Współczesne migracje rodzicielskie: rodzina transnarodowa a sytuacja wychowawcza dziecka. Bartłomiej Walczak, Uniwersytet Warszawski

Transkrypt

1 Współczesne migracje rodzicielskie: rodzina transnarodowa a sytuacja wychowawcza dziecka Bartłomiej Walczak, Uniwersytet Warszawski

2 migracje Nieodłączny atrybut ludzkości (99% naszej historii to wędrówka) Gospodarcze i polityczne przyczyny przemieszczeń migracyjnych Migracja jako kanał dystrybucji materiału genetycznego i dyfuzji kulturowej

3 Migracje ekonomiczne M. Okólski: migranci - ludzie na huśtawce Push out/in factors Przemiana kulturowych ról płciowych

4 Migracje poakcesyjne Alokacja migrantów Skala: 2270 tys. (1860 tys. UE), dane GUS: 2007 Legalizacja wcześniejszych pobytów Migracje sezonowe Zmiana charakter ystyki migracji Powstanie nowych mateczników migracyjnych Charakterystyka regionalna dominujące formy produkcji Bliskość zagranicznych rynków pracy Podaż pracy na rynku lokalnym Wzrost udziału migracji sezonowych i krótkotrwałych Transport i wysokie koszty utrzymania w krajach docelowych Migracja w nowych centrach migracyjnych Rola kultury migracyjnej Migracja poakcesyjna na tle wcześniejszych migracji

5 Dane OBM

6 Eurosieroctwo Kategoria sieroctwa społecznego Sieroctwo migracyjne (Kozak) Trafność definicyjna: liczba dzieci umieszczonych w pieczy zastępczej w 2007 roku z powodu wyjazdów rodziców do pracy zarobkowej wyniosła w rodzinach zastępczych 285 w placówkach opiekuńczo-wychowawczych (dane MPiPS) Stygmatyzacja Ogrywanie kulturowo definiowanej roli

7 Struktura migracji mężczyźni 71% kobiety 29%

8 Udział kobiet w strumieniu migracyjnym

9 Migrujący rodzice/stopa bezrobocia Matki r=0,77 Województwo Ojcowie r=0,83 Rejestrowana stopa bezrobocia w skali roku rednia Udzia w populacji Matek migrantek Ojcówmigrantów Dolno l skie 19,0 17,6 16,6 11,8 16,3 3,9 10,8 kujawsko-pomorskie 23,6 22,3 19,2 15,2 20,1 4,4 11,0 lubelskie 17,8 17,0 15, ,8 5,1 10,9 lubuskie 25,6 23, ,2 20,5 5,3 12,2 ódzkie 19,5 17,9 14,7 11,5 15,9 1,3 7,9 ma opolskie 15,0 13,8 11,3 8,8 12,2 2,2 9,0 mazowieckie 14,7 13,8 11,8 9,2 12,4 1,9 3,8 opolskie 20,0 18,7 16, ,7 3,1 11,7 podkarpackie 19,1 18,5 16,4 14,4 17,1 9,4 16,6 podlaskie 16,1 15,6 13,3 10,7 13,9 2,5 10,1 pomorskie 21,4 19,2 15,3 10,9 16,7 2,7 10,9 l skie 16,9 15,5 12,7 9,3 13,6 2,7 8,6 wi tokrzyskie 22,0 20,6 17,7 15,1 18,9 6,6 16,4 warmi sko-mazurskie 29,2 27,2 23, ,8 9,2 19,5 wielkopolskie 15,9 14,6 11,7 8 12,6 1,5 7,3 zachodniopomorskie 27,5 25,6 21,5 16,6 22,8 7,4 24,5

10

11 czas nieobecno ci* kobiety m czy ni do 2 mies. 48,10 39,5 pow. 2 do 6 mies 30,9 34,5 pow. 6 do 12 mies ,7 pow. 12 mies 9,0 14,3 100%= * W ciągu trzech lat poprzedzających badanie

12 czas rozłąki dolny przedział z matką górny przedział dolny przedział z ojcem górny przedział do 2 miesięcy powyżej 2 do 6 miesięcy powyżej 6 do 12 miesięcy powyżej jednego roku Łącznie >2 mies Wszystkie estymacje dla 9 5% poziomu ufności

13 Migracje obydwojga rodziców Doświadczenie między 53 a 100 tys. uczniów w wieku 9-18 Większość z tych migracji to migracje przemienne o charakterze krótkotrwałym 9,0 8,0 Rodzice 4-24 tys. uczniów wyjeżdżali na dłużej niż rok 7,0 6,6 Udzial w populacji (%) W tej grupie ok tys. uczniów było jednocześnie 6,0 4,8 4,9 5,0 rozłączonych z obydwojgiem rodziców 4,0 3,5 3,1 3,0 2,7 2,0 2,0 1,6 1,4 5,1 2,7 2,1 2,2 8,4 3,0 2,6 1,0 0,0

14 Migracje w rodzinach monoparentalnych Migracje w rodzinach rozbitych są proporcjonalnie częstsze niż w rodzinach biparentalnych, ale w ponad 80% wyjeżdża rodzic niemieszkający z dzieckiem Dzieci samotnych, migrujących rodziców jest w Polsce między 22 a 56 tys. W tym 85% wyjazdów nie przekracza 6 miesięcy, kolejne 5% mieści się w przedziale 6-12 miesięcy. Długotrwałe migracje dotyczą tylko samotnych ojców i zdarzają się bardzo rzadko, poniżej błędu z próby

15 Wiek najmłodszego dziecka Wiek najmłodszego dziecka w rodzinie nie ma związku z intensywnością i długością migracji mężczyzn Decyzje migracyjne kobiet są istotnie powiązane z wiekiem najmłodszego dziecka

16 Struktura opieki - wyjazd jednego rodzica (opiekuna) inne 2% samodzielnie 1% inni krewni 2% dorosły brat, siostra 4% dziadek, babcia 16% drugi rodzic (opiekun) 75%

17 Charakterystyka zmian Poważniejsze zmiany mają miejsce w przypadku migracji matki Rola dziadków rośnie po upływie trzeciego miesiąca rozłąki Powyżej 6 miesięcy rozłąki z matką liczba wskazań na dziadków przewyższa liczbę wskazań na ojca pozostaj ącego w domu Rodzina konsoliduje się po upływie jednego roku W przypadku migracji ojca rola dziadków spada wraz ze wzrostem długości rozłąki

18 Struktura opieki wyjazd obydwojga rodziców (opiekunów) niepełnoletnie rodzeństwo 2% znajomi rodziców 2% inne 3% samodzielnie 4% inni krewni 7% dziadek, babcia 46% dorosłe rodzeństwo 7% jeden z rodziców 29%

19 Struktura opieki wyjazd obydwojga rodziców (opiekunów) niepełnoletnie rodzeństwo 2% znajomi rodziców 2% inne 3% samodzielnie 4% inni krewni 7% dziadek, babcia 46% dorosłe rodzeństwo 7% jeden z rodziców 29% Migracje przemienne stanowią ponad 80%

20 Charakterystyka zmian Rośnie rola dziadków i dorosłego rodzeństwa Ponad 4% dzieci migrantów (wszyscy powyżej 16 r.ż.) wskazuje siebie jako opiekunów

21 Zmiana miejsca zamieszkania Prawdopodobieństwo zmiany miejsca zamieszkania nie ma związku z długością rozłąki

22 Zmiany w karierze edukacyjnej Mierzone: Częstotliwością spóźnień Nieodrabianiem prac domowych Nieusprawiedliwionymi nieobecnościami Brak istotnych statystycznie zróżnicowań przy migracji pojedynczej Przy migracji podwójnej wzrasta skłonność do nieusprawiedliwionych nieobecności w grupie wiekowej r.ż.

23 Łamanie dyscypliny i zachowania ryzykowne Wzrost częstotliwości udziału w bójkach w grupie wiekowej 9-10 r.ż. przy migracji jednoczesnej Spadek w grupach starszych przy migracji pojedynczej i podwójnej Brak zależności logicznej dla dewiacji kryminalnych oraz zachowań ryzykownych (sięganie po alkohol, narkotyki)

24 Struktura czasu wolnego Dzieci migrantów spędzają więcej czasu poza szkołą, zajęciami pozalekcyjnymi i domem Długość wyjazdu matki jest skorelowana z ilością czasu spędzanego poza domem w weekendy (r=,32)

25 Podsumowanie Wzrost skali migracji przy zmniejszeniu długości rozłąki Ryzyko związane z korzystaniem z pejoratywnych pojęć Strukturyzujący wpływ samego doświadczenia migracji Przemiana kulturowych ról płciowych Liczne pozorne zależności: zachowania ryzykowne, struktura czas u wolnego

26 Dziękuję za uwagę Bartłomiej Bartłomiej Walczak Walczak