SZKOLNY PROGRAM PROFILAKTYKI SZKOŁY PODSTAWOWEJ NR 2 IM. POLSKICH OLIMPIJCZYKÓW W TRZEMESZNIE NA ROK SZKOLNY

Transkrypt

1 SZKOLNY PROGRAM PROFILAKTYKI SZKOŁY PODSTAWOWEJ NR 2 IM. POLSKICH OLIMPIJCZYKÓW W TRZEMESZNIE NA ROK SZKOLNY OPRACOWANY PRZEZ: mgr AGNIESZKA SŁOWIŃSKA KASZYŃSKA mgr ANNA WOŁOWICZ 2. PODSTAWA PRAWNA 1. Ustawa o Systemie Oświaty z dnia 7 września 1991 r. 2. Rozporządzenie MENiS z dnia 27 sierpnia 2012 r. w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół ( Dz. U. nr 51, poz. 458 z późniejszymi zmianami ) 3. Rozporządzenie MENiS z dnia 9 lutego 2007 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie ramowych statutów publicznego przedszkola oraz szkół publicznych ( z późniejszymi zmianami ) 4. Rozporządzenie MENiS z dnia 31 stycznia 2003 r. w sprawie szczegółowych form działalności wychowawczej i zapobiegawczej wśród dzieci i młodzieży zagrożonych uzależnieniem ( Dz. U. nr 26, poz. 226) 5. Rozporządzenie MEN z dnia 30 kwietnia 2013r. w sprawie zasad udzielania i organizowania pomocy psychologiczno pedagogicznej w publicznych przedszkolach, szkołach i placówkach (Dz. U. z 2013 r. poz.532). Inne akty prawne przepisy pozaświatowe : 1. Konstytucja Rzeczpospolitej Polskiej art. 72 ( ochrona praw dziecka ) 2. Konwencja o Prawach Dziecka art. 3, art. 19 ( ochrona przed przemocą, krzywdą, nadużyciem ), art. 33 ( ochrona przed nielegalnym używaniem środków narkotycznych )

2 3. Ustawa z dnia 19 sierpnia 1994 r. o ochronie zdrowia psychicznego 4. Ustawa z dnia 26 października 1982 r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi 5. Ustawa z dnia 4 czerwca 2012 o zmianie ustawy o przeciwdziałaniu narkomani 6. Ustawa z dnia 26 października 1982 r. o postępowaniu w sprawach nieletnich ( tekst jednolity : Dz. U. z 2002 r. nr 711, poz.109 z późniejszymi zmianami ) 7. Ustawa z dnia 9 listopada 1995 r. o ochronie zdrowia przed następstwami używaniu tytoniu i wyrobów tytoniowych ( Dz. U. z 1996 r. nr 10, poz. 55) 3. WPROWADZENIE Profilaktyka jest chronieniem człowieka przed zagrożeniami i reagowaniem na nie. Jej celem jest ochrona człowieka, dziecka, ucznia, wychowanka przed wszelkimi zakłóceniami w rozwoju. Człowiek niedojrzały sam dla siebie może być zagrożeniem. Dlatego prowadzenie dziecka ku dojrzałości jest zarówno wychowaniem, jak i profilaktyką. Oddziaływanie profilaktyczne ma szczególne znaczenie w odniesieniu do dzieci i młodzieży w okresie dorastania. Jest to faza rozwoju, w czasie, której dokonuje się wiele intensywnych, jakościowych zmian w osobowości człowieka. Fazę tę najczęściej charakteryzuje brak integracji. Dlatego jest to czas podatny na zakłócenia i podejmowanie działań ryzykownych. Czynniki ryzyka to wszystkie elementy (cechy, sytuacje, warunki) zwiększające prawdopodobieństwo pojawienia się niekorzystnych konsekwencji zaburzających prawidłowy rozwój. Należą do nich: Środowisko społeczne i normy w nim obowiązujące, promujące dane wzorce zachowań, Modelowanie takich zachowań w domu i w szkole, Grupy rówieśnicze i występujące w nich zachowania dysfunkcyjne, Słabe wyniki w nauce, Brak celów życiowych, Dostęp do środków i substancji psychoaktywnych, Wczesna inicjacja w zachowaniach ryzykownych.

3 4. DIAGNOZA ŚRODOWISKA SZKOLNEGO Szkoła Podstawowa w Trzemesznie jest niewielką szkołą, co w połączeniu z przyjaznym i bezpiecznym otoczeniem sprawia, iż stwarzamy naszym uczniom duże poczucie bezpieczeństwa. Przyczyn zachowań ryzykownych jest jednak wiele. 1. Zagrożenia sygnalizowane ze strony uczniów: poszerzające się zjawisko zachowań agresywnych wśród rówieśników (zaburzona komunikacja) - zanieczyszczenia środowiska lokalnego - ograniczona wiedza na temat zdrowego odżywiania i kultury spożywania posiłków, 2. Rodzice zwracają uwagę na zagrożenia płynące ze strony: - rówieśników - innych osób także dorosłych - środowiska lokalnego 3. Nauczyciele zwracają uwaga na zagrożenia płynące z: - braku wiedzy na temat zagrożeń jakie niosą za sobą używki (alkohol, narkotyki, palenie tytoniu) - braku wiedzy o skrytkach zachowań ryzykownych (wczesna inicjacja seksualna),

4 - zagrożenia będące przyczyną patologii w rodzinach uczniowi ( nasilające się coraz częściej zjawisko uzależnienia od alkoholu wśród członków rodziny) Diagnozy środowiska szkolnego dokonano na podstawie ankiet skierowanych do uczniów, rodziców, nauczycieli, obserwacji zachowania uczniów, analizy dokumentacji wychowawców klasowych. Analiza wyników badań potwierdziła wstępne zidentyfikowanie obszarów zagrożeń występujących w naszej szkole i posłużyła do skonstruowania Szkolnego Programu Profilaktycznego w Trzemesznie. Skutecznej realizacji założeń SPP sprzyjać będzie współpraca z różnymi instytucjami (Policja, Poradnia Psychologiczno-Pedagogiczna, Komisja ds. rozwiązywania problemów alkoholowych, Ośrodek pomocy społecznej, świetlica socjoterapeutyczna, Sąd, Urząd Miejski, Dom Kultury) i rodzicami. 4. Przeprowadzona diagnoza posłużyła do określenia domniemanych przyczyn zachowań ryzykownych. Tworząc szkolny program profilaktyki należy zwrócić uwagę na następujące treści: a) Brak kultury osobistej (wulgaryzmy) - obyczaj środowiskowy - wzorce wyniesione z domu - chęć zaimponowania - wyraz buntu, manifestowanie dorosłości - wzorce w mediach - złe relacje nauczyciel uczeń - brak reakcji nauczyciela i innych dorosłych b) Brak zainteresowania nauką - niedostosowanie wymagań do poziomu uczniów - niejasne kryteria oceniania uczniów - jakość programów nauczania - lenistwo - nudne lekcje -negatywny wpływ grupy rówieśniczej - brak zainteresowania ze strony rodziców c) Stosowanie używek (palenie papierosów, picie alkoholu)

5 - ciekawość - wpływ reklamy w mediach - wzorowanie się na dorosłych - sposób na odreagowanie - moda, szpan - nuda, przekora, bunt - sytuacja domowa - negatywny wpływ grupy rówieśniczej d) Zachowania agresywne - negatywne wzorce, wypływ mediów - sposób na odreagowanie stresu i załatwienie sprawy - chęć dominowania, zaistnienia w grupie - moda na agresję w grupie rówieśniczej - nieumiejętność radzenia sobie z problemami - odpowiedź na prowokację 5. Cele i założenia działań profilaktycznych Szkolny program profilaktyki ma wyposażyć uczniów w wiedzę przydatna do podejmowania różnych samodzielnych decyzji i przygotować ich do radzenia sobie w trudnych sytuacjach życiowych. Cele programu: 1. Przeciwdziałanie zachowaniom ryzykownym: - Doskonalenie i kształcenie umiejętności rozwiązywania problemów oraz radzenia sobie z przejawami przemocy eliminowanie zachowań agresywnych. - Wdrażanie do prawidłowego pojmowania norm zachowań powszechnie akceptowanych przez społeczeństwo, w miejscach publicznych oraz w środowisku rodzinnym. - Dążenie do stworzenia modelu człowieka szczęśliwego wszelkie nałogi są zazwyczaj rekompensatą dyskomfortu psychicznego. 2. Promowanie zdrowego stylu życia: - Zachęcanie do aktywnego spędzania czasu wolnego, - Wspomaganie zdrowia fizycznego i psychicznego poprzez kształcenie umiejętności

6 i nawyków ruchowych - Stwarzanie możliwości udziału w zajęciach sportowo- rekreacyjnych - Organizacji czasu wolnego 3. Kształtowanie ważnych psychologicznie i społecznie umiejętności: - Rozwijanie umiejętności interpersonalnych, kształcenie umiejętności zachowywania się w różnych sytuacjach, doskonalenie technik asertywnych umiejętność mówienia NIE. 4. Wzmacnianie poczucia własnej wartości i tożsamości: - Uczenie świadomego decydowania o sobie i ponoszenia konsekwencji własnych decyzji, - Wyrabianie poczucia tożsamości i własnej wartości oraz wiary w siebie, 5. Psychoedukacja dzieci i rodziców dotycząca zagrożeń płynących z nadmiernego korzystania z mediów (telewizja, komputer, Internet) 6. Zapobieganie uzależnieniom 7. Wspieranie czynników chroniących: - Silna więź z rodzicami, - Zainteresowanie nauką i własnych rozwojem, - Podtrzymywanie tradycji i kształcenie szacunku dla jej norm.

7 Działania profilaktyczne

8 Cel Działania Kto realizuje Kryterium sukcesu Promocja zdrowego stylu życia Sposób ewaluacji Prowadzący ewaluację I. Higiena osobista Pogadanki z wychowawcą w kl. 0-III, Działania higienistki szkolnej, W klasach IV-VI lekcje przyrody, działania nauczycieli w-f, w.d.ż.r., uświadamianie, kontrolowanie, II. Zdrowe odżywianie Zajęcia promujące zdrowe odżywianie w kl. 0-VI, Lekcje przyrody w kl. IV-VI Wychowawca, higienistka szkolna, nauczyciele w-f, w.d.ż.r., przyrody Nauczyciel przyrody, pedagog, higienistka szkolna Uczeń jest schludny, czysty, dba o swój wygląd. Zna podstawy higieny intymnej. Dba o zdrowe zęby. Uczeń potrafi wskazać składniki diety służące zdrowiu. Świadomie spożywa warzywa i owoce. Rezygnuje z niezdrowej żywności. Obserwacja Rozmowa, Obserwacja spożywanych posiłków podczas przerw Wychowawca Realizatorzy działań, wychowawca świetlicy, pedagog Przystąpienie szkoły do programu Szklana mleka w którym biorą Wychowawcy Od 15.X. 13r. uczniowie w ramach programu otrzymują

9 III. Ruch sukcesem do zdrowia fizycznego i psychicznego udział uczniowie klas 0-VI Udział klas I-III w programie Owoce i warzywa -zapoznanie z czynnikami chorobotwórczymi ( bakterie, wirusy ) i substancjami szkodliwymi dla zdrowia (nikotyna, alkohol, leki, narkotyki) Zajęcia wychowania fizycznego, pozalekcyjne zajęcia sportowe i ruchowe. Propagowanie wycieczek pieszych. Realizacja programu związanego z wyjazdami na basen. Wychowawcy Wychowawcy, higienistka szkolna, pedagog Nauczyciele w-f, wychowawcy klas Realizatorzy programu mleko do śniadania Od 15.X.13 r. uczniowie otrzymują owoce i warzywa Uczniowie znają zasady higieny osobistej, samodzielnie dbają o swoje zdrowie, -umieją dostrzegać sytuacje zagrażające ich zdrowiu. Poprawa frekwencji uczniów chętnych do brania udziału w zajęciach sportowych. Utrzymanie na obecnym poziomie lub zwiększenie liczby dzieci objętych wyjazdami na basen.. Obserwacja, rozmowy Analiza jakościowa i ilościowa Nauczyciele, pedagog, higienistka szkolna, Nauczyciele w-f i gimnastyki korekcyjnej, pedagog, realizatorzy programów. IV. Działania

10 profilaktyczne Zajęcia psychoedukacyjne dla kl. 0-III: - Postrzeganie swoich uczuć i radzenie sobie z trudnymi uczuciami, - Zajęcia dotyczące substancji trujących Nauczyciel prowadzący, Pedagog Spotkanie z policjantem Uczeń potrafi nazywać uczucia, akceptuje uczucia trudne i uczy się nad nimi panować. Uczeń zna, na czym polega szkodliwe działanie różnych substancji trujących. Wychowawcy, pedagog - Modelowanie zachowań związanych z dokonywaniem wyborów, - Zajęcia Gospodarowanie czasem wolnym Dla rodziców Pomaganie dziecku w jego codziennych troskach Wychowawca, pedagog, Deklaruje podejmowanie właściwych wyborów w różnych omawianych sytuacjach Potrafi zagospodarować swój czas wolny. Uczeń doświadcza aktywnej uwagi rodziców. Uczeń zna szkodliwe działanie nikotyny alkoholu i narkotyków, Rodzice współpracują ze szkołą z celu wyeliminowania sytuacji problemowych. Określenie poziomu zagrożeń wśród uczniów.

11 Zajęcia psychoedukacyjne w kl. IV-VI: - Nikotyna legalny narkotyk, - Wpływ alkoholu na organizm młodego człowieka - Narkotyki - Konsekwencje zachowań ryzykownych - Media a uzależnienia pogadanka Policjant, Kurator sądowy deklaruje podejmowanie właściwych wyborów. Uczeń doświadcza działań dorosłych mających chronić go przed zachowaniami ryzykownymi. Uczeń zna pozytywne i negatywne działania mediów, wie jak bezpiecznie z nich korzystać. Postępowanie zgodne z procedurami względem dzieci podejmujących próby palenia lub picia.

12 Pomoc dzieciom z symptomami uzależnienia od mediów: współpraca z ich rodzicami -. Podniesienie poziomu motywacji rodziców do brania odpowiedzialności za losy dziecka. Rodzice współpracują ze szkołą w celu wyeliminowania zachowań ryzykownych wśród dzieci. V. Profilaktyka logopedyczna Dla rodziców Radzenie sobie z ryzykownymi zachowaniami dziecka Logopeda Podnoszenie poziomu mowy uczniów objętych pomocą logopedyczną Analiza jakościowa i ilościowa, obserwacja. Logopeda, wychowawcy Rodzic wie jak ćwiczyć z dzieckiem w celu poprawienia jakości jego mowy. Działania logopedyczne mające na celu

13 korygowanie wad wymowy wśród uczniów. Edukacja rodziców z zakresu ćwiczeń usprawniających mowę dziecka. Bezpieczeństwo w szkole i poza nią I. Bezpieczeństwo w świetle przepisów szkolnych Podnoszenie standardów związanych z bezpieczną Szkołą, organizacja pracy szkoły: dyżury nauczycieli, video monitoring, zapoznanie uczniów z regulaminami dotyczącymi bezpieczeństwa w szkole. W tym regulaminami pracowni i wycieczek. Dyrektor, koordynator ds. bezpieczeństwa, nauczyciele Wychowawcy i nauczyciele przedmiotowi Uczniowie czują się w szkole bezpieczni. Rodzice uczniów mają przekonanie o bezpieczeństwie w szkole Ankiety Bezpieczna Szkołą dla rodziców i dzieci Koordynator ds.bezpieczeństwa II. Zapobieganie przemocy i zachowaniom Zajęcia psychoedukacyjne Wychowawcy, pedagog Uczeń ma wiedzę jak radzić sobie z Obserwacja zachowań uczniów, Wychowawcy

14 agresywnym dotyczące agresji. Zapoznanie ze szkolnymi procedurami dotyczącymi czynów agresywnych. trudnymi emocjami, stara się wykorzystać tę wiedzę w praktyce. Uczeń stara się rozwiązywać konflikty w sposób asertywny. Prewencyjne spotkania z Policjantem : - pogadanka o bezpieczeństwie w kl. 0-III - odpowiedzialność nieletnich za swoje czyny w kl.iv i VI Modelowanie sposobów rozwiązywania konfliktów przy pracy z indywidualnym przypadkiem praca na kontrakcie, interwencje w klasach. Uświadomienie, że wszelkie zjawiska przemocy są Pedagog, kurator sądowy Wychowawcy kl V,VI, pedagog Uczeń wie, że ponosi konsekwencje za nieadekwatne zachowania, wie, że ma prawo do uczenia się na błędach. Doświadcza konsekwencji swoich wyborów. Uczeń otrzymuje pomoc dorosłych przy rozwiązywaniu konfliktów. Uczeń zna podstawowe Prawa Dziecka, Analiza efektów pracy na podstawie ankiet dot. agresywnych zachowań i kontraktów. konkurs wiedzy o Prawach Dziecka dla kl V-VI Dyrektor, pedagog Pedagog

15 III. Bezpieczeństwo poza szkołą naruszeniem dóbr i praw człowieka Zajęcia podnoszące kompetencje dzieci i zmniejszające ich zagrożenie w różnych sytuacjach jestem świadomym uczestnikiem ruchu drogowego Nauczyciel techniki Wychowawcy kl.0-iii Uczeń zna zasady ruchu drogowego i zagrożenia płynące z uczestnictwa w ruchu drogowym. Potrafi bezpiecznie zachować się na drodze. Ewaluacja ilościowa: ilość uczniów otrzymujących kartę rowerową Nauczyciel techniki Wychowawcy kl.0-iii Zajęcia wychowania komunikacyjnego Przystąpienie do programu z pierwszej pomocy Ratujemy i uczymy ratować Zajęcia psychoedukacyjne na temat zagrożeń ze strony dorosłych i innych dzieci: Mam prawo do poczucia bezpieczeństwa Teresa Górna Anna Kulczycka-Wiśniews ka Pedagog, wychowawcy, nauczyciel w.d.ż.w.r. Uczeń wie jak zachować się gdy ktoś potrzebuje pomocy. Uczeń zna swoje prawa do poczucia bezpieczeństwa. W sytuacji zagrożenia zwraca się o pomoc do dorosłych. Uczeń otrzymuje pomoc w rozwiązywaniu spraw trudnych. Obserwacja otwartości uczniów na potrzeby innych. Monitorowanie sytuacji rodzinnej dzieci. Mediowanie z rodzicami w trudnych sprawach dziecka. Grono pedagogiczne Dyrektor, wychowawcy, pedagog

16 Strefa bezpiecznej intymności Prawa dziecka do nietykalności fizycznej Wiem gdzie zwrócić się o pomoc sytuacji zagrożenia Wspieranie dziecka i kształtowanie umiejętności komunikowania się I. Wyrabianie umiejętności dobrego kontaktu między uczniami i nauczycielami, kształtowanie prawidłowych relacji: nauczyciel - uczeń, uczeń - nauczyciel Praca wychowawcza, przypomnienie treści Konwencji Praw Dziecka, kształcenie swoich wad i zalet Wychowawcy klas, nauczyciele przedmiotów Właściwe zachowanie podczas zajęć lekcyjnych, pozalekcyjnych, na przerwach, wyrabianie szacunku do innych Obserwacja Wychowawcy klas II. Kształtowanie pozytywnych relacji między rówieśnikami Poznanie organizacji stojących na straży obrony praw człowieka, pogadanki z wychowawcą Jak Wychowawcy, nauczyciele Uczniowie nie boją się wyrażać własnych opinii, są tolerancyjni Obserwacja Wychowawca, nauczyciele przedmiotowi,

17 porozumiewać się z innymi III. Wyrównywanie szans edukacyjnych Diagnozowanie dzieci w Poradni Psychologiczno-pedagog icznej. Praca dydaktyczna w oparciu o opracowane wymagania zgodnie ze wskazaniami poradni. Zajęcia wyrównawcze Dyrekcja wychowawcy, nauczyciele pedagog Uczeń pokonuje trudności w uczeniu się w oparciu o proponowany system pomocy Analiza oferty pomocowej pod względem dostosowania do potrzeb Dyrektor wychowawcy, pedagog Zajęcia korekcyjno-kompensacyj ne IV. Wyrównywanie szans rozwoju społecznego Zajęcia rewalidacyjne Pomoc psychologiczna i pedagogiczna w szkole. Pomoc materialna w tym: dofinansowanie obiadów, zapomogi losowe, wnioskowanie o pomoc do Ośrodka wychowawcy, pedagog, Rada Rodziców Dziecko otrzymuje wsparcie od instytucji szkolnej. Rodzice są motywowani do pracy nad zmianą sytuacji dziecka lub Monitorowanie indywidualnych przypadków. Dyrektor wychowawcy, pedagog

18 Pomocy Społecznej, wnioskowanie o wgląd w sytuację rodzinną, realizacja rządowych programów pomocowych i innych. sytuacji rodzinnej. Rodzice otrzymują wsparcie przy rozwiązywaniu problemów rodzinnych.