EKSPERTYZA STANU TECHNICZNEGO

Transkrypt

1 2D DARIUSZ PRZYBYLSKI ul. Boh. Warszawy 15-16, Szczecin tel , PROJEKTOWANIE ARCHITEKTONICZNO-BUDOWLANE KIEROWANIE ROBOTAMI BUDOWLANYMI, SPRAWOWANIE NADZORU INWESTORSKIEGO, SPRAWOWANIE KONTROLI TECHNICZNEJ UTRZYMANIA OBIEKTÓW BUDOWLANYCH, WYKONAWSTWO, NADZOROWANIE OBIEKTÓW ZABYTKOWYCH WPISANYCH DO REJESTRU ZABYTKÓW EKSPERTYZA STANU TECHNICZNEGO Bramy Myśliborskiej w miejscowości Trzcińsko Zdrój nr geod. działki. Adres inwestycji: Trzcińsko Zdrój Ul. Chojeńska, Trzcińsko Zdrój, nr geod działki.. Inwestor: Gmina Trzcińsko Zdrój Ul. Rynek 15, Trzcińsko Zdrój OŚWIADCZENIE Zespół projektowy oświadcza, że w/w projekt Remontu Bramy Myśliborskiej w miejscowości Trzcińsko Zdrój nr geod. działki został sporządzony zgodnie z wymaganiami ustawy, przepisami oraz zasadami wiedzy technicznej wg art. 20 pkt.1 ust.1 Prawa budowlanego branża konstrukcyjna: mgr inż. DOROTA SUKIENNIK nr upr. Proj 8/Sz/99/2000 mgr inż. MIROSŁAW HAMBERG nr upr. Proj 4662/61 - PROJEKTANT - SPRAWDZIŁ EGZ NR _ MARZEC 2014R

2 SPIS TREŚCI 1.DANE OGÓLNE PODSTAWA OPRACOWANIA PRZEDMIOT I ZAKRES OPRACOWANIA CEL OPRACOWANIA OPIS I OCENA STANU KONSTRUKCJI STANU ISTNIEJACEGO FUNDAMENTY ŚCIANY STROP STOLARKA DRZWIOWA ELEWACJE TARAS NA POZIOMIE +11, TARAS NA POZIOMIE +17, DASZKI NAD PRZEJŚCIAMI DLA PIESZYCH WNĘTRZE PRZEJAZD POD BRAMĄ ZALECANE PRACE REMONTOWE UWAGI I WNIOSKI DODATKOWE SPIS FOTOGRAFII

3 3

4 4

5 5

6 OPIS KONSTRUKCJI 1.DANE OGÓLNE 1.1. PODSTAWA OPRACOWANIA Inwentaryzacja budowlana wykonana w kwietniu 2014r. Dokumentacja fotograficzna. Wykonane odkrywki stanu istniejącego. Karta ewidencyjna zabytku architektury i budownictwa Ośrodka Dokumentacji Zabytków w Warszawie 1.2. PRZEDMIOT I ZAKRES OPRACOWANIA Zakresem opracowania jest Brama Myśliborska położona w miejscowości Trzcińsko Zdrój przy ulicy Chojeńskiej róg ul. Wolności. Brama Chojeńska bacą częścią obwarowań miejskich wpisana jest do rejestru zabytków pod numerem 396 z dnia r CEL OPRACOWANIA Celem opracowania jest określenie stanu technicznego konstrukcji bramy z podaniem robót remontowych koniecznych do przywrócenia jej pełnej zdolności do przenoszenia obciążeń. 2.OPIS I OCENA STANU KONSTRUKCJI STANU ISTNIEJĄCEGO Brama Myśliborska usytuowana jest w ciągu obwarowań miejskich, usytuowana jest w zachodniej części Starego Miasta u wylotu ul. Sojuszników/Wolności. Przejazd na osi północ-południe Od strony wschodniej przylega mur z dwoma przejazdami, od strony elewacji zachodniej bezpośrednio do bramy domurowany dwukondygnacyjny budynek mieszkalny. Pierwsze wzmianki o obwarowaniach miasta pochodzą z 1349 r. Jednakże zakłada się, że budowę murów obronnych rozpoczęto prawdopodobnie na przełomie XIII i XIV w. W pierwszej fazie budowy murów powstały również trzy bramy na zamknięciu dróg wylotowych, nazwane od 6

7 miejscowości, w kierunku, których prowadziły: Chojeńska (Königsbergertor) od zachodu, Myśliborska (Soldinertor) od południa i Strzeszowska (Stresowertor) od północy. Wieża założona na planie zbliżonym do kwadratu. Na osi środkowej północ-południe przejazd. We wnętrzu przejazdu na ścianie zachodniej dwie nisze. Od strony południowej po obu stronach przejazdu przypory. Drugą kondygnację wyznacza jednoprzestrzenne wnętrze z małą klatką schodową w grubości muru. Komunikacja na wyższe kondygnacje odbywa się za pomocą drabiny. Wejście na wieżę prowadziło najprawdopodobniej z otwartej drewnianej galeryjki ciągnącej się wzdłuż murów. Od trzeciej kondygnacji wieży rzut zmienia się na ośmioboczny, przepruty na każdym boku rozszerzającymi się do wewnątrz okienkami strzelniczymi. Jeden z otworów od strony wschodniej szerszy, służący za wyjście na pokład widokowy. Główny korpus wieży z przejazdem w przyziemiu, w formie czworobocznej bryły, dwukondygnacyjny. Od strony południowej po obu stronach przejazdu szerokie i głębokie przypory, ciągnące się przez prawie cały główny korpus, od połowy wysokości płytsze. Górne narożniki głównego korpusu w formie ścięte trójkątnie, za pomocą, których bryła czworoboczna przechodzi w ośmiobok. Korpus ośmioboczny mniejszy i niższy, dwukondygnacyjny zwieńczony krenelażem. Całość wieńczy stożkowy szczyt. FOT.1.WIDOK OGÓLNY BRAMY, ELEWACJA PÓŁNOCNA 7

8 EKSPERTYZA TECHNICZNA 2.1. FUNDAMENTY Fundamenty prawdopodobnie kamienne, spojone zaprawą wapienną. FOT.2.PRZYZIEMIE, UBYTKI ZAPRAWY FOT.3.PRZYZIEMIE, UBYTKI ZAPRAWY Fundamenty wieży wykonano z kamieni polnych. Nie wykonano podziemnych odkrywek fundamentów, jednak oględziny ich części naziemnej, brak zarysowań i spękań wskazują na ich prawidłowa pracę ŚCIANY Mury dolnej kondygnacji, przypory, łuki przejazdu murowane z regularnych ciosów granitowych, spojonych zaprawą wapienną. Gzyms przejazdu wykonany z regularnie przyciętych ciosów kamiennych. 8

9 FOT.4. MURY DOLNEJ KONDYGNACJI Przejazd przelicowany cegłą pełną ceramiczną w układzie gotyckim. FOT.5.PRZEJAZD 9

10 Pozostałe kondygnacje bramy murowane z cegły pełnej ceramicznej w wątku wendyjskim (część czworoboczna) i wątku gotyckim (część ośmioboczna), spojonej zaprawą wapienną. Blendy tynkowane tynkami wapiennymi. FOT.6. WYŻSZE KONDYGNACJE BRAMY, ELEWACJA POŁUDNIOWA 2.3. STROP Stropy na kondygnacjach wieży drewniane belkowe fot.7. Podłogi deskowe. Sklepienie przejazdu krzyżowo-żebrowe, żebra ceglane fot.5, wysklepki tynkowane. Nawierzchnia w przejeździe z kostki typu polbruk. Wrota prostokątne dwuskrzydłowe, drewniane, nabijane metalowymi ćwiekami. Komunikacja na wyższe kondygnacje odbywa się za pomocą drabiny. FOT.7. STROPY NA KONDYGNACJACH WIEŻY 10

11 FOT.8. STROP NA 2 POZIOMIE WIEŻY, DWIE BELKI WZDŁUŻ SCHODÓW PORAŻONE BIOLOGICZNE, KOŃCÓWKI DO WYMIANY NA DŁUGOŚCI OK.1,5M FOT.9. STROP NA 3 POZIOMIE WIEŻY, DWIE BELKI WZDŁUŻ SCHODÓW PORAŻONE BIOLOGICZNE, KOŃCÓWKI DO WYMIANY NA DŁUGOŚCI OK.2M Zniszczone są również drewniane podesty z desek grubości 5,0cm oraz drabiny między poziomami. Elementy te należy wymienić na nowe z zachowaniem materiałów i kształtu analogicznych do istniejących STOLARKA DRZWIOWA Drzwi do wieży drewniane ramowo-deskowe, jednoskrzydłowe, zamknięte łukiem półokrągłym, z ozdobnymi kutymi zawiasami i klamką. Stolarka drzwiowa w dobrym stanie technicznym, nie wykazuje uszkodzeń czy też widocznej korozji. Stalowa stolarka okienna na poziomie 1 do remontu i wymiany oszklenia na nowe. 11

12 Obecnie otwory strzelnicze bramy są niezabezpieczone, należy je zabezpieczyć poprzez wyposażenie ich w siatki stalowe drobnooczkowe zabezpieczające przed dostawaniem się ptaków ELEWACJE Elewacja północna w przyziemiu wyznaczona osiowo ostrołucznym otworem przejazdu. W przyziemiu elewacja kamienna do wys. ok. 6 m. We wnętrzu przejazdu na zachodniej ścianie dwie ostrołuczne nisze. Drugą kondygnację zasadniczego korpusu wyznaczają dwa rzędy tynkowanych blend: w dolnym rzędzie pięć blend zamkniętych łukami półokrągłymi, w jednej ze skrajnych przepruty otwór wejściowy. W górnym rzędzie dwie skrajne blendy ostrołuczne, dwie środkowe zamknięte łukami półokrągłymi. Blendy w dwuuskokowych opaskach. Jedna z blend częściowo otwarta. Elewację głównego korpusu wieńczy fryz z ukośnie układanej cegły. Elewacja południowa głównego korpusu w przyziemiu osiowo przepruta ostrołucznym otworem przejazdu. Po obu stronach przejazdu przypory odsunięte od muru i zwężające się ku górze, w dolnej partii kamienne w górnej ceglane. Przypory pełniły funkcję prowadnicy na bronę. Przypory ciągną się niemal na całą wysokość elewacji korpusu i zamykają się trójkątnie. Od połowy wysokości przypory podzielone dwiema blendami tynkowanymi, zamkniętymi trójkątnie. Na wysokości zwieńczenia przypór pośrodku elewacji trzy małe otwory strzelnicze. Elewację wieńczy fryz z ukośnie układanej cegły w dwu rzędach. Elewacja wschodnia głównego korpusu w dolnej połowie kamienna, w górnej ceglana. Osiowo do elewacji przylega mur kamienny zwieńczony wysokim stromym daszkiem, z dwoma półokrągłymi przejściami. Przy daszku od strony południowej półokrągła nieduża blenda. Elewacja zachodnia głównego korpusu opracowana gładko. Do elewacji przylega dwukondygnacyjny budynek. Narożniki korpusu ukośnie ścięte nieregularnie. Korpus główny kończy się prosto z wyjściem na pokład widokowy, gdzie rozpoczyna się dwukondygnacyjna ośmioboczna część wieży. Na każdej ścianie ośmioboku, w dwu kondygnacjach wąskie otwory strzelnicze. W jednej ze ścian wyjście. Ośmioboczny korpus wieńczy krenelaż. Całość zwieńczono piramidalnym stożkiem. 12

13 FOT.10. USZKODZENIA CEGLANEGO NADPROŻA W ELEWACJI PÓŁNOCNEJ (PRZEJŚCIE DLA PIESZYCH) Stwierdzono uszkodzenia ceglanego nadproża w elewacji północnej. Uszkodzone cegły należy wymienić na nowe z zachowaniem wymiarów i kształtu analogicznego do istniejących cegieł. FOT.11.UBYTKI SPOIN W CZĘŚCI KAMIENNEJ 13

14 FOT.12.UBYTKI SPOIN W CZĘŚCI CEGLANEJ FOT.13.UBYTKI SPOIN NA IGLICY Należy wymienić wszystkie spoiny w części kamiennej oraz ceglanej elewacji jak również iglicy ceramicznej zwieńczającej wieżę. 14

15 FOT.14.ZNISZCZONE TYNKI FOT.15.ROŚLINNOŚĆ W BLENDACH ELEWACJI Należy usunąć wszelką roślinność porastająca mury oraz wymienić tynki w blendach elewacji, przejazdu bramnego. 15

16 2.6. TARAS NA POZIOMIE +11,65 EKSPERTYZA TECHNICZNA FOT.16.ROŚLINNOŚĆ NA POZIOMIE +11,65 Na poziomie tarasu +11,65, stwierdzono uszkodzenia lica cegieł, ubytki spoin oraz porażenie biologiczne murów. Występująca tu roślinność należy usunąć. Cegły naprawić, w razie konieczności wymienić na nowe z zachowaniem wymiarów i kształtu analogicznych do istniejących. Spoiny należy wymienić na nowe. Wierzchnią warstwą balustrady ceglanej z uwagi na licznie występujące rozluźnione cegły należy przemurować z zachowaniem wymiarów i kształtu analogicznych do istniejących. Wymienić należy również wylewki betonowe oraz zaprawy posadzek tarasów zewnętrznych bramy na nowe z jednoczesnym wykonaniem izolacji przeciwwilgociowych poziomu 3 +11,65, 2.7. TARAS NA POZIOMIE +17,16 FOT.17.ROŚLINNOŚĆ NA POZIOMIE +17,16 16

17 FOT.18.ROŚLINNOŚĆ NA POZIOMIE +17,16 Na poziomie tarasu +17,16, stwierdzono uszkodzenia lica cegieł, ubytki spoin oraz porażenie biologiczne murów. Występująca tu roślinność należy usunąć. Cegły naprawić, w razie konieczności wymienić na nowe z zachowaniem wymiarów i kształtu analogicznych do istniejących. Spoiny należy wymienić na nowe. Wierzchnią warstwą balustrady ceglanej z uwagi na licznie występujące rozluźnione cegły należy przemurować z zachowaniem wymiarów i kształtu analogicznych do istniejących. Wymienić należy również wylewki betonowe oraz zaprawy posadzek tarasów zewnętrznych bramy na nowe z jednoczesnym wykonaniem izolacji przeciwwilgociowych poziomu 5 +17, DASZKI NAD PRZEJŚCIAMI DLA PIESZYCH FOT.19. ZNISZCZONE POKRYCIE DASZKÓW 17

18 Stwierdzono zniszczoną dachówkę ceramiczną karpiówkę, z licznymi ubytkami. Dachówkę należy wymienić na nową z zachowaniem wymiarów i kształtu analogicznych do istniejących WNĘTRZE Na każdej kondygnacji głównego korpusu i części ośmiobocznej jednoprzestrzenne wnętrza z małymi otworami strzelniczymi. Na poziomie 1 znajdują się urządzenia energetyczne, dlatego wymiana tynków w tym obszarze nie jest możliwa do wykonania. Projektuje się wymianę tynków na poziomie niższym ( klatka schodowa z poziomu 0 do 1 metodą pobiały ( widoczna cegła). Na pozostałych poziomach wewnątrz bramy powierzchnia ceglana muru pomalowana jest białą farbą wapienną. Sposób opracowania wg programu prac konserwatorskich PRZEJAZD POD BRAMĄ Stwierdzono zarysowanie ścian bramy wewnątrz przejazdu dla samochodów. Zarysowania należy spiąć prętami systemowymi. Kotwy rozmieścić wg schematu podanego na poniższych fotografiach. Sposób postępowania przy zszywaniu muru np. w systemie Helifix lub Brutt Server ( zszyć mury prętami # 6): Kolejność czynności: wykuć lub wyciąć szczeliny w poziomych spoinach na głębokość mm na długość 500 mm poza pęknięcie w rozstawie pionowym co 5 warstw cegieł; wyczyścić spoiny i spłukać dokładnie wodą pod ciśnieniem; wprowadzić w szczelinę zaprawę HeliBond MM2 o grubości 10 mm; osadzić pręt HeliBar w zaprawie; wprowadzić następną warstwę zaprawy cementowej MM2 pozostawiając ok. 10 mm w celu późniejszego uzupełnienia spoiny zaprawą stosowaną w pozostałych spoinach obiektu; okresowo zwilżać spoinę; 18

19 uzupełnić wypełnienie szczeliny odpowiednią zaprawą; FOT.20. ZACHODNIA ŚCIANA PRZEJAZDU 19

20 FOT.21. ZACHODNIA ŚCIANA PRZEJAZDU Z FRAGMENTEM SKLEPIENIA FOT.22. SKLEPIENIE NAD PRZEJAZDEM 20

21 FOT.23. WSCHODNIA ŚCIANA PRZEJAZDU 21

22 FOT.24. WSCHODNIA ŚCIANA PRZEJAZDU, DÓŁ 22

23 3.ZALECANE PRACE REMONTOWE Renowacja stalowych schodów wejściowych do wnętrza bramy, Renowacja drewnianej stolarki drzwiowej wraz z okuciami oraz stalowej stolarki okiennej, Wymiana tynków zewnętrznych oraz wewnętrznych, Wykonanie nowych spoin elewacji bramy chojeńskiej w murze kamiennym i ceglanym wraz z przyległym przejściem dla pieszych, Renowacja elewacji poprzez jej naprawę, wzmocnienie, oczyszczenie i zabezpieczenie przeciwwilgociowe (przed czynnikami atmosferycznymi), Naprawa uszkodzonych i zarysowanych części muru, Przemurowanie uszkodzonych i luźnych partii muru- głównie zwieńczenia górnych partii flankowania poziomu 3 i 5, Naprawa oraz wymiana drewnianych podestów z deski gr 5,0cm i drabin między poziomami na nowe z zachowaniem istniejących przekrojów, Wymiana wylewek betonowych oraz zapraw posadzek tarasów zewnętrznych bramy na nowe z jednoczesnym wykonaniem izolacji przeciwwilgociowych poziomu 3 i 5, Wykonanie instalacji odgromowej, Wymiana obróbek blacharskich, Wymiana dachówki ceramicznej karpiówki na nową- (przejścia dla pieszych) 4.UWAGI I WNIOSKI DODATKOWE Do budowy należy stosować materiały i wyroby posiadające obowiązujące świadectwa dopuszczenia do stosowania w budownictwie lub zaświadczenie producenta, potwierdzające ich zgodność z postanowieniami odpowiednich norm. Przestrzeganie zasad BHP, ochrony środowiska i wymogów zawartych w niniejszym opracowaniu gwarantuje prawidłowość i bezpieczeństwo wykonania prac. Wszystkie wymiary elementów drewnianych przeznaczonych do wbudowania należy sprawdzać na miejscu budowy. Prace budowlane należy wykonać zgodnie z projektem, obowiązującymi przepisami i sztuką budowlaną. Elementy więźby drewniane zabezpieczone solnymi środkami impregnacyjnymi (wg instrukcji ITB ) przeciwko zniszczeniu biologicznemu i przeciwpożarowo. Przewody instalacyjne, elementy ślusarki zabezpieczyć antykorozyjnie powłokami malarskimi. Prace budowlane należy wykonać zgodnie z projektem, obowiązującymi przepisami i sztuką budowlaną. 23

24 Wszelkie uzupełnienia i zmiany mogą być dokonane jedynie w ramach nadzoru autorskiego. Roboty muszą być prowadzone pod ścisłym nadzorem osoby uprawnionej. Projektowane zmiany nie naruszą pracy konstrukcji nośnej budynku i stanu podłoża gruntowego. Wyznacz się ważność ekspertyzy na okres 1 roku. Opracowali: r. Mgr inż. Dorota Sukiennik Mgr inż. Mirosław Hamberg 24

25 5. SPIS FOTOGRAFII FOT.1.WIDOK OGÓLNY BRAMY, ELEWACJA PÓŁNOCNA FOT.2.PRZYZIEMIE, UBYTKI ZAPRAWY FOT.3.PRZYZIEMIE, UBYTKI ZAPRAWY FOT.4. MURY DOLNEJ KONDYGNACJI FOT.5.PRZEJAZD FOT.6. WYŻSZE KONDYGNACJE BRAMY, ELEWACJA POŁUDNIOWA FOT.7. STROPY NA KONDYGNACJACH WIEŻY FOT.8. STROP NA 2 POZIOMIE WIEŻY, DWIE BELKI WZDŁUŻ SCHODÓW PORAŻONE BIOLOGICZNE, KOŃCÓWKI DO WYMIANY NA DŁUGOŚCI OK.1,5M FOT.9. STROP NA 3 POZIOMIE WIEŻY, DWIE BELKI WZDŁUŻ SCHODÓW PORAŻONE BIOLOGICZNE, KOŃCÓWKI DO WYMIANY NA DŁUGOŚCI OK.2M FOT.10. USZKODZENIA CEGLANEGO NADPROŻA W ELEWACJI PÓŁNOCNEJ (PRZEJŚCIE DLA PIESZYCH) FOT.11.UBYTKI SPOIN W CZĘŚCI KAMIENNEJ FOT.12.UBYTKI SPOIN W CZĘŚCI CEGLANEJ FOT.13.UBYTKI SPOIN NA IGLICY FOT.14.ZNISZCZONE TYNKI FOT.15.ROŚLINNOŚĆ W BLENDACH ELEWACJI FOT.16.ROŚLINNOŚĆ NA POZIOMIE +11,65 FOT.17.ROŚLINNOŚĆ NA POZIOMIE +17,16 FOT.18.ROŚLINNOŚĆ NA POZIOMIE +17,16 FOT.19. ZNISZCZONE POKRYCIE DASZKÓW FOT.20. ZACHODNIA ŚCIANA PRZEJAZDU FOT.21. ZACHODNIA ŚCIANA PRZEJAZDU Z FRAGMENTEM SKLEPIENIA FOT.22. SKLEPIENIE NAD PRZEJAZDEM FOT.23. WSCHODNIA ŚCIANA PRZEJAZDU FOT.24. WSCHODNIA ŚCIANA PRZEJAZDU, DÓŁ 25