SPRAWDŹ CZY UMIESZ?!

Transkrypt

1 SPRAWDŹ CZY UMIESZ?! Opracowała: Joanna Wieczorek. Wszelkie prawa zastrzeżone 1. Połącz odpowiednio pojęcie z jego znaczeniem. a. Opat-przełożony klasztoru b. Marchia- kraina pograniczna, którą zarządzał hrabia c. Reguła- zbiór przepisów, którymi powinni się kierować zakonnicy, mnisi d. Islam- wiara w jednego boga Allacha, religia Mahometa. 2. Jak w średniowieczu nazywało się wschodnia część dawnego imperium rzymskiego? Bizancjum 3. Za panowania, jakiego cesarza Bizancjum przeżyło okres największej świetności? Za panowania Justyniana Wielkiego 4. Jak nazywało się dwóch wybitnych wodzów Justyniana, którzy starali się zdobyć dla niego jak najwięcej ziem dawnego cesarstwa zachodniorzymskiego? Belizariusz i Narzes 5. Jakie są zasługi Justyniana dla kultury? a. Wybudowanie Hagia Sofia (świątyni Mądrości Bożej) największej chrześcijańskiej świątyni w średniowieczu b. Kodyfikacja prawa zebranie wszystkich przepisów w jednym tomie Kodeks Justyniana 6. Co to była schizma wschodnia? Kiedy miała miejsce? Rozpad chrześcijaństwa na prawosławne (wschodnie) i katolickie (zachodnie) 1054 rok 7. Jak nazywani są biskupi na wschodzie? A jak świątynie? Patriarchowie i cerkiew 8 Kto jest twórcą nowej, arabskiej religii? Mahomet 9. Jak nazywa się arabska religia, a jak nazywają się wierni? Islam i muzułmanin 10. Podaj nazwę świątyń arabskich? Meczety 11. Wymień 5 filarów (zasad wiary) islamu? a. wyznanie wiary b. obowiązek pięciokrotnej modlitwy w ciągu dnia c. jałmużna 1

2 d. ramadan (trzydziestodniowy post) e. pielgrzymka do Mekki (przynajmniej raz w życiu) 12. Co oznacza słowo islam? Poddanie się woli bożej 13. Co oznacza słowo muzułmanin? Uległy 14. Jak nazywają się dwie święte księgi islamu? Koran i Sunna 15. Kim byli kalifowie? Następcy proroka Mahometa 16. Jak nazywają Boga Arabowie? Allach Jedyny 17. Jakie wydarzenie i kiedy rozpoczyna erę muzułmańską? Ucieczka Mahometa z Mekki do Medyny w 622 roku 18. Jak nazywa się i gdzie znajduje największa świętość Arabów? Świątynia Al-Kaaba w Mekce 19. Jakie są zasługi Arabów dla cywilizacji? a ocalili dorobek Platona i Arystotelesa b. przejęli z Indii i udoskonalili cyfry arabskie c. stworzyli zbiór baśni Baśnie 1001 nocy d. rozwinęli sztukę zakładania ogrodów 20. Jakie plemię germańskie odegrało w historii średniowiecza szczególną rolę? Frankowie 21. Kto był pierwszym królem Franków? Podaj datę koronacji i dynastię, z jakiej pochodził? Chlodwig, 496 rok, Merowingowie 22. Kim byli majordomowie? Najwyżsi rangą urzędnicy dworscy 23. Kto obalił Merowingów i założył nową dynastię frankijską? Pepin III Mały, dynastię Karolingów 24. Kiedy powstało Państwo Kościelne? W 755 roku 25. Kto i kiedy odnowił godność cesarską na zachodzie Europy? Karol Wielki w 800 roku 2

3 26. Kto był najwybitniejszym frankijskim władcą? Karol Wielki 27. Jakie są zasługi Karola Wielkiego dla cywilizacji europejskiej? a. Zjednoczył Europę od Pirenejów aż po Łabę, od Morza Północnego aż po Rzym b. dbał o rozwój kultury: zreformował łacinę, zakładał szkoły, dbał o rozwój sztuki 28. Kiedy doszło do rozpadu państwa Karola Wielkiego? 843 rok, traktat w Verdun 29. Jakie były postanowienia traktatu w Verdun? Z państwa Franków wyodrębniły się trzy państwa: Niemcy, Francja i Włochy Władca terytorium Lotar Italia, Burgundia, Lotaryngia, Fryzja Ludwik Niemiecki późniejsze Niemcy Karol Łysy późniejsza Francja 30. Jak nazywał się władca niemiecki, który doprowadził do odnowienia cesarstwa? Otton I 31. Jaką monarchię nazywamy elekcyjna? Monarchię, której władca jest wybierany przez ogół poddanych 32. Kiedy Otto I koronował się na cesarza? W 962 roku 33. Jaki edykt ogłosił Otto I w Rzymie w 962 roku? Edykt o cezaropapizmie, czyli dominowaniu władzy świeckiej nad duchową 34. Podaj definicję następujących pojęć: Feudalizm system społeczno gospodarczy panujący w średniowieczu, oparty o wielką własność ziemską Stan grupa ludzi posiadająca te same prawa i obowiązki Lenno majątek ziemski oddawany w dzierżawę Senior człowiek, który oddawał lenno w dzierżawę Wasal człowiek, który otrzymywał ziemię Hołd lenny ceremonia w czasie, której przekazywano lenno Suzeren król, który był najwyższym seniorem i nikomu nie składał hołdu Immunitet przywilej polegający na rezygnacji przez władcę z części praw np.: pobierania podatków czy sprawowania sądów 3

4 35. Na czym polegał uniwersalny charakter władzy Cesarskiej i papieskiej? Cesarze rzymscy i papieże uważali się za władców uniwersalnych, czyli panujących nad całym ówczesnym światem 36. Co to był Dyktat papieża? Dokument wydany przez papieża Grzegorza VII na mocy, którego świeccy władcy, łącznie z cesarzem, musieli się podporządkować papieżowi (papocezaryzm) 37. Co to są krucjaty? Inaczej wojny krzyżowe, czyli wojny toczone przeciwko niewiernym w obronie wiary 38. Jakie były przyczyny krucjat? a. Chęć wyzwolenia miejsc świętych w Palestynie spod panowania muzułmanów b. Odpowiedź na apel bizantyjskiego cesarza o pomoc przeciwko niewiernym 39. Który papież zainicjował krucjaty? Urban II, w 1095 roku 40. Ile było krucjat? W jakich latach trwała I krucjata? Jakie były skutki I krucjaty? Krzyżowcy utworzyli Królestwo Jerozolimskie 43. Jakie wydarzenie kończy krucjaty? Upadek Akki 1291 rok 44. Jakie były skutki wypraw krzyżowych? a. Osłabienie Bizancjum b. Wzrost wrogości pomiędzy chrześcijaństwem a islamem c. zetknięcie się Europy z kulturą arabską (cyfry, dzieła Platona i Arystotelesa) d. rozwój handlu 45. Kto był najwybitniejszym filozofem średniowiecza? Św. Tomasz z Akwinu 46. Co to była scholastyka? Udowadnianie prawd wiary metodami naukowymi 47. Wymień najważniejsze zakony powstałe w średniowieczu i podaj imiona założycieli: Benedyktyni św. Benedykt z Nursji Dominikanie św. Dominik Guzman Franciszkanie Franciszek z Asyżu 4

5 48.Jaki tytuł nosił władca Bizancjum? bazyleus 49. W którym roku Konstantynopol został drugą stolicą Imperium? Jak nazywa się modlitwa, którą muzułmanie odmawiają pięć razy dziennie? sala 51.Cesarstwo wschodnio-rzymskie przetrwało tysiąc lat ponieważ: a. nie zagrażały jego istnieniu najazdy barbarzyńców, b. Konstantynopol miał bardzo korzystne położenie geograficzne, c. w porcie wojennym, stały w pogotowiu statki wyposażone w groźną broń ogień grecki. 52. Połącz odpowiednio pojęcie z jego znaczeniem. a. Koran święta księga islamu b. Konstantynopol- stolica cesarstwa bizantyjskiego, miasto zdobyte przez Turków w 1453 r. c. Mekka- św. miasto muzułmanów, d. Kaaba- świątynia, w której przechowywany jest czarny kamień 53.Połącz osobę z jej charakterystyką. a. Wilhelm Zdobywca - zwycięzca spod Hastings, książę Normandii, król Anglii b. Otto I-cesarz niemiecki, koronowany w Rzymie w 962 r c. Filip II August- władca Francji z rodu Kapetyngów d. Henryk IV- władca Niemiec, obłożony klątwą 54.Połącz odpowiednio pojęcie z jego znaczeniem. a. wasal- rycerz oddający się w opiekę seniorowi b. feudał- posiadacz ziemski c. senior możny przyjmujący obowiązek opieki nad swym poddanym d. lenno- ziemia nadawana przez pana w użytkowanie wojom 55.Połącz pojęcie z jego charakterystyką. a. Krzyżacy- zakon powstały w Palestynie, zakon Najświętszej Marii Panny Domu Niemieckiego b. Królestwo Jerozolimskie- państwo utworzone przez krzyżowców w 1096 r c. Akka- twierdza krzyżowców w Ziemi Świętej d. Państwo Kościelne- państwo w Środkowej Italii, utworzone w 755 r podległe papieżowi 56.Połącz pojęcie z jej charakterystyką. a. Akwizgran- ulubione miasto Karola Wielkiego 5

6 b. Wielka Karta Swobód- umowa między królem angielskim a wasalami, zawarta w 1215 r., akt stanowiący podstawę angielskiego parlamentaryzmu c. Stany Generalne- zgromadzenie przedstawicieli rycerstwa i mieszczaństwa francuskiego 57.Mieszko I przyjął chrzest, ponieważ a. chciał wejść do wspólnoty państw chrześcijańskich b. stawał się równy innym władcom c. feudałowie niemieccy tracili argument do podboju ziem pogańskich 58.Połącz pojęcie z jej charakterystyką. a. Gall Anonim- znany tylko z imienia cudzoziemiec, zakonnik benedyktyński b. Jordan biskup, wysłany przez papieża dla krzewienia wiary chrześcijańskiej w Polsce c, Thiethmar- kronikarz niemiecki d. Wojciech-zamordowany przez Prusów w 997 r. św. biskup praski 59. Zjazd w Gnieźnie był: a. realizacją planów politycznych Ottona III b. pielgrzymką Ottona III do grobu św. Wojciecha c. wyrazem uznania Bolesława Chrobrego przez Ottona III za władcę równego królom 60. Połącz pojęcie z jej charakterystyką. a. styl romański- grube kamienne mury, małe okna b. koronacja- ceremonia o charakterze religijnym, państwowym, uświęcała władzę króla c. dynastia- rodzina panująca w danym państwie d. roczniki- zapiski o wydarzeniach historycznych, zazwyczaj na marginesie e.podgrodzie- mieszkali tu wojowie i rzemieślnicy 61. Dopisz do dat wydarzenie. a. 966 r. chrzest Polski b.1000 r., - zjazd w Gnieźnie c r., -koronacja, śmierć, B. Chrobrego d r., - wojna z Niemcami za B. Krzywoustego 62. Nazwy plemion polskich połącz z terenem ich zamieszkania. a. Polanie- nad Wartą, Jeziorem Gopło b. Pomorzanie- nad Odrą i Wisłą na północ od Polan, nad dolną Odrą i Wisłą c. Mazowszanie- nad środkową Wisłą d. Wiślanie- nad górną Wisłą 63.Władcy koronowani w katedrze gnieźnieńskiej: a. Bolesław Chrobry (1025), 6

7 b. Mieszko II (1025), c. Bolesław Szczodry (1076), d. Przemysł II (1295), e. Wacław II (ok. 1300), 64. Połącz pojęcie z jej charakterystyką. a. Henryk Brodaty- wnuk Władysława Wygnańca, doprowadził do rozkwitu Śląska, wraz z żoną ufundował klasztor w Trzebnicy b. Henryk Pobożny- dowodził siłami polskimi w bitwie z Tatrami, zginął pod Legnicą w 1241 r c. Batu-chan- jego ordy dokonały najazdu na Polskę. 65. Wpisz odpowiednio do tabeli: rok panujący wydarzenie 966 Mieszko I Chrzest Polski 1000 Bolesław Chrobry Zjazd w Gnieźnie 1109 Bolesław Krzywousty Wojna z Niemcami 1138 Bolesław Krzywousty Podział Polski na dzielnice 1226 Konrad Mazowiecki Sprowadzenie Krzyżaków do ziemi chełmińskiej 1241 Henryk Pobożny Bitwa pod Legnicą 1320 Władysław Łokietek Koronacja na króla 1364 Kazimierz Wielki Utworzenie Akademii Krakowskiej 1370 Kazimierz Wielki Koniec dynastii Piastów 1309 Władysław Łokietek Malbork-stolicą Krzyżaków 1331 Władysław Łokietek Bitwa pod Płowcami 1339 Kazimierz Wielki Zjazd w Wyszehradzie (Węgry) 1444 Władysław Warneńczyk Bitwa pod Warną 1496 Jan Olbracht Przywilej piotrkowski 1385 Jadwiga Unia personalna Polski z Litwą 1454 Kazimierz Jagiellończyk Statuty nieszawskie 1430 Władysław Jagiełło Wydał przywilej jedlneński 1410 Władysław Jagiełło Bitwa pod Grunwaldem 1411 Władysław Jagiełło I pokój w Toruniu 1413 Władysław Jagiełło Unia w Horodle 1466 Kazimierz Jagiellończyk II pokój w Toruniu 7

8 66. Połącz pojęcia z jego charakterystyką. a. wolnizna- okres na zagospodarowanie, wolny od płacenia danin b. patrycjat- najbogatsza grupa w mieście c. plebs- najemni robotnicy, żebracy, grupa ludności miejskiej bez praw d. pospólstwo- jedna z grup ludności miejskiej posiadająca obywatelstwo miejskie, drobni kupcy, rzemieślnicy e. lokacja- założenie miasta lub wsi f. sołtys- zasadźca, któremu książę nadawał przywileje przy lokowaniu wsi 67. Uzupełnij tekst. Całe panowanie Władysław Łokietek poświęcił jednoczeniu ziem polskich. Głównym jego przeciwnikiem był Jan Luksemburczyk, który jako dziedzic Wacławów rościł sobie pretensje do korony polskiej. Popierała go część mieszczaństwa zwłaszcza Krakowa i miast śląskich. Łokietek zawarł sojusz z Węgrami wzmocniony małżeństwem Elżbiety Łokietkówny z królem Węgier Karolem Robertem. 68. O rozkwicie gospodarczym Polski w czasach Kazimierza Wielkiego świadczą: a. rozwój miast i rzemiosła b. dobre położenie chłopów, posiadaczy dziedzicznych gospodarstw c. zapewnienie miastom prawa składu i przymusu drożnego 69. Połącz rozdzielone zdania. a. Kazimierz Wielki toczył wojny na pograniczu lub poza granicami kraju i nie przeszkadzało mu to w rozwoju gospodarczym państwa b. podstawę siły obronnej stanowiło pospolite ruszenie wszystkich wlaścicieli ziemskich c. Kazimierz Wielki zdobył i przyłączył Ruś Halicką pierwszy w historii Polski nabytek ziem etnicznych obcych. d. Kazimierz Wielki wprowadził nowy system zarządzania państwem władza lokalna spoczywała w rękach starostów, mianowanych i odwoływanych przez króla 70. Uzupełnij tekst. Aby uwolnić ludność Pomorza Gdańskiego i Prus od jarzma Zakonu Krzyżackiego, a dla Polski odzyskać dostęp do Bałtyku król Kazimierz wypowiedział wojnę Krzyżakom w roku Pod broń powołano szlacheckie pospolite ruszenie. Pierwszą bitwę stoczono pod Chojnicami, gdzie Krzyżacy odnieśli zwycięstwo. Po trzynastu latach wojny Zakon skapitulował. Pokój zawarto w Toruniu w 1466 roku. 71. W rezultacie wojny 13-letniel Polska odzyskała; a. Pomorze Gdańskie z Toruniem 8

9 b. ziemie chełmińską i michałowską c. Malbork, Elbląg i całą Warmię 72. Uzupełnij tekst. Akademia Krakowska była chlubą Polski na przełomie XIV i XV wieku. Pobierali w niej naukę obok Polaków-przybysze z krajów europejskich: Węgier, Niemiec i Czech. Profesorami AK byli znakomici uczeni: Paweł Włodkowic, Wojciech z Brudzewa i inni. Wychowankiem UK Był światowej sławy uczony polski Mikołaj Kopernik. 73. Połącz pojęcia z jego charakterystyką. a. styl gotycki- ostre łuki, strzeliste budowle, witraże, budulec cegła b. Ołtarz Mariacki- zabytek sztuki gotyckiej w kościele Mariackim w Krakowie c. unia- związek dwóch lub więcej państw opartych na wzajemnych korzyściach d. burmistrz- wysoki urzędnik, głowa miasta, urzędował w ratuszu e. pospolite ruszenie- ogół szlachty powoływanej pod broń w czasie wojny f. rajcowie- członkowie rady miejskiej, pomocnicy burmistrza 74.Gospodarka folwarczna w XV wieku w Polsce rozwijała się pomyślnie dzięki temu, ze szlachta stosowała na swoich folwarkach a. pracę pańszczyźnianą 75. O kim mowa? a. Wzrostu był miernego, twarzy ściągłej, chudej, u brody nieco zwężonej ( ). Szczery, prostoduszny, nie miał na sobie żadnej obłudy. Chodził zwykle w kożuchu baranim, suknem poszytym ( ). Władysław Jagiełło b. ( ) i ja piszący te Kroniki czuję nie mała pociechę z ukończenia wojny pruskiej. Byłbym szczęśliwy doczekawszy zjednoczenia z Polską Śląska, ziemi lubuskiej i słupskiej. Jan Długosz. 76. Uzupełnij tekst. W Polsce w XV wieku ukształtował się sejm walny, który był najwyższym organem władzy. Składał się z króla, senatu i izby poselskiej, w której zasiadali posłowie ziemscy. W skład senatu, dawnej rady królewskiej, wchodzili najwyżsi dostojnicy duchowni i świeccy. 77. Kto był ojcem Mieszka I? a. Siemomysł 78. Kazimierz Odnowiciel przeniósł stolicę Polski z Gniezna do Krakowa w roku: a Gniezno stało się miejscem koronacji kolejnych władców: a Bolesława Chrobrego 9

10 b. Mieszka II, c. Bolesława Śmiałego, d. Przemysła II e. Wacława II Czeskiego. 80. Jak nazywały się dwa pierwsze państwa słowiańskie? a.państwo Samona, b.państwo Wielkomorawskie 81. Wymień wszystkie państwa słowiańskie znane Ci z Europy? Polska, Czechy, Słowacja, Bułgaria, Rosja, Macedonia, Ukraina, Serbia, Słowenia, Czarnogóra, 82. Kogo nazywano misjonarzami Słowiańszczyzny? Dlaczego ich tak nazywano? a. Cyryl i Metody schrystianizowali Wielkie Morawy 83. Jak nazywał się pierwszy alfabet słowiański? a. Głagolica 84. Jakie plemię słowiańskie z ziemi polskich założyło państwo polskie? a. Polanie 85. Z jakiej kroniki pochodzi pierwsza historyczna wzmianka o państwie polskim? a. z saskiej Kroniki mnicha Vidukinda 86. Nad jakimi ziemiami władał Mieszko? a. Wielkopolską b. Mazowszem, c. Pomorzem. e. Śląskiem f. Małopolską 87. Kiedy i dlaczego Mieszko przyjął chrzest? a. 966 r. aby uzyskać pomoc Czech przeciwko Wieletom 88. Jakie było znaczenie chrztu? a. Zostaliśmy przyjęci do wspólnoty europejskiej b. Mieszko wzmocnił swoją pozycję 89. Co oznacza pojęcie państwo patrymonialne? Państwo jest dziedziną własnością władcy 90. Kiedy była bitwa z Niemcami pod Cedynią? w 972 r. 10

11 91. Kto był następcom Mieszka I? Bolesław Chrobry 92. Kto stanął na czele wyprawy misyjnej dla Prusów? Św. Wojciech 93. Jakie były skutki spotkania się Chrobrego i Ottona na zjeździe gnieźnieńskim? a. utworzono arcybiskupstwo w Gnieźnie b. utworzono biskupstwo w Kołobrzegu, Wrocławie, Krakowie 94. Jak potoczyły się stosunki polsko niemieckie po śmierci Ottona III w 1002 roku? Rozpoczęły się wojny polsko niemieckie, które trwały do 1018 roku. 95. Jakim pokojem zakończyły się wojny polsko niemieckie i jakie były postanowienia tego pokoju? Pokój w Budziszynie, uzyskaliśmy Milsko, Łużyce i Morawy 96. Jakie państwo zaatakował Chrobry w 1018 roku i jakie były skutki tego ataku? Ruś Kijowską, Chrobry przyłączył Grody Czerwieńskie 97. W którym roku koronowało się dwóch królów w Polsce? 1025, Bolesław Chrobry i Mieszko II 98. Dlaczego państwo polskie przestało istnieć w latach ? a. Z powodu buntu poddanych przeciwko nadmiernym obciążnikom podatkowym. b. W wyniku buntu został zamordowany Mieszko II. 99. Jakie były skutki upadku państwo? Czesi zabierają nam Śląsk i wywożą relikwie św. Wojciecha 100. Kto odbudował państwo polskie? a. Kazimierz Odnowiciel 101.Kiedy koronował się na króla Bolesław Śmiały? 1076 r Z kim popadał w konflikty Bolesław Śmiały i jaki był skutek tego konfliktu? a. Ze Stanisławem ze Szczepanowic, biskupem krakowskim. Biskup został zabity, a Król musiał uciekać z kraju Jak nazywał się palatyn Władysława Hermana, który w jego imieniu sprawował władzę? palatyn Wojciech Sieciech 104. Kto się zbuntował przeciwko Sieciechowi? synowie Władysława Hermana Zbigniew i Bolesław Krzywousty 11

12 105. Jaki był skutek buntu synów Władysława Hermana? Podział państwa w 1097 pomiędzy Zbigniewa (Wielkopolskę, a po śmierci Hermana w 1102 również Mazowsze) i Bolesława Krzywoustego, który otrzymał Śląsk i Małopolskę Jakie były wzajemne kontakty pomiędzy Zbigniewem a Bolesławem Krzywoustym? Bolesław Krzywousty wygnał Zbigniewa w 1107 i przejął jego ziemię 107. Kiedy najechali nas Niemcy w czasach panowania Bolesława Krzywoustego? Kto dowodził? 1109, cesarz Henryk V 108.Jaki był skutek tej wojny? Niemcy nie zdobyli ani Głogowa, ani Wrocławia i musieli wycofać wojsko 109.Jaki był koniec konfliktu pomiędzy Zbigniewem a Bolesławem Krzywoustym? Krzywousty pozwolił wrócić Zbigniewowi do Polski, a potem go uwięził i oślepił Jaki jest największy, obok zwycięstwa nad Niemcami, sukces Bolesława Krzywoustego? Przyłączenie Pomorza Gdańskiego i Zachodniego 111. Dlaczego Bolesław Krzywousty wprowadził ustawę sukcesyjną (ustawę o dziedziczeniu)? Chciał uniknąć wojny domowej pomiędzy synami z dwóch swoich małżeństw 112. Jaką zasadę wprowadzała ustawa sukcesyjna Bolesława Krzywoustego? Zasadę senioratu, czyli dziedziczenia majątku i władzy przez najstarszego żyjącego członka rodu. 113 Jakie były zasady ustawy sukcesyjnej? 1, Wydzielenie dzielnicy senioralnej (Małopolska, ziemia łęczycko sieradzka, wschodnia Wielkopolska, Pomorze Gdańskie i Zachodnie) 2. Wydzielenie czterech dzielnic, dla juniorów: Śląsk Władysław Wygnaniec Mazowsze Bolesław Kędzierzawy ziemia sandomierska Henryk Sandomierski Wielkopolska Mieszko III stary 114. Wymień cechy dzielnicy senioralnej? Niepodzielna, niedziedziczna, przekazywana zawsze najstarszemu w rodzie 115. Kto był pierwszym seniorem w Polsce? Władysław Wygnaniec 12

13 116. Skutki terytorialnego rozbicie? Utrata przez Polskę: Pomorza Zachodniego, Pomorza Gdańskiego (1308), ziemi lubuskiej, Śląsku, Mazowsza, ziemi chełmińskiej 117. Skutki politycznego rozbicia? a. osłabienie międzynarodowej pozycji Polski b. osłabienie władzy książąt c. sprowadzenie Krzyżaków do Polski prze Konrada Mazowieckiego w 1226 roku i osadzenie ich w ziemi chełmińskiej 118. Skutki gospodarcze rozbicia dzielnicowego? a. rozwój gospodarczy ziem polskich związany z faktem, że książęta posiadając mniej ziem lepiej na nich gospodarowali b lokacja na prawie niemieckim 119. Wymień najstarsze zabytki polskiego piśmiennictwa? a. poemat rycerski w Piotrze Włostowicu b żywot św. Wojciecha c rocznik świętokrzyski dawny d. Kronika Gala Anonima e Kronika Wincentego Kadłubka 120. Wymień najważniejsze zabytki sztuki romańskiej w Polsce? a. Drzwi Gnieźnieńskie b Kolegiata w Kruszwicy c..kościół. św. Andrzeja w Krakowie 121.Dlaczego Konrad Mazowiecki sprowadził Krzyżaków na Pomorze? W celu chrystianizacji Prusów na Mazurach i powstrzymania ich do ataku na Polskę 122. Wymień najważniejsze przemiany gospodarczej w Polsce w XIII wieku? a. wprowadzenie trójpolówki, która zapobiegała jałowieniu gleby b. nowe narzędzia rolnicze: pług, brony, kosy c. stosowanie nawozów naturalnych 123. Jaka byłą przyczyna rozwoju gospodarki ziem polskich w XIII wieku? a. Lokacja miast i wsi na prawie niemieckim 124. Na czym polegała lokacja na prawie niemieckim? a. Sprowadzono osadników z Niemiec i nadawano im niemieckie prawa, aby zachęcić ich do osadnictwa 125. Jakie prawa uzyskiwali osadnicy? 13

14 a. dziedziczne użytkowanie ziemi b. daniny w naturze i pracy zastąpione czynszem pieniężnym 126. Ile nowych miast ulokowano, (czyli nadano im prawa miejskie w XIII wieku)? Około 100 miast 127. Jak poznać, na planie średniowiecznego miasta, że było ono ulokowane na prawie niemieckim? Miasto posiada regularną sieć ulic i działek budowlanych 128. Wymień najważniejsze zabytki sztuki gotyckie j w Polsce? a. Kościół Mariacki w Krakowie b Kościół Mariacki w Gdańsku c. Ołtarz Wita Stwosza w Kościele Mariackim w Krakowie 129.Kiedy miał miejsce pierwszy najazd Mongołów na nasze ziemie? 1241 r Jak nazywano Mongołów w Polsce? Tatarzy 131. Gdzie doszło do pierwszej bitwy polsko mongolskiej? Jaki był jej wynik? Pod Legnicą, ponieśliśmy klęskę, na polu bitewnym zginął książę wrocławski Henryk Pobożny 132. Jacy książęta podejmowali próby zjednoczenia Polski? Książęta śląscy Henryk Brodaty, Henryk Pobożny, książę Wielkopolski Przemysław II, który koronował się na króla w 1295 roku 133. Jaka data uchodzi za koniec rozbicia dzielnicowego? 1320 koronacja Władysława Łokietka na króla 134. Jaki był najpoważniejszy problem w czasach panowania Władysława Łokietka? Odzyskano Pomorze Gdańskie od Krzyżaków 135. Jakie sukcesy polityczne odniósł Kazimierz Wielki? a. przyłączył do Polski Ruś Włodzimiersko Halicką, czyli Ruś Czerwoną b. zawarł z Krzyżakami pokój w Kaliszu 1343 roku w sprawie Pomorza Gdańskiego 136. Jakie reformy przeprowadził w Polsce Kazimierz Wielki? a. ujednolicił prawo poprzez wydanie statutów wiślicko piotrkowskich b. powołanie urzędów centralnych: starostów, podskarbiego, podkanclerzego, radę Królewską c. powołanie uniwersytetu w Krakowie (1364 rok) d. zakładanie nowych miast e. wprowadzanie jednolitej monety o nazwie grosz 14

15 f. wykształcenie się stanów 137. Kiedy wymarła dynastia polskich Piastów? W 1370 roku 138.W którym kraju obowiązywała zasada: "wasal mojego wasala jest moim wasalem"? Anglia 139.Kiedy utworzyły się dwie izby angielskiego parlamentu? Na czyim dworze przebywał Gall Anonim? Bolesława III Krzywoustego 141.Kto został pierwszym seniorem w trakcie rozbicia dzielnicowego? Władysław Wygnaniec 142. Za datę złamania zasady senioratu przyjmuje się: II zjazd w łęczycy 143.Które miasto uzyskało lokację miejską na prawie niemieckim jako pierwsze? Złotoryja 144. Która dziedzina nauki dominowała w Akademii Krakowskiej założonej przez Kazimierza Wielkiego? prawo 145.Za kogo wydał swoją siostrę, Elżbietę, Kazimierz Wielki? za króla węgierskiego, Karola Roberta 146.Z kim Kazimierz Wielki zawarł pokój w Namysłowie? z Czechami 147.Która ziemia została przyznana Witoldowi na mocy I pokoju toruńskiego jako jego dożywocie? Żmudź 148. Kto wygłosił sławną mowę przeciw Krzyżakom na soborze w Konstancji? Paweł Włodkowic 149.Który przywilej zobowiązał władcę do zapłaty szlachcie za wyprawy poza granice państwa? koszycki 150. W których latach podpisano najważniejsze unie polsko-litewskie? 1385, Który władca Czech uznał syna Kazimierza Jagiellończyka za swojego następcę? 15

16 152.Który władca polski jako pierwszy został pochowany w katedrze na Wawelu? Władysław Łokietek 153.Na przełomie których wieków żył Wincenty, zwany Kadłubkiem? XII/XIII 154.Dlaczego Jagiełło nadał przywilej jedlneńsko-krakowski? aby zapewnić swoim potomkom tron Polski 155.Jaka ziemia przeszła w ręce Krzyżaków jako "wieczysta jałmużna"? Pomorze Gdańskie 156.Jak nazywał się statut spisany dla Małopolski? wiślicki 157.Którzy z Przemyślidów zasiadali na tronie Polski? Wacław II i Wacław III 158.Według prawa salickiego, powszechnie używanego w średniowiecznej Europie, nie można dziedziczyć po: matce 159. Monarchie, w której władca traktował państwo jako własność prywatna, miał prawo podzielić państwo miedzy swoich spadkobierców nazywamy patrymonialną 160. Drabina zależności feudalnej obejmowała kilka szczebli, a na jej szczycie znajdował się: suweren 161. Otto I koronował się w Rzymie na cesarza w roku: Nazwa Święte Cesarstwo Rzymskie Narodu Niemieckiego pojawiło się w: XIV wieku 163. Otto III uważał, że cesarstwo powinno składać się z czterech równoprawnych części: a. Galii, b. Italii, c. Germanii, d. Sklawinii 164. Jakie konkretne korzyści dla państwa polskiego miał zjazd w Gnieźnie w 1000 roku? utworzenie arcybiskupstwa w Gnieźnie uznanie przez cesarza suwerenności Polski utworzenie biskupstw w Krakowie, Wrocławiu i Kołobrzegu 16

17 165. Testament (statut) Bolesława Krzywoustego z 1138 roku regulował sprawę następstwa tronu po jego śmierci. Ziemie przyznane spadkobiercom: Władysław II Wygnaniec - Śląsk, dzielnica senioralna Bolesław IV Kędzierzawy Mazowsze Mieszko III Wielkopolska Henryk Ziemia Sandomierska 166. Zasada senioratu ustanowiona przez Bolesława Krzywoustego określała, że: zawsze najstarszy książę z dynastii piastowskiej (senior) miał zarządzać dzielnicą senioralną i sprawować władze zwierzchnia nad braćmi w innych dzielnicach, reprezentować Polskę na zewnątrz i sprawować zwierzchnictwo nad Pomorzem Gdańskim Uporządkuj w kolejności chronologicznej władców, którzy podjęli próby zjednoczenia ziem polskich. a. Przemysł II ( 4 ) b. Henryk IV Probus ( 3 ) (Prawy) c. Władysław Łokietek ( 6 ) d. Henryk Pobożny ( 2 ) e. Henryk Brodaty ( 1 ) f. Wacław II (5 ) 168.Ostatecznie w Polsce monarchia stanowa ukształtowała się za panowania: Kazimierza Wielkiego 169. Dobierz przywileje do władcy, który go nadał. Do litery w miejsce wykropkowane dobierz cyfrę. a. koszycki 1374 r. (... ) 1. Władysław Jagiełło b. piotrkowski 1388 r. (... ) 2. Kazimierz Jagiellończyk c. czerwiński 1422 r. (... ) 3. Ludwik Węgierski d. warecki 1423 r. (... ) 4. Jan Olbracht e. jedlneńsko krakowskie (... ) 5. Aleksander Jagiellończyk f. cerkiewicko nieszawskie 1454 r. (... ) g. piotrkowski 1496 r. (... ) h. radomski 1505 r. (konstytucja nihil novi ) (... ) a 3, b 1, c 1, d 1, e 1, f 2, g 4, h Sejm walny składał się z następujących izb: izby poselskiej, senatu, króla 17

18 171. W Wyszehradzie w 1335 roku doszło do spotkania: Króla Czech, Polski, Węgier i przedstawicieli papieża 172. Początek parlamentaryzmu angielskiego dała Wielka Karta Swobód podpisana w roku 1215 przez króla: Jana bez Ziemi 173.Czy prawdą jest, że w 1265 roku powstał Parlament w Anglii i składał się z trzech członów: Króla, Izby Lordów i Izby Gmin? Tak 174.Przedstawiciele Izby Lordów: dziedziczą urząd po swoich ojcach (przodkach) 175. Sejm walny I Rzeczypospolitej składał się z,,trzech stanów sejmujących : króla, senatu i izby poselskiej. Tak 176.Najwięcej informacji dotyczących początków Polski czerpiemy z kronik: Galla Anonima 177.Uporządkuj chronologicznie podane wydarzenia: pokój w Budziszynie najazd księcia Brzetysława koronacja Bolesława szczodrego obrona Głogowa 178. Skąd przydomki królów: Bolesław Chrobry przydomek zawdzięcza licznym zwycięskim wojnom, ( odwadze, waleczności, mężności) Bolesław Szczodry zawdzięcza swój przydomek chojności (szczodrości); jako Śmiały odwadze, bohaterstwu, waleczności 179. Wymień przyczyny odkryć i wynalazki, które ułatwiały żeglugę. chęć poznania świata, krzewienie chrześcijaństwa, brak ziem uprawnych itp. busola, astrolabium, karawele, rozwój kartografii (inne) 180. Wymiana towarów to nie jedyny skutek wypraw odkrywczych i podbojów. Wymień negatywne skutki związane z odkryciami geograficznymi. Postępowanie europejskich zdobywców wobec Indian było haniebne (nieludzkie, niegodne chrześcijan itp.). Hiszpanie dążyli do zagłady tubylców na zdobytych terenach. Obierali Indianom kobiety i dzieci, zabierali żywność oraz pozbawiali życia prawowitych władców. Wyjątkowo okrutnie tłumili wszelkie próby oporu, m.in. ustanowili prawo, na mocy,którego za jednego zabitego przez tubylców chrześcijanina mogli pozbawić życia stu Indian. 18