6. OBRÓBKA CIEPLNO - PLASTYCZNA
|
|
- Beata Małek
- 7 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 6. OBRÓBKA CIEPLNO - PLASTYCZNA 6.1. Cel ćwiczenia Zapoznanie się z rodzajami obróbki cieplno plastycznej i ich wpływem na własności metali Wprowadzenie Obróbką cieplno-plastyczną, zwaną potocznie również obróbką cieplno mechaniczną nazywamy połączenie odkształcenia plastycznego z obróbką cieplną w taki sposób, aby przemiana fazowa zachodziła w warunkach wzrostu gęstości defektów sieci wywołanych odkształceniem. Jak wykazały badania, tą drogą można uzyskać wzrost wytrzymałości bez jednoczesnego spadku plastyczności. Wybór technologii obróbki cieplno plastycznej uzależniony jest od rodzaju stopu i zachodzących w nim przemian. Najprostszymi rodzajami obróbki cieplno-plastycznej w stalach są: hartowanie elementów bezpośrednio po kuciu lub walcowaniu. Inną technologią jest przyspieszone chłodzenie wyrobów po obróbce plastycznej przez natrysk wodą, nadmuch sprężonym powietrzem, zanurzenie w zimnej wodzie. Stosuje się także tzw. Wstępną obróbkę cieplno plastyczną polegającą na odkształceniu plastycznym na zimno, szybkim nagrzewaniu do temperatury austenityzowania i szybkim schłodzeniu. Technologie obróbki cieplno plastycznej umożliwiają zwiększenie wytrzymałości wyrobów o 20 30% i mogą być stosowane do wszystkich stali Podstawowe rodzaje obróbki cieplno - plastycznej Obróbka cieplna jest dziedziną technologii mającą na celu polepszenie własności mechanicznych i fizyko chemicznych metali i stopów poprzez zmianę struktury w stanie stałym w wyniku zmian temperatury, czasu oraz działania ośrodka. Rodzaje zabiegów obróbki plastycznej przedstawiono na rys Ze względu na czynniki wpływające na kształtowanie struktury i własności metali i stopów wyróżniamy następujące rodzaje obróbki cieplnej: - obróbkę cieplną zwykłą, - obróbkę cieplno chemiczną, - obróbkę cieplno plastyczną, - obróbkę cieplno magnetyczną. Istotą obróbki cieplno plastycznej jest powstanie podstruktury zależnej od temperatury, stopnia gniotu, szybkości odkształcenia plastycznego metali i stopów. W zależności od temperatury w jakiej odkształcamy plastycznie metal można obróbkę cieplno plastyczną podzielić na : 1 wysokotemperaturową (WTOCP), 2 - niskotemperaturową (NTOCP), 3 kombinowaną (KOCP) i 4 wielostopniową OCP. Rodzaje tych obróbek pokazano schematycznie na rys. 6.2; linia zygzakowata oznacza odkształcenie plastyczne. 67
2 Rys Rodzaje zabiegów obróbki plastycznej [1] Rys Schemat obróbki cieplno-plastycznej: 1 - WTOCP, 2 - NTOCP, 3 - KOCP, 4 - wielostopniowa OCP (wwwww oznacza odkształcenie) [3] Obróbka wysokotemperaturowa (WTOCP) polega na odkształcaniu materiału w wysokiej temperaturze, wyższej niż temperatura rekrystalizacji. Powoduje ona polepszenie własności ciągliwych i plastycznych przy niewielkich zmianach własności wytrzymałościowych. Obróbka niskotemperaturowa (NTOCP) polega na odkształceniu plastycznym w temperaturze niższej niż temperatura rekrystalizacji, ale powyżej M s. Powoduje ona zwykle znaczne zwiększenie wytrzymałości bez pogorszenia własności plastycznych metali i stopów. Obróbka kombinowana (WTOCP) - odkształcenie materiału następuje zarówno w wysokiej, jak i niskiej temperaturze. W obróbce cieplno plastycznej wielostopniowej występuje wielokrotne odkształcenie w stopniowa obniżającej się temperaturze. 68
3 Na rys. 6.3 przedstawiono schemat izotermicznych obróbek cieplno plastycznych stali polegających na zastąpieniu przemiany martenzytycznej perlityczną lub bainityczną. Rys Schemat obróbki cieplno-plastycznej z przemianą izotermiczną: 1 - perlityczną (izoforming), 2 - bainityczną (wwwww oznacza odkształcenie): a) z odkształceniem bainitu, b) z odkształceniem austenitu [3] Dla stopów metali nieżelaznych można stosować obróbki cieplno plastyczne nisko- i wysokotemperaturowe jak i obróbki kombinowane Wpływ obróbki cieplno plastycznej na strukturę W stalach poddanych OCP zachodzi przede wszystkim rozdrobnienie struktury i zwiększenie gęstości defektów. W wyniku WTOCP struktura austenit ulega poligonizacji ze zwiększoną ilością defektów, które przechodzą do martenzytu. Z kolei odkształcenie austenitu w zakresie 20% powoduje obniżenie M s a tym samym utrudnia powstawanie martenzytu zwiększając ilość austenitu szczątkowego, który można rozłożyć przeprowadzając wymrażanie. Wraz ze wzrostem stopnia odkształcenia linia GOS przesuwa się w lewo dół (rys. 6.4). Rys Wpływ wielkości odkształcenia (ε) na położenie linii na wykresie fazowym Fe Fe 3 C [4] 69
4 Gdy przeprowadzamy OCP z przemianami izotermicznymi, następuje rozdrobnieni struktury i utworzenie się podstruktury w ferrycie. Po NTOPC austenit nie może rekrystalizować i wówczas pozostaje duża ilość dyslokacji, w których segregują atomy węgla i azotu, a wydzielające się dyspersyjne węgliki lub węgliko azotki hamują ruch dyslokacji. W celu uzyskania struktury drobnoziarnistej stali konstrukcyjnej, zapewniającej wysoką granice plastyczności i niską temperaturę przejścia w stan kruchy stosuje się obniżenie temperatury końca odkształcenia plastycznego ok C. Proces ten stosowany jest w technologii regulowanego walcowania czy kucia. Schemat regulowanego walcowania stali przedstawia rys Rys Schemat regulowanego walcowania stali [1] Oprócz walcowania regulowanego, w celu uzyskania drobnoziarnistej struktury ferrytyczno-bainitycznej, bainitycznej lub manenzytycznej dla stali z mikrododatkami, stosuje się wydajniejszą technologię walcowania ze sterowaną rekrystalizacją Wpływ obróbki cieplno plastycznej na własności metali Obróbka cieplno plastyczna jest jednym z najtańszych sposobów poprawy własności mechanicznych wielu stopów. Wpływ OPC na własności stali po odkształceniu ε = 85% przedstawiono w tablicy 6.1 oraz na rys. 6.6 i 6.7. Tablica 6.1. Wpływ NTOCP i WTOCP na własności stali po odkształceniu ε = 85% [3] Rodzaj obróbki Gatunek stali R m MPa R 0,2 MPa A % NTOCP 40HSNBF 40HGSNMF 2760(2000) 2800(2110) 2260(1660) 2250(1840) 5,9(5,5) 7,1(8,0) WTOCP 40HSNBF 2370(2000) 2150(1660) 8,1(5,9) po odpuszcz. 40H2NSMF 2300(1910) 2140(1590) 9,1(6,4) 7,0(6,0) 200 C 50S2G 2700(2250) 2350(1920) W nawiasach podano własności po ulepszeniu. 70
5 Rys.6.6. Wpływ stopnia odkształcania w temp C na własności stali 37H2NGSM. Po przemianie bainitycznej stal odpuszczano w C [3] Rys Wpływ stopnia odkształcenia przy WTOCP na własności mechaniczne stali 50HN4MA [3] Porównując własności po wysoko- i niskotemperaturowej OCP można zauważyć, że w wyniku odkształcenia w niskiej temperaturze uzyskuje się materiał o większej wytrzymałości i mniejszej ciągliwości (małej odporności na kruche pękanie), a w wyniku odkształcenia w wy- 71
6 sokiej temperaturze - na odwrót. Stosując kombinowaną OCP można osiągnąć zarówno wysoką wytrzymałość, jak i dużą ciągliwość. Stosując OCP z przemianą bainityczną również uzyskuje się dobrą kombinację wytrzymałości i ciągliwości, a odporność na rozprzestrzenianie się pęknięć jest nawet dziesięciokrotnie większa niż po zwykłym ulepszaniu cieplnym, a ponadto dodatkową korzyścią ze stosowania OCP jest zmniejszenie kruchości odpuszczania stali Pomoce i urządzenia - ciągarka, - maszyna wytrzymałościowa, - skręcarka, - przeginarka 6.4. Instrukcja do ćwiczenia - ciągnienie drutu w różnych temperaturach, - badanie własności wytrzymałościowych i plastycznych na maszynie wytrzymałościowej, - próba skręcania, - próba przeginania, - sporządzenie sprawozdania. Literatura 1. Dobrzański L.A.: Podstawy nauki o materiałach i metaloznawstwo. WNT W-wa Dobrzański L.A.: Metaloznawstwo z podstawami nauki o materiałach. WNT W-wa Przybyłowicz K.: Metaloznawstwo. WNT W-wa Przybyłowicz K.: Strukturalne aspekty odkształcania metali. WNT W-wa 2002 Opracował: dr inż. Robert Skoblik 72
Akademia Morska w Szczecinie Instytut InŜynierii Transportu Zakład Techniki Transportu. Materiałoznawstwo i Nauka o materiałach
Akademia Morska w Szczecinie Instytut InŜynierii Transportu Zakład Techniki Transportu Instrukcja do ćwiczeń laboratoryjnych z przedmiotów Materiałoznawstwo i Nauka o materiałach Wpływ róŝnych rodzajów
Bardziej szczegółowoObróbka cieplna stali
Obróbka cieplna stali Obróbka cieplna stopów: zabiegi cieplne, które mają na celu nadanie im pożądanych cech mechanicznych, fizycznych lub chemicznych przez zmianę struktury stopu. Podstawowe etapy obróbki
Bardziej szczegółowoPODSTAWY OBRÓBKI CIEPLNEJ
PODSTAWY OBRÓBKI CIEPLNEJ STOPÓW ŻELAZA WYŻARZANIE Publikacja współfinansowana ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 1. POJĘCIA PODSTAWOWE 2. PRZEMIANY PRZY NAGRZEWANIU
Bardziej szczegółowoWykład 8. Przemiany zachodzące w stopach żelaza z węglem. Przemiany zachodzące podczas nagrzewania
Wykład 8 Przemiany zachodzące w stopach żelaza z węglem Przemiany zachodzące podczas nagrzewania Nagrzewanie stopów żelaza powyżej temperatury 723 O C powoduje rozpoczęcie przemiany perlitu w austenit
Bardziej szczegółowoPODSTAWY OBRÓBKI CIEPLNEJ STOPÓW ŻELAZA WYŻARZANIE 1. POJĘCIA PODSTAWOWE 2. PRZEMIANY PRZY NAGRZEWANIU I POWOLNYM CHŁODZENIU STALI 3.
PODSTAWY OBRÓBKI CIEPLNEJ STOPÓW ŻELAZA WYŻARZANIE 1. POJĘCIA PODSTAWOWE 2. PRZEMIANY PRZY NAGRZEWANIU I POWOLNYM CHŁODZENIU STALI 3. WYŻARZANIE 1. POJĘCIA PODSTAWOWE Definicja obróbki cieplnej Dziedzina
Bardziej szczegółowoTechnologia obróbki cieplnej. Grzanie i ośrodki grzejne
Technologia obróbki cieplnej Grzanie i ośrodki grzejne Grzanie: nagrzewanie i wygrzewanie Dobór czasu grzania Rodzaje ośrodków grzejnych Powietrze Ośrodki gazowe Złoża fluidalne Kąpiele solne: sole chlorkowe
Bardziej szczegółowoLABORATORIUM NAUKI O MATERIAŁACH
Politechnika Łódzka Wydział Mechaniczny Instytut Inżynierii Materiałowej LABORATORIUM NAUKI O MATERIAŁACH Ćwiczenie nr 6 Temat: Stale w stanie ulepszonym cieplnie Łódź 2010 Cel ćwiczenia Zapoznanie się
Bardziej szczegółowoĆWICZENIE Nr 7. Laboratorium Inżynierii Materiałowej. Akceptował: Kierownik Katedry prof. dr hab. B. Surowska. Opracował: dr inż.
POLITECHNIKA LUBELSKA WYDZIAŁ MECHANICZNY KATEDRA INŻYNIERII MATERIAŁOWEJ Akceptował: Kierownik Katedry prof. dr hab. B. Surowska Laboratorium Inżynierii Materiałowej ĆWICZENIE Nr 7 Opracował: dr inż.
Bardziej szczegółowoNowoczesne stale bainityczne
Nowoczesne stale bainityczne Klasyfikacja, projektowanie, mikrostruktura, właściwości oraz przykłady zastosowania Wykład opracował: dr hab. inż. Zdzisław Ławrynowicz, prof. nadzw. UTP Zakład Inżynierii
Bardziej szczegółowoTechnologie Materiałowe II Wykład 2 Technologia wyżarzania stali
KATEDRA INŻYNIERII MATERIAŁOWEJ I SPAJANIA ZAKŁAD INŻYNIERII SPAJANIA Technologie Materiałowe II Wykład 2 Technologia wyżarzania stali dr hab. inż. Jerzy Łabanowski, prof.nadzw. PG Kierunek studiów: Inżynieria
Bardziej szczegółowoKształtowanie cieplno-plastyczne. Opracował Dr inż. Stanisław Rymkiewicz KIM WM PG
Kształtowanie cieplno-plastyczne Opracował Dr inż. Stanisław Rymkiewicz KIM WM PG OBRÓBKA CIEPLNA METALI Grzanie: nagrzewanie i wygrzewanie Rodzaje ośrodków grzejnych Powietrze Ośrodki gazowe Złoża fluidalne
Bardziej szczegółowoOBRÓBKA CIEPLNA STOPÓW ŻELAZA. Cz. II. Przemiany austenitu przechłodzonego
OBRÓBKA CIEPLNA STOPÓW ŻELAZA Cz. II. Przemiany austenitu przechłodzonego WPŁYW CHŁODZENIA NA PRZEMIANY AUSTENITU Ar 3, Ar cm, Ar 1 temperatury przy chłodzeniu, niższe od równowagowych A 3, A cm, A 1 A
Bardziej szczegółowoLABORATORIUM NAUKI O MATERIAŁACH
Politechnika Łódzka Wydział Mechaniczny Instytut Inżynierii Materiałowej LABORATORIUM NAUKI O MATERIAŁACH Blok nr 3 Kształtowanie właściwości mechanicznych materiałów Ćwiczenie nr KWMM 1 Temat: Obróbka
Bardziej szczegółowoPOLITECHNIKA SZCZECIŃSKA INSTYTUT INŻYNIERII MATERIAŁOWEJ ZAKŁAD METALOZNAWSTWA I ODLEWNICTWA
POLITECHNIKA SZCZECIŃSKA INSTYTUT INŻYNIERII MATERIAŁOWEJ ZAKŁAD METALOZNAWSTWA I ODLEWNICTWA PRZEDMIOT: PODSTAWY NAUKI O MATERIAŁACH II (Tworzywa Metaliczne) Temat ćwiczenia: STRUKTURY STALI OBROBIONYCH
Bardziej szczegółowoMetaloznawstwo II Metal Science II
Załącznik nr 7 do Zarządzenia Rektora nr 10/12 z dnia 21 lutego 2012r. KARTA MODUŁU / KARTA PRZEDMIOTU Kod modułu Nazwa modułu Nazwa modułu w języku angielskim Obowiązuje od roku akademickiego 2013/2014
Bardziej szczegółowoInżynieria materiałowa : stal / Marek Blicharski. wyd. 2 zm. i rozsz. - 1 dodr. (PWN). Warszawa, Spis treści. Wstęp 11
Inżynieria materiałowa : stal / Marek Blicharski. wyd. 2 zm. i rozsz. - 1 dodr. (PWN). Warszawa, 2017 Spis treści Wstęp 11 1. Wytwarzanie stali 13 1.1. Wstęp 13 1.2. Wsad do wielkiego pieca 15 1.3. Wytwarzanie
Bardziej szczegółowoWykład 9 Obróbka cieplna zwykła
Wykład 9 Obróbka cieplna zwykła Rozróżniamy 3 rodzaje obróbki cieplnej: Obróbka cieplna zwykła, którą realizujemy stosując 2 parametry: t, τ Obróbka cieplno-chemiczna, którą realizujemy stosując parametry:
Bardziej szczegółowoSPRAWOZDANIE Z MATERIAŁOZNAWSTWA - LABORATORIUM OBRÓBKA CIEPLNA STALI
SPRAWOZDANIE Z MATERIAŁOZNAWSTWA - LABORATORIUM OBRÓBKA CIEPLNA STALI Obróbką cieplną nazywa sie zabiegi technologiczne umożliwiające dzięki grzaniu i chłodzeniu zmianę mikrostruktury, a przez to własności
Bardziej szczegółowoSTABILNOŚĆ STRUKTURALNA STALI P92 W KSZTAŁTOWANYCH PLASTYCZNIE ELEMENTACH RUROCIĄGÓW KOTŁÓW ENERGETYCZNYCH ANDRZEJ TOKARZ, WŁADYSŁAW ZALECKI
PL0400058 STABILNOŚĆ STRUKTURALNA STALI P92 W KSZTAŁTOWANYCH PLASTYCZNIE ELEMENTACH RUROCIĄGÓW KOTŁÓW ENERGETYCZNYCH ANDRZEJ TOKARZ, WŁADYSŁAW ZALECKI Instytut Metalurgii Żelaza im. S. Staszica, Gliwice
Bardziej szczegółowoObróbka cieplna stali
OBRÓBKA CIEPLNA Obróbka cieplna stali Powstawanie austenitu podczas nagrzewania Ujednorodnianie austenitu Zmiany wielkości ziarna Przemiany w stali podczas chłodzenia Martenzytyczna Bainityczna Perlityczna
Bardziej szczegółowoKarta (sylabus) modułu/przedmiotu Inżynieria Materiałowa Studia I stopnia
Karta (sylabus) modułu/przedmiotu Inżynieria Materiałowa Studia I stopnia Przedmiot: Nauka o materiałach Rodzaj przedmiotu: Obowiązkowy Kod przedmiotu: IM N 0 5-0_ Rok: I Semestr: Forma studiów: Studia
Bardziej szczegółowo(12) OPIS PATENTOWY (19) PL (11) 185228
RZECZPOSPOLITA POLSKA (12) OPIS PATENTOWY (19) PL (11) 185228 (21) Numer zgłoszenia: 331212 ( 13) B1 Urząd Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej (22) Data zgłoszenia: 04.07.1997 (86) Data i numer zgłoszenia
Bardziej szczegółowoTechnologie Materiałowe II
KATEDRA INŻYNIERII MATERIAŁOWEJ I SPAJANIA ZAKŁAD INŻYNIERII SPAJANIA Technologie Materiałowe II dr inż. Dariusz Fydrych, dr hab. inż. Jerzy Łabanowski, prof.nadzw. PG Kierunek studiów: Inżynieria Materiałowa
Bardziej szczegółowoOBRÓBKA CIEPLNA STOPÓW ŻELAZA. Cz. I. Wyżarzanie
OBRÓBKA CIEPLNA STOPÓW ŻELAZA Cz. I. Wyżarzanie Przemiany przy nagrzewaniu i powolnym chłodzeniu stali A 3 A cm A 1 Przykład nagrzewania stali eutektoidalnej (~0,8 % C) Po przekroczeniu temperatury A 1
Bardziej szczegółowoStal - definicja Stal
\ Stal - definicja Stal stop żelaza z węglem,plastycznie obrobiony i obrabialny cieplnie o zawartości węgla nieprzekraczającej 2,11% co odpowiada granicznej rozpuszczalności węgla w żelazie (dla stali
Bardziej szczegółowoKarta (sylabus) modułu/przedmiotu Inżynieria Materiałowa Studia I stopnia
Karta (sylabus) modułu/przedmiotu Inżynieria Materiałowa Studia I stopnia Przedmiot: Nauka o materiałach Rodzaj przedmiotu: Obowiązkowy Kod przedmiotu: IM S 0 5-0_0 Rok: I Semestr: Forma studiów: Studia
Bardziej szczegółowoPODSTAWY OBRÓBKI CIEPLNEJ
PODSTAWY OBRÓBKI CIEPLNEJ STOPÓW ŻELAZA HARTOWANIE I ODPUSZCZANIE Publikacja współfinansowana ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 1. WPŁYW CHŁODZENIA NA PRZEMIANY AUSTENITU
Bardziej szczegółowoPIERWIASTKI STOPOWE W STALACH. Publikacja współfinansowana ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
PIERWIASTKI STOPOWE W STALACH Publikacja współfinansowana ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Stal stopowa stop żelaza z węglem, zawierający do ok. 2% węgla i pierwiastki
Bardziej szczegółowoDefinicja OC
OBRÓBKA CIEPLNA Podstawy teoretyczne Zakres tematyczny 1 Definicja OC Obróbka cieplna jest to zespół zabiegów wywołujących polepszenie właściwości mechanicznych oraz fizyko-chemicznych metali i stopów,
Bardziej szczegółowoMATERIAŁY KONSTRUKCYJNE
Stal jest to stop żelaza z węglem o zawartości węgla do 2% obrobiona cieplnie i przerobiona plastycznie Stale ze względu na skład chemiczny dzielimy głównie na: Stale węglowe Stalami węglowymi nazywa się
Bardziej szczegółowoROZPRAWA DOKTORSKA. Wpływ parametrów obróbki cieplno plastycznej na mikrostrukturę. i wybrane własności spiekanej stali Fe-0,85Mo-0,65Si-1,4C
AKADEMIA GÓRNICZO-HUTNICZA im. Stanisława Staszica w Krakowie Wydział Inżynierii Metali i Informatyki Przemysłowej Katedra Plastycznej Przeróbki Metali ROZPRAWA DOKTORSKA Wpływ parametrów obróbki cieplno
Bardziej szczegółowoĆwiczenie nr 3 Statyczna próba jednoosiowego rozciągania. Umocnienie odkształceniowe, roztworowe i przez rozdrobnienie ziarna
Przedmiot: Badanie własności mechanicznych materiałów Wykładowca: dr inż. Łukasz Cieniek Autor opracowania: dr inż. Łukasz Cieniek Ćwiczenie nr 3 Statyczna próba jednoosiowego rozciągania. Czas przewidywany
Bardziej szczegółowoSTAL NARZĘDZIOWA DO PRACY NA GORĄCO
STAL NARZĘDZIOWA DO PRACY NA GORĄCO Stal BÖHLER W360 ISOBLOC jest stalą narzędziową na matryce i stemple do kucia na zimno i na gorąco. Stal ta może mieć szerokie zastosowanie, gdzie wymagane są wysoka
Bardziej szczegółowo5. Wyniki badań i ich omówienie
Strukturalne i mechaniczne czynniki umocnienia i rekrystalizacji stali z mikrododatkami odkształcanych plastycznie na gorąco 5. Wyniki badań i ich omówienie 5.1. Wyniki badań procesu wysokotemperaturowego
Bardziej szczegółowoTERMITOWA SPAWALNOŚĆ BAINITYCZNYCH STALI SZYNOWYCH (NA PRZYKŁADZIE CRB1400, PROFIL 60E1/2)
TERMITOWA SPAWALNOŚĆ BAINITYCZNYCH STALI SZYNOWYCH (NA PRZYKŁADZIE CRB1400, PROFIL 60E1/2) Robert Plötz 2016 Czym właściwie jest bainit? Struktura bainitu składa się podobnie jak perlit z ferrytu oraz
Bardziej szczegółowoNaprężenia i odkształcenia spawalnicze
Naprężenia i odkształcenia spawalnicze Cieplno-mechaniczne właściwości metali i stopów Parametrami, które określają stan mechaniczny metalu w różnych temperaturach, są: - moduł sprężystości podłużnej E,
Bardziej szczegółowoNauka o materiałach III
Pomiar twardości metali metodami: Brinella, Rockwella i Vickersa Nr ćwiczenia: 1 Zapoznanie się z zasadami pomiaru, budową i obsługą twardościomierzy: Brinella, Rockwella i Vickersa. Twardościomierz Brinella
Bardziej szczegółowoSTAL NARZĘDZIOWA DO PRACY NA GORĄCO
STAL NARZĘDZIOWA DO PRACY NA GORĄCO Jakościowe porównanie najważniejszych własności stali 1) Stal Maraging (temperatura maraging ok. 480 C); w tym stanie nie porównywalna ze stalami do ulepszania cieplnego.
Bardziej szczegółowoPOLITECHNIKA CZĘSTOCHOWSKA
POLITECHNIKA CZĘSTOCHOWSKA Instytut Inżynierii Materiałowej Stale narzędziowe do pracy na zimno CEL ĆWICZENIA Celem ćwiczenia jest zapoznanie się ze składem chemicznym, mikrostrukturą, właściwościami mechanicznymi
Bardziej szczegółowoLogistyka I stopień (I stopień / II stopień) Ogólnoakademicki (ogólno akademicki / praktyczny)
KARTA MODUŁU / KARTA PRZEDMIOTU Kod modułu Nazwa modułu Nazwa modułu w języku angielskim Obowiązuje od roku akademickiego 2012/2013 Z-LOG-1082 Podstawy nauki o materiałach Fundamentals of Material Science
Bardziej szczegółowoZespół Szkół Samochodowych
Zespół Szkół Samochodowych Podstawy Konstrukcji Maszyn Materiały Konstrukcyjne i Eksploatacyjne Temat: OTRZYMYWANIE STOPÓW ŻELAZA Z WĘGLEM. 2016-01-24 1 1. Stopy metali. 2. Odmiany alotropowe żelaza. 3.
Bardziej szczegółowoWŁAŚCIWOŚCI MECHANICZNE PLASTYCZNOŚĆ. Zmiany makroskopowe. Zmiany makroskopowe
WŁAŚCIWOŚCI MECHANICZNE PLASTYCZNOŚĆ Zmiany makroskopowe Zmiany makroskopowe R e = R 0.2 - umowna granica plastyczności (0.2% odkształcenia trwałego); R m - wytrzymałość na rozciąganie (plastyczne); 1
Bardziej szczegółowoĆWICZENIE NR 39 * KRUCHOŚĆ ODPUSZCZANIA STALI
POLITECHNIKA KRAKOWSKA Instytut Inżynierii Materiałowej Grupa Zespół Rok ak. IMIĘ NAZWISKO DATA OCENA PODPIS ĆWICZENIE NR 39 * KRUCHOŚĆ ODPUSZCZANIA STALI Sprawozdanie winno zawierać: Opracowanie wszystkich
Bardziej szczegółowoOpis efektów kształcenia dla modułu zajęć
Nazwa modułu: Podstawy obróbki cieplnej Rok akademicki: 2013/2014 Kod: MIM-1-505-s Punkty ECTS: 4 Wydział: Inżynierii Metali i Informatyki Przemysłowej Kierunek: Inżynieria Materiałowa Specjalność: Poziom
Bardziej szczegółowoPYTANIA NA EGZAMIN DYPLOMOWY MAGISTERSKI
PYTANIA NA EGZAMIN DYPLOMOWY MAGISTERSKI KIERUNEK STUDIÓW: INŻYNIERIA MATERIAŁOWA Inżynieria Materiałowa: SPECJALNOŚĆ: INŻYNIERIA SPAJANIA 1. Klasyfikacja, podział i charakterystyka materiałów konstrukcyjnych.
Bardziej szczegółowoAustenityczne stale nierdzewne
Stowarzyszenie Stal Nierdzewna ul. Ligocka 103 40-568 Katowice e-mail: ssn@stalenierdzewne.pl www.stalenierdzewne.pl Austenityczne stale nierdzewne Strona 1 z 7 Skład chemiczny austenitycznych stali odpornych
Bardziej szczegółowoZachodniopomorski Uniwersytet Technologiczny INSTYTUT INŻYNIERII MATERIAŁOWEJ Zakład Metaloznawstwa i Odlewnictwa
Zachodniopomorski Uniwersytet Technologiczny INSTYTUT INŻYNIERII MTERIŁOWEJ Zakład Metaloznawstwa i Odlewnictwa Przedmiot: Podstawy Nauki o Materiałach I i II, Materiały Konstrukcyjne, Współczesne Materiały
Bardziej szczegółowoĆwiczenie 6 HARTOWNOŚĆ STALI. 1. Cel ćwiczenia. 2. Wprowadzenie
Ćwiczenie 6 HARTOWNOŚĆ STALI 1. Cel ćwiczenia Ćwiczenie ma na celu zaznajomienie studentów ze metodami wyznaczania hartowności stali, a w szczególności z metodą obliczeniową. W ramach ćwiczenia studenci
Bardziej szczegółowoLABORATORIUM NAUKI O MATERIAŁACH
Politechnika Łódzka Wydział Mechaniczny Instytut Inżynierii Materiałowej LABORATORIUM NAUKI O MATERIAŁACH Ćwiczenie nr 6 Temat: Hartowność. Próba Jominy`ego Łódź 2010 WSTĘP TEORETYCZNY Pojęcie hartowności
Bardziej szczegółowoLABORATORIUM NAUKI O MATERIAŁACH
Politechnika Łódzka Wydział Mechaniczny Instytut Inżynierii Materiałowej LABORATORIUM NAUKI O MATERIAŁACH Ćwiczenie nr 5 Temat: Stale stopowe, konstrukcyjne, narzędziowe i specjalne. Łódź 2010 1 S t r
Bardziej szczegółowoPIERWIASTKI STOPOWE W STALACH
PIERWIASTKI STOPOWE W STALACH Stal stopowa - stop żelaza z węglem, zawierający do ok. 2 % węgla i pierwiastki (dodatki stopowe) wprowadzone celowo dla nadania stali wymaganych właściwości, otrzymany w
Bardziej szczegółowoSTALE STOPOWE KONSTRUKCYJNE. Publikacja współfinansowana ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
STALE STOPOWE KONSTRUKCYJNE Publikacja współfinansowana ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego STALE STOPOWE KONSTRUKCYJNE Ważniejsze grupy stali: stale spawalne o podwyższonej
Bardziej szczegółowoTechnologie Materiałowe II Wykład 3 Technologia hartowania stali
KATEDRA INŻYNIERII MATERIAŁOWEJ I SPAJANIA ZAKŁAD INŻYNIERII SPAJANIA Technologie Materiałowe II Wykład 3 Technologia hartowania stali dr hab. inż. Jerzy Łabanowski, prof.nadzw. PG Kierunek studiów: Inżynieria
Bardziej szczegółowoSTALE STOPOWE KONSTRUKCYJNE
STALE STOPOWE KONSTRUKCYJNE Podział stali stopowych ze względu na zastosowanie: stale konstrukcyjne stale narzędziowe stale o szczególnych właściwościach STALE STOPOWE KONSTRUKCYJNE Ważniejsze grupy stali:
Bardziej szczegółowoNauka o Materiałach. Wykład IX. Odkształcenie materiałów właściwości plastyczne. Jerzy Lis
Nauka o Materiałach Wykład IX Odkształcenie materiałów właściwości plastyczne Jerzy Lis Nauka o Materiałach Treść wykładu: 1. Odkształcenie plastyczne 2. Parametry makroskopowe 3. Granica plastyczności
Bardziej szczegółowoSTAL NARZĘDZIOWA DO PRACY NA ZIMNO
STAL NARZĘDZIOWA DO PRACY NA ZIMNO Jakościowe porównanie głównych własności stali Tabela daje jedynie wskazówki, by ułatwić dobór stali. Nie uwzględniono tu charakteru obciążenia narzędzia wynikającego
Bardziej szczegółowoMechanika i Budowa Maszyn II stopień (I stopień / II stopień) Ogólno akademicki (ogólno akademicki / praktyczny)
Załącznik nr 7 do Zarządzenia Rektora nr../12 z dnia.... 2012r. KARTA MODUŁU / KARTA PRZEDMIOTU Kod modułu Nazwa modułu Nazwa modułu w języku angielskim Obowiązuje od roku akademickiego 2013/2014 Kształtowanie
Bardziej szczegółowoZAGADNIENIA EGZAMINACYJNE
ZAGADNIENIA EGZAMINACYJNE - zagadnienia, na które należy zwrócić szczególną uwagę 1. Omówić budowę atomu. 2. Co to jest masa atomowa? 3. Omówić budowę układu okresowego pierwiastków. 4. Wyjaśnić strukturę
Bardziej szczegółowoOBRÓBKA CIEPLNA. opracował dr inż. Stanisław Rymkiewicz
OBRÓBKA CIEPLNA opracował dr inż. Stanisław Rymkiewicz Schemat wykresu układu równowagi fazowej żelazo-węgiel i żelazo-cementyt t, ºC Fe 6,67 Fe 3 C stężenie masowe, C [%] C żelazo cementyt (Fe - Fe 3
Bardziej szczegółowoZakres tematyczny. Podział stali specjalnych, ze względu na warunki pracy:
STAL O SPECJALNYCH WŁAŚCIWOŚCIACH FIZYCZNYCH I CHEMICZNYCH Zakres tematyczny 1 Podział stali specjalnych, ze względu na warunki pracy: - odporne na korozję, - do pracy w obniżonej temperaturze, - do pracy
Bardziej szczegółowoSTALE NARZĘDZIOWE DO PRACY NA GORĄCO
Ćwiczenie 9 Stale narzędziowe STALE NARZĘDZIOWE DO PRACY NA ZIMNO DO PRACY NA GORĄCO SZYBKOTNĄCE NIESTOPOWE STOPOWE Rysunek 1. Klasyfikacja stali narzędziowej. Ze stali narzędziowej wykonuje się narzędzia
Bardziej szczegółowoPEŁZANIE WYBRANYCH ELEMENTÓW KONSTRUKCYJNYCH
Mechanika i wytrzymałość materiałów - instrukcja do ćwiczenia laboratoryjnego: Wprowadzenie PEŁZANIE WYBRANYCH ELEMENTÓW KONSTRUKCYJNYCH Opracowała: mgr inż. Magdalena Bartkowiak-Jowsa Reologia jest nauką,
Bardziej szczegółowoLABORATORIUM NAUKI O MATERIAŁACH
Politechnika Łódzka Wydział Mechaniczny Instytut Inżynierii Materiałowej LABORATORIUM NAUKI O MATERIAŁACH Ćwiczenie nr 5 Temat: Stale niestopowe, stopowe, konstrukcyjne, narzędziowe, specjalne. Łódź 2010
Bardziej szczegółowoZ-LOGN1-021 Materials Science Materiałoznastwo
KARTA MODUŁU / KARTA PRZEDMIOTU Kod modułu Nazwa modułu Nazwa modułu w języku angielskim Z-LOGN-02 Materials Science Materiałoznastwo Obowiązuje od roku akademickiego 207/208 Materiałoznawstwo Nazwa modułu
Bardziej szczegółowoOpis efektów kształcenia dla modułu zajęć
Nazwa modułu: Nauka o materiałach II Rok akademicki: 2014/2015 Kod: MME-1-303-s Punkty ECTS: 5 Wydział: Inżynierii Metali i Informatyki Przemysłowej Kierunek: Metalurgia Specjalność: - Poziom studiów:
Bardziej szczegółowoMechanika i Budowa Maszyn II stopień (I stopień / II stopień) Ogólno akademicki (ogólno akademicki / praktyczny)
Załącznik nr 7 do Zarządzenia Rektora nr../12 z dnia.... 2012r. KARTA MODUŁU / KARTA PRZEDMIOTU Kod modułu Nazwa modułu Nazwa modułu w języku angielskim Obowiązuje od roku akademickiego 2013/2014 Kształtowanie
Bardziej szczegółowoINSTRUKCJA DO CWICZENIA NR 4
INSTRUKCJA DO CWICZENIA NR 4 Temat ćwiczenia: Statyczna próba rozciągania metali Celem ćwiczenia jest wykonanie próby statycznego rozciągania metali, na podstawie której można określić następujące własności
Bardziej szczegółowoĆWICZENIE Nr 6. Laboratorium Inżynierii Materiałowej. Akceptował: Kierownik Katedry prof. dr hab. B. Surowska. Opracował dr inż.
POLITECHNIKA LUBELSKA WYDZIAŁ MECHANICZNY KATEDRA INŻYNIERII MATERIAŁOWEJ Akceptował: Kierownik Katedry prof. dr hab. B. Surowska Laboratorium Inżynierii Materiałowej ĆWICZENIE Nr 6 Opracował dr inż. Sławomir
Bardziej szczegółowo1. Wprowadzenie. Strukturalne i mechaniczne czynniki umocnienia i rekrystalizacji stali z mikrododatkami odkształcanych plastycznie na gorąco
Strukturalne i mechaniczne czynniki umocnienia i rekrystalizacji stali z mikrododatkami odkształcanych plastycznie na gorąco 1. Wprowadzenie Korzyści techniczne i ekonomiczne wynikające ze stosowania stali
Bardziej szczegółowoTransportu Politechniki Warszawskiej, Zakład Podstaw Budowy Urządzeń Transportowych B. Ogólna charakterystyka przedmiotu
Kod przedmiotu TR.NIK104 Nazwa przedmiotu Materiałoznawstwo Wersja przedmiotu 2015/16 A. Usytuowanie przedmiotu w systemie studiów Poziom kształcenia Studia I stopnia Forma i tryb prowadzenia studiów Niestacjonarne
Bardziej szczegółowoOpis przedmiotu: Materiałoznawstwo
Opis przedmiotu: Materiałoznawstwo Kod przedmiotu Nazwa przedmiotu TR.SIK102 Materiałoznawstwo Wersja przedmiotu 2013/14 A. Usytuowanie przedmiotu w systemie studiów Poziom Kształcenia Stopień Rodzaj Kierunek
Bardziej szczegółowoInżynieria Bezpieczeństwa I stopień (I stopień / II stopień) ogólnoakademicki (ogóln akademicki / praktyczny)
KARTA MODUŁU / KARTA PRZEDMIOTU M-IB-0026-s4 Metaloznawstwo Physical Metallurgy Kod modułu Nazwa modułu Nazwa modułu w języku angielskim Obowiązuje od roku akademickiego 2013/2014 A. USYTUOWANIE MODUŁU
Bardziej szczegółowoWykład IX: Odkształcenie materiałów - właściwości plastyczne
Wykład IX: Odkształcenie materiałów - właściwości plastyczne JERZY LIS Wydział Inżynierii Materiałowej i Ceramiki Katedra Technologii Ceramiki i Materiałów Ogniotrwałych Treść wykładu: 1. Odkształcenie
Bardziej szczegółowoMATERIAŁOZNAWSTWO. dr hab. inż. Joanna Hucińska Katedra Inżynierii Materiałowej Pok. 128 (budynek Żelbetu )
MATERIAŁOZNAWSTWO dr hab. inż. Joanna Hucińska Katedra Inżynierii Materiałowej Pok. 128 (budynek Żelbetu ) jhucinsk@pg.gda.pl MATERIAŁOZNAWSTWO dziedzina nauki stosowanej obejmująca badania zależności
Bardziej szczegółowoĆWICZENIE Nr 6. Laboratorium InŜynierii Materiałowej. Akceptował: Kierownik Katedry prof. dr hab. inŝ. A. Weroński
POLITECHNIKA LUBELSKA WYDZIAŁ MECHANICZNY KATEDRA INśYNIERII MATERIAŁOWEJ Akceptował: Kierownik Katedry prof. dr hab. inŝ. A. Weroński Laboratorium InŜynierii Materiałowej ĆWICZENIE Nr 6 Opracował: dr
Bardziej szczegółowoMIKROSKOPIA METALOGRAFICZNA
MIKROSKOPIA METALOGRAFICZNA WYKŁAD 3 Stopy żelazo - węgiel dr inż. Michał Szociński Spis zagadnień Ogólna charakterystyka żelaza Alotropowe odmiany żelaza Układ równowagi fazowej Fe Fe 3 C Przemiany podczas
Bardziej szczegółowoMateriałoznawstwo. Wzornictwo Przemysłowe I stopień ogólnoakademicki stacjonarne wszystkie Katedra Technik Komputerowych i Uzbrojenia
KARTA MODUŁU / KARTA PRZEDMIOTU Kod modułu Nazwa modułu Materiałoznawstwo Nazwa modułu w języku angielskim Materials Science Obowiązuje od roku akademickiego 2014/2015 A. USYTUOWANIE MODUŁU W SYSTEMIE
Bardziej szczegółowoMateriałoznawstwo i obróbka cieplna w spawalnictwie Material science and heat treatment in welding. Liczba godzin/tydzień: 2W E, 2L,1C
Nazwa przedmiotu: Kierunek: Mechanika i Budowa Maszyn Rodzaj przedmiotu: obowiązkowy na specjalności: Spawalnictwo Rodzaj zajęć: wykład, laboratorium, ćwiczenia I KARTA PRZEDMIOTU CEL PRZEDMIOTU PRZEWODNIK
Bardziej szczegółowoSPIS TREŚCI: Przedmowa Spawalność stali Definicja spawalności stali Wpływ składników stopowych na spawalność stali 19
SPIS TREŚCI: Przedmowa 11 1. Spawalność stali 13 1.1. Definicja spawalności stali 13 1.2. Wpływ składników stopowych na spawalność stali 19 2. Pękanie połączeń spawanych 23 2.1. Pęknięcia gorące 23 2.1.1.
Bardziej szczegółowoStale niestopowe jakościowe Stale niestopowe specjalne
Ćwiczenie 5 1. Wstęp. Do stali specjalnych zaliczane są m.in. stale o szczególnych własnościach fizycznych i chemicznych. Są to stale odporne na różne typy korozji: chemiczną, elektrochemiczną, gazową
Bardziej szczegółowoKONSTRUKCJE METALOWE - LABORATORIUM. Produkcja i budowa stali
KONSTRUKCJE METALOWE - LABORATORIUM Produkcja i budowa stali Produkcja stali ŻELAZO (Fe) - pierwiastek chemiczny, w stanie czystym miękki i plastyczny metal o niezbyt dużej wytrzymałości STAL - stop żelaza
Bardziej szczegółowoWPŁYW TEMPERATURY HARTOWANIA NA MIKROSTRUKTURĘ I WŁASNOŚCI MECHANICZNE STALI DP
KRZYSZTOF MIERNIK, RAFAŁ BOGUCKI, STANISŁAW PYTEL WPŁYW TEMPERATURY HARTOWANIA NA MIKROSTRUKTURĘ I WŁASNOŚCI MECHANICZNE STALI DP EFFECT OF HARDENING TEMPERATURE ON MICROSTRUCTURE AND MECHANICAL PROPERTIES
Bardziej szczegółowoPODSTAWY OBRÓBKI CIEPLNEJ STOPÓW ŻELAZA HARTOWANIE I ODPUSZCZANIE
PODSTAWY OBRÓBKI CIEPLNEJ STOPÓW ŻELAZA HARTOWANIE I ODPUSZCZANIE 1. WPŁYW CHŁODZENIA NA PRZEMIANY AUSTENITU 2. MARTENZYT 3. BAINIT 4. WYKRESY CTP 5. HARTOWANIE 6. HARTOWNOŚĆ 7. ODPUSZCZANIE Przesunięcie
Bardziej szczegółowoĆwiczenie nr 4 Anizotropia i tekstura krystalograficzna. Starzenie po odkształceniu
Przedmiot: Badanie własności mechanicznych materiałów Wykładowca: dr inż. Łukasz Cieniek Autor opracowania: dr inż. Łukasz Cieniek Ćwiczenie nr 4 Anizotropia i tekstura krystalograficzna. Czas przewidywany
Bardziej szczegółowoOdpuszczanie (tempering)
Odpuszczanie (tempering) Nagrzewanie zahartowanej stali (o strukturze martenzytycznej) celem zwiększenia jej plastyczności Podczas nagrzewania występuje wydzielanie węglików i zdrowienie struktury dyslokacyjnej
Bardziej szczegółowoĆwiczenie nr 2 Temat: Umocnienie wydzieleniowe stopu Al z Cu + umocnienie stali
S t r o n a 1 Przedmiot: Badanie własności mechanicznych materiałów Autor opracowania: dr inż. Magdalena Rozmus-Górnikowska Ćwiczenie nr 2 Temat: Umocnienie wydzieleniowe stopu Al z Cu + umocnienie stali
Bardziej szczegółowoMetaloznawstwo I Metal Science I
Załącznik nr 7 do Zarządzenia Rektora nr 10/12 z dnia 21 lutego 2012r. KARTA MODUŁU / KARTA PRZEDMIOTU Kod modułu Nazwa modułu Nazwa modułu w języku angielskim Obowiązuje od roku akademickiego 2013/2014
Bardziej szczegółowoOBRÓBKA CIEPLNA STOPÓW ŻELAZA. Cz. III. Hartowanie i odpuszczanie, obróbka cieplno-chemiczna
OBRÓBKA CIEPLNA STOPÓW ŻELAZA Cz. III. Hartowanie i odpuszczanie, obróbka cieplno-chemiczna HARTOWANIE, SPOSOBY HARTOWANIA Hartowanie jest obróbką cieplną polegającą na nagrzaniu stali do temperatur występowania
Bardziej szczegółowoOBRÓBKA PLASTYCZNA METALI
OBRÓBKA PLASTYCZNA METALI Plastyczność: zdolność metali i stopów do trwałego odkształcania się bez naruszenia spójności Obróbka plastyczna: walcowanie, kucie, prasowanie, ciągnienie Produkty i półprodukty
Bardziej szczegółowoMATERIAŁOZNAWSTWO Wydział Mechaniczny, Mechatronika, sem. I. dr inż. Hanna Smoleńska
MATERIAŁOZNAWSTWO Wydział Mechaniczny, Mechatronika, sem. I dr inż. Hanna Smoleńska Prowadzący : dr inż. Hanna Smoleńska Katedra Inżynierii Materiałowej i Spajania, Wydz. Mechaniczny Kontakt: hsmolens@pg.gda.pl
Bardziej szczegółowoNormalizacja i ocena jakości metali. Stale spawalne o podwyższonej wytrzymałości
Normalizacja i ocena jakości metali Stale spawalne o podwyższonej wytrzymałości 1 Spawalność - podstawowa własność niskostopowych stali spawalnych Spawalność jest właściwością technologiczną określającą
Bardziej szczegółowoRysunek 6.1 Klasyfikacja obróbki cieplnej zwykłej.
Obróbka cieplna stali Obróbka cieplna jest dziedziną technologii obejmującą zespół zabiegów wywołujących polepszenie własności mechanicznych i fizyczno-chemicznych metali i stopów, powodowane zmianami
Bardziej szczegółowoMaciej Chorowski Technologie Kriogeniczne. Technologie kriogeniczne w metalurgii i obróbce metali. 1. Obróbka podzerowa metali
Maciej Chorowski Technologie Kriogeniczne Technologie kriogeniczne w metalurgii i obróbce metali 1. Obróbka podzerowa metali Podstawową obróbką cieplną stali jest hartowanie. Polega ono na nagrzaniu stali
Bardziej szczegółowoSTATYCZNA PRÓBA ROZCIĄGANIA
STATYCZNA PRÓBA ROZCIĄGANIA Próba statyczna rozciągania jest jedną z podstawowych prób stosowanych do określenia jakości materiałów konstrukcyjnych wg kryterium naprężeniowego w warunkach obciążeń statycznych.
Bardziej szczegółowoPL 178509 B1 (13) B1. (51) IntCl6: C23C 8/26. (54) Sposób obróbki cieplno-chemicznej części ze stali nierdzewnej
RZECZPOSPOLITA POLSKA (12) OPIS PATENTOWY (19) PL (11) 178509 (13) B1 Urząd Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej (21) Numer zgłoszenia: 305287 (22) Data zgłoszenia: 03.10.1994 (51) IntCl6: C23C 8/26 (54)
Bardziej szczegółowoStale narzędziowe - stopy przeznaczone na narzędzia tj. przedmioty służące do rozdzielania i rozdrabniania materiałów bądź nadawania kształtu przez
STALE NARZĘDZIOWE Stale narzędziowe - stopy przeznaczone na narzędzia tj. przedmioty służące do rozdzielania i rozdrabniania materiałów bądź nadawania kształtu przez obróbkę skrawaniem lub przez przeróbkę
Bardziej szczegółowoĆWICZENIE Nr 8. Laboratorium InŜynierii Materiałowej. Opracowali: dr inŝ. Krzysztof Pałka dr Hanna Stupnicka
Akceptował: Kierownik Katedry prof. dr hab. inŝ. A. Weroński POLITECHNIKA LUBELSKA WYDZIAŁ MECHANICZNY KATEDRA INśYNIERII MATERIAŁOWEJ Laboratorium InŜynierii Materiałowej ĆWICZENIE Nr 8 Opracowali: dr
Bardziej szczegółowoPrzemiana martenzytyczna
Przemiana martenzytyczna Przemiana martenzytyczna jest przemianą bezdyfuzyjną (atermiczną) do jej realizacji nie jest wymagane wzbudzenie cieplne atomów Zachodzi przy dużym przechłodzeniu austenitu do
Bardziej szczegółowo