Terapia skojarzona nadciśnienia tętniczego z zastosowaniem lisinoprilu u pacjentów ze współistniejącą cukrzycą punkt widzenia diabetologa
|
|
- Bogna Wójcik
- 7 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 21 Terapia skojarzona nadciśnienia tętniczego z zastosowaniem lisinoprilu u pacjentów ze współistniejącą cukrzycą punkt widzenia diabetologa Polytherapy with lisinopril in patients with hypertension and coexisting diabetes point of view of the diabetologist Dr n. med. Wiesława Barbara Duda-Król Lek. med. Marcin Wełnicki III Klinika Chorób Wewnętrznych i Kardiologii, II Wydział Lekarski, Warszawski Uniwersytet Medyczny Kierownik Kliniki: prof. nadzw. dr hab. n. med. Artur Mamcarz WSTĘP Nadciśnienie tętnicze i cukrzyca typu 2 są schorzeniami często współistniejącymi. Aktualne wytyczne Polskiego Towarzystwa Diabetologicznego podkreślają, że celem leczenia cukrzycy jest nie tylko skuteczna kontrola parametrów gospodarki węglowodanowej, ale także skuteczna kontrola gospodarki lipidowej oraz wysokości ciśnienia tętniczego [1]. Za kryterium ogólne skutecznego leczenia hipotensyjnego uznaje się redukcję ciśnienia tętniczego poniżej 140/90 mmhg [1]. Z kolei aktualne wytyczne Europejskiego Towarzystwa Kardiologicznego wskazują, iż u diabetyków ze współistniejącym nadciśnieniem tętniczym za docelowe należy uznać wartości poniżej 140/85 STRESZCZENIE Nadciśnienie tętnicze oraz cukrzyca to schorzenia często współistniejące, w istotny sposób zwiększające ryzyko zgonu z przyczyn sercowo-naczyniowych. Skuteczne leczenie cukrzycy obejmuje nie tylko wyrównanie gospodarki węglowodanowej, ale także wyrównanie gospodarki lipidowej oraz skuteczną redukcję wysokości ciśnienia tętniczego. W terapii nadciśnienia u pacjentów ze współistniejącą cukrzycą zaleca się przede wszystkim stosowanie leków blokujących układ renina angiotensyna aldosteron. W wielu przypadkach korzystne jest również stosowanie od początku leczenia skojarzonego. W artykule autorzy omawiają rolę terapii skojarzonej opartej na stosowaniu lisinoprilu w połączeniu z hydrochlorotiazydem lub amlodypiną. SŁOWA KLUCZOWE nadciśnienie tętnicze, cukrzyca, terapia skojarzona, lisinopril
2 22 Terapia skojarzona nadciśnienia tętniczego z zastosowaniem lisinoprilu u pacjentów ze współistniejącą cukrzycą punkt widzenia diabetologa mmhg (zalecenie klasy I A) [2]. Warto w tym miejscu zaznaczyć, iż w kryteriach szczegółowych dotyczących leczenia nadciśnienia tętniczego u pacjentów z cukrzycą podkreśla się, że w przypadku pacjentów ze świeżo rozpoznanym nadciśnieniem tętniczym w stadium bez powikłań można dążyć do wartości poniżej 130/80 mmhg [1]. Dotyczy to zwłaszcza pacjentów z nefropatią cukrzycową [1]. Wytyczne diabetologiczne jako granicę bezpieczeństwa wskazują próg 120/70 mmhg, z kolei wytyczne dotyczące terapii hipotensyjnej podkreślają, iż wartości ciśnienia rozkurczowego pomiędzy 80 a 85 mmhg należy uznać za bezpieczne [1, 2]. Oba cytowane dokumenty pozwalają na zastosowanie cząsteczek z pięciu głównych grup leków hipotensyjnych: inhibitorów konwertazy angiotensyny, antagonistów receptora AT 1 dla angiotensyny II, antagonistów wapnia, diuretyków tiazydowych oraz β-adrenolityków [1, 2]. Wytyczne obydwu towarzystw są zgodne co do faktu, iż w przypadku istotnie podwyższonych wartości ciśnienia tętniczego farmakoterapię należy rozpocząć od dwóch leków hipotensyjnych [1, 2]. Wśród najczęściej stosowanych znajdują się połączenia inhibitora konwertazy angiotensyny z antagonistą wapnia oraz inhibitora konwertazy angiotensyny z diuretykiem tiazydowym. W praktyce za klasyczne uznaje się połączenie inhibitora konwertazy angiotensyny z amlodypiną lub hydrochlorotiazydem. W niniejszym artykule omówiono aktualną pozycję terapii skojarzonej z wykorzystaniem tych właśnie cząsteczek oraz lisinoprilu z punktu widzenia diabetologa. KONTEKST EPIDEMIOLOGICZNY Według danych Międzynarodowej Federacji Cukrzycy (IDF) w roku 2013 liczba osób z cukrzycą na świecie wynosi 382 miliony, a do końca 2035 r. IDF prognozuje jej wzrost do 592 milionów. Liczba pacjentów z cukrzycą typu 2 rośnie we wszystkich krajach, największą grupę stanowią osoby pomiędzy 40. a 59. r.ż. IDF ocenia, że rocznie z powodu tej choroby umiera 4,8 miliona osób. W Polsce żyje ok. 3 milionów chorych na cukrzycę, przy czym co trzeci nie wie o swojej chorobie [3]. W badaniu PolDiab obejmującym grupę 1538 pacjentów z cukrzycą (u 90% cukrzyca typu 2, a u 10% typu 1) nadciśnienie tętnicze występowało u 73,8% badanych, choroba niedokrwienna serca u 32,8%, a przebyty zawał u 25,3% [4]. Często nadciśnienie tętnicze pojawia się, zanim zdiagnozujemy cukrzycę typu 2, stwierdza się je również u 39% chorych ze świeżo rozpoznaną cukrzycą typu 2. Nadciśnienie tętnicze jest jednym z najważniejszych czynników ryzyka powikłań sercowo-naczyniowych u chorych z zaburzeniami gospodarki węglowodanowej [1]. Choroby układu krążenia i nerek są główną przyczyną zgonów chorych na cukrzycę [1]. Współistnienie cukrzycy i nadciśnienia tętniczego sprawia, że śmiertelność w przebiegu chorób serca i naczyń wzrasta 2,5 7,5 razy w porównaniu z populacją ogólną, ABSTRACT Arterial hypertension and diabetes, often coexisting, are one of the most common and crucial risk factors of cardiovascular death. As far as diabetes is concerned, it is essential to reach appropriate glycaemic control, but also to reduce lipid concentration and to appropriate reduce blood pressure. As a drugs of choice in patients with diabetes and hypertension standards prefer angiotensin converting enzyme inhibitors. In many cases there is however need for polypharmacotherapy of hypertension. In the article authors describe the role of lisinopril with hydrochlorothiazide or amlodipine in patients with arterial hypertension and coexisting diabetes. KEY WORDS arterial hypertension, diabetes, polypharmacotherapy, lisinopril
3 23 a ryzyko udaru mózgu i choroby wieńcowej zwiększa się 2 3- krotnie w porównaniu z tym samym ryzykiem u osób bez cukrzycy, ponadto przyspieszony jest rozwój cukrzycowej choroby nerek, wymagającej w konsekwencji leczenia nerkozastępczego, i wzrasta ryzyko rozwoju retinopatii cukrzycowej [5, 6]. Z kolei w badaniu United Kingdom Prospective Diabetes Study Group (UKPDS) zaobserwowano, że śmiertelność roczna wynosi 1,4% u chorych bez cech nefropatii, 3% w przypadku mikroalbuminurii, 4,6% u osób z białkomoczem i aż 19,2% u pacjentów z krańcową niewydolnością nerek wymagającą leczenia nerkozastępczego [7]. W badaniu UKPDS wykazano również, że właściwa kontrola ciśnienia tętniczego jest tak samo istotna jak właściwe wyrównanie metaboliczne [7]. U pacjentów z dobrze kontrolowanym ciśnieniem tętniczym uzyskano zmniejszenie ryzyka punktów końcowych związanych z cukrzycą (o 24%), zgonów związanych z cukrzycą (o 32%), udarów (o 44%) i punktów końcowych dotyczących zmian mikronaczyniowych (o 37%) [7]. W wielu innych badaniach (np. Systolic Hypertension In Elderly Program, Hypertension Optimal Treatment Study, Heart Outcomes Prevention Evaluation) potwierdzono, że redukcja nadciśnienia tętniczego u pacjentów z cukrzycą przynosi olbrzymie korzyści. WYBÓR LEKÓW HIPOTENSYJNYCH W leczeniu zarówno nadciśnienia tętniczego, jak i cukrzycy szczególną uwagę zwraca się na indywidualizację w wyborze terapii. Wybór konkretnych połączeń lekowych powinien umożliwić redukcję ryzyka rozwoju lub regresję istniejących powikłań narządowych oraz opierać się na wynikach dużych badań klinicznych. Leczenie hipotensyjne może być prowadzone przy użyciu leków blokujących układ renina angiotensyna aldosteron (RAA): inhibitorów enzymu konwertującego, antagonistów receptora angiotensynowego, diuretyków tiazydowych i tiazydopodobnych, blokerów kanału wapniowego oraz β-adrenolityków (przy braku szczególnych wskazań preferowane są β-adrenolityki wazodylatacyjne) [2]. W omawianej grupie chorych szczególne znaczenie mają leki blokujące układ renina angiotensyna aldosteron, które wpływają na zmniejszenie wydalania albumin z moczem i zapewniają długotrwałą ochronę czynności nerek [2]. Jednym z inhibitorów konwertazy angiotensyny jest lisinopril, którego profil chcielibyśmy przybliżyć w kontekście bazy dla terapii skojarzonej nadciśnienia tętniczego u pacjentów z cukrzycą. LISINOPRIL W NADCIŚNIENIU TĘTNICZYM I CUKRZYCY Lisinopril zarejestrowany jest do leczenia pierwotnego i naczyniowo-nerkowego nadciśnienia tętniczego, zarówno w mo- noterapii, jak i w terapii skojarzonej. W kontekście wskazań diabetologicznych rejestracja lisinoprilu obejmuje również zapobieganie progresji uszkodzenia nerek u pacjentów z cukrzycą typu 1 i mikroalbuminurią lub cukrzycą typu 2, nadciśnieniem tętniczym i nefropatią cukrzycową. Uzasadnieniem dla stosowania lisinoprilu w tak zdefiniowanych grupach pacjentów są wyniki przeprowadzonych w ostatnich latach badań klinicznych. Wśród wielu z nich na szczególną uwagę zasługują kolejne ramiona badania ALLHAT (The Antihypertensive and Lipid-Lowering Treatment to Prevent Heart Attack Trial) [8]. Pierwotnie do tego wieloośrodkowego, randomizowanego i podwójnie zaślepionego badania zakwalifikowano ponad 33 tysiące pacjentów w wieku 55 lat z nadciśnieniem tętniczym oraz przynajmniej jednym dodatkowym czynnikiem ryzyka sercowo-naczyniowego. Wśród tych czynników wymieniono również cukrzycę typu 2 [8]. W trzech grupach terapeutycznych stosowano lisinopril, amlodypinę lub chlortalidon. Za docelowe uznano wartości ciśnienia tętniczego poniżej 140/90 mmhg. W blisko 5-letniej obserwacji nie wykazano, aby stosowanie któregokolwiek z leków hipotensyjnych wiązało się z redukcją ryzyka występowania złożonego, pierwszorzędowego punktu końcowego badania [8]. Zaobserwowano jednak wzrost ryzyka powikłań sercowo-naczyniowych u osób stosujących lisinopril w porównaniu z osobami stosującymi chlortalidon [8, 9]. Dalsze analizy wykazały jednak, że efekty te obserwowane są niemal wyłącznie u pacjentów rasy czarnej (przedstawiciele rasy czarnej stanowili 35% ponad 33-tysięcznej populacji pacjentów w wieku 55 lat). Ryzyko względne wystąpienia udarów mózgu oraz incydentów wieńcowych u osób stosujących lisinopril w porównaniu z osobami stosującymi chlortalidon wynosiło odpowiednio 1,4 oraz 1,19 (p < 0,001 dla obydwu) [9]. W kolejnej subanalizie wyników badania ALLHAT oceniano wpływ stosowanego schematu leczenia na parametry gospodarki węglowodanowej (analiza wyników ponad 18 tysięcy pacjentów). Wykazano, iż stosowanie lisinoprilu wiązało się z niższym o 45% ryzykiem wystąpienia nowych przypadków cukrzycy typu 2 niż w grupie chlortalidonu (OR = 0,55; 95% CI: 0,43 0,70; p < 0,001) oraz o 27% niższym niż w grupie stosującej amlodypinę (OR = 0,73; 95% CI: 0,58 0,91; p < 0,006) [10]. Korzystne działanie lisinoprilu u pacjentów z nadciśnieniem tętniczym i współistniejącą cukrzycą i/lub powikłaniami nerkowymi potwierdzono w kilku badaniach [11]. Warto między innymi wspomnieć o wynikach badania Candesartan and Lisinopril Microalbuminuria (CALM), w którym brało udział 199 pacjentów z cukrzycą typu 2, nadciśnieniem tętniczym i mikroalbuminurią [12]. Przez 4 tygodnie otrzymywali oni placebo, a następnie byli randomizowani do 3 grup: otrzymującej kandesartan, lisinopril lub leczenie skojarzone obydwoma lekami. Po 24 tygodniach leczenia wyciągnięto następujące wnioski: terapia skojarzona przyniosła lepsze efekty większe
4 24 Terapia skojarzona nadciśnienia tętniczego z zastosowaniem lisinoprilu u pacjentów ze współistniejącą cukrzycą punkt widzenia diabetologa zmniejszenie średnich wartości ciśnienia tętniczego skurczowego, większy zakres zmniejszenia wartości wskaźnika albumina/kreatynina w moczu, bez zwiększonego ryzyka działań niepożądanych [12]. Z kolei w podwójnie ślepym badaniu EUrodiab Controlled trial of Lisinopril in Insulin-dependent Diabetes (EUCLID) u 530 pacjentów z cukrzycą typu 1, zarówno bez mikroalbuminurii, jak i z mikroalbuminurią, stosowany przez 24 miesiące lisinopril spowalniał postęp choroby nerek oraz miał pozytywny wpływ na hamowanie zmian w siatkówce i retinopatii proliferacyjnej [13, 14]. Wreszcie, w badaniu Hypertension therapy AMlodypine and Lisinopril Evaluation Trial (HAMLET) potwierdzono wysoką skuteczność i dobrą tolerancję stosowania lisinoprilu i amlodypiny w grupie otrzymującej terapię skojarzoną normotensję uzyskano u ponad 90% pacjentów [15]. LISINOPRIL W POLITERAPII NADCIŚNIENIA TĘTNICZEGO Poldermans i wsp. porównywali efekty stosowania walsartanu i amlodypiny oraz lisinoprilu i hydrochlorotiazydu [16]. Grupa badana liczyła 130 pacjentów. Do badania zakwalifikowano osoby ze średnim ciśnieniem skurczowym w przedziale mmhg i rozkurczowym w przedziale mmhg [16]. Pierwszorzędowym punktem końcowym badania była ocena tolerancji leczenia, która w obydwu grupach była porównywalna. Nie wykazano również istotnych statystycznie różnic w skuteczności między oboma połączeniami [16]. Z kolei Gerc i wsp. w swoim badaniu wykazali, iż preparat skojarzony zawierający lisinopril i hydrochlorotiazyd pozwala uzyskać istotną redukcję masy lewej komory serca u pacjentów z nadciśnieniem tętniczym [17]. Kwestia politerapii nadciśnienia tętniczego wymaga dodatkowego komentarza. W zaleceniach ESH/ESC z 2013 r., podobnie jak we wcześniejszych dokumentach, opowiedziano się za stosowaniem 2 leków hipotensyjnych w stałej proporcji dawek w 1 tabletce. Według autorów stosowanie leków złożonych zapewnia lepszą realizację zaleceń terapeutycznych (lek podawany raz na dobę), szybszą reakcję na leczenie (możliwość wykorzystania synergicznego działania leków), skuteczną kontrolę ciśnienia tętniczego, ograniczenie działań niepożądanych, a w wielu przypadkach także obniżenie kosztów leczenia [2]. Wykazano również, że pacjenci stosujący leczenie skojarzone rzadziej je przerywają niż stosujący monoterapię [18 20]. Na podstawie metaanalizy przeprowadzonej przez Walda i wsp., obejmującej 42 badania na grupie ok. 11 tysięcy chorych, stwierdzono, że terapia dwiema grupami leków hipotensyjnych jest 5-krotnie bardziej skuteczna i bezpieczna niż monoterapia podwojoną dawką leku [21]. PODSUMOWANIE W przypadku wielu pacjentów z nadciśnieniem tętniczym, zwłaszcza z wyjściowo wysokimi wartościami ciśnienia oraz u osób ze zwiększonym ryzykiem sercowo-naczyniowym, rozpoczęcie leczenia od terapii złożonej jest w pełni uzasadnione. Z preparatów złożonych w leczeniu nadciśnienia tętniczego u osób ze współistniejącą cukrzycą zalecane jest łączenie leków blokujących RAA z diuretykiem tiazydowym/tiazydopodobnym lub łączenie leków blokujących RAA z antagonistą kanału wapniowego. Lisinopril stanowi korzystną bazę dla obydwu tych schematów politerapii. Jest chętnie stosowany w nadciśnieniu tętniczym współistniejącym z cukrzycą, zespołem metabolicznym, chorobą nerek, powikłaniami ze strony układu sercowo-naczyniowego. Z punktu widzenia diabetologa szczególnie korzystne wydaje się połączenie lisinoprilu z antagonistą kanału wapniowego, skuteczne nie tylko w redukcji ciśnienia tętniczego, ale również pozytywnie wpływające na funkcję komórek śródbłonka, zmniejszające ryzyko przerostu mięśnia lewej komory serca, redukujące białkomocz i zwalniające postęp uszkodzenia nerek, a przede wszystkim metabolicznie neutralne. Adres do korespondencji dr n. med. Wiesława Barbara Duda-Król III Klinika Chorób Wewnętrznych i Kardiologii, II Wydział Lekarski, Warszawski Uniwersytet Medyczny Warszawa, ul. Solec 93 wbdudakrol@esculap.pl
5 25 Piśmiennictwo 1. Zalecenia kliniczne dotyczące postępowania u chorych na cukrzycę Stanowisko Polskiego Towarzystwa Diabetologicznego. Diabet. Klin. 2013; 2(supl. A): A1-A ESH/ESC Guidelines for the management of arterial hypertension The Task Force for the management of arterial hypertension of the European Society of Hypertension (ESH) and of the European Society of Cardiology (ESC). Eur. Heart J. 2013; 34: International Diabetes Federation. Diabetes Atlas, 6th ed. Belgium, Brussels 2013 [online: 4. Sieradzki J., Grzeszczak W., Karnafel W. et al.: Badanie PolDiab. Część I. Analiza leczenia cukrzycy w Polsce. Diabetologia Praktyczna 2006; 7(1): Sowers J.R., Epstein M., Frohlich E.D.: Diabetes, hypertension, and cardiovascular disease: an update. Hypertension 2001; 37: Wong N.D., Lopez V.A., L Italien G. et al.: Inadequate control of hypertension in US adults with cardiovascular disease comorbidities in Arch. Intern. Med. 2007; 167: UK Prospective Diabetes Study Group: Tight blood pressure control and risk of macrovascular and microvascular complications in type 2 diabetes: UKPDS 38. Br. Med. J. 1998; 317: The ALLHAT Officers and Coordinators for the ALLHAT Collaborative Research Group: Antihypertensive and Lipid-Lowering Treatment to Inhibitor or Calcium Channel Blocker vs Diuretic: The Randomized to Angiotensin-Converting Enzyme Major Outcomes in High-Risk Hypertensive Patients Prevent Heart Attack Trial (ALLHAT). JAMA 2002; 288(23): Wright J.T. Jr, Dunn J.K., Cutler J.A. et al.; ALLHAT Collaborative Research Group: Outcomes in hypertensive black and nonblack patients treated with chlorthalidone, amlodipine, and lisinopril. JAMA 2005; 293(13): Barzilay J.I., Davis B.R., Cutler J.A. et al.: Fasting Glucose Levels and Incident Diabetes Mellitus in Older Nondiabetic Adults Randomized to Receive 3 Different Classes of Antihypertensive Treatment: A Report From the Antihypertensive and Lipid-Lowering Treatment to Prevent Heart Attack Trial (ALLHAT). Arch. Intern. Med. 2006; 166(20): Barylski M., Bielecka-Dąbrowa A., Ciebiada M.: Lizinopril w terapii chorób układu sercowo-naczyniowego-skuteczność potwierdzona w badaniach. Geriatria 2011; 5: Mogensen C.E., Neldam S., Tikkanen I. et al.: Randomised controlled trial of dual blockade of renin-angiotensin system in patients with hypertension, microalbuminuria and non-insulin dependent diabetes: the Candesartan and Lisinopril Microalbuminuria (CALM) study. BMJ 2000; 321: The EUCLID Study Group: Randomised placebo-controlled trial of lisinopril in normotensive patients with insulin-dependent diabetes and normoalbuminuria or microalbuminuria. The EUCLID Study Group. Lancet 1997; 2: Chaturvedi N., Sjolie A.K., Stephenson J.M. et al.: Effect of lisinopril on progression of retinopathy in normotensive people with type 1 diabetes Lancet 1998; 351: Farsang C.; HAMLET Trial Investigation: Advantages of lisinopril amlodypine fixed combination therapy in hypertension. A comparative study of the efficacy and tolerability of amlodipine 5 mg and lisinopril 10 mg administered separately and in combination in hypertension. Hypertonia es Nephrologia 2004; 8: Poldermans D., Glazes R., Kargiannis S. et al.: Tolerability and blood pressure-lowering efficacy of the combination of amlodipine plus valsartan compared with lisinopril plus hydrochlorothiazide in adult patients with stage 2 hypertension. Clin. Ther. 2007; 29(2): Gerc V., Begović B., Vehabović M. et al.: Effects of fixed combination of lisinopril plus hydrochlorothiazide on regression of left ventricular hypertrophy in patients with essential hypertension: an opened, multi-centre, prospective clinical trial. Bosn. J. Basic. Med. Sci. 2008; 8(3): Corrao G., Parodi A., Zambon A. et al.: Reduced discontinuation of antihypertensive treatment by two-drug combination as first step. Evidence from daily life practice. J. Hypertens. 2010; 28: Gupta A.K., Arshad S., Poulter N.R.: Compliance, safety and effectiveness of fixe dose combinations of antihypertensive agents; a meta-analysis. Hypertension 2010; 55: Claxton A.J., Kramer J., Pierce C.: A systematic review of the association between dose regiment and medication compliance. Clin. Ther. 2001; 23: Wald D.S., Law M., Morris J.K. et al.: Combination therapy versus monotherapy in reducing blood pressure: metaanalysis on participants from 42 trials. Am. J. Med. 2009; 122:
Nadciśnienie tętnicze u chorych z cukrzycą - groźny duet. prof. Włodzimierz J. Musiał
Nadciśnienie tętnicze u chorych z cukrzycą - groźny duet. prof. Włodzimierz J. Musiał Plan wykładu Epidemiologia Jaki wpływ ma współwystępowanie nadciśnienia u chorych z cukrzycą Do jakich wartości obniżać
Bardziej szczegółowoLeczenie nadciśnienia tętniczego u dorosłych chorych na cukrzycę
ZALECENIA ISSN 1640 8497 Stanowisko American Diabetes Association Leczenie nadciśnienia tętniczego u dorosłych chorych na cukrzycę Treatment of hypertension in adults with diabetes Przedrukowano za zgodą
Bardziej szczegółowoLeczenie nadciśnienia tętniczego u dorosłych chorych na cukrzycę
ZALECENIA ISSN 1640 8497 Stanowisko American Diabetes Association Leczenie nadciśnienia tętniczego u dorosłych chorych na cukrzycę Hypertension management in adults with diabetes Przedrukowano za zgodą
Bardziej szczegółowoFARMAKOTERAPIA NADCIŚNIENIA TĘTNICZEGO. Prof. dr hab. Jan J. Braszko Zakład Farmakologii Klinicznej UMB
FARMAKOTERAPIA NADCIŚNIENIA TĘTNICZEGO Prof. dr hab. Jan J. Braszko Zakład Farmakologii Klinicznej UMB Oparte na dowodach zalecenia w leczeniu nadciśnienia tętniczego wg. Joint National Committee (JNC
Bardziej szczegółowoKlinika Chorób Wewnętrznych i Rehabilitacji Kardiologicznej, Uniwersytet Medyczny w Łodzi 2
55 G E R I A T R I A 2011; 5: 55-64 Akademia Medycyny ARTYKUŁ POGLĄDOWY/REVIEW PAPER Otrzymano/Submitted: 15.03.2011 Zaakceptowano/Accepted: 20.03.2011 w terapii chorób układu sercowo-naczyniowego - skuteczność
Bardziej szczegółowoMateriały edukacyjne. Diagnostyka i leczenie nadciśnienia tętniczego
Materiały edukacyjne Diagnostyka i leczenie nadciśnienia tętniczego Klasyfikacja ciśnienia tętniczego (mmhg) (wg. ESH/ESC )
Bardziej szczegółowoPrzegląd randomizowanych, kontrolowanych badań klinicznych w grupie osób w wieku podeszłym
G E R I A T R I A ; : - Akademia Medycyny GERIATRIA OPARTA NA FAKTACH/EVIDENCE-BASED GERIATRICS Otrzymano/Submitted:.. Zaakceptowano/Accepted:.. Przegląd randomizowanych, kontrolowanych badań klinicznych
Bardziej szczegółowoANALIZA PROFILU METABOLICZNEGO PACJENTÓW Z PRZEWLEKŁĄ NIEWYDOLNOŚCIĄ SERCA I WSPÓŁISTNIEJĄCYM MIGOTANIEM PRZEDSIONKÓW
ANALIZA PROFILU METABOLICZNEGO PACJENTÓW Z PRZEWLEKŁĄ NIEWYDOLNOŚCIĄ SERCA I WSPÓŁISTNIEJĄCYM MIGOTANIEM PRZEDSIONKÓW Rozprawa doktorska Autor: lek. Marcin Wełnicki Promotor: prof. dr hab. n. med Artur
Bardziej szczegółowoAlgorytm wyboru terapii hipotensyjnej krajobraz po badaniu ASCOT-BPLA
Choroby Serca i Naczyń 26, tom 3, supl. A, A5 A9 Algorytm wyboru terapii hipotensyjnej krajobraz po badaniu ASCOT-BPLA Marcin Grabowski, Krzysztof J. Filipiak I Katedra i Klinika Kardiologii Akademii Medycznej
Bardziej szczegółowoCukrzyca typu 2 Novo Nordisk Pharma Sp. z o.o.
Cukrzyca typu 2 Cukrzyca typu 2 Jeśli otrzymałeś tę ulotkę, prawdopodobnie zmagasz się z problemem cukrzycy. Musisz więc odpowiedzieć sobie na pytania: czy wiesz, jak żyć z cukrzycą? Jak postępować w wyjątkowych
Bardziej szczegółowoRejestr codziennej praktyki lekarskiej dotyczący cy leczenia nadciśnienia nienia tętniczego t tniczego. czynnikami ryzyka sercowo- naczyniowego
Rejestr codziennej praktyki lekarskiej dotyczący cy leczenia nadciśnienia nienia tętniczego t tniczego współwyst występującego z innymi czynnikami ryzyka sercowo- naczyniowego Nr rejestru: HOE 498_9004
Bardziej szczegółowoTomasz Grodzicki 1, Krzysztof Narkiewicz 2. Klasyfikacja nadciśnienia tętniczego. Summary
Tomasz Grodzicki 1, Krzysztof Narkiewicz 2 ARTYKUŁ POGLĄDOWY 1 Katedra Chorób Wewnętrznych i Gerontologii Collegium Medicum Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie 2 Katedra Nadciśnienia Tętniczego i Diabetologii
Bardziej szczegółowoSartany w kardiodiabetologii - komu i kiedy? - spojrzenie diabetologa
Sartany w kardiodiabetologii - komu i kiedy? - spojrzenie diabetologa Najnowsze dane epidemiologiczne pochodzące z pierwszego, ogólnopolskiego badania NATPOL PLUS, które oceniało rozpowszechnienie nadciśnienia
Bardziej szczegółowoEpidemia niewydolności serca Czy jesteśmy skazani na porażkę?
Epidemia niewydolności serca Czy jesteśmy skazani na porażkę? Piotr Ponikowski Klinika Chorób Serca Uniwersytet Medyczny we Wrocławiu Ośrodek Chorób Serca Szpitala Wojskowego we Wrocławiu Niewydolność
Bardziej szczegółowoPrzegląd randomizowanych, kontrolowanych badań klinicznych w grupie osób w wieku podeszłym
Akademia Medycyny GERIATRIA OPARTA NA FAKTACH/EVIDENCE-BASED GERIATRICS Wpłynęło: 19.03.2008 Zaakcepetowano: 23.03.2008 Przegląd randomizowanych, kontrolowanych badań klinicznych w grupie osób w wieku
Bardziej szczegółowoAneks II. Uzupełnienia odpowiednich punktów Charakterystyki Produktu Leczniczego i Ulotki dla pacjenta
Aneks II Uzupełnienia odpowiednich punktów Charakterystyki Produktu Leczniczego i Ulotki dla pacjenta 7 Dla produktów zawierających inhibitory enzymu konwertującego angiotensynę (inhibitory ACE) benazepryl,
Bardziej szczegółowoCzy po badaniu ADVANCE leczenie hipotensyjne chorych na cukrzycę stanie się bardziej advanced zaawansowane?
KOMENTARZ Czy po badaniu ADVANCE leczenie hipotensyjne chorych na cukrzycę stanie się bardziej advanced zaawansowane? Andrzej Tykarski Przedstawione na Kongresie ESC w Wiedniu i opublikowane jednocześnie
Bardziej szczegółowoLisinopril jako skuteczny i bezpieczny lek hipotensyjny punkt widzenia kardiologa
23 Lisinopril jako skuteczny i bezpieczny lek hipotensyjny punkt widzenia kardiologa Lisinopril as an efficient and safe hypotensive agent cardiologist s point of view Dr n. med. Filip M. Szymański I Katedra
Bardziej szczegółowoKandesartan i jego preparaty złożone u pacjentów z nadciśnieniem tętniczym i chorobami układu krążenia
Farmakoterapia lekwpolsce.pl Kandesartan i jego preparaty złożone u pacjentów z nadciśnieniem tętniczym i chorobami układu krążenia Candesartan and its fixed-dose combinations in patients with hypertension
Bardziej szczegółowoTerapia nadciśnienia w okresie wczesnej starości
Terapia nadciśnienia w okresie wczesnej starości Zbigniew Gaciong Katedra i Klinika Chorób Wewnętrznych, Nadciśnienia Tętniczego i Angiologii Warszawski Uniwersytet Medyczny Badanie SHEP po 22 latach leczenie
Bardziej szczegółowoEfekty terapii inhibitorem konwertazy angiotensyny u pacjentów w podeszłym wieku z chorobą sercowo-naczyniową
BADANIA KLINICZNE. CO NOWEGO W HIPERTENSJOLOGII? Efekty terapii inhibitorem konwertazy angiotensyny u pacjentów w podeszłym wieku z chorobą sercowo-naczyniową Katarzyna Kolasińska-Malkowska 1, Marcin Cwynar
Bardziej szczegółowoKliniczne profile pacjentów z nadciśnieniem tętniczym, u których warto rozważyć terapię skojarzoną telmisartanem i hydrochlorotiazydem
249 Kliniczne profile pacjentów z nadciśnieniem tętniczym, u których warto rozważyć terapię skojarzoną telmisartanem i hydrochlorotiazydem Clinical profiles of hypertensive patients in whom it is worth
Bardziej szczegółowoPrzegląd randomizowanych, kontrolowanych badań klinicznych w grupie osób w wieku podeszłym
167 GERIATRIA 2011; 5: 167172 Akademia Medycyny GERIATRIA OPARTA NA FAKTACH/EVIDENCEBASED GERIATRICS Otrzymano/Submitted: 15.06.2011 Zaakceptowano/Accepted: 26.2011 Przegląd randomizowanych, kontrolowanych
Bardziej szczegółowoProdukty złożone (combo) stosowane w nadciśnieniu tętniczym a system refundacji leków ocena potencjału oszczędności
Produkty złożone (combo) stosowane w nadciśnieniu tętniczym a system refundacji leków ocena potencjału oszczędności MIEJ SERCE I PATRZAJ W SERCE... I TĘTNICE HEALTH PROJECT MANAGEMENT 23 maja 2016 r. Nieprzestrzeganie
Bardziej szczegółowoŚmiertelność przypisana w tys; całość Ezzatti M. Lancet 2002; 360: 1347
Nadciśnienie tętnicze Prewencja i leczenie Prof. dr hab. med. Danuta Czarnecka I Klinika Kardiologii i Elektrokardiologii Interwencyjnej oraz Nadciśnienia Tętniczego Uniwersytet Jagielloński, Kraków Warszawa.07.04.2013
Bardziej szczegółowoPułapki farmakoterapii nadciśnienia tętniczego. Piotr Rozentryt III Katedra i Kliniczny Oddział Kardiologii Śląskie Centrum Chorób Serca, Zabrze
Pułapki farmakoterapii nadciśnienia tętniczego Piotr Rozentryt III Katedra i Kliniczny Oddział Kardiologii Śląskie Centrum Chorób Serca, Zabrze Leczenie nadciśnienia tętniczego versus leczenie chorego
Bardziej szczegółowoBadanie ACCOMPLISH terapia skojarzona nadciśnienia tętniczego. Które połączenia są najlepsze?
KOMENTARZ Badanie ACCOMPLISH terapia skojarzona nadciśnienia tętniczego. Które połączenia są najlepsze? Krystyna Widecka Ważnym wydarzeniem, podkreślającym znaczenie właściwego skojarzenia leczenia hipotensyjnego,
Bardziej szczegółowoI. Cukrzycowa choroba nerek (nefropatia cukrzycowa)
Spis treści 1. Wprowadzenie 13 Wstęp do wydania II 16 I. Cukrzycowa choroba nerek (nefropatia cukrzycowa) 2. Podstawowa charakterystyka struktury i czynności nerek 21 3. Czynniki wpływające na rozwój uszkodzenia
Bardziej szczegółowo*Noliprel 1,5 tabl. *Noliprel 1 tabl. Amlodypina 5 mg. Losartan 50 mg. Atenolol 50 mg Walsartan 80 mg + HCTZ. Walsartan 80 mg. p = 0,005.
SPRAWOZDANIE Sprawozdanie z Sympozjum Satelitarnego A straight forward strategy for all grades of hypertension na 15. Zjeździe Europejskiego Towarzystwa Nadciśnienia Tętniczego 17 czerwca 25 roku w Mediolanie
Bardziej szczegółowoNowe leki w terapii niewydolności serca.
Nowe leki w terapii niewydolności serca. Michał Ciurzyński Klinika Chorób Wewnętrznych i Kardiologii Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego z Centrum Diagnostyki i Leczenia Żylnej Choroby Zakrzepowo Zatorowej
Bardziej szczegółowoRAPORT KOŃCOWY Z BADANIA
RAPORT KOŃCOWY Z BADANIA dotyczącego dodatkowych czynników współistniejących z nadciśnieniem tętniczym mających wpływ na wybór nebiwololu w leczeniu polskiej populacji pacjentów z NT W przypadku jakiegokolwiek
Bardziej szczegółowoLeki złożone w leczeniu nadciśnienia tętniczego droga do poprawy skuteczności terapii i rokowania
Leki złożone w leczeniu nadciśnienia tętniczego droga do poprawy skuteczności terapii i rokowania Single-pill combination in the treatment of hypertension a way to improve effectiveness and prognosis Lek.
Bardziej szczegółowoKongres Europejskiego Towarzystwa Nadciśnienia Tętniczego 2013 co nowego w hipertensjologii?
Choroby Serca i Naczyń 2013, tom 10, nr 4, 208 214 F A R M A K O T E R A P I A C H O R Ó B U K Ł A D U K R Ą Ż E N I A Redaktor działu: prof. dr hab. n. med. Beata Wożakowska-Kapłon Kongres Europejskiego
Bardziej szczegółowoNowe terapie w cukrzycy typu 2. Janusz Gumprecht
Nowe terapie w cukrzycy typu 2 Janusz Gumprecht Dziś już nic nie jest takie jak było kiedyś 425 000 000 Ilość chorych na cukrzycę w roku 2017 629 000 000 Ilość chorych na cukrzycę w roku 2045 International
Bardziej szczegółowoNadciśnienie tętnicze - wytyczne PTNT 2015 Co jest szczególnie ważne?
Nadciśnienie tętnicze - wytyczne PTNT 2015 Co jest szczególnie ważne? Zbigniew Gaciong Katedra i Klinika Chorób Wewnętrznych, Nadciśnienia Tętniczego i Angiologii, Warszawski Uniwersytet Medyczny 1 Czynniki
Bardziej szczegółowoLeczenie nadciśnienia tętniczego u pacjentów z cukrzycą
Aleksandra Uruska 1, Paweł Uruski 2 KOMENTARZ 1 Klinika Chorób Wewnętrznych i Diabetologii Uniwersytetu Medycznego im. K. Marcinkowskiego w Poznaniu 2 Katedra i Klinika Hipertensjologii, Angiologii i Chorób
Bardziej szczegółowoBADANIA KLINICZNE. CO NOWEGO W HIPERTENSJOLOGII?
BADANIA KLINICZNE. CO NOWEGO W HIPERTENSJOLOGII? Różnice w tolerancji glukozy u pacjentów z zespołem metabolicznym leczonych dwiema różnymi kombinacjami leków hipotensyjnych prospektywne, randomizowane
Bardziej szczegółowoWnioski naukowe oraz szczegółowe wyjaśnienie podstaw naukowych różnic w stosunku do zalecenia PRAC
Aneks IV Wnioski naukowe, podstawy zmiany warunków pozwoleń na dopuszczenie do obrotu oraz szczegółowe wyjaśnienie różnic w podstawach naukowych w stosunku do zalecenia PRAC 1 Wnioski naukowe oraz szczegółowe
Bardziej szczegółowoNadciśnienie tętnicze i choroby współistniejące jak postępować z chorym na nadciśnienie i cukrzycę?
Nadciśnienie tętnicze i choroby współistniejące jak postępować z chorym na nadciśnienie i cukrzycę? Tomasz Miazgowski Klinika Hipertensjologii PUM w Szczecinie 1. Cechy charakterystyczne i odrębności patogenetyczne
Bardziej szczegółowoVI.2 Podsumowanie planu zarządzania ryzykiem dla produktu Zanacodar Combi przeznaczone do publicznej wiadomości
VI.2 Podsumowanie planu zarządzania ryzykiem dla produktu Zanacodar Combi przeznaczone do publicznej wiadomości VI.2.1 Omówienie rozpowszechnienia choroby Szacuje się, że wysokie ciśnienie krwi jest przyczyną
Bardziej szczegółowoAKADEMIA SKUTECZNEJ SAMOKONTROLI W CUKRZYCY. Cukrzyca, a nadciśnienie tętnicze
AKADEMIA SKUTECZNEJ SAMOKONTROLI W CUKRZYCY Cukrzyca, a nadciśnienie tętnicze CZYM JEST NADCIŚNIENIE TĘTNICZE Nadciśnienie tętnicze jest chorobą układu krążenia, która charakteryzuje się stale lub okresowo
Bardziej szczegółowoStosowanie skojarzenia beta-adrenolityku i inhibitora konwertazy angiotensyny w terapii nadciśnienia tętniczego spojrzenie hipertensjologa
Kardiologia Polska 2017; 75, supl. II: 13 18; DOI: 10.5603/KP.2017.0044 ISSN 0022 9032 ArtykuŁ poglądowy / Review article Stosowanie skojarzenia beta-adrenolityku i inhibitora konwertazy angiotensyny w
Bardziej szczegółowoprace oryginalne i poglądowe Original contributions
prace oryginalne i poglądowe Original contributions Filip M. Szymański Pediatr Med Rodz 2013, 9 (3), p. 232 236 Received: 05.11.2013 Accepted: 14.11.2013 Published: 29.11.2013 Nowoczesna farmakoterapia
Bardziej szczegółowoLeczenie nadciśnienia tętniczego - krok po kroku
Leczenie nadciśnienia tętniczego - krok po kroku Prof. dr hab. med. Danuta Pupek-Musialik Kierownik Katedry Chorób Wewnętrznych, Zaburzeń Metabolicznych i Nadciśnienia Tętniczego Uniwersytet Medyczny w
Bardziej szczegółowoZałożenia i plan badania ADVANCE: ocena preparatów Preterax i Diaprel MR w badaniu z udziałem grupy kontrolnej działanie w cukrzycy i chorobach naczyń
PRACA ORYGINALNA ISSN 1640 8497 Grupa nadzorująca badanie ADVANCE Założenia i plan badania ADVANCE: ocena preparatów Preterax i Diaprel MR w badaniu z udziałem grupy kontrolnej działanie w cukrzycy i chorobach
Bardziej szczegółowoOsiem powodów, dla których warto stosować telmisartan
35 Eight reasons for using telmisartan Dr n. med. Paweł Balsam I Katedra i Klinika Kardiologii, Warszawski Uniwersytet Medyczny Kierownik Kliniki: prof. dr hab. n. med. Grzegorz Opolski WSTĘP W terapii
Bardziej szczegółowoCzy złożone leki hipotensyjne są alternatywą dla monoterapii u chorych z nadciśnieniem tętniczym 1. stopnia?
Choroby Serca i Naczyń 2016, tom 13, nr 5, 347 353 N A D C I Ś N I E N I E T Ę T N I C Z E Redaktor działu: prof. dr hab. n. med. Krzysztof Narkiewicz Czy złożone leki hipotensyjne są alternatywą dla monoterapii
Bardziej szczegółowoKatarzyna Mądra-Gackowska 1, Marcin Gackowski 2, Emilia Główczewska-Siedlecka 1, Kornelia Kędziora-Kornatowska 1, Marcin Koba 2.
GERONTOLOGIA POLSKA 2017; 25: 261-266 ARTYKUŁ POGLĄDOWY/REVIEW PAPER Zgłoszono 30.08.2017, zaakceptowano 20.09.2017 Zastosowanie terapii skojarzonej indapamidem i lekiem z grupy ACEI w leczeniu nadciœnienia
Bardziej szczegółowoOd badania ADVANCE do badania ADVANCE-ON wpływ na rokowanie u pacjentów z nadciśnieniem i cukrzycą typu 2
PRC POGLĄDOW Folia Cardiologica 2015 tom 10, nr 2, strony 114 121 DO: 10.5603/FC.2015.0013 Copyright 2015 Via Medica SSN 2353 7752 Od badania DVNCE do badania DVNCE-ON wpływ na rokowanie u pacjentów z
Bardziej szczegółowoMiejsce leków złożonych w terapii nadciśnienia tętniczego i jego powikłań sercowo-naczyniowych okiem hipertensjologa i kardiologa
Choroby Serca i Naczyń 2012, tom 9, nr 5, 244 250 F A R M A K O T E R A P I A C H O R Ó B U K Ł A D U K R Ą Ż E N I A Redaktor działu: prof. dr hab. n. med. Krzysztof J. Filipiak Miejsce leków złożonych
Bardziej szczegółowoTherapy with valsartan in comparison to amlodipine in elderly patients with isolated systolic hypertension - conclusions from the Val-Syst study
223 G E R I A T R I A 21; 4: 223-227 Akademia Medycyny GERIATRIA OPARTA NA FAKTACH/EVIDENCE-BASED GERIATRICS Otrzymano/Submitted: 11.9.21 Zaakceptowano/Accepted: 13.9.21 Przegląd randomizowanych, kontrolowanych
Bardziej szczegółowoPrzywrócenie rytmu zatokowego i jego utrzymanie
Przywrócenie rytmu zatokowego i jego utrzymanie Jak wspomniano we wcześniejszych artykułach cyklu, strategia postępowania w migotaniu przedsionków (AF) polega albo na kontroli częstości rytmu komór i zapobieganiu
Bardziej szczegółowoInhibitory enzymu konwertującego angiotensyny w prewencji ostrych zespołów wieńcowych
Inhibitory enzymu konwertującego angiotensyny w prewencji ostrych zespołów wieńcowych Od chwili wprowadzenia inhibitorów konwertazy angiotensyny (ACE-I) do lecznictwa szczególne zainteresowanie budzi zastosowanie
Bardziej szczegółowoRaport z rejestru REG-DIAB ocena wybranych aspektów leczenia chorych na cukrzycę typu 2 w warunkach codziennej praktyki lekarskiej w Polsce
Raport z rejestru REG-DIAB ocena wybranych aspektów leczenia chorych na cukrzycę typu 2 w warunkach codziennej praktyki lekarskiej w Polsce Badanie nr: GLIME_L_00670 przeprowadzenie i opracowanie wyników
Bardziej szczegółowoLeczenie nowo rozpoznanej cukrzycy typu 2 w Polsce a najnowsze wytyczne. Wyniki polskiego badania ARETAEUS1 komentarz
PRACA POGLĄDOWA ISSN 1640 8497 Władysław Grzeszczak Katedra i Klinika Chorób Wewnętrznych, Diabetologii i Nefrologii Śląskiego Uniwersytetu Medycznego w Zabrzu Leczenie nowo rozpoznanej cukrzycy typu 2
Bardziej szczegółowoLeczenie skojarzone nadciśnienia tętniczego przy użyciu połączenia peryndoprylu z indapamidem dlaczego preferowane?
Piotr Jankowski ARTYKUŁ POGLĄDOWY I Klinika Kardiologii i Nadciśnienia Tętniczego, Instytut Kardiologii, Uniwersytet Jagielloński, Collegium Medicum w Krakowie Leczenie skojarzone nadciśnienia tętniczego
Bardziej szczegółowoI Kliniczny Oddział Kardiologii, Świętokrzyskie Centrum Kardiologii, Wydział Nauk o Zdrowiu, Uniwersytet Jana Kochanowskiego, Kielce 2
Beata Wożakowska-Kapłon 1, Krzysztof J. Filipiak 2, Danuta Czarnecka 3, Grzegorz Dzida 4, Artur Mamcarz 5, Andrzej Tykarski 6, Krystyna Widecka 7, Krzysztof Narkiewicz 8 1 I Kliniczny Oddział Kardiologii,
Bardziej szczegółowoNadciśnienie tętnicze. Prezentacja opracowana przez lek.med. Mariana Słombę
Nadciśnienie tętnicze Prezentacja opracowana przez lek.med. Mariana Słombę EPIDEMIOLOGIA: Odsetek nadciśnienia tętniczego w populacji Polski w wieku średnim (36-64 lat) wynosi 44-46% wśród mężczyzn i 36-42%
Bardziej szczegółowoDenerwacja nerek stan wiedzy 2013. Prof. dr hab. med. Andrzej Januszewicz Klinika Nadciśnienia Tętniczego Instytut Kardiologii
Denerwacja nerek stan wiedzy 2013 Prof. dr hab. med. Andrzej Januszewicz Klinika Nadciśnienia Tętniczego Instytut Kardiologii Katowice, 21 listopada 2013 2009 Lancet. 2009;373:1275-1281 Pierwsza ocena
Bardziej szczegółowoRejestr codziennej praktyki lekarskiej w zakresie leczenia choroby wieńcowej
Rejestr codziennej praktyki lekarskiej w zakresie leczenia choroby wieńcowej Badanie Nr: BETAX_L_01459 Autorzy: Dr hab. n. med. Marek Kuch, Klinika Kardiologii, Uniwersytet Medyczny w Warszawie Michał
Bardziej szczegółowoLeczenie farmakologiczne nadciśnienia tętniczego jakie mamy wątpliwości?
KONTROWERSJE W NADCIŚNIENIU TĘTNICZYM Leczenie farmakologiczne nadciśnienia tętniczego jakie mamy wątpliwości? Pharmacological treatment of hypertension questions and doubts Danuta Czarnecka Ponad 50 lat
Bardziej szczegółowoWartości docelowe ciśnienia tętniczego u osób z chorobą wieńcową spojrzenie po badaniu SPRINT
INTERWENCJA CZY PREWENCJA? Wartości docelowe ciśnienia tętniczego u osób z chorobą wieńcową spojrzenie po badaniu SPRINT STRESZCZENIE Nadciśnienie tętnicze jest jednym z głównych czynników ryzyka chorób
Bardziej szczegółowoCHOROBY WEWNĘTRZNE CHOROBY UKŁADU MOCZOWEGO
CHOROBY WEWNĘTRZNE CHOROBY UKŁADU MOCZOWEGO Dariusz Moczulski Klinika Chorób Wewnętrznych i Nefrodiabetologii Uniwersytecki Szpital Kliniczny im. WAM ul. Żeromskiego 113, Łódź Cukrzycowa choroba nerek
Bardziej szczegółowoZastosowanie preparatu łączonego amlodypiny i atorwastatyny w terapii nadciśnienia tętniczego, dyslipidemii i choroby niedokrwiennej serca
14 Zastosowanie preparatu łączonego amlodypiny i atorwastatyny w terapii nadciśnienia tętniczego, dyslipidemii i choroby niedokrwiennej serca Zastosowanie preparatu łączonego amlodypiny i atorwastatyny
Bardziej szczegółowoDavid Levy. P raktyczna OPIEKA DIABETOLOGICZNA
David Levy P raktyczna OPIEKA DIABETOLOGICZNA David Levy m d P raktyczna OPIEKA DIABETOLOGICZNA Redakcja naukowa tłumaczenia prof. dr hab. n. med. W ALDEM AR KARNAFEL Z języka angielskiego tłumaczyła dr
Bardziej szczegółowoCMC/2015/03/WJ/03. Dzienniczek pomiarów ciśnienia tętniczego i częstości akcji serca
CMC/2015/03/WJ/03 Dzienniczek pomiarów ciśnienia tętniczego i częstości akcji serca Dane pacjenta Imię:... Nazwisko:... PESEL:... Rozpoznane choroby: Nadciśnienie tętnicze Choroba wieńcowa Przebyty zawał
Bardziej szczegółowoZnaczenie wczesnego wykrywania cukrzycy oraz właściwej kontroli jej przebiegu. Krzysztof Strojek Śląskie Centrum Chorób Serca Zabrze
Znaczenie wczesnego wykrywania cukrzycy oraz właściwej kontroli jej przebiegu Krzysztof Strojek Śląskie Centrum Chorób Serca Zabrze Czynniki ryzyka rozwoju i powikłania cukrzycy Nadwaga i otyłość Retinopatia
Bardziej szczegółowoLudwina Szczepaniak-Chicheł 1, Paweł Kawalec 2, Joanna Lis 3, Jakub Gierczyński 3, Andrzej Tykarski 1. Summary. 106
Ludwina Szczepaniak-Chicheł 1, Paweł Kawalec 2, Joanna Lis 3, Jakub Gierczyński 3, Andrzej Tykarski 1 PRACA ORYGINALNA 1 Klinika Hipertensjologii, Angiologii i Chorób Wewnętrznych Uniwersytetu Medycznego
Bardziej szczegółowoSPIS TREŒCI. Przedmowa przewodnicz¹cego Rady Naukowej Czasopisma Aptekarskiego... 13. Rozdzia³ 1
SPIS TREŒCI Przedmowa przewodnicz¹cego Rady Naukowej Czasopisma Aptekarskiego........................... 13 Rozdzia³ 1 NADCIŒNIENIE TÊTNICZE JAKO PROBLEM ZDROWOTNY prof. dr hab. n. farm. S³awomir Lipski,
Bardziej szczegółowoMiejsce ramiprilu we współczesnej terapii chorych na cukrzycę
Choroby Serca i Naczyń 2007, tom 5, nr 3, 134 140 D I A B E T O K A R D I O L O G I A Redaktor działu: prof. dr hab. med. Władysław Grzeszczak Miejsce ramiprilu we współczesnej terapii chorych na cukrzycę
Bardziej szczegółowoPRACA POGLĄDOWA ISSN
PRACA POGLĄDOWA ISSN 1640 8497 Tomasz Klupa Katedra i Klinika Chorób Metabolicznych Collegium Medicum Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie Badanie ADVANCE jak optymalnie zapobiegać przewlekłym powikłaniom
Bardziej szczegółowoCukrzyca a inhibitory enzymu konwertującego angiotensynę
PRACA POGLĄDOWA Folia Cardiologica Excerpta 2008, tom 3, nr 6 7, 287 291 Copyright 2008 Via Medica ISSN 1896 2475 Cukrzyca a inhibitory enzymu konwertującego angiotensynę Grzegorz Grześk, Aldona Kubica,
Bardziej szczegółowoAspekty ekonomiczne dostępności do nowoczesnego leczenia przeciwkrzepliwego w profilaktyce udaru mózgu. Maciej Niewada
Aspekty ekonomiczne dostępności do nowoczesnego leczenia przeciwkrzepliwego w profilaktyce udaru mózgu Maciej Niewada PLAN Udar epidemia? Jak migotanie przedsionków wpływa na udar? Nowe leki przeciwkrzepliwe:
Bardziej szczegółowoNadciśnienie tętnicze i cukrzyca. Zalecenia w 2011 roku
Danuta Pupek-Musialik, Katedra i Klinika Chorób Wewnętrznych, Zaburzeń Metabolicznych i Nadciśnienia Tętniczego Uniwersytetu Medycznego im. Karola Marcinkowskiego Hypertension and diabetes. Recommendations
Bardziej szczegółowoAneks III Zmiany w charakterystyce produktu leczniczego oraz w ulotce dla pacjenta
Aneks III Zmiany w charakterystyce produktu leczniczego oraz w ulotce dla pacjenta Uwaga: Niniejsze zmiany do streszczenia charakterystyki produktu leczniczego i ulotki dla pacjenta są wersją obowiązującą
Bardziej szczegółowoNefropatia cukrzycowa
PRACA ORYGINALNA ISSN 1640 8497 Stanowisko American Diabetes Association Nefropatia cukrzycowa Diabetic nephropathy Przedrukowano za zgodą z: Diabetes Care 2003, 26, supl. A, S94 S98 Cukrzyca w Stanach
Bardziej szczegółowoW badaniu 4S (ang. Scandinavian Simvastatin Survivat Study), oceniano wpływ symwastatyny na całkowitą śmiertelność u 4444 pacjentów z chorobą wieńcową i z wyjściowym stężeniem cholesterolu całkowitego
Bardziej szczegółowoValsamix Amlodipine + Valsartan, 5 mg + 80 mg, 5 mg mg, 10 mg mg, tabletki powlekane
Plan zarządzania ryzykiem dla produktu leczniczego Valsamix Amlodipine + Valsartan, 5 mg + 80 mg, 5 mg + 160 mg, 10 mg + 160 mg, tabletki powlekane Nr procedury NL/H/3460/001-003/DC Tłumaczenie na język
Bardziej szczegółowoBadanie ADVANCE-ON na tle innych badań follow-up komentarz do wyników
NOWOŚCI PRZEMYSŁU FARMACEUTYCZNEGO ISSN 2084 4441 Janusz Gumprecht 1, Maciej Małecki 2, Leszek Czupryniak 3, Krzysztof Strojek 4, Tomasz Klupa 2, Liliana Majkowska 5, Dorota Zozulińska-Ziółkiewicz 6, Małgorzata
Bardziej szczegółowoOdwrócenie upośledzonej tolerancji glukozy oraz nowych przypadków cukrzycy związanych z terapią diuretykami wyniki badania STAR-LET
ARTYKUŁ POGLĄDOWY BADANIA KLINICZNE. CO NOWEGO W HIPERTENSJOLOGII? Odwrócenie upośledzonej tolerancji glukozy oraz nowych przypadków cukrzycy związanych z terapią diuretykami wyniki badania STAR-LET Katarzyna
Bardziej szczegółowoAmlodipine state of art
7 Amlodipine state of art Lek. med. Wioletta Wydra Dr hab. n. med. Marek Kuch Zakład Niewydolności Serca i Rehabilitacji Kardiologicznej, Katedra Kardiologii, Nadciśnienia Tętniczego i Chorób Wewnętrznych,
Bardziej szczegółowoWYNIKI. typu 2 są. Wpływ linagliptyny na ryzyko sercowo-naczyniowe i czynność nerek u pacjentów z cukrzycą typu 2 z ryzykiem
Wpływ linagliptyny na ryzyko sercowo-naczyniowe i czynność nerek u pacjentów z cukrzycą typu 2 z ryzykiem sercowo-naczyniowym (badanie CARMELINA, 1218.22) Osoby z cukrzycą typu 2 są narażone na 2 do 4-krotnie
Bardziej szczegółowoLECZENIE WTÓRNEJ NADCZYNNOŚCI PRZYTARCZYC U PACJENTÓW HEMODIALIZOWANYCH ICD-10 N
Załącznik nr 42 do zarządzenia Nr 59/2011/DGL Prezesa NFZ z dnia 10 października 2011 roku Nazwa programu: LECZENIE WTÓRNEJ NADCZYNNOŚCI PRZYTARCZYC U PACJENTÓW HEMODIALIZOWANYCH ICD-10 N 25.8 Inne zaburzenia
Bardziej szczegółowoOcena ryzyka sercowo naczyniowego w praktyce Katedra i Zakład Lekarza Rodzinnego Collegium Medicum w Bydgoszczy UMK w Toruniu
Ocena ryzyka sercowo naczyniowego w praktyce Katedra i Zakład Lekarza Rodzinnego Collegium Medicum w Bydgoszczy UMK w Toruniu 2018-03-15 Czym jest ryzyko sercowo naczyniowe? Ryzyko sercowo-naczyniowe to
Bardziej szczegółowoDEcyzje TErapeutyczne w leczeniu Nadciśnienia Tętniczego w Polsce wyniki badania DETENT
Ludwina Szczepaniak-Chicheł, Andrzej Tykarski PRACA ORYGINALNA Katedra i Klinika Hipertensjologii, Angiologii i Chorób Wewnętrznych Uniwersytetu Medycznego im. K. Marcinkowskiego w Poznaniu DEcyzje TErapeutyczne
Bardziej szczegółowoZAPOBIEGANIE I ZWALCZANIE PRZEWLEKŁYCH POWIKŁAŃ CUKRZYCY ORAZ POPRAWA JAKOŚCI LECZENIA CHORYCH
ZAPOBIEGANIE I ZWALCZANIE PRZEWLEKŁYCH POWIKŁAŃ CUKRZYCY ORAZ POPRAWA JAKOŚCI LECZENIA CHORYCH Sławomir Pynka PORADNIA DIABETOLOGICZNA I METABOLICZNA SPWSZ w SZCZECINIE Cukrzyca : Światowa Epidemia 1995
Bardziej szczegółowoBadanie SYMPLICITY HTN-3
PRACA ORYGINALNA BADANIA KLINICZNE. CO NOWEGO W HIPERTENSJOLOGII? Badanie SYMPLICITY HTN-3 Artur Radziemski, Katarzyna Kostka-Jeziorny Opracowano na podstawie: Bhatt D.L., Kandzari D.E., O Neill W.W. i
Bardziej szczegółowoKlinika Chorób Wewnętrznych i Rehabilitacji Kardiologicznej, Uniwersytet Medyczny w Łodzi 2
110 GERIATRIA 2011; 5: 110-121 Akademia Medycyny ARTYKUŁ POGLĄDOWY/REVIEW PAPER Otrzymano/Submitted: 28.05.2011 Zaakceptowano/Accepted: 11.06.2011 Lizinopril - praktyczne wskazania do stosowania w terapii
Bardziej szczegółowoWytyczne ACCF/AHA 2010: Ocena ryzyka sercowo-naczyniowego u bezobjawowych dorosłych
Wytyczne ACCF/AHA 2010: Ocena ryzyka sercowo-naczyniowego u bezobjawowych dorosłych Jednym z pierwszych i podstawowych zadań lekarza jest prawidłowa i rzetelna ocena ryzyka oraz rokowania pacjenta. Ma
Bardziej szczegółowoDefinicja, podział i częstość występowania opornego nadciśnienia tętniczego
Rozdział 2. Definicja, podział i częstość występowania opornego nadciśnienia tętniczego ANDRZEJ JANUSZEWICZ, ALEKSANDER PREJBISZ 2.1. DEFINICJA OPORNEGO NADCIŚNIENIA TĘTNICZEGO W ubiegłych dekadach zwłaszcza
Bardziej szczegółowoProf. Józef Drzewoski. Metformina- diabetologiczna miss piękności
Prof. Józef Drzewoski Metformina- diabetologiczna miss piękności Jak wiadomo na urodę składa się wiele czynników. W odniesieniu do leków decydują o tym dwie zasadnicze cechy: bezpieczeństwo i skuteczność.
Bardziej szczegółowoNowe standardy w leczeniu nadciśnienia tętniczego miejsce preparatu złożonego telmisartan/hydrochlorotiazyd
Choroby Serca i Naczyń 2013, tom 10, nr 5, 260 267 F A R M A K O T E R A P I A C H O R Ó B U K Ł A D U K R Ą Ż E N I A Redaktor działu: prof. dr hab. n. med. Beata Wożakowska-Kapłon Nowe standardy w leczeniu
Bardziej szczegółowoNadciśnienie tętnicze - główna przyczyna chorób układu krążenia w Polsce,którą można leczyć
Nadciśnienie tętnicze - główna przyczyna chorób układu krążenia w Polsce,którą można leczyć Prof.dr hab.med Danuta Czarnecka Instytut Kardiologii, Uniwersytet Jagielloński Collegium Medicum w Krakowie
Bardziej szczegółowoSłowa kluczowe: nadciśnienie tętnicze, wiek podeszły, leczenie, jakość życia Key words: hypertension, elderly patients, treatment, quality of life
PSYCHOGERIATRIA POLSKA 2008;5(1):37-46 artykuł oryginalny oryginal article Pacjent z nadciśnieniem tętniczym w wieku podeszłym wpływ choroby i prowadzonego leczenia na samopoczucie chorego Hypertensive
Bardziej szczegółowoZaktualizowane zalecenia dotyczące stosowania wysokich dawek ibuprofenu
22 maja 2015 r. EMA/325007/2015 Zaktualizowane zalecenia dotyczące stosowania wysokich dawek ibuprofenu Wyniki oceny potwierdziły występowanie niewielkiego ryzyka sercowonaczyniowego w przypadku przyjmowania
Bardziej szczegółowoAneks I Wnioski naukowe i podstawy zawieszenia pozwolenia na dopuszczenie do obrotu przedstawione przez Europejską Agencję Leków
Aneks I Wnioski naukowe i podstawy zawieszenia pozwolenia na dopuszczenie do obrotu przedstawione przez Europejską Agencję Leków 1 Wnioski naukowe Ogólne podsumowanie oceny naukowej dotyczącej kwasu nikotynowego/laropiprantu
Bardziej szczegółowoNadciśnienie tętnicze a otyłość - jak leczyć?
Nadciśnienie tętnicze a otyłość - jak leczyć? Prof. dr hab. Danuta Pupek-Musialik Kierownik Katedry i Kliniki Chorób Wewnętrznych, Zaburzeń Metabolicznych i Nadciśnienia Tętniczego Nadciśnienie tętnicze
Bardziej szczegółowoLeki złożone w terapii nadciśnienia tętniczego najnowsze standardy terapii Europejskiego Towarzystwa Nadciśnienia Tętniczego
Leki złożone w terapii nadciśnienia tętniczego najnowsze standardy terapii Europejskiego Towarzystwa Nadciśnienia Tętniczego Danuta Pupek-Musialik, Katarzyna Musialik Katedra i Klinika Chorób Wewnętrznych,
Bardziej szczegółowo