WPŁYW NATURALNYCH SUBSTANCJI ORGANICZNYCH W WODZIE POWIERZCHNIOWEJ NA FOULING W PROCESIE ULTRAFILTRACJI
|
|
- Paweł Niemiec
- 6 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 WPŁYW NATURALNYCH SUBSTANCJI ORGANICZNYCH W WODZIE POWIERZCHNIOWEJ NA FOULING W PROCESIE ULTRAFILTRACJI INFLUENCE OF NATURAL ORGANIC MATTER (NOM) IN SURFACE WATER ON FOULING OF ULTRAFILTRATION PROCESS Mariola Rajca, Michał Bodzek Politechnika Śląska w Gliwicach, Wydział Inżynierii Środowiska i Energetyki, Instytut Inżynierii Wody i Ścieków, ul. Konarskiego 18, Gliwice, Mariola.Rajca@polsl.pl ABSTRACT The paper presents the research results of membrane fouling during ultrafiltration water treatment. Natural organic matter (NOM) plays a significant role in the fouling of ultrafiltration membranes. In the experiments surface water from Paprocany lake (Tychy) and Smieszek lake (Zory) and Czarna Przemsza river (Bedzin), were used. The aim of this study was to obtain a better understanding of the interactions between the fractional components of NOM for three reactions (ph ok. 7, 4 and 2) and hydrophilic membranes made of cellulose and manufactured by Nadir (cut-off 30 kda). The raw water which contained NOM was filtered through a 0,22 µm disc membrane filter producing a <0,22 µm fraction which was then separated into hydrophobic (HPO), transphilic (TPI) and hydrophilic (HPI) fractions using Amberlite XAD-7HP/4 polymer adsorbents manufactured by Rohm&Haas. The fractionation results show that surface water contains small amounts of colloids and suspension substances >0,22 µm and in surface water (after 0,22 µm filtration) the hydrophilic fraction predominated. The results of filtration of NOM fractions (HPO,HPI,TPI) suggested that an essential influence upon ultrafiltration membranes fouling exerts hydrophobic fraction and the lowering the reaction of filtered streams to ph ok. 2. Keywords: Natural organic matter NOM, ultrafiltration, coagulation, fouling, fractionation, water treatment. WPROWADZENIE Naturalne substancje organiczne (NOM) odgrywają znaczną rolę w foulingu membran ultrafiltracyjnych stosowanych w procesach uzdatniania wód powierzchniowych, który często nazywany jest foulingiem organicznym (Hörschi in., 2005). Występują prawie w każdej wodzie powierzchniowej, a ich ilość i właściwości zależą od klimatu, ukształtowania terenu skąd pochodzą oraz zmian zachodzących podczas transportu przez jeziora i rzeki (Zularisam i in., 2006). NOM jest mieszaniną składników organicznych wielkocząsteczkowych (białka,cukry, humusy) i małocząsteczkowych (proste kwasy organiczne) (Kabsch-Korbutowicz 2005, Raczyk-Stanisławiak i in., 2005) i może wywoływać zjawisko foulingu przybierając różne postacie w zależności od rodzaju membrany. W przypadku ultrafiltracji uważa się, że mechanizm foulingu ma charakter adsorpcji wewnątrz porów membrany powodując zmniejszenie ich średnicy wewnętrznej, co w pewnym stopniu zwiększa efektywność usuwania cząsteczek obecnych w wodzie surowej, również związków organicznych średnio- i małocząsteczkowych (Zularisam i in., 2006). Ujemną cechą tego zjawiska jest obniżenie wydajności membran na skutek powlekania i/lub blokowania porów membran. Na spadek strumienia permeatu podczas ultrafiltracji znaczący wpływ mają: hydrofilowość/hydrofobowość i wielkość cząsteczek NOM oraz potencjał chemiczny NOM zależny od ph i temperatury wody. Ważną rolę w przebiegu procesu ultrafiltracji odgrywają fizykochemiczne interakcje pomiędzy NOM a membraną, jak również zastosowanie układów zintegrowanych/hybrydowych (koagulacja, węgiel aktywny, utlenianie, wymiana jonowa UF). Układy takie pozwalają na ograniczenie zjawiska foulingu, zaś efekty polepszenia eksploatacji membran UF zależą od rodzaju związków obecnych w oczyszczanej wodzie (Bodzek i in., 2007, Jung i in., 2009).
2 252 Prowadzone są szerokie badania dotyczące określenia mechanizmu zjawiska foulingu membran UF wywołanego różnymi składnikami NOM (Kennedy i in., 2005, Bodzek i in., 2007, Rajca i in., 2008 Jung i in., 2006). Do charakteryzowania NOM wykorzystuje się wiele technik, a jedną z nich jest frakcjonowanie z zastosowaniem polimerowych adsorbentów XAD-8 i XAD-4. Przy użyciu tej techniki rozpuszczone związki organiczne (RWO) rozdzielone są na frakcję silnie hydrofobową (izolowaną na żywicy XAD-8), słabo hydrofobową (izolowaną na żywicy XAD- 4) oraz hydrofilową (nie adsorbowaną na żadnej z żywic). Wyciągnięte wnioski przez różnych badaczy w kwestii powodowania zjawiska foulingu wyizolowanymi frakcjami z NOM są niejednokrotnie sprzeczne i nie można jednoznacznie stwierdzić, która frakcja przyczynia się do większego spadku wydajności membran. Na przykład (Kennedy i in., 2005) stwierdzili, że frakcja hydrofilowa wywołuje większy fouling niż frakcja hydrofobowa i pośrednia, zaś (Zularisam i in., 2007) twierdzi, że to frakcja hydrofobowa głównie odpowiedzialna jest za fouling membran. Niekonsekwencja w przyczynach powodujących fouling membran może wynikać również z zastosowania różnych procedur frakcjonowania NOM oraz warunków filtracji membranowej. Większość autorów proponuje frakcjonowanie NOM w warunkach silnie kwasowych (ph ok. 2), by zwiększyć adsorpcję składników NOM na żywicach (Fan i in., 2001, Aiken i in., 1992, Thurman i in., 1981) inni zaś (Kim i in., 2008) proponują frakcjonowanie NOM w warunkach odczynu neutralnego bez zmian ph przy użyciu tylko żywicy XAD-8 otrzymując frakcję hydrofobową i hydrofilową. W niniejszej pracy zastosowano frakcjonowanie NOM w warunkach silnie kwasowych, a celem było wykonanie badań wpływu NOM w wodzie powierzchniowej na intensywność zjawiska foulingu w procesie ultrafiltracji. Identyfikacja frakcji NOM i filtracja otrzymanych strumieni przez ultrafiltracyjne membrany z celulozy dla trzech zakresów ph, potwierdzić miały wpływ hydrofilowości/hydrofobowości NOM oraz odczynu wody na powlekanie/blokowanie membran UF. MATERIAŁY I METODY Woda, membrany i aparatura Wodę powierzchniową do badań pobrano z trzech źródeł zlokalizowanych w różnych miejscowościach województwa śląskiego. Charakterystykę tych wód podano w tabeli 1. W badaniach zastosowano dwa typy membran płaskich: membranę mikrofiltracyjną z polieterosulfonu o średnicy porów 0,22 µm firmy Millipore w celu usunięcia z wód powierzchniowych części substancji koloidalnych (>0,22 µm) oraz hydrofilową membranę ultrafiltracyjną z celulozy o cut-off 30 kda firmy Nadir w celu określenia wpływu hydrofilowości/hydrofobowości NOM na fouling membran. Powierzchnia filtracyjna membran wynosiła 38,5 cm 2. Proces filtracji membranowej prowadzono z wykorzystaniem zestawu badawczego Stirred Ultrafiltration Cell Milipore CDS 10 System, model 8400, którego schemat przedstawiono na rys. 1. System Milipore CDS 10 wyposażony był w zawór selekcyjny, który łączył zbiornik gazu ze zbiornikiem zasilającym o pojemności 800 ml oraz komorą ultrafiltracyjną o pojemności 400 ml. Urządzenie pracowało w układzie jednokierunkowym dead-end, w którym roztwór zasilający wprowadzany był prostopadle do powierzchni membrany. Parametr ph Przewodnictwo, µs cm -1 Mętność, NTU Absorbancja w UV 254 nm OWO *, gc/m 3 1 m SUVA **, m 3 /gc m Tabela 1. Charakterystyka stosowanych wód Woda z jeziora Woda z jeziora Śmieszek Paprocany (Tychy) (Żory) 7, ,03 22,2 11,92 1,86 7, ,35 34,8 14,09 2,46 * ogólny węgiel organiczny, ** - absorbancja właściwa w nadfiolecie Woda z rzeki Czarna Przemsza (Będzin) 7, ,15 16,7 4,40 3,80
3 doprowadzenie ciśnienia; 2 zawór selekcyjny; 3 zbiornik zasilający; 4 komora ultrafiltracyjna; 5 - mieszadełko; 6 membrana; 7 permeat Rys. 1. Schemat zestawu badawczego Milipore CDS 10 system Frakcjonowanie NOM Substancje organiczne zawarte w wodach powierzchniowych poddano frakcjonowaniu. Wody powierzchniowe filtrowano przez filtr MF z polieterosulfonu o średnicy porów 0,22 µm usuwając część cząstek koloidalnych. Frakcję zawierającą substancje <0,22 µm poddano rozdzielaniu na adsorbentach polimerowych Amberlite XAD7HP oraz XAD4 firmy Rohm&Haas, w celu wyizolowania frakcji hydrofobowej (HFO), hydrofilowej (HFI) i pośredniej - transfilowej (TFI). Procedurę frakcjonowania NOM, opartą o dane literaturowe (Aiken i in., 1992, Thurman i in., 1981) i dane producenta żywic, szczegółowo opisano w (Bodzek, Zawadzka, Rajca i in., 2007). Testy ultrafiltracyjne Poszczególne frakcje otrzymane w wyniku frakcjonowania NOM z trzech źródeł wód powierzchniowych poddano ultrafiltracji przez hydrofilową membranę z celulozy (cut-off 30 kda) w celu określenia wpływu charakteru poszczególnych frakcji NOM na fouling membran. Przed UF frakcje te wymagały ujednolicenia pod względem rozpuszczonego węgla organicznego (RWO), ph oraz temperatury. Korektę ph przeprowadzono przy użyciu roztworu 0,1 M HCl i 0,1 M NaOH. W badaniach zastosowano trzy zakresy ph tj.: ok. 7, 4 i 2. Do każdej filtracji zastosowano nową membranę, którą na wstępie poddano kondycjonowaniu w celu uzyskania stałego strumienia wody dejonizowanej (J 0 ). Ultrafiltracja frakcji NOM odbywała się pod stałym ciśnieniem transmembranowym 0,1 MPa w czasie testów jednogodzinnych, oznaczając zależność strumienia permeatu od czasu (J), a następnie przepuszczalność względną membrany J/J 0, która określała tendencję do foulingu wywołanego daną frakcją NOM. Analizowano również efektywność membran, oznaczając współczynnik retencji w odniesieniu do RWO i absorbancji w UV 254. Ogólny schemat procedury eksperymentalnej przedstawia rys. 2.
4 254 Filtracja 0,22 µm Woda powierzchniowa XAD - 8 NaOH XAD - 4 NaOH <0,22 µm HFO TFI HFI Ujednolicenie składu frakcji pod względem RWO, ph, temp. UF UF UF UF Rys. 2. Schemat procedury eksperymentalnej DYSKUSJA WYNIKÓW Charakterystyka wód powierzchniowych W tabeli 1 podano charakterystykę badanych wód powierzchniowych pobranych z jezior oraz z rzeki w województwie śląskim. Oznaczone parametry fizykochemiczne w wodach wskazują na podobieństwo odczynu badanych wód, natomiast zawartość związków organicznych jest znacznie wyższa w wodach z jezior niż w wodzie rzecznej. Frakcjonowanie substancji organicznych zawartych w badanych wodach za pomocą filtracji przez membranę MF 0,22 µm i adsorpcji na żywicach Amberlite XAD 7HP/4 pozwoliło określić skład i procentowy udział wyizolowanych frakcji NOM. Charakterystyka poszczególnych frakcji przedstawia tabela 2. Tabela 2. Charakterystyka frakcji NOM wyizolowanych z wody powierzchniowej V próby RWO* Absorbancja SUVA Udział proc. dm 3 gc/m 3 UV 254 nm m 3 /gc m % Woda z jeziora Śmieszek 1 m (Żory) <0,22 µm 5,00 8,38 22,0 2,62 65 HFO 0,31 31,8 91,7 2,89 24 TFI 0,32 17,6 34,5 1,95 14 HFI 5,00 5,18 5,80 1,12 62 Woda z jeziora Paprocany (Tychy) <0,22 µm 2,50 8,69 23,9 2,75 64 HFO 0,11 66,4 220,5 3,32 33 TFI 0,11 37,5 92,7 2,47 19 HFI 2,54 3,47 5,90 1,70 41 Woda z rzeki Czarna Przemsza (Będzin) <0,22 µm 3,00 4,17 10,5 2,51 95 HFO 0,12 32,2 84,6 2,62 32 TFI 0,12 17,5 26,8 1,53 18 HFI 3,00 2,00 2,10 1,05 48 * - rozpuszczony węgiel organiczny
5 255 Zaobserwowano, że w badanych wodach z jezior frakcja zawierająca substancje <0,22 µm stanowiła około 65% całkowitej zawartości związków organicznych, zaś w wodzie rzecznej frakcja ta stanowiła aż 95%. Udział procentowy frakcji wchodzących w skład frakcji <0,22 µm wskazuje, że we wszystkich wodach przeważała frakcja hydrofilowa, przy czym największą zawartością tej frakcji cechowała się woda z jeziora Śmieszek 62%. Zawartość związków organicznych w badanych wodach określono poprzez analizę RWO oraz pomiar absorbancji UV 254. Wysoka wartość absorbancji UV 254 we frakcji hydrofobowej wskazuje na obecność cząsteczek organicznych z pierścieniami aromatycznymi (Mołczan i in., 2006). W przypadku frakcji hydrofobowej w wodzie z jeziora Paprocany obecność tych cząsteczek była największa niż w pozostałych wodach powierzchniowych. Wskaźnikiem charakteryzującym zawarte w wodzie związki organiczne jest parametr absorbancji właściwej w nadfiolecie - SUVA (SUVA=UV 254 /RWO), który pozwala określić korelację pomiędzy aromatycznością związku, a jego hydrofilowością. Wody o wartościach SUVA około 4 m 3 /g m i powyżej cechuje znaczna zawartość hydrofobowych, aromatycznych i wielkocząsteczkowych frakcji RWO, zaś wody o wartościach SUVA poniżej 2 m 3 /g m zawierają przede wszystkim substancje niehumusowe, hydrofilowe o małych masach cząsteczkowych (Mołczan i in., 2006, Kennedy i in., 2005). Wyniki analiz substancji rozpuszczonych NOM i otrzymanych z nich frakcji z wód powierzchniowych wyraźnie określają zależność pomiędzy aromatycznością i hydrofilowością związków. Najwyższą wartością SUVA charakteryzowała się frakcja hydrofobowa, zaś najniższą frakcja hydrofilowa. SUVA frakcji rozpuszczonej (<0,22 µm) we wszystkich przypadkach reprezentuje wartość pośrednią pomiędzy wartością SUVA frakcji hydrofobowej a transfilowej i hydrofilowej, jest bowiem mieszaniną wszystkich wyizolowanych frakcji. Badanie foulingu membran ltrafiltracyjnych Testy filtracji membranowej przeprowadzono stosując cztery rodzaje frakcji: frakcję zawierającą substancje <0,22 µm, hydrofobową, transfilową i hydrofilową, które filtrowano przez ultrafiltracyjną membranę z celulozy o cut-off 30 kda. Poszczególne strumienie przed ultrafiltracją zostały ujednolicone pod względem: - RWO (ok. 2 mg/l we frakcjach z wody jeziora Paprocany i rzeki Czarna Przemsza oraz ok. 4 mg/l we frakcjach z wody jeziora Śmieszek), - odczynu (zastosowano ph ok. 7, 4 i 2), - temperatury (ok. 20 C). Zmiany wydajności membrany podczas filtracji frakcji NOM przedstawiono w postaci graficznej na rysunku 3 i 4, natomiast w tabeli 3 zamieszczono wyniki procentowego porównania spadków wydajności membrany obserwowane po godzinnej filtracji tych frakcji. J/J 0 1,1 1,0 0,9 0,8 0,7 0,6 0, czas [min] J/J 0 1,1 1,0 0,9 0,8 0,7 0,6 0, czas [min] Rys. 3. Zmiany przepuszczalności względnej membrany podczas filtracji frakcji <0,22 µm, HFO, TFI i HFI o stężeniu RWO ok. 2 mg/l, a) przy ph 7, b) przy ph 4
6 256 J/J 0 1,1 1,0 0,9 0,8 0,7 0,6 0,5 0,4 0,3 0, czas [min] J/J 0 1,1 1,0 0,9 0,8 0,7 0,6 0,5 0, czas [min] Rys. 4. Zmiany przepuszczalności względnej membrany podczas filtracji frakcji <0,22 µm, HFO, TFI i HFI przy ph 2, a) RWO ok. 2 mg/l, b) RWO ok. 4 mg/l Podczas jednogodzinnych filtracji obserwowano ciągły spadek wydajności membran, który był zależny od rodzaju i odczynu filtrowanych strumieni, jak również od stężenia związków organicznych w badanych frakcjach. Zaobserwowano, że podczas filtracji frakcji przy ph 7 i 4 zjawisko foulingu występowało w podobnym stopniu, co jest zgodne z obserwowanymi zależnościami w pracach (Braghetta i in., 1997, Nilson i in., 1996, Park i in., 2008), w których również wykazano, że filtrowane frakcje hydrofobowa, hydrofilowa i koloidalna powodują podobny spadek wydajności przy takich odczynach. Obniżenie ph do ok. 2 spowodowało natomiast gwałtowny spadek wydajności membrany. Dzieje się tak dlatego, iż składniki NOM posiadające grupy funkcyjne karboksylowe i fenolowe mają wyższy ujemny ładunek przy wyższym ph hamując w ten sposób adsorpcję NOM na powierzchni membrany i wynikający z tego spadek jej wydajności (Braghetta i in., 1997). Tabela 3. Procentowe porównanie spadków wydajności względnej membrany UF Spadek przepuszczalności względnej membrany, % Woda z jeziora Woda z jeziora Paprocany (Tychy) Śmieszek (Żory) RWO~2 mg/l RWO~4 mg/l Woda z rzeki Czarna Przemsza (Będzin) RWO~2 mg/l ph~7 ph~4 ph~2 ph~2 <0,22 µm 28,6 26,3 36,0 71,4 HFO 33,3 35,3 52,1 77,2 TFI 36,0 21,0 44,4 - HFI 37,8 33,6 27,8 63,1 Potencjał foulingu w odniesieniu do spadku strumienia permeatu wystąpił w następującej kolejności: w tej samej przy ph ok. 2 czyli frakcja hydrofobowa > frakcja transfilowa > frakcja (<0,22 µm) > frakcja hydrofilowa, natomiast przy ph 4 i 7 można stwierdzić, że frakcja hydrofobowa, transfilowa i hydrofilowa spowodowały podobny spadek wydajności zaś najmniejszy spadek odnotowano dla frakcji zawierającej mieszaninę HFO, TFI i HFI. Można sądzić, że spadek wydajności membrany następował głównie wskutek charakteru zanieczyszczeń. <0,22 µm zawierała mieszaninę cząsteczek o różnych średnicach, w tym przypadku większe cząstki mogły utworzyć placek filtracyjny, uniemożliwiający penetrację mniejszych cząsteczek w głąb porów i w konsekwencji blokowanie porów.
7 257 Na uwagę zasługuje fakt, iż intensywność foulingu przy niskim ph może maleć wskutek zwiększania stężenia zanieczyszczeń w wodzie. Podczas filtracji frakcji z jeziora Śmieszek i z rzeki Czarna Przemsza przy ph ok. 2, ale innym stężeniu zanieczyszczeń (ok. 4 mg/l i ok. 2 mg/l RWO) (rys. 4, tab. 3) zaobserwowano większy fouling w przypadku mniejszego obciążenia strumieni ładunkiem zanieczyszczeń NOM. Można sądzić, że w tym przypadku cząsteczki głównie osadzały się wewnątrz porów membrany, zmniejszając ich prześwit, zaś w przypadku wyższego stężenia zanieczyszczeń mogły być zatrzymywane na powierzchni membrany powodując mniejszy fouling. W tabeli 4 przedstawiono współczynniki retencji zanieczyszczeń w odniesieniu do RWO i absorbancji UV 254. Tabela 4. Współczynniki retencji wskaźników substancji organicznych Współczynnik retencji R, % Woda z jeziora Woda z rzeki Czarna Woda z jeziora Paprocany (Tychy) Śmieszek (Żory) Przemsza (Będzin) RWO~2 mg/l RWO~4 mg/l RWO~2 mg/l ph~7 ph~4 ph~2 ph~2 RWO UV 254 RWO UV 254 RWO UV 254 RWO UV 254 <0,22 µm 7,52 10,8 4,25 28,6 4,83 10,5 4,89 10,7 HFO 8,10 5,66 10,2 5,41 18,2 15,6 18,1 11,1 TFI 3,88 4,17 7,92 14,0 21,8 20,5 - - HFI 6,54 8,57 6,39 6,67 5,41 13,6 5,29 11,8 Zastosowana w badaniach membrana z celulozy w niewielkim stopniu zatrzymywała wyizolowane z NOM cząsteczki związków organicznych. Zaobserwowano wzrost współczynników retencji w miarę obniżania odczynu filtrowanych strumieni. Można jednak stwierdzić, że w największym stopniu zostały zatrzymane zanieczyszczenia frakcji transfilowej przy ph 2 i stężeniu zanieczyszczeń ok. 4 mg/dm 3 RWO (R~21%). Zatem frakcje RWO usuwane najefektywniej przez membranę nie są tą samą frakcją, która przyczynia się do wzrostu spadku strumienia. WNIOSKI Charakterystyka badanych wód wykazała, że wody powierzchniowe są mieszaniną hydrofilowych i hydrofobowych substancji o różnych rozmiarach. Spośród wyizolowanych frakcji NOM na żywicach XAD7HP/4, największy udział w analizowanych wodach miała frakcja hydrofilowa a najmniejszy tranfilowa. Badania filtracji membranowej potwierdziły złożony charakter zjawiska foulingu, którego intensywność zależy od charakteru i stężenia NOM oraz odczynu wody. Intensywność zjawiska foulingu podczas filtracji nadaw przy ph 7 i 4 kształtowała się na podobnym poziomie. Istotny wpływ na fouling membran z celulozy wywiera frakcja hydrofobowa NOM. W wyniku filtracji frakcji hydrofobowej i obniżania odczynu nadawy zaobserwowano największy spadek strumienia permeatu, a wyznaczona wartość współczynnika przepuszczalności względnej membrany dla ph 2 wyniosła 0,21. Dla tej samej frakcji, takim samym odczynie, ale wyższym stężeniu zanieczyszczeń blokowanie membrany występowało w mniejszym stopniu (0,5), co może świadczyć o odmiennym mechanizmie foulingu, polegającym głównie na powlekaniu powierzchni membrany cząsteczkami zanieczyszczeń. Odnotowano niską retencję naturalnych substancji organicznych (NOM) oznaczanych jako RWO i absorbancja UV 254, przy czym zaobserwowano, że w miarę obniżania ph współczynniki retencji rosły, zwłaszcza dla frakcji transfilowej i hydrofobowej. LITERATURA AIKEN G. R., MCKNIGHT D. M., THORN K. A., THURMAN E. M., 1992, Isolation of hydrophilic organic acids from water using nonionic macroporous resins, Organic Geochemistry, 4,
8 258 BODZEK M., KONIECZNY K., 2007, Wykorzystanie technik membranowych w uzdatnianiu wody do picia stan wiedzy, Instal, 4, BODZEK M., ZAWADZKA D. RAJCA M., KONIECZNY K., 2007, Badanie foulingu membran podczas oczyszczania wody metodą ultrafiltracji, Inżynieria i Ochrona Środowiska, 10, BRAGHETTA A., DIGIANO F.A., BALL W.P., 1997, Nanofiltration of natural organic matter: ph and ionic strenght effects, J. Environ. Eng. ASCE 123, 7, FAN L.H., HARRIS J.L., RODDICK F.A., BOOKER N.A., 2001, Influence of the characteristics of natural organic matter on the fouling of microfiltration membranes, Water Research, 35, HÖRSCH P., GORENFLO A., FUDER C., DELEAGE A., FRIMMEL F.H., 2005, Biofouling of ultra- and nanofiltration membranes for drinking water treatment characterized by fluorescence in situ hybridization (FISH), Desalination, 172, JUNG C.W., SON H.J. 2009, Evaluation of membrane fouling mechanism in various membrane pretreatment processes, Desalination and Water Treatment, 2, JUNG CH W., SON H J., KANG L S., 2006, Effects of membrane material and pretreatment coagulation on membrane fouling: fouling mechanism and NOM removal, Desalination, 197, KABSCH-KORBUTOWICZ M., 2005, Application of ultrafiltration together with coagulation for improved NOM removal, Desalination, 174, KENNEDY M., HYOUNG H., YANGALI V., HEIJMAN B., SCHIPPERS J., 2005, Natural organic matter (NOM) fouling of ultrafiltration membranes: Fractionation of NOM in surface water and characterization by LC-OCD, Desalination,178, KIM H-CH., DEMPSEY B.A., 2008, Effects of wastewater effluent organic materials on fouling in ultrafiltration, Water Research, 42, MOŁCZAN M., SZLACHTA M., KARPIŃSKA A., BIŁYK A., 2006, Zastosowanie absorbancji właściwej w nadfiolecie (SUVA) w ocenie jakości wody, Ochrona Środowiska, nr 4, NILSON J.A., DIGIANO F.A., 1996, Influence of NOM composition on nanofiltration, J. Am. Water Works Assoc., 88, 5, PARK CH., LEE Y.H., LEE S., HONG S., 2008, Effect of cake layer structure on colloidal fouling in reverse osmosis membranes, Desalination, 220, RACZYK-STANISŁAWIAK U., ŚWIETLIK J., NAWROCKI J., 2005, Badania wpływu chloru, dwutlenku chloru i ozonu na stabilność biologiczną wody, Ochrona Środowiska, 3, RAJCA M., BODZEK M., GEMBOŁYŚ B., KONIECZNY K., 2008, Wpływ własności hydrofilowo/hydrofobowych NOM na fouling membran w procesie oczyszczania wody metodą ultrafiltracji, Monografie Komitetu Inżynierii Środowiska PAN, Lublin 49, THURMAN E. M., MALCOLM R. L., 1981, Preparative isolation of aquatic humic substances, Environmental Science&Technology, 4, ZULARISAM A.W., ISMAIL A.F., SALIM R. 2006, Behaviours of natural organic matter in membrane filtration for surface water treatment a review, Desalination, 194,
BADANIE WPŁYWU WŁAŚCIWOŚCI WODY NA INTENSYWNOŚĆ I MECHANIZM ZJAWISKA FOULINGU W PROCESIE ULTRAFILTRACJI
Proceedings of ECOpole Vol. 5, No. 1 2011 Aleksandra PŁATKOWSKA-SIWIEC 1 i Michał BODZEK 1 BADANIE WPŁYWU WŁAŚCIWOŚCI WODY NA INTENSYWNOŚĆ I MECHANIZM ZJAWISKA FOULINGU W PROCESIE ULTRAFILTRACJI INFLUENCE
Bardziej szczegółowoBADANIE WPŁYWU WŁAŚCIWOŚCI WÓD MODELOWYCH NA FOULING PODCZAS ULTRAFILTRACJI Z WYKORZYSTANIEM MEMBRANY CELULOZOWEJ
BADANIE WPŁYWU WŁAŚCIWOŚCI WÓD MODELOWYCH NA FOULING PODCZAS ULTRAFILTRACJI Z WYKORZYSTANIEM MEMBRANY CELULOZOWEJ THE INVESTIGATION OF THE INFLUENCE OF MODELED WATER PROPERTIES ON FOULING DURING ULTRAFILTRATION
Bardziej szczegółowoCiśnieniowe techniki membranowe (część 2)
Wykład 5 Ciśnieniowe techniki membranowe (część 2) Opracowała dr Elżbieta Megiel Nanofiltracja (ang. Nanofiltration) NF GMM 200 Da rozmiar molekuły 1 nm, TMM 5 30 atm Membrany jonoselektywne Stopień zatrzymywania:
Bardziej szczegółowo(12) OPIS PATENTOWY (19) PL (11)
RZECZPOSPOLITA POLSKA Urząd Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej (12) OPIS PATENTOWY (19) PL (11) 185682 (2 1) Numer zgłoszenia: 317784 (22) Data zgłoszenia: 30.12.1996 (13) B1 (51) IntCl7 C02F 1/44 B01D
Bardziej szczegółowoARCHIVES OF ENVIRONMENTAL PROTECTION
ARCHIVES OF ENVIRONMENTAL PROTECTION vol. 38 no. 1 pp. 115-121 2012 PL ISSN 2083-4772 Copyright by Polska Akademia Nauk, Instytut Podstaw Inżynierii Środowiska PAN, Zabrze, Polska 2012 WPŁYW WYBRANYCH
Bardziej szczegółowoUKŁAD HYBRYDOWY WYMIANA JONOWA ULTRAFILTRACJA W OCZYSZCZANIU WÓD W REAKTORZE MEMBRANOWYM
CZASOPISMO INŻYNIERII LĄDOWEJ, ŚRODOWISKA I ARCHITEKTURY JOURNAL OF CIVIL ENGINEERING, ENVIRONMENT AND ARCHITECTURE JCEEA, t. XXX, z. 60 (3/13), lipiec-wrzesień 2013, s. 91-100 Mariola RAJCA 1 UKŁAD HYBRYDOWY
Bardziej szczegółowoFouling membran półprzepuszczalnych podczas oczyszczania wody metodą ultra- i mikrofiltracji - przegląd piśmiennictwa
Inżynieria i Ochrona Środowiska 2009, t. 12, nr 1, s. 5-24 Michał BODZEK, Aleksandra PŁATKOWSKA Politechnika Śląska w Gliwicach, Wydział Inżynierii Środowiska i Energetyki Instytut Inżynierii Wody i Ścieków,
Bardziej szczegółowoKlasyfikacja procesów membranowych. Magdalena Bielecka Agnieszka Janus
Klasyfikacja procesów membranowych Magdalena Bielecka Agnieszka Janus 1 Co to jest membrana Jest granica pozwalająca na kontrolowany transport jednego lub wielu składników z mieszanin ciał stałych, ciekłych
Bardziej szczegółowoWZBOGACANIE BIOGAZU W METAN W KASKADZIE MODUŁÓW MEMBRANOWYCH
biogaz, wzbogacanie biogazu separacja membranowa Andrzej G. CHMIELEWSKI *, Marian HARASIMOWICZ *, Jacek PALIGE *, Agata URBANIAK **, Otton ROUBINEK *, Katarzyna WAWRYNIUK *, Michał ZALEWSKI * WZBOGACANIE
Bardziej szczegółowoUsuwanie kwasów fulwowych z wody metodami fotokatalicznymi wspomaganymi ultrafiltracją
Inżynieria i Ochrona Środowiska 2011, t. 14, nr 2, s. 101-110 Mariola RAJCA, Michał BODZEK Politechnika Śląska, Wydział Inżynierii Środowiska i Energetyki Instytut Inżynierii Wody i Ścieków, ul. Konarskiego
Bardziej szczegółowoNauka Przyroda Technologie
Nauka Przyroda Technologie ISSN 1897-7820 http://www.npt.up-poznan.net Dział: Melioracje i Inżynieria Środowiska Copyright Wydawnictwo Uniwersytetu Przyrodniczego w Poznaniu 2011 Tom 5 Zeszyt 4 MARIOLA
Bardziej szczegółowoMikrofiltracja, ultrafiltracja i nanofiltracja. Katarzyna Trzos Klaudia Zięba Dominika Stachnik
Mikrofiltracja, ultrafiltracja i nanofiltracja. Katarzyna Trzos Klaudia Zięba Dominika Stachnik Procesy membranowe Procesy separacji przebiegające dzięki obecności membrany Zasadą technik mikrofiltracji,
Bardziej szczegółowoProces MIEX DOC jako metoda przydatna do wstępnego oczyszczania wody przed procesem filtracji na membranach ceramicznych 1
Proces MIEX DOC jako metoda przydatna do wstępnego oczyszczania wody przed procesem filtracji na membranach ceramicznych 1 Małgorzata Kabsch-Korbutowicz, Agnieszka Urbanowska Politechnika Wrocławska 42
Bardziej szczegółowoOCZYSZCZANIE GNOJOWICY Z ZASTOSOWANIEM TECHNIK MEMBRANOWYCH THE TREATMENT OF MANURE WITH APPLICATION OF MEMBRANE TECHNOLOGIES.
OCZYSZCZANIE GNOJOWICY Z ZASTOSOWANIEM TECHNIK MEMBRANOWYCH THE TREATMENT OF MANURE WITH APPLICATION OF MEMBRANE TECHNOLOGIES. Anna Kwiecińska, Krystyna Konieczny Politechnika Śląska, Instytut Inżynierii
Bardziej szczegółowoODWRÓCONA OSMOZA. Separacja laktozy z permeatu mikrofiltracyjnego serwatki
Wrocław, 01.12.16 ODWRÓCONA OSMOZA Separacja laktozy z permeatu mikrofiltracyjnego serwatki 1. OPIS PROCESU Podstawowym elementem odróżniającym procesy osmozy od ultrafiltracji są znacznie mniejsze rozmiary
Bardziej szczegółowoPrzydatność membran ceramicznych do usuwania naturalnych substancji organicznych z wody
OCHRONA ŚRODOWISKA Vol. 31 2009 Nr 1 Małgorzata Kabsch-Korbutowicz, Agnieszka Urbanowska Przydatność membran ceramicznych do usuwania naturalnych substancji organicznych z wody W układach oczyszczania
Bardziej szczegółowoZASTOSOWANIE MODELU HERMII W ANALIZIE PRZEBIEGU PROCESU ULTRAFILTRACJI. Wirginia Tomczak
ZASTOSOWANIE MODELU HERMII W ANALIZIE PRZEBIEGU PROCESU ULTRAFILTRACJI Wirginia Tomczak Zachodniopomorski Uniwersytet Technologiczny w Szczecinie, Wydział Technologii i Inżynierii Chemicznej, Instytut
Bardziej szczegółowoEwa Puszczało. Politechnika Śląska w Gliwicach Wydział Inżynierii Środowiska i Energetyki
Ewa Puszczało Politechnika Śląska w Gliwicach Wydział Inżynierii Środowiska i Energetyki Substancje powierzchniowo czynne (SPC) to związki chemiczne, których cząsteczki są zbudowane z 2 elementów o przeciwnym
Bardziej szczegółowoZASTOSOWANIE FOTOKATALITYCZNEGO REAKTORA MEMBRANOWEGO DO OCZYSZCZANIA WÓD NATURALNYCH *
Proceedings of ECOpole DOI: 10.2429/proc.2013.7(2)091 2013;7(2) Mariola RAJCA 1 ZASTOSOWANIE FOTOKATALITYCZNEGO REAKTORA MEMBRANOWEGO DO OCZYSZCZANIA WÓD NATURALNYCH * APPLICATION OF PHOTOCATALYTIC MEMBRANE
Bardziej szczegółowoWPŁYW TEMPERATURY NA OCZYSZCZANIE SZARYCH ŚCIEKÓW W ŚWIETLE MODELU HYDRAULICZNEGO
szare ścieki, ultrafiltracja, odzysk wody Maciej DOBRZAŃSKI, Andrzej JODŁOWSKI* WPŁYW TEMPERATURY NA OCZYSZCZANIE SZARYCH ŚCIEKÓW W ŚWIETLE MODELU HYDRAULICZNEGO Przeprowadzone badania miały na celu określenie
Bardziej szczegółowoKONGRES SEROWARSKI ŁOCHÓW 2018
KONGRES SEROWARSKI ŁOCHÓW 2018 WYBRANE ZASTOSOWANIA TECHNOLOGII MEMBRANOWYCH W PROCESACH OCZYSZCZANIA WODY I ŚCIEKÓW Dr inż. Janusz Kroll PROCESY FILTRACJI MEMBRANOWYCH Mikrofiltracja - MF 0.1 do2.0 µm
Bardziej szczegółowo26 Usuwanie substancji organicznych z roztworów wodnych z wykorzystaniem ceramicznych membran ultrafiltracyjnych 1
ŚRODKOWO-POMORSKIE TOWARZYSTWO NAUKOWE OCHRONY ŚRODOWISKA Rocznik Ochrona Środowiska Tom 12. Rok 2010 467-478 26 Usuwanie substancji organicznych z roztworów wodnych z wykorzystaniem ceramicznych membran
Bardziej szczegółowoWykład 1. Wprowadzenie do metod membranowych
Wykład 1 Wprowadzenie do metod membranowych Cele metod rozdzielania: 1) 2) 3) zatężania oczyszczanie frakcjonowanie Historia 1855 A. Fick membrany kolodionowe 1866 T. Graham membrany kauczukowe 1950/1960
Bardziej szczegółowoNANOFILTRACJA MODELOWYCH ŚCIEKÓW GARBARSKICH OPTYMALIZACJA PARAMETRÓW PROCESOWYCH
Membrany i Procesy Membranowe w Ochronie Środowiska Monografie Komitetu Inżynierii Środowiska PAN 2010, vol. 65, 265-270 ISBN 978-83-89293-89-3 NANOFILTRACJA MODELOWYCH ŚCIEKÓW GARBARSKICH OPTYMALIZACJA
Bardziej szczegółowoTECHNIKI ROZDZIELANIA
TECHNIKI ROZDZIELANIA Ćwiczenie 2 Techniki wzbogacania i prekoncentracji: Membrany stałe/odparowanie próżniowe Politechnika Gdańska Wydział Chemiczny Katedra Inżynierii Chemicznej i Procesowej Prowadzący
Bardziej szczegółowoUZDATNIANIE WODY W PRZEMYŚLE SPOŻYWCZYM TECHNIKI MEMBRANOWE. 26 marca 2010 Woda i Ścieki w Przemyśle Spożywczym - Białystok 2010
UZDATNIANIE WODY W PRZEMYŚLE SPOŻYWCZYM TECHNIKI MEMBRANOWE Obszar geograficzny działania EUROWATER Koncentracja na średnich wydajnościach stacji uzdatniania wody Małe przepływy Średnie przepływy Duże
Bardziej szczegółowoMARIUSZ DUDZIAK * USUWANIE MIKROZANIECZYSZCZEŃ ESTROGENICZNYCH W PROCESIE FOTOKATALIZY WSPOMAGANYM SORPCJĄ I NANOFILTRACJĄ
UNIWERSYTET ZIELONOGÓRSKI ZESZYTY NAUKOWE NR 149 Nr 29 INŻYNIERIA ŚRODOWISKA 2013 MARIUSZ DUDZIAK * USUWANIE MIKROZANIECZYSZCZEŃ ESTROGENICZNYCH W PROCESIE FOTOKATALIZY WSPOMAGANYM SORPCJĄ I NANOFILTRACJĄ
Bardziej szczegółowoUtylizacja i neutralizacja odpadów Międzywydziałowe Studia Ochrony Środowiska
Utylizacja i neutralizacja odpadów Międzywydziałowe Studia Ochrony Środowiska Instrukcja do Ćwiczenia 14 Zastosowanie metod membranowych w oczyszczaniu ścieków Opracowała dr Elżbieta Megiel Celem ćwiczenia
Bardziej szczegółowoLublin 26.09.2012. Stacja Uzdatniania Wody w ZAK S.A.
Lublin 26.09.2012 Stacja Uzdatniania Wody w ZAK S.A. W 2008 roku podpisano umowę na wykonanie SUW w ZAK S.A. Budowa instalacji trwała 2 lata. Głównym wykonawcą zadania był Polimex-Mostostal S.A., natomiast
Bardziej szczegółowoZrównoważony rozwój przemysłowych procesów pralniczych. Moduł 1 Zastosowanie wody. Rozdział 3b. Zmiękczanie wody
Projekt Leonardo da Vinci Zrównoważony rozwój przemysłowych procesów pralniczych Moduł 1 Zastosowanie wody Rozdział 3b Zmiękczanie wody Moduł 1 Zastosowanie wody Rozdział 3 Zmiękczanie wody 1 Treść Twardość
Bardziej szczegółowoZastosowanie zintegrowanych procesów membranowych do usuwania substancji organicznych z wody
OCHRONA ŚRODOWISKA Vol. 32 2010 Nr 3 Małgorzata Kabsch-Korbutowicz, Katarzyna Majewska-Nowak Zastosowanie zintegrowanych procesów membranowych do usuwania substancji organicznych z wody Niezadowalająca
Bardziej szczegółowoZASTOSOWANIE MEMBRAN DO OCZYSZCZANIA ŚCIEKÓW Z PRZEMYSŁU SPOŻYWCZEGO
ZASTOSOWANIE MEMBRAN DO OCZYSZCZANIA ŚCIEKÓW Z PRZEMYSŁU SPOŻYWCZEGO Ewa Puszczało Instytut Inżynierii Wody i Ścieków Politechnika Śląska SCHEMAT UBOJU Rozładunek i rozmieszczenie zwierzyny ubojowej Ogłuszanie
Bardziej szczegółowoSEKWENCYJNE OCZYSZCZANIE WODY ZAWIERAJĄCEJ MYKOESTROGENY W PROCESACH FOTOKATALIZA I NANOFILTRACJA
Inżynieria Ekologiczna Nr 32, 213 Mariusz Dudziak 1, Klaudiusz Grübel 2, Mariusz Kuglarz 2 SEKWENCYJNE OCZYSZCZANIE WODY ZAWIERAJĄCEJ MYKOESTROGENY W PROCESACH FOTOKATALIZA I NANOFILTRACJA Streszczenie.
Bardziej szczegółowoUltrafiltration as a Method of Natural Organic Matter Separation From Water
1 Ultrafiltration as a Method of Natural Organic Matter Separation From Water Małgorzata Kabsch-Korbutowicz Wrocław University of Technology 1. Introduction Shortages of drinking water around the world
Bardziej szczegółowoMIKROFILTRACJA ZAGĘSZCZANIE BIAŁEK SERWATKOWYCH
Wrocław, 16.11.16 MIKROFILTRACJA ZAGĘSZCZANIE BIAŁEK SERWATKOWYCH 1. OPIS PROCESU Procesy membrany stosowane szeroko w przemyśle mleczarskim są często alternatywą dla jednostkowych procesów klasycznej
Bardziej szczegółowoODNOWA WODY (water reclamation and reuse) Wydział Inżynierii Środowiska. Całkowita objętość wody na Ziemi wynosi ok.
Wydział Inżynierii Środowiska ODNOWA WODY (water reclamation and reuse) Prof. dr hab. inż. Małgorzata KABSCH-KORBUTOWICZ Całkowita objętość wody na Ziemi wynosi ok. 1,4 mld km 3 Woda słodka Rzeki i jeziora
Bardziej szczegółowoOczyszczanie wody - A. L. Kowal, M. Świderska-BróŜ
Oczyszczanie wody - A. L. Kowal, M. Świderska-BróŜ Spis treści Przedmowa 1. Woda w przyrodzie 1.1. Wprowadzenie 1.2. Fizyczne właściwości wody 1.3. Ogólna charakterystyka roztworów wodnych 1.3.1. Roztwory
Bardziej szczegółowoRegeneracja żywic polimerowych stosowanych do frakcjonowania naturalnych substancji organicznych
MIDDLE POMERANIAN SCIENTIFIC SOCIETY OF THE ENVIRONMENT PROTECTION ŚRODKOWO-POMORSKIE TOWARZYSTWO NAUKOWE OCHRONY ŚRODOWISKA Annual Set The Environment Protection Rocznik Ochrona Środowiska Volume/Tom
Bardziej szczegółowoODWRÓCONA OSMOZA ODSALANIE SOLANKI
Wrocław, 24.11.15 ODWRÓCONA OSMOZA ODSALANIE SOLANKI 1. OPIS PROCESU Podstawowym elementem odróżniającym procesy osmozy od ultrafiltracji są znacznie mniejsze rozmiary cząstek substancji rozpuszczonych
Bardziej szczegółowoW ZINTEGROWANYM PROCESIE FOTOKATALIZA-ULTRAFILTRACJA
Proceedings of ECOpole DOI: 10.2429/proc.2012.6(2)108 2012;6(2) Mariola RAJCA 1 EFEKTYWNOŚĆ OCZYSZCZANIA WÓD W ZINTEGROWANYM PROCESIE FOTOKATALIZA-ULTRAFILTRACJA EFFECTIVENESS OF WATER TREATMENT BY MEANS
Bardziej szczegółowoADSORPCJA BŁĘKITU METYLENOWEGO I JODU NA WYBRANYCH WĘGLACH AKTYWNYCH
Węgiel aktywny w ochronie środowiska i przemyśle (2006) ZYGMUNT DĘBOWSKI, EWA OKONIEWSKA Politechnika Częstochowska, Wydział Inżynierii i Ochrony Środowiska ul. Brzeźnicka 60a, 42-200 Częstochowa ADSORPCJA
Bardziej szczegółowoWykład 2. Wprowadzenie do metod membranowych (część 2)
Wykład 2 Wprowadzenie do metod membranowych (część 2) Mechanizmy filtracji membranowej Model kapilarny Model dyfuzyjny Model dyfuzyjny Rozpuszczalność i szybkość dyfuzji Selektywność J k D( c c ) / l n
Bardziej szczegółowoOPTYMALIZACJA PROCESU UZDATNIANIA WODY POWIERZCHNIOWEJ Z WYKORZYSTANIEM SZTUCZNEJ INFILTRACJI NA PRZYKŁADZIE ZUW W STARYM SĄCZU
UNIWERSYTET ROLNICZY W KRAKOWIE SĄDECKIE WODOCIĄGI Sp. z o. o. dr hab. inż. Tomasz Bergel, mgr inż. Iwona Wiewiórska OPTYMALIZACJA PROCESU UZDATNIANIA WODY POWIERZCHNIOWEJ Z WYKORZYSTANIEM SZTUCZNEJ INFILTRACJI
Bardziej szczegółowoUsuwanie mykoestrogenów z wody z użyciem przemysłowego modułu do nanofiltracji
Inżynieria i Ochrona Środowiska 2010, t. 13, nr 4, s. 279-285 Mariusz DUDZIAK Politechnika Śląska, Instytut Inżynierii Wody i Ścieków ul. Konarskiego 18, 44-100 Gliwice tel. 32 237 16 98, e-mail: Mariusz.Dudziak@polsl.pl
Bardziej szczegółowoAPARATURA BADAWCZA I DYDAKTYCZNA
APARATURA BADAWCZA I DYDAKTYCZNA Oczyszczanie wody popłucznej z instalacji basenowej w jednostkowym membranowym procesie ultrafiltracji oraz w układzie zintegrowanym napowietrzanie-ultrafiltracja EDYTA
Bardziej szczegółowoCiśnieniowe techniki membranowe
Wykład 4 Ciśnieniowe techniki membranowe Opracowała dr Elżbieta Megiel Pressure driven processes P= MF 10-300 kpa UF 50-500 kpa NF 0.5-1.5 MPa RO 0.5-1.5 MPa Bacteria, parasites, High molecular particles
Bardziej szczegółowoWpływ Młodych Naukowców na Osiągnięcia Polskiej Nauki (5)
Materiały Konferencji Młodych Naukowców nt.: WPŁYW MŁODYCH NAUKOWCÓW NA OSIĄGNIĘCIA POLSKIEJ NAUKI - V Edycja Zakopane 23.11.2013, Poznań 30.11.2013 i 1.12.2013, Wrocław 14 i 15.12.2013 oraz Kraków 11.01.2014
Bardziej szczegółowoPOLITECHNIKA GDAŃSKA
POLITECHNIKA GDAŃSKA WYDZIAŁ CHEMICZNY KATEDRA INŻYNIERII PROCESOWEJ I TECHNOLOGII CHEMICZNEJ TECHNOLOGIA CHEMICZNA Zasada najlepszego wykorzystania potencjału: ocena siły napędowej i wpływu zwilżania
Bardziej szczegółowoOCENA CZYSTOŚCI WODY NA PODSTAWIE POMIARÓW PRZEWODNICTWA. OZNACZANIE STĘŻENIA WODOROTLENKU SODU METODĄ MIARECZKOWANIA KONDUKTOMETRYCZNEGO
OCENA CZYSTOŚCI WODY NA PODSTAWIE POMIAÓW PZEWODNICTWA. OZNACZANIE STĘŻENIA WODOOTLENKU SODU METODĄ MIAECZKOWANIA KONDUKTOMETYCZNEGO Instrukcja do ćwiczeń opracowana w Katedrze Chemii Środowiska Uniwersytetu
Bardziej szczegółowoWybrane aspekty filtracji wody
Wybrane aspekty filtracji wody Grzegorz Pasztaleniec/ Eaton Filtration Poland grzegorzpasztaleniec@eaton.com Tel: +48 601 24 25 20 Spis treści Różnice : membrany świece wgłębne Program świec filtracyjnych
Bardziej szczegółowoStacja Uzdatniania Wody w Oleśnie
RAPORT Z BADAŃ PILOTAŻOWYCH UZDATNIANIA WODY Stacja Uzdatniania Wody w Oleśnie 1 Raport z badań pilotażowych uzdatniania wody przeprowadzonych na Stacji Uzdatniania Wody w Oleśnie CEL BADAŃ PILOTAŻOWYCH
Bardziej szczegółowoGranulowany węgiel aktywny z łupin orzechów kokosowych: BT bitumiczny AT - antracytowy 999-DL06
Granulowany węgiel aktywny z łupin orzechów kokosowych: BT bitumiczny AT - antracytowy 999-DL06 Granulowany Węgiel Aktywny GAC (GAC - ang. Granular Activated Carbon) jest wysoce wydajnym medium filtracyjnym.
Bardziej szczegółowoOCZYSZCZANIE ŚCIEKÓW PRZEMYSŁOWYCH O DUŻEJ ZAWARTOŚCI OLEJÓW NA ZŁOŻU BIOLOGICZNYM
ścieki przemysłowe, złoże biologiczne Katarzyna RUCKA, Małgorzata BALBIERZ* OCZYSZCZANIE ŚCIEKÓW PRZEMYSŁOWYCH O DUŻEJ ZAWARTOŚCI OLEJÓW NA ZŁOŻU BIOLOGICZNYM Przedstawiono wyniki laboratoryjnych badań
Bardziej szczegółowoULTRAFILTRACYJNE DOCZYSZCZANIE ODPŁYWÓW Z OCZYSZCZALNI ŚCIEKÓW KOMUNALNYCH
Inżynieria Ekologiczna Ecological Engineering Vol. 18, Iss. 4, Aug. 2017, pages 40 46 DOI: 10.12912/23920629/74959 Received: 2017.04.22 Accepted: 2017.06.15 Published: 2017.08.01 ULTRAFILTRACYJNE DOCZYSZCZANIE
Bardziej szczegółowoOCENA WPŁYWU WYBRANYCH ANIONÓW NA SKUTECZNOŚĆ USUWANIA SUBSTANCJI ORGANICZNYCH Z WODY Z WYKORZYSTANIEM MAGNETYCZNEJ ŻYWICY ANIONOWYMIENNEJ MIEX
oczyszczanie wody, usuwanie substancji organicznych, wymiana jonowa, żywica MIEX Anastassiya KRUTKO*, Jacek A. WIŚNIEWSKI*, Marek MOŁCZAN* OCENA WPŁYWU WYBRANYCH ANIONÓW NA SKUTECZNOŚĆ USUWANIA SUBSTANCJI
Bardziej szczegółowoInstrukcja laboratorium z ochrony środowiska. Temat ćwiczenia. Oznaczanie wybranych wskaźników zanieczyszczenia wód
Instrukcja laboratorium z ochrony środowiska Temat ćwiczenia. Oznaczanie wybranych wskaźników zanieczyszczenia wód Cel ćwiczenia Ćwiczenie ma za zadanie zapoznanie się z wybranymi metodami określania wskaźników
Bardziej szczegółowoBIOTECHNOLOGIA OGÓLNA
BIOTECHNOLOGIA OGÓLNA 1. 2. 3. 4. 5. Ogólne podstawy biologicznych metod oczyszczania ścieków. Ścieki i ich rodzaje. Stosowane metody analityczne. Substancje biogenne w ściekach. Tlenowe procesy przemiany
Bardziej szczegółowoWpływ promieniowania na wybrane właściwości folii biodegradowalnych
WANDA NOWAK, HALINA PODSIADŁO Politechnika Warszawska Wpływ promieniowania na wybrane właściwości folii biodegradowalnych Słowa kluczowe: biodegradacja, kompostowanie, folie celulozowe, właściwości wytrzymałościowe,
Bardziej szczegółowoNANOFILTRACJA ROZTWORÓW FERMENTACYJNYCH - ZJAWISKA NIEKORZYSTNE ORAZ CZYSZCZENIE MEMBRAN
Proceedings of ECOpole DOI: 0.2429/proc.203.7(2)074 203;7(2) Mariusz DUDZIAK i Marek GRYTA 2 NANOFILTRACJA ROZTWORÓW FERMENTACYJNYCH - ZJAWISKA NIEKORZYSTNE ORAZ CZYSZCZENIE MEMBRAN NANOFILTRATION OF FERMENTATION
Bardziej szczegółowoKarbonowy filtr sorpcyjny K870
Karbonowy filtr sorpcyjny K870 Karbonowy filtr sorpcyjny K870 posiada szeroki zakres zastosowań. Może działać w systemach odwróconej osmozy (mechaniczne i chemiczne czyszczenie), jako główny lub dodatkowy
Bardziej szczegółowoWTÓRNE ZANIECZYSZCZENIE WODY W PROCESIE WYMIANY JONOWEJ STOSOWANEJ DO USUWANIA NATURALNYCH SUBSTANCJI ORGANICZNYCH
oczyszczanie wody, wymiana jonowa, naturalne substancje organiczne, wtórne zanieczyszczenie wody Agnieszka URBANOWSKA*, Małgorzata KABSCH-KORBUTOWICZ* WTÓRNE ZANIECZYSZCZENIE WODY W PROCESIE WYMIANY JONOWEJ
Bardziej szczegółowoUSUWANIE MIKROZANIECZYSZCZEŃ O ESTROGENICZNEJ AKTYWNOŚCI BIOLOGICZNEJ W PROCESIE NANOFILTRACJI
Proceedings of ECOpole DOI: 10.2429/proc.2015.9(1)022 2015;9(1) Jolanta BOHDZIEWICZ 1, Gabriela KAMIŃSKA 1 i Klaudiusz GRÜBEL 2 USUWANIE MIKROZANIECZYSZCZEŃ O ESTROGENICZNEJ AKTYWNOŚCI BIOLOGICZNEJ W PROCESIE
Bardziej szczegółowoELEKTRODIALIZA. Karina Rolińska Aleksandra Sierakowska Beata Ulmaniec r.
ELEKTRODIALIZA 1 Karina Rolińska Aleksandra Sierakowska Beata Ulmaniec 29. 05. 2018 r. HISTORIA ELEKTRODIALIZY W 1952 roku powstał pierwszy zakład odsalania wody z wykorzystaniem tej metody - elektroliza
Bardziej szczegółowoARCHIVES OF ENVIRONMENTAL PROTECTION vol. 37 no. 4 pp
ARCHIVES OF ENVIRONMENTAL PROTECTION vol. 37 no. 4 pp. 107-120 2011 PL ISSN 2083-4772 Copyright by Polska Akademia Nauk, Instytut Podstaw Inżynierii Środowiska PAN, Zabrze 2011 PROGNOZOWANIE WYDAJNOŚCI
Bardziej szczegółowoPOLITECHNIKA WROCŁAWSKA INSTYTUT TECHNOLOGII NIEORGANICZNEJ I NAWOZÓW MINERALNYCH. Ćwiczenie nr 6. Adam Pawełczyk
POLITECHNIKA WROCŁAWSKA INSTYTUT TECHNOLOGII NIEORGANICZNEJ I NAWOZÓW MINERALNYCH Ćwiczenie nr 6 Adam Pawełczyk Instrukcja do ćwiczeń laboratoryjnych USUWANIE SUBSTANCJI POŻYWKOWYCH ZE ŚCIEKÓW PRZEMYSŁOWYCH
Bardziej szczegółowoOFERTA TEMATÓW PROJEKTÓW DYPLOMOWYCH (MAGISTERSKICH) do zrealizowania w Katedrze INŻYNIERII CHEMICZNEJ I PROCESOWEJ
OFERTA TEMATÓW PROJEKTÓW DYPLOMOWYCH (MAGISTERSKICH) do zrealizowania w Katedrze INŻYNIERII CHEMICZNEJ I PROCESOWEJ Badania kinetyki utleniania wybranych grup związków organicznych podczas procesów oczyszczania
Bardziej szczegółowo129 Oczyszczanie ścieków koksowniczych w układzie zintegrowanym łączącym proces koagulacji z ciśnieniowymi technikami membranowymi
ŚRODKOWO-POMORSKIE TOWARZYSTWO NAUKOWE OCHRONY ŚRODOWISKA Rocznik Ochrona Środowiska Tom 13. Rok 2011 ISSN 1506-218X 1965-1984 129 Oczyszczanie ścieków koksowniczych w układzie zintegrowanym łączącym proces
Bardziej szczegółowoTHE TREATMENT OF SURFACE WATER IN THE HYBRID MEMBRANE REACTOR COMBINING ION EXCHANGE, ADSORPTION AND ULTRAFILTRATION
A R C H I T E C T U R E C I V I L E N G I N E E R I N G E N V I R O N M E N T The Silesian University of Technology No. 1/ 2013 THE TREATMENT OF SURFACE WATER IN THE HYBRID MEMBRANE REACTOR COMBINING ION
Bardziej szczegółowoAUTOREFERAT. Załącznik 2
Dr inż. Mariola Rajca Politechnika Śląska w Gliwicach Wydział Inżynierii Środowiska i Energetyki Instytut Inżynierii Wody i Ścieków Zakład Chemii Środowiska i Procesów Membranowych Załącznik 2 AUTOREFERAT
Bardziej szczegółowoOCZYSZCZANIE ŚCIEKÓW I WÓD TECHNOLOGICZNYCH Z RÓŻNYCH GAŁĘZI PRZEMYSŁU Z ZASTOSOWANIEM ZAAWANSOWANYCH TECHNOLOGII: BIOLOGICZNEJ I ULTRAFILTRACJI
OCZYSZCZANIE ŚCIEKÓW I WÓD TECHNOLOGICZNYCH Z RÓŻNYCH GAŁĘZI PRZEMYSŁU Z ZASTOSOWANIEM ZAAWANSOWANYCH TECHNOLOGII: BIOLOGICZNEJ I ULTRAFILTRACJI MGR INŻ. ANNA MUSIELAK DI (FH) DR. TECHN. SIMON JABORNIG
Bardziej szczegółowo1. Regulamin bezpieczeństwa i higieny pracy... 10 2. Pierwsza pomoc w nagłych wypadkach... 12 Literatura... 12
Spis treści III. Wstęp... 9 III. Zasady porządkowe w pracowni technologicznej... 10 1. Regulamin bezpieczeństwa i higieny pracy... 10 2. Pierwsza pomoc w nagłych wypadkach... 12 Literatura... 12 III. Wskaźniki
Bardziej szczegółowoDr hab. inż. Mariola Rajca
Dr hab. inż. Mariola Rajca Gliwice, 10.03.2019 r. Politechnika Śląska Wydział Inżynierii Środowiska i Energetyki Instytut Inżynierii Wody i Ścieków Zakład Chemii Środowiska i Procesów Membranowych ul.
Bardziej szczegółowoStacje odwróconej osmozy Technika membranowa
Stacje odwróconej osmozy Technika membranowa Przemysłowe stacje odwróconej osmozy Watersystem. Działając od przeszło 20 lat na rynku uzdatniania wody, oferujemy klientom sprawdzone jednostki odwróconej
Bardziej szczegółowoWykorzystanie ceramicznych membran ultrafiltracyjnych do usuwania substancji powierzchniowo czynnych z roztworów wodnych
OCHRONA ŚRODOWISKA Vol. 33 2011 Nr 1 Izabela Kowalska Wykorzystanie ceramicznych membran ultrafiltracyjnych do usuwania substancji powierzchniowo czynnych z roztworów wodnych Do najważniejszych parametrów
Bardziej szczegółowoOCENA WŁAŚCIWOŚCI TRANSPORTOWYCH MEMBRAN CERAMICZNYCH UŻYWANYCH DO OCZYSZCZANIA WODY
oczyszczanie wody, naturalne substancje organiczne, ultrafiltracja, mikrofiltracja, membrana ceramiczna Agnieszka URBANOWSKA, Małgorzata KABSCH-KORBUTOWICZ* OCENA WŁAŚCIWOŚCI TRANSPORTOWYCH MEMBRAN CERAMICZNYCH
Bardziej szczegółowoTechnika membranowa MF UF NF - RO
Technika membranowa MF UF NF - RO AquaCare GmbH & Co. KG Am Wiesenbusch 11 (im Innovapark) 45966 Gladbeck, Germany +49-20 43-37 57 58-0 +49-20 43 37 57 58-90 www.aquacare.de e-mail: info@aquacare.de Autoryzowany
Bardziej szczegółowoBADANIE PROCESU MIKOFILTRACJI ZAWIESINY DROŻDŻY Z ZASTOSOWANIEM MEMBRANY POLIPROPYLENOWEJ
membrana polipropylenowa, mikrofiltracja czyszczenie chemiczne membran, fouling, płukanie wsteczne Wirginia TOMCZAK, Marek GRYTA * BADANIE PROCESU MIKOFILTRACJI ZAWIESINY DROŻDŻY Z ZASTOSOWANIEM MEMBRANY
Bardziej szczegółowoUSUWANIE SUBSTANCJI ORGANICZNYCH Z WODY W PROCESACH WYMIANY JONOWEJ, KOAGULACJI I ADSORPCJI
Węgiel aktywny w ochronie środowiska i przemyśle (2006) MARE MOŁCZAN, ANDRZEJ BIŁY Politechnika Wrocławska, Instytut Inżynierii Ochrony Środowiska Wybrzeże Wyspiańskiego 27, 50-370 Wrocław USUWANIE SUBSTANCJI
Bardziej szczegółowoĆwiczenie 5 A-2, p Podstawowe procesy jednostkowe w technologii chemicznej Studia I stopnia (inżynierskie), stacjonarne, Rok III, semestr V
Ćwiczenie 5 A-2, p. 110 Podstawowe procesy jednostkowe w technologii chemicznej Studia I stopnia (inżynierskie), stacjonarne, Rok III, semestr V Separacje membranowe wydzielanie produktu reakcji z mieszaniny
Bardziej szczegółowoWoltamperometryczne oznaczenie paracetamolu w lekach i ściekach
Analit 6 (2018) 45 52 Strona czasopisma: http://analit.agh.edu.pl/ Woltamperometryczne oznaczenie lekach i ściekach Voltammetric determination of paracetamol in drugs and sewage Martyna Warszewska, Władysław
Bardziej szczegółowoPytania do egzaminu z przedmiotu Gospodarka wodno ściekowa w sektorze paliwowo energetycznym
I Budowa i właściwości fizykochemiczne wody 1. Budowa cząsteczki H 2 O a) klasyczny model budowy cząsteczki H 2 O, b) budowa cząsteczki H 2 O na gruncie teorii kwantowej, c) cząsteczka H 2 O jako dipol,
Bardziej szczegółowoUBOŻENIE GLEB TORFOWO-MURSZOWYCH W SKŁADNIKI ZASADOWE CZYNNIKIEM WPŁYWAJĄCYM NA WZROST STĘŻENIA RWO W WODZIE GRUNTOWEJ
INSTYTUT TECHNOLOGICZNO-PRZYRODNICZY W FALENTACH Zakład Doświadczalny w Biebrzy UBOŻENIE GLEB TORFOWO-MURSZOWYCH W SKŁADNIKI ZASADOWE CZYNNIKIEM WPŁYWAJĄCYM NA WZROST STĘŻENIA RWO W WODZIE GRUNTOWEJ Jacek
Bardziej szczegółowoĆwiczenie 2: Właściwości osmotyczne koloidalnych roztworów biopolimerów.
1. Część teoretyczna Właściwości koligatywne Zjawiska osmotyczne związane są z równowagą w układach dwu- lub więcej składnikowych, przy czym dotyczy roztworów substancji nielotnych (soli, polisacharydów,
Bardziej szczegółowoWykład 2. Anna Ptaszek. 7 października Katedra Inżynierii i Aparatury Przemysłu Spożywczego. Chemia fizyczna - wykład 2. Anna Ptaszek 1 / 1
Wykład 2 Katedra Inżynierii i Aparatury Przemysłu Spożywczego 7 października 2015 1 / 1 Zjawiska koligatywne Rozpuszczenie w wodzie substancji nielotnej powoduje obniżenie prężności pary nasyconej P woda
Bardziej szczegółowoII. ODŻELAZIANIE LITERATURA. Zakres wiadomości obowiązujących do zaliczenia przed przystąpieniem do wykonania. ćwiczenia:
II. ODŻELAZIANIE LITERATURA 1. Akty prawne: Aktualne rozporządzenie dotyczące jakości wody do picia i na potrzeby gospodarcze. 2. Chojnacki A.: Technologia wody i ścieków. PWN, Warszawa 1972. 3. Hermanowicz
Bardziej szczegółowoBADANIA PODATNOŚCI ŚCIEKÓW Z ZAKŁADU CUKIERNICZEGO NA OCZYSZCZANIE METODĄ OSADU CZYNNEGO
oczyszczanie, ścieki przemysłowe, przemysł cukierniczy Katarzyna RUCKA, Piotr BALBIERZ, Michał MAŃCZAK** BADANIA PODATNOŚCI ŚCIEKÓW Z ZAKŁADU CUKIERNICZEGO NA OCZYSZCZANIE METODĄ OSADU CZYNNEGO Przedstawiono
Bardziej szczegółowowykorzystania adsorpcji na pylistym węglu aktywnym do usuwania rozpuszczonych substancji organicznych z wody
OCHRONA ŚRODOWISKA Vol. 31 2009 Nr 2 Małgorzata Szlachta, Wojciech Adamski Wykorzystanie adsorpcji na pylistym węglu aktywnym do usuwania rozpuszczonych substancji organicznych z wody Adsorpcja, jako zjawisko
Bardziej szczegółowoResearches of volume coagulation in water from the Biała Nida river
Archiwum Gospodarki Odpadami i Ochrony Środowiska ISSN 1733-4381, vol. 15, issue 2 (2013), p. 1-8 http://awmep.org Researches of volume coagulation in water from the Biała Nida river Jarosław GAWDZIK 1,
Bardziej szczegółowoSkierniewice: OGŁOSZENIE O ZMIANIE OGŁOSZENIA
Ogłoszenie nr 540041987-N-2019 z dnia 05-03-2019 r. Skierniewice: OGŁOSZENIE O ZMIANIE OGŁOSZENIA OGŁOSZENIE DOTYCZY: Ogłoszenia o zamówieniu INFORMACJE O ZMIENIANYM OGŁOSZENIU Numer: 519179-N-2019 Data:
Bardziej szczegółowoWPŁYW WŁAŚCIWOŚCI ZWIĄZKÓW ORGANICZNYCH NA EFEKTYWNOŚĆ PROCESÓW UZDATNIANIA WODY - PODSTAWY TEORETYCZNE
CZASOPISMO INŻYNIERII LĄDOWEJ, ŚRODOWISKA I ARCHITEKTURY JOURNAL OF CIVIL ENGINEERING, ENVIRONMENT AND ARCHITECTURE JCEEA, t. XXXIV, z. 64 (4/II/17), październik-grudzień 2017, s. 107-120, DOI:10.7862/rb.2017.234
Bardziej szczegółowoMetody charakterystyki naturalnych organicznych składników wód ujmowanych z przeznaczeniem do spożycia przez ludzi
OCHRONA ŚRODOWISKA Vol. 38 2016 Nr 4 Justyna Machi, Marek Mołczan Metody charakterystyki naturalnych organicznych składników wód ujmowanych z przeznaczeniem do spożycia przez ludzi Związki organiczne naturalnie
Bardziej szczegółowoManagement Systems in Production Engineering No 2(26), 2017
WYDAJNOŚĆ I SELEKTYWNOŚĆ MEMBRAN CERAMICZNYCH W PROCESIE ULTRAFILTRACJI EMULSJI ZASOLONYCH Konrad ĆWIRKO, Agnieszka KALBARCZYK-JEDYNAK Akademia Morska w Szczecinie Abstrakt: Wody zaolejone pochodzące z
Bardziej szczegółowoUtylizacja i neutralizacja odpadów Międzywydziałowe Studia Ochrony Środowiska. Ćwiczenie 14. Zastosowanie metod membranowych do oczyszczania ścieków
Utylizacja i neutralizacja odpadów Międzywydziałowe Studia Ochrony Środowiska Ćwiczenie 14 Zastosowanie metod membranowych do oczyszczania ścieków Wstęp teoretyczny Opracowała: dr Elżbieta Megiel 1. Klasyfikacja
Bardziej szczegółowoMateriały polimerowe laboratorium
Materiały polimerowe laboratorium Wydział Chemiczny, Studia Stacjonarne II stopnia (magisterskie), rok 1, semestr 2 kierunek: INŻYNIERIA CHEMICZNA I PROCESOWA specjalność: Inżynieria procesów chemicznych
Bardziej szczegółowoMEMBRANY POLISULFONOWE W OCZYSZCZANIU ŚCIEKÓW KOKSOWNICZYCH
Proceedings of ECOpole Vol. 3, No. 1 2009 Karolina MIELCZAREK 1, Jolanta BOHDZIEWICZ 2 i Anna KWARCIAK-KOZŁOWSKA 1 MEMBRANY POLISULFONOWE W OCZYSZCZANIU ŚCIEKÓW KOKSOWNICZYCH APPLICATION OF POLYSULFONE
Bardziej szczegółowoROZDZIELENIE OD PODSTAW czyli wszystko (?) O KOLUMNIE CHROMATOGRAFICZNEJ
ROZDZIELENIE OD PODSTAW czyli wszystko (?) O KOLUMNIE CHROMATOGRAFICZNEJ Prof. dr hab. inż. Agata Kot-Wasik Katedra Chemii Analitycznej Wydział Chemiczny, Politechnika Gdańska agawasik@pg.gda.pl ROZDZIELENIE
Bardziej szczegółowoANEKS 5 Ocena poprawności analiz próbek wody
ANEKS 5 Ocena poprawności analiz próbek wody Bilans jonów Zasady ogólne Kontroli jakości danych dokonuje się wykonując bilans jonów. Bilans jonów jest podstawowym testem poprawności wyników analiz chemicznych
Bardziej szczegółowoSonochemia. Schemat 1. Strefy reakcji. Rodzaje efektów sonochemicznych. Oscylujący pęcherzyk gazu. Woda w stanie nadkrytycznym?
Schemat 1 Strefy reakcji Rodzaje efektów sonochemicznych Oscylujący pęcherzyk gazu Woda w stanie nadkrytycznym? Roztwór Znaczne gradienty ciśnienia Duże siły hydrodynamiczne Efekty mechanochemiczne Reakcje
Bardziej szczegółowoARCHIVES OF ENVIRONMENTAL PROTECTION
ARCHIVES OF ENVIRONMENTAL PROTECTION vol. 37 no. 4 pp. 25-35 2011 PL ISSN 2083-4772 Copyright by Polska Akademia Nauk, Instytut Podstaw Inżynierii Środowiska PAN, Zabrze, Polska 2011 WPŁYW JAKOŚCI MATERII
Bardziej szczegółowoSPECJALNE TECHNIKI ROZDZIELANIA W BIOTECHNOLOGII. Laboratorium nr1 ODSALANIE I ZATĘŻANIE ROZTWORU BIAŁKA W PROCESIE FILTRACJI STYCZNEJ
SPECJALNE TECHNIKI ROZDZIELANIA W BIOTECHNOLOGII Laboratorium nr1 ODSALANIE I ZATĘŻANIE ROZTWORU BIAŁKA W PROCESIE FILTRACJI STYCZNEJ Opracowała: dr inż. Renata Muca, dr inż. Wojciech Marek I. WPROWADZENIE
Bardziej szczegółowo