Inżynieria materiałowa : stal / Marek Blicharski. wyd. 2 zm. i rozsz. - 1 dodr. (PWN). Warszawa, Spis treści. Wstęp 11

Wielkość: px
Rozpocząć pokaz od strony:

Download "Inżynieria materiałowa : stal / Marek Blicharski. wyd. 2 zm. i rozsz. - 1 dodr. (PWN). Warszawa, Spis treści. Wstęp 11"

Transkrypt

1 Inżynieria materiałowa : stal / Marek Blicharski. wyd. 2 zm. i rozsz. - 1 dodr. (PWN). Warszawa, 2017 Spis treści Wstęp Wytwarzanie stali Wstęp Wsad do wielkiego pieca Wytwarzanie surówki Alternatywne metody otrzymywania żelaza Odsiarczanie surówki (obróbka wstępna) Wytwarzanie stali Konwertor tlenowy Postęp w technologii wytwarzania stali Piec elektryczny łukowy Pierwiastki w stali Pierwiastki usuwane w procesie stalowniczym - Pb, Zn i Al Pierwiastki, które nie dają się usunąć w procesie stalowniczym - Cu, Sn, Ni, Co, Mo i W Gazy - tlen, azot, wodór Węgiel i pierwiastki występujące jednocześnie w kąpieli metalowej i żużlu - Si, Mn, S i P Obróbka pozapiecowa (wtórna) Odsiarczanie stali Wtrącenia niemetaliczne Wtrącenia siarczkowe Wtrącenia tlenkowe Odgazowanie Odtlenianie stali Rodzaje stali ze względu na odtlenienie Odlewanie Odlewanie do wlewnic Odlewanie ciągłe Wytwarzanie stali o szczególnych własnościach Wytapianie indukcyjne w próżni Procesy przetopieniowe Wytwarzanie stali odpornych na korozję Metalurgia proszków Spiekane stale narzędziowe Spiekane narzędzia Wytwarzanie rozpyleniowo-osadzeniowe stali Składniki mikrostrukturalne stopów żelaza Roztwory stałe Dyslokacje w ferrycie i austenicie Wyraźna granica plastyczności Starzenie po odkształceniu 79

2 2.3. Wykres fazowy żelazo-węgiel Węgliki i azotki Wpływ pierwiastków stopowych na tworzenie się austenitu Przemiana austenitu w ferryt Przemiana austenitu w perlit Wpływ pierwiastków stopowych na zakres występowania austenitu Przemiana martenzytyczna Przemiana bainityczna Bainit górny Bainit dolny Ferryt iglasty Wykresy PI i PC Hartowność Odpuszczanie Naprężenia własne Kruchość odpuszczania Wpływ pierwiastków stopowych na własności stali Zależność między mikrostrukturą a własnościami Umocnienie Umocnienie roztworowe Umocnienie dyslokacyjne Umocnienie cząstkami innej fazy Umocnienie przez rozdrobnienie ziarna Wpływ cząstek wydzieleń na wielkość ziarna osnowy Umocnienie stali Udarność stali Czynniki metalurgiczne wpływające na udarność stali Spawalność Własności stali o mikrostrukturze ferrytycznej Własności stali o małej zawartości węgla i mikrostrukturze ferrytyczno-perlitycznej Zależność między mikrostrukturą a własnościami stali ferrytyczno-perlitycznych Własności perlitu Kierunkowość własności Własności stali o mikrostrukturze bainitycznej Własności stali o mikrostrukturze martenzytycznej Własności stali austenitycznych Własności stali o mikrostrukturze ferrytyczno-martenzytycznej Własności stali o mikrostrukturze ferrytyczno-austenitycznej Własności mikrostruktury tworzącej się podczas odpuszczania Własności mikrostruktury ferrytycznej z cementytem sferoidalnym Stale na wyroby płaskie do kształtowania na zimno Wstęp Proces wytwarzania Podstawy metalurgiczne Kształtowanie na zimno Stale miękkie Stal o małej wytrzymałości uspokojona Al wyżarzona

3 w piecu kołpakowym Stal o małej wytrzymałości uspokojona Al wyżarzona w sposób ciągły Stal wolna od atomów międzywęzłowych o małej wytrzymałości Stale głębokotłoczne o podwyższonej wytrzymałości Stale umacniane podczas utwardzania lakieru Stale umacniane roztworowo Metalurgia stali o dobrej kształtowalności Stale wielofazowe Stale DP Stale TRIP Stale o złożonym składzie fazowym (CP) Inne metody otrzymywania taśm o podwyższonej wytrzymałości Taśmy powlekane w sposób ciągły Powlekanie ogniowe Powłoki elektrolityczne Odporność na korozję Powłoki Sn Powłoki organiczne Taśmy stalowe pokrywane emalią porcelanową Stale konstrukcyjne Wstęp Zależność między mikrostrukturą a własnościami stali konstrukcyjnych Mikrododatki Węglikoazotki Nb, V i Ti Zależności krystalograficzne między węglikoazotkami a osnową Rozpuszczalność węglikoazotków Mikrododatki w stalach NSPW Wpływ zawartości C i N na ułamek objętości wydzieleń Dodatek Ti Koagulacja Regulowane walcowanie Nagrzewanie do walcowania Rekrystalizacja austenitu podczas odkształcania plastycznego na gorąco Regulowane walcowanie konwencjonalne Walcowanie poniżej Ar Regulowane walcowanie rekrystalizujące Regulowane chłodzenie Niejednorodne ziarno ferrytu Skład chemiczny stali do walcowania cieplno-plastycznego Własności stali z mikrododatkami Wyroby ze stali niskostopowych o podwyższonej wytrzymałości walcowane na zimno Stale na rurociągi Stale stosowane w środowisku gazów kwaśnych Stale trudno rdzewiejące Stale do zbrojenia betonu Stale stosowane w obniżonej temperaturze 311

4 5.16. Stale maraging Stale znormalizowane Stale niestopowe konstrukcyjne Stale konstrukcyjne o podwyższonej granicy plastyczności przeznaczone do kształtowania na zimno Stale konstrukcyjne o podwyższonej wytrzymałości ulepszone cieplnie lub umocnione wydzieleniowo Stale konstrukcyjne spawalne drobnoziarniste Stale spawalne na urządzenia ciśnieniowe Stale maszynowe i o dużej zawartości węgla Wstęp Pierwiastki stopowe i mikrostruktura Dobór stali maszynowych obrobionych cieplnie Stale do ulepszania cieplnego Stale do hartowania powierzchniowego Stale do nawęglania Stale do azotowania Stale umocnione wydzieleniowo z temperatury obróbki plastycznej na gorąco Stale do hartowania bezpośredniego Stale automatowe Dodatki zwiększające skrawalność Skrawalność stali Walcówka stalowa na druty (liny) Stale sprężynowe Stale łożyskowe Stale na łożyska do pracy w normalnych warunkach Stale łożyskowe do specjalnych zastosowań Czynniki wpływające na zachowanie zmęczeniowe Wytwarzanie i jakość stali łożyskowych Stale szynowe Gatunki o dużej wytrzymałości Odporność na zużycie Szyny ze stali austenitycznej z zawartością 14% Mn Austeniczne stale manganowe Stale do spęczania i wyciskania na zimno Stale narzędziowe Wstęp Podstawowe charakterystyki stali narzędziowych Stale narzędziowe do pracy na zimno Stale narzędziowe niestopowe do pracy na zimno Stale narzędziowe stopowe do pracy na zimno Stale narzędziowe do pracy na gorąco Stale szybkotnące Charakterystyka ogólna Pierwiastki stopowe Mikrostruktura Obróbka cieplna stali narzędziowych Własności wytwórcze 400

5 7.8. Zdolności tnące narzędzi Stale odporne na korozję Wstęp Wykresy fazowe Korozja Rola pierwiastków stopowych Kruchość stali odpornych na korozję Kruchość 475 C Kruchość spowodowana fazą σ Korozja międzykrystaliczna Stale odporne na korozję ferrytyczne Stale odporne na korozję austenityczne Stale odporne na korozję martenzytyczne Stale odporne na korozję ferrytyczno-austenityczne Stale odporne na korozję umacniane wydzieleniowo Stale odporne na korozję metastabilne odkształcane na zimno Stale odporne na korozję o regulowanej przemianie Stale stosowane w podwyższonej temperaturze Wstęp Żaroodporność i żarowytrzymałość Naprężenia projektowe Stale ferrytyczne Stale niestopowe Stale nisko- i średniostopowe Stale z zawartością % Cr Stale austenityczne Stale zaworowe Stale na układy wydechowe Stale na elektryczne elementy grzewcze Nadstopy Nadstopy na osnowie niklu Nadstopy na osnowie żelaza Nadstopy na osnowie kobaltu 489 U. Główne zasady oznaczania stali wg PN-EN 491 U.1. Klasyfikacja stali 491 U.2. Oznaczanie stali wg PN-EN 492 U.2.1. Zasady ustalania znaków stali 492 U.2.2. Oznaczanie gatunków stali wg zastosowania i własności 493 U.2.3. Oznaczanie gatunków stali wg składu chemicznego 498 U.2.4. Symbole dodatkowe dla wyrobów stalowych 501 Literatura 503 Pojęcia i ich definicje 513 Skorowidz 545 oprac. BPK

1. Wytwarzanie stali 13

1. Wytwarzanie stali 13 Spis treści Wste p........................................... 11 1. Wytwarzanie stali 13 1.1. Wste p..................................... 13 1.2. Wsad do wielkiego pieca.......................... 15 1.3.

Bardziej szczegółowo

Stale niestopowe jakościowe Stale niestopowe specjalne

Stale niestopowe jakościowe Stale niestopowe specjalne Ćwiczenie 5 1. Wstęp. Do stali specjalnych zaliczane są m.in. stale o szczególnych własnościach fizycznych i chemicznych. Są to stale odporne na różne typy korozji: chemiczną, elektrochemiczną, gazową

Bardziej szczegółowo

Stal - definicja Stal

Stal - definicja Stal \ Stal - definicja Stal stop żelaza z węglem,plastycznie obrobiony i obrabialny cieplnie o zawartości węgla nieprzekraczającej 2,11% co odpowiada granicznej rozpuszczalności węgla w żelazie (dla stali

Bardziej szczegółowo

PIERWIASTKI STOPOWE W STALACH

PIERWIASTKI STOPOWE W STALACH PIERWIASTKI STOPOWE W STALACH Stal stopowa - stop żelaza z węglem, zawierający do ok. 2 % węgla i pierwiastki (dodatki stopowe) wprowadzone celowo dla nadania stali wymaganych właściwości, otrzymany w

Bardziej szczegółowo

PIERWIASTKI STOPOWE W STALACH. Publikacja współfinansowana ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego

PIERWIASTKI STOPOWE W STALACH. Publikacja współfinansowana ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego PIERWIASTKI STOPOWE W STALACH Publikacja współfinansowana ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Stal stopowa stop żelaza z węglem, zawierający do ok. 2% węgla i pierwiastki

Bardziej szczegółowo

Metaloznawstwo II Metal Science II

Metaloznawstwo II Metal Science II Załącznik nr 7 do Zarządzenia Rektora nr 10/12 z dnia 21 lutego 2012r. KARTA MODUŁU / KARTA PRZEDMIOTU Kod modułu Nazwa modułu Nazwa modułu w języku angielskim Obowiązuje od roku akademickiego 2013/2014

Bardziej szczegółowo

2012-04-04. Zakres tematyczny. Politechnika Rzeszowska - Materiały lotnicze - I LD - 2011/2012 - dr inż. Maciej Motyka

2012-04-04. Zakres tematyczny. Politechnika Rzeszowska - Materiały lotnicze - I LD - 2011/2012 - dr inż. Maciej Motyka STAL NIESTOPOWA, STALIWO I ŻELIWO Zakres tematyczny 1 KLASYFIKACJA I SYSTEMY OZNACZANIA STALI 2 1 Klasyfikacja stopów żelaza Podział czynników determinujących mikrostrukturę iwłaściwości użytkowe stopów

Bardziej szczegółowo

STALE STOPOWE KONSTRUKCYJNE

STALE STOPOWE KONSTRUKCYJNE STALE STOPOWE KONSTRUKCYJNE Podział stali stopowych ze względu na zastosowanie: stale konstrukcyjne stale narzędziowe stale o szczególnych właściwościach STALE STOPOWE KONSTRUKCYJNE Ważniejsze grupy stali:

Bardziej szczegółowo

LABORATORIUM NAUKI O MATERIAŁACH

LABORATORIUM NAUKI O MATERIAŁACH Politechnika Łódzka Wydział Mechaniczny Instytut Inżynierii Materiałowej LABORATORIUM NAUKI O MATERIAŁACH Ćwiczenie nr 5 Temat: Stale niestopowe, stopowe, konstrukcyjne, narzędziowe, specjalne. Łódź 2010

Bardziej szczegółowo

PYTANIA NA EGZAMIN DYPLOMOWY MAGISTERSKI

PYTANIA NA EGZAMIN DYPLOMOWY MAGISTERSKI PYTANIA NA EGZAMIN DYPLOMOWY MAGISTERSKI KIERUNEK STUDIÓW: INŻYNIERIA MATERIAŁOWA Inżynieria Materiałowa: SPECJALNOŚĆ: INŻYNIERIA SPAJANIA 1. Klasyfikacja, podział i charakterystyka materiałów konstrukcyjnych.

Bardziej szczegółowo

ZAGADNIENIA EGZAMINACYJNE

ZAGADNIENIA EGZAMINACYJNE ZAGADNIENIA EGZAMINACYJNE - zagadnienia, na które należy zwrócić szczególną uwagę 1. Omówić budowę atomu. 2. Co to jest masa atomowa? 3. Omówić budowę układu okresowego pierwiastków. 4. Wyjaśnić strukturę

Bardziej szczegółowo

LABORATORIUM NAUKI O MATERIAŁACH

LABORATORIUM NAUKI O MATERIAŁACH Politechnika Łódzka Wydział Mechaniczny Instytut Inżynierii Materiałowej LABORATORIUM NAUKI O MATERIAŁACH Ćwiczenie nr 5 Temat: Stale stopowe, konstrukcyjne, narzędziowe i specjalne. Łódź 2010 1 S t r

Bardziej szczegółowo

MATERIAŁY KONSTRUKCYJNE

MATERIAŁY KONSTRUKCYJNE Stal jest to stop żelaza z węglem o zawartości węgla do 2% obrobiona cieplnie i przerobiona plastycznie Stale ze względu na skład chemiczny dzielimy głównie na: Stale węglowe Stalami węglowymi nazywa się

Bardziej szczegółowo

STALE STOPOWE KONSTRUKCYJNE. Publikacja współfinansowana ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego

STALE STOPOWE KONSTRUKCYJNE. Publikacja współfinansowana ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego STALE STOPOWE KONSTRUKCYJNE Publikacja współfinansowana ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego STALE STOPOWE KONSTRUKCYJNE Ważniejsze grupy stali: stale spawalne o podwyższonej

Bardziej szczegółowo

PODSTAWY OBRÓBKI CIEPLNEJ

PODSTAWY OBRÓBKI CIEPLNEJ PODSTAWY OBRÓBKI CIEPLNEJ STOPÓW ŻELAZA WYŻARZANIE Publikacja współfinansowana ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 1. POJĘCIA PODSTAWOWE 2. PRZEMIANY PRZY NAGRZEWANIU

Bardziej szczegółowo

OBRÓBKA CIEPLNA STOPÓW ŻELAZA. Cz. I. Wyżarzanie

OBRÓBKA CIEPLNA STOPÓW ŻELAZA. Cz. I. Wyżarzanie OBRÓBKA CIEPLNA STOPÓW ŻELAZA Cz. I. Wyżarzanie Przemiany przy nagrzewaniu i powolnym chłodzeniu stali A 3 A cm A 1 Przykład nagrzewania stali eutektoidalnej (~0,8 % C) Po przekroczeniu temperatury A 1

Bardziej szczegółowo

Akademia Morska w Szczecinie Instytut InŜynierii Transportu Zakład Techniki Transportu. Materiałoznawstwo i Nauka o materiałach

Akademia Morska w Szczecinie Instytut InŜynierii Transportu Zakład Techniki Transportu. Materiałoznawstwo i Nauka o materiałach Akademia Morska w Szczecinie Instytut InŜynierii Transportu Zakład Techniki Transportu Instrukcja do ćwiczeń laboratoryjnych z przedmiotów Materiałoznawstwo i Nauka o materiałach Wpływ róŝnych rodzajów

Bardziej szczegółowo

Nowoczesne stale bainityczne

Nowoczesne stale bainityczne Nowoczesne stale bainityczne Klasyfikacja, projektowanie, mikrostruktura, właściwości oraz przykłady zastosowania Wykład opracował: dr hab. inż. Zdzisław Ławrynowicz, prof. nadzw. UTP Zakład Inżynierii

Bardziej szczegółowo

Obróbka cieplna stali

Obróbka cieplna stali Obróbka cieplna stali Obróbka cieplna stopów: zabiegi cieplne, które mają na celu nadanie im pożądanych cech mechanicznych, fizycznych lub chemicznych przez zmianę struktury stopu. Podstawowe etapy obróbki

Bardziej szczegółowo

Stal stopowa - stop żelaza z węglem, zawierający do ok. 2 % węgla i pierwiastki (dodatki stopowe) wprowadzone celowo dla nadania stali wymaganych

Stal stopowa - stop żelaza z węglem, zawierający do ok. 2 % węgla i pierwiastki (dodatki stopowe) wprowadzone celowo dla nadania stali wymaganych STALE STOPOWE Stal stopowa - stop żelaza z węglem, zawierający do ok. 2 % węgla i pierwiastki (dodatki stopowe) wprowadzone celowo dla nadania stali wymaganych właściwości, otrzymany w procesach stalowniczych,

Bardziej szczegółowo

Technologia obróbki cieplnej. Grzanie i ośrodki grzejne

Technologia obróbki cieplnej. Grzanie i ośrodki grzejne Technologia obróbki cieplnej Grzanie i ośrodki grzejne Grzanie: nagrzewanie i wygrzewanie Dobór czasu grzania Rodzaje ośrodków grzejnych Powietrze Ośrodki gazowe Złoża fluidalne Kąpiele solne: sole chlorkowe

Bardziej szczegółowo

ĆWICZENIE Nr 5. Laboratorium Inżynierii Materiałowej. Akceptował: Kierownik Katedry prof. dr hab. B. Surowska. Opracował: dr inż.

ĆWICZENIE Nr 5. Laboratorium Inżynierii Materiałowej. Akceptował: Kierownik Katedry prof. dr hab. B. Surowska. Opracował: dr inż. POLITECHNIKA LUBELSKA WYDZIAŁ MECHANICZNY KATEDRA INŻYNIERII MATERIAŁOWEJ Akceptował: Kierownik Katedry prof. dr hab. B. Surowska Laboratorium Inżynierii Materiałowej ĆWICZENIE Nr 5 Opracował: dr inż.

Bardziej szczegółowo

ĆWICZENIE Nr 7. Laboratorium Inżynierii Materiałowej. Akceptował: Kierownik Katedry prof. dr hab. B. Surowska. Opracował: dr inż.

ĆWICZENIE Nr 7. Laboratorium Inżynierii Materiałowej. Akceptował: Kierownik Katedry prof. dr hab. B. Surowska. Opracował: dr inż. POLITECHNIKA LUBELSKA WYDZIAŁ MECHANICZNY KATEDRA INŻYNIERII MATERIAŁOWEJ Akceptował: Kierownik Katedry prof. dr hab. B. Surowska Laboratorium Inżynierii Materiałowej ĆWICZENIE Nr 7 Opracował: dr inż.

Bardziej szczegółowo

PODSTAWY OBRÓBKI CIEPLNEJ STOPÓW ŻELAZA WYŻARZANIE 1. POJĘCIA PODSTAWOWE 2. PRZEMIANY PRZY NAGRZEWANIU I POWOLNYM CHŁODZENIU STALI 3.

PODSTAWY OBRÓBKI CIEPLNEJ STOPÓW ŻELAZA WYŻARZANIE 1. POJĘCIA PODSTAWOWE 2. PRZEMIANY PRZY NAGRZEWANIU I POWOLNYM CHŁODZENIU STALI 3. PODSTAWY OBRÓBKI CIEPLNEJ STOPÓW ŻELAZA WYŻARZANIE 1. POJĘCIA PODSTAWOWE 2. PRZEMIANY PRZY NAGRZEWANIU I POWOLNYM CHŁODZENIU STALI 3. WYŻARZANIE 1. POJĘCIA PODSTAWOWE Definicja obróbki cieplnej Dziedzina

Bardziej szczegółowo

Zakres tematyczny. Podział stali specjalnych, ze względu na warunki pracy:

Zakres tematyczny. Podział stali specjalnych, ze względu na warunki pracy: STAL O SPECJALNYCH WŁAŚCIWOŚCIACH FIZYCZNYCH I CHEMICZNYCH Zakres tematyczny 1 Podział stali specjalnych, ze względu na warunki pracy: - odporne na korozję, - do pracy w obniżonej temperaturze, - do pracy

Bardziej szczegółowo

Normalizacja i ocena jakości metali. Stale spawalne o podwyższonej wytrzymałości

Normalizacja i ocena jakości metali. Stale spawalne o podwyższonej wytrzymałości Normalizacja i ocena jakości metali Stale spawalne o podwyższonej wytrzymałości 1 Spawalność - podstawowa własność niskostopowych stali spawalnych Spawalność jest właściwością technologiczną określającą

Bardziej szczegółowo

STALE STOPOWE. (konstrukcyjne i o szczególnych właściwościach)

STALE STOPOWE. (konstrukcyjne i o szczególnych właściwościach) STALE STOPOWE (konstrukcyjne i o szczególnych właściwościach) Stal stopowa - stop żelaza z węglem, zawierający do ok. 2 % węgla i pierwiastki (dodatki stopowe) wprowadzone celowo dla nadania stali wymaganych

Bardziej szczegółowo

STALE NARZĘDZIOWE DO PRACY NA GORĄCO

STALE NARZĘDZIOWE DO PRACY NA GORĄCO Ćwiczenie 9 Stale narzędziowe STALE NARZĘDZIOWE DO PRACY NA ZIMNO DO PRACY NA GORĄCO SZYBKOTNĄCE NIESTOPOWE STOPOWE Rysunek 1. Klasyfikacja stali narzędziowej. Ze stali narzędziowej wykonuje się narzędzia

Bardziej szczegółowo

Występujące w technicznych stopach żelaza pierwiastki (inne niż Fe i C) można podzielić na:

Występujące w technicznych stopach żelaza pierwiastki (inne niż Fe i C) można podzielić na: Materiały lotnicze WBMiL I ML ZI (PRz 2012/2013) dr inż. Maciej Motyka (08/06/13) 1 Stopy żelaza konspekt Stal niestopowa, staliwo i żeliwo Występujące w technicznych stopach żelaza pierwiastki (inne niż

Bardziej szczegółowo

Metale i ich stopy. Podręcznik akademicki do nauki metaloznawstwa i inżynierii materiałowej. Prof. Leszek A. Dobrzański

Metale i ich stopy. Podręcznik akademicki do nauki metaloznawstwa i inżynierii materiałowej. Prof. Leszek A. Dobrzański Metale i ich stopy Podręcznik akademicki do nauki metaloznawstwa i inżynierii materiałowej Prof. Leszek A. Dobrzański Gliwice, 2017 Metale i ich stopy Leszek A. Dobrzański 1 Centrum Badawczo-Projektowo-Produkcyjne

Bardziej szczegółowo

1. OZNACZANIE STALI WEDŁUG NORM EUROPEJSKICH

1. OZNACZANIE STALI WEDŁUG NORM EUROPEJSKICH 1. OZNACZANIE STALI WEDŁUG NORM EUROPEJSKICH Zgodnie z Normami Europejskimi obowiązują dwa systemy oznaczania stali: znakowy (według PN-EN 10027-1: 1994); znak stali składa się z symboli literowych i cyfr;

Bardziej szczegółowo

Ich właściwości zmieniające się w szerokim zakresie w zależności od składu chemicznego (rys) i technologii wytwarzania wyrobu.

Ich właściwości zmieniające się w szerokim zakresie w zależności od składu chemicznego (rys) i technologii wytwarzania wyrobu. STOPY ŻELAZA Ich właściwości zmieniające się w szerokim zakresie w zależności od składu chemicznego (rys) i technologii wytwarzania wyrobu. Ze względu na bardzo dużą ilość stopów żelaza z węglem dla ułatwienia

Bardziej szczegółowo

Opis efektów kształcenia dla modułu zajęć

Opis efektów kształcenia dla modułu zajęć Nazwa modułu: Podstawy obróbki cieplnej Rok akademicki: 2013/2014 Kod: MIM-1-505-s Punkty ECTS: 4 Wydział: Inżynierii Metali i Informatyki Przemysłowej Kierunek: Inżynieria Materiałowa Specjalność: Poziom

Bardziej szczegółowo

Karta (sylabus) modułu/przedmiotu Inżynieria Materiałowa Studia I stopnia

Karta (sylabus) modułu/przedmiotu Inżynieria Materiałowa Studia I stopnia Karta (sylabus) modułu/przedmiotu Inżynieria Materiałowa Studia I stopnia Przedmiot: Nauka o materiałach Rodzaj przedmiotu: Obowiązkowy Kod przedmiotu: IM S 0 5-0_0 Rok: I Semestr: Forma studiów: Studia

Bardziej szczegółowo

Zespół Szkół Samochodowych

Zespół Szkół Samochodowych Zespół Szkół Samochodowych Podstawy Konstrukcji Maszyn Materiały Konstrukcyjne i Eksploatacyjne Temat: CHARAKTERYSTYKA I OZNACZENIE STALIW. 2016-01-24 1 1. Staliwo powtórzenie. 2. Właściwości staliw. 3.

Bardziej szczegółowo

Wykład 8. Przemiany zachodzące w stopach żelaza z węglem. Przemiany zachodzące podczas nagrzewania

Wykład 8. Przemiany zachodzące w stopach żelaza z węglem. Przemiany zachodzące podczas nagrzewania Wykład 8 Przemiany zachodzące w stopach żelaza z węglem Przemiany zachodzące podczas nagrzewania Nagrzewanie stopów żelaza powyżej temperatury 723 O C powoduje rozpoczęcie przemiany perlitu w austenit

Bardziej szczegółowo

KONSTRUKCJE METALOWE - LABORATORIUM. Produkcja i budowa stali

KONSTRUKCJE METALOWE - LABORATORIUM. Produkcja i budowa stali KONSTRUKCJE METALOWE - LABORATORIUM Produkcja i budowa stali Produkcja stali ŻELAZO (Fe) - pierwiastek chemiczny, w stanie czystym miękki i plastyczny metal o niezbyt dużej wytrzymałości STAL - stop żelaza

Bardziej szczegółowo

Materiałoznawstwo. Wzornictwo Przemysłowe I stopień ogólnoakademicki stacjonarne wszystkie Katedra Technik Komputerowych i Uzbrojenia

Materiałoznawstwo. Wzornictwo Przemysłowe I stopień ogólnoakademicki stacjonarne wszystkie Katedra Technik Komputerowych i Uzbrojenia KARTA MODUŁU / KARTA PRZEDMIOTU Kod modułu Nazwa modułu Materiałoznawstwo Nazwa modułu w języku angielskim Materials Science Obowiązuje od roku akademickiego 2014/2015 A. USYTUOWANIE MODUŁU W SYSTEMIE

Bardziej szczegółowo

Opis efektów kształcenia dla modułu zajęć

Opis efektów kształcenia dla modułu zajęć Nazwa modułu: Nauka o materiałach II Rok akademicki: 2014/2015 Kod: MME-1-303-s Punkty ECTS: 5 Wydział: Inżynierii Metali i Informatyki Przemysłowej Kierunek: Metalurgia Specjalność: - Poziom studiów:

Bardziej szczegółowo

forma studiów: studia stacjonarne Liczba godzin/tydzień: 2W 2W e, 2L PRZEWODNIK PO PRZEDMIOCIE

forma studiów: studia stacjonarne Liczba godzin/tydzień: 2W 2W e, 2L PRZEWODNIK PO PRZEDMIOCIE Nazwa przedmiotu STALE I STOPY SPECJALNE Steels and Alloys for Special Applications Kierunek: Inżynieria materiałowa Rodzaj przedmiotu: Specjaln. Obowiązkowy Materiały metaliczne i ceramiczne Rodzaj zajęć:

Bardziej szczegółowo

Materiały konstrukcyjne

Materiały konstrukcyjne Materiały konstrukcyjne 2 Stal Stal jest to materiał zawierający (masowo): więcej żelaza niż jakiegokolwiek innego pierwiastka; o zawartości węgla w zasadzie mniej niż 2%; zawierający również inne pierwiastki.

Bardziej szczegółowo

Co to jest stal nierdzewna? Fe Cr > 10,5% C < 1,2%

Co to jest stal nierdzewna? Fe Cr > 10,5% C < 1,2% Cr > 10,5% C < 1,2% Co to jest stal nierdzewna? Stop żelaza zawierający 10,5% chromu i 1,2% węgla - pierwiastki, przyczyniające się do powstania warstwy wierzchniej (pasywnej) o skłonności do samoczynnego

Bardziej szczegółowo

Ćwiczenie nr 4 Anizotropia i tekstura krystalograficzna. Starzenie po odkształceniu

Ćwiczenie nr 4 Anizotropia i tekstura krystalograficzna. Starzenie po odkształceniu Przedmiot: Badanie własności mechanicznych materiałów Wykładowca: dr inż. Łukasz Cieniek Autor opracowania: dr inż. Łukasz Cieniek Ćwiczenie nr 4 Anizotropia i tekstura krystalograficzna. Czas przewidywany

Bardziej szczegółowo

Karta (sylabus) modułu/przedmiotu Inżynieria Materiałowa Studia I stopnia

Karta (sylabus) modułu/przedmiotu Inżynieria Materiałowa Studia I stopnia Karta (sylabus) modułu/przedmiotu Inżynieria Materiałowa Studia I stopnia Przedmiot: Nauka o materiałach Rodzaj przedmiotu: Obowiązkowy Kod przedmiotu: IM N 0 5-0_ Rok: I Semestr: Forma studiów: Studia

Bardziej szczegółowo

(12) OPIS PATENTOWY (19) PL (11) 185228

(12) OPIS PATENTOWY (19) PL (11) 185228 RZECZPOSPOLITA POLSKA (12) OPIS PATENTOWY (19) PL (11) 185228 (21) Numer zgłoszenia: 331212 ( 13) B1 Urząd Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej (22) Data zgłoszenia: 04.07.1997 (86) Data i numer zgłoszenia

Bardziej szczegółowo

6. OBRÓBKA CIEPLNO - PLASTYCZNA

6. OBRÓBKA CIEPLNO - PLASTYCZNA 6. OBRÓBKA CIEPLNO - PLASTYCZNA 6.1. Cel ćwiczenia Zapoznanie się z rodzajami obróbki cieplno plastycznej i ich wpływem na własności metali. 6.2. Wprowadzenie Obróbką cieplno-plastyczną, zwaną potocznie

Bardziej szczegółowo

Wykład 9 Obróbka cieplna zwykła

Wykład 9 Obróbka cieplna zwykła Wykład 9 Obróbka cieplna zwykła Rozróżniamy 3 rodzaje obróbki cieplnej: Obróbka cieplna zwykła, którą realizujemy stosując 2 parametry: t, τ Obróbka cieplno-chemiczna, którą realizujemy stosując parametry:

Bardziej szczegółowo

Newsletter nr 6/01/2005

Newsletter nr 6/01/2005 Newsletter nr 6/01/2005 Dlaczego stal nierdzewna jest odporna na korozję? (część II) Stalami nazywamy techniczne stopy żelaza z węglem i z innymi pierwiastkami, zawierające do 2 % węgla (symbol chemiczny

Bardziej szczegółowo

ĆWICZENIE Nr 8. Laboratorium InŜynierii Materiałowej. Opracowali: dr inŝ. Krzysztof Pałka dr Hanna Stupnicka

ĆWICZENIE Nr 8. Laboratorium InŜynierii Materiałowej. Opracowali: dr inŝ. Krzysztof Pałka dr Hanna Stupnicka Akceptował: Kierownik Katedry prof. dr hab. inŝ. A. Weroński POLITECHNIKA LUBELSKA WYDZIAŁ MECHANICZNY KATEDRA INśYNIERII MATERIAŁOWEJ Laboratorium InŜynierii Materiałowej ĆWICZENIE Nr 8 Opracowali: dr

Bardziej szczegółowo

STALE ODPORNE NA KOROZJĘ

STALE ODPORNE NA KOROZJĘ STALE ODPORNE NA KOROZJĘ STALE ODPORNE NA KOROZJĘ stale zawierające co najmniej 10,5% chromu i max. 1,20% węgla (EN 100881:2007) Podział ze względu właściwości użytkowych stale nierdzewne stale żaroodporne

Bardziej szczegółowo

Materiały metalowe. Wpływ składu chemicznego na struktur i własnoci stali. Wpływ składu chemicznego na struktur stali niestopowych i niskostopowych

Materiały metalowe. Wpływ składu chemicznego na struktur i własnoci stali. Wpływ składu chemicznego na struktur stali niestopowych i niskostopowych i własnoci stali Prezentacja ta ma na celu zaprezentowanie oraz przyblienie wiadomoci o wpływie pierwiastków stopowych na struktur stali, przygotowaniu zgładów metalograficznych oraz obserwacji struktur

Bardziej szczegółowo

CIENKOŚCIENNE KONSTRUKCJE METALOWE

CIENKOŚCIENNE KONSTRUKCJE METALOWE CIENKOŚCIENNE KONSTRUKCJE METALOWE Wykład 2: Materiały, kształtowniki gięte, blachy profilowane MATERIAŁY Stal konstrukcyjna na elementy cienkościenne powinna spełniać podstawowe wymagania stawiane stalom:

Bardziej szczegółowo

MIKROSKOPIA METALOGRAFICZNA

MIKROSKOPIA METALOGRAFICZNA MIKROSKOPIA METALOGRAFICZNA WYKŁAD 3 Stopy żelazo - węgiel dr inż. Michał Szociński Spis zagadnień Ogólna charakterystyka żelaza Alotropowe odmiany żelaza Układ równowagi fazowej Fe Fe 3 C Przemiany podczas

Bardziej szczegółowo

SPIS TREŚCI: Przedmowa Spawalność stali Definicja spawalności stali Wpływ składników stopowych na spawalność stali 19

SPIS TREŚCI: Przedmowa Spawalność stali Definicja spawalności stali Wpływ składników stopowych na spawalność stali 19 SPIS TREŚCI: Przedmowa 11 1. Spawalność stali 13 1.1. Definicja spawalności stali 13 1.2. Wpływ składników stopowych na spawalność stali 19 2. Pękanie połączeń spawanych 23 2.1. Pęknięcia gorące 23 2.1.1.

Bardziej szczegółowo

Stale austenityczne. Struktura i własności

Stale austenityczne. Struktura i własności Stale austenityczne Struktura i własności Ściśle ustalone składy chemiczne (tablica) zapewniające im paramagnetyczną strukturę austenityczną W celu uzyskania dobrej odporności na korozję wżerową w środowisku

Bardziej szczegółowo

ĆWICZENIE Nr 8. Laboratorium Inżynierii Materiałowej. Opracowali: dr inż. Krzysztof Pałka dr Hanna Stupnicka

ĆWICZENIE Nr 8. Laboratorium Inżynierii Materiałowej. Opracowali: dr inż. Krzysztof Pałka dr Hanna Stupnicka Akceptował: Kierownik Katedry prof. dr hab. B. Surowska POLITECHNIKA LUBELSKA WYDZIAŁ MECHANICZNY KATEDRA INŻYNIERII MATERIAŁOWEJ Laboratorium Inżynierii Materiałowej ĆWICZENIE Nr 8 Opracowali: dr inż.

Bardziej szczegółowo

Ćwiczenie nr 2 Temat: Umocnienie wydzieleniowe stopu Al z Cu + umocnienie stali

Ćwiczenie nr 2 Temat: Umocnienie wydzieleniowe stopu Al z Cu + umocnienie stali S t r o n a 1 Przedmiot: Badanie własności mechanicznych materiałów Autor opracowania: dr inż. Magdalena Rozmus-Górnikowska Ćwiczenie nr 2 Temat: Umocnienie wydzieleniowe stopu Al z Cu + umocnienie stali

Bardziej szczegółowo

STOPY ŻELAZA. Cz. I. Stale niestopowe konstrukcyjne i o szczególnych właściwościach, staliwa i żeliwa niestopowe

STOPY ŻELAZA. Cz. I. Stale niestopowe konstrukcyjne i o szczególnych właściwościach, staliwa i żeliwa niestopowe STOPY ŻELAZA Cz. I. Stale niestopowe konstrukcyjne i o szczególnych właściwościach, staliwa i żeliwa niestopowe STALE Stal stop żelaza z węglem i innymi dodatkami stopowymi, zawierający do ok. 2 % węgla,

Bardziej szczegółowo

Obróbka cieplna stali

Obróbka cieplna stali OBRÓBKA CIEPLNA Obróbka cieplna stali Powstawanie austenitu podczas nagrzewania Ujednorodnianie austenitu Zmiany wielkości ziarna Przemiany w stali podczas chłodzenia Martenzytyczna Bainityczna Perlityczna

Bardziej szczegółowo

5. Klasyfikacja stali 1

5. Klasyfikacja stali 1 5. Klasyfikacja stali 1 Klasyfikacji gatunków stali dokonuje się zgodnie z PN-EN 10020:1996 według składu chemicznego oraz wg ich zastosowania i własności mechanicznych lub fizycznych. Klasyfikacja stali

Bardziej szczegółowo

OBRÓBKA CIEPLNA STOPÓW ŻELAZA. Cz. II. Przemiany austenitu przechłodzonego

OBRÓBKA CIEPLNA STOPÓW ŻELAZA. Cz. II. Przemiany austenitu przechłodzonego OBRÓBKA CIEPLNA STOPÓW ŻELAZA Cz. II. Przemiany austenitu przechłodzonego WPŁYW CHŁODZENIA NA PRZEMIANY AUSTENITU Ar 3, Ar cm, Ar 1 temperatury przy chłodzeniu, niższe od równowagowych A 3, A cm, A 1 A

Bardziej szczegółowo

ROZPRAWA DOKTORSKA. Wpływ parametrów obróbki cieplno plastycznej na mikrostrukturę. i wybrane własności spiekanej stali Fe-0,85Mo-0,65Si-1,4C

ROZPRAWA DOKTORSKA. Wpływ parametrów obróbki cieplno plastycznej na mikrostrukturę. i wybrane własności spiekanej stali Fe-0,85Mo-0,65Si-1,4C AKADEMIA GÓRNICZO-HUTNICZA im. Stanisława Staszica w Krakowie Wydział Inżynierii Metali i Informatyki Przemysłowej Katedra Plastycznej Przeróbki Metali ROZPRAWA DOKTORSKA Wpływ parametrów obróbki cieplno

Bardziej szczegółowo

Austenityczne stale nierdzewne

Austenityczne stale nierdzewne Stowarzyszenie Stal Nierdzewna ul. Ligocka 103 40-568 Katowice e-mail: ssn@stalenierdzewne.pl www.stalenierdzewne.pl Austenityczne stale nierdzewne Strona 1 z 7 Skład chemiczny austenitycznych stali odpornych

Bardziej szczegółowo

MIKROSKOPIA METALOGRAFICZNA

MIKROSKOPIA METALOGRAFICZNA MIKROSKOPIA METALOGRAFICZNA WYKŁAD 4 Żeliwa. Stale wysokostopowe dr inż. Michał Szociński Spis zagadnień Ogólna charakterystyka żeliw o o o Żeliwo szare Żeliwo sferoidalne Żeliwo białe Grafityzacja żeliwa

Bardziej szczegółowo

LABORATORIUM NAUKI O MATERIAŁACH

LABORATORIUM NAUKI O MATERIAŁACH Politechnika Łódzka Wydział Mechaniczny Instytut Inżynierii Materiałowej LABORATORIUM NAUKI O MATERIAŁACH Ćwiczenie nr 6 Temat: Stale w stanie ulepszonym cieplnie Łódź 2010 Cel ćwiczenia Zapoznanie się

Bardziej szczegółowo

STOPY ŻELAZA Z WĘGLEM STALE I STALIWA NIESTOPOWE

STOPY ŻELAZA Z WĘGLEM STALE I STALIWA NIESTOPOWE STOPY ŻELAZA Z WĘGLEM STALE I STALIWA NIESTOPOWE Publikacja współfinansowana ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 1. DEFINICJE, SKŁAD CHEMICZNY 2. PODZIAŁ I ZASADY ZNAKOWANIA

Bardziej szczegółowo

OBRÓBKA CIEPLNA. opracował dr inż. Stanisław Rymkiewicz

OBRÓBKA CIEPLNA. opracował dr inż. Stanisław Rymkiewicz OBRÓBKA CIEPLNA opracował dr inż. Stanisław Rymkiewicz Schemat wykresu układu równowagi fazowej żelazo-węgiel i żelazo-cementyt t, ºC Fe 6,67 Fe 3 C stężenie masowe, C [%] C żelazo cementyt (Fe - Fe 3

Bardziej szczegółowo

1. Wprowadzenie. Strukturalne i mechaniczne czynniki umocnienia i rekrystalizacji stali z mikrododatkami odkształcanych plastycznie na gorąco

1. Wprowadzenie. Strukturalne i mechaniczne czynniki umocnienia i rekrystalizacji stali z mikrododatkami odkształcanych plastycznie na gorąco Strukturalne i mechaniczne czynniki umocnienia i rekrystalizacji stali z mikrododatkami odkształcanych plastycznie na gorąco 1. Wprowadzenie Korzyści techniczne i ekonomiczne wynikające ze stosowania stali

Bardziej szczegółowo

Wykaz norm będących w zakresie działalności Komitetu Technicznego KT 301 ds. Odlewnictwa aktualizacja na dzień

Wykaz norm będących w zakresie działalności Komitetu Technicznego KT 301 ds. Odlewnictwa aktualizacja na dzień Wykaz norm będących w zakresie działalności Komitetu Technicznego KT 301 ds. Odlewnictwa aktualizacja na dzień 15.12.2016 Numer PN Odlewy PN-EN 1559-1:2011P PN-EN 1559-1:2011E PN-EN 1559-2:2014-12E PN-EN

Bardziej szczegółowo

PODSTAWY OBRÓBKI CIEPLNEJ

PODSTAWY OBRÓBKI CIEPLNEJ PODSTAWY OBRÓBKI CIEPLNEJ STOPÓW ŻELAZA HARTOWANIE I ODPUSZCZANIE Publikacja współfinansowana ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 1. WPŁYW CHŁODZENIA NA PRZEMIANY AUSTENITU

Bardziej szczegółowo

Stale narzędziowe - stopy przeznaczone na narzędzia tj. przedmioty służące do rozdzielania i rozdrabniania materiałów bądź nadawania kształtu przez

Stale narzędziowe - stopy przeznaczone na narzędzia tj. przedmioty służące do rozdzielania i rozdrabniania materiałów bądź nadawania kształtu przez STALE NARZĘDZIOWE Stale narzędziowe - stopy przeznaczone na narzędzia tj. przedmioty służące do rozdzielania i rozdrabniania materiałów bądź nadawania kształtu przez obróbkę skrawaniem lub przez przeróbkę

Bardziej szczegółowo

Technologie Materiałowe II Wykład 2 Technologia wyżarzania stali

Technologie Materiałowe II Wykład 2 Technologia wyżarzania stali KATEDRA INŻYNIERII MATERIAŁOWEJ I SPAJANIA ZAKŁAD INŻYNIERII SPAJANIA Technologie Materiałowe II Wykład 2 Technologia wyżarzania stali dr hab. inż. Jerzy Łabanowski, prof.nadzw. PG Kierunek studiów: Inżynieria

Bardziej szczegółowo

Procesy spawalnicze PN-EN 16771: wersja angielska Kolejnictwo -- Infrastruktura -- Spawanie termitowe szyn rowkowych

Procesy spawalnicze PN-EN 16771: wersja angielska Kolejnictwo -- Infrastruktura -- Spawanie termitowe szyn rowkowych 25.160.10 Procesy spawalnicze PN-EN 16771:2017-01- wersja angielska Kolejnictwo -- Infrastruktura -- Spawanie termitowe szyn rowkowych Data publikacji: 2017-01-10 25.160.30 Urządzenia do spawania PN-EN

Bardziej szczegółowo

Kierunek studiów: Mechanika i Budowa Maszyn semestr II, 2016/2017 Przedmiot: Podstawy Nauki o Materiałach II

Kierunek studiów: Mechanika i Budowa Maszyn semestr II, 2016/2017 Przedmiot: Podstawy Nauki o Materiałach II Kierunek studiów: Mechanika i Budowa Maszyn semestr II, 201/2017 plan zajęć dla grupy M1 11 (wtorek 8.30-10.00) grupa temat osoba prowadząca sala 1 28.02.2017 Zajęcia organizacyjne dr inż. Paweł Figiel

Bardziej szczegółowo

SPECYFIKACJE TECHNICZNE WYBRANYCH GATUNKÓW STALI

SPECYFIKACJE TECHNICZNE WYBRANYCH GATUNKÓW STALI SPECYFIKACJE TECHNICZNE WYBRANYCH GATUNKÓW STALI Opis dotyczy wszystkich tabel z odsyłaczami: 1) ) ) wg analizy wytopowej stan walcowany + łuszczony" dla stali niestopowych, stan wyżarzony + łuszczony"

Bardziej szczegółowo

Ćwiczenie nr 3 Statyczna próba jednoosiowego rozciągania. Umocnienie odkształceniowe, roztworowe i przez rozdrobnienie ziarna

Ćwiczenie nr 3 Statyczna próba jednoosiowego rozciągania. Umocnienie odkształceniowe, roztworowe i przez rozdrobnienie ziarna Przedmiot: Badanie własności mechanicznych materiałów Wykładowca: dr inż. Łukasz Cieniek Autor opracowania: dr inż. Łukasz Cieniek Ćwiczenie nr 3 Statyczna próba jednoosiowego rozciągania. Czas przewidywany

Bardziej szczegółowo

KLASYFIKACJA STALI NARZĘDZIOWYCH

KLASYFIKACJA STALI NARZĘDZIOWYCH KLASYFIKACJA STALI NARZĘDZIOWYCH STAL NARZĘDZIOWA STAL NARZĘDZIOWA DO PRACY NA ZIMNO STAL NARZĘDZIOWA DO PRACY NA GORĄCO STAL SZYBKOTNĄCA NIESTOPOWE STOPOWE - niskostopowe, - średniostopowe, - wysokostopowe,

Bardziej szczegółowo

STABILNOŚĆ STRUKTURALNA STALI P92 W KSZTAŁTOWANYCH PLASTYCZNIE ELEMENTACH RUROCIĄGÓW KOTŁÓW ENERGETYCZNYCH ANDRZEJ TOKARZ, WŁADYSŁAW ZALECKI

STABILNOŚĆ STRUKTURALNA STALI P92 W KSZTAŁTOWANYCH PLASTYCZNIE ELEMENTACH RUROCIĄGÓW KOTŁÓW ENERGETYCZNYCH ANDRZEJ TOKARZ, WŁADYSŁAW ZALECKI PL0400058 STABILNOŚĆ STRUKTURALNA STALI P92 W KSZTAŁTOWANYCH PLASTYCZNIE ELEMENTACH RUROCIĄGÓW KOTŁÓW ENERGETYCZNYCH ANDRZEJ TOKARZ, WŁADYSŁAW ZALECKI Instytut Metalurgii Żelaza im. S. Staszica, Gliwice

Bardziej szczegółowo

Do niedawna głównym wyzwaniem

Do niedawna głównym wyzwaniem Obróbka cieplna wysokowytrzymałych stali wielofazowych DR HAB. INŻ. Adam Grajcar, PROF. POL. ŚL. (ADAM.GRAJCAR@POLSL.PL), INSTYTUT MATERIAŁÓW INŻYNIERSKICH I BIOMEDYCZNYCH, WYDZIAŁ MECHANICZNY TECHNOLOGICZNY,

Bardziej szczegółowo

SPRAWOZDANIE Z MATERIAŁOZNAWSTWA - LABORATORIUM OBRÓBKA CIEPLNA STALI

SPRAWOZDANIE Z MATERIAŁOZNAWSTWA - LABORATORIUM OBRÓBKA CIEPLNA STALI SPRAWOZDANIE Z MATERIAŁOZNAWSTWA - LABORATORIUM OBRÓBKA CIEPLNA STALI Obróbką cieplną nazywa sie zabiegi technologiczne umożliwiające dzięki grzaniu i chłodzeniu zmianę mikrostruktury, a przez to własności

Bardziej szczegółowo

OK Tigrod 308L (OK Tigrod 16.10)*

OK Tigrod 308L (OK Tigrod 16.10)* OK Tigrod 308L (OK Tigrod 16.10)* SFA/AWS A 5.9: ER 308L EN ISO 14343-A: W 19 9 L Spoiwo austenityczne o bardzo niskiej zawartości węgla, do spawania stali odpornych na korozję, zawierających ok. 18% Cr

Bardziej szczegółowo

Stale narzędziowe. Publikacja współfinansowana ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego

Stale narzędziowe. Publikacja współfinansowana ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Stale narzędziowe Publikacja współfinansowana ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Stale narzędziowe stopy przeznaczone na narzędzia tj. przedmioty służące do rozdzielania

Bardziej szczegółowo

Nauka o materiałach. Temat 4. Metody umacniania metali. Definicja

Nauka o materiałach. Temat 4. Metody umacniania metali. Definicja Temat 4 Nauka o materiałach Metody umacniania metali Definicja Obróbka cieplna polega na nagrzaniu wygrzaniu i ostudzeniu stali w celu wprowadzenia zmian strukturalnych skutkujących zmianą właściwości

Bardziej szczegółowo

POLITECHNIKA SZCZECIŃSKA INSTYTUT INŻYNIERII MATERIAŁOWEJ ZAKŁAD METALOZNAWSTWA I ODLEWNICTWA

POLITECHNIKA SZCZECIŃSKA INSTYTUT INŻYNIERII MATERIAŁOWEJ ZAKŁAD METALOZNAWSTWA I ODLEWNICTWA POLITECHNIKA SZCZECIŃSKA INSTYTUT INŻYNIERII MATERIAŁOWEJ ZAKŁAD METALOZNAWSTWA I ODLEWNICTWA PRZEDMIOT: PODSTAWY NAUKI O MATERIAŁACH II (Tworzywa Metaliczne) Temat ćwiczenia: STRUKTURY STALI OBROBIONYCH

Bardziej szczegółowo

STAL NARZĘDZIOWA DO PRACY NA GORĄCO

STAL NARZĘDZIOWA DO PRACY NA GORĄCO STAL NARZĘDZIOWA DO PRACY NA GORĄCO Stal BÖHLER W360 ISOBLOC jest stalą narzędziową na matryce i stemple do kucia na zimno i na gorąco. Stal ta może mieć szerokie zastosowanie, gdzie wymagane są wysoka

Bardziej szczegółowo

ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 342

ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 342 ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 342 wydany przez POLSKIE CENTRUM AKREDYTACJI 01-382 Warszawa ul. Szczotkarska 42 Wydanie nr 8, Data wydania: 17 września 2009 r. Nazwa i adres organizacji

Bardziej szczegółowo

Zespół Szkół Samochodowych

Zespół Szkół Samochodowych Zespół Szkół Samochodowych Podstawy Konstrukcji Maszyn Materiały Konstrukcyjne i Eksploatacyjne Temat: OTRZYMYWANIE STOPÓW ŻELAZA Z WĘGLEM. 2016-01-24 1 1. Stopy metali. 2. Odmiany alotropowe żelaza. 3.

Bardziej szczegółowo

Technologie Materiałowe II

Technologie Materiałowe II KATEDRA INŻYNIERII MATERIAŁOWEJ I SPAJANIA ZAKŁAD INŻYNIERII SPAJANIA Technologie Materiałowe II dr inż. Dariusz Fydrych, dr hab. inż. Jerzy Łabanowski, prof.nadzw. PG Kierunek studiów: Inżynieria Materiałowa

Bardziej szczegółowo

Technologie Materiałowe II Wykład 3 Technologia hartowania stali

Technologie Materiałowe II Wykład 3 Technologia hartowania stali KATEDRA INŻYNIERII MATERIAŁOWEJ I SPAJANIA ZAKŁAD INŻYNIERII SPAJANIA Technologie Materiałowe II Wykład 3 Technologia hartowania stali dr hab. inż. Jerzy Łabanowski, prof.nadzw. PG Kierunek studiów: Inżynieria

Bardziej szczegółowo

Nauka o materiałach. Temat 4. Metody umacniania metali. Definicja

Nauka o materiałach. Temat 4. Metody umacniania metali. Definicja Temat 4 Nauka o materiałach Metody umacniania metali Definicja Obróbka cieplna polega na nagrzaniu wygrzaniu i ostudzeniu stali w celu wprowadzenia zmian strukturalnych skutkujących zmianą właściwości

Bardziej szczegółowo

9. STALE STOPOWE I STOPY SPECJALNE * Opracował: prof. dr hab. inż. Jerzy Pacyna

9. STALE STOPOWE I STOPY SPECJALNE * Opracował: prof. dr hab. inż. Jerzy Pacyna 9. STALE STOPOWE I STOPY SPECJALNE * Opracował: prof. dr hab. inż. Jerzy Pacyna 9.1. Wprowadzenie Stalą stopową nazywamy taką stal, w której stężenie co najmniej jednego z pierwiastków jest równe lub większe

Bardziej szczegółowo

Wydajność w obszarze HSS

Wydajność w obszarze HSS New czerwiec 2017 Nowe produkty dla techników obróbki skrawaniem Wydajność w obszarze HSS Nowe wiertło HSS-E-PM UNI wypełnia lukę pomiędzy HSS a VHM TOTAL TOOLING = JAKOŚĆ x SERWIS 2 WNT Polska Sp. z o.o.

Bardziej szczegółowo

4. Charakterystyka stali niestopowych. I. Stale niestopowe konstrukcyjne, maszynowe i na urzdzenia cinieniowe. Stal jest łatwospawalna gdy:

4. Charakterystyka stali niestopowych. I. Stale niestopowe konstrukcyjne, maszynowe i na urzdzenia cinieniowe. Stal jest łatwospawalna gdy: 4. Charakterystyka stali niestopowych I. Stale niestopowe konstrukcyjne, maszynowe i na urzdzenia cinieniowe 1. Stale niestopowe konstrukcyjne i maszynowe (PN-EN 1025:2002U) Wymagania: Łatwa spawalno Stal

Bardziej szczegółowo

Metale - Próba rozciągania - Część 1: Metoda badania w temperaturze otoczenia. Metale - Próba rozciągania - Metoda badania w podwyższonej temperaturze

Metale - Próba rozciągania - Część 1: Metoda badania w temperaturze otoczenia. Metale - Próba rozciągania - Metoda badania w podwyższonej temperaturze Wykaz opublikowanych PN-EN (ECISS i CEN/TC 187) ICS 77.*, 81.080, 23.100.40,.030 Stan na 5.04.2005 Lp TC EN PN TYTUŁ DYREKTYWA ICS ZN KT CENA 1 ECISS/TC 5 EN 10001:1990 PN-EN 10001:1996 Surówka żelaza

Bardziej szczegółowo

LAF-Polska Bielawa 58-260, ul. Wolności 117 NIP: 882-152-92-20 REGON: 890704507 http://www.laf-polska.pl

LAF-Polska Bielawa 58-260, ul. Wolności 117 NIP: 882-152-92-20 REGON: 890704507 http://www.laf-polska.pl Podstawowe informacje o stali Stal jest stopem żelaza, węgla i innych pierwiastków stopowych o zawartości do 2,14 % węgla. W praktyce, jako stale oznacza się stopy, które najczęściej zawierają żelazo,

Bardziej szczegółowo

(12) TŁUMACZENIE PATENTU EUROPEJSKIEGO (19) PL (11) PL/EP (96) Data i numer zgłoszenia patentu europejskiego:

(12) TŁUMACZENIE PATENTU EUROPEJSKIEGO (19) PL (11) PL/EP (96) Data i numer zgłoszenia patentu europejskiego: RZECZPOSPOLITA POLSKA (12) TŁUMACZENIE PATENTU EUROPEJSKIEGO (19) PL (11) PL/EP 2137327 Urząd Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej (96) Data i numer zgłoszenia patentu europejskiego: 03.03.2008 08775621.9

Bardziej szczegółowo

DOLFA-POWDER FREZY TRZPIENIOWE ZE STALI PROSZKOWEJ DOLFAMEX

DOLFA-POWDER FREZY TRZPIENIOWE ZE STALI PROSZKOWEJ DOLFAMEX -POWDER FREZY TRZPIENIOWE ZE STALI PROSZKOWEJ Dzięki użyciu nowoczesnego materiału mają one zastosowanie przy obróbce stali i żeliwa o podwyższonej twardości: q charakteryzują się wysoką żywotnością narzędzia,

Bardziej szczegółowo

STAL NARZĘDZIOWA DO PRACY NA ZIMNO

STAL NARZĘDZIOWA DO PRACY NA ZIMNO STAL NARZĘDZIOWA DO PRACY NA ZIMNO Jakościowe porównanie głównych własności stali Tabela daje jedynie wskazówki, by ułatwić dobór stali. Nie uwzględniono tu charakteru obciążenia narzędzia wynikającego

Bardziej szczegółowo

OBRÓBKA CIEPLNA STOPÓW ŻELAZA. Cz. III. Hartowanie i odpuszczanie, obróbka cieplno-chemiczna

OBRÓBKA CIEPLNA STOPÓW ŻELAZA. Cz. III. Hartowanie i odpuszczanie, obróbka cieplno-chemiczna OBRÓBKA CIEPLNA STOPÓW ŻELAZA Cz. III. Hartowanie i odpuszczanie, obróbka cieplno-chemiczna HARTOWANIE, SPOSOBY HARTOWANIA Hartowanie jest obróbką cieplną polegającą na nagrzaniu stali do temperatur występowania

Bardziej szczegółowo