Branża cukrownicza w Polsce podsumowanie 10 lat w Unii Europejskiej

Transkrypt

1 Marcin Mucha Związek Producentów Cukru w Polsce Konferencja pokampanijna Stowarzyszenia Techników Cukrowników, Warszawa, 27 lutego 215 r.

2 Plan prezentacji Branża cukrownicza w Polsce podsumowanie 1 lat w Unii Europejskiej 1. Najważniejsze wydarzenia 2. Podstawowe dane surowcowo-techniczne 3. Efektywność branży 4. Inwestycje 5. Konsekwencje przystąpienia Polski do UE 6. Pozycja Polski w UE i na świecie + wyniki kampanii 214/15 + branża cukrownicza w obliczu zmian przed i po 217 r. 2/19

3 Najważniejsze wydarzenia ` 24/25 Akcesja Polski do Unii Europejskiej - Polska zostaje objęta wspólną polityką w sektorze cukru 25/26 26/27 27/28 28/29 Unia Europejska przegrywa panel WTO w sprawie dopłat do eksportu cukru Decyzja polityczna w sprawie reformy regulacji rynku cukru Pierwszy rok obowiązywania reformy Pierwszy rok obowiązywania Funduszu Restrukturyzacyjnego Reforma reformy Pierwsza kampania rafinacyjna w Polsce Konieczność oddania części kwoty produkcyjnej do Funduszu - Polska importerem netto cukru Zawieszenie dopłat eksportowych Ograniczenie produkcji Decyzja panelu WTO Zawieszenie dopłat 29/21 Częściowa liberalizacja dostępu do unijnego rynku cukru dla krajów LDC i AKP 21/ /212 BSO rezygnuje z produkcji cukru w Polsce Rozporządzenie MRRW w sprawie dostawy i buraków i zakupu buraków cukrowych Projekt kolejnej reformy regulacji rynku cukru Rekordowo wysokie ceny cukru na rynku światowym i unijnym Częściowa liberalizacja importu Zniesienie kwot 212/213 Walka na poziomie Rady i Parlamentu Europejskiego o utrzymanie systemu kwotowego 213/214 Decyzja o zniesieniu kwot produkcyjnych od października 217 r. Rekordowo niskie ceny cukru na rynku światowym i unijnym Wolny rynek? 3/19

4 Najważniejsze dane surowcowo-techniczne Liczba plantatorów [tys.] 23/ / / / Liczba plantatorów [tys.] / / / / / / / Źródło: dane ZPC 4/19

5 Najważniejsze dane surowcowo-techniczne Liczba plantatorów [tys.] Areał upraw [tys. ha] 23/ / / / Liczba plantatorów [tys.] / / Areał upraw [tys. ha] 29/ % 21/ / / / Źródło: dane ZPC 5/19

6 Najważniejsze dane surowcowo-techniczne Liczba plantatorów [tys.] Areał upraw [tys. ha] Średnia pow. plantacji [ha] 23/ ,49 24/ ,84 25/ ,97 26/ ,82 27/ , , 2 1 5, 4, 86 3, Liczba plantatorów [tys.] Średnia powierzchnia plantacji [ha] 3,84 3,97 3,82 3,9 4,29 4,78 5, ,57 5,51 5,26 28/ ,29 3, 2, Areał upraw [tys. ha] 29/ ,78 21/ ,11 211/ ,57 1, 35 3, % / , / ,26 Źródło: dane ZPC 6/19

7 Najważniejsze dane surowcowo-techniczne Przerób buraków [tys. t] 23/ / Średni przerób ton Przerób buraków [tys. t] / / / / / / / / / Źródło: dane ZPC 7/19

8 Najważniejsze dane surowcowo-techniczne Przerób buraków [tys. t] Plon buraków [t/ha] 23/ ,6 24/ ,2 Średni przerób ton Przerób buraków [tys. t] / ,3 26/ ,7 27/ ,7 28/ , Plon buraków [t/ha] 29/ ,9 21/ ,1 211/ ,6 212/ ,7 213/ , / / / / / / / / / / / 4 43,2 4,6 6,8 63,7 Źródło: dane ZPC, 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8/19

9 Najważniejsze dane surowcowo-techniczne Przerób buraków [tys. t] Plon buraków [t/ha] Rzeczywisty plon cukru [t/ha] 23/ ,6 6,4 24/ ,2 6,8 Średni przerób ton Przerób buraków [tys. t] / ,3 7,2 Rzeczywisty plon cukru [t/ha] 26/ ,7 7,3 27/ ,7 8,3 12, 1, 8, 6,4 6,8 7,2 7,3 8,3 7,2 8,5 7,8 9,7 9,6 9,6 28/ , 7,2 6, 4, Plon buraków [t/ha] 29/ ,9 8,5 22, 1 3 / 1 4 6,8 21/ ,1 7, / 1 3, / / ,7 211/ ,6 9,7 2 9 / / / 8 212/ ,7 9,6 2 6 / / 6 213/ ,8 9,6 2 4 / / 4 43,2 4,6 Źródło: dane ZPC, 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 9/19

10 Najważniejsze dane surowcowo-techniczne Kwota produkcyjna [tys. ton] Produkcja cukru [tys. t] Spożycie 23/ / / / / / / / Produkcja / spożycie / kwota cukru [tys. t] Produkcja cukru Spożycie cukru Kwota produkcyjna 211/ / / Źródło: dane ZPC 1/19

11 Produkcja cukru na jedną cukrownię [tys. t] Produkcja cukru na jednego zatrudnionego [tys. t] Branża cukrownicza w Polsce Liczba zakładów Zatrudnienie [tys.] Efektywność branży Produkcja cukru na 1 cukrownię w Polsce w latach [tys. ton] Liczba cukrowni Zatrudnienie [tys.] Produkcja cukru [tys. t] 23/ / , /26 4 9, / , / , / , Produkcja cukru Liczba cukrowni Produkcja cukru na jednego zatrudnionego w Polsce w latach [tys. ton] 16 29/ , / , / , / , / , Źródło: dane ZPC Produkcja cukru na 1 zatrudnionego Zatrudnienie 11/19

12 Efektywność branży Liczba cukrowni Zatrudnienie [tys.] Produkcja cukru [tys. t] Długość kampanii [dni] 23/ / , /26 4 9, Długość kampanii [dni] 26/ , / , / , kampania sokowa + kampania rafinacyjna 29/ , / , / , / , / , Źródło: dane ZPC 12/19

13 Inwestycje 24 W ostatnich latach w większości pracujących obecnie zakładów produkcyjnych poczyniono znaczne inwestycje: - w obszarze technologicznym - w obszarze ochrony środowiska - w obszarze magazynowania i pakowania - w obszarze bezpieczeństwa pracy Silos na cukier o pojemności 8 ton w Gostyniu (Pfeifer & Langen) Biogazownia w Strzelinie (Suedzucker) Modernizacja placu buraczanego w Werbkowicach (KSC) Modernizacja laboratorium surowcowego w Opalenicy (Nordzucker) 13/19

14 Konsekwencje akcesji do UE dla branży Pozytywne Przyspieszenie procesów restrukturyzacyjnych i modernizacyjnych Postęp technologiczny Zwiększenie efektywności ekonomicznej i technicznej Korzystny system regulacyjny Łatwiejszy dostęp do rynku UE Ochrona celna przed importem cukru trzcinowego Skomplikowany system regulacyjny Ośrodek decyzyjny ulokowany w Brukseli Silne uzależnienie od uznaniowych decyzji urzędników UE (niepewność regulacyjna) Ograniczenie potencjału eksportowego Status importera netto Większa konkurencja ze strony państw UE Negatywne Silna koncentracja podmiotowa Wysokie wymogi prawne (ochrona środowiska) Wysokie koszty prowadzenia działalności gospodarczej Ograniczenie produkcji, ilości surowca, zatrudnienia etc. Kierunek zmian (dalsza liberalizacja) 14/19

15 Pozycja Polski w UE i na świecie Kraj Przyznana Udział w kwota 14/15 kwocie UE-28 [t] [%] Produkcja 14/15 [t] Udział w produkcji [%] Francja , ,8 Niemcy , ,9 POLSKA , ,5 Wielka Brytania , ,7 Pozostałe , ,1 UE Źródło: ZPC / Komisja Europejska ( ) 1 największych producentów buraków cukrowych na świecie [w mln ton] 1. Rosja 47,6 2. Francja 37,3 3. USA 26,1 4. Niemcy 25, 5. Ukraina 18,7 6. Turcja 16,1 7. Polska 11,6 8. Chiny 1,7 9. Wielka Brytania 8,5 1. Egipt 7,4 1 największych producentów cukru z buraków cukrowych na świecie [w mln ton cukru surowego] 1. Rosja 5,47 2. Francja 4,72 3. Niemcy 4,54 4. USA 4,44 5. Ukraina 2,54 6. Turcja 2,46 7. Polska 2,5 8. Wielka Brytania 1,29 9. Chiny 1,9 1. Holandia 1,8 Źródło: ISO Sugar Yearbook /19

16 24 Kampania 214/215 Wyszczególnienie Kampania 213/214 Kampania 214/215 Różnica Różnica w % Skup buraków (t) ,8 Przerób buraków (t) ,8 Plon buraków (t/ha) 68,26 Obszar uprawy (ha) ,35 Liczba plantatorów Średnia wielkość uprawy (ha) 5,63 Produkcja cukru (t) ,64 Polaryzacja (%) 17,8 Wydatek cukru (%) 15,17 Biologiczny plon cukru (t/ha) 11,66 Rzeczywisty plon cukru (t/ha) 1,36 Średnia długość kampanii (dni) 122 Średni dobowy przerób buraków (t/dobę) Średni dobowy przerób buraków na 1 cukrownię (t/dobę) , ,22 Liczba cukrowni aktywnych 18 16/19

17 Kampania 214/215 vs kampania 213/14 24 Wyszczególnienie Kampania 213/214 Kampania 214/215 Różnica Różnica w % Skup buraków (t) , , ,8 2 Przerób buraków (t) , , ,8 2 Plon buraków (t/ha) 6,76 68,26 7,5 12 Obszar uprawy (ha) , , ,35 7 Liczba plantatorów , -2 Średnia wielkość uprawy (ha) 5,16 5,63,47 9 Produkcja cukru (t) , , ,31 15 Polaryzacja (%) 17,62 17,8 -,54-3 Wydatek cukru (%) 15,83 15,17 -,66-4 Biologiczny plon cukru (t/ha) 1,71 11,66,95 9 Rzeczywisty plon cukru (t/ha) 9,62 1,36,74 8 Średnia długość kampanii (dni) ,2 2 Średni dobowy przerób buraków (t/dobę) Średni dobowy przerób buraków na 1 cukrownię (t/dobę) , ,4 51, , ,22 27,84 Liczba cukrowni aktywnych 18 18, 17/19

18 Branża cukrownicza w obliczu zmian w 217 r. 24 Mocne strony - Bardzo dobre warunki dla uprawy buraka cukrowego - Dobra baza surowcowa - Duży potencjał produkcyjny i eksportowy - Bardzo duża konsolidacja podmiotowa przedsiębiorstw cukrowniczych - Korzyści z efektu skali - Wysoka efektywność ekonomiczna zakładów - Niskie koszty produkcji - Oligopolistyczna struktura rynku Analiza SWOT Słabe strony - Mniejsza efektywność techniczna i ekonomiczna w porównaniu do największych producentów cukru w UE - Mniejsza wydajność uprawy buraka cukrowego w porównaniu do największych producentów cukru w UE - Rozdrobnienie i lokalizacja niektórych plantacji - Mniejsza konkurencyjność w stosunku do producentów cukru z trzciny Szanse - Możliwość swobodnej produkcji cukru, bez administracyjnych ograniczeń ilościowych - Brak ograniczeń ilościowych dotyczących eksportu - Cała produkcja może być wykorzystana na cele spożywcze - Wzrost innowacyjności - Zwiększone zapotrzebowanie globalne na cukier - Poprawa efektywności ekonomicznej zakładów - Zwiększenie wydajności produkcji surowca - Dalsza optymalizacja bazy surowcowej Zagrożenia - Możliwa nadpodaż - Większa konkurencja między producentami cukru - Dalsze umowy handlowe zezwalające na preferencyjny dostęp do rynku - Konkurencja ze strony producentów innych substancji słodzących (izoglukoza) - Zwiększony import ze strony dużych producentów cukru w UE - Większa niestabilność produkcji - Większe wahania cen - Negatywne trendy dotyczące ograniczania spożycia cukru 18/19

19 Branża cukrownicza w obliczu zmian w 217 r. Niewiadome: 24 Kształt ceny za surowiec kluczowy dla opłacalności produkcji cukru z uwagi na wysoki udział w strukturze kosztów. Brak ceny minimalnej spowoduje wyższą zależność od cen pozostałych produktów rolnych i będzie miał wpływ na zainteresowanie plantatorów Wysokość produkcji cukru brak ograniczeń administracyjnych dotyczących produkcji na zapotrzebowanie rynku wewnętrznego oraz eksport będzie miał fundamentalne znaczenie dla cen cukru, a tym samym kształt rynku Poziom cen zarówno na rynku krajowym i unijnym, jak i na rynku światowym, gdzie ich wysokość decyduje o opłacalności eksportu i importu Strategie innych producentów cukru brak limitów produkcyjnych i możliwość swobodnego zaopatrywania całego unijnego rynku cukru rodzi niebezpieczeństwo nadmiernego importu Produkcja izoglukozy wraz ze zniesieniem limitów produkcyjnych na cukier znikną również ograniczenia dotyczące produkcji izoglukozy. Choć jej zastosowanie w przemyśle jest ograniczone, jej potencjał produkcyjny jest duży Zapotrzebowanie ze strony przemysłu zapotrzebowanie na cukier ze strony przemysłu przetwórczego w Polsce stale rośnie, jednak popularność i dostępność innych substancji słodzących może być czynnikiem hamującym ten trend Lista nie jest zamknięta 19/19