Wstęp Rozdział 1. Obraz dziejów (Tomasz Jurek) Źródła Wizje historiografii... 27

Transkrypt

1 Spis treści Wstęp Rozdział 1. Obraz dziejów (Tomasz Jurek) Źródła Wizje historiografii Rozdział 2. Środowisko naturalne i klimat (Tomasz Jurek) Rozdział 3. Początki Polski (Tomasz Jurek) W pradziejach Europa wczesnośredniowieczna i powstawanie państw słowiańskich Narodziny władzy Piastów Polska plemienna Początki władzy państwowej Budowa podstaw terytorialnych monarchii: Mieszko I Rozwój władztwa piastowskiego Kontakty z sąsiednimi potęgami Osiągnięcia Mieszka I Mocarstwowa polityka Bolesława Chrobrego ( ) Współpraca z cesarzem Ottonem III Wojna z Niemcami Schyłkowe lata Od kiedy Polska? Władza i społeczeństwo w monarchii pierwszych Piastów Obszar i ludność państwa Gospodarka Społeczeństwo Struktury władzy Początki Kościoła Początki tożsamości państwowej Koszty budowy państwa Kryzys i upadek monarchii piastowskiej Mieszko II Rozpad monarchii Rozdział 4. Druga monarchia piastowska (Tomasz Jurek) Rozkwit średniowiecza Odbudowa monarchii piastowskiej: Kazimierz Odnowiciel ( ) Książę-odnowiciel Polityka zagraniczna Kazimierza Odnowiciela Nawrót do polityki mocarstwowej: Bolesław II Szczodry ( ) Władysław Herman ( )

2 Polityka zagraniczna Konflikty wewnętrzne Bolesław III Krzywousty ( ) Walka o władzę Przesilenie wewnętrzne Sprawa pomorska Seniorat: Władysław II ( ), Bolesław IV Kędzierzawy ( ), Mieszko III Stary ( ) Statut sukcesyjny Krzywoustego Władysław II Wygnaniec Bolesław IV Kędzierzawy Mieszko III Stary Od monarchii do poliarchii: Kazimierz II Sprawiedliwy ( ) i Mieszko III Stary ( ) Obalenie senioratu Dwuwładza Rozkład jedności państwa Bilans polityczny drugiej monarchii piastowskiej Kraj, gospodarka, społeczeństwo Obszar i ludność państwa Gospodarka Społeczeństwo i jego przemiany Handel Organizacja państwa Władza książęca Dwór Zarząd terytorialny Skarbowość Kościół Upadek i odbudowa organizacji kościelnej Rozbudowa struktur Uposażenie Kościoła Kler Kultura duchowa i sztuka Sztuka Piśmiennictwo Religijność Tożsamość narodowa Rozdział 5. Przełomowy wiek XIII (Tomasz Jurek) Europa trzynastowieczna Rozbicie dzielnicowe ( ) Utrwalenie podziałów ( ) Lata zamętu ( ) Wielkie Bezkrólewie ( ) Postępy rozdrobnienia Losy poszczególnych dzielnic Polska dzielnicowa Stosunki zagraniczne w dobie dzielnicowej Stosunek do potęg uniwersalnych Stosunki z sąsiadami Bilans dzielnicowej polityki zagranicznej Kolonizacja niemiecka i przełom gospodarczy

3 Niemiecka kolonizacja wschodnia Początki kolonizacji na ziemiach polskich Miasta Melioratio terrae Przemiany struktury społecznej Dziedzictwo poprzedniej epoki: kierunki zmian Możni i rycerstwo Chłopstwo Mieszczaństwo Duchowieństwo Bilans przemian Władza książęca Podstawy ideologiczne Instrumenty materialne Struktury władzy Kościół Rozbudowa struktur Wiek wielkich reform Kultura duchowa i sztuka Sukcesy chrystianizacji Piśmiennictwo Sztuka Świadomość narodowa Ku zjednoczeniu Idea zjednoczenia Rywalizacja książąt Przywrócenie Królestwa Rządy Przemyślidów Ku monarchii rodzimej Rozdział 6. Zjednoczone Królestwo (Tomasz Jurek) Kryzys Zachodu i awans peryferii Królewskie rządy Władysława Łokietka ( ) O pełną integralność Królestwa Stosunki zagraniczne Wojna z Krzyżakami Kazimierz Wielki ( ) Łagodzenie sporów Nowe rozdanie: ekspansja na wschód Zabezpieczanie zdobyczy Unia z Węgrami ( ) Ludwik Węgierski królem Polski Zabiegi sukcesyjne Bezkrólewie ( ) Gospodarka Obszar i ludność państwa Kolonizacja Urbanizacja Królewska polityka ekonomiczna Społeczeństwo stanowe Stany Duchowieństwo Mieszczaństwo

4 Chłopstwo Szlachta Stosunki etniczne Stany a struktura społeczna Budowa podstaw ustrojowych monarchii Władza królewska Struktury władzy Systemy prawne i sądownictwo Władza a społeczeństwo Skarbowość Wojskowość Podstawy ideologiczne władzy Bilans dokonań ustrojowych Kościół Struktury organizacyjne Kościół a władza królewska Kultura duchowa i sztuka Sztuka Znaczenie pisma i wykształcenia Piśmiennictwo Religijność Polska w kulturze europejskiej Rozdział 7. Początki Jagiellonów (Tomasz Jurek) Jesień średniowiecza Jadwiga i Jagiełło ( ) Unia z Litwą Odbudowa pozycji politycznej Królestwa Bilans polityczny Jagiełło i Witold ( ) Kryzys władzy i jego przezwyciężenie Pacyfikacja stosunków zagranicznych Czas wielkich wojen Między Węgrami, Krzyżakami a husytami Sprawa następstwa tronu Ostatnie lata Jagiełły Władysław III ( ) Kłopoty czasu przejściowego Napięcia w polityce zewnętrznej i wewnętrznej Nowa unia z Węgrami Kazimierz Jagiellończyk: odzyskanie Pomorza ( ) Przetargi elekcyjne Kłopoty nowego króla Inkorporacja Prus Początek wojny pruskiej Krytyczne lata Zwycięstwo Gospodarka Obszar i ludność państwa Gospodarka miejska Stosunki pieniężne Gospodarka wiejska Stagnacja i kryzys

5 7.7. Struktury stanowe Duchowieństwo Mieszczaństwo Chłopstwo Szlachta Stosunki międzystanowe Rola stanów w społeczeństwie Małe struktury społeczne Rodzina Wspólnoty lokalne Monarchia i stany Struktura terytorialna Władza królewska Struktury władzy Wojskowość Skarbowość Rozwój parlamentaryzmu Funkcjonowanie władzy Kościół Kościół polski w Kościele powszechnym Rozbudowa struktur Podstawy materialne Kościół wobec władzy państwowej Religijność Kościoły wschodnie Stosunki etniczne, tożsamość narodowa i regionalna Królestwo wielu narodów Polska świadomość narodowa Tożsamość regionalna Kultura duchowa i sztuka Kultura dworska Edukacja Twórczość literacka Literatura uczona Piśmiennictwo użytkowe Sztuka Rozdział 8. Na progu nowożytności ( ) (Edmund Kizik) Charakterystyka okresu Państwo Władze centralne i lokalne Stosunki państwo Kościół Organizacja władz przedstawicielskich sejm System prawny Organizacja obronności kraju Polityka wewnętrzna Panowanie Jana Olbrachta i Aleksandra Jagiellończyka Panowanie Zygmunta I Zygmunt II August Ruch egzekucyjny Droga do unii realnej z Litwą w 1569 r Kwestia pruska Schyłek państwa zakonnego

6 Prusy Królewskie Sprawa pruska na sejmie lubelskim 1569 r Włączenie Mazowsza do Korony Polityka zagraniczna Czechy Węgry Mołdawia Turcja Moskwa Bilans zagranicznej polityki polskiej ( ) Podsumowanie okresu Terytorium i ludność Polski i Litwy Obszar i mieszkańcy Miasta i mieszczanie Społeczności etniczne, języki Stratyfikacja społeczna Szlachta Duchowni Chłopi Pozycja społeczna kobiet Zagadnienia gospodarcze Geneza i organizacja gospodarki folwarcznej Drogi transportowe Bilans handlowy Polski i Litwy w XVI w System monetarny Skarbowość Problematyka wyznaniowa Geneza reformacji Postępy reformacji Kontrreforma Kościoła katolickiego Oświata, nauka i sztuka Odrodzenie, humanizm Rozwój drukarstwa Oświata i nauka Szkolnictwo wyższe Architektura i sztuki plastyczne Muzyka Zagadnienia życia codziennego Kultura religijna Ubiór narodowy Odżywianie się Budownictwo Historiografia polska XVI w Bibliografia Tablice genealogiczne Indeks osób Indeks nazw geograficznych Spis map Spis tabel Spis tablic genealogicznych