Zastosowanie preparatu łączonego amlodypiny i atorwastatyny w terapii nadciśnienia tętniczego, dyslipidemii i choroby niedokrwiennej serca

Wielkość: px
Rozpocząć pokaz od strony:

Download "Zastosowanie preparatu łączonego amlodypiny i atorwastatyny w terapii nadciśnienia tętniczego, dyslipidemii i choroby niedokrwiennej serca"

Transkrypt

1 14 Zastosowanie preparatu łączonego amlodypiny i atorwastatyny w terapii nadciśnienia tętniczego, dyslipidemii i choroby niedokrwiennej serca Zastosowanie preparatu łączonego amlodypiny i atorwastatyny w terapii nadciśnienia tętniczego, dyslipidemii i choroby niedokrwiennej serca Amlodipine/atorvastatin fixed-dose combination in patients with hypertension, dyslipidaemia and coronary heart disease Lek. Marcin Wełnicki 1 Lek. Anna Adamska-Wełnicka 2 Dr hab. n. med. Artur Mamcarz, prof. nadzw. WUM 1 1 III Klinika Chorób Wewnętrznych i Kardiologii, II Wydział Lekarski, Warszawski Uniwersytet Medyczny Kierownik Kliniki: dr hab. n. med. Artur Mamcarz, prof. nadzw. WUM 2 Klinika Chorób Wewnętrznych, Nefrologii i Dializoterapii, Wojskowy Instytut Medyczny w Warszawie Kierownik Kliniki: dr hab. n. med. Stanisław Niemczyk, prof. nadzw. WIM WSTĘP Nadciśnienie tętnicze oraz choroba niedokrwienna serca to jedne z najpoważniejszych wyzwań obecnej medycyny. Ostatnie dekady przyniosły przełom w farmakoterapii obu tych schorzeń. Pomimo powszechnej dostępności zarówno leków hipotensyjnych, jak i leków stosowanych w terapii stabilnej choroby wieńcowej przewlekły charakter tych schorzeń wciąż utrudnia skuteczne leczenie. Istotnym z praktyczne- STRESZCZENIE Nadciśnienie tętnicze i dyslipidemia to jedne z najczęściej stwierdzanych czynników ryzyka sercowo-naczyniowego, przede wszystkim choroby niedokrwiennej serca oraz chorób naczyniowo-mózgowych. Pacjenci stosujący leki hipotensyjne często wymagają równoczesnego stosowania leków hipolipemizujących. Wśród leków hipotensyjnych bardzo często, zarówno w monoterapii, jak i w terapii skojarzonej, stosuje się antagonistów wapnia. W terapii dyslipidemii podstawą leczenia farmakologicznego są statyny. Preparat łączony zawierający amlodypinę i atorwastatynę stanowi nową opcję terapeutyczną dla pacjentów z nadciśnieniem i współistniejącą dyslipidemią lub chorobą niedokrwienną serca. Autorzy artykułu przedstawiają najnowsze dane dotyczące bezpieczeństwa i efektów stosowania takiego skojarzenia leków. SŁOWA KLUCZOWE nadciśnienie tętnicze, dyslipidemia, choroba niedokrwienna serca, amlodypina, atorwastatyna Vol. 7/Nr 1(22)/2014

2 Zastosowanie preparatu łączonego amlodypiny i atorwastatyny w terapii nadciśnienia tętniczego, dyslipidemii i choroby niedokrwiennej serca 15 go punktu widzenia problemem są między innymi compliance i persistence czyli kwestia przestrzegania zaleceń lekarskich oraz wytrwałości terapeutycznej chorych. Wielu pacjentów z nadciśnieniem tętniczym wymaga dwóch lub trzech leków hipotensyjnych [1]. Badania wskazują, iż stosowanie dwóch leków hipotensyjnych jest skuteczniejsze niż monoterapia podwojoną dawką leku [2]. Aktualne wytyczne zachęcają do stosowania preparatów złożonych, zawierających dwie lub trzy substancje w jednej tabletce [1]. Taki schemat terapii skojarzonej jest prostszy i bardziej przyjazny pacjentowi, przez co chętniej stosuje się on do zaleceń. Stosowanie leków łączonych zawierających inhibitor konwertazy angiotensyny lub sartan oraz diuretyk tiazydowy i/lub antagonistę wapnia staje się coraz powszechniejszą praktyką. Warto zauważyć, iż antagoniści wapnia, jedna z pięciu podstawowych grup leków hipotensyjnych, mogą być łączeni z przedstawicielami w zasadzie każdej z pozostałych czterech grup [1]. Antagonista wapnia może również, według aktualnych wytycznych, stanowić podstawowy lek hipotensyjny u pacjentów z nadciśnieniem tętniczym i współistniejącą bezobjawową miażdżycą oraz chorobą niedokrwienną serca [1]. Z kolei w przypadku pacjentów ze stabilną chorobą wieńcową podstawą farmakoterapii są kwas acetylosalicylowy, statyna, inhibitor konwertazy angiotensyny oraz, w przypadku pacjentów po ostrym zespole wieńcowym, β-adrenolityk [3]. Uwzględniwszy aktualne wytyczne dotyczące docelowego stężenia LDL u pacjentów z nadciśnieniem tętniczym oraz chorobą niedokrwienną serca, a także wytyczne dotyczące profilaktyki chorób układu sercowo-naczyniowego oraz wytyczne dotyczące postępowania w udarach mózgu, należy podkreślić, iż wielu pacjentów wymaga stosowania silnych statyn [1, 3 6]. W licznych przypadkach z uwagi na bardzo wysokie całkowite ryzyko sercowo-naczyniowe należy dążyć do redukcji stężenia LDL poniżej 70 mg/dl [3 6]. Osiągnięcie założeń terapeutycznych dotyczących wartości ciśnienia tętniczego i stężenia poszczególnych frakcji lipidogramu jest jednak trudne, jeśli nie niemożliwe, kiedy pacjent nie stosuje się do zaleceń lekarskich zarówno tych dotyczących postępowania niefarmakologicznego, jak i farmakoterapii. Wśród nowych opcji farmakoterapii skojarzonej od kilku lat możliwe jest stosowanie preparatu zawierającego amlodypinę i atorwastatynę. Skuteczność obu tych leków w monoterapii odpowiednio nadciśnienia tętniczego i dyslipidemii została udowodniona w toku wielu badań klinicznych. Poniżej pokrótce opisujemy te, których wyniki w naszej opinii są dla obu cząsteczek kluczowe. AMLODYPINA W BADANIACH KLINICZNYCH Jednym z ważniejszych badań dotyczących amlodypiny w terapii nadciśnienia tętniczego było badanie ACCOMPLISH (Avoiding Cardiovascular events throught COM- ABSTRACT Arterial hypertension and dyslipidaemia are the more common cardiovascular risk factors, most of all risk factors of coronary arterial disease and cerebrovascular diseases. Many hypertension patients are also in need of dyslipidaemia treatment. As far as hypertension is concerned calcium blockers are one of the most often prescribed drugs. On the other hand, statins are the basis of dyslipidaemia treatment. Amlodipine/atorvastatin fixed-dose combination is new treatment option for patients with hypertension and coexistent dyslipidaemia or coronary artery disease. Authors of this article summarise date for safety and efficacy of amlodipine/atorvastatin one pill combination. KEY WORDS arterial hypertension, dyslipidaemia, amlodipine, coronary heart disease, atorvastatin

3 16 Zastosowanie preparatu łączonego amlodypiny i atorwastatyny w terapii nadciśnienia tętniczego, dyslipidemii i choroby niedokrwiennej serca bination therapy in Patients Living with Systolic Hypertension). W toku tego badania oceniano skuteczność leczenia pacjentów z nadciśnieniem tętniczym z wykorzystaniem terapii skojarzonej: amlodypina i inhibitor ACE vs hydrochlorotiazyd i inhibitor ACE [7]. Włączono do niego pacjentów wysokiego ryzyka, po przebytym incydencie sercowo-naczyniowym, z niewydolnością nerek, otyłością i cukrzycą [7]. Średni wpływ hipotensyjny zastosowanego leczenia był porównywalny w obu grupach. Wykazano jednak, że terapia skojarzona benazeprilem i amlodypiną odznacza się większą skutecznością w redukcji ryzyka zdarzeń sercowo-naczyniowych [7]. Amlodypina cechowała się również dużą skutecznością kliniczną (w skojarzeniu z inhibitorem konwertazy angiotensyny) w badaniu ASCOT (Anglo-Scandinavian Cardiac Outcomes Trial) [8]. Włączono do niego prawie 20 tys. chorych z nadciśnieniem tętniczym i wysokim ryzykiem wystąpienia choroby niedokrwiennej serca. Leczenie hipotensyjne amlodypiną i perindoprilem w porównaniu z leczeniem opartym na atenololu przyczyniło się do redukcji ryzyka wystąpienia szeregu powikłań sercowo- -naczyniowych oraz zmniejszenia ryzyka wystąpienia cukrzycy (o 30%) [8]. Dodatkowo pacjenci ze stężeniem całkowitym cholesterolu poniżej 250 mg/dl losowo otrzymywali atorwastatynę lub placebo; w tej grupie badanie przerwano wcześniej z powodu osiągnięcia zakładanego efektu klinicznego (redukcja ryzyka wystąpienia zawałów mięśnia sercowego i wszystkich zgonów wieńcowych o 36%, udarów mózgu o 27%, bez wpływu na śmiertelność ogólną) [8]. Wreszcie w toku badania VALUE (Valsartan Antihypertensive Long-term Use Evaluation) porównywano skuteczność walsartanu i amlodypiny w leczeniu nadciśnienia tętniczego [9]. Zaobserwowano, że w badanej populacji amlodypina skuteczniej obniża ciśnienie tętnicze, walsartan zaś skuteczniej redukował liczbę zaostrzeń przewlekłej niewydolności serca zakończonej hospitalizacją. Skuteczność obu leków w redukcji ryzyka incydentów sercowo-naczyniowych była porównywalna [9]. ATORWASTATYNA W BADANIACH KLINICZNYCH Jedną z najważniejszych dla atorwastatyny analiz było badanie PROVE-IT (Pravastatin or Atorvastatin Evaluation and Infection Therapy), dotyczące intensywnego leczenia statynami (prawastatyna 40 mg vs atorwastatyna 80 mg) po ostrym zespole wieńcowym [10]. W toku tego badania uzyskano istotną statystycznie redukcję (o 16%) ryzyka wystąpienia pierwszorzędowego punktu końcowego pod postacią zgonu, zawału mięśnia sercowego, udaru mózgu, niestabilnej dławicy piersiowej wymagającej ponownej hospitalizacji i konieczności ponownej rewaskularyzacji w grupie leczonej atorwastatyną. Statyna ta miała również silniejsze działanie hipolipemizujące [10]. W badaniu PROVE-IT udowodniono, że u pacjentów po OZW należy jak najszybciej wdrażać intensywne leczenie statyną, gdyż takie postępowanie w większym stopniu niż terapia standardowa chroni przed powikłaniami sercowo-naczyniowymi [10]. Innym badaniem odnoszącym się do intensywnego leczenia hipolipemizującego u pacjentów ze stabilną chorobą wieńcową było TNT (Treating to New Targets) [11]. Oceniano w nim efekty leczenia atorwastatyną w dawkach 10 mg vs 80 mg u pacjentów z podwyższonym stężeniem LDL-C i TG oraz po przebytym w ciągu poprzedzających 5 lat incydencie wieńcowym [11]. Stosowanie atorwastatyny w dawce 80 mg oraz redukcja stężenia LDL poniżej 100 mg/dl wiązały się z redukcją o 22% ryzyka wystąpienia złożonego punktu końcowego zawału mięśnia sercowego niezakończonego zgonem, zgonu z powodu choroby wieńcowej, resuscytacji po nagłym zatrzymaniu krążenia, udaru mózgu zakończonego lub niezakończonego zgonem [11]. Korzyść ta wiązała się z większym ryzykiem podwyższenia aktywności aminotransferaz wątrobowych [11]. Wreszcie, w wieloośrodkowych badaniach o akronimie PLA- NET (I i II) (Prospective Evaluation of Proteinuria and Renal Function in Diabetic Patients With Progressive Renal Disease) oceniono wpływ stosowania atorwastatyny oraz rosuwastatyny na nasilenie wydalania białka z moczem u pacjentów z umiarkowaną proteinurią i hipercholesterolemią oraz z rozpoznaną cukrzycą typu 1 lub 2 (PLANET I) lub bez cukrzycy (PLA- NET II) [12]. Stwierdzono, że atorwastatyna istotnie zmniejsza białkomocz i albuminurię, natomiast dawka 80 mg tego leku nie wpływa na egfr, a ponadto ma przewagę nad rosuwastatyną pod względem działania nefroprotekcyjnego [12]. Na podstawie wyników tych badań wykazano, że atorwastatyna jest bezpieczniejsza od rosuwastatyny w terapii pacjentów z przewlekłą chorobą nerek o etiologii cukrzycowej bądź innej [12]. DANE DOTYCZĄCE SKUTECZNOŚCI PREPARATU ŁĄCZONEGO W ostatnich latach skuteczność i bezpieczeństwo jednoczesnego leczenia nadciśnienia tętniczego i dyslipidemii za pomocą preparatu zawierającego amlodypinę i atorwastatynę były przedmiotem wielu badań. Dorresteijn i wsp., analizując dane pochodzące z badania TNT (Treating to New Targets), wyodrębnili grupę pacjentów, u których stosowanie maksymalnych dawek atorwastatyny (80 mg/24 h) pozwala w porównaniu z dawką standardową dodatkowo zredukować ryzyko wystąpienia powikłań sercowo-naczyniowych i naczyniowo-mózgowych [13]. Cowie w pracy poświęconej jednoczesnemu leczeniu nadciśnienia tętniczego i dyslipidemii podkreśla, iż stosowanie preparatu złożonego zawierającego amlodypinę i atorwastatynę pozwala uzyskać skuteczną redukcję zarówno ciśnienia tętniczego, jak i stężenia LDL [14]. Lek ten może się więc okazać

4 Zastosowanie preparatu łączonego amlodypiny i atorwastatyny w terapii nadciśnienia tętniczego, dyslipidemii i choroby niedokrwiennej serca 17 bardzo pomocny w optymalizacji leczenia pacjentów z tymi schorzeniami [14]. Z kolei McKeage i Siddiqui dowodzą, iż biodostępność atorwastatyny i amlodypiny w postaci leku skojarzonego jest taka sama jak tych cząsteczek stosowanych osobno [15]. Tolerancja leku złożonego jest dobra i nie odbiega od tolerancji atorwastatyny i amlodypiny stosowanych osobno, podobnie porównywalne są efekty hipotensyjne i biochemiczne [15]. Powyższe spostrzeżenia znalazły potwierdzenie w wynikach badania JEWEL [16]. W jego trakcie oceniano skuteczność omawianego preparatu łączonego (rozpiętość dawek: od 5/10 do 10/80 mg, odpowiednio amlodypiny i atorwastatyny) stosowanego przez 16 tygodni u 2245 pacjentów. Docelowe wartości ciśnienia tętniczego oraz stężenia LDL uzyskano u ponad połowy pacjentów [16]. Farmakoterapia była dobrze tolerowana przez chorych, a wśród działań niepożądanych najczęściej wymieniano obrzęki obwodowe (11% leczonych), obrzęki w okolicy kostek (2,9%) oraz bóle głowy (2,9%) [16]. McKeage i Siddiqui podkreślają, iż stosowanie preparatu skojarzonego może istotnie poprawić compliance i pozwala na symultaniczne korygowanie dwóch istotnych czynników ryzyka sercowo-naczyniowego wartości ciśnienia tętniczego oraz profilu lipidowego [15]. Na korzyści związane z poprawą compliance i adherence zwraca również uwagę Curran [17]. W pracy poświęconej aktualnemu zastosowaniu omawianego połączenia leków Curran podkreśla, że stosowanie preparatu amlodypiny z atorwastatyną u pacjentów z nadciśnieniem tętniczym pozwala na uzyskanie docelowych wartości ciśnienia tętniczego oraz stężenia LDL [17]. Curran przypomina jednocześnie, że w badaniu ASCOT-LLA u pacjentów z nadciśnieniem tętniczym oraz czynnikami ryzyka chorób układu sercowo-naczyniowego zastosowanie amlodypiny oraz atorwastatyny pozytywnie wpływało na rokowanie [17]. Delgado-Montero i Zamarano na podstawie analizy parametrów farmakokinetycznych i badań klinicznych przeprowadzonych z udziałem obu cząsteczek oraz ich połączenia również podkreślają znaczenie możliwości poprawy compliance. Oba leki są dobrze tolerowane, skuteczne, ponadto wykazano w stosunku do nich efektywność kosztową. Autorzy sugerują, iż korzyści ze stosowania preparatu złożonego należy się spodziewać przede wszystkim u pacjentów z nadciśnieniem tętniczym i z wysokim ryzykiem sercowo-naczyniowym [18]. Bashir i wsp. również zaobserwowali wysoką skuteczność omawianego połączenia w grupie trzydziestu pacjentów w wieku od 35 do 60 lat, których wyjściowo zdefiniowano jako chorych ze źle kontrolowanym nadciśnieniem tętniczym [19]. Wymiernych danych dotyczących kwestii compliance i persistence w przypadku omawianych leków dostarczają Simons i wsp. W latach analizowali oni, jaki odsetek pacjentów stosujących atorwastatynę i amlodypinę osobno lub w preparacie łączonym zaprzestaje leczenia w ciągu pierwszego roku od rozpoczęcia przyjmowania leków [20]. Spośród 4146 pacjentów przyjmujących lek złożony 11% przerwało terapię po miesiącu, a 33% po roku. W przypadku 6204 pacjentów przyjmujących atorwastatynę i amlodypinę jednocześnie, ale w osobnych tabletkach, po pierwszym miesiącu terapię przerwało 23%, a po roku ponad 50% osób [20]. Wydaje się jednak, że poprawa compliance i adherence, poza znaną skutecznością atorwastatyny i amlodypiny, to niejedyne korzyści związane ze stosowaniem preparatu łączonego. Li i wsp. w badaniu dotyczącym 25 pacjentów z nadciśnieniem tętniczym i współistniejącą stabilną chorobą niedokrwienną serca dowiedli, iż stosowanie omawianego preparatu łączonego pozwala również na poprawę funkcji komórek śródbłonka (ocenianej na podstawie FMD, brachial flow-mediated dilation) oraz wiąże się ze wzrostem stężenia adiponektyny (średnio 12,1 μg/ml; 95% CI: 10,7 13,7 vs 8,1 μg/ml; 95% CI: 6,5 10,0; p < 0,001) [21]. Obserwowane efekty uzyskano po 14 dniach farmakoterapii [21]. Koh i wsp. również obserwowali dodatkowe, poza hipotensyjnymi i hipolipemizującymi, efekty jednoczesnego stosowania atorwastatyny i amlodypiny [22]. Wykazano, iż równoczesne stosowanie obu tych leków w sposób istotny statystycznie zwiększa stężenie adiponektyny oraz zmniejsza insulinooporność [22]. PRAKTYCZNE ZASTOSOWANIE PREPARATU ŁĄCZONEGO Wziąwszy pod uwagę wyniki badań klinicznych dotyczących zastosowania amlodypiny i atorwastatyny oraz aktualne wytyczne dotyczące postępowania w nadciśnieniu tętniczym i stabilnej chorobie niedokrwiennej serca, zastosowanie preparatu łączonego zawierającego obie omawiane cząsteczki można rozważyć: w przypadku pacjentów z nadciśnieniem tętniczym i współistniejącą dyslipidemią w przypadku pacjentów z nadciśnieniem tętniczym i współistniejącą chorobą niedokrwienną serca (w tej sytuacji stosowanie silnej statyny ma najwyższą klasę zaleceń: I A, a antagonista wapnia jest jednym z preferowanych leków hipotensyjnych [1, 3]) w przypadku pacjentów z nadciśnieniem tętniczym i konstelacją dodatkowych czynników ryzyka, upoważniających nas do stosowania statyny. PODSUMOWANIE Skuteczność i bezpieczeństwo amlodypiny w terapii nadciśnienia tętniczego oraz atorwastatyny w redukcji stężenia LDL i redukcji ryzyka powikłań sercowo-naczyniowych u pacjentów z dyslipidemią, chorobą wieńcową czy po udarze mózgu

5 18 Zastosowanie preparatu łączonego amlodypiny i atorwastatyny w terapii nadciśnienia tętniczego, dyslipidemii i choroby niedokrwiennej serca lub TIA zostały udowodnione w toku wielu badań klinicznych. Współistnienie wielu czynników ryzyka sercowo-naczyniowego stwarza sytuację, w której pacjenci często muszą stosować polifarmakoterapię. Leki złożone umożliwiają uproszczenie schematu leczenia, przez co zwiększają szansę na przestrzeganie przez pacjentów zaleceń oraz osiągnięcie założeń terapeutycznych. Dotychczas zasada ta była stosowana przede wszystkim w terapii nadciśnienia tętniczego, a złożone preparaty hipotensyjne cieszą się coraz większym zaufaniem lekarzy. Nową możliwością farmakoterapii osób z nadciśnieniem tętniczym i współistniejącą dyslipidemią lub z innymi wskazaniami do stosowania inhibitorów reduktazy HMG-CoA jest preparat złożony zawierający amlodypinę i atorwastatynę. Wyniki przeprowadzonych dotychczas badań są zachęcające stosowanie tego połączenia poprawia compliance i persistence, jest zarazem bezpieczne i dobrze tolerowane przez pacjentów, pozwala na skuteczną redukcję ciśnienia tętniczego oraz stężenia LDL. Preparat umożliwia symultaniczne leczenie dwóch niezależnych czynników ryzyka sercowo-naczyniowego, co może się okazać szczególnie korzystne u pacjentów z nadciśnieniem tętniczym i współistniejącą stabilną chorobą niedokrwienną serca. W tej konkretnej sytuacji obie cząsteczki, amlodypina i atorwastatyna, cechowały się bardzo dużą skutecznością w zakresie redukcji całkowitego ryzyka sercowo-naczyniowego. Jednoczesne stosowanie obu leków w jednej tabletce może więc w znacznym stopniu uprościć schemat terapii, o której wiemy, że przyniesie pacjentowi wymierne korzyści. Adres do korespondencji dr hab. n. med. Artur Mamcarz, prof. nadzw. WUM Kierownik III Kliniki Chorób Wewnętrznych i Kardiologii Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego Warszawa, ul. Solec 93 a.mamcarz@3med.pl Piśmiennictwo ESH/ESC Guidelines for the management of arterial hypertension. The Task Force for the management of arterial hypertension of the European Society of Hypertension (ESH) and of the European Society of Cardiology (ESC). Eur. Heart J [online: doi: /eurheartj/eht151]. 2. Wald D.S., Law M., Morris J.K. et al. Combination therapy versus monotherapy in reducing blood pressure: metaanalysis on participants from 42 trials. Am. J. Med. 2009; 122: ESC guidelines on the management of stable coronary artery disease. The Task Force on the management of stable coronary artery disease of the European Society of Cardiology. Eur. Heart J [online: doi: /eurheartj/eht296]. 4. ESC/EAS Guidelines for the management of dyslipidaemias. The Task Force for the management of dyslipidaemias of the European Society of Cardiology (ESC) and the European Atherosclerosis Society (EAS). Developed with the special contribution of: European Association for Cardiovascular Prevention & Rehabilitation. Eur. Heart J. 2011; 32: European Guidelines on cardiovascular disease prevention in clinical practice (version 2012). The Fifth Joint Task Force of the European Society of Cardiology and Other Societies on Cardiovascular Disease Prevention in Clinical Practice (constituted by representatives of nine societies and by invited experts). Developed with the special contribution of the European Association for Cardiovascular Prevention & Rehabilitation (EACPR). Eur. Heart J. 2012; 33: Wiszniewska M., Kobayashi A., Członkowska A.: Postępowanie w udarze mózgu. Skrót Wytycznych Grupy Ekspertów Sekcji Chorób Naczyniowych Polskiego Towarzystwa Neurologicznego z 2012 roku. Polski Przegląd Neurologiczny 2012; 4(8). 7. Bakris G.L., Sarafidis P.A., Weir M.R. et al.: Renal outcomes with different fixed-dose combination therapies in patients with hypertension at high risk for cardiovascular events (ACCOMPLISH): a prespecified secondary analysis of a randomized, controlled trial. Lancet 2010 [online: doi: /S (09) ]. 8. Sever P.S., Dahlöf B., Poulter N.R. et al.: Prevention of coronary and stroke events with atorvastatin in hypertensive patients who have average or lower-than-average cholesterol concentrations, in the Anglo-Scandinavian Cardiac Outcomes Trial-Lipid Lowering Arm (ASCOT-LLA): a multicentre randomised controlled trial. The Lancet 2003; 361: Julius S., Kjeldsen S.E., Weber M. et al.; VALUE trial group: Outcomes in hypertensive patients at high cardiovascular risk treated with regimens based on valsartan or amlodipine: the VALUE randomised trial. Lancet 2004; 363:

6 Zastosowanie preparatu łączonego amlodypiny i atorwastatyny w terapii nadciśnienia tętniczego, dyslipidemii i choroby niedokrwiennej serca Cannon C.P., Braunwald E., McCabe C.H. et al.; Pravastatin or Atorvastatin Evaluation and Infection Therapy-Thrombolysis in Myocardial Infarction 22 Investigators: Intensive versus moderate lipid lowering with statins after acute coronary syndromes. N. Engl. J. Med. 2004; 350(15): LaRosa J.C., Grundy S.M., Waters D.D. et al.; Treating to New Targets (TNT) Investigators: Intensive lipid lowering with atorvastatin in patients with stable coronary disease. N. Engl. J. Med. 2005; 352: de Zeeuw D.: Different renal protective effects of atorvastatin and rosuvastatin in diabetic and non-diabetic renal patients with proteinuria. Results of the PLANET trials European Renal Association-European Dialysis and Transplant Association Congress; June 27, 2010; Munich, Germany. 13. Dorresteijn J.A., Boekholdt S.M., van der Graaf Y. et al.: High-dose statin therapy in patients with stable coronary artery disease: treating the right patients based on individualized prediction of treatment effect. Circulation 2013; 127(25): Cowie M.R.: Simultaneous treatment of hypertension and dyslipidaemia may help to reduce overall cardiovascular risk: focus on amlodipine/ atorvastatin single-pill therapy. J. Clin. Pract. 2005; 59(7): McKeage K., Siddiqui M.A.: Amlodipine/atorvastatin fixed-dose combination: a review of its use in the prevention of cardiovascular disease and in the treatment of hypertension and dyslipidemia. Am. J. Cardiovasc. Drugs 2008; 8(1): Richard Hobbs F.D., Gensini G., John Mancini G.B. et al.: International open-label studies to assess the efficacy and safety of single-pill amlodipine/atorvastatin in attaining blood pressure and lipid targets recommended by country-specific guidelines: the JEWEL programme. Eur. J. Cardiovasc. Prev. Rehabil. 2009; 16(4): Curran M.P.: Amlodipine/Atorvastatin: a review of its use in the treatment of hypertension and dyslipidaemia and the preventionof cardiovascular disease. Drugs 2010; 70(2): Delgado-Montero A., Zamorano J.L.: Atorvastatin calcium plus amlodipine for the treatment of hypertension. Expert Opin. Pharmacother. 2012; 13(18): Bashir S., Sherwani M.U., Shabbir I. et al.: Efficacy of fix dose combination (atorvastatin and amlodipine) in treatment of uncontrolled hypertension and dyslipidemia. J. Ayub. Med. Coll. Abbottabad 2011; 23(3): Simons L.A., Ortiz M., Calcino G.: Persistence with a single pill versus two pills of amlodipine and atorvastatin: the Australian experience, Med. J. Aust. 2011; 195(3): Li M., Xu A., Lam K.S. et al.: Impact of combination therapy with amlodipine and atorvastatin on plasma adiponectin levels in hypertensive patients with coronary artery disease: combination therapy and adiponectin. Postgrad. Med. 2011; 123(6): Koh K.K., Quon M.J., Han S.H. et al.: Additive beneficial effects of atorvastatin combined with amlodipine in patients with mild-to-moderate hypertension. Int. J. Cardiol. 2011; 146(3):

Przegląd randomizowanych, kontrolowanych badań klinicznych w grupie osób w wieku podeszłym

Przegląd randomizowanych, kontrolowanych badań klinicznych w grupie osób w wieku podeszłym G E R I A T R I A ; : - Akademia Medycyny GERIATRIA OPARTA NA FAKTACH/EVIDENCE-BASED GERIATRICS Otrzymano/Submitted:.. Zaakceptowano/Accepted:.. Przegląd randomizowanych, kontrolowanych badań klinicznych

Bardziej szczegółowo

Materiały edukacyjne. Diagnostyka i leczenie nadciśnienia tętniczego

Materiały edukacyjne. Diagnostyka i leczenie nadciśnienia tętniczego Materiały edukacyjne Diagnostyka i leczenie nadciśnienia tętniczego Klasyfikacja ciśnienia tętniczego (mmhg) (wg. ESH/ESC )

Bardziej szczegółowo

Algorytm wyboru terapii hipotensyjnej krajobraz po badaniu ASCOT-BPLA

Algorytm wyboru terapii hipotensyjnej krajobraz po badaniu ASCOT-BPLA Choroby Serca i Naczyń 26, tom 3, supl. A, A5 A9 Algorytm wyboru terapii hipotensyjnej krajobraz po badaniu ASCOT-BPLA Marcin Grabowski, Krzysztof J. Filipiak I Katedra i Klinika Kardiologii Akademii Medycznej

Bardziej szczegółowo

ANALIZA PROFILU METABOLICZNEGO PACJENTÓW Z PRZEWLEKŁĄ NIEWYDOLNOŚCIĄ SERCA I WSPÓŁISTNIEJĄCYM MIGOTANIEM PRZEDSIONKÓW

ANALIZA PROFILU METABOLICZNEGO PACJENTÓW Z PRZEWLEKŁĄ NIEWYDOLNOŚCIĄ SERCA I WSPÓŁISTNIEJĄCYM MIGOTANIEM PRZEDSIONKÓW ANALIZA PROFILU METABOLICZNEGO PACJENTÓW Z PRZEWLEKŁĄ NIEWYDOLNOŚCIĄ SERCA I WSPÓŁISTNIEJĄCYM MIGOTANIEM PRZEDSIONKÓW Rozprawa doktorska Autor: lek. Marcin Wełnicki Promotor: prof. dr hab. n. med Artur

Bardziej szczegółowo

Aneks III Zmiany w charakterystyce produktu leczniczego oraz w ulotce dla pacjenta

Aneks III Zmiany w charakterystyce produktu leczniczego oraz w ulotce dla pacjenta Aneks III Zmiany w charakterystyce produktu leczniczego oraz w ulotce dla pacjenta Uwaga: Niniejsze zmiany do streszczenia charakterystyki produktu leczniczego i ulotki dla pacjenta są wersją obowiązującą

Bardziej szczegółowo

FARMAKOTERAPIA NADCIŚNIENIA TĘTNICZEGO. Prof. dr hab. Jan J. Braszko Zakład Farmakologii Klinicznej UMB

FARMAKOTERAPIA NADCIŚNIENIA TĘTNICZEGO. Prof. dr hab. Jan J. Braszko Zakład Farmakologii Klinicznej UMB FARMAKOTERAPIA NADCIŚNIENIA TĘTNICZEGO Prof. dr hab. Jan J. Braszko Zakład Farmakologii Klinicznej UMB Oparte na dowodach zalecenia w leczeniu nadciśnienia tętniczego wg. Joint National Committee (JNC

Bardziej szczegółowo

W badaniu 4S (ang. Scandinavian Simvastatin Survivat Study), oceniano wpływ symwastatyny na całkowitą śmiertelność u 4444 pacjentów z chorobą wieńcową i z wyjściowym stężeniem cholesterolu całkowitego

Bardziej szczegółowo

Atorwastatyna w wysokich dawkach wskazania i bezpieczeństwo

Atorwastatyna w wysokich dawkach wskazania i bezpieczeństwo 32 Atorwastatyna w wysokich dawkach wskazania i bezpieczeństwo Atorwastatyna w wysokich dawkach wskazania i bezpieczeństwo High doses of atorvastatin indications and safety Lek. med. Marcin Konopka 1 Dr

Bardziej szczegółowo

Śmiertelność przypisana w tys; całość Ezzatti M. Lancet 2002; 360: 1347

Śmiertelność przypisana w tys; całość Ezzatti M. Lancet 2002; 360: 1347 Nadciśnienie tętnicze Prewencja i leczenie Prof. dr hab. med. Danuta Czarnecka I Klinika Kardiologii i Elektrokardiologii Interwencyjnej oraz Nadciśnienia Tętniczego Uniwersytet Jagielloński, Kraków Warszawa.07.04.2013

Bardziej szczegółowo

Epidemia niewydolności serca Czy jesteśmy skazani na porażkę?

Epidemia niewydolności serca Czy jesteśmy skazani na porażkę? Epidemia niewydolności serca Czy jesteśmy skazani na porażkę? Piotr Ponikowski Klinika Chorób Serca Uniwersytet Medyczny we Wrocławiu Ośrodek Chorób Serca Szpitala Wojskowego we Wrocławiu Niewydolność

Bardziej szczegółowo

Pacjent z nadciśnieniem tętniczym i dyslipidemią jak i dlaczego powinien być leczony?

Pacjent z nadciśnieniem tętniczym i dyslipidemią jak i dlaczego powinien być leczony? Choroby Serca i Naczyń 2016, tom 13, nr 4, 245 250 N A D C I Ś N I E N I E T Ę T N I C Z E Redaktor działu: prof. dr hab. n. med. Krzysztof Narkiewicz Pacjent z nadciśnieniem tętniczym i dyslipidemią jak

Bardziej szczegółowo

prace oryginalne i poglądowe Original contributions

prace oryginalne i poglądowe Original contributions prace oryginalne i poglądowe Original contributions Filip M. Szymański Pediatr Med Rodz 2013, 9 (3), p. 232 236 Received: 05.11.2013 Accepted: 14.11.2013 Published: 29.11.2013 Nowoczesna farmakoterapia

Bardziej szczegółowo

Aneks II. Niniejsza Charakterystyka Produktu Leczniczego oraz ulotka dla pacjenta stanowią wynik procedury arbitrażowej.

Aneks II. Niniejsza Charakterystyka Produktu Leczniczego oraz ulotka dla pacjenta stanowią wynik procedury arbitrażowej. Aneks II Zmiany dotyczące odpowiednich punktów Charakterystyki Produktu Leczniczego oraz ulotki dla pacjenta przedstawione przez Europejską Agencję Leków (EMA) Niniejsza Charakterystyka Produktu Leczniczego

Bardziej szczegółowo

Nadciśnienie tętnicze u chorych z cukrzycą - groźny duet. prof. Włodzimierz J. Musiał

Nadciśnienie tętnicze u chorych z cukrzycą - groźny duet. prof. Włodzimierz J. Musiał Nadciśnienie tętnicze u chorych z cukrzycą - groźny duet. prof. Włodzimierz J. Musiał Plan wykładu Epidemiologia Jaki wpływ ma współwystępowanie nadciśnienia u chorych z cukrzycą Do jakich wartości obniżać

Bardziej szczegółowo

Ocena ryzyka sercowo naczyniowego w praktyce Katedra i Zakład Lekarza Rodzinnego Collegium Medicum w Bydgoszczy UMK w Toruniu

Ocena ryzyka sercowo naczyniowego w praktyce Katedra i Zakład Lekarza Rodzinnego Collegium Medicum w Bydgoszczy UMK w Toruniu Ocena ryzyka sercowo naczyniowego w praktyce Katedra i Zakład Lekarza Rodzinnego Collegium Medicum w Bydgoszczy UMK w Toruniu 2018-03-15 Czym jest ryzyko sercowo naczyniowe? Ryzyko sercowo-naczyniowe to

Bardziej szczegółowo

Aspekty ekonomiczne dostępności do nowoczesnego leczenia przeciwkrzepliwego w profilaktyce udaru mózgu. Maciej Niewada

Aspekty ekonomiczne dostępności do nowoczesnego leczenia przeciwkrzepliwego w profilaktyce udaru mózgu. Maciej Niewada Aspekty ekonomiczne dostępności do nowoczesnego leczenia przeciwkrzepliwego w profilaktyce udaru mózgu Maciej Niewada PLAN Udar epidemia? Jak migotanie przedsionków wpływa na udar? Nowe leki przeciwkrzepliwe:

Bardziej szczegółowo

Wytyczne ACCF/AHA 2010: Ocena ryzyka sercowo-naczyniowego u bezobjawowych dorosłych

Wytyczne ACCF/AHA 2010: Ocena ryzyka sercowo-naczyniowego u bezobjawowych dorosłych Wytyczne ACCF/AHA 2010: Ocena ryzyka sercowo-naczyniowego u bezobjawowych dorosłych Jednym z pierwszych i podstawowych zadań lekarza jest prawidłowa i rzetelna ocena ryzyka oraz rokowania pacjenta. Ma

Bardziej szczegółowo

Rejestr codziennej praktyki lekarskiej dotyczący cy leczenia nadciśnienia nienia tętniczego t tniczego. czynnikami ryzyka sercowo- naczyniowego

Rejestr codziennej praktyki lekarskiej dotyczący cy leczenia nadciśnienia nienia tętniczego t tniczego. czynnikami ryzyka sercowo- naczyniowego Rejestr codziennej praktyki lekarskiej dotyczący cy leczenia nadciśnienia nienia tętniczego t tniczego współwyst występującego z innymi czynnikami ryzyka sercowo- naczyniowego Nr rejestru: HOE 498_9004

Bardziej szczegółowo

The combined treatment of dyslipidemias with ezetimibe VYMET trial (2009)

The combined treatment of dyslipidemias with ezetimibe VYMET trial (2009) Akademia Medycyny GERIATRIA OPARTA NA FAKTACH/EVIDENCE-BASED GERIATRICS Wpłynęło: 19.09.2009 Zaakcepetowano: 21.09.2009 Przegląd randomizowanych, kontrolowanych badań klinicznych w grupie osób w wieku

Bardziej szczegółowo

Czy po badaniu ADVANCE leczenie hipotensyjne chorych na cukrzycę stanie się bardziej advanced zaawansowane?

Czy po badaniu ADVANCE leczenie hipotensyjne chorych na cukrzycę stanie się bardziej advanced zaawansowane? KOMENTARZ Czy po badaniu ADVANCE leczenie hipotensyjne chorych na cukrzycę stanie się bardziej advanced zaawansowane? Andrzej Tykarski Przedstawione na Kongresie ESC w Wiedniu i opublikowane jednocześnie

Bardziej szczegółowo

Aneks III. Zmiany w odpowiednich punktach skróconej charakterystyki produktu leczniczego i ulotce dla pacjenta.

Aneks III. Zmiany w odpowiednich punktach skróconej charakterystyki produktu leczniczego i ulotce dla pacjenta. Aneks III Zmiany w odpowiednich punktach skróconej charakterystyki produktu leczniczego i ulotce dla pacjenta. Uwaga: Niniejsze zmiany w odpowiednich punktach skróconej charakterystyki produktu leczniczego

Bardziej szczegółowo

Leczenie nadciśnienia tętniczego u dorosłych chorych na cukrzycę

Leczenie nadciśnienia tętniczego u dorosłych chorych na cukrzycę ZALECENIA ISSN 1640 8497 Stanowisko American Diabetes Association Leczenie nadciśnienia tętniczego u dorosłych chorych na cukrzycę Treatment of hypertension in adults with diabetes Przedrukowano za zgodą

Bardziej szczegółowo

Rejestr codziennej praktyki lekarskiej w zakresie leczenia choroby wieńcowej

Rejestr codziennej praktyki lekarskiej w zakresie leczenia choroby wieńcowej Rejestr codziennej praktyki lekarskiej w zakresie leczenia choroby wieńcowej Badanie Nr: BETAX_L_01459 Autorzy: Dr hab. n. med. Marek Kuch, Klinika Kardiologii, Uniwersytet Medyczny w Warszawie Michał

Bardziej szczegółowo

Przegląd randomizowanych, kontrolowanych badań klinicznych w grupie osób w wieku podeszłym

Przegląd randomizowanych, kontrolowanych badań klinicznych w grupie osób w wieku podeszłym Akademia Medycyny GERIATRIA OPARTA NA FAKTACH/EVIDENCE-BASED GERIATRICS Wpłynęło: 19.03.2008 Zaakcepetowano: 23.03.2008 Przegląd randomizowanych, kontrolowanych badań klinicznych w grupie osób w wieku

Bardziej szczegółowo

Aneks I Wnioski naukowe i podstawy zawieszenia pozwolenia na dopuszczenie do obrotu przedstawione przez Europejską Agencję Leków

Aneks I Wnioski naukowe i podstawy zawieszenia pozwolenia na dopuszczenie do obrotu przedstawione przez Europejską Agencję Leków Aneks I Wnioski naukowe i podstawy zawieszenia pozwolenia na dopuszczenie do obrotu przedstawione przez Europejską Agencję Leków 1 Wnioski naukowe Ogólne podsumowanie oceny naukowej dotyczącej kwasu nikotynowego/laropiprantu

Bardziej szczegółowo

Terapia skojarzona w leczeniu zaburzeń lipidowych

Terapia skojarzona w leczeniu zaburzeń lipidowych Terapia skojarzona w leczeniu zaburzeń lipidowych Dzięki wielu dużym randomizowanymi badaniom bezsprzeczna pozostaje skuteczność statyn w redukcji stężenia cholesterolu LDL (LDL-C) oraz zdarzeń sercowo-naczyniowych.

Bardziej szczegółowo

Marcin Barylski Klinika Chorób Wewnętrznych i Rehabilitacji Kardiologicznej, Uniwersytet Medyczny w Łodzi

Marcin Barylski Klinika Chorób Wewnętrznych i Rehabilitacji Kardiologicznej, Uniwersytet Medyczny w Łodzi 250 GERIATRIA 2015; 9: 250-256 Akademia Medycyny ARTYKUŁ POGLĄDOWY / REVIEW PAPER Otrzymano/Submitted: 02.11.2015 Zaakceptowano/Accepted: 23.11.2015. Nowa era farmakoterapii sercowo-naczyniowej, czyli

Bardziej szczegółowo

Kwasy tłuszczowe EPA i DHA omega-3 są niezbędne dla zdrowia serca i układu krążenia.

Kwasy tłuszczowe EPA i DHA omega-3 są niezbędne dla zdrowia serca i układu krążenia. Kwasy tłuszczowe EPA i DHA omega-3 są niezbędne dla zdrowia serca i układu krążenia. Kwasy tłuszczowe omega-3 jak pokazują wyniki wielu światowych badań klinicznych i epidemiologicznych na ludziach, są

Bardziej szczegółowo

Produkty złożone (combo) stosowane w nadciśnieniu tętniczym a system refundacji leków ocena potencjału oszczędności

Produkty złożone (combo) stosowane w nadciśnieniu tętniczym a system refundacji leków ocena potencjału oszczędności Produkty złożone (combo) stosowane w nadciśnieniu tętniczym a system refundacji leków ocena potencjału oszczędności MIEJ SERCE I PATRZAJ W SERCE... I TĘTNICE HEALTH PROJECT MANAGEMENT 23 maja 2016 r. Nieprzestrzeganie

Bardziej szczegółowo

Leczenie przeciwpłytkowe w niewydolności nerek (PCHN) Dr hab. Dorota Zyśko, prof. nadzw Łódź 2014

Leczenie przeciwpłytkowe w niewydolności nerek (PCHN) Dr hab. Dorota Zyśko, prof. nadzw Łódź 2014 Leczenie przeciwpłytkowe w niewydolności nerek (PCHN) Dr hab. Dorota Zyśko, prof. nadzw Łódź 2014 Leki przeciwpłytkowe (ASA, clopidogrel) Leki przeciwzakrzepowe (heparyna, warfin, acenocumarol) Leki trombolityczne

Bardziej szczegółowo

Klinika Chorób Wewnętrznych i Rehabilitacji Kardiologicznej, Uniwersytet Medyczny w Łodzi 2

Klinika Chorób Wewnętrznych i Rehabilitacji Kardiologicznej, Uniwersytet Medyczny w Łodzi 2 Akademia Medycyny GERIATRIA OPARTA NA FAKTACH/EVIDENCE-BASED GERIATRICS Otrzymano/Submitted: 17.09.2012 Zaakceptowano/Accepted: 20.09.2012 Przegląd randomizowanych, kontrolowanych badań klinicznych w grupie

Bardziej szczegółowo

Stosowanie preparatu BioCardine900 u chorych. z chorobą wieńcową leczonych angioplastyką naczyń

Stosowanie preparatu BioCardine900 u chorych. z chorobą wieńcową leczonych angioplastyką naczyń Jan Z. Peruga, Stosowanie preparatu BioCardine900 u chorych z chorobą wieńcową leczonych angioplastyką naczyń wieńcowych II Katedra Kardiologii Klinika Kardiologii Uniwersytetu Medycznego w Łodzi 1 Jednym

Bardziej szczegółowo

Denerwacja nerek stan wiedzy 2013. Prof. dr hab. med. Andrzej Januszewicz Klinika Nadciśnienia Tętniczego Instytut Kardiologii

Denerwacja nerek stan wiedzy 2013. Prof. dr hab. med. Andrzej Januszewicz Klinika Nadciśnienia Tętniczego Instytut Kardiologii Denerwacja nerek stan wiedzy 2013 Prof. dr hab. med. Andrzej Januszewicz Klinika Nadciśnienia Tętniczego Instytut Kardiologii Katowice, 21 listopada 2013 2009 Lancet. 2009;373:1275-1281 Pierwsza ocena

Bardziej szczegółowo

Efekty terapii inhibitorem konwertazy angiotensyny u pacjentów w podeszłym wieku z chorobą sercowo-naczyniową

Efekty terapii inhibitorem konwertazy angiotensyny u pacjentów w podeszłym wieku z chorobą sercowo-naczyniową BADANIA KLINICZNE. CO NOWEGO W HIPERTENSJOLOGII? Efekty terapii inhibitorem konwertazy angiotensyny u pacjentów w podeszłym wieku z chorobą sercowo-naczyniową Katarzyna Kolasińska-Malkowska 1, Marcin Cwynar

Bardziej szczegółowo

I Klinika Kardiologii i Elektroterapii Świętokrzyskiego Centrum Kardiologii w Kielcach 2

I Klinika Kardiologii i Elektroterapii Świętokrzyskiego Centrum Kardiologii w Kielcach 2 praca POGLĄDOWA Folia Cardiologica 2016 tom 11, nr 5, strony 427 432 DOI: 10.5603/FC.a2016.0091 Copyright 2016 Via Medica ISSN 2353 7752 Skojarzone leczenie nadciśnienia tętniczego i hipercholesterolemii:

Bardziej szczegółowo

Kliniczne profile pacjentów z nadciśnieniem tętniczym, u których warto rozważyć terapię skojarzoną telmisartanem i hydrochlorotiazydem

Kliniczne profile pacjentów z nadciśnieniem tętniczym, u których warto rozważyć terapię skojarzoną telmisartanem i hydrochlorotiazydem 249 Kliniczne profile pacjentów z nadciśnieniem tętniczym, u których warto rozważyć terapię skojarzoną telmisartanem i hydrochlorotiazydem Clinical profiles of hypertensive patients in whom it is worth

Bardziej szczegółowo

Lek. Ewelina Anna Dziedzic. Wpływ niedoboru witaminy D3 na stopień zaawansowania miażdżycy tętnic wieńcowych.

Lek. Ewelina Anna Dziedzic. Wpływ niedoboru witaminy D3 na stopień zaawansowania miażdżycy tętnic wieńcowych. Lek. Ewelina Anna Dziedzic Wpływ niedoboru witaminy D3 na stopień zaawansowania miażdżycy tętnic wieńcowych. Rozprawa na stopień naukowy doktora nauk medycznych Promotor: Prof. dr hab. n. med. Marek Dąbrowski

Bardziej szczegółowo

Różnice w skuteczności leczenia dyslipidemii wśród kobiet i mężczyzn na podstawie wyników badania 3ST-POL

Różnice w skuteczności leczenia dyslipidemii wśród kobiet i mężczyzn na podstawie wyników badania 3ST-POL 28 dowody medyczne w kardiologii S Kowalewski, A Mamcarz Ochronny wpływ trimetazydyny u pacjentów z chorobą niedokrwienną serca i niewydolnością serca Różnice w skuteczności leczenia dyslipidemii wśród

Bardziej szczegółowo

Cukrzyca typu 2 Novo Nordisk Pharma Sp. z o.o.

Cukrzyca typu 2 Novo Nordisk Pharma Sp. z o.o. Cukrzyca typu 2 Cukrzyca typu 2 Jeśli otrzymałeś tę ulotkę, prawdopodobnie zmagasz się z problemem cukrzycy. Musisz więc odpowiedzieć sobie na pytania: czy wiesz, jak żyć z cukrzycą? Jak postępować w wyjątkowych

Bardziej szczegółowo

Leczenie nadciśnienia tętniczego u dorosłych chorych na cukrzycę

Leczenie nadciśnienia tętniczego u dorosłych chorych na cukrzycę ZALECENIA ISSN 1640 8497 Stanowisko American Diabetes Association Leczenie nadciśnienia tętniczego u dorosłych chorych na cukrzycę Hypertension management in adults with diabetes Przedrukowano za zgodą

Bardziej szczegółowo

Wartość subklinicznych uszkodzeń narządowych w ocenie ryzyka sercowonaczyniowego. ma znaczenie?

Wartość subklinicznych uszkodzeń narządowych w ocenie ryzyka sercowonaczyniowego. ma znaczenie? Wartość subklinicznych uszkodzeń narządowych w ocenie ryzyka sercowonaczyniowego czy płeć ma znaczenie? dr n. med. Lucyna Woźnicka-Leśkiewicz Uniwersytet Medyczny im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu

Bardziej szczegółowo

Pułapki farmakoterapii nadciśnienia tętniczego. Piotr Rozentryt III Katedra i Kliniczny Oddział Kardiologii Śląskie Centrum Chorób Serca, Zabrze

Pułapki farmakoterapii nadciśnienia tętniczego. Piotr Rozentryt III Katedra i Kliniczny Oddział Kardiologii Śląskie Centrum Chorób Serca, Zabrze Pułapki farmakoterapii nadciśnienia tętniczego Piotr Rozentryt III Katedra i Kliniczny Oddział Kardiologii Śląskie Centrum Chorób Serca, Zabrze Leczenie nadciśnienia tętniczego versus leczenie chorego

Bardziej szczegółowo

Farmakoterapia prewencyjna czy warto stosować. Jadwiga Rogało-Szewczyk GRK 2014-09-17

Farmakoterapia prewencyjna czy warto stosować. Jadwiga Rogało-Szewczyk GRK 2014-09-17 Farmakoterapia prewencyjna czy warto stosować Jadwiga Rogało-Szewczyk GRK 2014-09-17 Farmakoterapia prewencyjna Jest obok zmiany stylu życia podstawową metodą prewencji chorób sercowonaczyniowych (ChSN)

Bardziej szczegółowo

Czy intensywne leczenie redukuje ryzyko rezydualne u starszych pacjentów z cukrzycą?

Czy intensywne leczenie redukuje ryzyko rezydualne u starszych pacjentów z cukrzycą? Interdyscyplinarne Spotkania Geriatryczne Czy intensywne leczenie redukuje ryzyko rezydualne u starszych pacjentów z cukrzycą? Bartosz Symonides, Zbigniew Gaciong Katedra i Klinika Chorób Wewnętrznych,

Bardziej szczegółowo

Wpływ badań klinicznych na jakość świadczeń w oddziale kardiologicznymdoświadczenia

Wpływ badań klinicznych na jakość świadczeń w oddziale kardiologicznymdoświadczenia Wpływ badań klinicznych na jakość świadczeń w oddziale kardiologicznymdoświadczenia własne Marek Bronisz, Eligiusz Patalas PSZOZ Szpital Powiatowy im. L. Błażka w Inowrocławiu Definicja Jakość opieki zdrowotnej,

Bardziej szczegółowo

Udary mózgu w przebiegu migotania przedsionków

Udary mózgu w przebiegu migotania przedsionków Udary mózgu w przebiegu migotania przedsionków Dr hab. med. Adam Kobayashi INSTYTUT PSYCHIATRII I NEUROLOGII, WARSZAWA Pacjenci z AF cechują się w pięciokrotnie większym ryzykiem udaru niedokrwiennego

Bardziej szczegółowo

Migotanie przedsionków czynniki ograniczające dostępności do współczesnej terapii

Migotanie przedsionków czynniki ograniczające dostępności do współczesnej terapii Migotanie przedsionków czynniki ograniczające dostępności do współczesnej terapii Piotr Pruszczyk, Klinika Chorób Wewnętrznych i Kardiologii Warszawski Uniwersytet Medyczny Centrum Diagnostyki i Leczenia

Bardziej szczegółowo

Badanie ACCOMPLISH terapia skojarzona nadciśnienia tętniczego. Które połączenia są najlepsze?

Badanie ACCOMPLISH terapia skojarzona nadciśnienia tętniczego. Które połączenia są najlepsze? KOMENTARZ Badanie ACCOMPLISH terapia skojarzona nadciśnienia tętniczego. Które połączenia są najlepsze? Krystyna Widecka Ważnym wydarzeniem, podkreślającym znaczenie właściwego skojarzenia leczenia hipotensyjnego,

Bardziej szczegółowo

Nowe leki w terapii niewydolności serca.

Nowe leki w terapii niewydolności serca. Nowe leki w terapii niewydolności serca. Michał Ciurzyński Klinika Chorób Wewnętrznych i Kardiologii Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego z Centrum Diagnostyki i Leczenia Żylnej Choroby Zakrzepowo Zatorowej

Bardziej szczegółowo

Spis treści. Przedmowa Badanie pacjenta z chorobami sercowo-naczyniowymi... 13

Spis treści. Przedmowa Badanie pacjenta z chorobami sercowo-naczyniowymi... 13 Spis treści Przedmowa................ 11 1. Badanie pacjenta z chorobami sercowo-naczyniowymi.................. 13 Najważniejsze problemy diagnostyczne....... 13 Ból w klatce piersiowej........... 14 Ostry

Bardziej szczegółowo

Profilaktyka chorób układu krążenia - nowości zawarte w wytycznych ESC 2012

Profilaktyka chorób układu krążenia - nowości zawarte w wytycznych ESC 2012 Nowe wytyczne ESC/PTK w kardiologii Profilaktyka chorób układu krążenia - nowości zawarte w wytycznych ESC 2012 Przemysław Trzeciak Częstochowa 11.12.2012 Umieralność z powodu chorób ukł. krążenia w latach

Bardziej szczegółowo

PIĄTEK / SOBOTA / NIEDZIELA Intensywna terapia statynowa lub terapia skojarzona. SOBOTA

PIĄTEK / SOBOTA / NIEDZIELA Intensywna terapia statynowa lub terapia skojarzona. SOBOTA PIĄTEK 15.45 17.15 / SOBOTA 14.45 17.15 / NIEDZIELA 10.00 11.30 Intensywna terapia statynowa lub terapia skojarzona SOBOTA 10.00 12.00 Leki: statyny SOBOTA 09.00 10.00 Suplementy diety: monakolina, witamina

Bardziej szczegółowo

Klinika Chorób Wewnętrznych i Rehabilitacji Kardiologicznej, Uniwersytet Medyczny w Łodzi 2

Klinika Chorób Wewnętrznych i Rehabilitacji Kardiologicznej, Uniwersytet Medyczny w Łodzi 2 259 G E R I A T R I A 21; 4: 259-273 Akademia Medycyny ARTYKUŁ POGLĄDOWY/REVIEW PAPER Otrzymano/Submitted: 11.9.21 Zaakceptowano/Accepted: 13.9.21 Miejsce atorwastatyny w redukcji ryzyka sercowonaczyniowego

Bardziej szczegółowo

Aktywność sportowa po zawale serca

Aktywność sportowa po zawale serca Aktywność sportowa po zawale serca Czy i jaki wysiłek fizyczny jest zalecany? O prozdrowotnych aspektach wysiłku fizycznego wiadomo już od dawna. Wysiłek fizyczny o charakterze aerobowym (dynamiczne ćwiczenia

Bardziej szczegółowo

Tomasz Grodzicki 1, Krzysztof Narkiewicz 2. Klasyfikacja nadciśnienia tętniczego. Summary

Tomasz Grodzicki 1, Krzysztof Narkiewicz 2. Klasyfikacja nadciśnienia tętniczego. Summary Tomasz Grodzicki 1, Krzysztof Narkiewicz 2 ARTYKUŁ POGLĄDOWY 1 Katedra Chorób Wewnętrznych i Gerontologii Collegium Medicum Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie 2 Katedra Nadciśnienia Tętniczego i Diabetologii

Bardziej szczegółowo

Nadciśnienie tętnicze - wytyczne PTNT 2015 Co jest szczególnie ważne?

Nadciśnienie tętnicze - wytyczne PTNT 2015 Co jest szczególnie ważne? Nadciśnienie tętnicze - wytyczne PTNT 2015 Co jest szczególnie ważne? Zbigniew Gaciong Katedra i Klinika Chorób Wewnętrznych, Nadciśnienia Tętniczego i Angiologii, Warszawski Uniwersytet Medyczny 1 Czynniki

Bardziej szczegółowo

NADCIŚNIENIE ZESPÓŁ METABOLICZNY

NADCIŚNIENIE ZESPÓŁ METABOLICZNY NADCIŚNIENIE ZESPÓŁ METABOLICZNY Poradnik dla pacjenta i jego rodziny Konsultacja: prof. dr hab. med. Zbigniew Gaciong CO TO JEST ZESPÓŁ METABOLICZNY Nadciśnienie tętnicze (inaczej podwyższone ciśnienie

Bardziej szczegółowo

Wartości docelowe ciśnienia tętniczego u osób z chorobą wieńcową spojrzenie po badaniu SPRINT

Wartości docelowe ciśnienia tętniczego u osób z chorobą wieńcową spojrzenie po badaniu SPRINT INTERWENCJA CZY PREWENCJA? Wartości docelowe ciśnienia tętniczego u osób z chorobą wieńcową spojrzenie po badaniu SPRINT STRESZCZENIE Nadciśnienie tętnicze jest jednym z głównych czynników ryzyka chorób

Bardziej szczegółowo

Znaczenie wczesnego wykrywania cukrzycy oraz właściwej kontroli jej przebiegu. Krzysztof Strojek Śląskie Centrum Chorób Serca Zabrze

Znaczenie wczesnego wykrywania cukrzycy oraz właściwej kontroli jej przebiegu. Krzysztof Strojek Śląskie Centrum Chorób Serca Zabrze Znaczenie wczesnego wykrywania cukrzycy oraz właściwej kontroli jej przebiegu Krzysztof Strojek Śląskie Centrum Chorób Serca Zabrze Czynniki ryzyka rozwoju i powikłania cukrzycy Nadwaga i otyłość Retinopatia

Bardziej szczegółowo

Kompleksowe leczenie chorych z nadciśnieniem tętniczym nie tylko redukcja ciśnienia tętniczego

Kompleksowe leczenie chorych z nadciśnieniem tętniczym nie tylko redukcja ciśnienia tętniczego Choroby Serca i Naczyń 2017, tom 14, nr 6, 305 314 N A D C I Ś N I E N I E T Ę T N I C Z E Redaktor działu: prof. dr hab. n. med. Krzysztof Narkiewicz Kompleksowe leczenie chorych z nadciśnieniem tętniczym

Bardziej szczegółowo

Przywrócenie rytmu zatokowego i jego utrzymanie

Przywrócenie rytmu zatokowego i jego utrzymanie Przywrócenie rytmu zatokowego i jego utrzymanie Jak wspomniano we wcześniejszych artykułach cyklu, strategia postępowania w migotaniu przedsionków (AF) polega albo na kontroli częstości rytmu komór i zapobieganiu

Bardziej szczegółowo

Aneks II. Uzupełnienia odpowiednich punktów Charakterystyki Produktu Leczniczego i Ulotki dla pacjenta

Aneks II. Uzupełnienia odpowiednich punktów Charakterystyki Produktu Leczniczego i Ulotki dla pacjenta Aneks II Uzupełnienia odpowiednich punktów Charakterystyki Produktu Leczniczego i Ulotki dla pacjenta 7 Dla produktów zawierających inhibitory enzymu konwertującego angiotensynę (inhibitory ACE) benazepryl,

Bardziej szczegółowo

Pacjent z nadciśnieniem tętniczym i dyslipidemią. Znaczenie skojarzonej terapii hipotensyjnej i hipolipemizującej

Pacjent z nadciśnieniem tętniczym i dyslipidemią. Znaczenie skojarzonej terapii hipotensyjnej i hipolipemizującej Arkadiusz Niklas, Anna M. Piekarska, Andrzej Tykarski PRACA POGLĄDOWA Katedra i Klinika Hipertensjologii, Angiologii i Chorób Wewnętrznych Uniwersytetu Medycznego w Poznaniu Pacjent z nadciśnieniem tętniczym

Bardziej szczegółowo

Zaktualizowane zalecenia dotyczące stosowania wysokich dawek ibuprofenu

Zaktualizowane zalecenia dotyczące stosowania wysokich dawek ibuprofenu 22 maja 2015 r. EMA/325007/2015 Zaktualizowane zalecenia dotyczące stosowania wysokich dawek ibuprofenu Wyniki oceny potwierdziły występowanie niewielkiego ryzyka sercowonaczyniowego w przypadku przyjmowania

Bardziej szczegółowo

Zasady profilaktyki wtórnej u chorych po ostrym zespole wieńcowym w 2016 roku

Zasady profilaktyki wtórnej u chorych po ostrym zespole wieńcowym w 2016 roku Kardiologia Inwazyjna nr 3 (11), ROK 2016 INTERWENCJA CZY PREWENCJA? Zasady profilaktyki wtórnej u chorych po ostrym zespole wieńcowym w 2016 roku STRESZCZENIE Obok stopnia uszkodzenia mięśnia sercowego,

Bardziej szczegółowo

"Optymalny Model Kompleksowej Rehabilitacji. i Wtórnej Prewencji "

Optymalny Model Kompleksowej Rehabilitacji. i Wtórnej Prewencji "Optymalny Model Kompleksowej Rehabilitacji i Wtórnej Prewencji " Skrócony raport z prac zespołu ekspertów Polskiego Towarzystwa Kardiologicznego. Autorzy: Piotr Jankowski, Maciej Niewada, Andrzej Bochenek,

Bardziej szczegółowo

RAPORT KOŃCOWY Z BADANIA

RAPORT KOŃCOWY Z BADANIA RAPORT KOŃCOWY Z BADANIA dotyczącego dodatkowych czynników współistniejących z nadciśnieniem tętniczym mających wpływ na wybór nebiwololu w leczeniu polskiej populacji pacjentów z NT W przypadku jakiegokolwiek

Bardziej szczegółowo

Ostre zespoły wieńcowe u kobiet od rozpoznania do odległych wyników leczenia

Ostre zespoły wieńcowe u kobiet od rozpoznania do odległych wyników leczenia Ostre zespoły wieńcowe u kobiet od rozpoznania do odległych wyników leczenia Janina Stępińska Klinika Intensywnej Terapii Kardiologicznej Instytut Kardiologii, Warszawa o Abott Potencjalny konflikt interesów

Bardziej szczegółowo

LECZENIE WTÓRNEJ NADCZYNNOŚCI PRZYTARCZYC U PACJENTÓW HEMODIALIZOWANYCH ICD-10 N

LECZENIE WTÓRNEJ NADCZYNNOŚCI PRZYTARCZYC U PACJENTÓW HEMODIALIZOWANYCH ICD-10 N Załącznik nr 42 do zarządzenia Nr 59/2011/DGL Prezesa NFZ z dnia 10 października 2011 roku Nazwa programu: LECZENIE WTÓRNEJ NADCZYNNOŚCI PRZYTARCZYC U PACJENTÓW HEMODIALIZOWANYCH ICD-10 N 25.8 Inne zaburzenia

Bardziej szczegółowo

Prewencja wtórna po zawale mięśnia serca w Małopolsce czy dobrze i skutecznie leczymy? Piotr Jankowski

Prewencja wtórna po zawale mięśnia serca w Małopolsce czy dobrze i skutecznie leczymy? Piotr Jankowski Prewencja wtórna po zawale mięśnia serca w Małopolsce czy dobrze i skutecznie leczymy? Piotr Jankowski I Klinika Kardiologii i El. Int. oraz Nad. Tęt. IK CMUJ Kraków piotrjankowski@interia.pl Gdańsk, 24

Bardziej szczegółowo

Co możemy zaoferować chorym z rozpoznanym migotaniem przedsionków? Możliwości terapii przeciwkrzepliwej.

Co możemy zaoferować chorym z rozpoznanym migotaniem przedsionków? Możliwości terapii przeciwkrzepliwej. Adam Sokal Śląskie Centrum Chorób Serca Zabrze Kardio-Med Silesia Co możemy zaoferować chorym z rozpoznanym migotaniem przedsionków? Możliwości terapii przeciwkrzepliwej. AF i udar U ok. 1 z 3 chorych

Bardziej szczegółowo

Terapia skojarzona nadciśnienia tętniczego z zastosowaniem lisinoprilu u pacjentów ze współistniejącą cukrzycą punkt widzenia diabetologa

Terapia skojarzona nadciśnienia tętniczego z zastosowaniem lisinoprilu u pacjentów ze współistniejącą cukrzycą punkt widzenia diabetologa 21 Terapia skojarzona nadciśnienia tętniczego z zastosowaniem lisinoprilu u pacjentów ze współistniejącą cukrzycą punkt widzenia diabetologa Polytherapy with lisinopril in patients with hypertension and

Bardziej szczegółowo

Marcin Barylski Klinika Chorób Wewnętrznych i Rehabilitacji Kardiologicznej, Uniwersytet Medyczny w Łodzi

Marcin Barylski Klinika Chorób Wewnętrznych i Rehabilitacji Kardiologicznej, Uniwersytet Medyczny w Łodzi Akademia Medycyny ARTYKUŁ POGLĄDOWY/REVIEW PAPER Otrzymano/Submitted: 11.09.2012 Zaakceptowano/Accepted: 20.09.2012 Atorwastatyna i rosuwastatyna w chorobach układu sercowo-naczyniowego dlaczego, kiedy

Bardziej szczegółowo

Ostre Zespoły Wieńcowe znaczenie leczenia przeciwpłytkowego, możliwości realizacji w polskich warunkach

Ostre Zespoły Wieńcowe znaczenie leczenia przeciwpłytkowego, możliwości realizacji w polskich warunkach Ostre Zespoły Wieńcowe znaczenie leczenia przeciwpłytkowego, możliwości realizacji w polskich warunkach Andrzej Budaj Przewodniczący komisji Wytycznych i Szkolenia PTK Kierownik Kliniki Kardiologii CMKP,

Bardziej szczegółowo

Podejście lekarzy rodzinnych do czynników ryzyka i leczenia dyslipidemii w 9 krajach Europy środkowo-

Podejście lekarzy rodzinnych do czynników ryzyka i leczenia dyslipidemii w 9 krajach Europy środkowo- Podejście lekarzy rodzinnych do czynników ryzyka i leczenia dyslipidemii w 9 krajach Europy środkowo- wschodniej Dr hab. med. Tomasz Tomasik Zakład Medycyny Rodzinnej, Uniwersytet Jagielloński, Collegium

Bardziej szczegółowo

Nowe terapie w cukrzycy typu 2. Janusz Gumprecht

Nowe terapie w cukrzycy typu 2. Janusz Gumprecht Nowe terapie w cukrzycy typu 2 Janusz Gumprecht Dziś już nic nie jest takie jak było kiedyś 425 000 000 Ilość chorych na cukrzycę w roku 2017 629 000 000 Ilość chorych na cukrzycę w roku 2045 International

Bardziej szczegółowo

Wnioski naukowe oraz szczegółowe wyjaśnienie podstaw naukowych różnic w stosunku do zalecenia PRAC

Wnioski naukowe oraz szczegółowe wyjaśnienie podstaw naukowych różnic w stosunku do zalecenia PRAC Aneks IV Wnioski naukowe, podstawy zmiany warunków pozwoleń na dopuszczenie do obrotu oraz szczegółowe wyjaśnienie różnic w podstawach naukowych w stosunku do zalecenia PRAC 1 Wnioski naukowe oraz szczegółowe

Bardziej szczegółowo

Nadciśnienie tętnicze i choroby współistniejące jak postępować z chorym na nadciśnienie i cukrzycę?

Nadciśnienie tętnicze i choroby współistniejące jak postępować z chorym na nadciśnienie i cukrzycę? Nadciśnienie tętnicze i choroby współistniejące jak postępować z chorym na nadciśnienie i cukrzycę? Tomasz Miazgowski Klinika Hipertensjologii PUM w Szczecinie 1. Cechy charakterystyczne i odrębności patogenetyczne

Bardziej szczegółowo

Valsamix Amlodipine + Valsartan, 5 mg + 80 mg, 5 mg mg, 10 mg mg, tabletki powlekane

Valsamix Amlodipine + Valsartan, 5 mg + 80 mg, 5 mg mg, 10 mg mg, tabletki powlekane Plan zarządzania ryzykiem dla produktu leczniczego Valsamix Amlodipine + Valsartan, 5 mg + 80 mg, 5 mg + 160 mg, 10 mg + 160 mg, tabletki powlekane Nr procedury NL/H/3460/001-003/DC Tłumaczenie na język

Bardziej szczegółowo

PRACA POGLĄDOWA. iedy sięgać po fenofibrat wskazania kliniczne czy biochemiczne? When to use fenofibrat clinical or biochemical indications?

PRACA POGLĄDOWA. iedy sięgać po fenofibrat wskazania kliniczne czy biochemiczne? When to use fenofibrat clinical or biochemical indications? PRACA POGLĄDOWA K iedy sięgać po fenofibrat wskazania kliniczne czy biochemiczne? When to use fenofibrat clinical or biochemical indications? lek. Marcin Wełnicki, prof. nadzw. dr hab. n. med. Artur Mamcarz

Bardziej szczegółowo

Słowa kluczowe: nadciśnienie tętnicze, wiek podeszły, leczenie, jakość życia Key words: hypertension, elderly patients, treatment, quality of life

Słowa kluczowe: nadciśnienie tętnicze, wiek podeszły, leczenie, jakość życia Key words: hypertension, elderly patients, treatment, quality of life PSYCHOGERIATRIA POLSKA 2008;5(1):37-46 artykuł oryginalny oryginal article Pacjent z nadciśnieniem tętniczym w wieku podeszłym wpływ choroby i prowadzonego leczenia na samopoczucie chorego Hypertensive

Bardziej szczegółowo

CUKRZYCA U OSOBY W WIEKU STARCZYM. Klinika Diabetologii i Chorób Wewnętrznych Dr med. Ewa Janeczko-Sosnowska

CUKRZYCA U OSOBY W WIEKU STARCZYM. Klinika Diabetologii i Chorób Wewnętrznych Dr med. Ewa Janeczko-Sosnowska CUKRZYCA U OSOBY W WIEKU STARCZYM Klinika Diabetologii i Chorób Wewnętrznych Dr med. Ewa Janeczko-Sosnowska CHARAKTERYSTYKA PACJENTA Wiek 82 lata Cukrzyca typu 2 leczona insuliną Choroba wieńcowa, stan

Bardziej szczegółowo

Should we perform percutaneous angioplasty in stable angina? Landscape after the COURAGE trial results

Should we perform percutaneous angioplasty in stable angina? Landscape after the COURAGE trial results GERIATRIA OPARTA NA FAKTACH/EVIDENCE-BASED GERIATRICS Wpłynęło: 24.09.200 Poprawiono: 04.10.200 Zaakceptowano: 22.10.200 Czy stosować przezskórną angioplastykę wieńcową w stabilnej chorobie wieńcowej?

Bardziej szczegółowo

Brak spójnych dowodów na zwiększone ryzyko wystąpienia zaburzeń czynności serca związane ze stosowaniem leków zawierających testosteron

Brak spójnych dowodów na zwiększone ryzyko wystąpienia zaburzeń czynności serca związane ze stosowaniem leków zawierających testosteron 21 listopada 2014 r. EMA/706140/2014 Brak spójnych dowodów na zwiększone ryzyko wystąpienia zaburzeń czynności serca związane ze stosowaniem leków zawierających testosteron CMDh 1, organ nadzorujący reprezentujący

Bardziej szczegółowo

Miejsce Centrum Konferencyjne Adam s Konferencje ul. Matejki 62, 60-771 Poznań. Przewodnicząca komitetu naukowego prof. dr hab. Danuta Pupek-Musialik

Miejsce Centrum Konferencyjne Adam s Konferencje ul. Matejki 62, 60-771 Poznań. Przewodnicząca komitetu naukowego prof. dr hab. Danuta Pupek-Musialik Miejsce Centrum Konferencyjne Adam s Konferencje ul. Matejki 62, 60-771 Poznań Przewodnicząca komitetu naukowego prof. dr hab. Danuta Pupek-Musialik Patronat Rektor Uniwersytetu Medycznego w Poznaniu prof.

Bardziej szczegółowo

Marcin Leszczyk SKN przy Klinice Chorób Wewnętrznych i Kardiologii WUM

Marcin Leszczyk SKN przy Klinice Chorób Wewnętrznych i Kardiologii WUM Marcin Leszczyk SKN przy Klinice Chorób Wewnętrznych i Kardiologii WUM Definicja NS to zespół kliniczny, w którym wskutek dysfunkcji serca jego pojemność minutowa jest zmniejszona w stosunku do zapotrzebowania

Bardziej szczegółowo

Leczenie farmakologiczne nadciśnienia tętniczego jakie mamy wątpliwości?

Leczenie farmakologiczne nadciśnienia tętniczego jakie mamy wątpliwości? KONTROWERSJE W NADCIŚNIENIU TĘTNICZYM Leczenie farmakologiczne nadciśnienia tętniczego jakie mamy wątpliwości? Pharmacological treatment of hypertension questions and doubts Danuta Czarnecka Ponad 50 lat

Bardziej szczegółowo

Choroby układu krążenia

Choroby układu krążenia Choroby Serca i Naczyń 2008, tom 5, nr 4, 181 185 N A D C I Ś N I E N I E T Ę T N I C Z E Redaktor działu: prof. dr hab. med. Krzysztof Narkiewicz Statyny a nadciśnienie tętnicze Renata Cífková 1, Peter

Bardziej szczegółowo

Na czym polega postęp w leczeniu dyslipidemii w cukrzycy? Co z badaniem ACCORD?

Na czym polega postęp w leczeniu dyslipidemii w cukrzycy? Co z badaniem ACCORD? PRACA POGLĄDOWA ISSN 1640 8497 Barbara Idzior-Waluś, Małgorzata Waluś-Miarka Katedra i Klinika Chorób Metabolicznych Collegium Medicum Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie Na czym polega postęp w leczeniu

Bardziej szczegółowo

Załącznik nr 1 do zarządzenia Nr 53/2006 Prezesa Narodowego Funduszu Zdrowia. Program profilaktyki chorób układu krążenia

Załącznik nr 1 do zarządzenia Nr 53/2006 Prezesa Narodowego Funduszu Zdrowia. Program profilaktyki chorób układu krążenia Program profilaktyki chorób układu krążenia 1 I. UZASADNIENIE CELOWOŚCI WDROŻENIA PROGRAMU PROFILAKTYKI CHORÓB UKŁADU KRĄŻENIA, zwanego dalej Programem. 1. Opis problemu zdrowotnego. Choroby układu krążenia

Bardziej szczegółowo

Hipercholesterolemia rodzinna - co warto wiedzieć

Hipercholesterolemia rodzinna - co warto wiedzieć I Katedra i Klinika Kardiologii Gdański Uniwersytet Medyczny Hipercholesterolemia rodzinna - co warto wiedzieć Dlaczego to takie ważne? Marcin Gruchała Czynniki ryzyka zawału serca 15 152 osób z pierwszym

Bardziej szczegółowo

Najbliższa przyszłość terapii hipotensyjnej czy leki złożone?

Najbliższa przyszłość terapii hipotensyjnej czy leki złożone? Najbliższa przyszłość terapii hipotensyjnej czy leki złożone? 71 Najbliższa przyszłość terapii hipotensyjnej czy leki złożone? Nearest future of hypotensive therapy combined drugs? Lek. med. Justyna Wilczko

Bardziej szczegółowo

Inhibitory enzymu konwertującego angiotensyny w prewencji ostrych zespołów wieńcowych

Inhibitory enzymu konwertującego angiotensyny w prewencji ostrych zespołów wieńcowych Inhibitory enzymu konwertującego angiotensyny w prewencji ostrych zespołów wieńcowych Od chwili wprowadzenia inhibitorów konwertazy angiotensyny (ACE-I) do lecznictwa szczególne zainteresowanie budzi zastosowanie

Bardziej szczegółowo

Leczenie dyslipidemii u dorosłych chorych na cukrzycę

Leczenie dyslipidemii u dorosłych chorych na cukrzycę ZALECENIA ISSN 1640 8497 Stanowisko American Diabetes Association Leczenie dyslipidemii u dorosłych chorych na cukrzycę Dyslipidemia management in adults with diabetes Przedrukowano za zgodą z: Diabetes

Bardziej szczegółowo

CHIRURGICZNE LECZENIE ZWĘŻEŃ TĘTNIC SZYJNYCH

CHIRURGICZNE LECZENIE ZWĘŻEŃ TĘTNIC SZYJNYCH CHIRURGICZNE LECZENIE ZWĘŻEŃ TĘTNIC SZYJNYCH KATEDRA I KLINIKA CHIRURGII NACZYŃ I ANGIOLOGII AKADEMII MEDYCZNEJ W LUBLINIE Kierownik: Dr hab.n. med. Jacek Wroński UDROŻNIENIE T. SZYJNEJ WEWNĘTRZNEJ WSKAZANIA

Bardziej szczegółowo

Różnice w skuteczności leczenia dyslipidemii u mężczyzn z rozpoznaną otyłością w porównaniu z mężczyznami nieotyłymi.

Różnice w skuteczności leczenia dyslipidemii u mężczyzn z rozpoznaną otyłością w porównaniu z mężczyznami nieotyłymi. Różnice w skuteczności leczenia dyslipidemii u mężczyzn z rozpoznaną otyłością w porównaniu z mężczyznami nieotyłymi. Badanie 3ST-POL Difference in efficacy of dyslipidemia treatment in obese and not obese

Bardziej szczegółowo

Organizacje pozarządowe w diabetologii: realne problemy pacjentów. problem z postrzeganiem cukrzycy typu 2 POLSKIE STOWARZYSZENIE DIABETYKÓW

Organizacje pozarządowe w diabetologii: realne problemy pacjentów. problem z postrzeganiem cukrzycy typu 2 POLSKIE STOWARZYSZENIE DIABETYKÓW POLSKIE STOWARZYSZENIE DIABETYKÓW Organizacje pozarządowe w diabetologii: realne problemy pacjentów problem z postrzeganiem cukrzycy typu 2 Małgorzata Marszałek POSTRZEGANIE CUKRZYCY TYPU 2 Łagodniejszy,

Bardziej szczegółowo

Analiza fali tętna u dzieci z. doniesienie wstępne

Analiza fali tętna u dzieci z. doniesienie wstępne Analiza fali tętna u dzieci z chorobami kłębuszków nerkowych doniesienie wstępne Piotr Skrzypczyk, Zofia Wawer, Małgorzata Mizerska-Wasiak, Maria Roszkowska-Blaim Katedra i Klinika Pediatrii i Nefrologii

Bardziej szczegółowo

Przegląd randomizowanych, kontrolowanych badań klinicznych w grupie osób w wieku podeszłym

Przegląd randomizowanych, kontrolowanych badań klinicznych w grupie osób w wieku podeszłym Akademia Medycyny GERIATRIA OPARTA NA FAKTACH/EVIDENCE-BASED GERIATRICS Wpłynęło: 19.03.2008 Zaakcepetowano: 23.03.2008 Przegląd randomizowanych, kontrolowanych badań klinicznych w grupie osób w wieku

Bardziej szczegółowo

Fetuina i osteopontyna u pacjentów z zespołem metabolicznym

Fetuina i osteopontyna u pacjentów z zespołem metabolicznym Fetuina i osteopontyna u pacjentów z zespołem metabolicznym Dr n med. Katarzyna Musialik Katedra Chorób Wewnętrznych, Zaburzeń Metabolicznych i Nadciśnienia Tętniczego Uniwersytet Medyczny w Poznaniu *W

Bardziej szczegółowo