Wymagania szczegółowe podstawy programowej kształcenia ogólnego realizowane przez projekt

Transkrypt

1 Od czego zależą zmiany klimatu i co z nich wynika? Wymagania szczegółowe podstawy programowej kształcenia ogólnego realizowane przez projekt Biologia III etap edukacyjny X. Globalne i lokalne problemy środowiska X.1. Uczeń przedstawia przyczyny i analizuje skutki globalnego ocieplenia klimatu. Chemia III etap edukacyjny 4. Powietrze i inne gazy 4.5. Uczeń opisuje, na czym polega powstawania dziury ozonowej; proponuje sposoby zapobiegania jej powiększaniu Opisuje obieg tlenu w przyrodzie. Geografia III etap edukacyjny 10. Wybrane regiony świata. Relacje: człowiek przyroda gospodarka Uczeń charakteryzuje na podstawie map tematycznych i wyjaśnia występowanie stref klimatyczno-roślinno-glebowych w Afryce Uczeń przedstawia cechy położenia i środowiska geograficznego Antarktyki i Arktyki; podaje główne cechy i przyczyny zmian w środowisku przyrodniczym obszarów okołobiegunowych. Wiedza o społeczeństwie III etap edukacyjny 6. Środki masowego przekazu Uczeń wyszukuje w mediach wiadomości na wskazany temat; wskazuje różnice między przekazami i odróżnia informacje od komentarzy; krytycznie analizuje przekaz reklamowy. 23. Problemy współczesnego świata Uczeń porównuje sytuację w krajach biednego Południa i bogatej Północy i wyjaśnia na przykładach, na czym polega ich współzależność Uczeń rozważa, jak jego zachowani mogą wpłynąć na życie innych ludzi na świecie (np. oszczędzanie wody i energii, przemyślane zakupy). Język polski III etap edukacyjny I. Odbiór wypowiedzi i wykorzystanie zawartych w nich informacji 1. Czytanie i słuchanie 1.4. Uczeń odróżnia informacje o faktach od opinii Uczeń rozpoznaje intencje wypowiedzi (aprobatę, dezaprobatę, negację, prowokację) Uczeń rozpoznaje wypowiedź argumentacyjną, wskazuje tezę, argumenty, wnioski. 2. Samokształcenie i docieranie do informacji Uczeń samodzielnie dociera do informacji w książkach, prasie, mediach elektronicznych. Informatyka III etap edukacyjny Cele kształcenia: V. Ocena zagrożeń i ograniczeń, docenianie społecznych aspektów rozwoju i zastosowań informatyki. Treści nauczania: 2. Wyszukiwanie i wykorzystywanie informacji z różnych źródeł; współtworzenie zasobów w sieci. 1

2 2.2. Uczeń posługując się odpowiednimi systemami wyszukiwania, znajduje informacje w internetowych zasobach danych, katalogach, bazach danych; 2.3. Uczeń pobiera informacje i dokumenty z różnych źródeł, w tym internetowych, ocenia pod względem treści i formy ich przydatność do wykorzystania w realizowanych zadaniach i projektach; 4. Opracowywanie za pomocą komputera rysunków, tekstów, danych liczbowych, motywów, animacji, prezentacji multimedialnych Uczeń przy użyciu edytora grafiki tworzy kompozycje z figur, fragmentów rysunków i zdjęć, umieszcza napisy na rysunkach, tworzy animacje, przekształca formaty plików graficznych; 4.2. Uczeń przy użyciu edytora tekstu tworzy kilkunastostronicowe publikacje, z nagłówkiem i stopką, przypisami, grafiką, tabelami itp., formatuje tekst w kolumnach, opracowuje dokumenty tekstowe o różnym przeznaczeniu; 4.3. Uczeń wykorzystuje arkusz kalkulacyjny do rozwiązywania zadań rachunkowych z programu nauczania gimnazjum (np. z matematyki lub fizyki) i z codziennego życia (np. planowanie wydatków), posługuje się przy tym adresami bezwzględnymi, względnymi i mieszanymi; 4.4. Uczeń stosuje arkusz kalkulacyjny do gromadzenia danych i przedstawiania ich w postaci graficznej, z wykorzystaniem odpowiednich typów wykresów; 4.5. Uczeń tworzy prostą bazę danych w postaci jednej tabeli i wykonuje na niej podstawowe operacje bazodanowe; 4.6. Uczeń tworzy dokumenty zawierające różne obiekty (np. tekst, grafikę, tabele, wykresy itp.) pobrane z różnych programów i źródeł; 4.7. Uczeń tworzy i przedstawia prezentację z wykorzystaniem różnych elementów multimedialnych, graficznych, tekstowych, filmowych i dźwiękowych własnych lub pobranych z innych źródeł. Język angielski III etap edukacyjny (jeżeli uczniowie wykorzystają źródła anglojęzyczne) Oczekuje się, że uczeń opanuje pewien zasób wiedzy na temat danego obszaru językowego z zakresu takich dziedzin, jak: literatura, sztuka, historia, geografia, polityka. Warunkiem osiągnięcia wymagań określonych w podstawie programowej jest zapewnienie uczniom kontaktu z autentycznym językiem poprzez stały dostęp do autentycznych materiałów (filmy, gazety, czasopisma, Internet, literatura piękna, publikacje popularno-naukowe itp.) Zespół projektowy, w tym udział partnerów Projekt jest interdyscyplinarny, umożliwia udział osób nauczających geografii, wiedzy o społeczeństwie, biologii, chemii, informatyki, języka polskiego i języka angielskiego. Projekt jest możliwy do realizacji przez grupę od 4 do 6 osób lub całą klasę podzieloną na kilka mniejszych zespołów. Zależnie od wielkości grupy projekt może odpowiedzieć na większą lub mniejszą liczbę szczegółowych pytań badawczych postawionych przez uczniów w ramach ogólnego tematu projektu. Cele projektu Cele z perspektywy nauczyciela: Po przeprowadzeniu projektu młodzież: opisuje antropogeniczne i naturalne przyczyny zmian klimatu (również w kontekście zależności krajów globalnej Północy i globalnego Południa); rozumie argumenty, fakty i opinie pojawiające się w debacie publicznej na temat przyczyn i konsekwencji zmian klimatu; przedstawia skutki zmian klimatu dla poszczególnych regionów oraz ich związek z innymi problemami środowiska naturalnego; określa znaczenie emisji dwutlenku węgla dla zmian klimatu; 2

3 wyjaśnia pojęcie śladu węglowego i na podstawie kalkulatora emisji CO2 określa własny ślad węglowy; proponuje działania zmierzające do ograniczenia śladu węglowego swojego, swojej rodziny oraz szkoły. Cele z perspektywy młodzieży: Po przeprowadzeniu projektu: będę wiedzieć, jak i dlaczego klimat na ziemi się zmienia; wytłumaczę, jakie konsekwencje mają zmiany klimatu dla Polski i innych regionów świata; wyjaśnię, czym jest ślad węglowy i policzę, jaki jest ślad węglowy mojej rodziny i szkoły; zaproponuję działania, które można podjąć, by zmniejszyć ślad węglowy (mój, mojej rodziny i mojej szkoły). Efekty realizacji Poszczególne podgrupy tworzą podsumowanie swojej pracy w postaci prezentacji multimedialnej wykonanej z wykorzystaniem różnych programów komputerowych. Rezultatem pracy, wspólnie tworzonym przez grupy, będą plakaty towarzyszące prezentacji projektu dla przedstawicieli szkoły. Podsumowaniem pracy grup będzie szkolna prezentacja projektu, mająca na celu przedstawienie dyrekcji szkoły, przedstawicielom samorządu uczniowskiego i organów prowadzących planu zmniejszenia śladu węglowego placówki. Okres realizacji projektu 6 8 tygodni (w zależności od intensywności pracy grupy) Główne działania realizowane w ramach projektu Zajęcia wprowadzające w tematykę zmian klimatu wyjaśnienie pojęcia oraz omówienie naturalnych i antropogenicznych przyczyn zmian klimatu na podstawie scenariusza Klimat się zmienia. Przedstawienie młodzieży zasad pracy metodą projektu możliwość wykorzystania scenariusza zajęć Metoda projektu. Wspólne z młodzieżą ustalenie celów projektu i jego zaplanowanie. Ustalenie (lub przedstawienie) zasad oceny i samooceny projektu. Podział na podgrupy liczące od 4 do 6 osób. Ustalenie pytania badawczego dla każdej z grup. Wypracowanie pytań wspólnie z młodzieżą jest korzystne dla zapewnienia poczucia własności projektu motywuje to do zaangażowania się w realizację działań na przestrzeni całego projektu. Przykładowe pytania w ramach ogólnego zagadnienia przyczyn i konsekwencji zmian klimatu: Jakie konsekwencje mają (i/lub będą miały w przyszłości) zmiany klimatu dla państw wyspiarskich i terenów przybrzeżnych? Jakie konsekwencje mają (i/lub będą miały w przyszłości) zmiany klimatu dla wybranych państw afrykańskich (np. Kenii lub Nigerii)? Jakie konsekwencje mają (i/lub będą miały w przyszłości) zmiany klimatu dla Polski? Jakie konsekwencje mają (i/lub będą miały w przyszłości) zmiany klimatu dla obszarów okołobiegunowych? Jakie konsekwencje mają (i/lub będą miały w przyszłości) zmiany klimatu dla różnorodności biologicznej? Jakie konsekwencje będą miały zmiany klimatyczne dla migracji ludności? Młodzież zbiera i analizuje dane oraz wykorzystuje je do odpowiedzi na pytania badawcze swojej grupy. W czasie części badawczej młodzież: wykorzystuje teksty zawarte w materiałach pomocniczych; wyszukuje informacje publikowane w prasie oraz internecie; sięga do źródeł popularno-naukowych; krytycznie analizuje zgromadzone informacje pod kątem ich wiarygodności i rzetelności przygotowania; selekcjonuje zebrane dane pod kątem przydatności do odpowiedzi na pytanie badawcze; 3

4 próbuje nawiązać kontakt telefoniczny lub mailowy z ekspertami z danej dziedziny. Podsumowanie części badawczej. Młodzież prezentuje swoje wnioski przy wykorzystaniu prezentacji multimedialnych oraz tekstów sformatowanych w edytorze tekstu. Wnioski z prac podgrup są prezentowane na spotkaniu całej grupy projektowej. Uczniowie poznają pojęcie śladu węglowego i analizują znaczenie indywidualnej emisji dwutlenku węgla dla zmian w skali globalnej. Korzystając z kalkulatora emisji określają własny ślad węglowy. Zajęcia prowadzone są na podstawie scenariusza Jaki zostawiam ślad?. Młodzież w podgrupach przygotowuje dla swojej szkoły plan zmniejszenia śladu węglowego. Na podstawie danych zawartych w kalkulatorze i wniosków z jego wykorzystania uczniowie spisują pomysły na ograniczenie śladu węglowego szkoły, korzystając z arkuszy kalkulacyjnych obliczają koszty i oszczędności z tym związane. Młodzież prezentuje plan zmniejszenia śladu węglowego szkoły. Prezentacja z wykorzystaniem plakatów i tablic informacyjnych jest podsumowaniem projektu, bierze w niej udział dyrekcja szkoły, przedstawiciele samorządu uczniowskiego oraz organu prowadzącego szkołę. Spotkanie podsumowujące projekt i ewaluujące jego przebieg (samoocena i ocena grupowa pracy uczniów). Źródła wiedzy do wykorzystania przy realizacji projektu (dla uczniów i opiekunów) Dla opiekunów: Program klimatyczny Polskiej Zielonej Sieci Portal fundacji Ziemia na rozdrożu Portal Instytutu Meteorologii i Gospodarki Wodnej Świat a zmiany klimatyczne tekst Dominika Dobrowolskiego dla Centrum Edukacji Obywatelskiej Zmiany klimatu a prawa człowieka tekst Agnieszki Adamskiej dla Centrum Edukacji Obywatelskiej Zmiany klimatyczne Impas i perspektywy. Punkt widzenia krajów globalnego Południa, wyd. Polska Akcja Humanitarna Lekcja z klimatem publikacja ze scenariuszami zajęć przygotowana przez Centrum Edukacji Obywatelskiej dla Minister stwa Środowiska Stwórz klimat do rozmów, czyli jak o energii i zmianach klimatu debatować w szkole?, wyd. Centrum Edukacji Obywatelskiej Dla klimatu przeciw ubóstwu. Scenariusze zajęć lekcyjnych, wyd. Polska Zielona Sieć Nie podgrzewaj atmosfery. Materiały dla nauczycieli, wyd. Ośrodek Edukacji Ekologicznej Źródła Dla młodzieży: Program klimatyczny Polskiej Zielonej Sieci Portal fundacji Ziemia na rozdrożu Portal Instytutu Meteorologii i Gospodarki Wodnej Świat a zmiany klimatyczne tekst Dominika Dobrowolskiego przygotowany dla Centrum Edukacji Obywatelskiej 4

5 Zmiany klimatu a prawa człowieka tekst Agnieszki Adamskiej przygotowany dla Centrum Edukacji Obywatelskiej 6 kroków do zmniejszenia ekośladu, wyd. Centrum Edukacji Obywatelskiej Stwórz klimat do rozmów, czyli jak o energii i zmianach klimatu debatować w szkole?, wyd. Centrum Edukacji Obywatelskiej Wiek głupoty film legalnie dostępny on-line Recepta na klęskę film legalnie dostępny on-line Materiały pomocnicze (dla uczniów i opiekunów) Dla opiekunów: Scenariusz zajęć Klimat się zmienia Scenariusz zajęć Metoda projektu + prezentacja multimedialna Scenariusz zajęć Jaki zostawiam ślad? Tekst Świat a zmiany klimatu Karta projektu Karta oceny indywidualnej Karta oceny pracy zespołu Dla młodzieży: Tekst Fakty i mity o zmianach klimatu Karta projektu Karta oceny indywidualnej Karta oceny pracy zespołu Inne propozycje projektów edukacyjnych dotyczących tematyki wody W ramach zajmowania się tematyką zmian klimatu można poruszyć również następujące zagadnienia: Ekstremalne zjawiska pogodowe. Skąd się biorą burze, susze i powodzie? Gdzie w najszybszym tempie zwiększa się liczba takich zjawisk? Globalna sprawiedliwość. Jakie kraje emitują najwięcej dwutlenku węgla? Jakie kraje najbardziej odczuwają zmiany klimatu? Kto powinien w największym stopniu włączyć się w ich ograniczenie? Polityka energetyczna a zmiany klimatu. Jakie źródła energii są najbardziej przyjazne klimatowi? Jak można zwiększyć ich wykorzystanie? Migracje klimatyczne. Jak zmiany klimatu wpływają na migracje ludności? Kim są uchodźcy klimatyczni? Gdzie jest ich najwięcej, dokąd się udają? Temperatury powietrza. Jak na przestrzeni ostatnich dekad zmienia się średnia temperatura powietrza na świecie? Różnorodność biologiczna. W jaki sposób zmiany klimatu psują atmosferę zagrożonym gatunkom? Pustynnienie. W jaki sposób zmiany klimatu prowadzą do pustynnienia stepów? Co się dzieje kiedy pustynia rośnie? Topnienie lodowców. Jakie konsekwencje ma topnienie lodowców i podniesienie poziomu mórz i oceanów? Ślad ekologiczny. Jak mogę ograniczyć własny ślad węglowy3? Jak moje nawyki konsumpcyjne, styl podróżowania i inne codzienne wybory wpływają na emisję CO2? 5