MINISTER ROLNICTWA I ROZWOJU WSI

Transkrypt

1 Warszawa, dnia 22 marca 2018 MINISTER ROLNICTWA I ROZWOJU WSI Znak sprawy: GZ.it Pan Marek Kuchciński Marszałek Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej W związku z interpelacją poselską nr Pana Posła Jarosława Sachajko z dnia 8 marca 2018 r. w sprawie sprzedaży ciągników, przedstawiam następujące wyjaśnienia. Które marki ciągników są najbardziej popularne w polskich gospodarstwach ze względów ekonomicznych i środowiskowych? Jak wynika z danych Centralnej Ewidencji Pojazdów (CEP) w 2017 roku w Polsce zostało zarejestrowanych ponad 35 tys. sztuk ciągników rolniczych. Poniżej przedstawiam zestawienie tabelaryczne dotyczące najczęściej rejestrowanych marek ciągników. Lp. Marka Liczba sztuk zarejestrowanych w 2017 r. 1. JOHN DEERE ZETOR URSUS MASSEY FERGUSON NEW HOLLAND RENAULT CASE IH / CASE DEUTZ-FAHR KUBOTA 1 464

2 10. FENDT CLAAS VALTRA FARMTRAC SAME STEYR 380 Natomiast w 2017 roku zgodnie z danymi z CEP zarejestrowano niespełna 11 tys. sztuk nowych ciągników rolniczych. Poniżej przedstawiam zestawienie tabelaryczne dotyczące pięciu najczęściej rejestrowanych marek, które stanowią ponad 58% wszystkich zarejestrowanych nowych ciągników rolniczych w ubiegłym roku. Lp. Marka Liczba nowych sztuk Udział w rynku % zarejestrowanych w 2017 r. 1. NEW HOLLAND ,74 2. JOHN DEERE ,24 3. ZETOR ,18 4. DEUTZ-FAHR ,23 5. KUBOTA ,03 źródło: analizy PZPM na podstawie CEP Rolnicy decydując się na zakup danej marki ciągnika, często biorą pod uwagę opinię innych użytkowników, analizy porównawcze w zakresie ekonomiki użytkowania (np. spalanie, moc na WOM) oraz dążą do posiadania jednej marki w parku maszynowym, która jest już im znana, co w konsekwencji ułatwia wykonywanie przeglądów i konserwację maszyn oraz obniża koszty ewentualnego serwisu. Które marki ciągników w ciągu ostatnich pięciu lat były najbardziej wypadkowe? Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi nie posiada danych dotyczących najbardziej wypadkowych ciągników rolniczych. Należy podkreślić, że często przyczyną wypadków z udziałem ciągników jest błąd operatora (np. nadmierna prędkość), nieodpowiedzialne zachowanie innych uczestników ruchu, nieodpowiedni stan techniczny (np. brak badań technicznych), a nie wada konstrukcyjna ciągnika. Ile ciągników przypada na jedno gospodarstwo w Polsce? Ile gospodarstw w Polsce nie posiada żadnego ciągnika?

3 Liczba ciągników użytkowanych w polskim rolnictwie w 2016 roku zgodnie z danymi Głównego Urzędu Statystycznego wyniosła sztuk. W latach w Polsce liczba ciągników wzrosła o 55 tys. sztuk. Natomiast przeciętna moc ciągnika w kw w 2016 r. wyniosła 45,3 kw, zaś powierzchnia użytków rolnych przypadająca na jeden ciągnik w ha ukształtowała się na poziomie 9,7 ha. Najwięcej maszyn zostało odnotowanych w województwie mazowieckim 226 tys. sztuk, lubelskim 182 tys. sztuk oraz w województwie wielkopolskim 154 tys. sztuk. Najmniej ciągników posiadają rolnicy w województwie lubuskim 19,3 tys. sztuk, zachodniopomorskim 28,6 tys. sztuk oraz w województwie opolskim 36 tys. sztuk. Największą powierzchnię użytków rolnych przypadających na jeden ciągnik w ha w 2016 roku odnotowano w województwie zachodniopomorskim 25,9 ha, lubuskim - 19,7 ha oraz warmińskomazurskim 18,6 ha. Natomiast najmniejszy areał na jeden pracujący ciągnik przypadał w województwie małopolskim - 5 ha oraz świętokrzyskim - 5,8 ha. Jak wynika z danych Rocznika Statystycznego Rolnictwa 2017 GUS, w Polsce w 2016 roku gospodarstw rolnych o powierzchni użytków rolnych powyżej 1 ha było , natomiast liczba gospodarstw rolnych posiadających ciągnik rolniczy kształtowała się na poziomie sztuk. W rezultacie liczba ciągników przypadająca na jedno gospodarstwo rolne, które posiada ciągnik wynosiła średnio 1,57 sztuk, natomiast liczba gospodarstw rolnych o powierzchni powyżej 1 ha użytków rolnych, które nie posiadają ciągnika wynosiła Jakie mechanizmy zastosuje państwo w kolejnym roku w celu motywacji rolników do zakupu ciągników? Program Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata (PROW ) ukierunkowany został na wzmocnienie konkurencyjności rodzinnych gospodarstw rolnych. Wzmocnienie konkurencyjności gospodarstw rolnych odbywa się m. in. poprzez inwestycje oraz zmiany skali i kierunków produkcji, które z kolei wymuszają dokonywanie niezbędnych inwestycji. Co istotne, wsparcie z PROW może dotyczyć wyłącznie nowych maszyn i urządzeń. Najistotniejszym z punktu widzenia możliwości zakupu parku maszynowego (w tym ciągników rolniczych) dla gospodarstw rolnych jest instrument Modernizacja gospodarstw rolnych. Dodatkowo istotnym elementem wspierającym zakup maszyn rolniczych (w tym ciągników rolniczych) jest także instrument Rozwój usług rolniczych, w ramach którego wsparcie kierowane jest do podmiotów prowadzących działalność gospodarczą w zakresie usług rolniczych. Wsparcie

4 dotyczy m. in. zakupu maszyn i urządzeń wykorzystywanych na potrzeby świadczenia usług rolniczych. Zakup maszyn rolniczych (w tym ciągników rolniczych) możliwy jest także dzięki realizacji innych instrumentów PROW , takich jak np. Premie dla młodych rolników, czy też Restrukturyzacja małych gospodarstw, jednak rolnicy, z uwagi na cele tych instrumentów, nie zawsze decydują się na zakup maszyn rolniczych. Poniżej przedstawiam szczegółowe wyjaśnienia dotyczące poszczególnych typów operacji. a) TYP OPERACJI 4.1 MODERNIZACJA GOSPODARSTW ROLNYCH W ramach Modernizacji gospodarstw rolnych do 4 marca 2018 r. złożono wniosków o przyznanie pomocy, z czego w naborze z 2016 roku, gdzie składane były wnioski na operacje związane z racjonalizacją technologii produkcji, wprowadzeniem innowacji, zmianą profilu produkcji, zwiększeniem skali produkcji, poprawą jakości produkcji lub zwiększeniem wartości dodanej produktu (obszar d - nabór w głównej mierze ukierunkowany na inwestycje w maszyny i sprzęt rolniczy). Pozostałe wnioski dotyczyły rozwoju produkcji zwierzęcej, gdzie wsparcie kierowane było głównie na budowę i wyposażenie budynków inwentarskich i magazynów paszowych. Do tej pory zawarto umowy na kwotę 2,82 mld zł., z czego umów dotyczyło wniosków złożonych w obszarze d. Dla naboru związanego z racjonalizacją technologii produkcji, wprowadzeniem innowacji, zmianą profilu produkcji, zwiększeniem skali produkcji, poprawą jakości produkcji lub zwiększeniem wartości dodanej produktu, ARiMR podpisała umowy o dofinansowanie na kwotę przeszło 2,4 mld zł. Dotychczas rolnicy złożyli wnioski o refundację na ponad 800 mln zł, w związku ze zrealizowaniem inwestycji w obszarze d. W ramach zrealizowanych projektów rolnicy zakupili łącznie niespełna 700 ciągników rolniczych (wg danych na koniec 2017 r.). Od 19 lutego 2018 r. do 20 marca 2018 r. trwał kolejny nabór wniosków na operacje związane z racjonalizacją technologii produkcji, wprowadzeniem innowacji, zmianą profilu produkcji, zwiększeniem skali produkcji, poprawą jakości produkcji lub zwiększeniem wartości dodanej produktu (obszar d ). Na nabór ten przeznaczono ok. 2,54 mld zł. Ponadto w czerwcu 2018 r. planowany jest nabór wniosków na obszary dedykowane producentom prosiąt (obszar a ), producentom mleka krowiego (obszar b ) i producentom bydła mięsnego (obszar c ), zaś limit środków przeznaczony na te obszary wynosi ok. 4,84 mld zł. W przypadku beneficjentów, którzy w ramach PROW zakupili m.in.: ciągniki, kombajny, opryskiwacze, rozrzutniki nawozów mineralnych, wozy asenizacyjne, ładowacze, przyczepy, ładowarki teleskopowe, wózki widłowe oraz inne maszyny, za niekwalifikowalny uznaje się zakup rzeczy tego samego rodzaju, jak rzecz dofinansowana w ramach PROW (np. kolejnego rozrzutnika). Zgodnie z 4 ust. 1 pkt 4 rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 21 sierpnia 2015 r.

5 w sprawie szczegółowych warunków i trybu przyznawania oraz wypłaty pomocy finansowej na operacje typu Modernizacja gospodarstw rolnych w ramach poddziałania Wsparcie inwestycji w gospodarstwach rolnych, objętego Programem Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata (Dz. U. poz. 1371, z 2016 r. poz. 399 i poz oraz z 2017 poz. 1041), pomoc przyznaje się na operację uzasadnioną ekonomicznie, w tym pod względem racjonalności jej kosztów. Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa (ARiMR) dokonuje szczegółowej analizy i oceny doboru maszyn i urządzeń (w tym ciągników rolniczych) do gospodarstwa w oparciu o szereg wskaźników dotyczących racjonalnego wyposażenia i wykorzystania ich w gospodarstwach, m. in. w oparciu o ekspertyzę Instytutu Technologiczno Przyrodniczego pt.: Zasady doboru maszyn rolniczych w ramach PROW na lata b) TYP OPERACJI 6.4 ROZWÓJ PRZEDSIĘBIORCZOŚCI ROZWÓJ USŁUG ROLNICZYCH W ramach Rozwoju przedsiębiorczości rozwoju usług rolniczych nabór wniosków przeprowadzony był w terminie od 31 października do 29 listopada 2016 r. W ramach tego naboru złożono wniosków o przyznanie pomocy. Do 4 marca br. zawarto 793 umowy na kwotę 337,3 mln zł, zaś zrealizowano płatności dla 3 beneficjentów na łączną kwotę 545 tys. zł. W ramach 331 zakontraktowanych projektów (wg danych na 31 grudnia 2017 r.) przedsiębiorcy zamierzają zakupić ok. 130 ciągników rolniczych. Beneficjentem może być osoba fizyczna, osoba prawna, jednostka organizacyjna nieposiadająca osobowości prawnej, prowadząca działalność gospodarczą w zakresie usług rolniczych jako mikrolub małe przedsiębiorstwo przez co najmniej dwa lata przed złożeniem wniosku o przyznanie pomocy, która przedłoży biznesplan przewidujący rozwój działalności gospodarczej oraz zobowiąże się do dokumentowania świadczenia usług rolniczych. W ramach tego instrumentu wsparcia beneficjenci mogą uzyskać do 500 tys. zł na zakup maszyn i urządzeń, z wykorzystaniem których będą świadczyli usługi produkcyjne na rzecz rolników, takie jak koszenie, zbiór czy przygotowanie do sprzedaży. W 6 ust. 2 rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 23 października 2015 r. w sprawie szczegółowych warunków i trybu przyznawania oraz wypłaty pomocy finansowej na operacje typu Rozwój przedsiębiorczości rozwój usług rolniczych w ramach poddziałania Wsparcie inwestycji w tworzenie i rozwój działalności pozarolniczej objętego Programem Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata (Dz. U. poz. 1843, z 2016 r. poz oraz z 2017 r. poz. 1972) określono, iż: Koszt zakupu ciągnika rolniczego, może być kosztem kwalifikowalnym w części nieprzekraczającej 50% pozostałych kosztów kwalifikowalnych. Wnioskodawca powinien udokumentować fakturą VAT lub wydrukiem paragonu fiskalnego wykonanie usług rolniczych na kwotę minimum 20 tys. zł brutto, nie mniej jednak niż 10 tys. zł brutto w każdym z 12 miesięcznych okresów poprzedzających dzień złożenia wniosku. Dzięki temu wsparciu ułatwiony będzie dostęp

6 gospodarstw rolnych, zwłaszcza małych, do odpowiednich, wysokiej jakości usług rolniczych, z wykorzystaniem nowych technologii co w konsekwencji przełoży się na poprawę ich konkurencyjności. Kwota wniosków z naboru 2016 r. przekracza dostępny limit środków w PROW , który wynosi ok. 758,4 mln zł, w związku z czym w roku 2018 nie zaplanowano kolejnego naboru, natomiast w roku 2018 realizowane będą inwestycje w ramach dotychczas podjętych zobowiązań. Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi (podpis elektroniczny) Krzysztof Jurgiel Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi