KOMENTARZ RYNKOWY Październik 2009

Transkrypt

1 KOMENTARZ RYNKOWY Październik 2009 OTOCZENIE MAKROEKONOMICZNE PIOTR NOWAK Wykres 1 Produkcja przemysłowa a wskaźnik PMI , , , ,0 0 40,0 PKB I PRODUKCJA PRZEMYSŁOWA Produkcja przemysłowa we wrześniu spadła o 1,3% r/r wobec oczekiwanego przez większość inwestorów spadku o ponad 2%. Największym rozczarowaniem okazała się produkcja metali (-12,9% r/r) jak również produkcja samochodów (-10,4%). Obserwując skalę spadku produkcji na przestrzeni 2009 roku, optymizmu może dodawać coraz słabsza jej dynamika jak również poprawiające się wskaźniki zawarte w raporcie o koniunkturze gospodarczej. Rosnący wskaźnik prognoz popytu, jak również zwiększające się zamówienia ukazują możliwą poprawę sytuacji sektora w najbliższych miesiącach, jednak ciągle niezwykle restrykcyjne podejście banków do polityki kredytowej może stanąć na drodze niezakłóconego rozwoju. Po jednomiesięcznym postoju we wrześniu na poziomie 48,2, również wskaźnik wyprzedzający PMI 1 dał nadzieję na bardziej dynamiczne ożywienie w polskiej gospodarce, gdyż najnowszy odczyt za październik wyniósł 48,8. 1 Wskaźnik PMI (Indeks aktywności gospodarczej w sektorze wytwórczym) ze względu na swoją istotną korelację z dynamiką produkcji przemysłowej w długim okresie może być traktowany jako wskaźnik wyprzedzający dynamikę PKB Produkcja przemysłowa r/r, wyrównana sezonowo (lewa oś) Wskaźnik menedżerów logistyki PMI (prawa oś) Źródło: Dane GUS i Markit Economics. RADA POLITYKI PIENIĘŻNEJ Październikowe posiedzenie Rady Polityki Pieniężnej zakończyło się zgodnie z oczekiwaniami inwestorów. Rada pozostawiła stopy procentowe na niezmienionym poziomie główna stopa interwencyjna nadal wynosi 3,5%, jednak nastąpiła zmiana nieoficjalnego nastawienia Rady z łagodnego na neutralne. W komunikacie podsumowującym posiedzenie członkowie napisali, iż prawdopodobieństwo zejścia inflacji poniżej celu RPP wynoszącego 2,5% jest równe prawdopodobieństwu jak to, że znajdzie się ona powyżej tegoż poziomu. Przyczyną tej zmiany była nowa projekcja inflacji oraz rewizja założeń dotyczących Produktu Krajowego Brutto. Przede wszystkim podwyższono ścieżkę inflacji do końca tego roku do 3,4 %, jak również podniesiono prognozy PKB do 1,3% w 2009 oraz 1,8% w Nieco ostrożniej RPP podeszła do kwestii inflacji w 2010 roku, gdzie pierwotnie spodziewano się 2,2%, jednak najnowsza projekcja zrewidowała ją w dół aż o 0,7%. Powyższe założenia, jak również wypowiedzi członków Rady zaraz po posiedzeniu, dobitnie świadczą o pozostawieniu decyzji w sprawie ewentualnej zmiany poziomu stóp procentowych następcom, którzy zostaną wyłonieni na początku przyszłego roku taki pogląd wyraża również większość uczestników rynku. Podobnej zgodności wśród analityków nie ma jednak co do kierunku polityki ,0 30,0 1

2 monetarnej począwszy od połowy przyszłego roku, gdyż prognozy dotyczące wzrostu PKB jak i inflacji są mocno zróżnicowane. Naszym zdaniem konserwatywne założenia zawarte w projekcie ustawy budżetowej na 2010 rok, jak również po części prognozowana niska inflacja ukazana w najnowszej projekcji są bliższe rzeczywistości, jaką zastaniemy w przyszłym roku, gdyż problemy na rynku pracy i, co za tym idzie, niska konsumpcja nie pozwolą w tak krótkim czasie rozwinąć skrzydeł rodzimej gospodarce. INFLACJA Inflacja CPI 2 we wrześniu znalazła się w przedziale wahań ustalonym przez RPP i wyniosła 3,4%. Największym zaskoczeniem był spadek cen żywności w ujęciu miesięcznym, oraz niższy wzrost kosztów użytkowania mieszkań niż przed rokiem. W porównaniu z najnowszą projekcją RPP, Ministerstwo Finansów zakłada niższą ścieżkę inflacji w tym roku, pokazując szacunek za październik na poziomie 3,1%. Naszym zdaniem do końca roku inflacja będzie się utrzymywała w pobliżu poziomu 3%, a jej gwałtowny spadek nastąpi dopiero w I kwartale 2010 roku. Wrzesień przyniósł również niższy - o 1,6% w ujęciu rocznym - od oczekiwań wzrost cen producentów Inflacja bazowa po wyłączeniu cen energii i żywności trzeci miesiąc z rzędu wyniosła 2,9%. Wykres 2 Inflacja a cel inflacyjny NBP. 28,0 24,0 20,0 16,0 RYNEK PRACY Wrzesień przyniósł spadek zatrudnienia w sektorze przedsiębiorstw o około 3 tysiące etatów, co daje dynamikę spadku zatrudnienia w ujęciu rocznym -2,4%. Zarazem jednak w wartościach bezwzględnych, był to najmniejszy spadek od października 2008, kiedy to zatrudnienie wzrosło o 2 tysiące. W przypadku płac kolejny odczyt nie przyniósł większych zmian tendencji, z jaką mamy do czynienia od kilku miesięcy. Wzrost o 3,3% r/r przy inflacji na poziomie 3,4% r/r nadal świadczy o bliskim zeru realnym wzroście wynagrodzeń sytuacja taka ma miejsce niemalże od początku drugiego kwartału Wykres 3 Rynek pracy w Polsce. 24,0% 20,0% 16,0% 12,0% 8,0% 4,0% 0,0% -4,0% -8,0% Wydajnośc pracy w sektorze przemysłowym ogółem (R/R) Realny fundusz płac 3MA (dynamika R/R) Realna średnia płaca w sektorze przemysłowym 3MA (dynamika R/R) Zatrudnienie w sektorze przemysłowym (dynamika R/R) Źródło: Obliczenia własne na podstawie danych GUS ,0% 20,0% 16,0% 12,0% 8,0% 4,0% 0,0% -4,0% -8,0% -12,0% 12,0 8,0 4,0 0,0-4, CPI R/R stopa redyskontowa stopa lombardowa stopa interwencyjna PPI R/R Net CPI FINANSE PUBLICZNE Wiceminister finansów, Elżbieta Suchocka Roguska, poinformowała, że deficyt budżetowy po październiku wyniósł 24,2-24,3 mld zł i jest zgodny z harmonogramem. Uczestnicy rynku obawiają się jednak nie tegorocznego deficytu, lecz przyszłorocznego i związanej z nim relacji poziomu długu publicznego do PKB, która według projektu ustawy budżetowej ma wynieść 54,7 % PKB, jednak przy dość optymistycznych założeniach dotyczących prywatyzacji. Źródło: Dane GUS i NPB. 2 Wskaźnik CPI pokazuje zmiany cen płaconych za dobra i usługi przez konsumentów. Koszyk obejmuje między innymi: ceny żywności, energii, odzieży, transportu, opieki medycznej, edukacji czy koszty zakwaterowania. 2

3 RYNEK OBLIGACJI I RYNEK WALUTOWY Wykres 4. Kurs EURPLN i kurs USDPLN od 1998 roku. 5,000 Październik na rynku obligacji rozpoczął się od niezwykle mocnej aukcji, dwuletniej obligacji benchmarkowej OK0112. Inwestorzy zakupili obligacje o wartości 4,5 mld zł na przetargu podstawowym, oraz 900 mln zł na aukcji dodatkowej, co i tak nie zaspokoiło apetytów nawet w połowie, gdyż popyt wynosił około 12 mld zł. Był to silny sygnał do spadków rentowności na całej krzywej, jednak z upływem czasu tendencja ta została zachowana jedynie na krótkim końcu, który niezmiennie cieszył się zainteresowaniem inwestorów. Dodatkowa podaż związana z pierwszymi emisjami obligacji drogowych, jak również wzrost awersji do ryzyka, negatywnie wpłynął na pozostałe sektory krzywej rentowności, powodując utratę części zysków z obligacji. Podsumowując, miesiąc był neutralny dla rynku obligacji, przy czym krzywa rentowności uległa dalszemu wystromieniu. 4,500 4,000 3,500 3,000 2,500 2, Zmiany rentowności kształtowały się w październiku następująco: - 52 tyg. bony skarbowe spadek o 17 p.b., - obligacje w sektorze 2-letnim spadek o 16 p.b. - obligacje w sektorze 5-letnim spadek o 5 p.b. - obligacje w sektorze 10-letnim spadek o 9 p.b. Wzrost awersji do ryzyka, który uwidocznił się w szczególności pod koniec miesiąca, wywindował kurs EURPLN na lokalny szczyt w okolice 4,3150. Problem osłabiającej się waluty nie dotyczył jednak tylko Polski. Wraz z nami na niechęci zagranicznych inwestorów ucierpiały również inne kraje regionu, co dobitnie świadczy o odpływie kapitału w bezpieczniejsze aktywa, np. złoto, którego cena bije w ostatnich dniach rekordy. O zmianie globalnej strategii zagranicznych graczy może świadczyć również wzmożony obrót na swapach na stopę procentową, czyli popularnych IRSach, które w październiku osłabiały wzrost obligacji, a to właśnie inwestorzy zza oceanu chętnie posługują się tym instrumentem dla uzyskania ekspozycji na ryzyko stóp procentowych. Nowe poziomy na złotówce zawdzięczamy w głównej mierze parze EURUSD, testującej w ostatnim miesiącu bardzo ważne wsparcie, które zapoczątkował dołek z początku marca Bez wyraźnych impulsów z zewnątrz amerykańska waluta nie zdołała się przebić przez ten kluczowy poziom, co w krótkim terminie może dać nadzieję również na poprawę notowań złotego. Jednakże naszym zdaniem należy być bardzo ostrożnym w najbliższym czasie, jeżeli chodzi o podejmowanie decyzji inwestycyjnych na rynku walutowym, gdyż spodziewana korekta na światowych rynkach akcji, która pociągnie za sobą naturalnie waluty, wydaje się bliższa niż wcześniej. ZL/US$ Źródło: Dane NBP. ZL/Euro 3

4 RYNEK AKCJI MARCIN WINNICKI RYNEK SUROWCÓW MICHAŁ HOŁDA W październiku rynki akcji nie poruszały się w jednym kierunku. W Warszawie indeksy WIG oraz WIG20 zanotowały niewielkie wzrosty, rzędu 2,2% oraz 3,8%; natomiast mwig40 spadł o niecały 1%. Na rynkach zagranicznych mieliśmy niewielkie spadki, gdzie np. S&P500 spadł o 2%, a DAX oraz CAC spadły o odpowiednio 4,6% oraz 5%. W regionie turecki indeks ISE100 spadł o 1,5%, a austriacki ATX o 5,8%. Z indeksu WIG20 największe wzrosty zanotowały KGHM (+14,5%), BRE (+13,5%) oraz PKO BP (+12,1%), największe spadki zaś Agora (-12,8%) oraz Bioton (-11,5%). Z indeksu mwig40 największe wzrosty zanotowały Gant (+20,3%) i Kopex (+19,3%), największe spadki zaś Petrolinvest (-23%) oraz Polaqua (-21,4%). Na rynku nadal dominują pozytywne nastroje, pomimo tego, że od początku korekty zapoczątkowanej w lutym ceny akcji wzrosły bardzo mocno. Podobnie jak sugerowałem w poprzednim komentarzu, oceniam, że pewne symptomy poprawy sytuacji gospodarczej przełożyły się już bardzo mocno na wzrosty kursów akcji, co w najbliższym czasie najprawdopodobniej będzie skutkować spadkami ich cen. W mojej ocenie prawdopodobieństwo scenariusza spadkowego dla rynku akcji wzmacnia zapowiadana znaczna podaż akcji w ofertach na rynku pierwotnym. Z drugiej jednak strony, na wysokie ceny akcji wpływa w dalszym ciągu wysoka płynność na rynkach. W październiku 2009 roku wartość indeksu szerokiego rynku surowców Reuters/Jefferies CRB wzrosła o 4,2%. W połowie miesiąca nastąpiło wybicie z trwającej na tym rynku w trzecim kwartale konsolidacji, co przyciągnęło wielu inwestorów podążających za sygnałami analizy technicznej. Ponieważ większość tych graczy inwestuje w całe zdywersyfikowane koszyki towarów, wzrosty dotyczyły niemalże wszystkich towarów wchodzących w skład indeksu. Ceny ropy naftowej na giełdzie w Nowym Jorku wzrosły o 9,0%, benzyny o 12,6%, a oleju opałowego o 10,3%. Mieliśmy w tym okresie do czynienia z poprawiającymi się danymi dotyczącymi popytu na ropę naftową i produkty jej przerobu z wielu krajów oraz dane, które mogą świadczyć o utrwaleniu się tendencji spadkowej poziomu zapasów ropy naftowej i paliw w Stanach Zjednoczonych. Zgodnie ze scenariuszem, który zarysowałem w poprzednich komentarzach, dało to rynkowi sygnał do zakończenia fazy konsolidacji i spowodowało osiągnięcie nowych tegorocznych szczytów cen w tym segmencie rynku. Wydaje się, że nowym przedziałem, w którym w najbliższym czasie będą poruszać się ceny ropy naftowej, jest 75-85$ za baryłkę. Ceny najważniejszych metali przemysłowych w październiku rosły notowania miedzi na giełdzie w Londynie wzrosły o 5,2%, aluminium o 1,0%, a niklu o 2,0%. Notowania tej grupy towarów, podobnie jak ropy naftowej i jej produktów, reagują silnie na zmienne nastroje inwestorów na światowych giełdach. W październiku inwestorom optymizmu dodały dobre dane dotyczące konsumpcji metali w Chinach oraz generalnie poprawiające się dane gospodarcze ze Stanów Zjednoczonych, w tym lepsze wyniki amerykańskich spółek giełdowych. Ponieważ jednak notowania tej grupy towarów najbardziej wzrosły w tym roku, potencjał dalszych zwyżek jest w mojej ocenie mniejszy niż w innych segmentach rynku surowców. W segmencie kruszców notowania w październiku rosły złoto na londyńskim rynku metali podrożało o 4,4%, a srebro o 0,7%. Zmiany cen metali szlachetnych były uzależnione od zmian wartości dolara amerykańskiego na rynku walutowym. Słabnący kolejny miesiąc z rzędu dolar zachęcał część inwestorów do większych zakupów 4

5 metali szlachetnych, co powinno zaowocować osiągnięciem wkrótce nowych szczytów cen złota. Ceny produktów rolnych w październiku również rosły pszenica na giełdzie w Chicago podrożała o 8,0%, soja o 5,5%, a kukurydza podrożała o 6,4%. Rynek tych towarów w ogromnym stopniu zdyskontował w poprzednich miesiącach pozytywne informacje dotyczące dobrej pogody dla wegetacji i zbiorów w Stanach Zjednoczonych oraz drugi rok rekordowych plonów na całym świecie. Pierwsze wieści dotyczące gwałtownych opadów, opóźniających się zbiorów i możliwych wczesnych przymrozków, które mogą zniszczyć plony, spowodowały nerwowość na rynku i gwałtowne zwyżki cen. Ponadto, taniejący dolar, w którym wyrażone są ceny tych towarów, zachęcał do zakupów inwestorów spoza Stanów Zjednoczonych. ZASTRZEŻENIA PRAWNE Niniejszy dokument przeznaczony jest wyłącznie dla klientów BPH Towarzystwa Funduszy Inwestycyjnych SA (BPH TFI) i nie jest przeznaczony do publicznej wiadomości. Publikowanie w prasie lub w Internecie w części lub całości niniejszego opracowania wymaga zgody sporządzających komentarz. Materiał został przygotowany na podstawie informacji publicznie dostępnych i źródeł uznanych przez BPH TFI za wiarygodne, ale BPH TFI nie gwarantuje i nie może zapewnić o ich dokładności, kompletności i wiarygodności. Niniejszy dokument ma charakter wyłącznie informacyjny i nie stanowi wystarczającej podstawy do podjęcia jakiejkolwiek decyzji inwestycyjnej. Opracowanie niniejsze nie ma charakteru rekomendacji dotyczącej instrumentów finansowych w rozumieniu zapisów Rozporządzenia Ministra Finansów z 19 października 2005 roku w sprawie informacji stanowiących rekomendacje dotyczące instrumentów finansowych, ich emitentów lub wystawców. Wszystkie prezentowane opinie są opiniami własnymi BPH TFI. Pomimo dołożenia należytej staranności przy sporządzaniu niniejszego dokumentu BPH TFI nie może zapewnić, że prezentowane opinie okażą się trafne, a sytuacja na rynku nie ulegnie zmianie, w szczególności w stosunku do określonych instrumentów finansowych. Opinie BPH TFI mogą się zmieniać bez obowiązku każdorazowego informowania o tym fakcie. BPH TFI, jego pracownicy, członkowie władz ani podmioty dominujące i stowarzyszone z BPH TFI nie ponoszą jakiejkolwiek odpowiedzialności za działania lub zaniechania podjęte na podstawie niniejszego dokumentu, w szczególności za decyzje inwestycyjne podjęte na podstawie niniejszego komentarza ani za szkody poniesione w wyniku tych decyzji inwestycyjnych. BPH TFI jest podmiotem zarządzającym cudzym pakietem papierów wartościowych na zlecenie i jest nadzorowany przez Komisję Nadzoru Finansowego. BPH TFI, jego podmioty dominujące, zależne lub stowarzyszone są lub mogą być aktywnymi uczestnikami rynku kapitałowego w szczególności jako emitenci, subemitenci, gwaranci brokerzy, animatorzy, nabywający instrumenty finansowe na rachunek własny, prowadzący działalność inwestycyjną w pozostałym zakresie. KONTAKT BPH Towarzystwo Funduszy Inwestycyjnych SA info@bphtfi.pl Infolinia: