielokrotnego skaningu 52%, a jednoczeœnie wskazuj¹ na bardzo dok³adne okreœlenie wspó³rzêdnych poszczególnych drzew. Wyniki te uzyskane jednak zosta³y na powierzchni próbnej za³o onej w drzewostanie ieszany o z³o onej strukturze pionowej, po³o ony na stroy stoku. Autorzy twierdz¹, e w przypadku zastosowania skaningu laserowego w drzewostanach o prostszej strukturze, wyniki powinny byæ znacznie lepsze. Wysokoœæ drzewa na podstawie skaningu laserowego okreœla siê jako ró nicê iêdzy po³o enie najwy szego punktu nale ¹cego do chury punktów definiuj¹cych drzewo a odele terenu. Akceptuje siê przy ty fakt, e wysokoœæ ta o e byæ okreœlona z b³êde wynikaj¹cy z co najniej dwóch czynników: najwy szy punkt nie zawsze reprezentuje wierzcho³ek drzewa, teren otaczaj¹cy drzewo o e byæ lepiej zdefiniowany, zw³aszcza w przypadku terenu ocno pofalowanego. W gêstych drzewostanach wysokoœæ jest eleente trudny do bezpoœredniego zierzenia przy poocy skanera. W takiej sytuacji czêsto okreœla siê wysokoœæ drzew poœred-
7 Nowe kierunki poiaru lasu z wykorzystanie narzêdzi teledetekcyjnych 161 nio, wykorzystuj¹c odele zbie ystoœci dopasowane do serii poiarów gruboœci drzewa na ró nych wysokoœciach oraz etody nueryczne pozwalaj¹ce na znalezienie wysokoœci w sytuacji, gdy poszukiwana wysokoœæ jest jednoczeœnie inforacj¹ wejœciow¹ dla odelu zbie ystoœci (Thies i Spiecker, 2004; Aschoff i in., 2004). W badaniach Bienerta i in. (2006) ró nice w poiarach wysokoœci dwóch drzew wynios³y 0,22 i 1,47, zaœ œredni b³¹d (RMS) dla czterech drzew wyniós³ 80 c. Autorzy wyra aj¹ jednak w¹tpliwoœci zwi¹zane z dok³adnoœci¹ danych referencyjnych, st¹d na podstawie przytoczonych wyników nie o na wyci¹gn¹æ adnych wniosków. Thies i Spiecker (2004) okreœlali wysokosci drzew przy poocy dopasowania odeli zbie ystoœci. Œrednio wysokoœæ drzew by³a wiêksza o 7% od wysokoœci ierzonej wysokoœcioierze. Jednak odchylenie standardowe okreœlania wysokoœci równe 5,6 etra oraz poszczególne wysokoœci wahaj¹ce siê od 54,6 do 190,7% wartoœci rzeczywistej autorzy uznali za zbyt du e, by poiary te zastosowaæ w praktycznej inwentaryzacji lasu. Hopkinson i in. (2004) uzyskali wysokoœci drzew okreœlone na podstawie danych ze skanera laserowego zani one œrednio o 1,5, to jest ok. 7% œredniej wysokoœci. Autorzy t³uacz¹ ten b³¹d nisk¹ gêstoœci¹ próbkowania w górnej czêœci warstwy drzew spowodowan¹ zas³anianie obrazu wierzcho³ków przez ni sze warstwy drzewostanu oraz paraetrai zastosowanego skanera. Zalet¹ analiz skanów laserowych jest o liwoœæ okreœlania nie tylko pierœnicy, ale tak e gruboœci drzewa na ró nych wysokoœciach. Standardowe oprograowania dostarczane wraz ze skanere pozwalaj¹ na dokonywanie takich poiarów. ród³e danych s¹ w taki przypadku obrazy intensywnoœci odbicia. Proces autoatycznego okreœlania pierœnicy o e wykorzystywaæ te sae algoryty, jakie s¹ stosowane w procesie identyfikacji drzew przy poocy wpasowywania okrêgów (Sionse i in., 2003). Stosowane jest równie wpasowywanie walca w wycinek chury punktów wyodrêbniony iêdzy dwoa przekrojai pnia po³o onyi poni ej i powy ej pierœnicy (Hopkinson i in., 2004). Okreœlanie gruboœci drzewa na ró nych wysokoœciach jest prosty rozszerzenie okreœlania pierœnicy drzewa (Aschoff i Spiecker, 2004). Dysponowanie gruboœciai na ró nych wysokoœciach uo liwia precyzyjne okreœlanie i¹ szoœci drzewa oraz budowê odelu kszta³tu pod³u nego (taper odel). Bienert i in. (2006) podaj¹, e odchylenie standardowe pierœnic drzew na powierzchniach próbnych za³o onych w lesie ieszany na terenie Saksonii, uzyskanych za pooc¹ zastosowanej procedury wpasowania okrêgów, wynios³o 0,5 c, a odchylenie standardowe ró - nic poiêdzy gruboœciai uzyskanyi ze skanera i przy poocy œrednicoierza wynios³o œrednio 1,5 c. Uzyskane gruboœci okaza³y siê œrednio za du e, co t³uaczyæ o na œrednic¹ wi¹zki lasera. B³¹d ten o e zostaæ w przysz³oœci wyeliinowany przez zastosowanie wspó³czynnika korekcyjnego zale nego od odleg³oœci od drzewa i charakterystyki wi¹zki. Poza wyznaczenie pierœnicy autorzy okreœlili gruboœci pnia na ró nych wysokoœciach, jednak nie zosta³a wykonana adna analiza uzyskanych wyników. Henning i Radke (2003) przetestowali dok³adnoœæ okreœlania gruboœci na ró nych wysokoœciach pni drzew. Ró nice iêdzy gruboœciai uzyskanyi z poiaru œrednicoierze i na podstawie skaningu laserowego waha³y siê w zale noœci od wysokoœci poiaru od +1,32 do 2,76 c i wynosi³y œrednio (dla czterech drzew próbnych) od 1,56 do 0,36 c. Oznacza to, e wyniki uzyskane za pooc¹ skanera s¹ podobnie jak w badaniach Bienerta i in. (2006) œrednio zawy one. Hopkinson i in. (2004) uzyskali doœæ du ¹ dok³adnoœæ okreœlania pierœnicy drzew na powierzchniach próbnych, bez adnej tendencji do zawy ania lub zani ania wyników. Zauwa yli oni równie paradoksaln¹ sytuacjê: ziennoœæ poiarów wykaza³a, e na podstawie
8 162 Toasz Zawi³a-Niedzwiecki, Stanis³aw Miœcicki, Micha³ Zasada, Agata Wencel Rys. 1. Zdjêcie fotograficzne powierzchni próbnej w Nadleœnictwie Milicz (Ÿród³o: FARO) Rys. 2. Obraz tej saej powierzchni utworzony z chury punktów zarejestrowanych przez skaner laserowy (Ÿród³o: FARO)
9 Nowe kierunki poiaru lasu z wykorzystanie narzêdzi teledetekcyjnych 163 Rys. 3. Obraz utworzony z chury punktów zarejestrowanych przez skaner laserowy ( ród³o: FARO) Rys.4. Scheat poiarów drzew na podstawie danych lidarowych (zdjêcie: FARO)
10 164 Toasz Zawi³a-Niedzwiecki, Stanis³aw Miœcicki, Micha³ Zasada, Agata Wencel danych ze skanera laserowego trudniej by³o dok³adnie okreœliæ pierœnicê w jednorodny drzewostanie iglasty, ni w ocno zró nicowany ieszany drzewostanie liœciasty. Thies i Spiecker (2004) opisali wyniki poiaru pierœnic drzew na podstawie ró nych wariantów nazienego skaningu laserowego. Najwiêksze ró nice (od 82,3 do 109,5% œrednio 4,1%) zaobserwowali oni dla pierœnic uzyskanych na podstawie pojedynczego skanu. Nieco niejsze œrednie ró nice 3,5% (90 103,4%) otrzyali dla pierœnic okreœlanych rêcznie na podstawie obrazów intensywnoœci. Œrednio najlepsze wyniki (1,3%) uzyskano okreœlaj¹c pierœnice autoatycznie na podstawie piêciu skanów, jednak zakres ziennoœci uzyskiwanych wyników by³ w ty przypadku bardzo du y (84,0 111,6%). Autorzy t³uacz¹, podobnie, jak Watt i in. (2003), e zani anie pierœnicy okreœlanej na podstawie wyników z pojedynczego skanu oraz z obrazów intensywnoœci wynika z niedok³adnych poiarów odleg³oœci i intensywnoœci uzyskanych przez kierowanie wi¹zki lasera na zewnêtrzn¹ czêœæ pnia aj¹cego kolisty przekrój poprzeczny. Z powodu po³o enia skanera wzglêde obwodu pnia, tylko oko³o 30% obrazu pierœnicy charakteryzuje siê jednakow¹ intensywnoœci¹ odbicia, podczas gdy zewnêtrzna jego czêœæ jest niejednorodna. Z kolei dopasowanie okrêgu jest w wiêkszy stopniu zdeterinowane przez powierzchniê pnia po³o on¹ najbli ej skanera. Wyniki autoatycznego poiaru pierœnicy s¹ satysfakcjonuj¹ce i zbli one do wyników Hopkinsona i in. (2004) oraz Sionse i in. (2004). Jedny z g³ównych Ÿróde³ b³êdów okreœlania pierœnicy drzewa s¹ b³êdy NMT, wzglêde którego okreœla siê wysokoœæ po³o enia poiaru. W celu wyeliinowania tych b³êdów, w wielu przypadkach przed wykonanie zobrazowania powierzchni próbnej pierœnicê oznacza siê taœ¹, która jest dobrze widoczna na uzyskany obrazie (np. Thies i Spiecker, 2004). Poiary eksperyentalne Po przeanalizowaniu dostêpnej na rynku europejski aparatury, kwietnia 2006 roku, na terenie Nadleœnictwa Milicz przeprowadzono eksperyentalne poiary wybranych powierzchni próbnych z wykorzystanie lidara terenowego firy FARO, kaery z obiektywe heisferyczny oraz MMS. Rysunki 1, 2 i 3 uo liwiaj¹ porównanie zdjêcia fotograficznego fragentu lasu z jego obraze utworzony na podstawie chury punktów zarejestrowanych przez skaner laserowy, a na rysunku 4 przedstawiono scheatycznie zasadê dokonywania poiarów na odpowiednio przetworzonych zdjêciach i odelach trójwyiarowych. Zakoñczenie Realizacjê teatu naukowo-badawczego Opracowanie etod inwentaryzacji lasu opartej na integracji danych pozyskiwanych ró nyi technikai geoatycznyi (etap I projekt pilotowy) zaplanowano na 2 lata. Prace rozpoczêto w arcu 2006 roku, ale ju w pierwszej po³owie 2007 roku oczekiwane s¹ wstêpne wyniki, dotycz¹ce wykorzystania skaningu terenowego i lotniczego.
11 Nowe kierunki poiaru lasu z wykorzystanie narzêdzi teledetekcyjnych 165 Literatura Aschoff T., Spiecker H., 2004: Algoriths for the Autoatic Detection of Trees in Laser-Scanner Data. International Archives of Photograetry, Reote Sensing and Spatial Inforation Sciences, Volue XXXVI, Part 8/W2. Aschoff T., Thies M., Spiecker H., 2004: Describing forest stands using terrestrial laser-scanning. International Archives of Photograetry, Reote Sensing and Spatial Inforation Sciences Vol. XXXV, Co. 5, pp Bienert A., Maas H.-G., Scheller St., 2006: Analysis of the inforation content of terrestrial laserscanner point clouds for the autoatic deterination of forest inventory paraeters. In: Koukal, T., Schneider, W. (eds.) Proceedings of the International Workshop 3D Reote Sensing in Forestry, Vienna, February 14-15, 2006: pp Bruchwald A., 2002: Modele wzrostu i SIP jako narzêdzie prognozowania decyzji gospodarczych na wszystkich szczeblach zarz¹dzania. Ekspertyza (aszynopis) wykonana w raach teatu DGLP Analizy przestrzenne, optyalizacja i syulacje przestrzenne w zarz¹dzaniu LP z uwzglêdnienie standardów LMN na pozioie nadleœnictwa, rdlp i DGLP. Bruchwald A., 2004: Metody odelowania ateatycznego przy sporz¹dzaniu planu urz¹dzania lasu. Urz¹dzanie lasu wielofunkcyjnego. Fundacja Rozwój SGGW. s Chaser L., Hopkinson C., Treitz P., 2004: Assessing the three-diensional frequency distribution of airborne and ground-based lidar data for red pine and ixed deciduous forest plots. Source unknown. Fröhlich C., Mettenleiter M., 2004: Terrestrial laser scanning new perspectives in 3D surveying. International Archives of Photograetry, Reote Sensing and Spatial Inforation Sciences, Volue XXXVI, Part 8/W2: pp Gorte B., Pfeifer N., 2004: Structuring laser-scanned trees using 3D atheatical orphology. International Archives of Photograetry and Reote Sensing, Vol. XXXV, B5, pp Gorte B., Winterhalder D., 2004: Reconstruction of Laser-Scanned Trees using Filter Operations in the 3D Raster Doain. International Archives of Photograetry, Reote Sensing and Spatial Inforation Sciences, Volue XXXVI, Part 8/W2. Haala N., Reulke R., Thies M., Aschoff T., 2004: Cobination of terrestrial laser scanning with high resolution panoraic iages for investigations in forest applications and tree species recognition. Source unknown. Henning J.G., Radtke P.J., 2003: Non-destructive ste taper easureents: Can you see the trees through the point-cloud? Proceedings of the NEMO-SOMA Joint Conference. Hopkinson C., Chaser L., Young-Pow C., Treitz P., 2004: Assessing forest etrics with a ground-based scanning lidar. Can. J. Forest Research, 34: pp Pfeifer N., Winterhalder D., 2004: Modelling of Tree Cross Sections fro Terrestrial Laser-Scanning Data with Free-For Curves. International Archives of Photograetry, Reote Sensing and Spatial Inforation Sciences, Volue XXXVI, Part 8/W2: pp Pfeifer N., Gorte B., Winterhalder D., 2004: Autoatic reconstruction of single trees fro terrestrial laser scanner data. International Archives of Photograetry, Reote Sensing and Spatial Inforation Sciences Vol. XXXV, Co. 5., Part B, pp Sionse M., Aschoff T., Spiecker H., Thies, M., 2003: Autoatic Deterination of Forest Inventory Paraeters Using Terrestrial Laserscanning. Proceedings of the ScandLaser Scientific Workshop on Airborne Laser Scanning of Forests, Ueå/Sweden, pp Thies M., Spiecker H., 2004: Evaluation and Future Prospects of Terrestrial Laser-Scanning for Standardized Forest Inventories. International Archives of Photograetry, Reote Sensing and Spatial Inforation Sciences, Volue XXXVI, Part 8/W2. Watt P.J., Donoghue D.N.M., Dunford R.W., 2003: Forest Paraeter Extraction Using Terrestrial Laser Scanning. Proc. ScandLaser Scientific Workshop on Airborne Laser Scanning of Forests, Ueå, Sweden, pp
12 166 Toasz Zawi³a-Niedzwiecki, Stanis³aw Miœcicki, Micha³ Zasada, Agata Wencel Suary The paper discusses ethodological aspects of a research project financed by the State Forests dealing with forest inventory with the use of odern geoatic technologies (terrestrial and airborne laser scanning, heispherical photographs, LAI, Mobile Mapping Syste, very high resolution satellite iages). prof. dr hab. Toasz Zawi³a-NiedŸwiecki tzawila@fh-eberswalde.de gr in. Stanis³aw Miœcicki Stanislaw.Miscicki@wl.sggw.pl gr in. Micha³ Zasada Michal.Zasada@wl.sggw.waw.pl gr in. Agata Wencel agatawe@poczta.onet.pl
WYKORZYSTANIE TECHNOLOGII NAZIEMNEGO SKANINGU LASEROWEGO W INWENTARYZACJI LASU THE USE OF TERRESTRIAL LASER SCANNING TECHNOLOGY IN FOREST INVENTORY
Wykorzystanie POLSKIE technologii TOWARZYSTWO naziemnego skaningu INFORMACJI laserowego PRZESTRZENNEJ w inwentaryzacji lasu ROCZNIKI GEOMATYKI 2007 m TOM V m ZESZYT 5 19 WYKORZYSTANIE TECHNOLOGII NAZIEMNEGO
Bardziej szczegółowo3.2 Warunki meteorologiczne
Fundacja ARMAAG Raport 1999 3.2 Warunki meteorologiczne Pomiary podstawowych elementów meteorologicznych prowadzono we wszystkich stacjach lokalnych sieci ARMAAG, równolegle z pomiarami stê eñ substancji
Bardziej szczegółowoNAZIEMNY SKANING LASEROWY W INWENTARYZACJI MI SZOŒCI DRZEWOSTANÓW SOSNOWYCH TERRESTRIAL LASER SCANNING IN THE INVENTORY OF SCOTS PINE STAND VOLUME
NAZIEMNY SKANING POLSKIE LASEROWY TOWARZYSTWO W INWENTARYZACJI INFORMACJI MI SZOŒCI DRZEWOSTANÓW PRZESTRZENNEJ SOSNOWYCH ROCZNIKI GEOMATYKI 2010 m TOM VIII m ZESZYT 7(43) 63 NAZIEMNY SKANING LASEROWY W
Bardziej szczegółowoLaserowy skaner naziemny w badaniach ekosystemów leśnych
Informacja geograficzna w kształtowaniu i ochronie środowiska przyrodniczego. B. Medyńska-Gulij, L. Kaczmarek (red.), Bogucki Wydawnictwo Naukowe, Poznań 2007, s. 197 207 Tomasz Zawiła-Niedźwiecki 1, Paweł
Bardziej szczegółowoNAZIEMNY SKANING LASEROWY W INWENTARYZACJI ZIELENI MIEJSKIEJ NA PRZYKŁADZIE PLANT W KRAKOWIE* TERRESTRIAL LASER SCANNING FOR AN URBAN GREEN INVENTORY
Archiwum Fotogrametrii, Kartografii i Teledetekcji, Vol. 20, 2009, s. 421 431 ISBN 978-83-61-576-10-5 NAZIEMNY SKANING LASEROWY W INWENTARYZACJI ZIELENI MIEJSKIEJ NA PRZYKŁADZIE PLANT W KRAKOWIE* TERRESTRIAL
Bardziej szczegółowoZagro enia fizyczne. Zagro enia termiczne. wysoka temperatura ogieñ zimno
Zagro enia, przy których jest wymagane stosowanie œrodków ochrony indywidualnej (1) Zagro enia fizyczne Zagro enia fizyczne Zał. Nr 2 do rozporządzenia MPiPS z dnia 26 września 1997 r. w sprawie ogólnych
Bardziej szczegółowoPOMIAR STRUMIENIA PRZEP YWU METOD ZWÊ KOW - KRYZA.
POMIAR STRUMIENIA PRZEP YWU METOD ZWÊ KOW - KRYZA. Do pomiaru strumienia przep³ywu w rurach metod¹ zwê kow¹ u ywa siê trzech typów zwê ek pomiarowych. S¹ to kryzy, dysze oraz zwê ki Venturiego. (rysunek
Bardziej szczegółowosystemy informatyczne SIMPLE.ERP Bud etowanie dla Jednostek Administracji Publicznej
SIMPLE systemy informatyczne SIMPLE.ERP Bud etowanie dla Jednostek Administracji Publicznej SIMPLE.ERP Bud etowanie dla Jednostek Administracji Publicznej to nowoczesny system informatyczny kompleksowo
Bardziej szczegółowoCZYNNIKI KSZTA TUJ CE POTRZEBY INWENTARYZACYJNE LASÓW PAÑSTWOWYCH FACTORS DEFINING INVENTORY NEEDS IN STATE FORESTS. Wprowadzenie
Czynniki POLSKIE kszta³tuj¹ce TOWARZYSTWO potrzeby inwentaryzacyjne INFORMACJI Lasów PRZESTRZENNEJ Pañstwowych ROCZNIKI GEOMATYKI 2008 TOM VI ZESZYT 8 81 CZYNNIKI KSZTA TUJ CE POTRZEBY INWENTARYZACYJNE
Bardziej szczegółowoREMBIOFOR Teledetekcja w leśnictwie precyzyjnym
REMBIOFOR Teledetekcja w leśnictwie precyzyjnym K. Stereńczak, G. Krok, K. Materek, P. Mroczek, K. Mitelsztedt, M. Lisańczuk, D. Balicki, P. Lenarczyk, M. Laszkowski, M. Wietecha, S. Miścicki*, A. Markiewicz
Bardziej szczegółowoMarketing us³ug w teorii i praktyce. Jolanta Radkowska Krzysztof Radkowski. Pañstwowej Wy szej Szko³y Zawodowej im. Witelona w Legnicy
Marketing us³ug w teorii i praktyce Jolanta Radkowska Krzysztof Radkowski seria wydawnicza Pañstwowej Wy szej Szko³y Zawodowej im. Witelona w Legnicy Jolanta
Bardziej szczegółowoROZDZIA XII WP YW SYSTEMÓW WYNAGRADZANIA NA KOSZTY POZYSKANIA DREWNA
Hubert Szramka Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu Wy sza Szko³a Zarz¹dzania Œrodowiskiem w Tucholi ROZDZIA XII WP YW SYSTEMÓW WYNAGRADZANIA NA KOSZTY POZYSKANIA DREWNA WSTÊP Koszty pozyskania drewna stanowi¹
Bardziej szczegółowogdy wielomian p(x) jest podzielny bez reszty przez trójmian kwadratowy x rx q. W takim przypadku (5.10)
5.5. Wyznaczanie zer wielomianów 79 gdy wielomian p(x) jest podzielny bez reszty przez trójmian kwadratowy x rx q. W takim przypadku (5.10) gdzie stopieñ wielomianu p 1(x) jest mniejszy lub równy n, przy
Bardziej szczegółowoPRZEPIĘCIA CZY TO JEST GROźNE?
O c h r o n a p r z e d z a g r o ż e n i a m i PRZEPIĘCIA CZY TO JEST GROźNE? François Drouin Przepiêcie to jest taka wartoœæ napiêcia, która w krótkim czasie (poni ej 1 ms) mo e osi¹gn¹æ amplitudê nawet
Bardziej szczegółowoCzy przedsiêbiorstwo, którym zarz¹dzasz, intensywnie siê rozwija, ma wiele oddzia³ów lub kolejne lokalizacje w planach?
Czy przedsiêbiorstwo, którym zarz¹dzasz, intensywnie siê rozwija, ma wiele oddzia³ów lub kolejne lokalizacje w planach? Czy masz niedosyt informacji niezbêdnych do tego, by mieæ pe³en komfort w podejmowaniu
Bardziej szczegółowoEthernet VPN tp. Twój œwiat. Ca³y œwiat.
Ethernet VPN tp 19330 Twój œwiat. Ca³y œwiat. Efektywna komunikacja biznesowa pozwala na bardzo szybkie i bezpieczne po³¹czenie poszczególnych oddzia³ów firmy przez wirtualn¹ sieæ prywatn¹ (VPN) oraz zapewnia
Bardziej szczegółowoFormularz oferty. (Wypełniają jedynie Wykonawcy składający wspólną ofertę)
Załącznik 2 do SIWZ Formularz oferty Do:...... (nazwa i adres Zamawiającego) Nawiązując do ogłoszenia o postępowaniu o zamówienie publiczne prowadzonym w trybie przetargu nieograniczonego na Stworzenie
Bardziej szczegółowoKrótka informacja o instytucjonalnej obs³udze rynku pracy
Agnieszka Miler Departament Rynku Pracy Ministerstwo Gospodarki, Pracy i Polityki Spo³ecznej Krótka informacja o instytucjonalnej obs³udze rynku pracy W 2000 roku, zosta³o wprowadzone rozporz¹dzeniem Prezesa
Bardziej szczegółowoSYMULACJA STOCHASTYCZNA W ZASTOSOWANIU DO IDENTYFIKACJI FUNKCJI GÊSTOŒCI PRAWDOPODOBIEÑSTWA WYDOBYCIA
Górnictwo i Geoin ynieria Rok 29 Zeszyt 4 2005 Ryszard Snopkowski* SYMULACJA STOCHASTYCZNA W ZASTOSOWANIU DO IDENTYFIKACJI FUNKCJI GÊSTOŒCI PRAWDOPODOBIEÑSTWA WYDOBYCIA 1. Wprowadzenie W monografii autora
Bardziej szczegółowoWytyczne Województwa Wielkopolskiego
5. Wytyczne Województwa Wielkopolskiego Projekt wspó³finansowany przez Uniê Europejsk¹ z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego oraz Bud etu Pañstwa w ramach Wielkopolskiego Regionalnego Programu
Bardziej szczegółowoPrezentacja dotycząca sytuacji kobiet w regionie Kalabria (Włochy)
Prezentacja dotycząca sytuacji kobiet w regionie Kalabria (Włochy) Położone w głębi lądu obszary Kalabrii znacznie się wyludniają. Zjawisko to dotyczy całego regionu. Do lat 50. XX wieku przyrost naturalny
Bardziej szczegółowoRozdzia³ IX ANALIZA ZMIAN CEN PODSTAWOWYCH RÓDE ENERGII W LATACH ZE SZCZEGÓLNYM UWZGLÊDNIENIEM DREWNA OPA OWEGO
Krzysztof Adamowicz Wy sza Szko³a Zarz¹dzania Œrodowiskiem w Tucholi Rozdzia³ IX ANALIZA ZMIAN CEN PODSTAWOWYCH RÓDE ENERGII W LATACH 1995-2005 ZE SZCZEGÓLNYM UWZGLÊDNIENIEM DREWNA OPA OWEGO Praca powsta³a
Bardziej szczegółowoKrzysztof Bêdkowski, Krzysztof Stereñczak
Przestrzenny rozk³ad POLSKIE punktów TOWARZYSTWO odbiæ impulsów INFORMACJI skanera laserowego PRZESTRZENNEJ a wybrane cechy... ROCZNIKI GEOMATYKI 2008 m TOM VI m ZESZYT 8 55 PRZESTRZENNY ROZK AD PUNKTÓW
Bardziej szczegółowo(wymiar macierzy trójk¹tnej jest równy liczbie elementów na g³ównej przek¹tnej). Z twierdzen 1 > 0. Zatem dla zale noœci
56 Za³ó my, e twierdzenie jest prawdziwe dla macierzy dodatnio okreœlonej stopnia n 1. Macierz A dodatnio okreœlon¹ stopnia n mo na zapisaæ w postaci n 1 gdzie A n 1 oznacza macierz dodatnio okreœlon¹
Bardziej szczegółowoPiotr Wê yk, Piotr Tompalski. Laboratorium GIS i Teledetekcji, Katedra Ekologii Lasu, Wydzia³ Leœny Uniwersytet Rolniczy w Krakowie
OKREŒLANIE POLSKIE PARAMETRU TOWARZYSTWO ZAGÊSZCZENIA DRZEW INFORMACJI W DRZEWOSTANACH PRZESTRZENNEJ SOSNOWYCH... ROCZNIKI GEOMATYKI 2010 m TOM VIII m ZESZYT 7(43) 83 OKREŒLANIE PARAMETRU ZAGÊSZCZENIA
Bardziej szczegółowoRegulamin Krêgów Harcerstwa Starszego ZHR
Biuro Naczelnictwa ZHR 1 Regulamin Krêgów Harcerstwa Starszego ZHR (za³¹cznik do uchwa³y Naczelnictwa nr 196/1 z dnia 30.10.2007 r. ) 1 Kr¹g Harcerstwa Starszego ZHR - zwany dalej "Krêgiem" w skrócie "KHS"
Bardziej szczegółowoRys Mo liwe postacie funkcji w metodzie regula falsi
5.3. Regula falsi i metoda siecznych 73 Rys. 5.1. Mo liwe postacie funkcji w metodzie regula falsi Rys. 5.2. Przypadek f (x), f (x) > w metodzie regula falsi 74 V. Równania nieliniowe i uk³ady równañ liniowych
Bardziej szczegółowo1. Szacowanie rynkowej wartoœci nieruchomoœci jako przedmiotu prawa w³asnoœci ograniczonej u ytkowaniem wieczystym
GEODEZJA TOM Zeszyt / 005 Jan Ruchel* SZACOANIE RYNKOEJ ARTOŒCI OGRANICZONYCH PRA DO NIERUCHOMOŒCI** Szacowanie rynkowej wartoœci nieruchomoœci jako przedmiotu prawa w³asnoœci ograniczonej u ytkowaniem
Bardziej szczegółowoSkiaskopia. Metody badania: Refrakcja obiektywna to pomiar wady wzroku za pomoc¹ skiaskopii (retinoskopii) lub refraktometru.
Refrakcja obiektywna to pomiar wady wzroku za pomoc¹ skiaskopii (retinoskopii) lub refraktometru. Skiaskopia Skiaskopia to obiektywna i dok³adna metoda pomiaru refrakcji oka. Polega ona na obserwacji ruchu
Bardziej szczegółowoSensory optyczne w motoryzacji
Sensory optyczne w motoryzacji Grzegorz Antos Instytut Mikromechaniki i Fotoniki Plan prezentacji 1. Zalety sensorów optycznych 2. Systemy bezpiecze stwa w motoryzacji 3. Porównanie rozwi za CCD i CMOS
Bardziej szczegółowoROCZNIKI GEOMATYKI 2007 m TOM V m ZESZYT 4
Wybrane zdalne POLSKIE etody TOWARZYSTWO szacowania bioasy INFORMACJI roœlinnej w PRZESTRZENNEJ ekosysteach leœnych... ROCZNIKI GEOMATYKI 2007 TOM V ZESZYT 4 7 WYBRANE ZDALNE METODY SZACOWANIA BIOMASY
Bardziej szczegółowoWYKORZYSTANIE GPS I DALMIERZA LASEROWEGO W PRAKTYCE LEŒNEJ THE USE OF GPS AND LASER RANGEFINDER IN FORESTRY PRACTISE. Wstêp
Wykorzystanie POLSKIE TOWARZYSTWO GPS i dalierza INFORMACJI laserowego w praktyce PRZESTRZENNEJ leœnej ROCZNIKI GEOMATYKI 2006 TOM IV ZESZYT 4 67 WYKORZYSTANIE GPS I DALMIERZA LASEROWEGO W PRAKTYCE LEŒNEJ
Bardziej szczegółowoROCZNIKI GEOMATYKI 2006 m TOM IV m ZESZYT 4
Aktualizacja leœnej POLSKIE mapy numerycznej TOWARZYSTWO z wykorzystaniem INFORMACJI archiwalnych PRZESTRZENNEJ zdjêæ z IKONOSA ROCZNIKI GEOMATYKI 2006 m TOM IV m ZESZYT 4 113 AKTUALIZACJA LEŒNEJ MAPY
Bardziej szczegółowoIII. INTERPOLACJA Ogólne zadanie interpolacji. Niech oznacza funkcjê zmiennej x zale n¹ od n + 1 parametrów tj.
III. INTERPOLACJA 3.1. Ogólne zadanie interpolacji Niech oznacza funkcjê zmiennej x zale n¹ od n + 1 parametrów tj. Definicja 3.1. Zadanie interpolacji polega na okreœleniu parametrów tak, eby dla n +
Bardziej szczegółowoPiotr Wê yk, Rados³aw Sroga, Piotr Szwed. Laboratorium GIS i Teledetekcji, Katedra Ekologii Lasu Wydzia³ Leœny Uniwersytetu Rolniczego w Krakowie
Precyzyjne POLSKIE pozycjonowanie TOWARZYSTWO pni drzew INFORMACJI (...) przy u yciu PRZESTRZENNEJ urz¹dzenia PosTex ROCZNIKI GEOMATYKI 2008 m TOM VI m ZESZYT 8 109 PRECYZYJNE POZYCJONOWANIE PNI DRZEW
Bardziej szczegółowoPowszechność nauczania języków obcych w roku szkolnym
Z PRAC INSTYTUTÓW Jadwiga Zarębska Warszawa, CODN Powszechność nauczania języków obcych w roku szkolnym 2000 2001 Ö I. Powszechność nauczania języków obcych w różnych typach szkół Dane przedstawione w
Bardziej szczegółowoLIMATHERM SENSOR Sp. z o.o.
INSTRUKCJA OBS UGI TERMOMETR CYFROWY TES-1312 LIMATHERM SENSOR Sp. z o.o. 34-600 Limanowa ul. Tarnowska 1 tel. (18) 337 60 59, 337 60 96, fax (18) 337 64 34 internet: www.limatherm.pl, e-mail: akp@limatherm.pl
Bardziej szczegółowoTAH. T³umiki akustyczne. w wykonaniu higienicznym
T³umiki akustyczne w wykonaniu higienicznym TH test Higieniczny: HK/B/0375/01/2010 T³umik akustyczny TH z wyjmowanymi kulisami. TH s¹ przeznaczone do t³umienia ha³asu przenoszonego przez przewody prostok¹tne
Bardziej szczegółowoModelowanie œrodowiska 3D z danych pomiarowych**
AUTOMATYKA 2005 Tom 9 Zeszyt 3 Jacek Nowakowski *, Daniel Kaczorowski * Modelowanie œrodowiska 3D z danych pomiarowych** 1. Wprowadzenie Jednym z obszarów mo liwego wykorzystania symulacji komputerowej
Bardziej szczegółowoPADY DIAMENTOWE POLOR
PADY DIAMENTOWE POLOR Pad czerwony gradacja 400 Pady diamentowe to doskona³e narzêdzie, które bez u ycia œrodków chemicznych, wyczyœci, usunie rysy i wypoleruje na wysoki po³ysk zniszczone powierzchnie
Bardziej szczegółowoVRRK. Regulatory przep³ywu CAV
Regulatory przep³ywu CAV VRRK SMAY Sp. z o.o. / ul. Ciep³ownicza 29 / 1-587 Kraków tel. +48 12 680 20 80 / fax. +48 12 680 20 89 / e-mail: info@smay.eu Przeznaczenie Regulator sta³ego przep³ywu powietrza
Bardziej szczegółowoNS8. Anemostaty wirowe. z ruchomymi kierownicami
Anemostaty wirowe z ruchomymi kierownicami NS8 NS8 s¹ przeznaczone do zastosowañ w instalacjach wentylacyjnych nisko- i œredniociœnieniowych. Ruchome kierownice pozwalaj¹ na dowolne kszta³towanie strumienia
Bardziej szczegółowoPolitechnika Warszawska Wydział Matematyki i Nauk Informacyjnych ul. Koszykowa 75, 00-662 Warszawa
Zamawiający: Wydział Matematyki i Nauk Informacyjnych Politechniki Warszawskiej 00-662 Warszawa, ul. Koszykowa 75 Przedmiot zamówienia: Produkcja Interaktywnej gry matematycznej Nr postępowania: WMiNI-39/44/AM/13
Bardziej szczegółowoNSDZ. Nawiewniki wirowe. ze zmienn¹ geometri¹ nawiewu
Nawiewniki wirowe ze zmienn¹ geometri¹ nawiewu NSDZ Atesty Higieniczne: HK/B/1121/02/2007 Nawiewniki NSDZ s¹ przeznaczone do zastosowañ w instalacjach wentylacyjnych nisko- i œredniociœnieniowych. Pozwalaj¹
Bardziej szczegółowoNWC. Nawiewniki wirowe. ze zmienn¹ geometri¹ nawiewu
Nawiewniki wirowe ze zmienn¹ geometri¹ nawiewu NWC Atesty Higieniczne: HK/B/1121/02/2007 Nawiewniki NWC s¹ przeznaczone do zastosowañ w instalacjach wentylacyjnych nisko- i œredniociœnieniowych. Pozwalaj¹
Bardziej szczegółowoREGULAMIN RADY RODZICÓW Liceum Ogólnokształcącego Nr XVII im. A. Osieckiej we Wrocławiu
Uchwała nr 4/10/2010 z dnia 06.10.2010 r. REGULAMIN RADY RODZICÓW Liceum Ogólnokształcącego Nr XVII im. A. Osieckiej we Wrocławiu Podstawa prawna: - art. 53.1 ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie
Bardziej szczegółowoSPECYFIKACJA ISTOTNYCH WARUNKÓW ZAMÓWIENIA DLA PRZETARGU NIEOGRANICZONEGO CZĘŚĆ II OFERTA PRZETARGOWA
Powiat Wrocławski z siedzibą władz przy ul. Kościuszki 131, 50-440 Wrocław, tel/fax. 48 71 72 21 740 SPECYFIKACJA ISTOTNYCH WARUNKÓW ZAMÓWIENIA DLA PRZETARGU NIEOGRANICZONEGO CZĘŚĆ II OFERTA PRZETARGOWA
Bardziej szczegółowoKONCEPCJA GEOPORTALU REGIONALNEGO REGIONAL GEOPORTAL CONCEPT. Grzegorz G³owacki, Lech Nowogrodzki, Katarzyna Sosnowska.
POLSKIE TOWARZYSTWO Koncepcja geoportalu INFORMACJI regionalnego PRZESTRZENNEJ ROCZNIKI GEOMATYKI 2005 TOM III ZESZYT 3 169 KONCEPCJA GEOPORTALU REGIONALNEGO REGIONAL GEOPORTAL CONCEPT Grzegorz G³owacki,
Bardziej szczegółowoLotnicze i terenowe skanowanie laserowe środowiska leśnego - aktualne problemy badawcze
Lotnicze i terenowe skanowanie laserowe środowiska leśnego - aktualne problemy badawcze Krzysztof Stereńczak Zakład Zarządzania Zasobami Leśnymi, Instytut Badawczy Leśnictwa 1 Plan prezentacji 1. Wprowadzenie
Bardziej szczegółowoURZĄD OCHRONY KONKURENCJI I KONSUMENTÓW
URZĄD OCHRONY KONKURENCJI I KONSUMENTÓW Wyniki monitorowania pomocy publicznej udzielonej spółkom motoryzacyjnym prowadzącym działalność gospodarczą na terenie specjalnych stref ekonomicznych (stan na
Bardziej szczegółowoMatematyka na szóstke
Stanislaw Kalisz Jan Kulbicki Henryk Rudzki Matematyka na szóstke Zadania dla klasy VI OPOLE Wydawnictwo NOWIK Sp.j. 013 Spis treœci Wstêp...5 1. Liczby ca³kowite... 7 1. Zadania ró ne... 7. U³amki zwyk³e...
Bardziej szczegółowoZasady racjonalnego dokumentowania systemu zarządzania
Jerzy Kowalczyk Zasady racjonalnego dokumentowania systemu zarządzania Zasady doskonalenia systemu zarządzania oraz podstawowe procedury wspomagające Zarządzanie jakością VERLAG DASHÖFER Wydawnictwo VERLAG
Bardziej szczegółowoSTRATEGIA ROZWOJU WYDZIA U GOSPODARKI REGIONALNEJ I TURYSTYKI W JELENIEJ GÓRZE UNIWERSYTETU EKONOMICZNEGO WE WROC AWIU
Uniwersytet Ekonomiczny we Wroc³awiu STRATEGIA ROZWOJU WYDZIA U GOSPODARKI REGIONALNEJ I TURYSTYKI W JELENIEJ GÓRZE UNIWERSYTETU EKONOMICZNEGO WE WROC AWIU Strategiê zatwierdzono Uchwa³¹ Rady Wydzia³u
Bardziej szczegółowoZMIANY NASTROJÓW GOSPODARCZYCH W WOJEWÓDZTWIE LUBELSKIM W III KWARTALE 2006 R.
51 ZMIANY NASTROJÓW GOSPODARCZYCH W WOJEWÓDZTWIE LUBELSKIM W III KWARTALE 2006 R. Mieczys³aw Kowerski 1, Dawid D³ugosz 1, Jaros³aw Bielak 1 1. Wprowadzenie Zgodnie z przyjêtymi za³o eniami w III kwartale
Bardziej szczegółowoZakupy poniżej 30.000 euro Zamówienia w procedurze krajowej i unijnej
biblioteczka zamówień publicznych Agata Hryc-Ląd Małgorzata Skóra Zakupy poniżej 30.000 euro Zamówienia w procedurze krajowej i unijnej Nowe progi w zamówieniach publicznych 2014 Agata Hryc-Ląd Małgorzata
Bardziej szczegółowoWytyczne Menad era Funduszy Powierniczych
7. Wytyczne Menad era Funduszy Powierniczych dla wspólnych dzia³añ promocyjno-informacyjnych dotycz¹cych inicjatywy JEREMIE Projekt wspó³finansowany przez Uniê Europejsk¹ ze œrodków Europejskiego Funduszu
Bardziej szczegółowoInformacja dla projektantów
www.ultigips.pl VG-ORT Polska p. z o.o. Inforacja dla projektantów Projektowanie œcian dzia³owych w systeie ultigips zgodnie z nor¹ PN-EN 11 W roku 00 zosta³y wdro one w naszy kraju dwie zharonizowane
Bardziej szczegółowo1.2. Zmiany prawne wp³ywaj¹ce na organizacjê pracy...
Zmiany do ustawy o systemie oœwiaty Konieczna nowelizacja dokumentów I. Przepisy zmieniaj¹ce organizacjê pracy szkó³ od 1 wrzeœnia 2015 r. Organizacjê pracy szkó³ w 2015/2016 roku determinowaæ bêd¹ zmiany
Bardziej szczegółowoProjektowanie procesów logistycznych w systemach wytwarzania
GABRIELA MAZUR ZYGMUNT MAZUR MAREK DUDEK Projektowanie procesów logistycznych w systemach wytwarzania 1. Wprowadzenie Badania struktury kosztów logistycznych w wielu krajach wykaza³y, e podstawowym ich
Bardziej szczegółowoUogólniony model dwuwymiarowego czujnika pomiaru odleg³oœci dla systemu operacyjnego robota mobilnego
AUTOMATYKA 2010 Tom 14 Zeszyt 3/1 Dominik Sankowski*, S³awomir Je ewski*, Adam Wulkiewicz* Uogólniony model dwuwymiarowego czujnika pomiaru odleg³oœci dla systemu operacyjnego robota mobilnego 1. System
Bardziej szczegółowoOSZACOWANIE WARTOŚCI ZAMÓWIENIA z dnia... 2004 roku Dz. U. z dnia 12 marca 2004 r. Nr 40 poz.356
OSZACOWANIE WARTOŚCI ZAMÓWIENIA z dnia... 2004 roku Dz. U. z dnia 12 marca 2004 r. Nr 40 poz.356 w celu wszczęcia postępowania i zawarcia umowy opłacanej ze środków publicznych 1. Przedmiot zamówienia:
Bardziej szczegółowoBadania skuteczności działania filtrów piaskowych o przepływie pionowym z dodatkiem węgla aktywowanego w przydomowych oczyszczalniach ścieków
Uniwersytet Rolniczy im. Hugona Kołł łłątaja w Krakowie, Wydział Inżynierii Środowiska i Geodezji Katedra Inżynierii Sanitarnej i Gospodarki Wodnej K r z y s z t o f C h m i e l o w s k i Badania skuteczności
Bardziej szczegółowoUchwalenie miejscowego planu
PRAKTYCZNE ASPEKTY OKREŒLANIA WSKA NIKÓW RYNKOWYCH W PROGNOZIE SKUTKÓW FINANSOWYCH MIEJSCOWEGO PLANU ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO Janusz Andrzejewski Rzeczoznawca Maj¹tkowy Nr 115 Wstêp Uchwalenie miejscowego
Bardziej szczegółowoNazwa i adres jednostki sprawozdawczej OS-7 Sprawozdanie o ochronie przyrody i krajobrazu za rok 2009 Stan w dniu 31 XII
G ÓWNY URZ D STATYSTYCZNY, al. Niepodleg³oœci 208, 00-925 Warszawa www.stat.gov.pl Nazwa i adres jednostki sprawozdawczej Portal sprawozdawczy GUS www.stat.gov.pl Numer identyfikacyjny REGON OS-7 Sprawozdanie
Bardziej szczegółowoROCZNIKI GEOMATYKI 2007 m TOM V m ZESZYT 3
Lotniczy POLSKIE skaning TOWARZYSTWO laserowy jako Ÿród³o INFORMACJI danych dla PRZESTRZENNEJ SIP nadleœnictwa ROCZNIKI GEOMATYKI 2007 m TOM V m ZESZYT 3 19 LOTNICZY SKANING LASEROWY JAKO RÓD O DANYCH
Bardziej szczegółowoNAJWAŻNIEJSZE ZALETY LAMP DIODOWYCH
NAJWAŻNIEJSZE ZALETY LAMP DIODOWYCH Pozwalają zaoszczędzić do 80% energii elektrycznej i więcej! Strumień światła zachowuje 100% jakości w okresie eksploatacji nawet do 50.000 do 70.000 h tj. w okresie
Bardziej szczegółowoL A K M A R. Rega³y DE LAKMAR
Rega³y DE LAKMAR Strona 2 I. KONSTRUKCJA REGA ÓW 7 1 2 8 3 4 1 5 6 Rys. 1. Rega³ przyœcienny: 1 noga, 2 ty³, 3 wspornik pó³ki, 4pó³ka, 5 stopka, 6 os³ona dolna, 7 zaœlepka, 8 os³ona górna 1 2 3 4 9 8 1
Bardziej szczegółowoTAP TAPS. T³umiki akustyczne. do prostok¹tnych przewodów wentylacyjnych
T³umiki akustyczne do prostok¹tnych przewodów wentylacyjnych TAP TAPS Atest Higieniczny: HK/B/0284/01/2015 TAP i TAPS s¹ przeznaczone do t³umienia ha³asu przenoszonego przez przewody prostok¹tne instalacji
Bardziej szczegółowoWYKORZYSTANIE TECHNOLOGII NAZIEMNEGO SKANINGU LASEROWEGO W OKREŚLANIU WYBRANYCH CECH DRZEW I DRZEWOSTANÓW
Archiwum Fotogrametrii, Kartografii i Teledetekcji, Vol. 19, 2009 ISBN 978-83-61576-09-9 WYKORZYSTANIE TECHNOLOGII NAZIEMNEGO SKANINGU LASEROWEGO W OKREŚLANIU WYBRANYCH CECH DRZEW I DRZEWOSTANÓW THE APPLICATION
Bardziej szczegółowoPRÓBNY EGZAMIN MATURALNY Z MATEMATYKI
PRÓBNY EGZAMIN MATURALNY Z MATEMATYKI POZIOM ROZSZERZONY Czas pracy 80 minut Instrukcja dla zdaj¹cego. SprawdŸ, czy arkusz egzaminacyjny zawiera stron (zadania 0). Ewentualny brak zg³oœ przewodnicz¹cemu
Bardziej szczegółowoN O W O Œ Æ Obudowa kana³owa do filtrów absolutnych H13
N O W O Œ Æ Obudowa kana³owa do filtrów absolutnych H13 KAF Atest Higieniczny: HK/B/1121/02/2007 Obudowy kana³owe KAF przeznaczone s¹ do monta u w ci¹gach prostok¹tnych przewodów wentylacyjnych. Montuje
Bardziej szczegółowoWZÓR SKARGI EUROPEJSKI TRYBUNAŁ PRAW CZŁOWIEKA. Rada Europy. Strasburg, Francja SKARGA. na podstawie Artykułu 34 Europejskiej Konwencji Praw Człowieka
WZÓR SKARGI EUROPEJSKI TRYBUNAŁ PRAW CZŁOWIEKA Rada Europy Strasburg, Francja SKARGA na podstawie Artykułu 34 Europejskiej Konwencji Praw Człowieka oraz Artykułu 45-47 Regulaminu Trybunału 1 Adres pocztowy
Bardziej szczegółowoDALMIERZ LASEROWY W ZASTOSOWANIU DO POMIARU DRZEW OCENA DOK ADNOŒCI THE USE OF LASER RANGEFINDER TO MEASURE TREES ACCURACY ANALYSIS.
DALMIERZ POLSKIE LASEROWY TOWARZYSTWO W ZASTOSOWANIU DO INFORMACJI POMIARU DRZEW PRZESTRZENNEJ OCENA DOK ADNOŒCI ROCZNIKI GEOMATYKI 2012 m TOM X m ZESZYT 5(55) 61 DALMIERZ LASEROWY W ZASTOSOWANIU DO POMIARU
Bardziej szczegółowoInnym wnioskiem z twierdzenia 3.10 jest
38 Innym wnioskiem z twierdzenia 3.10 jest Wniosek 3.2. Jeœli funkcja f ma ci¹g³¹ pochodn¹ rzêdu n + 1 na odcinku [a, b] zawieraj¹cym wêz³y rzeczywiste x i (i = 0, 1,..., k) i punkt x, to istnieje wartoœæ
Bardziej szczegółowoProjekt MES. Wykonali: Lidia Orkowska Mateusz Wróbel Adam Wysocki WBMIZ, MIBM, IMe
Projekt MES Wykonali: Lidia Orkowska Mateusz Wróbel Adam Wysocki WBMIZ, MIBM, IMe 1. Ugięcie wieszaka pod wpływem przyłożonego obciążenia 1.1. Wstęp Analizie poddane zostało ugięcie wieszaka na ubrania
Bardziej szczegółowoPo³¹czenie iphone'a/ipad a do Smart Multishare USB
INSTRUKCJA OBSLUGI Po³¹czenie iphone'a/ipad a do Smart Multishare USB Smart Multishare USB jest produktem, który pozwala Ci bezprzewodowo transmitowaæ elementy takie jak zdjêcia, filmy video, muzykê i
Bardziej szczegółowoZAPYTANIE OFERTOWE. Nazwa zamówienia: Wykonanie usług geodezyjnych podziały nieruchomości
Znak sprawy: GP. 271.3.2014.AK ZAPYTANIE OFERTOWE Nazwa zamówienia: Wykonanie usług geodezyjnych podziały nieruchomości 1. ZAMAWIAJĄCY Zamawiający: Gmina Lubicz Adres: ul. Toruńska 21, 87-162 Lubicz telefon:
Bardziej szczegółowoSteelmate - System wspomagaj¹cy parkowanie z oœmioma czujnikami
Steelmate - System wspomagaj¹cy parkowanie z oœmioma czujnikami Cechy: Kolorowy i intuicyjny wyœwietlacz LCD Czujnik wysokiej jakoœci Inteligentne rozpoznawanie przeszkód Przedni i tylni system wykrywania
Bardziej szczegółowoGENERALNY INSPEKTOR OCHRONY DANYCH OSOBOWYCH
GENERALNY INSPEKTOR OCHRONY DANYCH OSOBOWYCH dr Wojciech R. Wiewiórowski DOLiS - 035 1997/13/KR Warszawa, dnia 8 sierpnia 2013 r. Pan Sławomir Nowak Minister Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej
Bardziej szczegółowoWyniki przeszczepiania komórek hematopoetycznych od dawcy niespokrewnionego
Wyniki przeszczepiania komórek hematopoetycznych od dawcy niespokrewnionego W ramach realizacji projektu badawczego w³asnego finansowanego przez Ministerstwo Nauki igrano Szkolnictwa Wy szego (grant nr
Bardziej szczegółowoZapytanie ofertowe nr 3
I. ZAMAWIAJĄCY STUDIUM JĘZYKÓW OBCYCH M. WAWRZONEK I SPÓŁKA s.c. ul. Kopernika 2 90-509 Łódź NIP: 727-104-57-16, REGON: 470944478 Zapytanie ofertowe nr 3 II. OPIS PRZEDMIOTU ZAMÓWIENIA Przedmiotem zamówienia
Bardziej szczegółowoPodstawowe pojęcia: Populacja. Populacja skończona zawiera skończoną liczbę jednostek statystycznych
Podstawowe pojęcia: Badanie statystyczne - zespół czynności zmierzających do uzyskania za pomocą metod statystycznych informacji charakteryzujących interesującą nas zbiorowość (populację generalną) Populacja
Bardziej szczegółowoSpis treœci. Spis treœci
Wykaz skrótów... Bibliografia... XI XVII Rozdzia³ I. Przedmiot i metoda pracy... 1 1. Swoboda umów zarys problematyki... 1 I. Pojêcie swobody umów i pogl¹dy na temat jej sk³adników... 1 II. Aksjologiczne
Bardziej szczegółowoPRÓBNY EGZAMIN MATURALNY Z MATEMATYKI
WPISUJE ZDAJ CY KOD PESEL PRÓBNY EGZAMIN MATURALNY Z MATEMATYKI POZIOM ROZSZERZONY PRZED MATUR MAJ 2012 1. SprawdŸ, czy arkusz egzaminacyjny zawiera 16 stron (zadania 1 11). Ewentualny brak zg³oœ przewodnicz¹cemu
Bardziej szczegółowoW z ó r u m o w y POSTANOWIENIA GENERALNE
W z ó r u m o w y UMOWA GENERALNA NR zawarta w Nowym S¹czu w dniu... 2011 r. pomiêdzy: Powiatowym Zarz¹dem Dróg w Nowym S¹czu z siedzib¹ przy ul. Wiœniowieckiego 136, 33-300 Nowy S¹cz, zwanym dalej Zamawiaj¹cym,
Bardziej szczegółowoIV. UK ADY RÓWNAÑ LINIOWYCH
IV. UK ADY RÓWNAÑ LINIOWYCH 4.1. Wprowadzenie Uk³ad równañ liniowych gdzie A oznacza dan¹ macierz o wymiarze n n, a b dany n-elementowy wektor, mo e byæ rozwi¹zany w skoñczonej liczbie kroków za pomoc¹
Bardziej szczegółowoNa podstawie art.4 ust.1 i art.20 lit. l) Statutu Walne Zebranie Stowarzyszenia uchwala niniejszy Regulamin Zarządu.
Na podstawie art.4 ust.1 i art.20 lit. l) Statutu Walne Zebranie Stowarzyszenia uchwala niniejszy Regulamin Zarządu Regulamin Zarządu Stowarzyszenia Przyjazna Dolina Raby Art.1. 1. Zarząd Stowarzyszenia
Bardziej szczegółowoSPIS TREŒCI. Pismo w sprawie korzystania z pomocy finansowej ze œrodków funduszu restrukturyzacji banków spó³dzielczych.
SPIS TREŒCI Uchwa³a nr 5/2003 Rady Bankowego Funduszu Gwarancyjnego z dnia 20 lutego 2003 r. zmieniaj¹ca uchwa³ê w sprawie okreœlenia zasad, form, warunków i trybu udzielania pomocy finansowej podmiotom
Bardziej szczegółowoNawiewnik NSL 2-szczelinowy.
Nawiewniki i wywiewniki szczelinowe NSL NSL s¹ przeznaczone do zastosowañ w instalacjach wentylacyjnych nisko- i œredniociœnieniowych, o sta³ym lub zmiennym przep³ywie powietrza. Mog¹ byæ montowane w sufitach
Bardziej szczegółowoROCZNIKI GEOMATYKI 2004 m TOM II m ZESZYT 3
Nowa jakoœæ POLSKIE SIP w Lasach TOWARZYSTWO Pañstwowych INFORMACJI w kontekœcie probleów PRZESTRZENNEJ edukacyjnych ROCZNIKI GEOMATYKI 2004 TOM II ZESZYT 3 31 NOWA JAKOŒÆ SYSTEMÓW INFORMACJI PRZESTRZENNEJ
Bardziej szczegółowoNS4. Anemostaty wirowe. SMAY Sp. z o.o. / ul. Ciep³ownicza 29 / Kraków tel / fax /
Anemostaty wirowe NS4 Atesty Higieniczne: HK/B/1121/02/2007 HK/B/1121/04/2007 NS4 s¹ przeznaczone do zastosowañ w instalacjach wentylacyjnych nisko- i œredniociœnieniowych. Pozwalaj¹ na uzyskanie nawiewu
Bardziej szczegółowoROZDZIA XVII TECHNOLOGIE TELEDETEKCYJNE WSPOMAGAJ CE POMIARY WYMIANY CO POMIÊDZY ATMOSFER A EKOSYSTEMEM LEŒNYM
Pawe³ Strzeliñski Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu, Katedra Urz¹dzania Lasu Tomasz Zawi³a-NiedŸwiecki Instytut Badawczy Leœnictwa Janusz Olejnik Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu, Katedra Agrometeorologii
Bardziej szczegółowoOgólnopolska konferencja Świadectwa charakterystyki energetycznej dla budynków komunalnych. Oświetlenie publiczne. Kraków, 27 września 2010 r.
w sprawie charakterystyki energetycznej budynków oraz postanowienia przekształconej dyrektywy w sprawie charakterystyki energetycznej budynków Ogólnopolska konferencja Świadectwa charakterystyki energetycznej
Bardziej szczegółowoKRAJOWY REJESTR SĄDOWY. Stan na dzień 12.04.2016 godz. 23:52:20 Numer KRS: 0000375883
Strona 1 z 6 CENTRALNA INFORMACJA KRAJOWEGO REJESTRU SĄDOWEGO KRAJOWY REJESTR SĄDOWY Stan na dzień 12.04.2016 godz. 23:52:20 Numer KRS: 0000375883 Informacja odpowiadająca odpisowi aktualnemu Z REJESTRU
Bardziej szczegółowoARKUSZ EGZAMINACYJNY ETAP PRAKTYCZNY EGZAMINU POTWIERDZAJ CEGO KWALIFIKACJE ZAWODOWE CZERWIEC 2012
Zawód: technik geodeta Symbol cyfrowy zawodu: 311[10] Numer zadania: 5 Arkusz zawiera informacje prawnie chronione do momentu rozpocz cia egzaminu 311[10]-05-1 Czas trwania egzaminu: 40 minut ARKUSZ EGZAMINACYJNY
Bardziej szczegółowoROCZNIKI GEOMATYKI 2012 TOM X ZESZYT 5(55)
OKREŒLENIE BIOMASY POLSKIE SOSNY TOWARZYSTWO ZWYCZAJNEJ (PINUS INFORMACJI SYLVESTRIS L.) W PRZESTRZENNEJ PUSZCZY NIEPO OMICKIEJ... ROCZNIKI GEOMATYKI 2012 m TOM X m ZESZYT 5(55) 79 OKREŒLENIE BIOMASY SOSNY
Bardziej szczegółowoRegulator ciœnienia ssania typu KVL
Regulator ciœnienia ssania typu KVL Wprowadzenie jest montowany na przewodzie ssawnym, przed sprê ark¹. KVL zabezpiecza silnik sprê arki przed przeci¹ eniem podczas startu po d³u szym czasie postoju albo
Bardziej szczegółowoHAŚKO I SOLIŃSKA SPÓŁKA PARTNERSKA ADWOKATÓW ul. Nowa 2a lok. 15, 50-082 Wrocław tel. (71) 330 55 55 fax (71) 345 51 11 e-mail: kancelaria@mhbs.
HAŚKO I SOLIŃSKA SPÓŁKA PARTNERSKA ADWOKATÓW ul. Nowa 2a lok. 15, 50-082 Wrocław tel. (71) 330 55 55 fax (71) 345 51 11 e-mail: kancelaria@mhbs.pl Wrocław, dnia 22.06.2015 r. OPINIA przedmiot data Praktyczne
Bardziej szczegółowoWyznaczanie współczynnika sprężystości sprężyn i ich układów
Ćwiczenie 63 Wyznaczanie współczynnika sprężystości sprężyn i ich układów 63.1. Zasada ćwiczenia W ćwiczeniu określa się współczynnik sprężystości pojedynczych sprężyn i ich układów, mierząc wydłużenie
Bardziej szczegółowoGeneralny Dyrektor Ochrony rodowiska. Art.32 ust. 1. Art. 35 ust. 5. Art. 38. Art. 26. Art 27 ust. 3. Art. 27a
Najwa niejsze kompetencje organów, które odpowiadaj za powo anie i funkcjonowanie sieci obszarów Natura 2000 w Polsce oraz ustalaj ce te kompetencje artyku y ustawy o ochronie przyrody Organ Generalny
Bardziej szczegółowo