ROZDZIAŁ 2. OPIS PLANOWANEGO PRZEDSIĘWZIĘCIA.

Transkrypt

1 ROZDZIAŁ 2. OPIS PLANOWANEGO PRZEDSIĘWZIĘCIA Charakterystyka przedsięwzięcia i warunki użytkowania terenu w fazie budowy i eksploatacji. Przedsięwzięcie będzie polegało na budowie wolnostojącej chlewni komorowej wraz z infrastrukturą techniczną na dz. nr ewid. 13/2 i 14/2 obręb nr 16 Wyborów, powiat łowicki, województwo łódzkie. Projektowana chlewnia będzie kolejnym obiektem inwentarskim w obszarze istniejącego zespołu przeznaczonego do chowu trzody chlewnej zlokalizowanego w obszarze działek o nr ewid. 12, 13/1, 13/2, 14/1 i 14/2, obręb nr 16 Wyborów. Opis techniczny i technologiczny inwestycji sporządzono na podstawie szczegółowych informacji uzyskanych od Inwestora oraz wizji lokalnej na miejscu planowanej inwestycji Stan obecny. Gospodarstwo Inwestorów obejmuje m.in. dz. o nr ewid. 12, 13/1, 13/2, 14/1 i 14/2 w obrębie nr 16 Wyborów, przy czym obecnie budynki inwentarskie i gospodarcze wchodzące w skład gospodarstwa zlokalizowane są na dz. nr 12 i 13/1. W skład zespołu budynków oraz obiektów towarzyszących wchodzą: w obszarze dz. nr 12: Þ budynek inwentarski nr 1 (chlewnia) o powierzchni zabudowy ok. 162 m 2, Þ budynek inwentarsko składowy o powierzchni zabudowy ok. 537 m 2, w tym cześć inwentarska (chlewnia nr 2) ok. 294 m 2, część składowa ok. 243 m 2, Þ budynek inwentarski nr 3 (chlewnia) o powierzchni zabudowy ok. 632 m 2, Þ budynek gospodarczy nr 1 o powierzchni zabudowy ok. 72 m 2, Þ budynek gospodarczy nr 2 o powierzchni zabudowy ok. 213 m 2, Þ budynek mieszkalny o powierzchni zabudowy ok. 156 m 2, Þ dwa nadpoziomowe zbiorniki na paszę o pojemności 12 ton każdy, zlokalizowane w północno-wschodnim narożu budynku inwentarsko-składowego, Þ podziemny zbiornik na gnojowicę o pojemności 92,4 m 3 (14 x 3 x 2,2 m) zlokalizowany bezpośrednio na zachód od budynku inwentarsko - składowego, Þ podziemny zbiornik na gnojowicę o pojemności 18,0 m 3 (18 x 1 x 1 m) zlokalizowany w budynku inwentarsko - składowym, Þ płyta obornikowa o powierzchni 126m 2 (12m x 10,5m) wraz z podziemnym Geotechnika 10

2 Þ Þ Þ zbiornikiem na gnojówkę o pojemności 210 m 3 (7 x 10 x 3 m) zlokalizowane przy zachodnim szczycie chlewni nr 2, szambo na ścieki bytowe z budynku mieszkalnego; przyłącze wodociągowe, przyłącze energetyczne, w obszarze dz. nr 13/1: Þ budynek gospodarczy nr 3 o powierzchni zabudowy ok. 168 m 2, Þ budynek gospodarczy nr 4 o powierzchni zabudowy ok. 72 m 2, Þ budynek mieszkalny o powierzchni zabudowy ok. 84 m 2, Þ Þ przyłącze wodociągowe, przyłącze energetyczne. Obecne zagospodarowanie zespołu inwentarskiego chowu trzody chlewnej przedstawiono na rysunku nr 2 mapie zasadniczej w skali 1:1000. Elementy obecnego zagospodarowania działki przedstawia rysunek nr 3. Inwestorzy prowadzą gospodarstwo rolne, w skład którego wchodzą grunty rolne we wsi: Wyborów - o łącznym areale ok. 9,5 ha; Mastki - o łącznym areale ok. 3,47 ha; Chąśno - o łącznym areale ok. 8,21 ha; Chąśno II - o łącznym areale ok. 17,85 ha; Ponadto dzierżawią również grunty we wsi Wyborów (ok. 3,98 ha) oraz Kornelin (ok. 7,13 ha). Łączna powierzchnia gruntów rolnych będących we władaniu Inwestorów wynosi zatem ok. 50,14 ha, na których prowadzona jest produkcja roślinna. Grunty orne są wykorzystane jako obszar alimentacji naturalnych nawozów organicznych tj. obornika, gnojówki i gnojowicy. W obszarze zespołu inwentarskiego prowadzony jest chów trzody chlewnej od prosięcia do tucznika na bazie prosiąt pozyskanych z zakupu. Obecnie chów trzody chlewnej prowadzony jest w 3 obiektach inwentarskich: Chlewnia nr 1 jest to budynek jednokondygnacyjny, wykonany w technologii tradycyjnej, z dachem dwuspadowym, ze strychem. Oświetleniem naturalnym są okna Geotechnika 11

3 jednoskrzydłowe, uchylne. Budynek wentylowany jest mechanicznie za pomocą 2 wentylatorów kanałowych Multifan o średnicy 40 cm i wydajności 4820 m 3 /h, z wyrzutniami dachowymi, niezadaszonymi. W obiekcie prowadzony jest chów od prosięcia do tucznika na głębokiej ściółce. Maksymalna obsada budynku wynosi 100 stanowisk. Po wybudowaniu nowej chlewni produkcja zwierzęca zostanie wycofana z budynku. Chlewnia nr 2 znajduje się w południowej części budynku inwentarsko- składowego. Jest to budynek jednokondygnacyjny, wykonany w technologii tradycyjnej, z dachem dwuspadowym, ze strychem. W części południowej wydzielona została chlewnia nr 2, natomiast w części północnej znajduje się paszarnia. Chlewnia nr 2 składa się z sześciu komór połączonych ze sobą korytarzem paszowym. Każda z komór wentylowana jest za pomocą 1 wentylatora kanałowego Multifan o średnicy 40 cm i wydajności 4820 m 3 /h, z wyrzutnią dachową, niezadaszoną. W kalenicy dachu znajduje się nieczynny wylot wentylacji grawitacyjnej. W trzech komorach zwierzęta utrzymywane są na pełnych rusztach, natomiast w trzech pozostałych prowadzony jest chów na ściółce głębokiej. Maksymalna obsada budynku wynosi 350 stanowisk w tym 175 stanowisk na pełnych rusztach i 175 stanowisk na głębokiej ściółce. Gnojowica z utrzymywania zwierząt na rusztach przetrzymywana jest w wannach pod rusztami o łącznej pojemności 49,28 m 3 oraz w zbiorniku wewnątrz budynku o pojemności 18 m 3 i zewnętrznym zbiorniku zlokalizowanym bezpośrednio na zachód od budynku o pojemności 92,4 m 3. W północno-wschodnim narożu budynku inwentarskoskładowego znajdują się dwa nadpoziomowe zbiorniki na paszę o pojemności 12 ton każdy. Chlewnia nr 3 jest to budynek jednokondygnacyjny przylegający wschodnim szczytem do budynku inwentarsko-składowego. Został wykonany w technologii tradycyjnej, z dachem dwuspadowym, ze strychem. Oświetleniem naturalnym są okna jednoskrzydłowe, uchylne. Budynek nie jest podzielony na komory. Obiekt wentylowany jest mechanicznie za pomocą 4 wentylatorów kanałowych Multifan o średnicy 63 cm i wydajności m 3 /h, z wyrzutniami dachowymi, niezadaszonymi. W północnej ścianie budynku znajdują się czerpnie ścienne. Budynek nie jest ogrzewany. W chlewni nr 3 prowadzony jest chów od prosięcia do tucznika na płytkiej ściółce. Maksymalna obsada budynku wynosi 350 stanowisk. W zachodnim szczycie obiektu znajduje się płyta obornikowa o powierzchni 126m 2 podziemnym zbiornikiem na gnojówkę o pojemności 210 m 3 wraz z Budynki wyposażone są w instalacje wodne, kanalizacje technologiczne (z wyjątkiem chlewni nr 1 oraz części chlewni nr 2, gdzie prowadzony jest chów na głębokiej ściółce) oraz energię elektryczną. Budynki nie są ogrzewane. Geotechnika 12

4 Obecnie maksymalna obsada w budynkach inwentarskich (na końcu cyklu produkcyjnego) obliczona na podstawie załącznika do rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 9 listopada 2004 r. w sprawie określenia rodzajów przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko oraz szczegółowych uwarunkowań związanych z kwalifikowaniem przedsięwzięć do sporządzenia raportu o oddziaływaniu na środowisko [1.5.19] wynosi: Þ chlewnia nr stanowisk, tj. 100 szt. x 0,14szt./DJP = 14,0 DJP Þ chlewnia nr stanowisk, tj. 350 szt. x 0,14szt./DJP = 49,0 DJP Þ chlewnia nr stanowisk, tj. 350 szt. x 0,14szt./DJP = 49,0 DJP co daje łącznie obsadę maksymalną (na końcu cyklu produkcyjnego) równą 112 dużych jednostek przeliczeniowych (DJP). W ciągu roku w każdym z budynków planowane są dwa cykle produkcyjne, trwające po około 4,5 miesiąca każdy (założono, iż ok. 0,5 miesiąca jest to chów prosiąt, 2 miesiące chów warchlaków oraz 2 miesiące chów tuczników). Obsada średnioroczna wynosi zatem: 0,5 2 2 w chlewni nr 1: 2 cykle (100 szt 0, szt 0, szt 0,14 ) = 7, 2 DJP ,5 2 2 w chlewni nr 2: 2 cykle (350 szt 0, szt 0, szt 0,14 ) = 25, 1 DJP ,5 2 2 w chlewni nr 3: 2 cykle (350 szt 0, szt 0, szt 0,14 ) = 25, 1 DJP co powoduje łącznie obsadę średnioroczną w ilości 57,4 DJP Stan projektowany. Przedsięwzięcie będzie polegało na budowie chlewni komorowej o wymiarach zewnętrznych 15,0m x 77,0m, podzielonej na 6 komór połączonych korytarzem paszowym. We wschodnim szczycie budynku zostanie wydzielona paszarnia oraz pomieszczenie socjalne. Zaprojektowano budynek wolnostojący, jednokondygnacyjny, wykonany w konstrukcji tradycyjnej, murowanej, z dwuspadowym dachem. Ściany zostaną wykonane z pustaków poryzowanych, natomiast dach zaprojektowano na więźbie stalowej, pokryty płytą warstwowaną z wypełnienie z pianki poliuretanowej. Każda z komór będzie posiadała dwie pary wrót o szerokości ok. 4,0 m, umieszczonych na północnej ścianie budynku. Oświetleniem naturalnym będą okna jednoskrzydłowe, uchylne na południowej ścianie Geotechnika 13

5 budynku. Budynek będzie wentylowany mechanicznie z czerpniami ściennymi (na południowej ścianie budynku), częściowo wewnętrznymi i wyrzutniami dachowymi. Każda z komór będzie wentylowana za pomocą jednego wentylatora kanałowego z wyrzutem dachowym firmy Multifan o średnicy 63 cm i wydajności m 3 /h. Budynek będzie wyposażony w instalację wodną oraz elektryczną. Nie przewiduje się ogrzewania obiektu. Obiektami towarzyszącymi dla chlewni będzie jeden silos nadpoziomowy na paszę o pojemności 12 ton oraz dwa nadpoziomowe silosy na zboże o pojemności 100 ton każdy, które zlokalizowane zostaną we wschodnim szczycie budynku. Pasza będzie zadawana za pomocą paszociągu. Ścieki bytowe z części pomieszczenia socjalnego odprowadzane będą do szczelnego zbiornika bezodpływowego o pojemności do 10 m 3. Lokalizację projektowanego budynku na planie zagospodarowania zespołu inwentarskiego przedstawiono na rysunku nr 2. W obrębie projektowanej chlewni inwestor przewiduje tucz 720 szt. prosiąt pozyskiwanych z zakupu do wagi ok. 110 kg/szt. w cyklu z utrzymaniem na głębokiej ściółce (w każdej z komór po 120 sztuk). W ciągu roku planowane są dwa cykle produkcyjne, trwające ok. 4,5 miesiąca każdy. Obornik będzie usuwany wyłącznie po zakończeniu każdego cyklu produkcyjnego i wywożony bezpośrednio z budynku na grunty wnioskodawcy, wobec czego inwestor nie przewiduje budowy płyty obornikowej. Po wybudowaniu chlewni nr 4 planowane jest wycofanie produkcji z chlewni nr 1, zatem maksymalna obsada w budynkach wyniesie: Þ chlewnia nr stanowisk, tj. 350 szt. x 0,14szt./DJP = 49,0 DJP Þ chlewnia nr stanowisk, tj. 350 szt. x 0,14szt./DJP = 49,0 DJP Þ chlewnia nr stanowisk, tj. 720 szt. x 0,14szt./DJP = 100,8 DJP co będzie dawało łącznie obsadę maksymalną (na końcu cyklu produkcyjnego) równą 198,8 dużych jednostek przeliczeniowych (DJP). Obsada średnioroczna wyniesie: 0,5 2 2 w chlewni nr 2: 2 cykle (350 szt 0, szt 0, szt 0,14 ) = 25, 1 DJP ,5 2 2 w chlewni nr 3: 2 cykle (350 szt 0, szt 0, szt 0,14 ) = 25, 1 DJP Geotechnika 14

6 0,5 2 2 w chlewni nr 4: 2 cykle (720 szt 0, szt 0, szt 0,14 ) = 51, 6 DJP co spowoduje łącznie obsadę średnioroczną w ilości 101,8 DJP. Geotechnika 15

7 2.2. Główne cechy charakterystyczne procesów produkcyjnych. W obszarze zespołu inwentarskiego prowadzony jest chów trzody chlewnej od prosięcia do tucznika na bazie prosiąt pozyskanych z zakupu. W ciągu roku prowadzone są dwa cykle produkcyjne trwające po 4,5 miesiąca każdy. Po zakończeniu procesu inwestycyjnego chów trzody chlewnej prowadzony będzie w 3 obiektach inwentarskich: Þ Þ Þ w chlewni nr 2 prowadzony jest chów od prosięcia do tucznika z utrzymaniem na głębokiej ściółce (175 stanowisk) oraz na rusztach (175 stanowisk), w chlewni nr 3 prowadzony jest chów od prosięcia do tucznika z utrzymaniem na płytkiej ściółce, maksymalna obsada wynosi 350 stanowisk, w chlewni nr 4 projektowanej prowadzony będzie chów od prosięcia do tucznika z utrzymaniem na głębokiej ściółce, maksymalna obsada budynku będzie wynosiła 720 stanowisk (6 komór po 120 stanowisk). Podstawowe elementy chowu to: zadawanie paszy, pojenie trzody, usuwanie obornika, gnojówki i gnojowicy, a także przygotowanie budynków do kolejnego cyklu produkcyjnego. proces zadawania paszy w chlewni nr 2 i 3 odbywa się ręcznie za pomocą wózków paszowych, natomiast w projektowanym budynku nr 4 pasza będzie zdawana paszociągiem lub ewentualnie ręcznie. Przewiduje się żywienie paszami własnymi oraz dodatkowo paszami przemysłowymi, zakupionymi w wytwórniach, które będą magazynowane w silosach zewnętrznych. Wg danych uzyskanych od Inwestorów na podstawie ich wieloletniej praktyki zużycie paszy w ciągu jednego całego cyklu tuczu wynosi ok. 300 kg paszy/ sztukę. Zatem roczne zużycie paszy dla całego zespołu inwentarskiego wyniesie: 2 cykle x 1420 sztuk/cykl x 300 kg/sztukę = 852 tony Potwierdzają to informacje zawarte w Dokumencie Referencyjnym o Najlepszych Dostępnych Technikach dla Intensywnego Chowu i Świń [ ], w którym podaje się konwersję paszy w systemie żywienia na sucho na poziomie 3,05 kg/kg przyrostu masy przy stratach paszy 3,23%. Przyjmując przyrost masy w całym cyklu produkcyjnym na poziomie 95 kg/sztukę zużycie paszy na 1 sztukę wyniesie: 95 kg/sztukę x 3,05 kg/kg + 3,23% (95 kg/sztukę x 3,05 kg/kg)= 299 kg Geotechnika 16

8 pojenie trzody chlewnej odbywa się ze zbiorczych poideł automatycznych przy karmnikach. Źródłem zaopatrzenia w wodę jest wodociąg gminny. Podstawę dla określenia ilości wody niezbędnej do pojenia zwierząt stanowi rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 14 stycznia 2002 r. w sprawie określenia przeciętnych norm zużycia wody [1.5.12], które określa przeciętne normy zużycia wody w obiektach wielkotowarowego przemysłowego chowu świń na poziomie: dla prosiąt do 4-miesięcy 15 dm 3 /zwierzę. dobę 0,45 m 3 /zwierzę. miesiąc dla tuczników 30 dm 3 /zwierzę. dobę 0,9 m 3 /zwierzę. miesiąc Teoretyczne zapotrzebowanie na wodę wyniesie zatem: Þ maksymalne dobowe: Q max d = 1420 sztuk x 30 dm 3 /zwierzę. dobę = 42,6 m 3 /dobę Þ maksymalne miesięczne: Q max m = 1420 sztuk x 0,9 m 3 /zwierzę. m-c = 1278,0 m 3 /dobę Þ roczne: Q a =2 cykle(1420 szt.x 0,45 m 3 /szt.. m-c x 2,5 m-ca szt. x 0,9 m 3 /szt.. m-c x 2 m-ce = 8307 m 3 /dobę Z doświadczenia hodowców wynika, iż jest to zużycie zdecydowanie zawyżone. Przyjmując współczynnik woda/pasza 2,5:1 [ ] zapotrzebowanie wody dla całego zespołu inwentarskiego wyniesie 2130m 3 /rok, co jest wielkością zbliżoną do przewidywanej na podstawie aktualnych odczytów wodomierza. usuwanie obornika w części chlewni nr 2 (trzy komory) oraz projektowanej chlewni nr 4 prowadzony będzie chów z utrzymaniem zwierząt na ściółce głębokiej, natomiast w chlewni nr 3 prowadzony jest chów z utrzymaniem na ściółce płytkiej. W Dokumencie Referencyjnym o Najlepszych Dostępnych Technikach dla Intensywnego Chowu i Świń [ ], podaje się zużycie słomy do ścielenia na poziomie 102 kg/zwierzę/rok, zatem dla przedmiotowego zespołu inwentarskiego zapotrzebowanie na słomę będzie wynosiło: 2 cykle x 1245 szt. x 102 kg/szt./rok = 253,98 ton/rok ~ 260 ton/rok Na podstawie obliczeń z pkt wynika, iż w obszarze zespołu inwentarskiego będzie powstawać ok Mg obornika na rok, który będzie wykorzystywany jako nawóz organiczny na gruntach Inwestorów. Obornik z chlewni nr 2 jest usuwany po zakończeniu każdego cyklu produkcyjnego na płytę obornikową przy chlewni nr 3. Obornik z chlewni nr 3 jest usuwany codziennie wyciągiem na płytę obornikową zlokalizowaną w jego zachodnim szczycie. Obornik z Geotechnika 17

9 projektowanej chlewni nr 4 będzie usuwany po zakończeniu każdego cyklu produkcyjnego i wywożony z budynku bezpośrednio na tereny uprawne inwestora. usuwanie gnojówki w budynku nr 3 prowadzony jest chów z utrzymaniem na płytkiej ściółce, zatem oprócz obornika powstaje również gnojówka, w ilości ok. 411,39m 3 /rok (obliczone w pkt ). Gnojówka odprowadzana jest grawitacyjnie kanałem gnojowym do szczelnego, bezodpływowego zbiornika na gnojówkę o pojemności 210 m 3 zlokalizowanego pod płytą obornikową w zachodnim szczycie budynku. Do zbiornika odprowadzane są również odcieki z płyty obornikowej. Po przetrzymaniu 4-miesięcznym gnojówka wykorzystywana jest jako nawóz naturalny na gruntach Inwestorów. usuwanie gnojowicy gnojowca powstaje wyłącznie w trzech komorach w chlewni nr 2, gdzie prowadzony jest chów z utrzymaniem na w pełni zarusztowanej podłodze. W ciągu roku powstaje ok. 310,46 m 3 gnojowicy (obliczone w pkt ). Gnojowica z chlewni nr 2 przetrzymywana jest w wannach pod rusztami o łącznej pojemności 49,28 m 3 oraz w zbiorniku wewnątrz budynku o pojemności 18 m 3 i zewnętrznym zbiorniku o pojemności 92,4 m 3 a następnie, po przesezonowaniu w całości wykorzystywana jest jako nawóz naturalny na gruntach Inwestora. czyszczenie, dezynfekcja i przygotowanie obiektów do zasiedlenia przez nowe obsady zamyka jeden a otwiera kolejny cykl produkcyjny. Pierwszym etapem jest uprzątnięcie i czyszczenie pomieszczeń na sucho z wszelkiego rodzaju brudu i odpadów. Następie prowadzone jest mycie i odkażanie myjką wysokociśnieniową zużywająca minimalną ilość wody. Ilość ta jest tak mała, iż nie powoduje praktycznie powstawania ścieków technologicznych, gdyż woda z mycia bardzo szybko wysycha. Kolejnym etapem jest mycie i odkażanie systemów pojenia i wyposażenia ruchomego. W celu obniżenia poziomu drobnoustrojów chorobotwórczych w pomieszczeniach prowadzona jest dezynfekcja za pomocą preparatu jodosol, a następnie bielenie ścian mlekiem wapiennym. Po zakończeniu czyszczenia i dezynfekcji obiektu przez jakiś czas pozostają puste. Następnie w budynkach gdzie prowadzony jest chów ściółkowy rozścielana jest słoma i wprowadzana jest nowa obsada. Niezwykle istotnym elementem procesu technologicznego w intensywnym chowie trzody chlewnej jest zapewnienie skutecznej regulacji mikroklimatu panującego wewnątrz obiektów, poprzez zrównoważoną wentylację oraz utrzymanie odpowiedniego reżimu oświetlenia Geotechnika 18

10 obiektów. RAPORT ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO 2.3. Przewidywane ilości i rodzaje zanieczyszczeń wynikające z funkcjonowania planowanego przedsięwzięcia. Projektowane przedsięwzięcie spowoduje powstanie i emitowanie do środowiska zanieczyszczeń stałych, ciekłych i gazowych. Będą to : stałe odchody zwierzęce obornik, płynne odchody zwierzęce gnojówka i gnojowica, odpady stałe, wody opadowe, ścieki bytowe, technologiczne zanieczyszczenia gazowe do atmosfery, emisja hałasu Stałe odchody zwierzęce obornik. W obszarze przedmiotowego zespołu inwentarskiego w części chlewni nr 2 (w trzech komorach) oraz w projektowanej chlewni nr 4 prowadzony będzie chów od prosięcia do tucznika z utrzymaniem zwierząt na ściółce głębokiej, natomiast w chlewni nr 3 prowadzony jest chów z utrzymaniem na ściółce płytkiej. W wyniku prowadzenia chowu na głębokiej ściółce powstawać będzie wyłącznie obornik, natomiast na płytkiej ściółce obornik i dodatkowo gnojówka. Obornik składa się z odchodów zwierząt i ściółki. Średni skład obornika w kg/1000 kg odchodów określony w Dokumencie Referencyjnym o Najlepszych Dostępnych Technikach dla Intensywnego Chowu i Świń [ ] wynosi: S.M. Masa organiczna Azot całkowity N m (1) N org (2) P 2O 5 K 2O MgO Na 2O ,0-7,5 1,5 6,0 7,0-9,0 3,5-5,0 0,7-2,5 1,0 (1) azot metaboliczny, (2) azot organiczny. Ilość obornika oraz zawartość azotu w oborniku oszacowano na podstawie załącznika do rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 18 stycznia 2005 r. w sprawie szczegółowych warunków i trybu udzielania pomocy finansowej na dostosowanie gospodarstw rolnych dla standardów Unii Europejskiej objętej planem rozwoju obszarów wiejskich (Dz. U. nr 17, poz. 142, z późn. zm.) przyjmując następujące wskaźniki: Rodzaj zwierząt Produkcja obornika ściółka głęboka [ton/rok]* Zawartość azotu (kg/tonę obornika) warchlaki od 2 do 4 m-ca życia 2,5 2 prosięta do 2 m-ca życia 1,2 0,05 Geotechnika 19

11 tuczniki 4,5 2,4 *Wskaźniki produkcji obornika (ton/rok) dla liczby zwierząt według stanu średniorocznego chlewnia nr 2: Stan średnioroczny poszczególnych rodzajów zwierząt utrzymywanych na głębokiej ściółce w chlewni nr 2 wynosi: - prosięta : 2 cykle. 175 szt.. 0,5 miesiąca /12 miesięcy = 14,6 szt. - warchlaki : 2 cykle. 175 szt.. 2 miesiące /12 miesięcy = 58,3 szt. - tuczniki : 2 cykle. 175 szt.. 2 miesiące /12 miesięcy = 58,3 szt. Zatem ilość obornika powstająca w chlewni nr 2 wynosi: 14,6. 1,2Mg/a + 58,3. 2,5Mg/a + 58,3. 4,5Mg/a = 425,62 Mg/a Produkcja takiej ilości obornika związana jest z wytworzeniem 922,016 kg azotu/rok. Obornik usuwany jest dwa razy w roku - po zakończeniu każdego cyklu produkcyjnego na płytę obornikową zlokalizowaną w zachodnim szczycie chlewni nr 3, a następnie wykorzystywany do nawożenia gruntów Inwestorów. chlewnia nr 4: Stan średnioroczny poszczególnych rodzajów zwierząt w chlewni nr 4 (projektowanej) wyniesie: - prosięta : 2 cykle. 720 szt.. 0,5 miesiąca /12 miesięcy = 60 szt. - warchlaki : 2 cykle. 720 szt.. 2 miesiące /12 miesięcy = 240 szt. - tuczniki : 2 cykle. 720 szt.. 2 miesiące /12 miesięcy = 240 szt. Zatem ilość obornika powstająca w chlewni nr 4 (projektowanej) wyniesie: 60. 1,2Mg/a ,5Mg/a ,5Mg/a = 1752,00 Mg/a Produkcja takiej ilości obornika będzie związana z wytworzeniem 3795,6 kg azotu/rok. Obornik będzie usuwany dwa razy w roku - po zakończeniu każdego cyklu produkcyjnego i wywożony z budynku bezpośrednio na tereny upraw Inwestorów. chlewnia nr 3: W chlewni nr 3 prowadzony jest chów trzody chlewnej od prosięcia do tucznika w systemie utrzymania na płytkiej ściółce. Maksymalna obsada w budynku wynosi 350 stanowisk, co daje stan średnioroczny na poziomie: - prosięta : 2 cykle. 350 szt.. 0,5 miesiąca /12 miesięcy = 29,2 szt. - warchlaki : 2 cykle. 350 szt.. 2 miesiące /12 miesięcy = 116,7 szt. Geotechnika 20

12 - tuczniki : 2 cykle. 350 szt.. 2 miesiące /12 miesięcy = 116,7 szt. Przyjmując produkcję obornika na płytkiej ściółce oraz zawartość azotu na podstawie wskaźników określonych w w/w rozporządzeniu: Rodzaj zwierząt Produkcja obornika ściółka płytka [ton/rok]* Zawartość azotu (kg/tonę obornika) warchlaki od 2 do 4 m-ca życia 0,1 0,5 prosięta do 2 m-ca życia 0,2 0,01 tuczniki 2,5 2,4 *Wskaźniki produkcji obornika (ton/rok) dla liczby zwierząt według stanu średniorocznego ilość obornika powstająca w chlewni nr 3 wynosi: 29,2. 0,2Mg/a + 116,7. 0,1Mg/a + 116,7. 2,5Mg/a = 309,26 Mg/a Produkcja takiej ilości obornika związana jest z wytworzeniem 706,0934 kg azotu/rok. Obornik usuwany jest codziennie wyciągiem na płytę obornikową zlokalizowaną w zachodnim szczycie budynku, a następnie wykorzystywany do nawożenia gruntów Inwestorów. Łącznie w obszarze całego zespołu inwentarskiego, po wybudowaniu nowego obiektu inwentarskiego i wycofaniu produkcji zwierzęcej z chlewni nr 1, będzie powstawać ok. 2486,88 Mg/rok obornika (ok. 5423,7094 kg azotu), który zostanie wykorzystany jako nawóz naturalny do nawożenia gruntów Inwestorów, zgodnie z ustawą z dnia 10 lipca 2007 r. o nawozach i nawożeniu [1.5.2.] Płynne odchody zwierzęce gnojówka i gnojowica. W chlewni nr 3 prowadzony jest chów na płytkiej ściółce wobec czego powstaje gnojówka, natomiast w części chlewni nr 2 (w trzech komorach) prowadzony jest chów w systemie bezściółkowym - na pełnych rusztach co związane jest z powstawaniem gnojowicy. Gnojówka składa się przede wszystkim z moczu zwierząt, którego substancje organiczne zostały rozłożone przez mikroorganizmy. Średni skład gnojówki dla tuczników wyrażony w kg/1000 kg odchodów [ ] przedstawiono poniżej: S.M. Masa organiczna Azot całkowity N m (1) N org (2) P 2O 5 K 2O MgO Na 2O ,0-6,5 6,1 0,4 0,9-2,0 2,5-4,5 0,2-0,4 1,0 (1) azot metaboliczny, (2) azot organiczny. Geotechnika 21

13 Ilość gnojówki i zawartość azotu oszacowano na podstawie załącznika do rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 18 stycznia 2005 r. w sprawie szczegółowych warunków i trybu udzielania pomocy finansowej na dostosowanie gospodarstw rolnych dla standardów Unii Europejskiej objętej planem rozwoju obszarów wiejskich (Dz. U. nr 17, poz. 142, z późn. zm.) przyjmując następujące wskaźniki: Rodzaj zwierząt Produkcja gnojówki [m 3 /rok]* Zawartość azotu (kg/m 3 gnojówki) warchlaki od 2 do 4 m-ca życia 1,1 0,8 prosięta do 2 m-ca życia 0,9 0,02 tuczniki 2,2 3,6 *Wskaźniki produkcji gnojówki z utrzymania na płytkiej ściółce (m 3 /rok) dla liczby zwierząt według stanu średniorocznego W chlewni nr 3 prowadzony jest chów od prosięcia do tucznika w ilości maksymalnie 350 stanowisk. Stan średnioroczny poszczególnych rodzajów zwierząt wynosi zatem: - prosięta : 2 cykle. 350 szt.. 0,5 miesiąca /12 miesięcy = 29,2 szt. - warchlaki : 2 cykle. 350 szt.. 2 miesiące /12 miesięcy = 116,7 szt. - tuczniki : 2 cykle. 350 szt.. 2 miesiące /12 miesięcy = 116,7 szt. Ilość gnojówki powstająca w chlewni nr 3 wynosi: 29,2. 0,9m 3 /a + 116,7. 1,1m 3 /a + 116,7. 2,2m 3 /a = 411,39m 3 /a 411,39m 3 /a : 9 m-cy/a = 45,71 m 3 /m-c tj. 183 m 3 /4-m-ce Wytworzenie takiej ilości gnojówki związane jest z produkcją ok. 1027,4856 kg azotu/ rok. Gnojówka spływała grawitacyjnie kanałem gnojowym do zbiornika na gnojówkę o pojemności 210 m 3 zlokalizowanego pod płytą obornikową w zachodnim szczycie budynku, a następnie wykorzystywana jako nawóz naturalny na gruntach Inwestorów. Gnojowica jest przefermentowaną mieszaniną kału, moczu oraz wody powstającą w obszarze chowu metoda bezściółkową na rusztach. Średni skład gnojowicy i odchylenie standardowe (w nawiasach) dla tuczników wyrażony w kg/1000 kg odchodów [ ] przedstawiono poniżej: S.M. Masa organiczna Azot całkowity N m (1) N org (2) P 2O 5 K 2O MgO Na 2O ,2 4,2 3,0 4,2 7,2 1,8 0,9 (32) (1,8) (1,1) (1,3) (1,5) (1,9) (0,7) (0,3) (1) azot metaboliczny, (2) azot organiczny. Geotechnika 22

14 Ilość gnojowicy oraz zawartość azotu oszacowano na podstawie załącznika do w/w rozporządzenia przyjmując następujące wskaźniki: Rodzaj zwierząt Produkcja gnojowicy [m 3 /rok]* Zawartość azotu (kg/m 3 gnojowicy) warchlaki od 2 do 4 m-ca życia 1,7 1,6 prosięta do 2 m-ca życia 0,5 1,4 tuczniki 3,5 3,6 *Wskaźniki produkcji gnojowicy (m 3 /rok) dla liczby zwierząt według stanu średniorocznego Stan średnioroczny poszczególnych rodzajów zwierząt utrzymywanych na rusztach (chlewnia nr 2) wynosi: - prosięta : 2 cykle. 175 szt.. 0,5 miesiąca /12 miesięcy = 14,6 szt. - warchlaki : 2 cykle. 175 szt.. 2 miesiące /12 miesięcy = 58,3 szt. - tuczniki : 2 cykle. 175 szt.. 2 miesiące /12 miesięcy = 58,3 szt. Ilość gnojowicy powstająca w chlewni nr 2 wyniesie zatem: Q = 14,6. 0,5m 3 /a + 58,3. 1,7m 3 /a + 58,3. 3,5m 3 /a = 310,46 m 3 /a 310,46 m 3 /a : 9 m-cy/a = 34,50 m 3 /m-c tj. 138 m 3 /4-m-ce Wytworzenie takiej ilości gnojowicy będzie związane z produkcją ok. 903,376 kg azotu/rok. Gnojowica przetrzymywana jest w wannach pod rusztami o łącznej pojemności 49,28 m 3 (7 wanien o wymiarach 1,1x8x0,8m), skąd kanalizacją technologiczną odprowadzana jest do zbiornika o pojemności 18m 3 znajdującego się wewnątrz budynku oraz do zewnętrznego zbiornika podziemnego o pojemności 92,40 m 3. Łącza pojemność wanien i zbiorników wynosi 159,68 m 3, co pozwala na przetrzymanie gnojowicy przez okres ponad 4,5 miesiąca. Łącznie w obszarze całego zespołu inwentarskiego powstaje ok. 721,85 m 3 /rok płynnych odchodów zwierzęcych - gnojówki i gnojowicy (ok. 1930,8616 kg azotu), które są wykorzystywane jako nawóz naturalny do nawożenia gruntów Inwestorów zgodnie z ustawą z dnia 10 lipca 2007 r. o nawozach i nawożeniu [1.5.2.] Odpady stałe. Geotechnika 23

15 Zgodnie z ustawą z dnia 27 kwietnia 2001 r. o odpadach [1.5.5.] odpady oznaczają każdą substancję lub przedmiot należący do jednej z kategorii, określonych w załączniku nr 1 do ustawy, których posiadacz pozbywa się, zamierza pozbyć się lub do ich pozbycia się jest obowiązany. Natomiast odpady niebezpieczne (art. 3 ust. 2 w/w ustawy o odpadach) są to odpady : należące do kategorii lub rodzajów odpadów określonych na liście A załącznika nr 2 do ustawy o odpadach oraz posiadające co najmniej jedną z właściwości wymienionych w załączniku nr 4 do ustawy o odpadach lub należące do kategorii lub rodzajów odpadów określonych na liście B załącznika nr 2 do ustawy o odpadach im zawierające którykolwiek ze składników wymienionych w załączniku nr 3 do ustawy oraz posiadające co najmniej jedną z właściwości wymienionych w załączniku nr 4 do ustawy o odpadach. Zgodnie z art. 2 ust. 2 pkt. 6 ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. o odpadach [1.5.5.] nie stosuje się do odchodów zwierząt, obornika, gnojówki i gnojowicy przeznaczonych do rolniczego wykorzystania w sposób i na zasadach określonych w przepisach o nawozach i nawożeniu. Wobec czego powstający w obszarze zespołu inwentarskiego obornik w ilości ok. 2486,88 Mg/rok, gnojowica w ilości 310,46 m 3 /rok oraz gnojówka w ilości ok. 411,39 m 3 /rok, które będą wykorzystywane jako nawóz naturalny na gruntach Inwestorów, nie stanowią odpadów w myśl w/w ustawy. Zgodnie z art. 2 ust. 2 pkt. 6a ustawy o odpadach [1.5.5.] nie stosuje się również do zwłok zwierząt, w zakresie uregulowanym przepisami rozporządzenia (WE) nr 1774/2002 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 3 października 2002r. ustanawiającego przepisy sanitarne dotyczące produktów ubocznych pochodzenia zwierzęcego nieprzeznaczonych do spożycia przez ludzi (Dz. Urz. WE 273 z , str. 1, z późn. zm.; Dz. Urz. Polskie wydanie specjalne, rozdz. 3, t. 37, str. 92, z późn. zm.). W trakcie eksploatacji obiektów nieuchronne są upadki zwierząt hodowanych, które w czasie wychowu prosiąt do 2 miesięcy wynoszą ok. 8%, warchlaków ok. 2%, a upadki w czasie tuczu ok. 1%. Nie odnosi się to oczywiście do sytuacji zaistnienia epidemii lub pomoru świń, kiedy upada lub zostaje ubite z konieczności całe stado w budynku inwentarskim. W jednym normalnym cyklu chowu ilość padłych sztuk można oszacować następująco: prosięta: 1420 szt. x 8 % = 114 sztuk warchlaki: 1306 szt. x 2% = 26 sztuk tuczniki: 1280 szt. x 1% = 13 sztuk Przyjmując średnią wagę prosiąt 30 kg, warchlaków 50 kg i tuczników 105 kg, oraz Geotechnika 24

16 dwa cykle produkcyjne w ciągu roku, masa padłych zwierząt wyniesie: prosięta: 2 x 114 szt. x 30 kg = 6840 kg, tj. 6,84 Mg warchlaki: 2 x 26 szt. x 50 kg = 2600 kg, tj. 2,60 Mg tuczniki: 2 x 13 szt. x 105 kg = 2730 kg, tj. 2,73 Mg W trakcie normalnej eksploatacji obiektów łączna masa padłych sztuk w ciągu roku wyniesie zatem ok. 12,17 Mg. Padłe zwierzęta są bezpośrednio po śmierci pakowane w szczelne worki foliowe i tego samego dnia odbierane przez odbiorcę posiadającego weterynaryjny numer identyfikacyjny, zezwolenie na odbiór i transport padliny oraz podpisaną umowę z Gminą Chąśno na prowadzenie tego typu działalności. W przypadku zaistnienia epidemii lub pomoru całego stada świń maksymalna masa padłych zwierząt (na końcu cyklu produkcyjnego) może wynosić do 156,2 Mg (1420 szt. x 110 kg = kg, tj. 156,2 Mg). W ramach przedsięwzięcia będą powstawać odpady stałe wynikające z czyszczenia i eksploatacji zaplecza paszowego oraz otoczenia chlewni. Ogólnie, odpady powstające w omawianym obiekcie można zaklasyfikować do następujących grup odpadów: odpady opakowaniowe grupa 15 01; odpady urządzeń elektrycznych i elektronicznych grupa 16 02; inne odpady komunalne grupa 20 03; Zgodnie z rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 27 września 2001r. w sprawie katalogu odpadów [ ] odpady, które będą powstawać na terenie zespołu inwentarskiego klasyfikują się do następujących grup i kodów: Tabela nr 1 : Klasyfikacja odpadów wytwarzanych w obrębie przedsięwzięcia Lp. Rodzaj odpadów Kod odpady opakowaniowe z papieru i tektury odpady opakowaniowe z tworzyw sztucznych, zużyte urządzenia zawierające niebezpieczne elementy inne niż wymienione w i * 4. nie segregowane odpady komunalne odpady z czyszczenia placów i ulic W wyniku eksploatacji bieżącej powstaną odpady związane z utrzymaniem funkcji technicznych budynków inwentarskich. Będą to opakowania, zużyte lampy fluorescencyjne i Geotechnika 25

17 odpady z czyszczenia zaplecza paszowego. Budynki inwentarskie oświetlane są za pomocą energooszczędnych świetlówek kompaktowych o wydłużonym cyklu żywotności (8000 godzin świecenia). W ciągu roku wymianie ulegnie nie więcej jest ok. 6 szt. lamp fluorescencyjnych, wagi ok. 1,4 kg. Dla utrzymania czystości wewnątrz chlewni niezbędne są środki czystości. Są one dostarczane w opakowaniach. Szacuje się, iż odpady opakowaniowe, do których dołączą również niewielkie ilości opakowań dodatków paszowych sporadycznie, gdyż z reguły są one już dostarczane w paszy będą stanowić rocznie nie więcej jak 50 kg. Oprócz tego w trakcie eksploatacji powstawać będą odpady z czyszczenia zaplecza paszowego tj. terenu wokół silosów nadpoziomowych. Będą to ilości nieznaczne, wynoszące ok. 50 kg rocznie. Poza wymienionymi wyżej typami odpadów w trakcie eksploatacji zespołu inwentarskiego powstawać będą niewielkie ilości nie segregowanych odpadów komunalnych w zapleczu socjalnym inwestora usytuowanym w budynku mieszkalnym wraz z odpadami ze sprzątania zaplecza i dróg transportowych w zespole inwentarskim. Ich ilości nie przekracza w okresie rocznym 50 kg. Zatem zgodnie z rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 27 września 2001r. w sprawie katalogu odpadów [ ] w trakcie eksploatacji budynków inwentarskich powstaną następujące rodzaje i ilości odpadów stałych: Tabela nr 2: Rodzaje, kody odpadów oraz prognozowane ilości odpadów powstających w Lp. trakcie eksploatacji zespołu inwentarskiego. Rodzaj odpadu Kod odpadu Ilość/rok 1. Odpady opakowaniowe, w tym : ,05 Mg odpady opakowaniowe z papieru i tektury ,025 Mg U w a g i 2. odpady opakowaniowe z tworzyw sztucznych Odpady urządzeń elektrycznych i elektronicznych, w tym : zużyte urządzenia zawierające niebezpieczne elementy inne niż wymienione w i ,025 Mg ,0014 Mg * 0,0014 Mg Odpady niebezpieczne 3. Inne odpady komunalne, w tym : ,10 Mg nie segregowane odpady komunalne ,05 Mg odpady z czyszczenia placów i ulic ,05 Mg Geotechnika 26

18 Łącznie ilość odpadów niebezpiecznych Łącznie ilość odpadów innych niż niebezpieczne i obojętne Całkowita ilość odpadów stałych 0,0014 Mg 0,1500 Mg 0,1514 Mg Jak wynika z powyższego zestawienia przewidywana ilość odpadów stałych wyniesie w ciągu roku 0,1514 Mg w tym odpadów niebezpiecznych powstanie 0,0014 Mg (1,4 kg). Ponieważ inwestor prowadzi działalność związaną z funkcjonowaniem instalacji w rozumieniu art. 3 pkt. 6 ustawy Prawo ochrony środowiska [1.5.3] to stosownie do art. 17 ust. 1 i 2 ustawy o odpadach [1.5.5.] wytwarzanie do 5 Mg odpadów innych niż niebezpieczne rocznie nie rodzi żadnych obowiązków ciążących na posiadaczu odpadów, natomiast ze względu na wytwarzanie odpadów niebezpiecznych w ilości do 0,1Mg zobowiązany jest do przedłożenia informacji o wytwarzanych odpadach oraz sposobach gospodarowania nimi. Przepisów tych nie stosuje się do odpadów komunalnych. Odpady komunalne i odpady z czyszczenia placów będą gromadzone w wolnostojącym, typowym kontenerze z zamknięciem, wykonanym z tworzywa sztucznego. Odpady opakowaniowe będą gromadzone selektywnie w workach foliowych układanych w wydzielonym miejscu (odrębnie odpady opakowaniowe z papieru i tektury oraz odpady opakowaniowe z tworzyw sztucznych). Wszystkie w/w rodzaje odpadów będą sukcesywnie odbierane przez wyspecjalizowaną jednostkę posiadającą stosowne zezwolenia na zbieranie odpadów komunalnych z terenu gminy Chąśno. Zużyte lampy fluorescencyjne (odpady niebezpieczne) będą magazynowane w opakowaniach producenta i przechowywane w wydzielonym pomieszczeniu do czasu ich przekazania do punktów zbierania zużytego sprzętu elektrycznego i elektronicznego, czyli sklepów detalicznych, hurtowni lub lokalnych punktów zbiórki stworzonych przez gminy i lokalne przedsiębiorstwa usług komunalnych, które mają obowiązek przyjmowania odpadów tego typu, stosownie do ustawy o zużytym sprzęcie elektrycznym i elektronicznym z dnia 29 lipca 2005 r. (Dz. U. nr 180, poz z późn. zmianami) Wody opadowe. Geotechnika 27

19 Wody deszczowe są to ścieki najmniej zanieczyszczone, jednak dość często są one odprowadzane przez powierzchnie zabrudzone lub łączone z innymi rodzajami ścieków. Skład ścieków deszczowych uzależniony jest od sposobu ich odprowadzania oraz retencjonowania. W przypadku omawianego zespołu inwentarskiego ścieki deszczowe - rozumiane jako wody opadowe spłukujące powierzchnie zanieczyszczone praktycznie nie powstają. Wody opadowe są odprowadzane z połaci dachowych obiektów znajdujących się na terenie gospodarstwa oraz nie narażonych na zanieczyszczenie terenów utwardzonych trafiają w postaci nie zanieczyszczonej bezpośrednio do gruntu a więc w sposób najbardziej prawidłowy z punktu widzenia bilansu odpływu naturalnego i krążenia wody w środowisku. Jedynym obszarem gdzie powstają wody zanieczyszczone jest płyta obornikowa. Wody opadowe dają tu odcieki o składzie podobnym do gnojówki, które odprowadzane są do zbiornika bezodpływowego, znajdującego się pod płytą, o pojemności ok. 210 m 3. Po zakończeniu procesu inwestycyjnego powierzchnia odwadniana będzie wynosiła: połacie dachowe ok m 2, powierzchnie utwardzone ok m 2, płyta obornikowa ok. 126m 2. Dla obliczenia ilości ścieków opadowych przyjęto następujące założenia do bilansu powierzchni, z której w sposób zorganizowany zostaną ujęte i odprowadzone wody opadowe: dla określenia Qmax.d. przyjęto deszcz 30-minutowy, dla określenia Qsek. przyjęto deszcz 15-minutowy nawalny z prawdopodobieństwem wystąpienia p= 50% co dwa lata, intensywność opadu dla deszczu 30-minutowego przyjęto zgodnie z zasadami obliczeń sieci kanalizacyjnej, tzn. 83 dm 3 /s. ha, intensywność opadu nawalnego 15-minutowego z prawdopodobieństwem p = 50% co dwa lata obliczona zostanie poniżej z wykorzystaniem średniego opadu z dziesięciolecia według danych Instytutu Meteorologii i Gospodarki Wodnej w Warszawie. Na odwadnianą zlewnię,,czystą składają się połacie dachowe o jednolitym współczynniku spływu i powierzchni sumarycznej wynoszącej F D =3251 m 2 oraz powierzchnie utwardzone nienarażone na zanieczyszczenie F U =1200 m 2. Łączna powierzchnia zlewni wyniesie F C = 4451 m 2, tj. 0,4451 ha. Geotechnika 28

20 Obliczenie ilości wód opadowych ujmowanych i odprowadzanych z odwadnianej powierzchni zlewni przeprowadza się na podstawie następującej zależności: Q = q. ϕ. ψz. F [dm 3 /s] gdzie: q - natężenie opadu deszczu [dm 3 /s. ha] ϕ - współczynnik opóźnienia odpływu ψ z - zastępczy współczynnik spływu [bezwymiarowy] [bezwymiarowy] F - całkowita powierzchnia zlewni gdzie: [ha] Natężenie opadu deszczu obliczone zostanie według poniższego wzoru: 6,631 H C q = 0,667 t H = 542 mm - średni opad z dziesięciolecia dla rejonu gminy - według danych IMGW, C = częstotliwość występowania opadu p d t d - czas trwania deszczu miarodajnego w minutach; przyjęto według danych 3 2 literaturowych czas trwania deszczu miarodajnego t d = 15 minut i prawdopodobieństwie przewyższenia p= 50%. Po podstawieniu otrzymamy: q = ,631 (542) ,667 = 91,23 dm 3 /s. ha Współczynnik opóźnienia odpływu ϕ uwzględniający wszystkie opóźnienia dla zlewni, który może być obliczany według powierzchni zlewni F lub według najdłuższego odcinka kanału L max., przyjęto według Imhoffa na poziomie równym ϕ = 1,0 (powierzchnia zlewni F C < 1,0 ha oraz długość najdłuższego odcinka kanału L max < 1,0 hm). Zastępczy współczynnik spływu ψz obliczono następująco: ψ ψ z = 1 F1 + ψ 2 F F + F Przyjmując empiryczne współczynniki spływu uzależnione od powierzchni: dla dachów szczelnych ψ D =0,9, zaś dla terenów utwardzonych ψ U =0,8. Zastępczy współczynnik spływu ψ z dla zlewni wyniesie: Geotechnika

21 2 2 0,9 3251m + 0,8 1200m ψ z = = 0, m Całkowita ilość wód opadowych ujmowanych z dachów oraz terenów utwardzonych nie narażonych na zanieczyszczenie (po zakończeniu procesu inwestycyjnego) dla deszczu miarodajnego o czasie trwania t d = 15 minut wyniesie: Q s = 91,23 dm 3 /s ha 1,0 0,87 0,4451 ha = 35,33 dm 3 /s Natomiast całkowity odpływ dobowy dla deszczu 30-minutowego - przyjętego zgodnie z zasadami obliczeń sieci kanalizacyjnej (tzn. 83 dm 3 /s. ha) - wyniesie odpowiednio: Q d = 83 dm 3 /s ha 1,0 0, s/d 0,4451 ha 0,001 m 3 /dm 3 = 57,85 m 3 /d Wody opadowe będą spłukiwać również płytę obornikową, w wyniku czego powstanie woda gnojowa, odprowadzana do zbiorników na gnojówkę. Ilość powstającej wody gnojowej można obliczyć zakładając ich obornik będzie składowany na płycie przez okres 4 m-cy w roku, 4 - miesięczna ilość opadów dla rejonu gminy Chąśno wynosi ok. 181 mm, z czego założono, iż połowa tj. 90,5 mm zostanie wchłonięta przez obornik lub wyparuje a pozostałe 90,5 mm opadów (90,5 dm 3 /m 2 ) trafi do zbiornika w postaci wody gnojowej. Z płyty obornikowej o powierzchni 126 m 2 odprowadzane będzie zatem ok. 11,40 m 3 wody gnojowej na rok Ścieki bytowe. W chwili obecnej ścieki bytowe powstają wyłącznie w obszarze budynku mieszkalnego Inwestora, zlokalizowanego w obszarze dz. nr 12. W budynku mieszkalnym na dz. nr 13/1 nie należącym do gospodarstwa rolnego inwestora (,,dożywocie ) oraz w żadnym z istniejących obiektów inwentarskich nie ma zaplecza sanitarnego. W projektowanym budynku inwentarskim nr 4 zostanie wydzielone zaplecze sanitarne, z odprowadzeniem ścieków bytowych do zbiornika bezodpływowego o pojemności do 10m 3. Podstawą teoretycznego wyliczenia ilości ścieków bytowych może być wielkość potrzeb wodnych w obszarze przedmiotowego gospodarstwa rolnego określona na podstawie rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 14 stycznia 2002 r. w sprawie określenia przeciętnych norm zużycia wody (Dz.U. Nr 8, poz. 70). Według tabeli nr 1 tego rozporządzenia jednostkowe normy zużycia wody w gospodarstwach domowych, których wyposażenie obejmuje zasilanie z wodociągu, ubikację, łazienkę, lokalne źródło ciepłej wody, odprowadzenie ścieków do zbiornika bezodpływowego, wynosi 80 dm 3 /mieszkańca/dobę. W Geotechnika 30

22 gospodarstwie Inwestorów zamieszkuje sześć osób, a więc zapotrzebowanie wody na cele bytowe wynosi ok. 480 dm 3 /dobę. Stąd ilości ścieków bytowych obliczona wg zależności Imhoffa wynosić będzie w dobie średniej : Q śr.d. = 0,48m 3 /d x 0,95 = 0,46 m 3 /d tj. ok. 13,7 m 3 /miesiąc w dobie maksymalnej przy współczynniku nierównomierności spływu 1,2 Q max.d. = 0,46 m 3 /d x 1,2 = 0,55 m 3 /d tj. ok. 16,6 m 3 /miesiąc Ścieki bytowe kierowane są do zbiornika bezodpływowego, zlokalizowanego przy wschodniej ścianie budynku gospodarczego nr 2, skąd w miarę potrzeb są odpompowywane i przewożone taborem asenizacyjnym na oczyszczalnię ścieków. Taki sposób postępowania ze stosunkowo nieznaczną ilością ścieków o charakterze ścieków bytowych należy uznać w terenie nieuzbrojonym w komunalną kanalizację sanitarną za rozwiązanie optymalne Zanieczyszczenia gazowe atmosfery. Źródła zanieczyszczenia powietrza, które będą występować na terenie ocenianego przedsięwzięcia w fazie jego eksploatacji, związane będą z chowem trzody chlewnej. W obszarze przedmiotowego zespołu inwentarskiego chlewnie nie są ogrzewane, nie przewiduje się również ogrzewania projektowanej chlewni nr 4, zatem produkcja zwierzęca nie będzie powodować emisji energetycznej ze spalania paliw. Chów trzody chlewnej jest źródłem emisji do atmosfery substancji, które mogą powodować pojawianie się uciążliwości zapachowej. W pomieszczeniach gospodarskich i w powietrzu w otoczeniu ferm występują liczne odoranty będące typowymi produktami biodegradacji biomasy: siarkowodór, amoniak, tiole, sulfidy i aminy alifatyczne, heterocykliczne związki organiczne zawierające siarkę i azot, alkohole alifatyczne i fenole, ketony, aldehydy, kwasy alifatyczne, estry. Stwierdzono również występowanie węglowodorów aromatycznych (toluenu i ksylenu). Źródłem emisji odorantów są systemy wentylacyjne pomieszczeń w których znajdują się zwierzęta, jak również obornik przetrzymywany na płycie, zbiorniki na gnojówkę i gnojowicę oraz emisja z pól uprawnych zasilanych nawozami naturalnymi. Ogólnie problemy związane z określeniem uciążliwości zapachowej rozwiązuje się wyrażając stężenie mieszaniny zanieczyszczeń w jednostkach zapachowych w metrze sześciennym lub określając emisję w jednostkach zapachowych na jednostkę czasu np. na sekundę. Jednostką zapachową (JZ) nazywa się ilość substancji, której obecność w jednym metrze sześciennym powoduje osiągnięcie progu węchowej wyczuwalności zapachu. Ilość substancji (prostego związku lub mieszaniny) wyraża się zwykle w miligramach lub Geotechnika 31

23 mikrogramach. Osiągnięcie progu wyczuwalności węchowej jest stwierdzane przez reprezentatywny zespół ludzi: zapach powinien być wyczuwalny dla połowy zespołu. Stężenie odorantów wyrażone w jednostkach zapachowych (liczba jednostek zapachowych LJZ [JZ/m 3 ]) jest równoznaczne z krotnością takiego rozcieńczenia badanego gazu czystym powietrzem, które prowadzi do osiągnięcia progu wyczuwalności węchowej (LJZ = 1 [LZ/m 3 ]. Próg węchowej wyczuwalności dla amoniaku wynosi 3,9 mg/m 3 (5,2 ppm), natomiast dla siarkowodoru 0,0123 mg/m 3 (0,0081 ppm) [ ]. Pojęcie jednostki zapachowej, dość powszechnie wykorzystywane przy określaniu emisji (LZ/m 3, JZ/s), jest mało przydatne podczas ocen imisji odorów. Nie mogą tu być stosowane wartości LJZ uśredniane w okresach 1 godzinnych, 24 godzinnych i rocznych. Ich związek ze stopniem zapachowej uciążliwości nie jest bezpośredni. Wrażenie komfortu lub dyskomfortu zależy przede wszystkim od częstości pojawiania się zapachu. Na dalszych miejscach wymieniane są pozostałe czynniki uciążliwości zapachu: intensywność wrażenia (związana z krotnością przekroczenia progu wyczuwalności) i hedoniczna jakość zapachu (ocena w kategoriach przyjemny nieprzyjemny). Najbardziej bezpośrednią miarą imisji substancji zapachowo uciążliwych są opinie ludności, narażonej na ten rodzaj uciążliwości. Poziomy emisji z budynków trzody chlewnej są bardzo trudne do oszacowania, ze na dużą zmienność zależną od takich czynnik jak m.in. system utrzymywania zwierząt, skład paszy i jej struktura, technika żywienia, pobór wody, warunki klimatyczne oraz poziom techniczny wyposażenia budynków. Zakresy emisji z różnych systemów utrzymania świń podane w Dokumencie Referencyjnym o Najlepszych Dostępnych Technikach dla Intensywnego Chowu i Świń [ ] są następujące: Tabela nr 3 : Zakres emisji z systemów utrzymania świń (kg/miejsce/rok) wg [ ] Kategoria System chowu NH 3 (1) CH 4 (2) N 2O (2) Warchlaki (<30 kg) 0,06-0,8 3,9 brak danych Całkowite ruszty 1,35-3,0 2,8-4,5 0,02-0,15 Tuczniki (>30 kg) Częściowe ruszty 0,9-2,4 4,2 i 11,1 0,59-3,44 (1) - najniższe wartości NH 3 (filtry na wylocie), Pełna podłoga i ściółka 2,1-4 0,9-1,1 0,05-2,4 (2) - obserwacje min/max poziomów emisji; W wyniku badań emisji siarkowodoru z fermy o obsadzie około 100 tysięcy sztuk świń wyznaczono wskaźniki emisji charakterystyczne dla sezonu letniego i zimowego odpowiednio: Geotechnika 32

24 7,6 kg/h i 1,9 kg/h [ ]. Wobec powyższego wskaźniki emisji siarkowodoru z chlewni w przeliczeniu na 1 sztukę wynoszą: lato 0,076 g/(h. sztuka), zima 0,019 g/(h. sztuka). W trakcie chowu ściółkowego źródłem emisji do atmosfery z budynków inwentarskich będzie również pył. Ze względu na brak wskaźników emisji pyłu w w/w opracowaniach posłużono się Wskazówkami dla wojewódzkich inwentaryzacji emisji na potrzeby ocen bieżących i programów ochrony powietrza [ ]. W opracowaniu podano następujące wskaźniki emisji pyłu: Tabela nr 4 : Wartości wskaźników emisji pyłu zależnie od rodzaju źródła emisji wg [ ] Źródło emisji Wartość wskaźnika emisji Pył ogółem PM10 PM2.5 Jednostka wskaźnika Świnie - tuczniki 0, , , Mg/tys. sztuk Do obliczeń emisji zanieczyszczeń do atmosfery z terenu przedmiotowego zespołu inwentarskiego przyjęto następujące założenia: obsada w poszczególnych obiektach inwentarskich będzie wynosiła: w chlewni nr 1: brak produkcji zwierzęcej, w chlewni nr 2: 175 stanowisk na głębokiej ściółce, 175 stanowisk na pełnych rusztach; w chlewni nr 3: 350 stanowisk na głębokiej ściółce, w chlewni nr 4: 720 stanowisk na głębokiej ściółce, w ciągu roku w każdym z budynków planowane są dwa cykle produkcyjne, trwające po około 4,5 miesiąca każdy tj h/rok - jeden w okresie letnim oraz jeden w okresie zimowym, w celu uproszczenia obliczeń przyjęto wskaźniki emisji jak dla tuczników, a więc dla okresu cyklu produkcyjnego w których ilość emitowanych zanieczyszczeń jest największa; wskaźnik emisji amoniaku dla tuczników utrzymywanych na ściółce (płytkiej i głębokiej) przyjęto równy 4,0 kg/miejsce/rok wg [ ], wskaźnik emisji amoniaku dla tuczników utrzymywanych na rusztach pełnych przyjęto równy 3,0 kg/miejsce/rok wg [ ], wskaźnik emisji siarkowodoru przyjęto równy 0,076 g/(h. sztuka) dla okresu letniego oraz 0,019 g/(h. sztuka) dla okresu zimowego wg [ ], Geotechnika 33

25 wskaźnik emisji pyłu PM10 z chowu ściółkowego przyjęto równy 0,390 kg/szt. wg [ ], Emisja z budynków inwentarskich. chlewnia nr 2 Chlewnia nr 2 podzielona jest na sześć komór, z których każda wentylowana jest za pomocą jednego wentylatora kanałowego Multifan o średnicy 40 cm i wydajności 4820 m 3 /h, z wyrzutnią dachową, niezadaszoną. Obsada w poszczególnych komorach jest następująca: komora nr 1 i 2 po 58 stanowisk z utrzymaniem na głębokiej ściółce, komora nr 3 59 stanowisk z utrzymaniem na głębokiej ściółce, komora nr 4 i 5 po 58 stanowisk z utrzymaniem na pełnych rusztach, komora nr 6 59 stanowisk z utrzymaniem na pełnych rusztach. Emisja z komory nr 1 i 2 (z emitora E-1 i E-2) wyniesie: E NH3 = 58 miejsc. 4,0 kgnh 3 /miejsce/rok. 6570/8760= 174 kg NH 3 / rok E NH3 = 174 kg NH 3 / rok : 6570 h/rok = 0, kg NH 3 /h E H2S = 58 sztuk. 0,076 g/(h. sztuka) = 4,408 g/h = 0, kg H 2 S/h cykl letni E H2S = 0, kg H 2 S/h h/rok = 14,48028 kg H 2 S/cykl letni E H2S = 58 sztuk. 0,019 g/(h. sztuka) = 1,102 g/h = 0, kg H 2 S/h cykl zimowy E H2S = 0, kg H 2 S/h h/rok = 3,62007 kg H 2 S/cykl zimowy E PM10 = 2 cykle/rok. 58 sztuk/cykl. 0,390 kg/sztukę = 45,24 kg PM10/rok E PM10 = 45,24 kg /rok : 6570 h/rok = 0, kg PM10/h Emisja z komory nr 3 (z emitora E-3) wyniesie: E NH3 = 59 miejsc. 4,0 kgnh 3 /miejsce/rok. 6570/8760= 177 kg NH 3 / rok E NH3 = 177 kg NH 3 / rok : 6570 h/rok = 0, kg NH 3 /h E H2S = 59 sztuk. 0,076 g/(h. sztuka) = 4,484 g/h = 0, kg H 2 S/h cykl letni E H2S = 0, kg H 2 S/h h/rok = 14,72994 kg H 2 S/cykl letni E H2S = 59 sztuk. 0,019 g/(h. sztuka) = 1,121 g/h = 0, kg H 2 S/h cykl zimowy E H2S = 0, kg H 2 S/h h/rok = 3, kg H 2 S/cykl zimowy Geotechnika 34