PROGNOZOWANA EMISJA ODORANTÓW

Transkrypt

1 PROGNOZOWANA EMISJA ODORANTÓW W granicach terenu RU projektowany jest chów drobiu, który będzie źródłem emisji odorantów stanowiących typowe produkty biodegradacji biomasy. Źródłem uciąŝliwości zapachowej będzie emisja gazów wentylacyjnych z pomieszczeń inwentarskich oraz czasowe przechowywanie pomiotu w gospodarstwie. Wielkość emisji substancji zanieczyszczających z budynków inwentarskich uzaleŝniona jest głównie od: rozwiązań konstrukcyjnych pomieszczeń chowu oraz systemu gromadzenia odchodów; Inwestor przewiduje chów brojlerów w dwóch wolnostojących budynkach, wyposaŝonych w automatyczne podajniki paszy i wody oraz wentylację mechaniczną. Pomieszczenia chowu są to zazwyczaj budynki bez okien, dzięki czemu moŝna stosować programy oświetlenia. Maksymalna obsada brojlerów, wg danych inwestora, kształtować się będzie na poziomie sztuk. Chów prowadzony będzie w systemie ściółkowym. Odchody powstające w pomieszczeniach chowu drobiu są przechowywane pod ptakami i okresowo usuwane po zakończeniu kaŝdego cyklu produkcyjnego; cykl dla brojlerów trwa około 6 tygodni. systemu wentylacji i krotności wymiany powietrza; Budynki wyposaŝone zostaną w wentylację mechaniczną, podciśnieniową nawiew szczelinami pod kalenicą, usuwanie wentylatorami ściennymi. Dla brojlerów maksymalny wydatek powietrza wynosi około 3,6 m 3 na kg Ŝywej masy i taki wskaźnik stosuje się przy projektowaniu systemu wentylacji. rodzaju ogrzewania i temperatury wewnętrznej; Dla zapewnienia właściwego mikroklimatu stosowane jest najczęściej ogrzewanie centralne; obecnie stosowane jest ogrzewanie ściółki za pomocą gorącej wody przepływającej przez sieć rur wykonanych z tworzywa sztucznego, co pozwala na zachowanie lepszych właściwości uŝytkowych ściółki a przede wszystkim ogranicza wydzielanie amoniaku. ilości i jakości odchodów, będących pochodną strategii Ŝywienia, składu pokarmu (poziom protein), stosowania ściółki, pojenia i systemów pojenia oraz liczby zwierząt; Ilość i skład pokarmu odgrywa decydującą rolę w określeniu ilości powstających odchodów ich składu chemicznego i struktury fizjologicznej. Procesy metabolizmu u hodowanych zwierząt określają poziomy emisji z ferm hodowlanych, przy czym dwa procesy są zasadnicze: trawienie enzymatyczne w przewodzie pokarmowym oraz wchłanianie pokarmu z przewodu pokarmowego. Inwestor przewiduje Ŝywienie oparte na pełnoporcjowych mieszankach paszowych. Istnieje szereg technik Ŝywienia drobiu mających na celu wysoką wydajność Ŝywienia czyli optymalne dopasowanie ilości podawanego pokarmu do wymagań ptaka na poszczególnych etapach wzrostu wagi i zmniejszenie przez to ilości odchodów oraz zawartego w nich azotu i fosforanów. Najlepszą dostępną techniką ograniczenia wydalanego przez drób azotu (w formie amoniaku i azotanów) jest Ŝywienie ze zmienianą sukcesywnie dietą (Ŝywienie fazowe) o niskiej zawartości protein. Dieta taka powinna być uzupełniana optymalną dawką aminokwasów dostarczanych z poŝywieniem bądź jako dodatkowe preparaty. Odchody brojlerów są prawie suche o zawartości suchej masy około %, co wynika z faktu wymieszania odchodów z materiałem ściółki (zrębki, trociny, słoma). Inwestor przewiduje rolnicze wykorzystanie powstającego podmiotu jako podłoŝe do produkcji pieczarek oraz jako nawóz naturalny na własnych uŝytkach rolnych. Do czasowego przechowywania pomiotu inwestor planuje realizację płyty obornikowej o pojemności zabezpieczającej 6 miesięczne przechowywanie pomiotu.

2 Dla szacunkowego określenia uciąŝliwości zapachowych projektowanej działalności hodowlanej przeprowadzono obliczenia wielkości emisji oraz rozprzestrzeniania amoniaku z budynków inwentarskich oraz z czasowego przechowywania odchodów na płycie obornikowej. Wskaźnikowe wielkości emisji zanieczyszczeń [kg/sztukę/rok] z pomieszczeń chowu drobiu, zgodnie z literaturą przedmiotu, zestawiono w poniŝszej tabeli. Drób NH 3 CH 4 N O Pył Brojlery 0,005-0,35 0,004-0,006 0,009-0,04 0,9-0,8 Jako związek wskaźnikowy zapachowej uciąŝliwości obiektów chowu drobiu stosowany jest amoniak. Emisję amoniaku przyjęto na uśrednionym poziomie 9 mg/h/szt, stałą w ciągu roku. Siarkowodór (H S) występuje w bardzo małych ilościach, około ppm, w związku z czym odstąpiono od przeprowadzania obliczeń. Z otwartych magazynów odchodów stałych emisję amoniaku szacuje się na poziomie 0,08 kg/szt./rok. Do obliczeń przyjęto: dwa budynki inwentarskie o lokalizacji i wymiarach podanych przez inwestora; obsadę ptaków na poziomie sztuk łącznie; zastosowanie wentylacji mechanicznej o wydajności wynikającej z maksymalnego wydatku powietrza dla brojlerów ( wentylatory w kaŝdym budynku); zastosowanie wentylatorów bocznych, zgodnie z danymi inwestora; otwartą płytę obornikową, na której dla potrzeb obliczeń załoŝono składowanie przez 6 miesięcy w roku połowy powstających odchodów, co powinno gwarantować wariant maksymalnie niekorzystny; Parametry emitorów oraz obliczone wielkości emisji amoniaku na podstawie przyjętych zało- Ŝeń zestawiono w poniŝszej tabeli. Symbol Nazwa emitora Wyso kość Przekrój Prędkość gazów Emisja maksymalna Emisja roczna Emisja średnia m m m/s g/s Mg/rok kg/h E emisja gazów wentylacyjnych - wentylator I 5,0 B* 0,5x0,5 30 0,035 0,98 0,87 E emisja gazów wentylacyjnych - wentylator II 5,0 B 0,5x0,5 30 0,035 0,98 0,87 E3 emisja gazów wentylacyjnych - wentylator III 5,0 B 0,5x0,5 30 0,035 0,98 0,87 E4 emisja gazów wentylacyjnych - wentylator IV 5,0 B 0,5x0,5 30 0,035 0,98 0,87 E5 płyta obornikowa,0 P* 0 0 0,0366 0,46 * B - wylot boczny, P - emitor powierzchniowy Ustawa z dnia 7 kwietnia roku Prawo ochrony środowiska przewiduje wprowadzenie standardów zapachowej jakości powietrza i określenie metod oceny zapachowej jakości powietrza (art. 86 ust. 3, ust. 4 i ust. 5). Aktualnie w Ministerstwie Środowiska trwają prace nad przygotowaniem rozporządzenia Ministra Środowiska (w porozumieniu z Ministrem Zdrowia) w sprawie standardów zapachowej jakości powietrza i metod oceny zapachowej jakości powietrza (projekt z grudnia 4 roku). W związku z brakiem uregulowań prawnych w przedmiotowym zakresie, w niniejszym opracowaniu przeprowadzono obliczenia wielkości emisji i

3 rozprzestrzeniania amoniaku, w odniesieniu do obowiązujących norm jakości określonych rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 5 grudnia roku. Obliczenia i interpretacja wyników wykonane zostały w oparciu o rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 5 grudnia roku w sprawie wartości odniesienia dla niektórych substancji w powietrzu (Dz. U. Nr, poz.). PoniŜej zestawiono obliczone wielkości stęŝeń maksymalnych i średniorocznych oraz przestrzenny rozkład stęŝeń amoniaku. Do obliczeń wykorzystano róŝę wiatrów stacji meteorologicznej Kraków Balice. W RóŜa w iatrów roczna Stacja meteorologiczna Krakow Balice N 0 %5 %0 % 5 % 5 % 0 %5 % 0 % E <= m/s <= m/s <= 3 m/s <= 4 m/s <= 5 m/s <= 6 m/s <= 7 m/s <= 8 m/s <= 9 m/s <= 0 m/s razem S Zestawienie maksymalnych wartości stęŝeń amoniaku w sieci receptorów Parametr Wartość Wartość X Y dopuszczalna obliczona m m StęŜenie maksymalne µg/m ,435 0 Stęzenie średnioroczne µg/m , Częst. przekrocz. D= 0 µg/m 3, % 0, 0,70 Przeprowadzone obliczenia wykazały przekroczenia dopuszczalnej wartości stęŝeń maksymalnych amoniaku. NajwyŜsza wartość stęŝeń jednogodzinowych amoniaku występuje w punkcie o współrzędnych X = Y = 0 m (na terenie inwestora) i wynosi 589,435 µg/m 3 przy dopuszczalnej 0 µg/m 3. Na obszarze najbliŝszej projektowanej zabudowy zagrodowej i mieszkaniowej /5RM,MN/ obliczone wartości stęŝeń amoniaku kształtują się w granicach µg/m 3. Natomiast obliczona najwyŝsza wartość stęŝeń średniorocznych mieści się w obowiązujących normach; występuje w punkcie o współrzędnych X = 55 Y = 50 m, wynosi 34,4563 µg/m 3 i nie przekracza wartości dyspozycyjnej (D a -R)= 45 µg/m 3. Na obszarze sąsiadującej zabudowy mieszkaniowej średnie stęŝenia amoniaku w ciągu roku kształtują się na poziomie µg/m 3, czyli maksymalnie do 0% wartości dopuszczalnej.

4 Na poniŝszych rysunkach przedstawiono przestrzenny rozkład stęŝeń maksymalnych i średniorocznych amoniaku. N Izolinie stęŝeń maksymalnych amoniaku µg/m 3 (dopuszcz. 0 µg/m 3 ) 0 Y E3 E4 E E 50 0 E X granica terenu RU; granica terenu najbliŝszej planowanej zabudowy zagrodowej i mieszkaniowej 5RM,MN; projektowane budynki inwentarskie; E - E4 wentylatory punktowe źródła emisji z pomieszczeń inwentarskich; płyta obornikowa powierzchniowy emitor odorów;

5 N Izolinie stęŝeń średnich amoniaku µg/m 3 (dyspoz. 45 µg/m 3 ) 0 Y E3 E4 E E 50 0 E X granica terenu RU; granica terenu najbliŝszej planowanej zabudowy zagrodowej i mieszkaniowej 5RM,MN; projektowane budynki inwentarskie; E - E4 wentylatory punktowe źródła emisji z pomieszczeń inwentarskich; płyta obornikowa powierzchniowy emitor odorów; Z uwagi na występujące przekroczenia wartości maksymalnych amoniaku przeprowadzono porównawcze obliczenia dla wentylatorów dachowych, przy zachowaniu wszystkich pozostałych załoŝeń i wielkości. Obliczone wielkości dla wentylatorów dachowych zestawiono w poniŝszej tabeli. Parametr Wartość Wartość X Y dopuszczalna obliczona m m StęŜenie maksymalne µg/m ,68 0 Stęzenie średnioroczne µg/m ,658 Częst. przekrocz. D= 0 µg/m 3, % 0, 0,00 - -

6 Jak wynika z powyŝszego zestawienia zarówno wartość stęŝeń maksymalnych jak i średniorocznych mieści się w granicach obowiązujących norm. Przestrzenny rozkład stęŝeń amoniaku przedstawiono na poniŝszych rysunkach. N 0 Izolinie stęŝeń maksymalnych amoniaku µg/m 3 Y (dopuszcz. 0 µg/m 3 ) E3 E4 E E E X granica terenu RU; granica terenu najbliŝszej planowanej zabudowy zagrodowej i mieszkaniowej 5RM,MN; projektowane budynki inwentarskie; E - E4 wentylatory punktowe źródła emisji z pomieszczeń inwentarskich; płyta obornikowa powierzchniowy emitor odorów;

7 N Izolinie stęŝeń średnich amoniaku µg/m 3 (dyspoz. 45 µg/m 3 ) 0 Y E3 E E5 E E X granica terenu RU; granica terenu najbliŝszej planowanej zabudowy zagrodowej i mieszkaniowej 5RM,MN; projektowane budynki inwentarskie; E - E4 wentylatory punktowe źródła emisji z pomieszczeń inwentarskich; płyta obornikowa powierzchniowy emitor odorów; Jak świadczą powyŝsze obliczenia, zmiana wyłącznie jednego parametru tzn. usytuowania wylotu zanieczyszczonego powietrza z budynków inwentarskich (zamiast w ścianach bocznych wentylatory dachowe), pozwala na kilkukrotną redukcję wartości powstających stę- Ŝeń a tym samym ograniczenie uciąŝliwości dla pobliskiej zabudowy.

8 Ponadto, dla ograniczenia uciąŝliwości zapachowej planowanego terenu RU dla najbliŝszej planowanej zabudowy mieszkaniowej szczególnie korzystna jest lokalizacja względem dominujących kierunków wiatrów. Podstawą w ograniczaniu rozprzestrzeniania odorów jest utrzymywanie na wysokim poziomie higieny w pomieszczeniach inwentarskich i czystości w ich otoczeniu, a w szczególności: odpowiednio zaprojektowany system wentylacyjny (odpowiedniej wydajności, właściwe usytuowanie wylotów wentylatorów - najkorzystniejsze dachowe), naleŝy tak dobierać mieszanki paszowe aby uzyskać najwyŝszy moŝliwy współczynnik strawności (wszystkie pasze powinny spełniać wymagania wynikające z aktualnych przepisów), naleŝy utrzymywać system podawania pasz w dobrym stanie technicznym tak by ilość zmarnowanej paszy ograniczyć do minimum, podobnie naleŝy dbać o dobry stan techniczny poideł aby zapobiegać rozlewaniu się wody (np. poprzez zastosowanie poideł smoczkowych zamiast kropelkowych), stosowanie dostatecznej ilości suchej ściółki, okresowe czyszczenie i dezynfekcja budynków inwentarskich.