KOMENTARZ RYNKOWY Luty 2009

Transkrypt

1 KOMENTARZ RYNKOWY Luty 009 OTOCZENIE MAKROEKONOMICZNE Wykres. Produkcja przemysłowa a wskaźnik PMI. ŁUKASZ WITKOWSKI Produkcja przemysłowa r/r, SA (lewa oś) Wskaźnik menedżerów logistyki PMI (prawa oś) Wielkość nowych zamówień (prawa oś) 60,0,0 0,0 PKB I PRODUKCJA PRZEMYSŁOWA Obraz polskiej gospodarki od ostatniego miesiąca dużo się nie zmienił. Dane makroekonomiczne ze sfery realnej gospodarki opublikowane w lutym potwierdziły pogłębiające się spowolnienie gospodarcze w naszym kraju. Pomimo, że wskaźnik PMI drugi raz z rzędu wzrósł (Wykres nr.) po wcześniejszych spadkach przez dziesięć kolejnych miesięcy nie należy upatrywać w tym wzroście (nota bene niewielkim, bo tylko o 0, punktu) powrotu Polski na ścieżkę szybkiego wzrostu gospodarczego. Spowolnienie dopiero się zaczęło, a wzrostu indeksu PMI nie należy odczytywać jako zmiany trendu, ale wyłącznie jako jego korektę w najbliższych miesiącach spodziewamy się kontynuacji bardzo słabej dynamiki produkcji przemysłowej. Główny Urząd Statystyczny na początku marca podał dane o wzroście gospodarczym za ostatni kwartał ubiegłego roku, który wyniósł,9% r/r (rok do roku), przy czym popyt krajowy wzrósł o,6% r/r, a inwestycje odnotowały wzrost o,% r/r. Ze względu na coraz słabsze dane makroekonomiczne oraz rosnącą skalę niepewności co do przyszłości polskiej gospodarki oraz sytuacji gospodarczej na świecie, w 009 roku oczekujemy znacznie niższego wzrostu gospodarczego niż w 008 roku i szacujemy, że osiągnie poziom -% r/r. - - sty-00 mar-00 maj-00 lip-00 lis-00 sty-0 m ar-0 m aj-0 lip-0 w rz-0 lis-0 sty-0 m ar-0 maj-0 lip-0 wrz-0 lis-0 sty-0 m ar-0 maj-0 lip-0 wrz-0 lis-0 sty-0 m ar-0 maj-0 lip-0 w rz-0 lis-0 sty-0 mar-0 maj-0 lip-0 wrz-0 lis-0 sty-06 m aj-06 lip-06 w rz-06 lis-06 sty-07 m ar-07 maj-07 lip-07 w rz-07 Źródło: Dane GUS i Markit Economics. INFLACJA sty-08 mar-08 maj-08 lip-08 wrz-08 lis-08 mar-09 m aj-09 lip-09 w rz-09 Dynamika inflacji CPI w styczniu spadła z poziomu,% r/r do poziomu,% r/r, co było delikatnie powyżej konsensusu rynkowego (Wykres nr.). Inflacja za luty 009 roku najprawdopodobniej wzrośnie do poziomu,% r/r, do czego przyczyni się przede wszystkim wzrost cen paliw i energii elektrycznej. Niemniej jednak ze względu na postępujące spowolnienie gospodarcze w kolejnych miesiącach spodziewamy się niższego wskaźnika inflacji CPI. Naszym zdaniem średnioroczny CPI w 009 roku będzie zbliżony do celu inflacyjnego NBP (,% r/r). W przypadku odbicia cen surowców na rynkach międzynarodowych oraz kontynuacji dużej zmienności złotego i jego osłabienia widzimy ryzyko wyższej inflacji pomimo oczekiwanego istotnego spowolnienia gospodarczego.,0 0,0,0 0,0 Wskaźnik PMI (Indeks aktywności gospodarczej w sektorze wytwórczym) ze względu na swoją istotną korelację z dynamiką produkcji przemysłowej w długim okresie może być traktowany jako wskaźnik wyprzedzający dynamikę PKB. Wskaźnik ten pokazuje zmiany cen płaconych za dobra i usługi przez konsumentów. Koszyk obejmuje między innymi: ceny żywności, energii, odzieży, transportu, opieki medycznej, edukacji czy koszty zakwaterowania.

2 Wykres. Inflacja a cel inflacyjny NBP. Wykres. Rynek pracy w Polsce. Inflacja CPI r/r Inflacja PPI r/r 6% 6% Górna granica celu inflacyjnego Cel inflacyjny NBP Zatrudnienie, r/r Dolna granica celu inflacyjnego Inflacja netto 9 % Realna dynamika funduszu płac, r/r (-miesięczna średnia ruchoma) % Źródło: Dane GUS i NPB. RYNEK PRACY sty-00 mar-00 m aj-0 0 lip-0 0 lis-00 sty-0 mar-0 maj-0 lip-0 wrz-0 lis-0 sty-0 mar-0 m aj-0 lip-0 w rz-0 lis-0 sty-0 mar-0 maj-0 lip-0 wrz-0 lis-0 sty-0 mar-0 m aj-0 lip-0 w rz-0 lis-0 sty-0 mar-0 maj-0 lip-0 wrz-0 lis-0 sty-06 m aj-0 6 lip-0 6 w rz-06 lis-06 sty-07 mar-07 maj-0 7 lip-07 wrz-07 sty-08 m ar-08 m aj-0 8 lip-0 8 w rz-08 lis-08 mar-09 m aj-0 9 lip-09 wrz-09 Na rynku pracy wciąż mamy do czynienia z publikacją coraz słabszych danych (Wykres nr.). Dynamika płac w sektorze przedsiębiorstw za styczeń wyniosła 8,% r/r (wobec wzrostu o,% r/r miesiąc wcześniej) i była powyżej rynkowych oczekiwań na poziomie,0% r/r. Wyższy od oczekiwań wzrost płac wynika jednak wyłącznie z przeniesienia części wypłat wynagrodzeń z grudnia na styczeń w związku ze zmianami stawek podatkowych PIT i nie należy wyciągać z niego żadnych pozytywnych wniosków, co do poprawy sytuacji na rynku pracy. Z miesiąca na miesiąc obniża się dynamika zatrudnienia, która w styczniu spadła jedenasty miesiąc z rzędu do poziomu 0,% r/r i była najsłabsza od ponad lat. Słabnie także dynamika nominalnego i realnego funduszu płac (-miesięczna średnia ruchoma realnego funduszu płac spadła w ostatnim miesiącu 008 roku siódmy raz z rzędu), co oznacza mniejszy dochód rozporządzalny dla gospodarstw domowych, a co za tym idzie osłabienie popytu wewnętrznego. W całym 009 roku oczekujemy znacznego pogorszenia się sytuacji na rynku pracy: dynamiki płac na poziomie około % r/r, ujemnej dynamiki zatrudnienia oraz wzrostu stopy bezrobocia do około % % % 0% -% -8% Realna dynamika płac, r/r (-miesięczna średnia ruchoma) sty-99 m ar-99 maj-99 lip-9 9 wrz-99 lis-99 sty-0 0 mar-0 0 maj-00 lip-0 0 lis-0 0 s ty-0 mar-0 maj-0 lip-0 w rz-0 lis-0 sty-0 mar-0 maj-0 lip-0 wrz-0 lis-0 s ty-0 mar-0 m a j-0 lip-0 wrz-0 lis-0 sty-0 mar-0 maj-0 lip-0 wrz-0 lis-0 s ty-0 mar-0 maj-0 lip-0 wrz-0 lis-0 sty-0 6 maj-06 lip-0 6 wrz-06 lis-0 6 s ty-07 m ar-07 maj-0 7 lip-0 7 wrz-07 sty-0 8 mar-08 maj-08 lip-0 8 wrz-08 lis-0 8 m ar-09 maj-0 9 lip-09 wrz-09 Źródło: Obliczenia własne na podstawie danych GUS. FINANSE PUBLICZNE Zgodnie z naszymi oczekiwaniami zaczynają się tegoroczne problemy z wykonaniem budżetu. Ministerstwo Finansów poinformowało, że po lutym budżet zamknie się deficytem rzędu, miliarda PLN. Na chwilę obecną MF deklaruje, że nie widzi konieczności nowelizacji ustawy budżetowej. Jednak naszym zdaniem bez wprowadzenia poprawek do ustawy budżetowej Ministerstwu nie uda się zrealizować deficytu budżetu państwa na założonym poziomie 8, miliardów PLN. W świetle nadchodzącego istotnego spowolnienia gospodarczego przyjęte założenia budżetowe na 009 rok są nierealistyczne. Ponadto ze względu na istotne osłabienie złotego, a zarazem jego mocne wątpliwe umocnienie się w tym roku do poziomów z połowy zeszłego roku, wzrosną koszty obsługi zadłużenia zagranicznego, co dodatkowo spowoduje presję na zwiększenie deficytu (założony w budżecie średnioroczny kurs walutowy w 009 roku to, EUR/PLN). Lepszy obraz o stanie budżetu państwa powinniśmy mieć po kwietniu, w związku z rozliczeniami podatków dochodowych. 8% % 0% -% -8%

3 RYNEK OBLIGACJI I RYNEK WALUTOWY ŁUKASZ WITKOWSKI W lutym 009 roku mieliśmy do czynienia z mocnym wzrostem rentowności (spadkiem cen) obligacji o wszystkich terminach do zapadalności: - w sektorze -letnim rentowności wzrosły o p.b. - w sektorze -letnim rentowności wzrosły o p.b. - w sektorze 0-letnim rentowności wzrosły o 8 p.b. W ubiegłym miesiącu Rada Polityki Pieniężnej czwarty miesiąc z rzędu obniżyła stopy procentowe banku centralnego skala obniżki była niższa niż w dwóch poprzednich miesiącach i wyniosła punktów bazowych (w chwili obecnej stopa referencyjna wynosi %). Decyzja ta oraz oczekiwania inwestorów na kontynuację cięć stóp w przyszłości wsparły wyłącznie instrumenty rynku pieniężnego do jednego roku, gdzie nastąpił spadek rentowności. Natomiast obligacje krajowe nie zareagowały na obniżkę stóp, a znaczny spadek ich cen to rezultat dalszego osłabienia się złotego oraz wzrost awersji do ryzyka i odwrót inwestorów od aktywów rynków wschodzących. Negatywnie na cenę polskich obligacji wpływa także duża ich podaż na rynku pierwotnym w kraju, duża podaż obligacji na rynkach zagranicznych, a co za tym idzie mniejszy popyt na obligacje emitowane przez rząd polski (w połączeniu z wciąż dużą niepewnością na rynkach finansowych i brakiem płynności). Luty 009 roku był na rynku walutowym kolejnym miesiącem dużej zmienności i znacznego osłabienia polskiej waluty (w całym minionym miesiącu PLN osłabił się do EUR i USD o około 6%) (Wykres nr.). Niestety nie widać przesłanek, aby w najbliższych miesiącach sytuacja na rynku walutowym miała się diametralnie zmienić i abyśmy mieli do czynienia ze zmianą trendu, zapoczątkowanego w połowie sierpnia 008 roku. Złoty jest słaby fundamentalnie, a jego osłabianiu wtóruje rosnący deficyt na rachunku obrotów bieżących, który nie jest pokrywany napływem netto kapitału zagranicznego. Przy tak dużej niepewności co do rozwoju sytuacji na rynkach finansowych oraz wzrostu gospodarki globalnej i braku perspektyw na szybkie pojawienie się inwestorów zagranicznych zainteresowanych kupnem polskich aktywów, w krótkim terminie spodziewamy się kontynuacji wzrostowego trendu kursów EUR/PLN i USD/PLN. Niemniej jednak w długim okresie (kilku lat) jesteśmy nastawieni pozytywnie do polskiej waluty i oczekujemy jej ponownego umocnienia, acz nie do takich poziomów, jak miało to miejsce w połowie 008 roku. Wykres. Kurs EUR/PLN i kurs USD/PLN od początku 008 roku.,00,80,60,0,0,00,80,60,0,0,00 EUR/PLN (lewa oś) USD/PLN (prawa oś) gru 07 sty 08 lut 08 mar 08 kwi 08 maj 08 cze 08 lip 08 sie 08 wrz 08 paź 08 lis 08 gru 08 sty 09 lut 09 Źródło: Dane NBP. Zgodnie z naszymi oczekiwaniami kolejna lutowa obniżka stóp procentowych banku centralnego przez Radę Polityki Pieniężnej nie miała żadnego wpływu na krajowy rynek papierów dłużnych, a ceny obligacji w całym minionym miesiącu mocno spadły. Najprawdopodobniej kolejne dane makroekonomiczne będą potwierdzały słabą kondycję polskiej gospodarki, co nie będzie już jednak miało istotnego przełożenia na wzrost cen polskich papierów dłużnych. Podobnie jak to miało miejsce w lutym, polskie obligacje wciąż będą pod presją podaży ze względu na dużą skalę niepewności na międzynarodowych rynkach finansowych i ograniczoną płynność. Cały czas mamy do czynienia z duża awersją do ryzyka i odwróceniem się inwestorów międzynarodowych od aktywów rynków wschodzących, na czym cierpią także polskie obligacje. Ponadto w związku z naszymi oczekiwaniami odnośnie problemów z wykonaniem budżetu państwa w 009 roku, zaistnieje realny problem konieczności sfinansowania deficytu poprzez zwiększenie emisji papierów dłużnych. Ponieważ będzie to globalny problem większej ilości krajów, a skala podaży będzie bardzo duża, to Ministerstwo Finansów może mieć problem ze sprzedażą tak dużej ilości papierów po atrakcyjnych cenach.,9,80,6,0,,0,0,90,7,60,,0,,00

4 RYNEK AKCJI MARCIN WINNICKI RYNEK SUROWCÓW MICHAŁ HOŁDA Luty przyniósł kontynuację przeceny na rynkach akcji. Indeksy WIG0 oraz WIG spadły o odpowiednio,9% oraz,%. Mniej, bo o niecałe 9% spadł indeks MWIG0. Spadały również rynki w regionie; najwięcej indeks giełdy w Pradze o 7,%, a najmniej giełdy w Istambule o 7,%. Mocne spadki zanotował również rynek amerykański, gdzie indeks S&P spadł o %, a Dow Jones o,7%. Mocna przecena rynku polskiego wynikała przede wszystkim ze spadków cen akcji banków, gdzie PEKAO S.A., PKO BP oraz BRE spadły w lutym po około 0%. Jedne z większych wzrostów zanotował Lotos oraz KGHM, które zyskały odpowiednio 7,% oraz,%. Po zachowaniu się rynków akcji w pierwszych miesiącach 009 roku widać, że inwestorzy w dalszym ciągu obawiają się o stan gospodarki USA oraz krajów europejskich, a w przypadku wielu krajów europy środkowo-wschodniej zakładają wręcz załamanie ich gospodarek włącznie z bankructwami banków. Według mnie taki scenariusz w przypadku Polski się nie zmaterializuje, niemniej jednak do czasu jak będzie on dominował wśród zachodnich inwestorów to nie będzie większych szans na mocne i trwalsze odbicie na warszawskiej giełdzie. W lutym 009 roku indeks szerokiego rynku surowców Reuters/Jefferies CRB spadł o,%. Jednakże, w odróżnieniu od okresów gwałtownych spadków w ubiegłym roku, kierunki zmian cen w poszczególnych segmentach rynku surowców były zróżnicowane. To z kolei może oznaczać, że po ubiegłorocznych okresach panicznej wyprzedaży wszystkich aktywów, w większym stopniu zaczynają odgrywać rolę czynniki fundamentalne, a poglądy inwestorów na rozwój sytuacji w przyszłości zaczynają się polaryzować. Ceny złota kontynuowały styczniowe wzrosty i osiągnęły w trakcie miesiąca poziom nieco powyżej 000$/oz. Powodem gwałtownych wzrostów były rekordowe inwestycje inwestorów indywidualnych w jednostki funduszy inwestujących w złoto. Po osiągnięciu wspominanego psychologicznego poziomu część inwestorów zdecydowała się zrealizować zyski, a notowania kruszcu zakończyły miesiąc wzrostem o,%. W tym samym okresie srebro podrożało o 8,%. Notowania metali przemysłowych również wzrosły. Fundamentalnym impulsem do zwyżki okazało się spowolnienie tempa wzrostu zapasów tych surowców w europejskich magazynach, co wzbudziło nadzieje inwestorów na stopniową likwidację nadwyżki ich podaży na rynkach. Mogło to mieć związek z rzekomym wzrostem importu metali ze strony gospodarki chińskiej. Ponadto, na giełdach amerykańskich mamy do czynienia z rekordowo wysoką ilością pozycji spekulacyjnych inwestorów przewidujących spadki cen metali przemysłowych. Powoduje to nerwowe odkupywanie przez nich kontraktów terminowych w razie pojawienia się jakichkolwiek informacji mogących pozytywnie wpłynąć na notowania. Ostatecznie, ceny miedzi w lutym wzrosły o 8,7%, a aluminium o,%. Wyraźne spadki notowań nastąpiły w przypadku ropy naftowej i jej produktów ceny ropy naftowej na giełdzie w Nowym Jorku spadły o 0,0%, oleju opałowego o 9,%, a benzyny o,9%. Na notowaniach ważyły negatywne sygnały ze światowych giełd akcji i obawy o dalsze perspektywy

5 światowej gospodarki. Z drugiej strony dostrzeżono pierwsze oznaki poprawy sytuacji na rynku ropy naftowej. Mianowicie, popyt na benzynę w Stanach Zjednoczonych rośnie, co może wpłynąć na większe zużycie surowca przez rafinerie, a przez to szybszą likwidację zapasów zalegających w terminalach przeładunkowych. Nie bez wpływu na rynek pozostają również ograniczenia w limitach wydobycia ogłaszane od jesieni przez kartel naftowy OPEC, które są głębsze i szybsze niż to bywało w przeszłości. Ceny zbóż w lutym spadły w umiarkowanym stopniu. Notowania reagowały na złe wiadomości z rynków akcji oraz innych surowców (głównie ropy naftowej). Ponadto, opady w Ameryce Południowej złagodziły powszechne wcześniej obawy o negatywny wpływ panującej tam suszy na zbiory. Notowania pszenicy spadły w lutym o,7%, kukurydzy o,%, a soi o,%. RYNEK SURWCÓW ZASTRZEŻENIA PRAWNE Niniejszy dokument przeznaczony jest wyłącznie dla klientów BPH Towarzystwa Funduszy Inwestycyjnych SA (BPH TFI) i nie jest przeznaczony do publicznej wiadomości. Publikowanie w prasie lub w Internecie w części lub całości niniejszego opracowania wymaga zgody sporządzających komentarz. Materiał został przygotowany na podstawie informacji publicznie dostępnych i źródeł uznanych przez BPH TFI za wiarygodne, ale BPH TFI nie gwarantuje i nie może zapewnić o ich dokładności, kompletności i wiarygodności. Niniejszy dokument ma charakter wyłącznie informacyjny i nie stanowi wystarczającej podstawy do podjęcia jakiejkolwiek decyzji inwestycyjnej. Opracowanie niniejsze nie ma charakteru rekomendacji dotyczącej instrumentów finansowych w rozumieniu zapisów Rozporządzenia Ministra Finansów z 9 października 00 roku w sprawie informacji stanowiących rekomendacje dotyczące instrumentów finansowych, ich emitentów lub wystawców. Wszystkie prezentowane opinie są opiniami własnymi BPH TFI. Pomimo dołożenia należytej staranności przy sporządzaniu niniejszego dokumentu BPH TFI nie może zapewnić, że prezentowane opinie okażą się trafne, a sytuacja na rynku nie ulegnie zmianie, w szczególności w stosunku do określonych instrumentów finansowych. Opinie BPH TFI mogą się zmieniać bez obowiązku każdorazowego informowania o tym fakcie. BPH TFI, jego pracownicy, członkowie władz ani podmioty dominujące i stowarzyszone z BPH TFI nie ponoszą jakiejkolwiek odpowiedzialności za działania lub zaniechania podjęte na podstawie niniejszego dokumentu, w szczególności za decyzje inwestycyjne podjęte na podstawie niniejszego komentarza ani za szkody poniesione w wyniku tych decyzji inwestycyjnych. BPH TFI jest podmiotem zarządzającym cudzym pakietem papierów wartościowych na zlecenie i jest nadzorowany przez Komisję Nadzoru Finansowego. BPH TFI, jego podmioty dominujące, zależne lub stowarzyszone są lub mogą być aktywnymi uczestnikami rynku kapitałowego w szczególności jako emitenci, subemitenci, gwaranci brokerzy, animatorzy, nabywający instrumenty finansowe na rachunek własny, prowadzący działalność inwestycyjną w pozostałym zakresie. Więcej informacji na: (koszt jak za połączenie lokalne)