Opracowanie: Magdalena Gutowska 2016

Transkrypt

1 PUBLICZNA BIBLIOTEKA PEDAGOGICZNA W PILE Zmiany w edukacji Bibliografia ze zbiorów PBP w Pile Opracowanie: Magdalena Gutowska 2016

2 KSIĄŻKI: 1. Decentralizacja oświaty / pod red. Mikołaja Herbsta.- Warszawa : Wydawnictwo ICM - Interdyscyplinarne Centrum Modelowania Matematycznego i Komputerowego. Uniwersytet Warszawski, Sygnatura: Cechą szczególną polskiej oświaty jest jej daleko posunięta decentralizacja, która polega na przekazaniu znacznych kompetencji zarządczych z zakresu oświaty samorządom oraz szkołom i placówkom. Prezentowany tom Biblioteczki zawiera analizy i raporty dotyczące doświadczeń międzynarodowych oraz kształtowania się ustroju polskiej oświaty w ciągu minionego dwudziestolecia, w podziale na dwie dekady: tworzenie systemu ( ) i stabilizacja systemu ( ). Decentralizacja oświaty omawia ponadto kluczowe dla podnoszenia jakości oświaty relacje między dyrektorami szkół/placówek i samorządami. 2. Edukacja i wychowanie w dyskursie nauki i codzienności / Mirosława Nowak- Dziemianowicz.- Kraków : Oficyna Wydawnicza "Impuls", Sygnatura: Edukacja i wychowanie stanowią dwa procesy, które angażują moje myślenie, moje teoretyczne poszukiwania, moje empiryczne działania na wielu bardzo różnych poziomach ogólności. Społeczno-kulturowe, ideologiczne źródła i ograniczenia procesów wychowania i edukacji, przypisywane i realizowane w nich cele, bariery na drodze do ich osiągania, możliwości i przykłady przezwyciężania tych barier - to tylko niektóre z rodzajów zaangażowania. Drugi wiąże się z krytycznym spojrzeniem na codzienność, jest odpowiedzią na wpisane w nią problemy, niebezpieczeństwa, a nawet absurdy. Codzienność może być okazją do uczenia się lub kontekstem twórczych, satysfakcjonujących działań, sposobem realizacji zamierzeń. Może także ograniczać, zawodzić, spychać na margines czy wykluczać. Edukacja i wychowanie, jako dwa podstawowe procesy wpisane w ludzką egzystencję, kształtujące, determinujące jej przebieg, są opisywane, badane, porządkowane i interpretowane przez dyskurs nauki. Są jednak także obecne w każdym przejawie, w każdym momencie naszej codzienności - w mediach, w debacie publicznej, w naszych rodzinnych domach, na ulicy, w instytucjach, ujawniają się w naszych wyborach, zachowaniach, w każdym naszym działaniu. 3. Neoliberalne uwikłania edukacji / Eugenia Potulicka, Joanna Rutkowiak.- Kraków : Oficyna Wydawnicza "Impuls", Sygnatura: ,103798, Neoliberalizm jest dominującą ideologią we współczesnym świecie, wywiera ogromny wpływ także na edukację. Książka weryfikuje hipotezę o istnieniu edukacyjnego programu ekonomii korporacyjnej. O ile wybitni ekonomiści mówią otwarcie o błędach doktryny neoliberalnej i o potrzebie wymyślenia nowej koncepcji, o tyle pedagodzy w naszym kraju (bo nie za granicą) na ogół milczą na temat konieczności radykalnej zmiany funkcjonującego modelu edukacji, jako pochodnej, gdyż stanowiącej narzędzie i konsekwencję funkcjonowania korporacyjnej ekonomii. Celem książki jest krytyczna analiza teorii, ideologii, filozofii neoliberalizmu oraz jego pedagogii w Polsce i na świecie. Autorki dociekają także, jakie są skutki neoliberalnej pedagogii i kultury i sądzą, że znajomość zagadnień podejmowanych w publikacji jest konieczna każdemu, kto chce się uważać za świadomego obywatela. Są zdania, iż należy krytycznie przemyśleć całość edukacyjną, w jakiej funkcjonujemy z wzięciem pod uwagę jej neoliberalnego - również całościowego - uwikłania. 4. Pedagogika wczesnej edukacji : dyskursy, problemy, otwarcia / red. nauk. Dorota Klus-Stańska, Dorota Bronk, Anna Malenda.- Warszawa : Wydawnictwo Akademickie Żak, Sygnatura:

3 Ta obszerna książka, jest zbiorowym dziełem 43 pedagogów, działających w Zespole Edukacji Elementarnej przy Komitecie Nauk Pedagogicznych PAN, kierowanym od kilku lat przez profesor Dorotę Klus-Stańską. Publikacja dotyczy edukacji wczesnoszkolnej, a więc opisana jest jej historia, aktualny stan, a przede wszystkim perspektywy i kierunki rozwoju. We wstępie do tego dzieła profesor Klus-Stańska odważnie pisze: "Tego rodzaju szeroka tematycznie publikacja poświęcona całościowemu ujęciu pedagogiki wczesnej edukacji jest pierwszym takim przedsięwzięciem wydawniczym w Polsce". 5. Przestrzeń edukacyjna - dylematy, doświadczenia i oczekiwania społeczne : (w poszukiwaniu wzorów pracy pedagogicznej) / pod red. Stefanii Walasek, Ewz Kowalskiej, Roberta Fudalego.- Kraków : Oficyna Wydawnicza "Impuls", Sygnatura: Jakość pracy szkoły zależy od jakości pracy zatrudnionych w niej nauczycieli - ta oczywista myśl stała się myślą przewodnią publikacji. Materiały zawarte w książce zostały podzielone na trzy części wynikające z logicznego podziału poruszanych w nich zagadnień. W części pierwszej - W poszukiwaniu wzorów pracy pedagogicznej, w opisie zawodu nauczycielskiego oparto się na refleksjach, jakich dostarczył analizowany materiał historyczny. Zgromadzenie wiedzy na temat tego, co było cenne w praktyce i teorii minionych lat, jest często wskazaniem możliwych rozwiązań dla obecnych problemów edukacyjnych. A dla rozważań nad osobą nauczyciela doświadczenia polskiej myśli pedeutologicznej zawsze pozostają cenne. W części drugiej - Nauczyciel wobec wyzwań zmieniającej się rzeczywistości, zawarte są materiały, które pokazują, jak szeroka skala zagadnień mieści się w pojęciu "zawód nauczycielski", jak wiele kwestii jest w stanie umknąć w trakcie codziennej pracy szkolnej. Poruszane w tej części problemy poszerzają naszą wiedzę na temat możliwości wynikających z przekrojowego spojrzenia na ten zawód. Trzecia część - Współdziałanie i opór w relacjach nauczyciel - uczeń, prezentuje natomiast możliwe przyczyny kolizji w relacjach między najważniejszymi podmiotami procesu edukacyjnego. Zawiera też wybrane problemy, na jakie może się natknąć pedagog w swej codziennej pracy wychowawczej. Wszystkie przedstawione w tej części teksty są również dowodem na to, jak ważnym wzorcem w procesie wychowania jest osoba nauczyciela. 6. Przestrzeń edukacyjna - dylematy, doświadczenia i oczekiwania społeczne : obszary pracy współczesnej szkoły / red. Krystyna Ferenz, Klaudia Błaszczyk, Iwona Rudek.- Kraków : Oficyna Wydawnicza "Impuls", Sygnatura: Głównym przedmiotem pracy jest refleksja i propozycje sposobów doskonalenia funkcjonowania ośrodków szkolnych. Temat książki doskonale wpisuje się w aktualny dyskurs oświatowy. Autorzy poszczególnych tekstów skupiają swoją uwagę na szkole i jej znaczeniu we współczesnej strukturze społecznej, jej potrzebach i problemach. Tym samym opracowanie staje się diagnozą postawioną polskiej szkole. Treść książki podzielona jest ze względu na obszar analizy na trzy rozdziały. Pierwszy rozdział składa się z tekstów, których myślą przewodnia są wyzwania przed jakimi stoi obecnie polskie szkolnictwo. Mowa tu między innymi o zmianach w sposobie realizacji funkcji dydaktycznej szkoły i konieczność jej otwarcia na wielokulturowość. Artykuły zebrane w drugiej części dotyczą roli szkoły w środowisku lokalnym i stawianych wobec niej oczekiwaniom i postulatom. Trzeci rozdział poświęcony jest wybranym problemom dotykającym współczesną szkołę m.in.: wciąż kontrowersyjnym kwestiom edukacji seksualnej, edukacji uczniów z tzw. obszarów ryzyka, integracji uczniów pełnosprawnych z niepełnosprawnymi, czy często pomijana w literaturze rola samorządu szkolnego. Lektura książki pozwala zorientować się wśród najważniejszych zagadnień dotyczących współczesnej szkoły. Nawet jeśli nie dostarczy czytelnikowi konkretnych odpowiedzi na nurtujące pytania, z pewnością pobudzi do refleksji nad wielością obszarów funkcjonowania szkoły i różnorodnością wyzwań przed jakimi stoi. 7. Społeczeństwo w drodze do wiedzy : raport o stanie edukacji 2010 / [red. merytoryczna Michał Federowicz, Michał Sitek ; aut. Ewa Bartnik i in.].- Warszawa : Instytut Badań Edukacyjnych, Sygnatura: P 2

4 Prezentujemy pierwszy przygotowany przez Instytut Badań Edukacyjnych "Raport o stanie edukacji. Społeczeństwo w drodze do wiedzy". Będziemy przygotowywać raport co roku, ponieważ mamy przekonanie, że przyszłość Polski, jej miejsce w świecie i jakość życia kolejnych pokoleń coraz bardziej zależą od efektów szeroko rozumianego systemu edukacji. Jednocześnie sama edukacja - patrząc z perspektywy ostatnich dwudziestu paru lat - jest pewnie dopiero w połowie drogi od sztywnego systemu, nieadekwatnego wobec wymagań współczesnego świata, do systemu elastycznego i dynamicznego, który nie tylko nadąża za zmieniającym się otoczeniem, lecz staje się siłą napędową potrzebnych przemian. 8. Szkoła na wirażu zmian politycznych : bez cenzury / Bogusław Śliwerski.- Kraków : Oficyna Wydawnicza "Impuls", Sygnatura: Lektura publikacji Bogusława Śliwerskiego przedstawia rzeczywistość edukacyjną w "krzywym zwierciadle". Incydenty dostrzeżone, czy jak pisze sam Autor, o których jest informowany, przez zaniepokojonych, często bezradnych wobec nich pedagogów, rodziców, demaskują patologię, która bez skrupułów obejmuje każdy etap edukacji od przedszkola po szkołę wyższą, każdy podmiot pedagogicznych oddziaływań nie wyłączając małych dzieci i osób z niepełnosprawnością. Z treści publikacji wyłania się bardzo niekorzystny obraz polskiej szkoły, taki był jednak, jak rozumiem, zamiar Autora - "powiedzieć"" głośno to, o czym wielu z pedagogów rozmawia w kuluarach szkolnych czy uczelnianych korytarzy. Nie oznacza to, że wszędzie jest równie źle, jak opisuje to Autor - że nie ma szkół, uczelni funkcjonujących prawidłowo, że nie ma ludzi z zasadami (z których można byłoby w sensie społecznym być dumnym). Dlatego, jak wyczytuję z publikacji, jej Autor nie dokonuje uogólnień, z konsekwencją trzyma się formuły egzemplifikacji, na ile jednak częstej, powtarzalnej - pozostawia ocenie czytelnika. Pewne jest jedno, że eseje autorstwa Bogusława Śliwerskiego nie pozwalają odbiorcy zostać wobec nich obojętnym. Jednych będą irytować, oburzać, innym pozwolą się z poglądami Autora zidentyfikować, dadzą odwagę do działania, otwartego sprzeciwu wobec dostrzeganych nieprawidłowości, jeszcze innych, mam nadzieję, zawstydzą, a może nawet przestraszą, co sprawi, że w podobnych sytuacjach (w swoim środowisku) zastanowią się czy milczeć, udać, że nie dostrzegają problemu, bo przecież postawy takie w efekcie i tak legitymizują patologię.[...] Publikacja Bogusława Śliwerskiego jest inspirująca i z innego powodu. Niewątpliwym jej walorem jest upowszechnianie wiedzy stricte naukowej. W swoich krótkich, nierzadko 1-2 stronicowych esejach Bogusław Śliwerski dba o wiarygodność naukową i odwoływanie się do autorów koncepcji, teorii czy klasyfikacji odnoszących się do zagadnienia.[...] Kolejny walor publikacji, wynikający z przyjętej stylistyki esejów pedagogicznych, to dzielenie się z czytelnikiem refleksją i zaproszenie do spotkania i udziału w wydarzeniach i debatach naukowych, w których nie miał on okazji brać bezpośredniego udziału, a które Autor (w nich uczestniczący) uznaje za znaczące dla refleksji pedagogicznej.[...] Z treści publikacji wyłania się konsekwentny obraz zaangażowania i troski jej Autora o kondycję pedagogiki jako nauki i szkoły jako obszaru koniecznego pedagogicznego zainteresowania - obu będących bezsprzecznie na tytułowym wirażu, aż nadto dobitnie zdefiniowanym przez Bogusława Śliwerskiego. Bogactwo dostrzeżonych przez Autora niebezpieczeństw, nieprawidłowości, wręcz patologii może paraliżować, wolę jednak myśleć, że stanie się inspiracją do działania, legitymacją do sprzeciwu i budowania koalicji, coraz potężniejszej w liczbie tych, którzy nie chcą godzić się na marginalizację pedagogiki jako nauki, a szkoły - edukacji jako nieistotnego epizodu w życiu człowieka. [z recenzji prof. dr hab. Iwona Chrzanowska] 9. Współpraca rodziców ze szkołą w kontekście reformy edukacji w Polsce / Małgorzata Banasiak.- Toruń : Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, Sygnatura: Reforma edukacji w Polsce nałożyła na szkołę wiele nowych obowiązków, także w tak ważnym aspekcie jak budowanie relacji z rodzicami. Autorka przedstawia wyniki swoich badań w zakresie znajomości praw i obowiązków w szkole rodziców i nauczycieli. Książka ukazuje, jak wygląda rzeczywista współpraca rodziny i szkoły w polskich szkołach, zastanawia się, czy reforma edukacji dokonała jakichkolwiek zmian, czy ustawy to po prostu puste frazesy niemające faktycznego wpływu na działalność i funkcjonowanie szkoły. 3

5 10. Zawirowania systemu edukacji : z perspektywy socjologicznych warsztatów badawczych / red. nauk. Marta Zahorska.- Warszawa : Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, Sygnatura: Celem niniejszej publikacji jest zaprezentowanie najnowszego dorobku socjologii edukacji i wychowania. Poruszone w niej zagadnienia i problemy wiążą się bezpośrednio z debatami nad systemem nauczania w Polsce. Problematyka edukacji wymaga obecnie zaangażowania specjalistów z rozmaitych dziedzin, poczynając od socjologów, pedagogów i psychologach, a kończąc na ekonomistach i politykach. Książka adresowana jest do studentów i wykładowców akademickich socjologii, pedagogiki, psychologii, polityki społecznej czy nauk o rodzinie. Zainteresuje też z pewnością nauczycieli, metodyków, a także działaczy oświatowych i samorządowych zajmujących się edukacją. ARTYKUŁY: 1. Alternatywne formy edukacji / Małgorzata Stańczyk. // Dyrektor Szkoły , nr 9, s Całościowy projekt zmian w edukacji Ahrona Avirama / Zbigniew Kwieciński // Kultura i Edukacja , nr 4, s Co dusi naszą szkołę. Polska edukacja w gorsecie centralizmu / Bogusław Śliwerski. // Nowe Horyzonty Edukacji , nr 3, s Czego pilnie potrzebuje nasza edukacja? / Kazimierz Denek. // Nowa Szkoła , nr 6, s Edukacja 2050 według konektywistów / Grażyna Gregorczyk // Meritum , nr 1, s Edukacja i pedagogika w społeczeństwie wiedzy - wybrane zagadnienia / Wojciech Kojs. // Chowanna , t. 2, s Edukacja na poziomie wyższym - (re)wizje w "Strategii Rozwoju Kapitału Ludzkiego. Polska 2030" / Małgorzata Kamińska. // Nowa Szkoła , nr 6, s Edukacja w epoce globalizacji - scenariusze i trendy / Witold Kołodziejczyk // Meritum , nr 3, s Edukacja zorientowana na autonomię / Piotr Kostyło // Kultura i Edukacja , nr 4, s Eksperci o zmianach w oświacie / Małgorzata Stańczyk. // Dyrekror Szkoły , nr 3, s

6 11. Ewaluacja ewoluuje, czyli o świadomej potrzebie rozwoju / Grażyna Wolińska. // Oświata Mazowiecka , nr 2, s Gimnazjum "za", a nawet "przeciw"! / Kazimierz Stankiewicz. // Polonistyka , nr 2, s Globalna edukacja - wyzwanie dla systemu oświaty i nauki w globalnym świecie [Dokument elektroniczny] / Katarzyna Jasikowska. // Kultura Historia Globalizacja , nr 10. Adres wersji elektronicznej: Idzie nowe... - mapa drogowa zmian w oświacie / Lidia Jastrzębska. // Nowa Szkoła , nr 2, s Kapitał ludzki i kapitał społeczny - wyzwanie dla edukacji. Czy mogą być właściwą miarą efektów edukacji? / Zdzisław Ratajek. // Nowe Horyzonty Edukacji , nr 3, s Kryzys w polskiej oświacie - przyczyny i skutki / Grażyna Róziewicz. // Problemy Opiekuńczo-Wychowawcze , nr 8, s Kulturowo - aksjologiczne konteksty edukacji / Kazimierz Denek. // Nowa Szkoła , nr 8, s Nauczanie i uczenie się - dwie strony medalu : pedagogiczny spacer po linie / Klemens Stróżyński // Dyrektor Szkoły , nr 11, s Nauczyciel - akcelerator czy inhibitor edukacyjnej zmiany / Jolanta Nowak. // Wychowanie na co dzień , nr 7/8, s Niektóre problemy jakości kształcenia w edukacji jutra / Eugeniusz Kameduła. // Nowa Szkoła , nr 1, s Nowości oświatowe, czyli tsunami edukacyjne / Bogusław Tundzios // Meritum , nr 1, s O konieczności i kierunkach zmian polskiej edukacji - zarys problematyki / Janusz Morbitzer. // Wychowanie na co dzień , nr 7/8, s O konieczności powrotu do subsydiarnej roli państwa w publicznej edukacji szkolnej dzieci i młodzieży / Bogusław Śliwerski. // Pedagogika Społeczna , nr 3, s

7 24. O szkolnej edukacji w tekstach argumentacyjnych / Małgorzata Latoch- Zielińska, Magdalena Grudniewska. // Edukacja , nr 1, s Podwyższenie wieku rozpoczęcia nauki / Michał Łyszczarz. // Dyrektor Szkoły , nr 3, s Polityka edukacyjna w perspektywie porównawczej/ Anna Wojciuk. // Edukacja , nr 4, s Potrzeby naszej edukacji. Oczekiwania a rzeczywistość / Kazimierz Denek. // Nowa Szkoła , nr 7, s Praktyka przekształcania szkół bez psucia / Włodzimierz kaleta. // Dyrektor Szkoły , nr 9, s Projektowanie rozwoju szkoły / Jarosław Kordziński. // Dyrektor Szkoły , nr 1, s Przyszłość edukacji - koncepcje, strategie, idee / Małgorzata Kamińska - Juckiewicz. // Nowa Szkoła , nr 9, s Scholiologia - o szkole interdyscyplinarnie / Barbara Dobrowolska. // Życie Szkoły , nr 11, s Sylwetka ucznia XXI wieku w globalnej szkole / Janusz Mastalski. // Wychowanie na co dzień , nr 7/8, s Szkoła i nauczyciel wobec przemian społeczno-kulturowych / Jolanta Szempruch. // Nowa Szkoła , nr 8, s "Szkoła jaka jest każdy widzi" - obraz współczesnej szkoły w opinii przyszłych nauczycieli / Tatiana Grabowska. // Nowa Szkoła , nr 2, s Szkoła jako hipermarket. Obraz szkoły i edukacji w polskim dyskursie prasowym / Justyna Dobrołowicz. // Kultura i Edukacja , nr 1, s Szkoła jako... supermarket / Justyna Dobrołowicz. // Nowe Horyzonty Edukacji , nr 3/4, s W znikającej szkole / Ewa Maksymowska, Dorota Ziółkowska - Maciaszek. // Psychologia w Szkole , nr 2, s

8 38. Współczesne wyzwania edukacyjne / Andrzej Bogaj // Edukacja Ustawiczna Dorosłych , nr 3 s Wysoka jakość kształcenia kluczowym wyzwaniem systemu edukacji / Danuta Hyżak. // Wychowanie na co dzień , nr 7/8, s Wyzwania dla szkoły w ponowoczesnej rzeczywistości / Witold Kołodziejczyk // Meritum , nr 1, s Wyzwania i zadania polskiej edukacji w latach / Czesław Banach. // Nowa Szkoła , nr 3, s Zanikanie dzieciństwa w ponowoczesności i jego konsekwencje edukacyjne. Rozważania wokół koncepcji A. Avirama / Beata Krzywosz-Rynkiewicz // Kultura i Edukacja , nr 4, s Zaufanie społeczeństwa do edukacji w Polsce i krajach europejskich/ Zbigniew Sawiński. // Edukacja , nr 2, s