Biedni i bogaci w Europie

Transkrypt

1 Biedni i bogaci w Europie Seminarium - moduł, część szkolenia jednorocznego Zakres 3,45 godziny (ok. 225 minut) Podczas tego seminarium uczestnicy dowiedzą się: Co to znaczy, że kraj jest bogaty lub biedny? Podział Europy na kraje biedne i bogate. Jakie są przyczyny podziału Europy na państwa biedne i bogate? Jak można zapobiegać ubożeniu. Tematy, cele dydaktyczne i czas trwania Temat Wstęp, wprowadzenie Cel: przywitanie uczestników, przedstawienie uczestników seminarium oraz osób prowadzących, przekazanie informacji organizacyjnych Co to znaczy, że kraj jest bogaty lub biedny? Cel: Wyjaśnienie pojęć kraj biedny i kraj bogaty, bogata północ i biedne południe Kraje bogate i biedne w Unii Europejskiej. Cel: Umiejscowienie krajów bogatych i biednych na mapie administracyjnej Europy Przerwa Ćwiczenie: uczestnicy mają za zadanie wybrać kartkę z nazwą państwa i umiejscowić je na konturze Europy i jednocześnie powiedzieć czy uważa, że państwo, które umiejscowił na konturze jest biedne czy bogate. Cel: Utrwalenie wiedzy, którą słuchacze zdobyli przed przerwą Przyczyny podziału Europy na kraje biedne i bogate. Cel: Kontynuacja tematu rozpoczętego przed przerwą, przedstawienie słuchaczom przyczyn podziału Europy na kraje biedne i bogate Przerwa Co wpływa na rozwój społeczeństw (krajów)? 20 min 30 min 20 min Marcin Ferenc Str. 1

2 Cel: Przedstawienie uczestnikom co wpływa na rozwój państw oraz jak można zapobiegać ubożeniu Ćwiczenie: Uczestnicy w grupach np. 5 osobowych zastanawiają się: Czy w ich kraju społeczeństwo rozwija się? Cel: Subiektywna ocena sytuacji we własnym kraju Przerwa Jak można zapobiegać ubożeniu? Cel: Przedstawienie jakie są możliwości zapobiegania ubożeniu Ćwiczenie: Słuchacze pracując w parach otrzymują dwie kartki z dwoma historiami chłopców. Cel: Umiejętność wczucia się w sytuację innych Zakończenie, ocena 30 min Cel: ocena poziomu swoich umiejętności i możliwość oceny informacji zwrotnej Zabezpieczenie osobiste oraz materialne zajęć zajęcia zaplanowane są dla grupy osobowej z możliwością zwiększenia liczby uczestników moduł dla osób, które ukończyły szkołę średnią lub zawodową, ale można go dopasować do osób, które ukończyły szkołę podstawową (wskazówki autorów zaznaczono innym kolorem, do materiałów dołączono szczegółowe opracowanie) osoba, która prowadzi seminarium odpowiedzialna jest za przekazane uczestnikom informacje, uwzględniając ich potrzeby zdrowotne oraz ewentualne braki w wykształceniu (potrzeba organizowania seminarium powinna być wyjaśniona szczegółowo na samym początku zajęć) Standardowe wyposażenie pomieszczenia edukacyjnego: ekran, laptop, rzutnik, a dodatkowo przybory piśmiennicze dla uczestników (kartki, długopisy, ołówki) Marcin Ferenc Str. 2

3 Opracowanie tematów seminarium Treści Przywitanie uczestników Krótkie przedstawienie celów seminarium oraz treści. Wstęp, wprowadzenie Możliwe metody (M) oraz pomoce (H) 2-3 min Propozycja przedstawienia: Witamy Państwa na seminarium, którego tematem będzie Biedni i Bogaci w Europie, przez najbliższych 3,45 godziny opowiemy o państwach Europy, którym będziemy się przyglądać przez pryzmat ich zasobów czyli zastanowimy się, które z krajów europejskich można zaliczyć do biednych, a które do bogatych. Dla wielu z Państwa będzie to powtórzenie posiadanej wiedzy zdobytej w szkole lub w inny sposób jak chociażby korzystanie z Internetu lub oglądanie telewizji (TV Historia, National Geographic lub z programów publicystycznych), ale być może w przedstawionym materiale znajdują się takie kwestie, na które nie zwrócili Państwo wcześniej uwagi lub, o których usłyszycie pierwszy raz. Postaramy się aby ten materiał nie był dla Państwa nudny, w tym celu przygotowaliśmy również prezentację multimedialną, która pozwoli zobrazować przygotowane treści. Przedstawienie się prowadzącego/prowadzących (kilka zdań o sobie) oraz uczestników seminarium. Informacje o organizacji i przebiegu seminarium, przerwy i inne wyjaśnienia. Razem Uczestnicy siedzą przy stolikach. M: monolog osoby/osób prowadzących H: na stolikach leżą przygotowane dla uczestników przybory piśmiennicze (kartki, długopisy, ołówki) M: Nawiązanie kontaktu prowadzącego z uczestnikami Nawiązanie kontaktu uczestników z prowadzącym M: Monolog prowadzącego, ewentualnie dyskusja z uczestnikami 2 min Marcin Ferenc Str. 3

4 Dlaczego mówimy o biednych i bogatych krajach? Treści Wyjaśnienie uczestnikom co to znaczy bogaty kraj: - mieszkańcy żyją na godnym poziomie (stać ich na wygodne życie i mieszkanie), - dzieci mogą chodzić do dobrych szkół (pod względem poziomu nauczania), - mieszkańcy mają dostęp do opieki zdrowotnej, - mieszkańcy sprawnie załatwiają swoje sprawy w urzędach, służebna rola instytucji państwowych i przychylna mieszkańcom, - mieszkańcy mają zapewnioną ochronę policji, - pracujący mają wysokie zarobki, co daje im bezpieczeństwo finansowe i swobodę korzystania i kupowania wielorakich usług, a jednocześnie możliwość rozwoju zakładów, firm usługowych (gastronomia, hotelarstwo, turystyka, handel i inne). Możliwe metody (M) oraz pomoce (H) M: Monolog prowadzącego oraz prezentacja obrazów multimedialnych nawiązujących do tego tematu. 20 min Wyjaśnienie uczestnikom co to znaczy biedny kraj: - ubodzy mieszkańcy, większa część żyje poniżej minimum socjalnego czyli w ubóstwie, - mieszkańcom tych państw często trudno jest kształcić się, dostęp do szkół na wysokim poziomie jest zarezerwowany dla nielicznych, - źle funkcjonująca służba zdrowia, trudno dostać się do lekarzy specjalistów co powoduje wysoki odsetek zgonów, - trudne warunki mieszkaniowe, - zadłużenie wielu mieszkańców, - mało miejsc pracy i jednocześnie wysokie bezrobocie, - niedożywienie ubogich mieszkańców, - mieszkańców nie stać na kupowanie usług, dlatego nie rozwijają się i nie powstają nowe zakłady pracy, firmy Marcin Ferenc Str. 4

5 usługowe - brak popytu spowodowany ubożeniem społeczeństwa. Wyjaśnienie dlaczego w literaturze czasami można znaleźć termin; bogata północ i biedne południe. Do krajów bogatej północy zalicza się: państwa Unii Europejskiej, USA, Australia, Japonia, i kilka innych krajów Azjatyckich. Biedne kraje południa głównie państwa z Afryki, Ameryki Południowej i większość państw w Azji. Razem M: Monolog prowadzącego H: prezentacja PowerPoint 45 min Kraje biedne i bogate w Unii Europejskiej. Treści Ćwiczenie: uczestnicy mają za zadanie wybrać kartkę z nazwą państwa i umiejscowić je w konturze Europy i jednocześnie powiedzieć czy uważa, że państwo, które umiejscowił lub oznaczył w konturze jest biedne czy bogate, ewentualnie dlaczego jest biedne lub bogate jego zdaniem. Możliwe metody (M) oraz pomoce (H) M: Wyjaśnienie przez prowadzącego zasad. Kontur mapy Europy przygotowany na slajdzie lub naszkicowany na dużej planszy lub oznaczony na podłodze długim sznurem. Dopuszczalny jest również szkic mapy Europy z oznaczonymi granicami państw, ale bez nazw tych państw. Maksymalny czas trwania ćwiczenia do w grupie do 15 osób. lub dla ułatwienia Marcin Ferenc Str. 5

6 Przyczyny podziału Europy na kraje biedne i bogate. - nawiązanie do historii Europy i Unii Europejskiej; Podział Europy po 1945 roku na Europę Zachodnią i powstawanie struktur Unii Europejskiej i rozwój gospodarki wolnorynkowej oraz na Europę Wschodnią i Układ Warszawski. Rozwój krajów zachodnich w Europie i ubożenie krajów Europy Wschodniej, które musiały odbudować miasta i struktury po drugiej wojnie światowej, a jednocześnie wyniszczające je rządy komunistyczne i gospodarkę sterowaną centralnie, która uniemożliwiała istnienie i rozwój przedsiębiorstw prywatnych. Razem: H: kartki z możliwością naklejania lub zwykłe kartki, ołówki, długopisy lub flamastry M: Monolog prowadzącego H: prezentacja PowerPoint 30 min 45 min Treści Na rozwój społeczeństwa mają wpływ takie czynniki jak: - ustrój demokratyczny, gdzie obywatele mogą realizować swoje polityczne aspiracje, biorąc udział w sposób bezpośredni i pośredni w sprawowaniu Co wpływa na rozwój społeczeństw? Możliwe metody (M) oraz pomoce (H) M: Monolog prowadzącego + prezentacja PowerPoint Marcin Ferenc Str min

7 władzy (kandydować na radnych lub posłów oraz brać czynny udział w wyborach do samorządów i parlamentów), - uwarunkowania prawnoustrojowe, określające w jakim stopniu obywatele będą mogli wyrażać swoje opinie w sposób legalny i zorganizowany, - prawo, a mianowicie konstytucja, która ma zapewniać swobodę zakładania i działalności partii politycznych, związków zawodowych, stowarzyszeń oraz fundacji, - rozwój instytucji demokratycznych. Społeczeństwo obywatelskie rozwija umiejętności i dyspozycje, z których najważniejsze są: zaufanie, zasada swobodnej komunikacji, zdolność pokojowego rozwiązywania konfliktów, postawy aktywne, umiejętność negocjacji, gotowość do ustępstw, unikanie stawiania na swoim, poszanowanie wspólnych reguł. W ramach wspólnych reguł/norm dopuszczalne są różne style życia, pracy, organizowania się. Natomiast na rozwój gospodarczy mają wpływ takie czynniki jak: - wolny rynek i wolna konkurencja, - niskie podatki, - regulacje prawne na linii pracodawca pracownik, - prywatna własność środków produkcji, - inwestycje (nie tylko w środki produkcji i infrastruktury, ale również w ludzi), - eksport. Dobór czynników można dostosować do grupy i omówić tylko te, które prowadzący uzna za niezbędne M: Wprowadzanie podczas omawiania tematu pytań co spowoduje burzę mózgów : Np. Jakie zdaniem słuchaczy czynniki mają wpływ na rozwój gospodarczy? Ćwiczenie: Uczestnicy w grupach np. 5 osobowych zastanawiają się: Czy w ich kraju społeczeństwo rozwija się? Jeżeli tak to co wpływa na rozwój? Jeżeli nie to dlaczego? Co może być przyczyną ubóstwa? M: Wyjaśnienie przez prowadzącego zasad. H: arkusze papieru, flamastry lub tablica Maksymalnie do. Marcin Ferenc Str. 7

8 Odpowiedzi zapisują na planszy/arkuszu papieru, który wcześniej dzielą na dwie części u góry w pierwszej części arkusza piszą tak, niżej wymieniając odpowiedzi na tak, w drugiej części arkusza u góry piszą nie i niżej wymieniają odpowiedzi na nie (nie wszyscy w grupie muszą być jednogłośni, każdy ma prawo do własnej oceny) następnie wspólnie porównujemy odpowiedzi. Razem Słuchacze mogą skorzystać z tablicy i po zastanowieniu się w grupach jedna z osób wymienia jakie grupa zna instytucje zajmujące się pomaganiem, a prowadzący zapisuje je na tablicy raz Jak można zapobiegać ubożeniu? 45 min Ubóstwo powoduje wykluczenie społeczne, staje się przyczyną wielu negatywnych zjawisk. Przyczynami są: - zjawisko pełnego lub częściowego bezrobocia, - brak godziwego wynagrodzenia za wykonywaną pracę, - zmiany zachodzące w gospodarce i prawie, - źle funkcjonujący system szkolnictwa, - niepełnosprawność, - źle funkcjonujący system ubezpieczeń, - dyskryminacja na rynku pracy i inne Zapobieganie ubożeniu: - polityka gwarantowania minimalnych dochodów tj. określenie poziomu minimalnej płacy, określenie poziomu minimalnych świadczeń zastępujących dochody z pracy (emerytury, renty inwalidzkie, renty rodzinne), - polityka podatkowa (kwota wolna od podatku), - polityka świadczeń na rzecz rodziny, - programy związane ze zwiększeniem bezpieczeństwa żywnościowego jako jedna z form pomocy dla dzieci, młodzieży i całych rodzin, - programy zapewniające bezpieczeństwo żywnościowe osobom ubogim i wykluczonym społecznie, M: Monolog prowadzącego + prezentacja PowerPoint Prowadzący sam decyduje o tym co chce przekazać w tym punkcie słuchaczom, ewentualnie może materiał dostosować dzieląc go na kilka części robiąc między nimi przerwy, może szerzej omówić wybrane punkty. 30 min Marcin Ferenc Str. 8

9 - programy mające na celu wspieranie rodzin w kryzysie, - wspieranie kobiet i mężczyzn w powrocie na rynek pracy po przerwie związanej z wychowaniem dziecka lub opieką nad osobą zależną, - zwiększenie uczestnictwa w życiu publicznym i zawodowym jednostek i rodzin zagrożonych marginalizowaniem społecznym poprzez system aktywnej integracji, - programy mające na celu rozwój i wspieranie przedsiębiorczości, - wspieranie młodzieży kształcącej się i umożliwianie im nabywanie kompetencji społecznych, które w znacznym stopniu zwiększą ich szanse na rynku pracy. Ćwiczenie: Słuchacze pracując w parach otrzymują dwie kartki z dwoma historiami chłopców. Po przeczytaniu obu historii na kartce lub arkuszu w dwóch kolumnach spisują podobieństwa i różnice pomiędzy własnym życiem a sytuacją jednego i drugiego chłopca. M: Wyjaśnienie przez prowadzącego zasad. H: Kartki z historiami: 1. Sasza Iwanow Nazywam się Sasza Iwanow, mam 9 lat. Razem z siostrą, bratem i tatą mieszkamy w Mariupolu, na Ukrainie. Rok temu nasza mama została zastrzelona przez separatystów. Od tego czasu zajmuję się domem. Codziennie rano przygotowuję śniadanie dla rodzeństwa, sprzątam i robię pranie. Gdy wstaję, tata jest już w pracy. Tata ciężko pracuje, żeby zapłacić czynsz, dać nam na jedzenie i potrzebne do szkoły rzeczy. Lekcje zaczynamy o W szkole spotykam się z koleżankami i kolegami, zajęcia czasem przerywają strzały, ale ja chodzę do szkoły, bo lubię się uczyć, uczę się angielskiego. Lubię chodzić do szkoły. Dzięki niej możemy się uczyć i w przyszłości znajdziemy lepsze życie i być może zatrudnienie. Ja, gdy dorosnę, chcę wyjechać z Mariupola może do Kijowa i pracować w biurze. Po zajęciach szkolnych idę do sklepu i kupuję to co jest do jedzenia z tego przygotowuję obiad dla rodzeństwa. Popołudniu opiekuję się rodzeństwem i odrabiam lekcje. Tata wraca do domu dopiero wieczorem. Marcin Ferenc Str. 9

10 Razem 2. Carlos Batista Jestem Carlos Batista. Niedawno skończyłem 15 lat. Mieszkam na przedmieściach Sewilli w Hiszpanii i uczę się w ósmej klasie szkoły podstawowej im. św. Jakuba, pochodzę z bardzo biednej dzielnicy. Niedługo moje życie bardzo się zmieni. Dostałem stypendium i będę kontynuował naukę w szkole średniej z internatem. Do tej pory mieszkałem w pokoju wynajętym przez dyrektora mojej szkoły wraz z dwoma innymi chłopcami. Razem chodziliśmy do szkoły, a po lekcjach graliśmy w piłkę i dokuczaliśmy dziewczynom. Cieszę się, że będę mógł uczyć się w szkole średniej. Lubię lekcje historii i literaturę. Poza tym, będę miał szansę pójść na studia i zostać prawnikiem. To jest moje marzenie. Chciałbym mieć w przyszłości wysoką pensję i elegancki gabinet. Mam także nadzieję, że założę własną, szczęśliwą rodzinę. 45 min Zakończenie, ocena Treści Ocena, odpowiedź zwrotna; Prowadzący może prosić uczestników aby wypełnili krótką ankietę dotyczącą seminarium, która będzie zawierała pytania: - co najbardziej mi się podobało podczas seminarium? - jakie było moje samopoczucie podczas seminarium, - czy atmosfera podczas seminarium była moim zdaniem właściwa, - co mi się nie podobało, - jak oceniam prowadzącego, - jak oceniam przydatność metod i pomocy stosowanych przez prowadzącego, - czy czas był odpowiedni, - co bym zmienił. Możliwe metody (M) oraz pomoce (H) M: Pytania zawarte w ankiecie; otwarte i zamknięte H: Arkusz ankiety, długopisy Wypełnione ankiety posłużą do samooceny prowadzącego i do wprowadzenia ewentualnych zmian w programie seminarium. 7 min Marcin Ferenc Str. 10

11 Zakończenie i pożegnanie: Propozycja zakończenia: było mi bardzo miło spędzić z Państwem ten czas. Historia Europy to temat rzeka i trudno ją opowiedzieć w krótkim czasie. Wiem, że dzisiejsze seminarium było zbyt krótkie i pozwoliło jedynie na krótkie wprowadzenie. Nie mniej jednak wierzę, że na tyle zainteresowaliśmy Państwa tematem Europa ma długą historię, że sami we własnym zakresie sięgniecie po interesujące opracowania lub z ciekawością będziecie oglądali programy telewizyjne dotyczące tego tematu. Życzę udanego weekendu. Razem M: Monolog prowadzącego 3 min Marcin Ferenc Str. 11